Padyävalé #1 Padyävalé (Part I) padyävalé viracitä rasikair mukunda- sambandha-bandhura-padä pramodormi-sindhuù | ramyä samasta-tamasäà damané krameëa saàgåhyate kåti-kadambaka-kautukäya ||1|| granthaprärambhe maìgaläcaraëam | namo nalina-neträya veëu-vädya-vinodine | rädhädhara-sudhäpäna- çäline vana-mäline || 2 || kasyacit || bhakti-prahva-vilokana-praëayiné nélotpala-spardhiné dhyänälambanatäà samadhi-niratair néte hita-präptaye | lävaëyaika-mahä-nidhau rasikatäà rädhä-dåços tanvaté yuñmäkaà kurutäà bhavärti-çamanaà netre tanur vä hareù ||3|| çré-säraìgasya || ye govardhana-müla-kardama-rasa-vyädañöa-barha-cchadä ye våndävana-kukñiñu vraja-vadhü-lélopadhänäni ca | ye cäbhyaìga-sugandhayaù kuvalayäpéòasya dänämbhasä te vo maìgalam ädiçantu satataà kaàsa-dviño bähavaù ||4|| çubhäìkasya || (SKM 1.59.3) säyaà vyävartamänakhila-surabhi-kulähväna-saàketa-nämäny abhéré-vånda-ceto haöha-haraëa-kalä-siddha-manträkñaräëi | saubhägyaà vaù samantäd dadhatu madhu-bhidaù keli-gopäla-mürteù sänandakåñöa-våndävana-rasika-måga-çreëayo veëu-nädäù ||5|| umäpatidharasya || (SKM 1.57.3) atha çré-kåñëasya mahimä | ambhobhiù sthalatäà sthalaà jaladhitäà dhülélavaù çailatäà çailé måt-kaëatäà tåëaà kuliçatäà vajraà tåëa-kñéëatäm | vahniù çétalatäà himaà vahanatäm äyäti yasyecchayä lélä-durlalitädbhuta-vyasaninaà kåñëäya tasmai namaù ||6|| kasyacit || vätsalyäd abhaya-pradäna-samayäd ärtärti-nirväpaëäd audäryäd agha-çoñaëäd agaëita-çreyaù-pada-präpaëät | sevyaù çré-patir eva sarva-jagatäm ete yataù säkñiëaù 1
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Padyävalé #1
Padyävalé (Part I) padyävalé viracitä rasikair mukunda- sambandha-bandhura-padä pramodormi-sindhuù | ramyä samasta-tamasäà damané krameëa saàgåhyate kåti-kadambaka-kautukäya ||1|| granthaprärambhe maìgaläcaraëam | namo nalina-neträya veëu-vädya-vinodine | rädhädhara-sudhäpäna- çäline vana-mäline || 2 || kasyacit || bhakti-prahva-vilokana-praëayiné nélotpala-spardhiné dhyänälambanatäà samadhi-niratair néte hita-präptaye | lävaëyaika-mahä-nidhau rasikatäà rädhä-dåços tanvaté yuñmäkaà kurutäà bhavärti-çamanaà netre tanur vä hareù ||3|| çré-säraìgasya || ye govardhana-müla-kardama-rasa-vyädañöa-barha-cchadä ye våndävana-kukñiñu vraja-vadhü-lélopadhänäni ca | ye cäbhyaìga-sugandhayaù kuvalayäpéòasya dänämbhasä te vo maìgalam ädiçantu satataà kaàsa-dviño bähavaù ||4|| çubhäìkasya || (SKM 1.59.3) säyaà vyävartamänakhila-surabhi-kulähväna-saàketa-nämäny abhéré-vånda-ceto haöha-haraëa-kalä-siddha-manträkñaräëi | saubhägyaà vaù samantäd dadhatu madhu-bhidaù keli-gopäla-mürteù sänandakåñöa-våndävana-rasika-måga-çreëayo veëu-nädäù ||5|| umäpatidharasya || (SKM 1.57.3) atha çré-kåñëasya mahimä | ambhobhiù sthalatäà sthalaà jaladhitäà dhülélavaù çailatäà çailé måt-kaëatäà tåëaà kuliçatäà vajraà tåëa-kñéëatäm | vahniù çétalatäà himaà vahanatäm äyäti yasyecchayä lélä-durlalitädbhuta-vyasaninaà kåñëäya tasmai namaù ||6|| kasyacit || vätsalyäd abhaya-pradäna-samayäd ärtärti-nirväpaëäd audäryäd agha-çoñaëäd agaëita-çreyaù-pada-präpaëät | sevyaù çré-patir eva sarva-jagatäm ete yataù säkñiëaù
1
Padyävalé #1
prahlädaç ca vibhéñaëaç ca kariräö päïcalya-halyä dhruvaù ||7|| kasyacit || atha bhajana-mähätmyam | vyädhasyäcaraëaà dhruvasya ca vayo vidyä gajendrasya kä kubjäyäù kim u näma rüpam adhikaà kià tat sudämno dhanam | vaàçaù ko vidurasya yädavapater ugrasya kià pauruñaà bhaktyä tuñyati kevalaà na ca guëair bhakti-priyo mädhavaù || 8 || çré-däkñiëätyasya || anucitam ucitaà vä karma ko’yaà vibhägo bhagavati param ästäà bhakti-yogo draòhéyän | kirati viña-mahéndraù sändra-péyüñam indur dvayam api sa maheço nirviçeñaà bibharti ||9|| çré-viñëupurépädänäm || yadi madhu-mathana tvad-aìghri-seväà hådi vidadhäti jahäti vä viveké | tad-akhilam api duñkåtaà triloke kåtam akåtaà na kåtaà kåtaà ca sarvam ||10|| teñam eva || käñäyän na ca bhojanädi-niyamän no vä vane väsato vyäkhyänäd atha vä muni-vrata-bharäc cittodbhavaù kñéyate | kintu sphéta-kalinda-çaila-tanayä-téreñu vikéòato govindasya padäravinda-bhajanärambhasya leçäd api ||11|| kasyacit || alam alam iyam eva präëinäà pätakänäà nirasana-viñaye yä kåñëa kåñëeti väëé | yadi bhavati mukunde bhaktir änanda-sändrä viluöhati caraëäbje mokña-sämräjya-lakñméù || 12 || çré-sarvajïasya || nänopacära-kåta-püjanam ärta-bandhoù premëaiva bhakta-hådayaà sukha-vidrutaà syät | yävat kñud asti jaöhare jaraöhä pipäsä tävat sukhäya bhavato nanu bhakñya-peye ||13|| çré-rämänandaräyasya | (CCMK 13.42; CC 2.8.69) kåñëa-bhakti-rasa-bhävita-matiù kriyatäà yadi kuto'pi labhyate tatra laulyam api mülyam ekalaà janma-koöi-sukåtair na labhyate ||14|| tasyaiva | (CC 2.8.70) jïänam asti tulitaà ca tuläyäà
2
Padyävalé #1
prema naiva tulitaà tu tuläyäm | siddhir eva tulitätra tuläyäà kåñëa-näma tulitaà na tuläyäm ||15|| çré-çré-dharasvämipädänäm || atha nämamähätmyam | aàhaù saàharad akhilaà sakåd udayäd eva sakala-lokasya | taraëir iva timira-jaladhià jayati jagan-maìgalaà harer näma ||16|| çré-lakñmédharäëäm || (Nämakaumudé 1.2; CC 3.3.180) caturëäà vedänäà hådayam idam äkåñya hariëä caturbhir yad varëaiù sphuöam aghaöi näräyaëa-padam | tad etad gäyanto vayam aniçam ätmänam adhunä punémo jänémo na hari-paritoñäya kim api ||17|| kasyacit || yoga-çruty-upapatti-nirjana-vana-dhyänädhva-sambhävita- sväräjyaà pratipadya nirbhayam amé muktä bhavantu dvijäù | asmäkaà tu kadamba-kuïja-kuhara-pronmélad-indévara- çreëé-çyämala-dhäma-näma juñatäà janmästu lakñävadhi ||18|| çré- éçvara-puré-pädänäm || kalyäëänäà nidhänaà kali-mala-mathanaà pävanaà pävanänäà pätheyaà yan mumukñoù sapadi parapadapräptaye procyamänam | viçräma-sthänam ekaà kavi-vara-vacasäà jévanaà sajjanänäà béjaà dharma-drumasya prabhavatu bhavatäà bhütaye kåñëa-näma ||19|| kasyacit || vepante duritäni moha-mahimä sammoham älambate sätaìkaà nakha-rajanéà kalayati çré-citraguptaù kåté | sänandaà madhuparka-sambhåti-vidhau vedhäù karoty udyamaà vaktuà nämni taveçvaräbhilañite brümaù kim anyat param ||20|| kasyacit || kaù pareta-nagaré-purandaraù ko bhaved atha tadéya-kiìkaraù | kåñëa-näma jagad-eka-maìgalaà kaëöha-péöham urarékaroti cet ||21|| çré- änandäcäryasya | ceto-darpaëa-märjanaà bhava-mahä-dävägni-nirväpaëaà çreyaù-kairava-candrikä-vitaraëaà vidyä-vadhü-jévanam | änandämbudhi-vardhanaà prati-padaà pürëämåtäsvädanaà sarvätma-snapanaà paraà vijayate çré-kåñëa-saìkértanam ||22|| çré-çré-bhagavataù || (CC 3.20.12)
3
Padyävalé #1
brahmäëòänäà koöi-saìkhyädhikänäm aiçvaryaà yac cetanä vä yad aàçaù | ävirbhütaà tan-mahaù kåñëa-näma tan me sädhyaà sädhanaà jévanaà ca ||23|| keñäàcit || viñëor nämaiva puàsäù çamalam apaharat puëyam utpädayac ca brahmädi-sthäna-bhogäd viratim atha guroù çré-pada-dvandva-bhaktim | Tattva-jïänaà ca viñëor iha måti-janana-bhränti-béjaà ca dagdhvä saàpürëänanda-bodhe mahati ca puruñaà sthäpayitvä nivåttam ||24|| çré-bhagavad-vyäsa-pädänäm || näma cintämaëiù kåñëaç caitanya-rasa-vigrahaù | pürëaù çuddho nitya-mukto 'bhinnatvän näma-näminoù || 25 || teñäm eva || (Padmapuräëa, CC 2.17.133, HBV 11.503) madhura-madhuram etan maìgalaà maìgalänäà sakala-nigama-vallé-sat-phalaà cit-svarüpam | sakådapi parigétaà çraddhayä helayä vä bhågu-vara nara-mätraà tärayet kåñëa-näma ||26 || teñäm eva || (HBV 11.451; Skändapuräëa, Prabhäsa-khaëòe) svargärthéyä vyavasitir asau dénayaty eva lokän mokñäpekñä janayati janaà kevalaà kleçabhäjam | yogäbhyäsaù parama-virasas tädåçaiù kià prayäsaiù sarvaà tyaktvä mama tu rasanä kåñëa kåñëeti rautu ||27|| kasyacit || sadä sarvaträste nanu vimalam ädyaà tava padaà tathäpy ekaà stokaà na hi bhava-taroù patram abhinat | kñaëaà jihvägra-sthaà tava tu bhagavan-näma nikhilaà sa-mülaà sambhäraà kañati katarat sevyam anayoù ||28|| çré-çré-dharasvämipädänäm || äkåñöiù kåta-cetasäà sumanasäm uccäàanaà cäàhasäm äcaëòälam amüka-loka-sulabho vaçyaç ca mukti-çriyaù | no dékñäà na ca sat-kriyäà na ca puraçcaryäà manäg ékñate mantro 'yaà rasanä-spåg eva phalati çré-kåñëa-nämätmakaù ||29|| çré-lakñmédharäëäm || (Bhagavan-näma-kaumudé 133; CC Madhya 15.110) viceyäni vicäryäëi vicintyäni punaù punaù | kåpaëasya dhanänéva tvan-nämäni bhavantu naù ||30|| çré-bhavänandasya ||
4
Padyävalé #1
nämnäm akäri bahudhä nija-sarva-çaktis taträrpitä niyamitaù smaraëe na kälaù | etädåçé tava kåpä bhagavan mamäpi durdaivam édåçam ihäjani nänurägaù ||31|| çré-bhagavataù | (CC 3.20.16) atha nämakértanam | tåëäd api sunécena taror iva sahiñëunä | amäninä mänadena kértanéyaù sadä hariù ||32|| tasyaiva || (CC 3.20.21) çré-rämeti janärdaneti jagatäà nätheti näräyaëe- tyänandeti dayäpareti kamaläkänteti kåñëeti ca | çré-man-näma-mahämåtäbdhi-laharé-kallolamagnaà muhu- rmuhyantaà galad-açru-netramavaçaà mäà nätha nityaà kuru ||33|| çré-lakñmédharäëäm || (DCP 2) çré-känta kåñëa karuëämaya kaïjanäbha kaivalyavallabha mukunda muräntaketi | nämävaléà vimalamauktikahäralakñmé- lävaëya-vaïcanakaréà karaväëi kaëöhe ||34|| teñämeva || (DCP 3) kåñëa räma mukunda vämana väsudeva jagadguro matsya kacchapa närasiàha varäha räghava pähi mäm | devadänavanäradädimunéndravandya dayänidhe devakésuta dehi me tava pädabhaktimacaïcaläm ||35|| kasyacit || (DCP 4) he gopälaka he kåpä-jala-nidhe he sindhu-kanyä-pate he kaàsäntaka he gajendra-karuëä-päréëa he mädhava | he rämänuja he jagat-traya-guro he puëòarékäkña mäà he gopéjana-nätha pälaya paraà jänämi na tväà vinä ||36|| çré-vaiñëavasya || (KK 2.108, DCP 5) çré-näräyaëa puëòaréka-nayana çré-räma sétä-pate govindäcyuta nanda-nandana mukundänanda dämodara | viñëo räghava väsudeva nå-hare devendra-cüòämaëe saàsärärëava-karëa-dhäraka hare çré-kåñëa tubhyaà namaù ||37|| tasyaiva || bhäëòéreça çikhaëòa-maëòana vara çré-khaëòa-liptäìga he våndärarëya-purandara sphurad-amandendévara-çyämala | kälindé-priya nanda-nandana paränandäravindekñaëa çré-govinda mukunda sundara-tano mäà dénam änandaya ||38|| çré-gopäla-bhaööänäm ||
5
Padyävalé #1
çré-kåñëakathämähätmyam | çrutam apy aupaniñadaà düre hari-kathämåtät | yan na santi dravac-citta- kampäçru-pulakädayaù ||39|| çré-bhagavadvyäsapädänäm || [Bhakti-sandarbha 69] naiva divya-sukha-bhogam arthaye näpavargam api nätha kämaye | yäntu karëa-vivara dine dine kåñëa-keli-caritämåtäni me ||40|| çré-kaviratnasya || aho ahobhir na kaler vidüyate sudhä-sudhäräm adhuraà pade pade | dine dine candana-candra-çétalaà yaço yaçodä-tanayasya géyate ||41|| tasyaiva || nanda-nandana-kaiçora- lélämåta-mahämbudhau | nimagnänäà kim asmäkaà nirväëa-lavaëämbhasä ||42|| çré-yädavendrapurépädänäm || tvat-kathämåta-päthodhau viharanto mahä-mudaù | kurvanti kåtinaù kecic catur-vargaà tåëopamam ||43|| çré-çré-dharasvämipädänäm || tatraiva gaìgä yamunä ca tatra tatra godävaré tatra sarasvaté ca | sarväëi térthäni vasanti tatra yaträcyutodära-kathä-prasaìgaù ||44|| kasyacit || yä bhukti-lakñmér bhuvi kämukänäà yä mukti-lakñmér hådi yogabhäjäm | yänanda-lakñmé rasikendra-mauleù sä käpi lélävatu mädhavasya ||45|| çré-çaìkarasya || atha çré-kåñëadhyänam |
