Larraingoa Gurpegi Urdirotz Gurbizar Olaberri Sorogain Tirapegi Urnitza Ureta Lusarreta Saragüeta Loizu Ardaitz Errea Osteritz Eskirotz Setoain Sarasibar Akerreta Idoi Irure Irotz Zabaldika Olloki Arleta Gendulain Ilarratz Usetxi Leranotz Agorreta Espotz Zilbeti Lintzoain Saigots Ilurdotz Esnotz Aintzioa Orondritz Inbuluzketa Urdániz Uritz Egüés Arre Zuriain Urtasun Aritzu Burutain Alzuza Olaz Gorraiz Burlada Villava Huarte Antxoritz Larrasoaña Erro Lantz Olagüe Sorauren Biskarreta- Gerendiain Zubiri Eugi Urroz PAMPLONA IRUÑA Embalse de Eugi N-135 N-121-A NA-172 NA-150 Kintoa-Quinto Real / Francia El embalse de Eugi abastece de agua potable a la Comarca de Pamplona, por lo que es importante observar ciertas restricciones de uso: Eugiko urtegiak edateko uraz hornitzen du Iruñerria; beraz, garrantzitsua da erabilera batzuk murriztea: Papel reciclado D Paper birziklatua
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Larraingoa
Gurpegi
Urdirotz
Gurbizar
Olaberri
Sorogain
Tirapegi Urnitza
Ureta
Lusarreta
Saragüeta
Loizu
ArdaitzErrea
Osteritz
EskirotzSetoainSarasibar
AkerretaIdoi Irure
IrotzZabaldika
OllokiArleta
Gendulain
Ilarratz
UsetxiLeranotz
Agorreta
Espotz
Zilbeti
Lintzoain
Saigots
Ilurdotz
Esnotz
Aintzioa
OrondritzInbuluzketa
Urdániz
Uritz
Egüés
Arre
Zuriain
Urtasun
Aritzu
Burutain
Alzuza
OlazGorraizBurlada
VillavaHuarte
Antxoritz
Larrasoaña
Erro
Lantz
Olagüe
Sorauren
Biskarreta-Gerendiain
Zubiri
Eugi
Urroz
PAMPLONAIRUÑA
Embalsede Eugi
N-135
N-121-A
NA-172
NA-150
Kintoa-Quinto Real / Francia
El embalse de Eugi
abastece de agua
potable a la Comarca
de Pamplona, por lo
que es importante
observar ciertas
restricciones de uso:
Eugiko urtegiak
edateko uraz
hornitzen du
Iruñerria; beraz,
garrantzitsua da
erabilera batzuk
murriztea:
Papel reciclado D Paper birziklatua
La década de los 60 supuso para la Comarca de Pamplona unaaceleración del desarrollo económico, demográfico y urbanísticodesconocida hasta el momento. Sostenerla exigía asegurar elabastecimiento de agua de calidad. Eugi, en el valle de Esteribar,escapada cercana y habitual para la población de la Comarca, fueel lugar considerado idóneo para la construcción de un embalsesobre el río Arga. El pueblo, hasta entonces agrícola y ganadero,experimentó un cambio significativo en su vida y su fisonomía.Fue una generosa contribución al desarrollo y bienestar comunes.Hoy, su paisaje y su cuidado casco urbano siguen siendo visita-dos y disfrutados. Un nuevo paseo peatonal accesible y señaliza-do a orillas del embalse se suma a los atractivos del pueblo yofrece información detallada sobre el embalse, la historia y elentorno natural.
Eugi, la aportación de un pueblo al bienestar común
Sekulan ez bezalako garapena gertatu zen Iruñerriko ekonomian,demografian eta hirigintzan, 60ko hamarkadan. Garapenari eutsi-ko bazitzaion, kalitatezko ur-hornidura ziurtatu beharra zegoen.Hartara, leku egokiena zela iritzita, Eugi (Esteribar) aukeratuzuten, Arga ibaiaren gainean urtegia egiteko; Iruñerriko jendeaunitzen ohiko aisia toki hurbila, alegia. Ordura arte, Eugi lurretiketa aziendatik bizi izan zen eta, handik aitzinera, bizimoduz etaitxuraz arrunt aldatu zen. Guztion garapena eta ongizatea susta-tzeko laguntza eskuzabala izan zen hura.Lehenago bezala, egun ere denok gozatu eta bisitatzen dituguEugiko mendi bazterrak, eta gozatu ere, herriak duen karrikartetxukuna. Orain, gainera, urtegiaren ertzean, oinezkoendako pasea-leku ederra ere badago, seinale bidez markatua, eta urtegiari, his-toriari eta natur inguruneari buruzko argibide zehatzak ematen ditu.
