This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
mTavrobis mier wardgenili ka-nonproeqtis mixedviT, saqarTvelos masStabiT mauwyebel telekompaniebs daaxloebiT 36 milioni laris dava-lianeba CamoewerebaT. 17 regionul televizias sagadasaxado vali ar aqvs. rva regionuli telekompaniis saerTo davalianeba ki or milions ar unda aRematebodes. gamodis, rom sagadasaxado valis didi nawili na-cionalur televiziebs aqvT. Tumca, 26 Tebervals parlamentSi amnistiis iniciativiT gamosvlisas prezident-ma mxolod regionuli arxebis mZime finansur mdgomareobaze ilaparaka.
parlamentis safinanso-sabiujeto ganyofilebis Tavmjdomaris moadgi-le zviad kukava amnistiis mTavar mo-tivad mediis xelSewyobas asaxelebs. `televiziebis mauwyeblobis Sewyveta aris ufro meti zianis momtani samo-qalaqo sazogadoebisTvis, vidre maT mier dagrovili valebis gadauxde-loba~, _ ambobs igi. misive Sefase-biT, amnistias Tan axlavs riski, rom valebis Camowera keTilsindisieri gadamxdelis ukmayofilebas ga-moiwvevs da mcdar molodinebs Seu-qmnis televiziis mflobelebs, rom maT valebs momavalSic `apatieben~.
ukmayofileba amnistiis gamo te-lekompania `kavkasiis~ xelmZRvanelma nino jangiraSvilmac gamoTqva. `ga-modis, rom Cven, patiosani gadamxde-lebi am qveyanaSi varT gerebi, isini ki _ xelisuflebis favoritebi, me aRmovCndi idioti, rom vixdidi gada-saxadebs?!~ _ acxadebs nino jangi-raSvili gazeT `kviris qronikasTan~ saubrisas. telekompania `maestros~ da `kavkasiis~ warmomadgenlebi amtkiceben, rom maT sagadasaxado valebi ar aqvT.
mediaeqspert ia anTaZis azriT, es amnistia kidev ufro gazrdis xeli-suflebis gavlenas saerTo naciona-lur mauwyeblebze. `valis patieba niSnavs imas, rom televiziebi xval da zeg kidev ufro metad iqnebian davalebulebi im adamianebisgan, vinc maT es vali apatia, propagandistu-li nakadi ki am televiziebSi kidev ufro gaZlierdeba~, _ ambobs ia anTaZe.
am kanonproeqtze muSaoba parla-mentSi momavali kviridan daiwyeba. kidev erTi kanonproeqti, romelsac parlamenti ganixilavs, qristian-demokratiulma partiam waradgina. am kanonproeqtis mixedviT, valebi mxolod regionul televiziebs unda CamoeweroT da Sewydes valebTan dakavSirebuli yvela samarTlebrivi devna.
rac Seexeba sakiTxs, ra donis codnis SeZenisTvis aris efeqturi is dro, romelic kompiuteruli pro-gramebisa da inglisuri enis swavlebas eTmoba. sava-raudod, am kursebs im adamianebma ufro miakiTxes, vi-sac praqtikulad ar hqonda arc inglisuri enis da arc kompiuteruli programebis aranairi codna. inglisu-ri enis maqsimum 3-Tvianma da kompiuteris ramdeni-mekvirianma kursebma, ukeTes SemTxvevaSi, SeiZleba dawyebiTi an saSualoze dabali codna uzrunvelyos.
amasTan, ucxo enis Seswavla uwyveti procesia, romelsac Tan unda axldes SeZenili codnis aqtu-alizacia (ganaxleba) praqtikaSi. TviTaqtiurobas, ucxo enis Seswavlis an gaRrmavebis TvalsazrisiT, mxolod calkeuli, Zalze motivirebuli adamianebi mimarTaven. im adamianebis absoluturi umravlesoba, romlebic meriis mier SeTavazebuli kursebis momx-marebelia, ucxo enis swavlas verc TviTaqtiurobis da verc, miT ufro, maswavleblis daqiravebis xarjze ver SeZlebs. yvelaferi es aCens imis seriozul sa-frTxes, rom sertificirebuli adamianebis ZiriTad nawils situaciurad SeZenili codna daekargeba.
maSasadame, SegviZlia, saboloo jamSi, davaskvnaT: iqidan gamomdinare, rom a) inglisuris da kompiute-ris codna aRar warmoadgens konkurenciis „simZimis centrs“; b) aRniSnuli kursebis msmenelebi ZiriTa-dad sabaziso unar-Cvevebs SeiZenen; g) am adamianebs ar eqnebaT imis SesaZlebloba, rom miRebuli cod-na praqtikulad ganimtkicon, unda vivaraudoT, rom Tbilisis meriis mier datreningebuli adamianebi, sul minimum, iseTive mowyvladni darCebian Sromis bazarze, rogorebic manamde iyvnen.
Tumca, aq gasaTvaliswinebelia kidev erTi safrTxe: im adamianebs, romlebsac meriis sertifikatebs ga-dascemen, gauCndebaT gaZlierebuli ambicia, rom isi-ni sxvebze metad imsaxureben dasaqmebas. Sesabamisad, am adamianebs gaezrdebaT samsaxuris dawyebis molo-dini _ Tanac im sferoebSi da im poziciebze, romle-bic fizikur Sromas ar gulisxmobs. rodesac datre-ningebuli adamianebi erT mSvenier dRes aRmoaCenen, rom maRal (pirobiTad, saofise) poziciebze maTi da-saqmebis ambiciebi uniadagoa, xolo maTi molodini _ araadekvaturi, es kidev ufro gazrdis frustrire-bul da marginalizebul adamianTa isedac did fenas, rac uTuod gaxdeba sxvadasxva tipis ukmayofilebe-bis maprovocirebeli faqtori.