6
Padyävalé #1
phullendévara-käntim indu-vadanaà barhävataàsa-priyaà çré-vatsäìkam udära-kaustubha-dharaà pétämbaraà sundaram | gopénäà nayanotpalärcita-tanuà go-gopa-saìghävåtaà govindaà kala-veëu-vädana-paraà divyäìga-bhüñaà bhaje ||46 || çré-çäradäkärasya || [KK 3.82; KåñëaS 106 (p49fn) attributed to Måtyu-saïjaya-tantra; ibid. HBV 3.114 (säradä-tilake ca). In RKAD to Sväyambhuvägama.] aàsälambita-väma-kuëòala-dharaà mandonnata-bhrü-lataà kiïcit-kuïcita-komalädhara-puöaà säci-prasärekñaëam | äloläìguli-pallavair muralikäm äpürayantaà mudä mule kalpa-taros tribhaìga-lalitaà dhyäyej jagan-mohanam ||47|| kasyacit || (KK 2.102) adhare vinihita-vaàçaà campaka-kusumena kalpitottaàsam | vinataà dadhänam aàsaà vämaà satataà namämi jitakaàsam ||48|| çré-puruñottama-devasya | vyatyasta-päda-kamalaà lalita-tribhaìgé- saubhägyam aàsa-viralékåta-keça-päçam | piïchävataàsam urarékåta-vaàça-nälam avyäja-mohanam upaimi kåpä-viçeñam ||49|| çré-näradasya | atha bhakta-vätsalyam | atandrita-camü-pati-prahita-hastam asvékåta- praëéta-maëi-pädukaà kim iti vismåtäntaù puram | avähana-pariñkriyaà pataga-räjam ärohataù kari-pravara-båàhite bhagavatas tvaräyai namaù ||50|| çré-däkñiëätyasya | çré-draupadé-träëe tad-väkyam | tamasi ravir ivodyan-majjatäm aplavänäà plava iva tåñitänäà svädu-vaåséva meghaù | nidhir iva nidhanänäà tévra-duùkhämayänäà bhiñag iva kuçalaà no dätum äyäti çauriù ||51|| çré-vyäsa-pädänäm | atha tad-bhaktänäà mähätmyam | prahläda-närada-paräçara-puëòaréka- vyäsämbaréña-çuka-çaunaka-bhéñma-dälbhyän | rukmäìgadoddhava-vibhéñaëa-phälgunädén puëyänimän paramabhägavatän namämi ||52||
7
Padyävalé #1
çré-däkñiëätyasya || çré-viñëoù çravaëe parékñid abhavad vaiyäsakiù kértane prahlädaù smaraëe tad-aìghri-bhajane lakñméù påthuù püjane | akrüras tv abhivandane kapi-patir däsye 'tha sakhye 'rjunaù sarvasvätma-nivedane balir abhüt kåñëäptir eñäà parä ||53|| kasyacit || (CC 2.22.136; BRS 1.2.365) tebhyo namo’stu bhava-väridhi-jérëa-paìka- saàlagna-mokñaëa-vicakñaëa-pädukebhyaù | kåñëeti varëa-yugala-çravaëena yeñäm änandathur bhavati nartita-roma-våndaù ||54|| autkalasya || hari-småtyähläda-stimita-manaso yasya kåtinaù sa-romäïcaù käyo nayanam api sänanda-salilam | tam eväcandrärkaà vaha puruña-dhaureyam avane kim anyais tair bhärair yama-sadana-gatyägati-paraiù ||55|| çré-sarvänandasya | tvad-bhaktaù saritäà patià culukavat khadyotavad bhäskaraà meruà paçyati loñöravat kim aparaà bhümeù patià bhåtyavat | cintäratna-cayaà çilä-çakalavat kalpa-drumaà käñöhavat saàsäraà tåëa-räçivat kim aparaà dehaà nijaà bhäravat ||56|| çré-sarvajïasya | mémäàsä-rajasä malémasa-dåçäà tävan na dhér éçvare garvodarka-kutarka-karkaça-dhiyäà düre’pi värtä hareù | jänanto’pi na jänate çruti-sukhaà çré-raìgi-saìgäd åte susväduà pariveñayanty api rasaà gurvé na darvé spåçet ||57|| çré-mädhava-sarasvaté-pädänäm | jïänävalambakäù kecit kecit karmävalambakäù | vayaà tu hari-däsänäà päda-träëävalambakäù ||58|| kasyacit | atha bhaktänäà dainyoktiù nämäni praëayena te sukåtinäà tanvanti tuëòotsavaà dhämäni prathayanti hanta jaladaçyämäni neträïjanam | sämäni çrutiçuñkaléà muralikäjätänyalaàkurvate kämänirvåtacetasäm api vibho näçäpi naù çobhate ||59|| samähartuù || saàsärämbhasi sambhåta-bhrama-bhare gambhéra-täpa-traya-
8
Padyävalé #1
gräheëäbhigåhétam ugragatinä kroçantam antar-bhayät | dépreëädya sudarçanena vibudha-klänti-cchidäkäriëä cintä-santati-ruddham uddhara hare mac-citta-dantéçvaram ||60|| samähartuù || vivåta-vividha-bädhe bhränti-vegäd agädhe balavati bhava-püre majjato me vidüre | açaraëa-gaëa-bandho hä kåpä-kaumudéndo sakåd akåta-vilambaà dehi hastävalambam ||61|| samähartuù | nåtyan väyu-vighürëitaiù sva-viöapair gäyann alénäà rutair muïcann açru maranda-bindubhir alaà romäïcavän aìkuraiù | mäkando’pi mukunda mürcchati tava småtyä tu våndävane brühi präëasamäna cetasi kathaà nämäpi näyäti te ||62|| çré- éçvarapurépädänäm | yä draupadé-pariträëe yä gajendrasya mokñaëe | mayy ärte karuëämürte sä tvarä kva gatä hare ||63|| çré- autkalasya déna-bandhur iti näma te smaran yädavendra patito’ham utsahe | bhakta-vatsalatayä tvayi çrute mämakaà hådayam äçu kampate ||64|| çré-jagannäthasenasya | stävakäs tava caturmukhädayo bhävakäs tu bhagavan bhavädayaù | sevakäù çatamukhädayaù surä väsudeva yadi ke tadä vayam ||65|| çré-dhanaïjayasya | parama-käruëiko na bhavat-paraù parama-çocyatamo na ca mat-paraù | iti vicintya hareù mayi pämare yad ucitaà yadunätha tad äcara ||66|| kasyacit | bhavodbhava-kleça-kaçä-çatähataù paribhramann indriya-käpathäntare | niyamyatäà mädhava me mano-hayas tvad-aìghri-çaìkau dåòha-bhakti-bandhane ||67|| kasyacit | na dhyäto’si na kértito’si na manäg ärädhito’si prabho
9
Padyävalé #1
no janmäntara-gocare tava padämbhoje ca bhaktiù kåtä | tenähaà bahu-duùkha-bhäjanatayä präpto daçäm édåçéà tvaà käruëya-nidhe vidhehi karuëäà çré-kåñëa déne mayi ||68|| çré-çaìkarasya | çaraëam asi hare prabho muräre jaya madhusüdana väsudeva viñëo niravadhi-kaluñaugha-käriëaà mäà gati-rahitaà jagadéça rakña rakña ||69|| kasyacit || dinädau muräre niçädau muräre dinärdhe muräre niçärdhe muräre | dinänte muräre niçänte muräre tvam eko gatir nas tvam eko gatir naù ||70|| çré-däkñiëätyasya || ayi nanda-tanuja kiìkaraà patitaà mäà viñame bhavämbudhau kåpayä tava päda-paìkaja- sthita-dhülé-sadåçaà vicintaya ||71|| çré-bhagavataù | (CC 3.20.32) atha bhaktänäà niñöhä na vayaà kavayo na tärkikä na ca vedäntanitäntapäragäù | na ca vädinivärakäù paraà kapaöäbhérakiçorakiìkaräù ||72|| çré-särvabhauma-bhaööäcäryäëäm || parivadatu jano yathä tathä vä nanu mukharo na vayaà vicärayämaù hari-rasa-madirä madätimattä bhuvi viluöhäma naöäma nirviçäma ||73|| teñäm eva || (BRS 2.2.15) nähaà vipro na ca narapatir näpi vaiçyo na çüdro nähaà varëé na ca gåhapatir no vanastho yatir vä | kintu prodyan-nikhila-paramänanda-pürëämåtäbdher gopé-bhartuù pada-kamalayor däsa-däsänudäsaù ||74|| çré-bhagavataù | (CC 2.13.80) dhanyänäà hådi bhäsatäà giri-vara-pratyagra-kuïjaukasäà satyänanda-rasaà vikära-vibhava-vyävåttam antar-mahaù | asmäkaà kila vallavé-rati-raso våndäöavé-lälaso gopaù ko’pi mahendra-néla-ruciraç citte muhuù kréòatu ||75|| çré- éçvara-purépädänäm |
10
Padyävalé #1
rasaà praçaàsantu kavitä-niñöhä brahmämåtaà veda-çiro-niviñöhäù | vayaà tu guïjäkalitävataàsaà gåhéta-vaàçaà kam api çrayämaù ||76|| çré-yädavendra-purépädänäm || dhyänätétaà kim api paramaà ye tu jänanti tattvaà teñäm ästäà hådaya-kuhare çuddha-cinmätra ätmä | asmäkaà tu prakåti-madhuraù smera-vakträravindo megha-çyämaù kanaka-paridhiù paìkajäkño’yam ätmä ||77|| çré-kavi-ratnasya || (BRS 3.2.28) jätu prärthayate na pärthiva-padaà nendre pade modate sandhatte na ca yoga-siddhiñu dhiyaà mokñaà ca näkäìkñati | kälindé-vana-sémani sthira-taòin-megha-dütau kevalaà çuddhe brahmaëi vallavé-bhuja-latä-baddhe mano dhävati ||78|| tasyaiva || sandhyä-vandana bhadram astu bhavato bhoù snäna tubhyaà namo bho deväù pitaraç ca tarpaëa-vidhau nähaà kñamaù kñamyatäm | yatra kväpi niñadya yädava-kulottamasya kaàsa-dviñaù smäraà smäram aghaà harämi tad alaà manye kim anyena me ||79|| çré-mädhavendra-puré-pädänäm || devaké-tanaya-sevakébhavan yo bhaväni sa bhaväni kià tataù | utpathe kvacana satpathe’pi vä mänasaà vrajatu daiva-deçitaà ||80|| kasyacit || mugdhaà mäà nigadantu néti-nipuëä bhräntaà muhur vaidikäù mandaà bändhava-saïcayä jaòa-dhiyaà muktädaräù sodaräù | unmattaà dhanino viveka-caturäù kämaà mahä-dämbhikaà moktuà na kñamate manäg api mano govinda-päda-spåhäm ||81|| çré-mädhavasya || çyämam eva paraà rüpaà puré madhu-puré varä | vayaù kaiçorakaà dhyeyam ädya eva paro rasaù ||82|| raghupatyupädhyäyasya | (CC 2.19.106) purataù sphuratu vimuktiç ciram iha räjyaà karotu vairäjyam | paçupäla-bälaka-pateù seväm eväbhiväïchämi ||83|| çré-surottamäcäryasya ||
11
Padyävalé #1
kñauëé-patitvam athavaikam akiïcanatvaà nityaà dadäsi bahu-mänam athäpamänam | vaikuëöha-väsam athavä narake niväsaà hä väsudeva mama nästi gatis tvad-anyä ||84|| çré-garbhakavéndrasya || diçatu sväräjyaà vä vitaratu täpa-trayaà väpi | sukhitaà duùkhitam api mäà na vimuïcatu keçavaù || 85 || çré-kaviräjamiçrasya || atha bhaktänäà sotkaëöhäprärthanä | nandanandana-padäravindayoù syandamäna-makaranda-bindavaù | sindhavaù parama-saukhya-sampadäà nandayantu hådayaà mamäniçam ||86|| çré-karäcäryäëäm | iha vatsän samacärayad iha naù svämé jagau vaàçém | iti säsraà gadato me yamunätére dinaà yäyät ||87|| çré-raghupatyupädhyäyasya | anuçélana-kuïja-väöikäyäà jaghanälambita-péta-çäöikäyäm | muralé-kala-küjite ratäyäà mama ceto’stu kadamba-devatäyäm ||88|| çré-govindasya | ärakta-dérgha-nayano nayanäbhirämaù kandarpa-koöi-lalitaà vapur ädadhänaù | bhüyät sa me’dya hådayämburuhädhivarté våndäöavé-nagara-nägara-cakravarté ||89|| çré-bhavänandasya | lävaëyämåta-vanyä madhurima-laharé-parépäkaù | käruëyänäà hådayaà kapaöa-kiçoraù parisphuratu ||90|| çré-särvabhauma-bhaööäcäryäëäm | bhavantu tatra janmäni yatra te muralékalaù | karëapeyastvam äyäti kià me nirväëavärtayä ||91||
12
Padyävalé #1
teñam eva | äsvädyaà pramadärada-cchadam iva çravyaà navaà jalpitaà bäläyä iva dåçyam uttama-vadhü-lävaëya-lakñmér iva | prodghoñyaà cira-viprayukta-vanitä-sandeça-väëéva me naivedyaà caritaà ca rüpam aniçaà çré-kåñëa nämästu me ||92|| keñäàcit | nayanaà galad-açru-dhärayä vadanaà gadgada-ruddhayä girä | pulakair nicitaà vapuù kadä tava näma-grahaëe bhaviñyati ||93|| çré-bhagavataù | (CC 3.20.36) na dhanaà na janaà na sundaréà kavitäà vä jagad-éça kämaye mama janmani janmanéçvare bhavatäd bhaktir ahaituké tvayi ||94|| tasyaiva | (CC 3.20.29) govardhana-prastha-navämbuvähaù kalinda-kanyä-nava-néla-padmam | våndävanodära-tamäla-çäkhé täpa-trayasyäbhinavaà karotu ||95|| çré-gauòéyasya | anaìga-rasa-cäturé-capala-cäru-neträïcalaç calan-makara-kuëòala-sphurita-känti-gaëòa-sthalaù | vrajollasita-nägaré-nikara-räsa-läsyotsukaù sa me sapadi mänase sphuratu ko’pi gopälakaù ||96|| çré-mädhavendra-purépädänäm | atha bhaktänäm utkaëöhä | çrutayaù palälakalpäù kim iha vayaà sämprataà cinumaù | ähriyata puraiva nayanair äbhérébhiù paraà brahma ||97|| çré-raghupatyupädhyayasya || kaà prati kathayitum éçe samprati ko vä pratétim äyätu go-pati-tanayä-kuïje gopa-vadhãàé-viàaà brahma ||98|| tasyaiva ||(CC 2.19.98) jïätaà käëa-bhujaà mataà paricitaivänvékñiké çikñitä mémäàsä viditaiva säìkhya-saraëir yoge vitérëä matiù |
13
Padyävalé #1
