ORGANIZACJE i ARCHETYPY - Monika Kostera · Ucieczka od wolności (Erich Fromm, 1968) Przemoc i uległość Substytut sumienia Upadek –ku samorządności?... Dobry menedżer Ciche

ORGANIZACJE i ARCHETYPY

Prof. dr hab. Monika Kostera

Wydział Zarządzania UW

Nowoczesnośd „stała”

• Postęp techniczny

• Wiara w naukę

• Demokracja

• Niestabilność

• Nieciągłość

• Hiperracjonal-ność

Nowoczesnośd „płynna”

• Uniwersytety: upadek i masowość

• Zarządzanie: kolonizacja i masowość

• Nauka: fragmentacja i interdyscyplinarność (np. zarządzanie)

• Upadek państwa: bizesyfikacja i samoorganizacja, samozarządzanie

Kryzys i rozwiązania?

• O sens...

• O kurczące się zasoby i stan środowiska ...

• O uwarunkowania i możliwości zmiany...

• O uczenie się człowieka i organizacji...

• O rolę intuicji...

Aktualne pytania w zarządzaniu

Manifest humanistycznyzarządzania...

za organizacjamihumanistycznymi

za organizacjamibarokowymi

za transformacją

za mądrością w organizacjach

za synchronicznością

Organizacje jako kultura: symbole, opowieści, mity...

Opowieści, dotykające nas w szczególny sposób, rezonujące z głębokimi obszarami naszej duszy czynią tak dlatego, że wykorzystują archetypy.

Filmy

Powieści

Sztuka

Poezja

Muzyka...

Carl Gustav Jung (1934–1954/1968) -zbiorowa nieświadomość,

Symboliczne miejsca, gotowe do tego, by ważne pomieścić obrazy, postaci czy wątki

Uniwersalne w czasie i przestrzeni

Ciągle żywe

Archetypy

• Inspirują do nowych interpretacji i nowych idei

• Ogólne, nie doprecyzowują ani nie oceniają

• Pobudzają wyobraźnię ludzką do pracy

• Mają swoje jasne i mroczne strony

• Są podzielanymi sposobami rozumienia

Archetypy

Archetypy

… albo: silne wątki (Czarniawska)

… rodzaj narracji, która opiera się na archetypie jako powracającym motywie – archetyp może być wątkiem, postacią, miejscem lub czasem akcji, np. opowieści o bohaterach lub artefaktach magicznych

Opowieśd archetypiczna

Archetypy w organizacjach

Jaźń

Cień

Anima i Animus

Persona

Mędrzec

Król

Poszukiwacz Przygód

Szachraj

Wieczne Dziecko

Gaja

Kosmogonia

Soteriologia

• Bohaterowie (Joseph Campbell)

• Droga

• Nieprzewidziane wydarzenia

• Podejmowanie ryzyka

Poszukiwacz Przygód

• Przedsiębiorca

• Używa niepewności jako zasobu

• Podejmuje ryzyko

• Innowacja

Poszukiwacz Przygód

Anita Roddick, Body Shop

Szachraj

• Trickster

• Buntownik i nonkonformista

• Przewrotny, prowokator

• Pogranicze struktur

• Emacypacja przez ironię i paradoks

Szachraj, gangster,

wyzwoliciel

Martin Parker (2012) Alternative Business: Outlaws, crime and culture

• Buntownicy

• Obrońcy

• Poza prawem

• Ekonomia

Szachraj – Innowacje

• Edward de Bono (1967)

• Twórcze myślenie

• Paradoks i humor

• Niesekwencyjność

• W zarządzaniu –innowacyjność

• Zarządzanie strategiczne, rekturacja, rachunkowość...

Król

• Namaszczony

• Władza

• Charyzma

• Przywództwo

• Zdolność rozróżniania dobra i zła

• Wskazuje drogę innym

Marzenie o Królu sprawiedliwym

Przywódcy pełnią rolę symboli reprezentujących osobisty związek przyczynowy

(Czarniawska i Wolff, 1991, s. 535).

Upadek tyrana

Pycha i utrata człowieczeństwa...

Ucieczka od wolności (Erich Fromm, 1968)

Przemoc i uległość

Substytut sumienia

Upadek – ku samorządności?...

Dobry menedżer

Ciche zarządzanie polega na troskliwości i doświadczeniu. Stosują się doń słowa takie jak mądrość, zaufanie, oddanie, przekonanie. Przywództwo działa, bo jest prawomocne, jest nierozłączną częścią organizacji i cieszy się szacunkiem wszystkich. Jutro jest cenione, bo wczoraj jest szanowane. To czyni dzisiaj przyjemnością (Mintzberg, 1999, s. 30).