ilu
str
acia
TaT
ia n
adar
eiSvi
li
/ wig
nis
saxe
losn
o
9liberali . aprili 2010 . № 25
arCevnebze municipaluri mTavrobis yuradReba in-frastruqturis mowesrigebisken aris xolme mipyro-bili. Tbilisi axla swored iseTi SekeTebis perio-ds gadis, romelic ar gvinaxavs... bolo arCevnebidan moyolebuli. es bunebrivicaa da yvela qveyanaSi asea. aseve, sasiamovno sanaxavia Tumca arcTu saxarbielo, rom yvela saremonto samuSao erTdroulad mimdi-nareobs arCevnebamde ramdenime TviT adre. es xels uSlis maT Soris SeTanxmebas. quCebSi moZraoba gaci-lebiT ufro Zneli xdeba, radgan erTdroulad bevri quCis SekeTeba mimdinareo-bs, da manqanebiT sasiaru-lod cota adgili rCeba.
wyali, eleqtroenergia da gazi axla TiTqos ise midi-modis, rogorc es Sevard-naZis periodSi iyo. mniSv-nelovani iqneboda winaswar iseTi gegmis arseboba, ro-melSic gansazRvruli iqne-ba, Tu rodis unda SekeTdes konkretuli quCa da romel quCaze gadanawildeba manqa-nebis moZraoba, imisaTvis, rom orive quCis SekeTeba erTdroulad ar daiwyos. iqidan gamomdinare, rom wylisa da eleqtroenergiis moxmareba dRis ganmavlobaSi erTi sixSiriT ar xdeba, ufro meti drois daxarjviTa da TanamSromlobiT, savsebiT SesaZlebelia, rom municipaluri momsaxure-bisas kerZo momxmareblebi ar SeizRudon.
dagegmvis mTavari problema is aris, rom gauTva-liswinebeli Sedegebi da komunikacia sxvadasxva aR-masrulebels Soris, naCqarevad saqmis keTeba am ko-munikacias azianebs. maSin, rodesac saboloo vadebi Zalian axlos aris, gamosavalia erT konkretul sa-qmeze koncentrireba da xmauris ugulebelyofa. zo-gierT SemTxvevaSi, es xmauri ubralod xmauria, sxva SemTxvevebSi ki iseT mniSvnelovan sakiTxebTan aris dakavSirebuli, rac siCqareSi gamorCaT. mTavari ube-
dureba, romelic SeiZleba saqmis naCqarevma keTebam gamoiwvios, usafrTxoebasTan aris dakavSirebuli, da es bolo xanebSi vixileT kidec saqarTveloSi.
rodesac samuSaoebis koordinireba ar xdeba, erTi ramis SekeTeba xandaxan meore ramis dazianebas iwve-vs. imaT, vinc quCebis SekeTebiT arian dakavebulebi, xandaxan hgoniaT, rom Tu wylis an gazis milebs da-azianeben, maTi problema ar iqneba. xandaxan gzasTan erTad eleqtrosadenebi da wylis milebic SekeTebas saWiroebs, magram arc amas aqceven yuradRebas da
am proeqtebze muSaobas Tu ufro met dros dauTmo-ben, mosaxleobac CarTuli iqneba. SeuZliaT xalxi gaa-frTxilon, Tu ris gakeTe-bas apireben, mZRolebi axal marSrutebs dagegmaven, ad-ministraciis moxeleebi da-adgenen im problemebs, rac unda gaiTvaliswinon, da
yvelas ecodineba, Tu ra logikaa konkretuli saq-mianobis miRma.
arCevnebis Semdeg saremonto samuSaoebi SeiZleba gauTvaliswineblad Seferxdes, radgan Tanxebs sxva mimarTulebiT gadaisvrian xolme. xandaxan samuSaoe-bi Sua gzazec ki Cerdeba da Semdeg nela axldeba. naxevrad SekeTebuli infrastruqtura arCevnebis Se-mdeg ara mxolod guldasawyveti ambavia, aramed de-mokratiisTvisac garkveuli uaryofiTi Sedegebis momtani. adamianebi ifiqreben, rom demokratia Tavi-si arsiT farisevlobaa, es ki aravis gvinda.
inglisuridan Targmna giorgi cxadaiam
qoreografiaTvalsazrisi
rodesac samuSaoebis
koordinireba ar xdeba, erTi ramis
SekeTeba xandaxan meore ramis
dazianebas iwvevs. imaT, vinc quCebis
SekeTebiT arian dakavebulebi,
xandaxan hgoniaT, rom Tu wylis
an gazis milebs daazianeben, maTi
problema ar iqneba.
visac qarTuli cekva unaxavs, yvela aRiarebs, rom is erT-erTi
saukeTeso qoreografiulad SeTanxmebuli adamianuri qmedebaa. ra
kargi iqneba, Tu municipaluri infrastruqturis rekonstruqciac
garda amisa, meriis iniciativiT, yvela kategoriis pensioners me-dikamentebis SesaZenad 25-lariani vauCeri gadaeca, razec dedaqalaqis biujetidan 4 mln. lari daixarja. medikamentebisTvis vauCerebi pen-sionerebs 2006 wlis adgilobrivi TviTmmarTvelobis da 2008 wlis saprezidento da saparlamento ar-Cevnebis winac daurigdaT. 2007 da 2009, arasaarCevno wlebSi msgavsi vauCerebi ar yofila.
yvela pensionerisTvis, imis miuxe-davad, Tu ra Semosavali aqvT maT ojaxebs, am tipis socialuri dax-marebebis gaweva saqarTvelos xeli-suflebis mier 2006 wels ganxor-cielebul socialuri daxmarebis reformas ewinaaRmdegeba. reformis safuZvelze socialuri daxmarebis gacemis kriteriumad ara calkeuli kategoriebi, magaliTad _ pensio-nerebi, martoxela dedebi, unarSe-zRuduli pirebi, omis veteranebi da a.S. ganisazRvra (rogorc es wina xelisuflebis dros iyo), aramed is, Tu ramdenad uWirdaT ojaxebs da ramdenad aucilebeli iyo maTTvis saxelmwifos daxmareba (imis miuxe-davad, iyvnen Tu ara maT wevrebs Soris omis veteranebi, pensionerebi da a.S.).