vedäntäà pariçélitäù sarabhasaà kià tu sphuran-mädhuré- dhärä käcana nandasünu-muralé mac-cittam äkarñati ||99|| çré-särvabhauma-bhaööäcäryäëäm | amaré-mukha-sédhu-mädhuréëäà laharé käcana cäturé kalänäm | taralékurute mano madéyaà muralé-näda-paramparä muräreù ||100|| teñäm eva | apaharati mano me ko’py ayaà kåñëa-cauraù praëata-durita-coraù pütanä-präëa-cauraù | valaya-vasana-cauro bäla-gopé-janänäà nayana-hådaya-cauraù paçyatäm sajjanänäm ||101|| kasyacit | alaà tri-diva-värtayä kim iti särvabhauma-çriyä vidüratara-vartiné bhavatu mokña-lakñmér api | kalinda-giri-nandiné-taöa-nikuïja-puïjodare mano harati kevalaà nava-tamäla-nélaà mahaù ||102|| çré-hari-däsasya | avalokitamanumoditam äliìgitam aìganäbhir anurägaiù | adhivåndävana-kuïjaà marakata-puïjaà namasyämaù ||103|| çré-sarva-vidyä-vinodänäm | kadä drakñyämi nandasya bälakaà népa-mälakam | pälakaà sarva-sattvänäà lasat-tilaka-bhälakam ||104|| çré-mädhavendra-puré-pädänäm | kadä våndäraëye mihira-duhituù saìga-mähite muhur bhrämaà bhrämaà carita-laharéà gokula-pateù | lapann uccair uccair nayana-payasäà veëibhir ahaà kariñye sotkaëöhaà niviòam upasekaà viöapinäm ||105|| samähartuù | durärohe lakñmévati bhagavaténäm api padaà dadhänä dhammille naöati kaöhine yopaniñadäm | rutir vaàçé-janmä dhåta-madhurimä sä madhuripor akasmäd asmäkaà çruti-çikharam ärokñyati ||106|| samähartuù | aträsét kila nanda-sadma çakaöasyäträbhavad bhaïjanaà bandha-cchedakaro’pi dämabhir abhüd baddho’tra dämodaraù |
14
Padyävalé #1
itthaà mathurä-våddha-vaktra-vigalat-péyüña-dhäräà piban änandäçrudharaù kadä madhupuréà dhanyaç cariñyämy aham || (Quoted in BRS 1.3.40 – yathä padyävalyäm, but not found in this edition) utphullatä-piïcha-manorama-çré-r mätuù stana-nyasta-mukhäravindaù | saïcälayan päda-saroruhägraà kåñëaù kadä yäsyati dåk-pathaà me ||107|| kasyacit | atha mokñänädaraù | bhaktiù sevä bhagavato muktis tat-pada-laìghanam | ko müòho däsatäà präpya präbhavaà padamicchati ||110|| çré-çiva-mauninäm | bhava-bandha-cchide tasyai spåhayämi na muktaye | bhavän prabhur ahaà däsa iti yatra vilupyate ||111|| çré-hanumataù | hanta citréyate mitra småtvä tän mama mänasam | vivekitno’pi ye kuryus tåñëäm ätyantike laye ||112|| keñäàcit | kä tvaà muktir upägatäsmi bhavaté kasmäd akasmäd iha çré-kåñëa-smaraëena deva bhavaté däsé-padaà präpitä | düre tiñöha manäg anägasi katha kuryäd anäryaà mayi tvad-gandhän nija-näma-candana-rasälepasya lopo bhavet ||113|| kasyacit | atha çré-bhagavaddharmatattvam | arcye viñëau çilä-dhér guruñu nara-matir vaiñëave jäti-buddhir viñëor vä vaiñëavänäà kali-mala-mathane päda-térthe 'mbu-buddhiù | çré-viñëor nämni mantre sakala-kaluña-he çabda-sämänya-buddhir viñëau sarveçvareçe tad-itara-sama-dhér yasya vä näraké saù ||114|| çré-däkñiëätyasya || hatyäà hanti yad-aìghri-saìga-tulasé steyaà ca toyaà pador naivedyaà bahu-madya-päna-duritaà gurv-aìganä-saìgajam | çré-çädhina-matiù sthitir hari-janais tat-saìgajaà kilbiñaà
15
Padyävalé #1
çälägräma-çilä-nåsiàha-mahimä ko’py eña lokottaraù ||115|| çré-ägamasya | (HBV 5.446) atha naivedyärpaëe vijïaptiù | dvija-stréëäà bhakte måduni viduränne vraja-gaväà dadhikñere sakhyuù sphuöa-cipiöa-måñöau muraripo | yaçodäyäù stanye vraja-yuvati-datte madhuni te yathäséd ämodas tam imam upahäre’pi kurutäm ||116|| çré-rämänujasya | yä prétir vidurärpite muraripo kunty-arpite yädåçé yä govardhana-mürdhni yä ca påthuke stane yaçodärpite | bhäradväja-samarpite çabarikä-datte’dhare yoñitäà yä vä te muni-bhäminé-vinihite’nne’träpi täm arpaye ||117|| kasyacit | kñére çyämalayärpite kamalayä viçräëite phäëite datte laòòüni bhadrayä madhurase sobhäbhayä lambhite | tuñöiryä bhavatas tataù çataguëäà rädhä-nideçän mayä naste’smin puratas tvam arpaya hare ramyopahäre ratim ||118|| samähartuù || atha çré-mathurämahimä | he mätur mathure tvam eva niyataà dhanyäsi bhümé-tale nirvyäjaà natayaù çataà savidhayas tubhyaà sadä santu naù | hitvä hanta nitäntam adbhuta-guëaà vaikuëöham utkaëöhayä tvayy ambhoja-vilocanaù sa bhagavän yenävatérëo hariù ||119|| kasyacit | aträsét kila nanda-sadma çakaöasyäträbhavad bhaïjanaà bandha-ccheda-karo’pi dämabhir abhüd baddho’tra dämodaraù | itthaà mathurä-våddha-vaktra-vigalat-péyüña-dhäräà piban nändäçru-dharaù kadä madhu-puréà dhanyaç cariñyämy aham ||120|| çré-kavi-çekharasya | (BRS 1.3.40) yaträkhilädi-gurur ambuja-sambhavo’pi stambätmanä janur anuspåhayämbabhüva | cakradhvajäìkuça-lasat-pada-räji-ramyä sä räjate’dya mathurä hari-räja-dhäné ||121|| kasyacit || béjaà mukti-taror anartha-paöalé-nistärakaà tärakaà dhäma prema-rasasya väïchita-dhurä-sampärakaà pärakam | etad yatra niväsinäm udayate cic-chakti-våtti-dvayaà mathnätu vyasanäni mäthura-puré sä vaù çriyaà ca kriyät ||122|| samähartuù ||
16
Padyävalé #1
vitarati mura-mardanaù prabhuste na hi bhajamäna-janäya yaà kadäpi | vitarasi bata bhakti-yogam etaà tava mathure mahimä giräm abhümiù ||123|| tasyaiva || çravaëe mathurä nayane mathurä vadane mathurä hådaye mathurä | purato mathurä parato mathurä madhurä madhurä mathurä mathurä ||124|| çré-govinda-miçräëäm | atha çré-våndäöavé-vandanam | tvaà bhaja hiraëyagarbhaà tvam api haraà tvaà ca tat-paraà brahma | vinihita-kåñëänandäm ahaà tu våndäöavéà vande ||125|| kasyacit | atha çré-nandapraëämaù | çrutim apare småtim itare bhäratam anye bhajantu bhava-bhétäù aham iha nandaà vande yasyälinde paraà brahma ||126|| raghupatyupädhyäyasya | (CC 2.19.96) bandhükäruëa-vasanaà sundara-kürcaà mukunda-håta-nayanam | nandaà tundila-vapuñaà candana-gaura-tviñaà vande ||127|| samähartuù | atha çré-yaçodävandanam | aìkaga-paìkaja-näbhäà nava-ghanäbhäà vicitra-ruci-sicayäm | viracita-jagat-pramodäà muhur yaçodäà namasyämi ||128|| samähartuù | atha çré-kåñëaçaiçavam | atilohita-kara-caraëaà maïjula-gorocanä-tilakam | haöha-parivartita-çakaöaà
17
Padyävalé #1
muraripum uttäna-çäyinaà vande ||129|| kasyacit | ardhonmélita-locanasya pibataù paryäptam ekaà stanaà sadyaù prastuta-dugdha-digdham aparaà hastena sammärjataù | mäträ cäìguli-läsitasya vadane smeräyamäne muhur viñëoù kñéra-kaëoru-dhäma-dhavalä danta-dyutiù pätu vaù ||130|| çré-maìgalasya | (BRK 5.1736) gopeçvaré-vadana-phüt-kåti-lola-netraà jänu-dvayena dharaëém anu saïcarantam | kaïcin nava-smita-sudhä-madhurädharäbhaà bälaà tamäla-dala-nélam ahaà bhajämi ||131|| çré-raghunätha-däsasya | (BRK 5.1738) kvänanaà kva nayanaà kva näsikä kva çrutiù kva çikheti deçitaù | tatra tatra nihitäìgulé-dalo vallavé-kulam anandayat prabhuù ||132|| kavi-särvabhaumasya || (BRK 5.1740) idäném aìgam akñäli racitaà cänulepanam | idäném eva te kåñëa dhüli-dhüsaritaà vapuù ||133|| särvabhauma-bhaööäcäryäëäm | (BRK 5.1742) païca-varñam atilolam aìgane dhävamänam alakäkulekñaëam | kiïkiëé-valaya-hära-nüpuraà raïjitaà namata nanda-nandanam ||134|| ägamasya | (BRK 5.1749) atha çaiçave täruëyam adhara-madhure kaëöhaà kaëöhe sacäöu dåçau dåçor alikam alike kåtvä gopéjanena sa-sambhramam | çiçur iti rudan kåñëo vakñaù-sthale nihitaç cirän nibhåta-pulakaù smeraù päyät smarälasa-vigrahaù ||135|| diväkarasya | (SKM 1.51.4; BRK 5.1751) brümas tvac-caritaà tavädhijanani cchadmätibälyäkåte tvaà yädåg giri-kandareñu nayanänandaù kuraìgé-dåçäm | ity uktaù parilehana-cchalatayä nyastäìguliù svänane gopébhiù purataù punätu jagatém uttäna-supto hariù ||136|| vanamälinaù || (SKM 1.51.5) vanamälini pitur aìke
18
Padyävalé #1
racayati bälyocitaà caritam | navanava-gopa-vadhüöé- smita-paripäöé parisphurati ||137|| çré-mukunda-bhaööäcäryasya | (BRK 5.1752) nétaà navanavanétaà kiyad iti kåñëao yaçodayä påñöaù | iyad iti guru-jana-savidhe vidhåta-dhaniñöhä-payodharaù ||138|| kasyacit || (räìgasya) (BRK 5.1753) kva yäsi nanu caurike pramuñitaà sphuöaà dåçyate dvitéyam iha mämakaà vahasi kaïcuke kandukam | tyajeti nava-gopikä-kuca-yugaà nimathnan baläl lasat-pulaka-maëòalo jayati gokule keçavaù ||139|| dépakasya || (Spd 74, Smv; BRK 5.1754) atha gavya-haraëam düra-dåñöa-nava-néta-bhäjanaà jänu-caìkramaëa-jäta-sambhramam | mätå-bhéti-parivartitänanaà keçavaà kim api çaiçavaà bhaje ||140|| kasyacit || (BRK 5.1756) sammuñëan navanétam antika-maëi-stambhe sva-bimbodgamaà dåñövä mugdhatayä kumäram aparaà saïcintayan çaìkayä | man-mitraà hi bhavän mayätra bhavato bhägaù samaù kalpito mä mäà sücaya sücayety anunayan bälo hariù pätu vaù ||141|| keñäàcit || dadhimathananinädaistyaktanidraù prabhäte nibhåtapadamagäraà vallavénäà praviñöaù | mukhakamalasamérairäçu nirväpya dépän kavalitanavanétaù pätu mäà bälakåñëaù || 142 || kasyacit || savye päëau niyamita-ravaà kiïkiëé-däma dhåtvä kubjébhüya prapada-gatibhir manda-mandaà vihasya | akñëor bhaìgyä vihasita-mukhér värayan sammukhénä mätuù paçcäd aharata harir jätu haiyaìgavénam || 143 || çré-çrémataù || pada-nyäsän dväräïcala-bhuvi vidhäya tri-caturän samantäd älolaà nayana-yugalaà dikñu vikiran | smitaà bibhrad vyaktaà dadhi-haraëa-lélä-caöula-dhéù saçaìkaà gopénäà madhuripur agäraà praviçati || 144 || samähartuù ||
19
Padyävalé #1
mådnan kñérädi-cauryän masåëa-surabhiëé såkvaëé päëi-dharñair äghräyäghräya hastaà sapadi paruñayan kiìkiëé-mekhaläyäm | väraà väraà viçäle diçi diçi vikiran locane lolatäre mandaà mandaà jananyäù parisaram ayate küöa-gopäla-bälaù || 145 || kasyacit || atha hareù svapnäyitam çambho svägatam äsyatäm ita ito vämena padmodbhava krauïcäre kuçalaà sukhaà surapate vitteça no dåçyate | itthaà svapna-gatasya kaiöabha-ripoù çrutvä jananyä giraù kià kià bälaka jalpaséty anucitaà thüthüt-kåtaà pätu vaù ||146|| mayürasya || (SKM 1.53.1; BRK 5.1758) dhérä dharitri bhäva bhäram avehi çäntaà nanv eña kaàsa-hatakaà vinipätayämi | ity adbhuta-stimita-gopa-vadhü-çrutäni svapnäyitäni vasudeva-çiçor jayanti ||147|| sudevasya || (SKM 1.53.2) atha pitror vismäpana-çikñaëädi kälindé-puline mayä na na mayä çélopaçalye na na nyagrodhasya tale mayä na na mayä rädhä-pituù präìgane | dåñöaù kåñëa itérite saniyamaà gopair yaçodä-pater vismerasya puro hasan nija-gåhän niryan hariù pätu vaù ||148|| umäpatidharasya || (SKM 1.52.4) vatsa sthavara-kandareñu vicaran düra-pracäre gaväà hiàsrän vékñya puraù puräëa-puruñaà näräyaëaà dhyäsyasi | ity uktasya yaçodayä muräripor avyäj jaganti sphurad- bimboñöha-dvaya-gäòha-péòana-vaçäd avyakta-bhävaà smitam ||149|| abhinandasya || (SKM 1.52.1) rämo näma babhüva huà tad abalä séteti huà täà pitur väcä païcavaöé-vane nivasatas tasyäharad rävaëaù | kåñëasyeti purätanéà nija-kathäm äkarëya mätreritäà saumitre kva dhanur dhanur dhanur iti vyagrä giraù päntu vaù ||150|| kasyacit | (RSAK; KK 2.72; BRK 5.1760) çyämoccandrä svapiti na çiço naiti mäm amba nidrä nidrähetoù çåëu kathäà käm apürväà kuruñva | vyaktaù stambhän naraharir abhüd dänavaà därayiñyann ity uktasya smitam udayate devaké-nandanasya ||151|| sarvänandasya | (SRK 123; SKM 1.52.2; çatänandasya; BRK 5.1761) atha gorakñädilélä
20
Padyävalé #1