Eugi, guztion ongizateari ekarpen baliosa egin dion herria
El embalse de Eugi, de 21,4 hm3
de capacidad, abastece a laComarca de Pamplona desde1970. Recoge las aguas decabecera del río Arga, que naceen el collado de Urkiaga, entrelos hayedos de Quinto Real.Estos bosques, pertenecientesal monte Alduide y de gran valormedioambiental, albergan unarica fauna autóctona en la quedestacan las poblaciones de cor-zo y ciervo.En 1595, por orden de Felipe III,se instaló en Eugi, en una zonahoy anegada, la Real Fábricade Armas. Posteriormente setrasladó río arriba, donde mantu-vo su actividad hasta el sigloXIX. En la actualidad, se tramitala declaración de sus ruinascomo Bien de Interés Cultural.
Eugiko urtegiak 21,4 hm3-koedukiera du eta, 1970etik aitzi-nera, Iruñerria urez hornitzen du.Arga ibaiaren ibarburuko urakbiltzen ditu; erreka Urkiagakolepoan sortzen da, Kintoko paga-dien artean. Oihan horiek Aldude mendiandaude eta, ingurumenari begira,balio handia dute. Fauna autok-tonoa, gainera, ugaria da etabertzeak bertze, orein eta orkatztaldeak nabarmentzen dira. 1595ean, Felipe III.ak aginduta,Eugin Erregeren Arma Ola ezarrizen; gaur egun urpean dagoen tokibatean, zehazki. Gero, ibaian goradagoen leku batera eraman zuten,eta XIX. mendera arte zabalikegon zen. Egun, tramitazioan dagoarma olaren hondakinak KulturIntereseko Ondasun deklaratzea.
El embalse de Eugi y su cabecera natural
Eugiko urtegia eta ibarburua
El embalse de Eugi, imágenes para el recuerdo
Eugiko urtegia, irudiak gogoan
Juanbatistenetxea Benta
Presa, molino y panadería Baltasar Ruinas de la Real Fábrica de Municiones
Ciervo
Urtegia 1966an hasi zen eraiki-tzen eta urek 123 ha. utzi zituz-ten urpean, hau da, nekazaritzalurren % 90. Urpean ere hama-lau baserri eta borda, okindegibat, zentral elektriko bat, guardiazibilaren kuartela eta guardetxeagelditu ziren. Bertze garai bate-ko bizimodua, paisaiak eta iru-diak dira, azken berrogei urteanIruñerriak izan duen bilakaerarenerakusgarri.
Las aguas del embalse, cuyasobras se iniciaron en 1966, ane-garon 123 ha, el 90 % del terre-no cultivable. Bajo las aguasquedaron también catorce case-ríos, una panadería, una centraleléctrica, el cuartel de la guardiacivil y la casa forestal. Formasde vida, paisajes e imágenes deotro tiempo que ilustran la evo-lución de nuestra Comarca enlas últimas décadas.
Eugi, zona anegada J. A
rdai
z
El uso principal del embalsede Eugi es el abastecimientode agua a la Comarca de Pam-plona. Sirve además para laregulación de caudales del ríoArga y una central a pie de pre-sa permite la producción deenergía eléctrica.
Eugiko urtegiaren erabilera na-gusia Iruñerria urez hornitzeada. Horrez gain, Arga ibaiarenemariak ere erregulatzen ditu,eta presaren oinean dagoenzentralak energia elektrikoasortzen du.
El camino del agua
Uraren bidea
Historia del abastecimiento de agua en la Comarca de Pamplona
Iruñerriko ur-horniduraren historia
Pozos y fuentes: hasta finales delsiglo XVIII, Pamplona se abasteciódel agua procedente de las fuentespúblicas, de los pozos y del río Arga.
Putzuak eta iturriak: XVIII. men-dearen bukaera arte, Iruñea iturripublikoetatik, putzuetatik eta Argaibaitik zetorren urez hornitu zen.
Manantial de Subiza: en 1790, lle-garon a Pamplona las aguas delmanantial de Subiza. Unos añosantes, la ciudad estrenó la primerared de alcantarillado.
Subitzako iturburua: 1790ean, Iru-ñera Subitzako iturburuko urak iritsiziren. Urte batzuk lehenago, hirianlehendabiziko estolderia sarea para-tu zen.
Manantial de Arteta: en 1895, conla inauguración de la traída de aguasdel manantial de Arteta, llegó elagua corriente a los domicilios.
Artetako iturburua: 1895ean, Arte-tako iturburuko urak ekartzearekinbatera, etxeetara txorrotako urairitsi zen.
Embalse de Eugi: en 1970, elembalse de Eugi comenzó a abas-tecer a la Comarca de Pamplona.