socialuri daxmarebis es siste-ma dResac moqmedebs da mis mTavar princips _ daxmarebis saWiroebis da ara kategoriebis safuZvelze gace-mas _ rogorc xelisuflebaSi, ise mis gareT kvlavac bevri momxre hya-vs. amis miuxedavad, Tbilisis meria axorcielebs socialur programebs, romlebic socialuri daxmarebis saxelmwifo sistemis CarCoebSi ar jdeba da amis Sesaxeb centraluri xelisufleba SeniSvnas ar iZleva.
sajaro finansebis aramiznobri-vad xarjvis tendenciebis danaxva ara marto Tbilisis biujetSia Sesa-Zlebeli. mTavaria, Cven ramdenad vxedavT amaSi problemas da ramde-nad samarTlianad migvaCnia aseTi gzebiT amomrCevlis xmebis mopove-ba. arCevnebis obieqturoba da de-mokratiuloba ara mxolod imazea damokidebuli, ramdenad kanonierad ganxorcieldeba arCevnebis dRes kenWisyrisa da xmis daTvlis proce-durebi, aramed imazec, Tu ramdenad gamWvirvaled da obieqturad wari-marTeba winasaarCevno periodi.
sasiamovnoa TqvenTan Sexvedra da Tqveni aq yofna. Cemi pirveli kiTxva obamas administraciis sagareo politikas ukavSirdeba. ra adgi-li ukavia saqarTvelos masSi, sad xedavT saqarTvelos „gadatvirTvis politikaSi“?
s.t. roca vice-prezidentma jo baidenma, romelsac Zalian inten-siuri kontaqti aqvs saqarTvelos mTavrobasTan, `gadatvirTvis politika~ gamoacxada, Tqva, rom aSS cvlis Tavis politikas ru-seTis mimarT da ruseTisganac igives elis. erT-erTi yvelaze mniSvnelovani ram, risi imedic aqvs vaSingtons, isaa, rom ruseTi Secvlis Tavis damokidebulebas mezoblebis mimarT. es ki upirve-lesad imis aRiarebas niSnavs, rom ruseTma saqarTvelos teritoriu-li mTlianoba daarRvia da samxre-Ti oseTisa da afxazeTis de faqto aneqsia moaxdina.
batono solana, ramdenad kargad aris gansazRvruli da SeTanxmebu-li amerikis, evropis da ruseTis politika saqarTvelos mimarT?
x.s. aSS-s da evrokavSirs saerTo mizani aqvT: saqarTvelos warma-teba. bolo xanebSi evrokavSirma am mxriv bevri ram gaakeTa. maga-liTad, gavaformeT evrokavSiris asociaciis SeTanxmeba (European Union Association Agreement) sa-qarTvelosTan, romelic Zalian mniSvnelovania Tqveni qveynisTvis. es SeTanxmeba ZalaSi municipalu-ri arCevnebis Semdeg Seva. Cven yvelafers vakeTebT, rac Segvi-Zlia, imisaTvis, rom ekonomikurad da politikurad dagexmaroT. da
amas aSS-s mxardaWeriT vakeTebT. Cven gvesmis, rom „gadatvirTvis politika“ gulisxmobs imis aRia-rebas, rom ruseTi mniSvnelovania evropelebisTvis. vnaxoT, rogor gamovnaxavT gamosavals, gamosa-vals aSS-s da ruseTs, ruseTs da evropelebs da saqarTvelosa da
ruseTs Soris arsebuli probleme-bidan. es Cveni politikis mizania.
x.s. es saqarTvelom unda gada-wyvitos. ar minda, raime girCioT am mxriv. magram rogorc nato-s yofili generaluri mdivani, getyviT, rom qveyanas, romlis miRebis sakiTxsac ganvixilavT xolme, or rames vTxovT: pirve-li, rom organizaciaSi miRebis garkveul kriteriumebs pasuxob-des, da meore, rom am qveyanamac gaiRos wvlili nato-s usafrTxo-ebis ganmtkicebaSi. im situaciaSi, rogorSic Tqveni qveyana imyofe-ba, albaT gesmiT, rom es ar aris
daviTi da goliaTi interviu
stroub telbotTan da xavier solanasTan
`saqarTvelom Tavi unda aaridos rusul TamaSSi Cabmas. nu CadgebiT im poziciaSi,
romelSic iyo daviTi „daviTis da goliaTis“ ambavSi. imitom, rom amas ar eqneba is
finali, rac bibliur ambavs aqvs~.
`vimedovneb, rom `imedze~ gasuli fsevdodokumenturi filmi mxolod gamonaklisia, da ara imis niSani, rom msgavsi ram kidev moxdeba. arsebobs mxolod erTi mxare, romelsac aseTi ram sargebels moutans _ es yvelaze radikaluri Zalebia ruseTSi.~
stroub telboti da xavier solana, Tbilisi, 30 marti 2010
fo
to
lev
an x
erxe
ul
iZe
13liberali . aprili 2010 . № 25
interviu
advili. Tumca, amave dros, saqar-Tvelos eqneba axlo urTierTobebi nato-sTan, es urTierTobebi ukve damyarebulia da grZeldeba kidec. nato-s momdevno samiti 2010 wlis bolos Catardeba. sainteresoa, rogor gadawydeba garkveuli saki-Txebi, magram axla ar minda nato-s saxeliT vilaparako, radgan aRar var misi warmomadgeneli.
batono telbot, amerikis perspe-qtividanac rom SevxedoT: miiCnevs amerika, rom nato saqarTvelos usafrTxoebis gazrdis erTaderTi saSualebaa?