devas tväm eka-jaìghävalayita-guòé-mürdhni vinyasta-bähu- rgäyan goyuddhagétir uparacita-çiraùçekharaù pragraheëa | darpa-sphürjan mahokña-dvaya-samara-kalä-baddha-dérghänubandhaù kréòä-gopäla-mürtir muraripur avatäd ätta-gorakña-lélaù ||152|| yogeçvarasya | (SKM 1.58.3) yävad gopä madhura-muralé-näda-mattä mukundaà manda-spandair ahaha sakalair locanair äpibanti | gävas tävan masåëa-yavasa-gräsa-lubdhä vidüraà yätä govardhana-giri-daré-droëikäbhyantareñu ||153|| çré-keçava-cchatriëaù | atha gopénäà premotkarñaù | dhairyaà näma-parigrahe’pi jaghane yady aàçukälambanaà gopénäà ca vivecanaà nidhuvanärambhe raho-märgaëam | sädhvé-sac-caritaà viläsa-viratau patyur gåhänveñaëaà tat tad raurava-rakñaëaà muraripor vaàçé-raväpekñaëam ||154|| sarva-vidyävinodänäm | vilokya kåñëaà vraja-väma-neträù sarvendriyäëäà nayanatvam eva | äkarëya tad-veëu-ninäda-bhaìgém aicchan punas täù çravaëatvam eva ||155|| kasyacit | atha gopébhiù saha lélä kälindé-jala-keli-lola-taruëér ävéta-cénäàçukä nirgatyäìga-jaläni säritavatér älokya sarvä diçaù | téropänta-milan-nikuïja-bhavane güòhaà cirät paçyataù çaureù sambhramayann imä vijayate säküta-veëur dhvaniù ||156|| puruñottamadevasya | täsu kåñëasya bhävaù | svedäplävita-päëi-padma-mukula-prakränta-kampodayäd visrastäm avijänato muralikäà pädäravindopari | lélä-vellita-vallavé-kavalita-sväntasya våndävane jéyät kaàsaripos tribhaìga-vapuñaù çünyodayaù phütkåtiù ||157|| ciraïjévasya | çré-kåñëasya prathama-darçane rädhä-praçnaù bhrüvalli-täëòava-kalä-madhuränana-çré-ù kaìkelli-koraka-karambita-karëa-püraù |
21
Padyävalé #1
ko’yaà navéna-nikañopala-tulya-veño vaàçéraveëa sakhi mäm avaçékaroti ||158|| kasyacit | (BRS 3.5.20) indévarodara-sahodara-medura-çré-r väso dravat-kanaka-vånda-nibhaà dadhänaù | ämukta-mauktika-manohara-hära-vakñäù ko’yaà yuvä jagad-anaìga-mayaà karoti ||159|| sarva-vidyä-vinodänäm || (UN 15.7) sakhyä uttaram asti ko’pi timira-stanandhayaù kiïcid aïcita-padaà sa gäyati | yan manäg api niçamya kä vadhür nävadhüta-hådayopajäyate || 160 || kasyacit | çré-rädhäyäù pürva-rägaù manogatäà manmatha-bäëa-bädhäm ävedayantéva tanor vikäraiù | dénänanä väcam uväca rädhä tadä tadälé-jana-sammukhe sä ||161|| çré-puruñottama-devasya | yadavadhi yämuna-kuïje ghana-rucir avalokitaù ko’pi | naliné-dala iva salilaà tadavadhi taraläyate ||162|| kavicandrasya || akasmäd ekasmin pathi sakhi mayä yämuna-taöaà vrajantyä dåñöo yo nava-jaladhara-çyämala-tanuù | sa dåg-bhaìgyä kià väkuruta na hi jäne tata idaà mano me vyälolaà kvacana gåhakåtyo na lagate ||163|| jayantasya | (Bhakti-rasäyana; BRS 3.5.27) puro néla-jyotsnä tad anu måganäbhé-parimalas tato lélä-veëu-kvaëitam anu käëcé-kala-ravaù | tato vidyud-vallé-valayita-camatkära-laharé- taraìgäl lävaëyaà tad anu sahajänanda udagät ||164|| kasyacit | adya sundari kalinda-nandiné- téra-kuïja-bhuvi keli-lampaöaù | vädayan muralikäà muhur muhur mädhavo harati mämakaà manaù ||165||
22
Padyävalé #1
kasyacit | (similar Premämåta 4.13) yadavadhi yamunäyäs téra-vänéra-kuïje muraripu-pada-lélä locanäbhyäm aloki | tadavadhi mama cittaà kutracit kärya-mätre na hi lagati muhürtaà kià vidheyaà na jäne ||166|| kavicandrasya | yadavadhi yadunandanänanenduù sahacari locana-gocarébabhüva | tadavadhi malayänile’nale vä sahaja-vicära-paräìmukhaà mano me ||167|| saïjaya-kaviçekharasya | asamaïjasam asamaïjasam asamaïjasam etad äpatitam | vallava-kumära-buddhyä hari hari harir ékñitaù kutukät ||168|| çaraëasya || çuñyati mukham üru-yugaà puñyati jaòatäà pravepate hådayam | svidyati kapolapälé sakhi vanamälé kim äloki ||169|| mukunda-bhaööäcäryasya | upari tamäla-taroù sakhi pariëata-çarad-indu-maëòalaù ko’pi | tatra ca muralé-khuralé kula-maryädäm adho nayati ||170|| saïjaya-kaviçekharasya | hanta käntam api taà didåkñate mänasaà mama na sädhu yat-kåte | indur indumukhi manda-märutaç candanaà ca vitanoti vedanäà ||171|| kasyacit | guru-jana-gaïjanam ayaço gåhapaticaritaà ca däruëaà kim api | vismärayati samastaà çiva çiva muralé muräräteù || 172 || sarva-vidyä-vinodänäm | (BRS 3.5.12) draviëaà bhavanam apatyaà tävan mitraà tathäbhijätyaà ca | upayamunaà vanamälé yävan netre na nartayati ||173||
23
Padyävalé #1
teñäm eva tåpyantu me chidram aväpya çatravaù karotu me çästi-bharaà gåheçvaraù | maëis tu vakñoruha-madhya-bhüñaëaà mamästu våndävana-kåñëa-candramä || 174 || kasyacit | svämé nihantu vihasantu puraù sapatnyo bhartur bhajantu guravaù pitaraç ca lajjäm | etävatä yadi kalaìki kulaà tathästu rämänuje mama tanotu mano’nurägam ||175|| kasyacit | svämé kupyati kupyatäà parijanä nindanti nindantu mäm, anyat kià prathatäm ayaà ca jagati prauòho mamopadravaù | äçäsyaà punar etad eva yad idaà cakñuç ciraà vardhatäà yenedaà paripéyate muraripoù saundarya-säraà vapuù ||176 || puñkaräkñasya | kià durmilena mama düti manorathena tävanti hanta sukåtäni kayä kåtäni | etävad eva mama janma-phalaà murärir yan netrayoù pathi bibharti gatägatäni ||177|| kasyacit || sakhi mama niyati-hatäyäs tad-darçana-bhägyam astu vä mä vä | punar api sa veëu-nädo yadi karëapathe patet tad evälam ||178|| kasyacit | täräbhisäraka caturtha-niçä-çaçäìka kämämbu-räçi-parivardhana deva tubhyam | argho namo bhavatu me saha tena yünä mithyäpaväda-vacasäpy abhimäna-siddhiù ||179|| kasyacit | (UN 14.128) athänya-catura-sakhé-vitarkaù siddhäntayati na kiïcid bhramayati dåçäm eva kevalaà rädhä | tad avagataà sakhi lagnaà kadamba-taru-devatämarutä ||180|| räìgasya | atha rädhäà prati praçnaù | kämaà vapuù pulakitaà nayane dhåtäsre väcaù sagadgadapadäù sakhi kampi vakñaù |
24
Padyävalé #1
jïätaà Mukunda-muralé-rava-mädhuré te cetaù sudhäàçu-vadane taralékaroti ||181|| tasyaiva | (BRS 3.5.15) gataà kula-vadhü-vrataà viditam eva tat-tad-vacas tathäpi taraläçaye na vimatäsi ko durgrahaù | karomi sakhi kià çrute danuja-vairi-vaàçé-rave manäg api mano na me sumukhi dhairyam älambate ||182|| kasyacit | ästäà tävad akértir me tvayä tathyaà tu kathyatäm | cittaà katham iväsét te harir vaàçé-rava-çrutau ||183|| kasyacit | satyaà jalpasi duùsahäù khala-giraù satyaà kulaà nirmalaà satyaà niñkaruëo’py ayaà sahacaraù satyaà sudüre sarit | tat sarvaà sakhi vismarämi jhaöiti çroträtithir jäyate ced unmäda-mukunda-maïju-muralé-nisväna-rägodgatiù || 184 || govinda-bhaööasya | atha rädhäà prati sakhé-narmäçväsaù | niçä jalada-saìkulä timira-garbha-lénaà jagad- dvayas tava navaà navaà vapur apürva-lélämayam | alaà sumukhi nidrayä vraja gåhe’pi naktaà caré kadamba-vana-devatä nava-tamäla-néla-dyutiù ||185|| sarvavidyävinodänäm | kåñëaà prati rädhänuräga-kathanam | tväm aïjanéyati phaläsu vilokayanté tväà çåëvaté kuvalayéyati karëapüram | tväà pürëimä-vidhu-mukhé hådi bhävayanté vakñoniléna-nava-nélamaëià karoti ||186|| kasyacit | (MSN 5.12) gåhétaà tämbülaà parijana-vacobhir na sumukhé smaraty antaùçünyä murahara gatäyäm api niçi | tateväste hastaù kalita-phaëi-vallé-kisalayas tathaväsyaà tasyäù kramuka-phala-phälé-paricitam ||187|| hariharasya | (UN 13.59) prema-pävaka-léòhäìgé rädhä tava jagat-pate | çayyäyäù skhalitä bhümau punas täà gantum akñamä ||188||
25
Padyävalé #1
murahara sähasa-garimä katham iva väcyaù kuraìga-çäväkñyäù | khedärëava-patitäpi prema-madhuräà te na sä tyajati ||189|| kavicandrasyemau | (UN 8.100) gäyati géte çaàsati vaàçe vädayati sä vipaïcéñu päöhayati païjara-çukaà tava sandeçäkñaraà rädhä ||190|| govardhanäcäryasya | (Ärya-çataka 211/265) rädhäà prati kåñëänuräga-kathanam kelikaläsu kuçalä nagare murärer äbhéra-néraja-dåçaù kati vä na santi | rädhe tvayä mahad akäri tapo yad eña dämodaras tvayi paraà paramänurägaù ||191|| kasyacit || (UN 8.101) vatsän na cärayati vädayate na veëum ämodate na yamunä-vana-märutena | kuïje niléya çithilaà valitottamäìgam antas tvayä çvasiti sundari nanda-sünuù ||192|| daityäri-paëòitasya || sarvädhikaù sakala-keli-kalä-vidagdhaù snigdhaù sa eña mura-çatrur anargha-rüpaù | tväà yäcate yadi bhaja vraja-nägari tvaà sädhyaà kim anyad adhikaà bhuvane bhavatyäù ||193|| räìgasya || atha rädhäbhisäraù | mandaà nidhehi caraëau paridhehi nélaà väsaù pidhehi valayävalim aïcalena | mä jalpa sähasini çärada-candra-känti- dantäàçavas tava tamäàsi samäpayanti || 194 || ñäëmäsikasya || (SKM 2.61.2 nälasya, Spd 3620, Smv 71.8 hariharasya) kim uttérëaù panthäù kupita-bhujagé-bhoga-viñamo viñoòhä bhüyasyaù kim iti kulapälé-kaöu-giraù | iti smäraà smäraà daradalita-çéta-dyuti-rucau sarojäkñé çoëaà diçi nayana-koëaà vikirati ||195|| sarvavidyävinodänäm || citrotkérëäd api viñadharäd bhétibhäjo rajanyäà
26
Padyävalé #1
kià vä brümas tvad-abhisaraëe sähasaà mädhaväsyäù | dhvänte yäntyä yad atinibhåtaà rädhayätma-prakäça- träsät päëiù pathi phaëi-phaëäratna-rodhé vyadhäyé ||196|| kasyacit || (Spd 3494 hariharasya) rädhäà prati sakhé-väkyam manmathonmathitam acyutaà prati brühi kiïcana samullasat-smitam | kià ca siïca måga-çäva-locane locaneìgita-sudhaugha-nirjharaiù ||197|| kasyacit || govinde svayam akaroù sarojanetre premändhä varavapur arpaëaà sakhi | kärpaëyaà na kuru darävaloka-däne vikréte kariëi kim aïkuçe vivädaù ||198|| kasyacit | (BRS 2.4.114, Bhaktirasäyana; DKK; MSN 5.15) atha kréòä | paramänuräga-parayätha rädhayä parirambha-kauçala-vikäçi-bhävayä | sa tayä saha smara-sabhäjanotsavaà niravähayac chikhi-çikhaëòa-çekharaù ||199|| kaviräja-miçrasya | (BRS 3.5.35) asmin kuïje vinäpi pracalati pavanaà vartate ko’pi nünaà paçyämaù kià na gatvety anusarati gaëe bhéta-bhéte’rbhakäëäm | tasmin rädhäsakho vaù sukhayatu vilasan kréòayä kaiöabhärir vyätanväno mågäri-pravala-ghuraghuräräva-raudroccanädän || 200 || kasyacit || (Spd 116) atha kréòänantaraà tatra jänaténäà sakhénäà narmoktiù iha nicula-nikuïje madhya-madhyäsya rantur vijanam ajani çayyä kasya bäla-pravälaiù | iti nigadati vånde yoñitäà päntu yuñmän smita-çavalita-rädhä-mädhavälokitäni || 201 || rüpa-devasya || (SKM 1.55.1) atha mugdha-bäla-väkyam kåñëa tvad-vanamälayä saha kåtaà kenäpi kuïjäntare gopé-kuntala-barha-däma tad idaà präptaà mayä gåhyatäm | itthaà dugdha-mukhena gopa-çiçunäkhyäne trapänamrayo rädhä-mädhavayor jayanti balita-smerälasä dåñöayaù ||202|| lakñmaëa-sena-devasya || (SKM 1.55.2)
27
Padyävalé #1
atha rädhayä saha dinäntare keliù tatra sakhé-väkyam adhunä dadhi-manthanänubandhaà kuruñe kià guru-vibhramälasäìgi | kalasa-stani lälaséti kuïje muralé-komala-käkalé muräreù ||203|| samähartuù || atha tasyäù säküta-väkyam | çvaçrür iìgita-daivataà nayanayor éhäliho yätaraù svämé niùçvasite’py asüyati manojighraù sapatné-janaù | tad-düräd ayam aïjaliù kim adhunä dågbhaìgi-bhävena te vaidagdhé-vividha-prabandha-rasika vyartho’yam atra çramaù ||204|| kasyacit || saìketékåta-kokilädi-ninadaà kaàsa-dviñaù kurvato dväronmocana-lola-çaìkha-valaya-kväëaà muhuù çåëvataù | keyaà keyam iti pragalbha-jaraté-väkyena dünätmano rädhä-präìgaëa-koëa-koli-viöapi-kroòe gatä çarvaré ||205|| harasya | (SKM 1.55.5 äcärya gopékasya; BRK 5.1159) ähütädya mayotsave niçi gåhaà çünyaà vimucyägatä kñévaù preñyajanaù kathaà kulavadhür ekäkiné yäsyati | vatsa tvaà tad imäà nayälayam iti çrutvä yaçodä-giro rädhä-mädhavayor jayanti madhura-smerälasä dåñöayaù ||206|| çré-mat-keçava-sena-devasya || (SKM 1.54.5) gacchämy acyuta darçanena bhavataù kià tåptir utpadyate kià tv evaà vijana-sthayor hata-janaù sambhävayaty anyathä | ity ämantraëa-bhaìgi-sücita-våthävasthäna-khedäsaläm äçliñyan pulakotkaräïcita-tanur gopéà hariù pätu vaù ||207|| kasyacit däkñiëätyasya | (Näöaka-candrikä 624 (260); RASK) atha sakhé-narma | sakhi pulakiné sakampä bahiù-sthalétas tvam älayaà präptä | vikñobhitäsi nünaà kåñëa-bhujaìgena kalyäëi ||208|| samähartuù || atha punar anyedyur abhisärikä tatra sakhé-väkyam | aklänta-dyutibhir vasanta-kusumair uttaàsayan kuntalä- nantaù khelati khaïjaréöa-nayane kuïjeñu kuïjekñaëaù | asmän mandira-karmatas tava karau nädyäpi viçrämyataù