s.t. nato ar unda iyos usafr-Txoebis erTaderTi garanti, rac ar niSnavs imas, rom saqarTvelo gamoricxulia nato-dan. Zalian mniSvnelovania, gamoinaxos ena nato-s momavali samitisTvis da sa-mitis komunikesTvis, romelic da-adasturebs saqarTvelos nato-Si gawevrianebis legitimur moTxov-nas. miuxedavad imisa, rom Cven ar viciT, zustad rodis moxdeba es. arc Cven da arc Tqven, arc sa-qarTvelos megobrebs msoflioSi ar undaT, rom am xnis ganmavlo-baSi saqarTvelo usafrTxoebis vakuumSi iyos, miT umetes imis gaTvaliswinebiTac, rac am qveyanam gamoscada 2008 wlis agvistoSi. saqarTvelos SeuZlia gazardos Tavisi usafrTxoeba imiT, rom iyos kargi partniori nato-sTvis da aSS-sTvis. qarTuli batalionis gagzavna avRaneTSi imisi dastu-ria, rom Tqven kargi partniorebi xarT. ostaturad unda miaRwioT Tqveni daZabuli urTierTobebis mogvarebas ruseTTan, es Zalian mniSvnelovania. magram mTavari, rasac xazs gavusvamdi isaa, rom saqarTvelom unda gaagrZelos svla saxelmwifos marTvis formis, sazogadoebis, ekonomikis ganvi-Tarebis TvalsazrisiT. sabWoTa kavSiris yvela yofil 12 res-publikas Soris, garda baltiis qveynebisa, romlebic iuridiulad da diplomatiurad gansxvavebul kategoriaSi iyvnen, saqarTvelom Zalian maRali standarti daisaxa
da mas mouwevs didi gzis gavla am standartis misaRwevad. Cven vwerT am intervius amerikis saelCoSi, romelmac mniSvnelovani roli Seasrula adamianis uflebebis angariSis SeqmnaSi. es angariSi sul axlaxan gamoqveynda da masSi aRniSnulia is sferoebi, romelSic saqarTvelos SeeZlo win wasvla. winsvla saWiroa ara mxolod imisTvis, rom amerikas an vinmes asiamovnoT, es aris is, rasac sakuTari TavisTvis akeTebT. rac ufro jansaRia demokratia, rac ufro metia realurad damouki-debeli eleqtronuli da beWduri media, magaliTad, iseTi, rogoric „liberalia“, miT ufro srulyo-filia Zalauflebis danawileba da ufro Camoyalibebulia mmarTve-lobis sistema.
saqarTveloSi bolo xanebSi bevrs saubroben rusul-qarTul ur-TierTobebze da imaze, Tu rogori SeiZleba iyos es urTierTobebi. ra doneze gansazRvravs am urTierTo-bebs personaluri dapirispireba saakaSvilsa da putins Soris? ra unda qnas saqarTvelos mTavrobam, rom hqondes raRac tipis „samuSao urTierToba“ mainc ruseTis mTa-vrobasTan?
x.s. qveynebs Soris urTierTo-bebi ar aris damokidebuli perso-naliebze, maT SeiZleba hqondeT gavlena, magram bevri sxva faqto-ric aris gasaTvaliswinebeli. da meore, me vfiqrob, rom unda Sevi-narCunoT Jenevis molaparakebebi. Cven viciT, ra rTuli iyo maTi dawyeba da ra rTulia maTi Senar-Cuneba. es aris erTaderTi adgili amJamad, sadac garkveuli saxis kontaqtebi xdeba.
s.t. or rames davamateb. ra Tqma unda, udidesi brali miuZRvis ruseTs, romelic SemoiWra Tqvens qveyanaSi, moaxdina teritoriis okupacia da gaiTamaSa am ori respublikis damoukideblobis aRiareba. Tumca vimedovneb, rom ruseTi gaiazrebs imas, Tu raoden cota qveyanaa msoflioSi mzad imisTvis, rom SeuerTdes maT mier
am teritoriebis aRiarebis pro-cess. miuxedavad amisa, me mgonia, rom afxazeTis da samxreTi oseTis mosaxleobebTan Serigebis proces-Si saqarTvelos mainc bevri ramis gakeTeba SeuZlia. da kidev erTi, rac minda, rom vTqva, saqarTvelom Tavi unda aaridos rusul TamaSSi Cabmas. imitom, rom rusuli TamaSi dafuZnebulia `mogeba-wagebaze“. isini igeben, Sen ageb. saqarTve-lo ar unda Cadges im poziciaSi, romelSic iyo daviTi bibliuri „daviTis da goliaTis“ ambavSi. imi-tom, rom amas ar eqneba is finali, rac bibliur ambavs aqvs. me Zalian cota qarTuli sityva vici, magram rodesac saqarTveloSi wamosas-vlelad vemzadebodi, viswavle axali qarTuli sityva „imedi“. me ar vici is beqgraundi, saidanac am arxze gasuli fsevdodokumenturi filmi daibada, magram es faqti iyo kategoriulad negatiuri, maT Soris, Tu mxedvelobaSi miviRe-bT masze reaqciebs vaSingtonSi. vimedovneb, rom es mxolod gamo-naklisia, da ara imis niSani, rom msgavsi ram kidev moxdeba. arsebo-bs mxolod erTi mxare, romelsac aseTi ram sargeblobas moutans _ es yvelaze radikaluri Zalebia ruseTis federaciaSi.
daviT berZeniSvilma ganacxada, rom misi politikuri Zala noRai-delTan dialogs ar apirebs. Tumca, sxva `alianselebi~ _ zurab abaSiZe da sozar subari noRaidelis par-tiasTan molaparakebebs ar gamori-cxaven.
molaparakebebis damRleli da uSedego procesi `aliansma~ da `erovnulma sabWom~ ukve gaiares. irakli alasaniam, romelic am mo-laparakebebis iniciatori iyo, ver SeZlo sakuTari kandidaturis gar-Semo danarCeni opoziciuri Zalebis gaerTianeba.
`moZraoba samarTliani saqarTve-losTvis~ erT-erTi lideri lado boJaZe ambobs, rom procesi `axle-bma~ da `respublikelebma~ CaSales.
31 marts `aliansi saqarTvelosTvis~ lideris, sozar subaris gancxadebam kvlav daayena
is ambobs, rom dRes mTavaria ara partiebs Soris ideologiuri brZo-la, aramed saakaSvilis damarcxeba, rasac, misi azriT, mxolod SeTanx-mebuli opozicia SeZlebs.
lod im SemTxvevaSi aRmoCndeba, Tu alasania opoziciis erTiani SeTan-xmebuli kandidati iqneba. `calke irakli alasanias mxardaWeras ki ar vapireb~, _ ambobs igi.
gaCeCilaZe miiCnevs, rom subaris mier kandidaturis daTmoba `saqmes ar uSvelis~ _ mTavari erTian kan-didatebze SeTanxmebaa, rac molapa-rakebebis gziT unda moxdes an sa-zogadoebam unda gamoavlinos.
molaparakebebis procesSi monawi-leobis miRebas sozar subari `qris-tian-demokratebsa~ da `mrewveleb-sac~ sTavazobs.
Tumca, am politikur Zalebs, ukve karga xania, merobis sakuTari kandi-datebi hyavT da saarCevno kampaniac daiwyes. isini `ar apireben drois
mca am oficialuri proceduris gareSec, yvelam kargad icis, rom es gigi ugulavaa. misi saarCevno kampaniac, romelmac realurad za-fxulSi aiRo starti, oficialu-rad swored maSin daiwyeba.
manamde, moqmedi meri Cveule-brivad ganagrZobs muSaobas. garda dedaqalaqis uprecedentod gazr-dili biujetisa, mis SeuzRudav aqtivobas arsebuli kanonmdeblo-
30 marts gigi ugulava `nacio-nalebs~ sakuTar kandidatad rom daesaxelebinaT, amomrCevlebisTvis saCuqrebis gadacemas mas kanoni aukrZalavda. aseve kanoni ar mis-cemda saSualebas, rogorc mers ise mieca dapirebebi moqalaqeebisTvis. Tumca, 30 marts ugulava kandida-tad ar dausaxelebiaT.
vevebs, warumatebel reformebs da socialur-ekonomikuri situaciis gamosworebis amao mcdelobebs sa-zogadoebis inertulobas abralebs. xelisuflebis gavleniani wevrebis mier libertarianuli ideebis lo-birebac nawilobriv msgavsi ganwyo-bis, Tu strategiis qoniT aixsneba.
libertarianizmi gulisxmobs mTa-vrobis rolis minimumamde Semcire-bas, bazarSi Caurevlobas da gada-saxadebis Semcirebas. dasavleTSi libertarianizmi Tavisufali konku-renciis, biznesis saxelmwifosgan Tavisuflebis da ekonomikuri li-beralizmis sxva ideebs gulisxmo-bs, romelsac saqarTveloSi arc ise zedmiwevniT icaven. saqme is aris, rom libertarianizmi kargad erge-ba yvelafris sazogadoebisTvis da-bralebis koncefcias: Tu qarTveli glexi ver yidis soflis meurneobis produqts, es mxolod misi biznes unarebis naklebobis bralia (da sa-xelmwifos aq pozitiuri rolis Ses-ruleba ar SeuZlia), Tu qarTuli biznesi kargad ver funqcionirebs, es mxolod da mxolod imitom xdeba, rom Tavad biznesebi ar arian konku-rentulebi (da ara imitom, rom sasa-marTlo sistemaa susti da kanonebi arasrulfasovani). igive logika mu-Saobs, rodesac adamianis uflebe-bis darRvevaze, mediis kontrolsa da warumatebel reformebzea xolme saubari _ yvelgan sazogadoeba aR-moCndeba damnaSave, xelisuflebis Secdomebi, xelisuflebis wevrebis
piradi interesebi da gavlenebi Ti-Tqos arafer SuaSia.
am Sexedulebis sapirispirod, opoziciurad ganwyobili adamiane-bis radikaluri nawilisTvis yvela problemis saTave mxolod xelisu-flebaa. msgavsi Sexedulebis kargi ilustracia iyo giorgi gaCeCilaZis Sou telekompania „maestroze“. ga-CeCilaZe anu „ucnobi“ amtkicebda, rom saakaSvilis wasvla iqneboda imisi garantia, rom mogvardeboda Cven winaSe arsebuli yvela proble-ma, gamoswordeboda usamarTloba da daiZleoda socialuri proble-mebi. amave dros Zalian cota Tu saubrobda imaze, Tu ra winaaRm-degobebi arsebobda Tavad opozi-ciuri partiebis midgomebs Soris, ramdenad iyo mTel rig SemTxve-vebSi problema gacilebiT ufro farTo mniSvnelobis mqone (maga-liTad, materialuri, profesiuli Tu inteleqtualuri resursebis naklebobiT ganpirobebuli), vidre _ martivad, mxolod xelisufle-bis boroti zraxvebiT gamowveuli. erTi sityviT, aravis hqonda imis pozitiuri programa, Tu rogor SeiZleboda situaciis gamosworeba.
opozicia, aseve, aqcents akeTeb-da negatiur Tavisuflebebze (ada-mianis uflebebsa da Tavisufle-bebze) da ignorirebas ukeTebda pozitiur Tavisuflebas (adamiane-bis socialur uflebebs). negatiu-ri Tavisuflebebis darRveva, ra Tqma unda, mxolod xelisuflebis
bralia xolme, radgan Zalaufle-bis mqone piri arRvevs da zRudavs naklebi Zalauflebis mqoneT. pozi-tiuri Tavisufleba ki gulisxmobs adamianis unars, hqondes resursebi da imis unari, rom miaRwios dasa-xul mizans. amgvarad, pozitiuri Tavisufleba moiTxovs sazogadoe-briv SeTanxmebas, erTobliv Zalisx-mevas da resursebis mobilizebas imisTvis, rom sazogadoebam Tavisi sasargeblo koleqtiuri qmedeba ga-naxorcielos.