28
Padyävalé #1
kià brümo rasaikägraëér asi ghaöé neyaà vilamba-kñamä ||209 || tasyaiva | (MSN 5.16) parékñaëa-käriëéà sakhéà prati rädhä-väkyam | lajjaivodghaöitä kim atra kulçodbaddhä kapäöa-sthitir maryädaiva vilaìghitä pathi punaù keyaà kalindätmajä | äkñiptä khala-dåñöir eva sahasä vyälävalé kédåçé präëä eva samarpitäù sakhi ciraà tasmai kim eñä tanuù ||210|| kasyacit | dvitraiù keli-saroruhaà tri-caturair dhammilla-mallé-srajaà kaëöhän mauktika-mälikäà tad anu ca tyaktvä padaiù païcamaiù | kåñëa-prema-vighürëitäntaratayä düräbhisäräturä tanvaìgé nirupäyam adhvani paraà çreëébharaà nindati || 211 || kasyacit | (UN 13.19) atha väsaka-sajjä | talpaà kalpaya düti pallava-kuler antarlatä-maëòape nirbandhaà mama puñpa-maëòana-vidhau nädyäpi kià muïcati | paçya kréòad-amandam andha-tamasaà våndäöavéà tastare tad gopendra-kumäram atra milita-präyaà manaù çaìkate ||212|| çré-raghunäthasya || athotkaëöhitä | sakhi sa vijito véëä-vädyaiù kayäpy apara-striyä paëitam abhavat täbhyäà tava kñapä-lalitaà dhruvam | katham itarathä çephäléñu skhalat-kusumäsv api prasarati nabho-madhye’péndau priyeëa vilambyae ||213|| kasyacit | (SKM 2.39.3 rudraöasya; Daçarüpaka 2.23; ST 1.78ad) aratir iyam upaiti mäà na nidrä gaëayati tasya guëän mano na doñän | viramati rajané na saìgam äçä vrajati tanus tanutäà na cänurägaù ||214|| kaìkasya || (SKM 2.37.5 pravarasenasya, Spd 3427 bilhaëasya, Srk 723) atha vipralabdhä | uttiñöha düti yämo yämo yätas tathäpi näyätaù | yä’taù param api jévej jévitanätho bhavet tasyäù ||215 || tasyaiva | (SD 3.83, Daç 2.26f) atha khaëòitä |
29
Padyävalé #1
läkñä-lakñma-laläöa-paööam abhitaù keyüra-mudrä gale vaktre kajjala-kälimä nayanayors tämbüla-rägo ghanaù | dåñöä kopa-vidhäyi maëòanam idaà prätaç ciraà preyaso lélä-tämarasodare mågadåçaù çväsäù samäptià gatäù ||216|| autkalasya || (Amaru 71/60; SKM 2.24.4; Spd 3740, Sbhv 2215; Smv 82.17; Daçarüpaka 2.6) tasyä väkyam kåtaà mithyä-jalpair virama viditaà kämuka cirät priyäà täm evoccair abhisara yadéyair nakha-padaiù | viläsaiç ca präptaà tava hådi padaà raga-bahulair mayä kià te kåtyaà dhruvam akuöiläcära-parayä ||217|| rudraöasya || (ST 1.80; Smv 58.8) särdhaà manoratha-çatais tava dhürta käntä saiva sthitä manasi kåtrima-bhäva-ramyä | asmäkam asti na hi kaçcid ihävakäças tasmät kåtaà caraëa-päta-viòambanäbhiù ||218|| tasyaiva || (ST 1.41d; SKM 2.23.2; Spd 3563; Smv 57.16) analaìkåto’pi mädhava harasi mano me sadä prasabham | kià nälaìkåtas tvaà samprati nakha-kñatais tasyäù ||219|| viçvanäthasya | (SD 3.63) khaëòanäpta-nirvedäyäs tasyä väkyam | vaytétäù prärambhäù praëaya-bahumäno vigalito duräçä yätä me pariëatir iyaà präëitum api | yatheñöhaà ceñöantäà virahi-vadha-vihyäta-yaçaso vibhävä mayy ete pika-madhu-sudhäàçu-prabhåtayaù ||220|| puruñottamadevasya || mä muïca païcaçara païcaçaréà çarére mä siïca sändra-makaranda-rasena väyo | aìgäni tat-praëaya-bhaìga-vigarhitäni nälambituà katham api kñamate’dya jévaù ||221 || tasyaiva | (BRS 3.5.17) punaù säyam äyäti mädhave kaïcana vaïcana-cature prapaïcaya tvaà muräntake mänam | bahu-vallabhe hi puruñe däkñiëyaà duùkham udvahati ||222||
30
Padyävalé #1
samähartuù || (UN 8.33) atha mäniné bhavatu viditaà chadmäläpair alaà priya gamyatäà tanur api na te doño’smäkaà vidhis tu paräìmukhaù | tava yathä tathäbhütaà prema prapannam imäà daçäà prakåti-capale kä naù péòä gate hata-jévite || 223 || amaroù || (Amaru 28/30; SKM 2.47.3) kas tvaà täsu yadåcchayä kitava yäs tiñöhanti gopäìganäù premäëaà na vidanti yäs tava hare kià täsu te kaitavam | eñä hanta hatäçayä yad abhavaà tvayy ekatänä paraà tenäsyäù praëayo’dhunä khalu mama präëaiù samaà yäsyati || 224 || puruñottamadevasya | niñkrämati kåñëe sakhé-väkyam säci-kandharam amuà kim ékñase yätu yätu sakhi pütanärdanaù | vämaréticaturäà hi pämréà sevatäà parama-devatäm iva || 225 || samähartuù | kåñëa-düté-väkyam premävagähana-kåte mänaà mä kuru ciräya karabhoru | näkarëi kià nu mugdhe jätaà péyüña-manthane garalam ||226|| vidhumukhi vimukhébhävaà bhävini mad-bhäñaëe mä gäù | müòhe nigama-nigüòhaù katipaya-kalyäëato milati ||227|| räìgasyaitau || dütéà prati rädhä-väkyam alam alam aghåëasya tasya nämnä punar api saiva katha gataù sa kälaù | kathaya kathaya vä tathäpi düti prativacanaà dviñato’pi mänanéyam ||228|| aìgadasya || (Sbhv 1418; Spd 3513; Smv 47.3) atha kalahäntaritä | täà prati dakñiëa-sakhé-väkyam anälocya premëaù pariëatim anädåtya suhådas tvayäkäëòe mänaù kim iti sarale preyasi kåtaù | samäkåñöä hy ete viraha-dahanodbhäsura-çikhäù sva-hastenäïgäräs tad alam adhunäraëya-ruditaiù ||229||
31
Padyävalé #1
amaroù || (Amaru 112/80; Sbhv 1170; SKM 2.42.1, Smv 56.9, Srk 659 Vikaöanitambä) atha karkaça-sakhé-väkyam mäna-bandham abhitaù çlathayanté gauravaà na khalu häraya gauri | ärjavaà na bhajate danujärir vaïcake saralatä na hi sädhvé || 230 || samähartuù || täà prati rädhä-väkyam bhrü-bhaìgo guëitaç ciraà nayanayor abhyastam ämélanaà roddhuà çikñitam ädareëa hasitaà maune’bhiyogaù kåtaù | dhairyaà kartum api sthirékåtam idaà cetaù kathaïcin mayä baddho mäna-parigrahe parikaraù siddhis tu daive sthitä || 231 || amaroù ||(Amaru 118/97) jânämi maunam alasäïgi vaco-vibhaìgér bhaïgé-çataà nayanayor api cäturéà ca | äbhéra-nandana-mukhämbuja-saìga-çaàsé vaàçéravo yadi na mäm avaçékaroti ||232|| kasyacit || satyaà çåëomi sakhi nitya-nava-priyo’sau gopas tathäpi hådayaà madano dunoti | yuktyä kathaïcana samaà gamite’pi tasmin mäà tasya käla-muralé kavalékaroti ||233|| çré-mat-prabhünäm | na jäne sammukhäyäte priyäëi vadati priye | prayänti mama gäträëi çrotratäà kim u netratäm ||234|| kasyacit || (Amaru 63/64) murärià paçyantyäù sakhi sakalam aìgaà na nayanaà kåtaà yac chåëvantyäù hari-guëa-gaëaà çrotra-nicitam | samaà tenäläpaà sapadi racayantyä mukham ayaà vidhätur naiväyaà ghaöan-paripäöé-madhurimä ||235|| çaraëasya | atha sakhyäù säbhyusüyä-väkyam | tvam asi viçuddhä sarale muralé-vaktras tridhä vakraù | bhaìgurayä khalu sulabhaa tad uraù sakhi vejayanty eva || 236 ||
32
Padyävalé #1
samähartuù | atha kñubhita-rädhikoktiù | niùçväsä vadanaà dahanti hådayaà nirmülam unmathyate nidrä neti na dåçyate priyamukhaà rätrindivaà rudyate | aìgaà çoñam upaiti päda-patitaù preyäàs tathopekñitaù sakhyaù kaà guëam äkalayya dayite mänaà vayaà käritäù ||237|| amaroù | (Amaru 98/92; SKM 2.41.2) mänaja-viraheëa dhyäyantéà täà prati kasyäçcid väkyam | ähäre viratiù samasta-viñaya-gräme nivåttiù parä näsägre nayanaà yad etad aparaà yac caikatänaà manaù | maunaà cedam idaà ca çünyam akhilaà yad viçvam äbhäti te tad brüyäù sakhi yoginé kim asi bhoù kià viyoginy api ||238|| (SKM 2.25.2, Srk 703 Rajasekhara, UN 13.75) taà prati rädhä-väkyam | saìgama-viraha-vikalpe varam iha viraho na tu saìgamas tasya | ekaù sa eva saìge tribhuvanam api tanmayaà virahe ||239|| kasyacit | (SKM 2.99.4) atha kåñëa-virahaù | saïjäte virahe kayäpi hådaye sandänite cintayä kälindé-taöa-vetasé-vana-ghana-cchäyä-niñaëëätmanaù | päyäsuù kalakaëöha-küjita-kalä gopasya kaàsa-dviño jihvä-varjita-tälu-mürcchita-marud-visphäritä gétayaù ||240|| kasyacit || (SKM 1.58.1) atha rädhä-prasädanam | çiraç chäyäà kåñëaù svayam akåta rädhä-caraëayor bhujävallé-cchäyäm iyam api tadéya-pratikåtau | iti kréòä-kope nibhåtam ubhayor apy anunaya- prasädau jéyäs täm api guru-samakñaà sthitavatoù ||241|| harasya | kåñëaà prati rädhä-sakhé-väkyam | sä sarvathaiva raktä rägaà guïjeva na tu mukhe vahati | vacana-paöos tava rägaù kevalam äsye çukasyeva ||242||
33
Padyävalé #1
govardhanäcäryasya | (Aryas 649/703) subhaga bhavatä hådye tasyä jvalat-smara-pävake’py abhiniveçatä premädhikyaà cirät prakaöékåtam | tava tu hådaye çéte’py evaà sadaiva sukhäptaye mama sahacaré sä niùsnehä manäg api na sthitä ||243|| rudrasya | (Çåìgära-tilaka 2.108) atha dinäntara-värtä | ägatya praëipäta-säntvita-sakhé-dattäntaraà sägasi svairaà kurvati talpa-pärçva-nibhåte dhürte’ìga-saàvähanam | jïätvä sparça-vaçät tayä kila sakhé-bhränty eva vakñaù çanaiù khinnäséty abhidhäya mélita-dåçä sänandam äropitaù ||244|| kasyacit | (Spd 3576; Sbhv 2083; Smv 58.5) vastutas tu guru-bhétayä tayä vyaïjite kapaöamäna-kuömale | peçala-priya-sakhé-dåçä harir bodhitas taöa-latä-gåhaà yayau ||245|| mädhavo madhura-mädhavé-latä- maëòape paöu-raöan-madhuvrate | saàjagau çravaëa-cäru gopikä- mäna-ména-vaòiçena veëunä ||246|| kayoçcid imau | (UN 10.64, RSAK 1.100f) puñpa-cchalena kåñëam anveñayantéà rädhäà prati kasyäçcid uktiù | panthäù kñemamayo’stu te parihara pratyüha-sambhävanäm etan-mätram adhäri sundari mayä netra-praëälé-pathe | nére néla-sarojam ujjvala-guëaà tére tamälälaìkäraù kuïje ko’pi kalinda-çaila-duhituù puàskokilaù khelati ||247|| sarva-vidyävinodänäm | tatra yamunä-tére gatayä rädhayä saha saàkathä | kä tvaà mädhava-dütikä vadasi kià mänaà jahéti priye dhürtaù so’nyamanä manäg api sakhi tvayy ädaraà nojjhati | ity anyonya-kathä-rasaiù pramuditäà rädhäà sakhé-veçavän nétvä kuïja-gåhaà prakäçitatanuù smero hariù pätu vaù ||248|| väsavasya || vasantaù sannaddho vipinam ajanaà tvaà ca taruëé sphurat-kämäveçe vayasi vayam apy ähita-padäù | vraja tvaà vä rädhe kñaëam atha vilambasva yadi vä sphuöaà jätas tävac catura-vacanänäm avasaraù ||249|| kasyacit ||
34
Padyävalé #1
tatra rädhä-väkyam svämé mugdhataro vanaà ghanam idaà bäläham ekäkiné kñauëém ävåëute tamäla-malina-cchäyä-tamaù-santatiù | tan me sundara kåñëa muïca sahasä vartmeti rädhä-giraù çrutvä täà parirabhya manmatha-kaläsakto hariù pätu vaù || 250 || kasyacit || atha svädhéna-bhartåkä | makaré-viracana-bhaìgyä rädhä-kuca-kalasa-mardana-vyasané | åjum api rekhäà lumpan vallava-veço harir jayati ||251| kasyacit || (Spd 77 hariharasya) kréòänantaraà kåñëasya svapnäyitam | ete lakñmaëa jänaké-virahiëaà mäà khedayanty ambudä marmäëéva ca ghaööayanty alam amé krüräù kadambäniläù | itthaà vyähåta-pürva-janma-viraho yo rädhayä vékñitaù serñyaà çaìkitayä sa vaù sukhayatu svapnäyamäno hariù ||252|| çubhäìkasya | (KK 2.69(70); Srk 131) atha vaàçé-cauryam | nécair nyäsäd atha caraëayor nüpura mükayanté dhåtvä dhåtvä kataka-valayäny utkñipanté bhujänte | mudräm akñëoç cakitaà çaçvad älokayanté smitvä smitvä harati muralém aìkato mädhavasya ||253|| daityäri-paëòitasya | (UN 15.238) täà prati rädhä-väkyam | acchidram astu hådayaà paripürëam astu maukharyam astamitam astu gurutvam astu | kåñëa-priye sakhi diçämi sadäçiñas te yad väsare murali me karuëäà karoñi ||254|| çré-govinda-miçräëäm || çünyatvaà hådaye saläghavam idaà çuñkatvam aìgeñu me maukharyaà vraja-nätha-näma-kathane dattaà bhavatyä nijam | tat kià no murali prayaccasi pnar govinda-vakträsavaà yaà pétvä bhuvanaà vaçe vidadhaté nirlajjam udgäyasi ||255|| teñäm eva || atha säyaà harer vrajägamanam |