erTi sityviT, xelisuflebis mxardamWerebis nawili amtkicebs xolme, rom yvela problema, usamar-Tloba da darRveva imiTaa gamo-wveuli, rom sazogadoeba aris mankieri; opoziciis mxardamWerebi ki yvela problemis saTaves xelisu-flebaSi xedaven. mTavari problema ki is aris, rom ver davelodebiT, rodis gaxdeba xelisufleba moqa-laqeebis mimarT metad angariSval-debuli, da verc imis molodinSi unda visxdeT usaqmod, rodis gax-deba opozicia Zlieri da Tanmimde-vruli. gamosavali Tavisufali me-diis gaZlierebaSi, samoqalaqo aqtivizmsa da eqspertuli codnis mobilizebaSi unda veZeboT. mxo-lod am gziT SeiZleba Caketili wridan gamosvla. yvelafris sazo-gadoebis an xelisuflebisTvis da-braleba mxolod da mxolod situa-ciis gamartivebaa, romelic xSirad realur problemebze Tvalis da-xuWvas gulisxmobs.
amgvari gaorebuli midgomisa da Sesabamisi qcevebis gamo, xSirad saqarTveloSi
mimdinare reformebi araTanmimdevrulia, zogjer ki urTierTgamomricxavic xdeba.
revaz sayevariSvili
saqarTvelo qronikulad gardama-val etapze da qronikulad refor-mirebis procesSia. am reformebis morigi etapis anonsirebisas xeli-sufleba xSirad asaxelebs im mo-delebs, romlebic yvelaze sworad miaCnia qveynis Semdgomi winsvlisa da warmatebisTvis. am TvalsazrisiT xSirad xdeba imis xazgasma, rom sa-qarTvelosTvis ufro misaRebia ara romelime yofili sabWoTa kavSiris an aRmosavleTi evropis qveynis, ara-med e.w `azieli vefxvebis~ da msgavsi saxelmwifoebis ekonomikuri ganvi-Tarebis modelebis gamoyeneba.
`unda gvesmodes, rom Cveni gan-sakuTrebuli specifikis gamo ar gvaqvs imis fufuneba, rom viyoT Cveulebrivi aRmosavleTevropuli qveyana. xSirad gvirCeven evropeli eqspertebi, gadmoviRoT poloneTis, CexeTis, ungreTis gamocdileba da davnergoT, magram Cven ver aviRe-bT da ver gadavitanT saqarTvelos Suagul evropaSi. Cven ar varT Ce-xeTi da poloneTi da didxans ver viqnebiT specifikuri pirobebis gamo. Cveni ambiciaa, saqarTvelo va-qcioT liberalizmis flagmanad~, _ ganacxada saqarTvelos prezidentma oqtomberSi parlamentSi ekonomi-kuri Tavisuflebis aqtis wardgeni-sas, romelic qveynis Semdgomi gan-viTarebis fuZemdeblur principebs iTvaliswinebs.
liberalizmis flagmanobas sa-qarTvelo ramdenime modeliT cdi-lobda da cdilobs: dubais mode-
li, singapuris modeli, bahreinis modeli _ sul mcire, es 3 versia bolo 2-3 weliwadSi ukve araerTxel movismineT. am modelebidan calkeu-li elementebis danergvis araerTi mcdelobac vnaxeT. dRes ki ukve am modelebis Sejerebis mcdelobas va-devnebT Tvals.
magaliTad, saqarTvelos prezi-denti ukve acxadebs, rom saqar-Tvelo gaxdeba kavkasia-Savi zRvis regionis `Sveicaria singapuris elementebiT~. `Cveni mTavrobis mTavari amocanaa yvelaze maRali donis ganaTlebis sistemis Seqmna am regionSi da imedia, evropis da msoflios masStabiTac erT-erTi pirveli unda viyoT iseve, rogorc iyo singapuri, iseve, rogorc iyo Tavis droze Sveicaria, _ ganacxa-da man baTumSi Turqul-qarTuli skolis axali Senobis gaxsnisas da dasZina, _ imitom, rom Cven varT am regionis Sveicaria singapuris elementebiT. ra Tqma unda, aqam-de bevri gza gvaqvs gasavleli; ma-gram Cven varT adgili, sadac iqneba yvelaze meti finansuri interesi koncentrirebuli, yvelaze meti biznes-aqtiuroba koncentrirebu-li, yvelaze meti satransporto infrastruqtura koncentrirebu-li... Cven megobrebTan erTad Cven amas SevqmniT. es aris momavali qarTuli Sveicariis, momavali qar-Tuli singapuris, qarTuli dubais, qarTuli hong-kongis da, ra Tqma unda, yvela drois yvelaze didi
amave dros SegaxsenebT, rom saqar-Tvelos Tavisi evropuli miswrafe-bebic Riad da rixianad aqvs gamo-Tqmuli. qveyanas unda evropaSi. im evropaSi, sadac singapuris, dubais da bahreinis modelebi (ultralibe-raluri ekonomika da limitirebuli demokratia) didad gulze ar exate-baT da arc malaven. ase rom, qveya-nas didi Tavsatexi aqvs _ moxvdes evropaSi aziis gavliT. es ki, cxadia, grZeli, rTuli da, mosalodneli Sedegebis TvalsazrisiT, Znelad prognozirebadi gzaa. dRes faqti mxolod is aris, rom amgvari gaore-buli midgomisa da Sesabamisi qcevis gamo, xSirad saqarTveloSi mimdina-re da ganxorcielebuli reformebi winaaRmdegobrivi xasiaTis da ara-Tanmimdevruli, zogjer ki urTier-Tgamomricxavic xdeba.
ekonomikuri politikis da qveynis-Tvis yvelaze adekvaturad miCneuli ganviTarebis modelebis xSiri cvla ki sakmaod mZime viTarebas uqmnis bizness, romelsac sakmaod swrafad uxdeba saarsebo garemos Secvla da masTan adaptaciis rTuli da mtki-vneuli procesis gavla. miT ufro maSin, roca saqmiani samyaro da, zo-gadad, qveynis biznes-klimati isedac sakmaod mgrZnobiare da mometebuli riskebis zonaSi ganagrZobs arsebobas da misTvis sruliad `arabiznesuri~ Temac, SesaZloa, seriozuli darty-mis miyenebis safuZveli gaxdes.
22 liberali . aprili 2010 . № 25
„imedis“ eTerSi gasul „momavlis modelirebul qronikas“ ukve TiTq-mis yvela kuTxiT Sexedes da Seafases. Tumca, misi gavlena biznes-seqtorze jer ver Sefasda. naxevarsaaTianma teleisteriam Tavisi Sedegi qarTul ekonomikas, marTalia, jer naklebad daatyo, Tumca arsebobs safuZveli, vivaraudoT, rom misi negatiuri Sedegi droTa ganmavlobaSi ufro TvalsaCino gaxdeba.
miuxedavad imisa, rom aRniSnul siuJets realobasTan kavSiri ar hqonia, ucxoeli investorebic da adgilobrivi biznesmenebic, savarau-dod, mainc mocdas da imis gaazrebas amjobineben, SeiZleba Tu ara imita-cia realobad gadaiqces. es ki saq-miani aqtivobis gazrdas ar waadgeba.
erTi saaTis ganmavlobaSi moskov-Si 39 adamiani daiRupa. 80 adamiani daiWra. am erTi saaTis ganmavlo-baSi ruseTi Seicvala. gamogonili glamuris samyarodan, romelSic mas teleeTeri amyofebda, qveyana re-alobas daubrunda. xelisuflebis mimarT yvelaze loialurebic ki mi-xvdnen, rom asuleleben.
rodesac interneti savsea tera-qtis TviTmxilvelTa da eqspertTa komentarebiT, televizia ki am Te-maze mxolod gakvriT laparakobs, naTeli xdeba, rom xalxs simarTles umalaven. haitis miwisZvris Sesaxeb ufro xSirad da mets gadmoscemd-nen.
Tavad gansajeT: tragediis dRes pirveli sazogadoebrivi arxis sain-formacio badeSi, momxdaris miu-xedavad, cvlilebebi ar SeutaniaT. ОРТ-s warmomadgenelma larisa kri-movam es imiT axsna, rom dilis 9 sa-
olga alionova, moskovi
aTis Semdeg Sin mxolod diasaxlise-bi arian; anu, xelisuflebis azriT, diasaxlisebisTvis ar aris aucile-beli imis codna, rom moskovis cen-trSi mis Tanamoqalaqeebs omi gamou-cxades.
am teraqtebma cxadyo, rom rusi xalxis cnobierebaSi ufskruli gaCn-
pirveli teraqti mosko-
vis metropolitenis
istoriaSi 1977 wlis
8 ianvars moxda. maSin
moskovSi erTdroulad
sami afeTqeba gaisma.
daiRupa 7 adamiani.
am teraqtebis Sesaxeb
informacia mediaSi ori
dRis Semdeg gaCnda.
sami Tvis Tavze ki sami
kavkasieli daakaves,
romlebsac teraqtebis
mowyobaSi dasdes brali.
maTi vinaoba saidumlod
darCa. aseve saidumlod
moxda maTi gasamarTle-
ba. cnobilia, rom isini
sikvdiliT dasajes.
1996 wlis 11 ivniss
metrosadgur `tul-
skaiasTan~ matarebelSi
afeTqda TviTnakeTi bom-
bi. daiRupa 4 adamiani.
2000 wlis 8 agvis-
tos metrosadgur
`puSkinskaias~ miwisqveSa
gadasasvlelTan afeTqe-
bis Sedegad 13 adamiani
daiRupa.
2001 wlis 5 Teber-
vali. afeTqeba moxda
sadgur `belorusskaias-
Tan~. msxverpli ar
mohyolia.
2004 wlis 6 Te-
bervals 8.30 wuTze
metrosadgur `avtoza-
vodskaiasTan~ tero-
ristma TviTmkvlelma
vagonSi aifeTqa Tavi. 41
adamiani daiRupa. 250-ze
meti daiWra.
2004 wlis 31 agvisto.
metrosadgur `ri-
Jskaias~ vestibiulSi
Sahidma qalma Tavi
aifeTqa. daiRupa 10
adamiani.
2007 wlis 4 maiss
metrosadgur `prof-
saiuznaias~ vestibiulSi
asafeTqebeli mowyobi-
loba aRmoaCines.
teraqtebi moskovis metroSi
da im qveyanas, sadac isini realu-rad cxovroben, da im ruseTs Soris, romelsac televiziiT uCveneben. am teraqtebma daadastura, rom bolo wlebis politikuri, socialuri da kriminogenuri stabiluroba _ mi-Tia. ukve ramdenime welia, ruseTis teleeTeri ubralod ver amCnevs Cr-
diloeT kavkasiaSi momxdar afeTqe-bebs, mkvlelobebsa da Tavdasxmebs. ramdenime welia, am qveyanaSi swamT, rom kavkasiaSi mSvidoba sufevs.
moskovSi momxdari afeTqebidan ramdenime dReSi ruseTis inter-netqseli gaivso Crdilokavkasie-li miwisqveSa dajgufebis lideris doku umarovis videomimarTviT, ro-melSic is ganmartavs, rom kavkasiaSi mSvidoba ar aris; rom CeCeni boevi-kebi Surs iZieben rusebze TavianTi daxocili Tanamemamuleebis gamo, da rom moskovSi momxdar afeTqebebSi mTavari brali putins da kadirovs miuZRviT.