35
Padyävalé #1
mandra-kväëita-veëur ahni çithile vyävartayan gokulaà barhäpéòakam uttamäìga-racitaà godhüli-dhumraà dadhat | mläyantyä vana-mälayä parigataù çränto’pi ramyäkåtir gopa-stré-nayanotsavo vitaratu çreyäàsi vaù keçavaù ||256|| kasyacit || (Kvs 22, SKM 1.57.4, Srk 110) tatra kasyäçcid uktiù | dåñöyä keçava gopa-räga-hatayä kiïcin na dåñöaà mayä tenädya skhalitäsmi nätha patitäà kià näma nälambase | ekas tvaà viñameñu khinna-manasäà sarväbalänäà gatir gopyaivaà gaditaù saleçam avatäd goñöhe harir vaç ciram || 257 || kasyacit || (Dhvan, Vakro, SD 4.14; Smv 2.93; different kinds of vyaìgya) näbhi-deça-viniveçita-veëur dhenu-puccha-nihitaika-karäbjaù | anya-päëi-parimaëòita-daëòaù puëòaréka-nayano vrajam äpa ||258|| kasyacit || tatraiva rädhäyäù saubhägyam | bhrüvallé-calanaiù kayäpi nayanonmeñaiù kayäpi smita- jyotsnävicchuritaiù kayäpi nibhåtaà sambhävitasyädhvani | garväd bheda-kåtävahela-vinaya-çré-bhäji rädhänane sätaìkänunayaà jayanti patitäù kaàsadviñaù dåñöayaù ||259|| umäpatidharasya || (SKM 1.55.3, RKAD 129) tiryak-kandharam aàsadeça-milita-çroträvataàsaà sphurad- barhottambhita-keça-päçam anåju-bhrü-vallaré-vibhramam | guïjad-veëu-niveçitädhara-puöaà säküta-rädhänana- nyastämélita-dåñöi gopa-vapuño viñëor mukhaà pätu vaù ||260|| lakñmaëa-sena-devasya || (SKM 1.55.2) aàsäsakta-kapola-vaàça-vadana-vyäsakta-bimbädhara- dvandvodérita-manda-manda-pavana-prärabdha-mugdha-dhvaniù | éñad-vakrima-lola-hära-nikaraù pratyekarokänana- nyaïcac-caïcad-udaïcad-aìguli-cayas tväà pätu rädhä-dhavaù ||261|| näthokasya || (SKM 1.57.5 keçara-kéléya-näthokasya) aìguñöhägrima-yantritäìgulir asau pädärtha-néruddha-bhür ärdrékåtya payodharäïcalam alaà sadyaù payo-bindubhiù | nyag-jänu-dvaya-madhya-yantrita-gahöé-vakträntaräla-skhalad- dhärädhväna-manoharaà sakhi payo gäà dogdhi dämodaraù || 262 || çaraëasya || (SKM 5.1.1; Srk 1157, Upädhyäya Dämarasya; UN 10.50) çäöhän yasyäù käïcé-maëi-raëitam äkarëya sahasä
36
Padyävalé #1
yad äçliñyann eva praçithila-bhuja-granthir abhavaù | tad etat kväcakñe ghåtamadhumaya tvad-bahu-vaco- viñeëäghürëanté kim api na sakhé me gaëayati ||263|| kasyacit || (Amaru 73/109, SD 3.37) çaöha-näyaka atha govardhanoddharaëam | saträsarti yaçodayä priya-guëa-prétekñaëaà rädhayä lagnair vallava-sünubhiù sarabhasaà sambhävitätmorjitaiù | bhétänandita-vismitena viñamaà nandena cälokitaù päyäd vaù kara-padma-susthita-mahä-çailaù salélo hariù ||264|| sohnokasya | (SKM 1.60.1 sollokasya; Srk 140 sonnokasya) ekenaiva ciräya kåñëa bhavatä govardhano’yaà dhåtaù çränto’si kñaëam ässva sämpratam amé sarve vayaà dadhmahe | ity ulläsita-doñëi gopa-nivahe kiïcid bhujäkuïcana- nyaïcac-chaila-bharärdite viruvati smero hariù pätu vaù ||265|| çaraëasya || (SM 1.60.2) khinno’si muïca çailaà bibhåmo vayam iti vadatsu çithila-bhujaù | bhara-bhugna-vitata- bähuñu gopeñu hasan harir jayati || 266 || subandhoù || (Väsavadatta, 2; Spd 78; Smv 1.41 hariharasya) düraà dåñöi-pathät tirobhava harer govardhanaà vibhratas tvayy äsakta-dåçaù kåçodari kara-srasto’sya mä bhüd ayam | gopénäm iti jalpitaà kalayato rädhä-nirodhäçrayaà çväsäù çaila-bhara-çrama-bhrama-karäù kaàsa-dviñaù päntu vaù || 267 || çubhäìkasya | (SKM 1.60.4) atha nau-kréòä | kuru päraà yamunäyä muhur iti gopébhir utkarähütaù | tari-taöa-kapaöa-çayälur dviguëälasyo harir jayati ||268|| saïjaya-kaviçekharasya | (BRK 5.1706) uttiñöhärät tarau me taruëi mama taroù çaktir ärohaëe kä säkñäd äkhyämi mugdhe taraëim iha raver äkhyayä kä ratir me | värteyaà nau-prasaìge katham api bhavitä nävayoù saìgamärthä värtäpéti smitäsyaà jita-girim ajitaà rädhayärädhayämi ||269|| (UN 11.86) muktä taraìga-nivahena pataìga-putré navyä ca naur iti vacas tava tathyam eva |
37
Padyävalé #1
çaìkä-nidänam idam eva mamätimätraà tvaà caïcalo yad iha mädhava näviko’si ||270|| samähartur imau | (UN 15.236) jérëä tariù sarid atéva-gabhéra-nérä bälä vayaà sakalam ittham anartha-hetuù | nistära-béjam idam eva kåçodaräëäà yan mädhava tvam asi samprati karëadhäraù ||271|| jagadänanada-räyasya | (BRK 5.1709) ambhasi taraëi-sutäyäù stambhita-taraëiù sa devaké-sutaù | ätara-virahita-gopyäù kätara-mukham ékñate smeraù || 272 || süryadäsasya | väcä tavaiva yadunandana gavya-bhäro häro’pi väriëi mayä sahasä vikérëaù | dürékåtaà ca kucayor anayor dukülaà külaà kalinda-duhitur na tathäpy adüram ||273|| kasyacit | (Premämåta 3.18; BRK 5.1710) payaù-püraiù pürëä sapadi gataghürëä ca pavanair gabhére kälindé-payasi tarir eñä praviçati | aho me durdaivaà parama-kutukäkränta-hådayo harir väraà väraà tad api karatälià racayati ||274|| manoharasya | (Premämåta 3.19; BRK 5.1711) pänéya-secana-vidhau mama naiva päëé viçrämyatas tad api te parihäsa-väëé | jévämi cet punar ahaà na tadä kadäpi kåñëa tvadéya-taraëau caraëau dadämi ||275|| tasyaiva | (Premämåta 3.12; BRK 5.1712) idam uddiçya vayasyäù sva-saméhita-daivataà namata | yamunaiva jänu-dadhné bhavatu na vä näviko’stv aparaù ||276|| mukunda-bhaööäcäryasya | tarir uttaralä sarid gabhérä taralo nanda-sutaç ca karëa-dhäraù | abaläham upaiti bhänur astaà sakhi düre nagaréha kià karomi ||277|| kascyacit || näpekñate stuti-kathäà na çåëoti käkuà çaçvat kåtaà na manute praëipäta-jätam |
38
Padyävalé #1
hä kià vidheyam adhunä sakhi nanda-sünur madhye-taraìgiëi tarià taralo dhunoti ||278|| tasyaiva | Extra verse found in only one edition. ätara-läghava-hetor murahara tarià tavävalambe | apaëaà paëam iha kuruñe nävika-puruñe na viçväsaù || kasyacit | eñottuìga-taraìga-laìghita-taöotsaìgä pataìgätmajä pürëeyaà tarir ambubhir na hi hareù çaìkä kalaìkäd api | käöhiëyaà bhaja nädya sundari vayaà rädhe prasädena te jévämaù sphuöam ätarékuru giri-droëé-vinodotsavam ||279|| käkuà karoñi gåha-koëa-karéña-puïja- güòhäìga kià nanu våthä kitava prayähi | kuträdya jérëa-taraëi-bhramaëätibhéta- gopäìganä-gaëa-viòambana-cäturé ||280|| trayaù samähartuù | (UN 5.49) atha rädhayä saha harer väkoväkyam | aìgulyä kaù kaväöaà praharati kuöile mädhavaù kià vasanto no cakré kià kulälo na hi dharaëé-dharaù kià dvijihvaù phaëéndraù | nähaà ghorähi-mardé kim asi khaga-patir no hariù kià kapéço rädhä-väëébhir itthaà prahasita-vadanaù pätu vaç cakra-päëiù ||281|| kasyacit || (Sbhv 130; KK 3.105; Srk 7.19) kas tvaà bho niçi keçavaù çirasijai :y kià näma garväyase bhadre çaurir ahaà guëaiù pitå-gataiù putrasya kià syäd iha | cakré candramukhi prayacchasi na me kuëòéà ghaöéà dohaném itthaà gopa-vadhü-jitottaratayä hréëo hariù pätu vaù ||282|| cakrapäëeù || (SKM 1.56.3) väsaù samprati keçava kva bhavato mugdhekñaëe nanv idaà väsaà brühi çaöha prakäma-subhage tvad-gätra-saàsargataù | yäminyäm uñitaù kva dhürta vitanur muñëäti kià yäminé çaurir gopavadhüà chalaiù parihasann evaàvidhaiù pätu vaù ||283|| kasyacit || (SKM 1.56.4; BRS 2.1.83) rädhe tvaà kupitä tvam eva kupitä ruñöäsi bhümer yato mätä tvaà jagatäà tvam eva jagatäà mätä na vijïo’paraù | devi tvaà parihäsa-keli-kalahe’nantä tvam evety asau smero vallava-sundarém avanamac chauriù çriyaù vaù kriyät ||284||
39
Padyävalé #1
hariharasya || (SKM 1.56.1 väkpateù; Srk 108) atha räsaù | våndäraëye pramada-sadane mallikä-puñpa-mode çré-çubhräàçoù kiraëa-rucire kokilädyair manojïe | rätrau citre paçupa-vanitä-citta-dehäpahäré kaàsäräter madhura-muralé-vädya-räjo raräja ||285|| kasyacit | adharämåta-mädhuré-dhuréëo hari-lélä-muralé-ninäda eñaù | pratatäna manaùpramodam uccair hariëénäà hariëé-dåçäà munénäm ||286|| çré-mädhavendrapurépädänäm | lélä-mukharita-muralé- kåta-gopa-bhäviné-nivahaù | tad-adhara-madhuni satåñëaù kåñëaù päyäd apäyato bhavataù || 287|| mädhava-cakravartinaù || käraya nämba vilambaà muïca karaà me harià yämi | na sahe sthätuà yad asau garjati muralé pragalbha-dütéva ||288|| samähartuù || cüòä-cumbita-cäru-candra-kacayaà cämékaräbhämbaraà karëottaàsita-karëikära-kusumaà kandarpa-kallolitam | vaàçé-vädana-vävadüka-vadanaà vakré-bhavad-vékñaëaà bhägyaà bhaìgura-madhyamäù pariëataà kuïjäntaraà bjejire || 289 || jéva-däsa-vähiné-pateù | çré-kåñëa-väkyam | duñöaù ko’pi karoti vaù paribhavaà çaìke muhur gokule dhävantyaù skhalad-ambaraà niçi vane yüyaà yad-abhyägatäù | äù kä bhétir amanda-dänava-vadhü-sindüra-mudrähare dordaëòe mama bhäti dévyata pati-kroòe kuraìgé-dåçaù ||290|| dhütottäpe vahati gahane dharma-püre vrajäntaù kä vas tåñëä valati hådaye durmadeyaà saténäm | sémantinyaù spåhayata gåhän mä viruddhaà kurudhvaà näyaà dåñöau mama vighaöate hanta puëyasya panthäù || 291 || atha vrajadevénäm uttaram |
40
Padyävalé #1
kathaà véthém asmän upadiçasi dharma-praëayinéà praséda sväà çiñyäm atikhilamukhéà çädhi muralém | haranté maryädäà çiva çiva pare puàsi hådayaà nayanté dhåñöeyaà yaduvara yathä nähvayati naù ||292 || trayaù samähartuù || gopéjanäliìgita-madhya-bhägaà veëuà dhamantaà bhåça-lola-netram | kalevare prasphuöa-roma-våndaà namämi kåñëaà jagad-eka-kandam ||293|| çré-puruñottamadevasya || kälindyäù pulineñu keli-kupitäm utsåjya räse rasaà gacchantém anugacchato’çrukaluñäà kaàsadviño rädhikäm | tat-päda-pratimäniveçita-padasyodbhütaromodgater akñuëëo’nunayaù prasanna-dayitä-dåñöasya puñëätu vaù || 294 || bhaööa-näräyaëasya || (Veëisaàhära 1.2) kåñëäntardhäne täsäà praçnaù | tulasi vilasasi tvaà malli jätäsi phullä sthala-kamalini bhåìge saìgatäìgé vibhäsi | kathayata bata sakhyaù kñipram asmäsu kasmin vasati kapaöa-kandaù kandare nanda-sünuù ||295|| samähartuù | (UN 10.94) dåñöaù kväpi sa mädhavo vraja-vadhüm ädäya käïcid gataù sarvä eva hi vaïcitäù sakhi vayaà so’nveñaëéyo yadi | dve dve gacchatam ity udérya sahasä rädhäà gåhétvä kare gopé-veça-dharo nikuïja-kuharaà präpto hariù pätu vaù ||296|| kasyacit || (Sbhv 100) rädhä-sakhé-väkyam | adoñäd doñäd vä tyajati vipine täà yadi bhavän abhadraà bhadraà vä tribhuvana-pate tväà vadatu kaù | idaà tu krüraà me smarati hådayaà yat kila tayä tvad-arthaà käntäre kula-tilaka nätmäpi gaëitaù ||297|| rämacandradäsasya | (UN 8.40) lakñméà madhya-gatena räsa-valaye vistärayann ätmanä kastüré-surabhir viläsa-muralé-vinyasta-vaktrendunä | kréòä-täëòava-maëòalena parito dåñöena tuñyad dåçä tväà halléçaka-çaìku-saìkula-padä päyäd vihäré hariù ||298|| kasyacit | tatra khecaräëäm uktiù |
41
Padyävalé #1
mukta-munénäà mågyaà kim api phalaà devaké phalati | tat pälayati yaçodä nikämam upabhuïjate gopyaù ||299|| däkñiëätyasya || taptaà tapobhir anyaiù phalitaà tad gopa-bälänäm | äsäà yat kuca-kumbhe néla-nicolayati brahma ||300|| çré-raghupatyupädhyäyasya || atha jala-kréòä | jala-keli-tarala-karatala- mukta-punaù-pihita-rädhikä-vadanaù | jagad avatu koka-yünor vighaöana-saìghaöana-kautuké kåñëaù ||301|| kasyacit | (UN 15.235) rädhäsakhéà prati candrävalé-sakhyäù säsüya-väkyam mä garvam udvaha kapola-tale cakästi kåñëa-svahasta-likhitä nava-maïjaréti | anyäpi kià na sakhi bhäjanam édåçénäà vairé na ced bhavati vepathur antaräyaù ||302|| dämodarasya | (Amaru 55; SKM 2.140.5 keçaöasya; Smv 86.14; SD 3.105 mada; Daça 2.22, etc.; BRS 2.4.165) rädhä-sakhyäù säküta-väkyam | yadavadhi gokulam abhitaù samajani kusumäcitäsana-çreëé | pétäàçuka-priyeyaà tadavadhi candrävalé jätä ||303|| govardhanäcäryasya | (Aryas 436/531) candrävaléà prati sakhé-väkyam saujanyena vaçékåtä vayam atas tväà kiïcid äcakñmahe kälindéà yadi yäsi sundari punar mä gäù kadambäövaém | kaçcit tatra nitänta-nirmala-tamaù-stomo’sti yasmin manäg lagne locanasémni notpaladåçaù paçyanté patyur gåham ||304|| govinda-bhaööasya || çyämo’yaà divasaù payoda-paöalaiù säyaà tathäpy utsukä puñpärthaà sakhi yäsi yämuna-taöaà yähi vyathä kä mama | kintv ekaà khara-kaëöaka-kakñatam urasy älokya sadyo’nyathä
42
Padyävalé #1
çaìkäà yat kuöilaù kariñyati jano jätäsmi tenäkulä || 305 || karëapürasya || gantavyä te manasi yamunä vartate cet tadänéà kuïjaà mä gäù sahaja-sarale väïjulaà mad-vacobhiù | gacches taträpy ahaha yadi vä mä murärer udäre kuträpy ekä rahasi muralé-nädam äkarëayethäù ||306|| tairabhukta-kaveù | tarale na kuru vilambaà kumbhaà saàsmåtya mandiraà yähi | yävan na mohana-mantraà çaàsati kaàsadviño vaàçé ||307|| samähartuù || påñöhena népam avalambya kalindajäyäù küle viläsa-muraléà kvaëayan mukundaù | präk püraëät kalasam ambhasi lolayantyä vaktraà vivartayati gopakuläìganäyäù ||308|| kasyacit || sakhyo yayr gåham ahaà kalaséà vahanté pürëäm atéva-mahatém anulambitäsmi | ekäkinéà spåçasi mäà yadi nandasüno mokñyämi jévanam idaà sahasä puras te ||309|| samähartuù || täà prati kasyäçcid uktiù | valgantyä vana-mälayä tava håtaà vakñojayoç candanaà gaëòasthä makaréghaöä ca makarändolena vidhvaàsitä | kläntä svaira-taraìga-kelibhir iyaà tanvé ca dhürte tanuù satyaà jalpasi bhänujäm abhi rase magnädya harñäd abhüù ||310|| samähartuù || tad-bhartäraà prati sakhé-väkhyam | subhaga mama priya-sakhyäù kim iva saçaìkaà muhur vilokayasi | yämuna-pavana-vikérëa- priya-karajaù-piïjaraà påñöham ||311|| samähartuù || candrävaléà prati tasyä väkyam kätyäyané-kusuma-kämanayä kim arthaà
43
Padyävalé #1
käntära-kukñi-kuharaà kutukäd gatäsi | paçya stana-stavakayos tava kaëöakäìkaà gopaù sukaëöhi bata paçyasi jäta-kopaù ||312|| samähartur ime | (UN 3.38) atha nitya-lélä våndävane mukundasya nitya-lélä viräjate | spañöam eñä rahasyatväj jänadbhir api nocyate || täbhir nitya-vihäram eva tanute våndävane mädhavo goñöhämbhojamukhébhir itya bhi manäk proce priyäyai haraù | léläratna-rahasyatä vrajapater bhüyasy aho paçya yat tattvajïo’pi puräntare ca gamanaà vyäcañöa vaiyäsakiù || tathä hi pädme pärvatyai vyäjahära haro rahaù | gogopagopikäsaìge yatra kréòati kaàsahä || atha bhävini harer mathurä-prasthäne rädhä-sakhé-väkyam adyaiva yat pratipad-udgata-candra-lekhä- sakhyaà tvayä vapur idaà gamitaà varäkyäù | kåñëe gate kusuma-säyaka tat prabhäte bäëävalià kathaya kutra vimokñyasi tvam ||313|| rudrasya || (ST 2.87) prasthänaà valayaiù kåtaà priyasakhair ajasraà gataà dhåtyä na kñaëam äsitaà vyavasitaà cittena gantuà puraù | gantuà niçcita-cetasi priyatame sarve samaà prasthitä gantavye sati jévita-priya-suhåt-särthaù kim u tyajyate || 314 || amaroù | (Amaru 31/36; Sbhv 1151; Spd 3424; SKM 2.54.1; Smv 37.19) harer mathurä-praveçe chäyäpi locana-pathaà na jagäma yasyäù seyaà vadhür nagara-madhyam alaìkaroti | kià cäpakalayya mathurä-nagare mukundam andho’pi bandhukaradattakaraù prayäti ||315|| väëéviläsasya | tatra pura-stré-väkyam | asram ajasraà moktuà dhiì naù karëäyate nayane | drañöavyaà paridåñöaà tat kaiçoraà vraja-strébhiù ||316|| tairabhuktasya ||
44
Padyävalé #1
sändränandam anantam avyayam ajaà yad yogino’pi kñaëaà säkñät kartum upäsate pratidinaà dhyänaikatänäù param | dhanyäs tä vrajaväsinäà yuvatayas tad brahma yäù kautukäd äliìganti samälapanti çatadhäkarñanti cumbanti ca ||317|| vähinépateù || (SD 6.314a) Extra verse : änanda-kandam akhila-çruti-säram ekam adhyätma-dépam atidustaram aïjanäbham | äkåñya sändra-kucayoù parirabhya kämaà sampräpya gopavanitä bata puëya-puïjäù || priyasakhi na jagäma vämaçélaù sphuöam amunä nägareëa nandasünuù | adalita-naliné-dalaiva väpé yad ahata-pallava eva känanäntaù ||318|| kumärasya || yäsyäméti samudyatasya vacanaà visrabdham äkarëitaà gacchan düram apekñito muhur asau vyävåtya paçyann api | tac chünye punar ägatäsmi bhavane präëäs ta eva sthitäù sakhyaù paçyata jévita-praëayiné dambhäd ahaà rodimi ||319|| rudraöasya | gato yämo gatau yämau gatä yämä gataà dinam | hä hanta kià kariñyämi na paçyämi harer mukham ||320|| çaìkarasya || yamunä-puline samutkñipan naöaveçaù kusumasya kandukam | na punaù sakhi lokayiñyate kapaöäbhéra-kiçora-candramäù ||321 || ñañöhé-däsasya || yäù paçyanti priyaà svapne dhanyästäù sakhi yoñitaù asmäkaà tu gate kåñëe gatä nidräpi vairiëé ||322|| dhanyasya | (UN 15.169) so’yaà vasanta-samayo vipinaà tad etat so’yaà nikuïja-viöapé nikhilaà tadäste hä hanta kià tu nava-nérada-komaläìgo naloki puñpa-dhanuñaù prathamävatäraù ||323|| saïjaya-kaviçekharasya ||
45
Padyävalé #1
yugäyitaà nimeñeëa cakñuñä prävåñäyitam | çünyäyitaà jagat sarvaà govinda-viraheëa me ||324|| çré-bhagavataù || (Çikñäñöaka, 7) dalati hådayaà gäòhodvegaà dvidhä na tu bhidyate vahati vikalaù käyo mürcchäà na muïcati cetanäm | jvalayati tanüm antardähaù karoti na bhasmasät praharati vidhir marmacchedé na kåntati jévitam ||325|| (Mälatémädhava 9.11, Uttararämacarita 3.31, Brk; Smv 43.39) bhramaya jaladän ambhogarbhän pramodaya cätakän kalaya çikhinaù kekotkaëöhän kaöhoraya ketakän | virahiëi jane mürcchäà labdhvä vinodayati vyathä- makaruëa punaù saàjïä-vyädhià vidhäya kim éhase || 326 || etau bhavabhüteù | (Mälatémädhava 9.42, Spd 3453; Smv 43.34) dåñöaà ketaka-dhüli-dhüsaram idaà vyoma kramäd vékñitäù kaccäntäç ca çiléndhra-kandala-bhåtaù soòhäù kadambäniläù | sakhyaù saàvåëutäçru muïcata bhayaà kasmän mudeväkulä etän apy adhunäsmi vajraghaöitä nünaà sahiñye dhanän ||327|| rudrasya || (SKM 2.55.3, ST 2.60a) seyaà nadé kumuda-badnhukaräs ta eva tad yämunaà taöam idaà vipinaà tad etat | te mallikä-surabhayo marutas tvam eva hä präëa-vallabha sudurlabhatäà gato’si ||328|| haribhaööasya || yadunätha bhavantam ägataà kathayiñyanti kadä madälayaù | yugapat paritaù pradhävitaù vikasadbhir vadanendu-maëòalaiù ||329 || tairabhuktakaveù || ayi dénadayärdra nätha he, mathuränätha kadävalokyase | hådayaà tvad-aloka-kätaraà dayita bhrämyati kià karomy aham ||330|| çré-mädhavendra-puré-pädänäm | (CC 2.4.197, 3.8.32) prathayati na tathä mamärtim uccaiù sahacari vallava-candra-viprayogaù | kaöubhir asura-maëòalaiù paréte danujapater nagare yathäsya väsaù ||331|| çré-raghunätha-däsasya | (BRS 2.4.52)
46
Padyävalé #1
cütäìkure sphurati hanta nave nave’smin jévo’pi yäsyatitaräà tarala-svabhävaù | kià tv ekam eva mama duùkham abhüd analpaà präëeçvareëa sahito yad ayaà na yätaù ||332||| räìgasya | äçaika-tantum avalambya vilamamänä rakñämi jévam avadhir niyato yadi syät | no ced vidhiù sakala-loka-hitaikakäré yat käla-küöam asåjat tad idaà kim artham ||333|| hareù | prasara çiçirämodaà kaundaà saméra saméraya prakaöaya çaçinn äçäù kämaà manoja samullasa | avadhi-divasaù pürëaù sakhyo vimuïcata tat-kathäà hådayam adhunä kiïcit kartuà mamänyad ihecchati ||334 || rudrasya || (SKM 2.55.5; ST 2.58e, Smv 40.18) näyäti ced yadupatiù sakhi naitu kämaà präëäs tadéya-virahäd yadi yänti yäntu | ekaù paraà hådi mahän mama vajra-päto bhüyo yad induvadanaà na vilokitaà tat || 335 || hari-bhaööasya || païcatvaà tanur etu bhüta-nivahäu sväàçe viçantu sphuöaà dhätäraà praëipatya hanta çirasä taträpi yäce varam | tad-väpéñu payas tadéya-mukure jyotis tadéyäìgana- vyomni vyoma tadéya-vartmani dharä tat-täla-vånte’nilaù || 336 || ñaëmäsikasya | (Spd 3428; Smv 43.32; Sbhv 1355; UN 14.189) äçliñya vä päda-ratäà pinañöu mäm adarçanän marma-hatäà karotu vä | yathä tathä vä vidadhätu lampaöo mat-präëa-näthas tu sa eva näparaù ||337|| çré-bhagavataù || (CC 3.20.47, UN 13.79) mathuräyäà yaçodä-småtyä kåñëa-väkyam | tämbülaà sva-mukhärdhaà carvitam itaù ko me mukhe nikñiped unmärga-prasåtaà ca cäöu-vacanaiù ko mäà vaçe sthäpayet | ehy ehéti vidüra-särita-bhujaù sväìke nidyäyädhunä keli-srasta-çikhaëòakaà mama punar vyädhüya badhnätu kaù ||338|| tairabhuktasya || atha çré-rädhä-småtyä harer väkyam | yadi nibhåtam araëyaà präntaraà väpy apänthaà
47
Padyävalé #1
katham api cirakälaà puëyapäkena lapsye | avirala-galad-asrair ghaghara-dhväna-miçraiù çaçimukhi tava çokaiù plävayiñye jaganti ||339|| tairabhuktakaveù || uddhavaà prati harer väkyam | viñayeñu tävad abaläs täsv api gopyaù svabhäva-mådu-väcaù | madhye täsäm api sä tasyäm api säcivékñitaà kim api || 340 || kasyacit || uddhavena rädhäyäà hareù sandeçaù | ävirbhäva-dine na yena gaëito hetus tanéyän api kñéyetäpi na cäparädha-vidhinä natyä nayo vardhate | péyüña-prativedinas trijagaté-duùkha-druhaà sämprataà premëas tasya guroù kathaà nu karavai väì-niñöhatä-läghavam ||341|| keñäàcit || ästäà tävad vacana-racanä-bhäjanatvaà vidüre düre cästäà tava tanu-parérambha-sambhävanäpi | bhüyo bhüyaù praëatibhir idaà kià tu yäce vidheyä smäraà smäraà svajana-gaëane kväpi rekhä mamäpi ||342|| keçava-bhaööäcäryäëäm || våndävanaà gacchata uddhavasya väkyam | iyaà sä kälindé kuvalaya-dala-snigdha-madhurä madändha-vyäküja-tarala-jala-raìku-praëayiné | purä yasyäs tére sarabhasa-satåñëaà murabhido gatäù präyo gopé-nidhuvana-vinodena divasäù ||343 || daçarathasya | (SKM 5.11.4 çaraëasya) pureyaà källindé vraja-jana-vadhünäà stana-taöé- tanürägair bhinnä cabala-saliläbhüd anudinam | aho täsäà nityaà rudita-galitaiù kajjala-jalair idänéà yäte’smin dviguëa-mallinäbhün muraripau || 344 || sarvänandasya || idaà tat kälindé-pulinam iha kaàsäsurabhido yaçaù çåëvad vaktra-skhalita-kavalaà gokulam abhüt | bhramad-veëu-kväëa-çravaëa-masåëottära-madhura- svaräbhir gopébhir diçi diçi samudghürëam aniçam ||345 || moöakasya || (SKM 5.11.5 keçaöasya) täbhyo namo vallava-vallabhäbhyo
48
Padyävalé #1
yäsäà guëais tair abhicintyamänaiù | vakñaùsthale niùçvasitaiù kaduñëair lakñmépater mläyati vaijayanté || 346 || kasyacit || vrajadevékulaà praty uddhava-väkyam | viyoginénäm api paddhatià vo na yogino gantum api kñamante | yad dhyeyarüpasya parasya puàso yüyaà gatä dhyeya-padaà duräpam ||347|| kasyacit || uddhave dåñöe sakhéà prati rädhä-väkyam | kalyäëaà kathayämi kià sahacari svaireñu çaçvat purä yasyä näma saméritaà muraripoù präëeçvaéti tvayä | sähaà premabhidäbhayät priyatamaà dåñöväpi dütaà prabhoù sandiñöäsmi na veti saàçayavaté påcchämi no kiïcana ||348|| rämacandra-däsasya || çré-rädhäà prati uddhava-väkyam | malinaà nayanäïjanämbubhir mukhacandraà karabhoru mä kuru | karuëävaruëälayo haris tvayi bhüyaù karuëäà vidhäsyati ||349|| ñañöhé-däsasya || (UN 12.30) uddhavaà prati rädhä-sakhé-väkyam | hastodare vinihitaikakapolapäler açräntalocanajalasnapitänanäyäù | prasthänamaìgaladinävadhi mädhavasya nidrälavo’pi kuta eva saroruhäkñyäù ||350|| hariharasya || (BRS 3.5.32) rädhä-sakhyä eva kåñëe sandeçaù | niçcandanäni vaëijäm api mandiräëi niñpallaväni ca digantara-känanäni | niñpaìkajäny api sarit-sarasékuläni jätäni tad-viraha-vedanayä na çäntam ||351 || tasyaiva || präëas tvaà jagatäà harer api purä saìketa-veëu-svanän ädäya vraja-subhruväm iha bhavän märgopadeçe guru | haàho mathurä-niñkuöänila sakhe sampraty api çré-pater
49
Padyävalé #1
aìga-sparça-pavitra-çétila-tanus trätä tvam eko’si naù ||352|| rämacandra-däsasya || rädhäsakhyä eva kåñëe sandeçaù | tvad-deçägata-märutena mådunä saïjäta-romäïcayä tvad-rüpäìkita-cäru-citra-phalake santarpayantyä dåçam | tvan-nämämåta-sikta-karëa-puöayä tvan-märga-vätäyane tanvyä païcama-géta-garbhita-girä rätrindivaà sthéyate ||353|| trivikramasya || (Nalacampü 6.23; Smv 44.5) aìge’naìga-jvara-huta-vahaç cakñuñi dhyäna-mudrä kaëòhe jévaù karakiçalaye dérgha-çäyé kapolaù | aàse veëé kuca-parisare candanaà väci maunaà tasyäù sarvaà sthitam iti na ca tväà vinä kväpi cetaù ||354|| kñemendrasya || (Spd 3474; Smv 44.6; Kavikaëöhäbharaëa 3.2) dåñöe candramasi pralupta-tamasi vyomäìgana-stheyasi sphürjan-nirmala-tejasi tvayi gate düraà nija-preyasi | çväsaù kairava-korakéyati mukhaà tasyäù sarojéyati kñérodéyati manmatho dågapi ca dräk candrakäntéyati ||355|| bhémabhaööasya || (Spd 3480, Smv 44.10; SKM 2.36.1 first two lines somewhat different) asyäs täpam ahaà mukunda kathayämy eëédåças te kathaà padminyäù sarasaà dalaà vinihitaà yasyäù satäpe hådi | ädau çuñyati saìkucaty anu tataç cürëatvam äpadyate paçcän murmuratäà dadhad dahati ca çväsävadhütaù çikhé ||356|| çäntikarasya | (Smv 44.25; SKM 2.31.1; Srk 553 kasyacit; utpalaräja) uddhüyeta tanü-lateti naliné-patreëa no béjyate sphoöaù syäd iti näìgakaà malayaja-kñodämbhasä sicyate | syäd asyätibharät paräbhava iti präyo na vä pallavä- ropo vakñasi tat katha kåçatanor adhiù samädhéyatäm || 358 || änandasya || nivasasi yadi tava hådaye sä rädhä vajra-ghaöite’smin tat khalu kuçalaà tasyäù smara-viçikhais täòyam änayoù ||359 || kasyacit || (Smv 44.11) unmélanti nakhair lunéhi vahati kñaumäïcalenävåëu kréòä-känanam äviçanti valaya-kväëaiù samuträsaya | itthaà pallava-dakñiëänila-kuhü-kaëöhéñu säìketika- vyähäräù subhaga tvadéya-virahe rädhä-sakhénäà mithaù ||360|| çambhoù || (SKM 2.30.4 amaroù; Spd 3489 satkavicandrasya; Smv 44.13; SD 10.79)
50
Padyävalé #1
galaty ekä mürcchä bhavati punar anyä yad anayoù kim apy äsén madhyaà subhaga nikhiläyäm api niçi | likhantyäs taträsyäù kusuma-çara-lekhaà tava kåte samäptià svastéti prathama-pada-bhägo’pi na gataù || 361 || çacépateù || (Spd 3477; Smv 44.20) citräya tvayi cintite tanubhuvä cakre tatajyaà dhanur- vartià dhartum upägate’ìguli-yuge bäëo guëe yojitaù | prärabdhe tava citra-karmaëi dhanur muktästra-bhinnä bhåçaà bhittià drag avalambya keçava ciraà sä tatra citräyate ||362|| bäëasya || (Smv 44.21 siàhalapateù) tväm antaùsthirabhävanä-pariëataà matvä puro’vasthitaà yävad dorvalayaà karoti rabhasäd agre samäliìgitum | tävat taà nijam eva deham aciräd aliìgya romäïcitäà dåñövä våñöijalacchalena ruditaà manye payodair api ||363|| kasyacit || (Smv 44.22) acchinnaà nayanämbu bandhuñu kåtaà täpaù sakhéñv ähito dainyaà nyastam açeñataù parijane cintä gurubhyo’rpitä | adya çvaù kila nirvåtià vrajati sä çväsaiù paraiù khidyate visrabdho bhava viprayoga-janitaà duùkhaà vibhaktaà tayä ||364|| (Amaru 78/110; Sbhv 1407; Smv 44.20; Spd 3486; SKM 2.32.2; Daça 4.27) athäsyä eva spraëayerñyaà jalpitam | mukha-mädhurya-samåddhyä parahådayasya grahétari prasabham | kåñëätmani para-puruñe sauhådakämasya kä çaréräçä ||365|| jagannätha-senasya | atha vrajadevénäà sotpräsaù sandeçaù | väcä tåtéya-jana-saìkaöa-duùsthayä kià kià vä nimeña-virasena vilokitena | he nätha nanda-suta gokula-sundaréëäm antaçcaré sahacaré tvayi bhaktir eva || 366 || kasyacit | atha yathärtha-sandeçaù | muralé-kala-nikvaëair yä guru-lajjä-bharam apy ajégaëat | virahe tava gopikäù kathaà samayaà tä gamayantu mädhava || 367 || ñañöhédäsasya ||
51
Padyävalé #1
mathurä-pathika murärer upageyaà dväri vallavé-vacanam | punar api yamunä-salile käliya-garalänalo jvalati || 368 || vérasarasvatyäù || (SKM 1.62,5; UN 10.98) atha dväravatésthasya harer virahaù | kalindém anuküla-komala-rayäm indévara-çyämaläù çailopäntabhuvaù kadamba-kusumair ämodinaù kandarät | rädhäà ca prathamäbhisära-madhuräà jätänutäâù smarann astu dväravaté-patis tribhuvanämodäya dämodaraù ||369 || çaraëasya || (SKM 1.61.2) kämaà kämayate na keli-nalinéà nämodate kaumudé- nisyandair na saméhate måga-dåçäm äläpa-léläm api | sédann eña niçäsu niùsaha-tanur bhogäbhiläñälasair aìgais tämyati cetasi vrajavadhüm ädhäya mugdho hariù || 370 || tasyaiva || (SKM 1.61.3) ratna-cchäyä-cchurita-jaladhau mandire dvärakäyä rukmiëyäpi prabala-pulakodbhedam äliìgitasya | viçvaà päyän masåëa-yamunä-téra-vänéra-kuïje rädhä-kelé-parimala-bhara-dhyäna-mürcchä muräreù ||371|| umäpatidharasya || (SKM 1.61.1; UN 14.184; Jéva and VCT to BRS 2.4.178) nirmagnena mayämbhasi praëayataù pälé samäliìgitä kenälékam idaà tavädya kathitaà rädhe mudhä tämyasi | ity utsavapna-paramparäsu çayane çrutvä giraà çärìgiëo rukmiëyä çithilékåtaù sakapataà kaëöha-grahaù pätu vaù ||372|| umäpatidharasya || (SKM 1.53.5,kasyacit) SKM version: nirmagnena mayämbhasi smara-bhayäd älé samäliìgitä kenälékam idaà tavädya kathitaà rädhe mudhä tämyasi | itthaà svapna-paramparäsu çayane çrutvä giraà çärìgiëaù savyäjaà çithilékåtaù kamalayä kaëöha-grahaù pätu vaù || kasyacit || atha våndävanädhéçvaré-viraha-gétam | yäte dväravaté-puraà muraripau tad-vastra-saàvyänayä kälindé-taöa-kuïja-vaïjula-latäm älämbya sotkaëöhayä | udgétaà guru-bäñpa-gadgada-galat-tärasvaraà rädhayä yenäntarjalacäribhir jalacarair apy utkam utküjitam ||373|| aparäjitasya || (SKM 1.58.4 kasyacit; Dhv, Vak 2.59; etc.; UN 14.188) atha vrajadevénäà sandeçaù |
52
Padyävalé #1
päntha dväravatéà prayäsi yadi he tad devakénandano vaktavyaù smara-mohamantra-vivaço gopyo’pi nämojjhitäù | etäù keli-kadamba-dhüli-paöalair äloka-çünyä diçaù kälindé-taöa-bhümayo bhavato näyänti cittäspadam ||374|| govardhanäcäryasya || (SKM 1.62.2; Çåìgära-prakäça, check Srk) te govardhana-kandaräù sa yamunä-kacchaù sa ceñöäraso bhäëòéraù sa vamaspatiù sahacaräs te tac ca goñöhäìganam | kià dväravaté-bhujaìga hådayaà näyäti doñair apéty avyäd vo hådi duùsahaà vraja-vadhü-sandeça-çalyaà hareù ||375 || nélasya || (SKM 1.62.1) kälindyäù pulinaà pradoña-maruto ramyäù çaçaìkäàçavaù santäpaà na harantu näma nitaräà kurvanti kasmät punaù | sandiñöaà vraja-yoñitäm iti hareù saàçåëvato’ntaùpure niùçväsäù prasåtä jayanti ramaëé-saubhägya-garva-cchidaù ||376|| païcatantra-kåtaù || (SKM 1.62.4, UN 15.164) mudämänaà prati çré-dvärakeçvara-vacanam mä gä ity apamaìgalaà vraja sakhe snehena çünyaà vacaù tiñöheti prabhutä yathäbhilapitaà kurv ity udäsénatä | brümo hanta mudäma mitra vacanaà naivopacäräd idaà smartavyä vayam ädareëa bhavatä yävad bhavad-darçanam ||377|| hareù || sva-gåhädikaà dåñövä tasya vacanam | tad-gehaà nata-bhitti mandiram idaà labdhävakäçaà divaù sä dhenur jaraté caranti kariëäm etä ghanäbhä ghaöäù | sa kñudro muñala-dhvaniù kalam idaà saìgétakaà yoñitäà citraà hanta kathaà dvijo’yam iyatéà bhümià samäropitaù ||378|| kasyacit || atha kurukñetre çré-våndävanädhéçvara-ceñöitam yenaiva sücita-naväbhyudaya-prasaìgä ménähati-sphurita-tämarasopamena | anyan nimélya nayanaà muditaiva rädhä vämena tena nayanena dadarça kåñëam || 379 || harasya || (Smv 54.8 utprekñävallabhasya) änandodgata-bäñpa-püra-pihitaà cakñuù kñamaà nekñituà bähü sédata eva kampa-vidhurau çaktau na kaëöha-grahe | väëé sambhram-gadgadäkñara-padä saàkñobha-lolaà manaù satyaà vallabha-saìgamo’pi suciräj jäto viyogäyate ||380|| çubhrasya || (SKM 2.132.1 kasyacit; Sbhv 2065 çré-òämarasya; Smv 54.10 kasyäpi)
53
Padyävalé #1
atha rahasy anunayantaà kåñëaà prati | kià pädänte luöhasi vimanäù svämino hi svatanträù kaïcit kälaà kvacid abhiratas tatra kas te’parädhaù | ägaskäriëy aham iha yayä jévitaà tad-viyoge bhartå-präëäù striya iti nanu tvaà mamaivänuneyaù ||381|| kasyacit || (SKM 2.47.1 bhävadevyäù; Srk 643 väkküöasya; Smv 57.14) yaù kaumära-haraù sa eva hi varas tä eva caitra-kñapäs te conmélita-mälaté-surabhayaù prau‚häù kadambäniläù sä caiväsmi tathäpi tatra surata-vyäpära-lélä-vidhau revä-rodhasi vetasé-taru-tale cetaù samutkaëàhate ||382|| kasyacit (SKM 2.12.3; Spd 3768; Smv 87.9; SD 1.2, CC 2.1.58, 2.13.121, 3.1.78.) priyaù so’yaà kåñëaù sahacari kurukñetra-militas tathähaà sä rädhä tad idam ubhayoù saìgama-sukham | tathäpy antaù-khelan-madhura-muralé-païcama-juñe mano me kälindé-pulina-vipinäya spåhayati ||383|| samähartuù || (Caitanya-caritämåta, 2.1.76) samäptau maìgaläcaraëam | mugdhe muïca viñädam atra balabhit kampo gurus tyajyatäà sad-bhävaà bhaja puëòaréka-nayane mänyän imän mänaya | lakñméà çikñayataù svayaàvara-vidhau dhanvantarer väkchaläd ity anya-pratiñedham ätmani vidhià çåëvan hariù pätu vaù ||384|| kasyacit || (Sbhv 84 däkñiëätyasya kasyäpi, SKM 1.67.5 puëòarékasya) yaduvaàçävataàsäya våndävana-vihäriëe | saàsära-sägarottära- täraye haraye namaù || 385 || avilamba-sarasvatyäù || bhrämyad-bhäsvara-mandarädri-çikhara-vyäghaööanäd visphurat keyüräù puruhüta-kuïjara-kara-präg-bhära-saàvardhinaù | daityendra-pramadä-kapola-vilasat-paträìkura-cchedino dor-daëòäù kalil-käla-kalmaña-muñaù kaàsa-dviño pätu vaù ||386|| yogeçvarasya|| (SKM 1.59.1 kasyacit) jayadeva-bilvamaìgala-mukhaiù kåtä ye’tra santi sandarbhäù | teñäà padyäni vinä samähåtänétaräëy atra ||387|| lasad-ujjvala-rasastamanä gokula-kula-pälikäliné-valitaù | yad abhépsitam abhidadyät
54
Padyävalé #1
taruëa-tamäla-kalpa-pädapaù ko’pi ||388|| iti çré-mad-rüpa-gosvämi-samähåtä padyävalé samäptä | Extra verses: kåtaà na sukåtaà mayä kåtam aho mahä-duñkåtaà kåtänta-nagare gatir bhavatu me tatra kédåçé | na bho na dinabhoga-dig-bhramaëam asmät paraà punas tathä kuru yathä taöe tava ghaöeta väso mama || rädhädhara-sudhädhära- dharäyädya-rasa-çriye gopäla-pura-räjïäya namaù pétämbaräya te ||
55
Related Documents