umarovi ambobs, rom vidre kadi-rovi CeCneTidan ar waeTreva, da vidre ruseTi CeCneTs Tavs ar daa-nebebs, CeCeni teroristebi rusebis xocvas gaagrZeleben. misi TqmiT, moskovis metroSi mowyobili tera-qtis mizezi gaxda federalebisa da kadirovis specdaniSnulebis razmis mier CeCneTSi Catarebuli erT-erTi ukanaskneli specoperacia. 11 Teber-vals sofel alxazurovoSi Catare-buli operaciis dros, oficialuri monacemebiT, iatakqveSa dajgufebis
ramdenime wevri mokles. umarovi ki ambobs, rom daRupulTa Soris umra-vlesoba mSvidobiani mosaxlea, rom-lebic SecdomiT daxoces.
CeCneTSi aseTi ram xSirad xdebo-da aqtiuri sabrZolo moqmedebebis dros. axla ki cxadi gaxda, rom mS-vidobiani mosaxleoba CeCneTSi isev Zveleburad ixoceba. umarovs romc ar davujeroT, romelic robin hudi namdvilad ar aris da Cveulebrivi borotmoqmedia _ sakmarisia Tvali gadavavloT kavkasiaSi bolo dros momxdar danaSaulebaTa statistikas da cxadi xdeba _ es regioni ruseTis winaaRmdeg sakuTar oms awarmoebs.
dul forumebze zizRiT savse gamo-naTqvamebia kavkasielTa misamarTiT, magaliTad, weria `eg damplebi unda Caxoco~. SesaZloa, am videorgols swored es mizani hqonda _ ara ka-vkasiaSi arsebuli viTarebis Sesaxeb sazogadoebis informirebis, aramed siZulvilis gaRviveba gare mtrisad-mi, romelic ruseTis TiToeul moqa-laqes safrTxes uqmnis.
ar aris savaldebulo, es mteri aucileblad doku umarovi iyos. es SeiZleba iyos, magaliTad, sa-qarTvelos xelisufleba, romelic doku umarovs teleeTers uTmobs. SemTxveviTi ar aris, rom `pirvel kavkasiur arxze~ doku umarovis ga-moCenas daemTxva patruSevis gancxa-deba imis Sesaxeb, rom moskovis afe-TqebebSi, SesaZloa, qarTuli kvali iyos.
rusul sazogadoebaSi teraqtebiT gamowveuli panika kargi fonia raime axali omis wamosawyebad _ CrdiloeT kavkasiaSi an saqarTveloSi. es uka-naskneli ufro sarwmunoa, radgan amiT ramdenime problema gadaiWreba: sabolood gaqreba `pirveli kavka-siuri arxi~, romelic realurad Za-lian aRizianebs kremls; aRikveTeba tendencia, romelic aSkarad SeimC-neva bolo dros TbilisSi _ saqar-Tvelos mxridan Crdilokavkasieli ajanyebulebis mxardaWera; da, rac mTavaria _ saZulveli saakaSvilis Tavidan moSoreba.
da Tu es asea da aseTi omi mar-Tlac moxdeba, maSin Cven, rusebi, ra-mdenime wlis Semdeg imaze daviwyebT fiqrs, rom 2010 wels moskovis me-troSi momxdari afeTqebebi SemTxve-viTi ar yofila.
iseve, rogorc dRes vambobT, rom 1999 wels saxlebis afeTqeba ar iyo SemTxveviTi, rom am afeTqebebma CeC-neTis meore omi da xelisuflebaSi vladimir putinis mosvla gaamar-Tla.
fazil musatafa, parlamentis wevri fsevdoopoziciuri partia `didi aRmSeneblobidan~: `radio `azadligi~ Tavis mflobelebis mi-TiTebebs asrulebs, da amitomac is azerbaijanis interesebis Sesabami-sad ar moqmedebs~.
mubariz gurbanli, parlamen-tis wevri mmarTveli partia `ieni azerbaijanidan~: radio `azadligi~ bolo dros mxolod imiTaa daka-vebuli, rom mikerZoebul, calsaxa reportaJebs amzadebs~.
rabiaT aslanova, parlamentis we-vri mmarTveli partia `ieni azerbai-janidan~: `radio `azadligis~ Jur-nalistebs patriotizmis grZnoba mainc xom unda hqondeT?!~.
radio `azadligis~ azerbaija-nuli redaqciis erT-erTma reda-qtorma, anonimurobis dacvis piro-biT, ganacxada, rom mas Semdeg, rac `uoSington postidan~ statia gad-moTargmnes, redaqciaSi rekaven da Jurnalistebs emuqrebian.
radio ̀ azadligTan~ dakavSirebu-li incidenti azerbaijani-amerikis urTierTobaSi gaCenili pirveli problema sulac ar aris. sakmarisia Tvali mivadevnoT bolo ramdenime Tvis qronikas.
2009 wels amerikul sadgurebs _ Liberty-s da Voice of America-s azer-
dimitri mervedevis da ilham alievis Sexvedra moskovSi, 25 ianvari 2010
2009 wlis dekemberSi aSS-s kon-gresma mTiani yarabaRis dasaxmare-blad 8 milioni dolari gamoyo. am gadawyvetilebam azerbaijanSi aRS-foTeba gamoiwvia. amerikelebma ki es imiT axsnes, rom Tanxa `terito-riis ganaRmvasa da saxlebisa da sko-lebis aSenebas~ moxmardeboda.
TebervalSi gamoqveynda aSS-s sa-xelmwifo departamentis angariSi, romelSic mkacrad iyo gakritikebu-li azerbaijanSi arsebuli viTare-ba adamianis uflebebis dacvisa da masobrivi sainformacio saSualebe-bis TavisuflebasTan dakavSirebiT. garda amisa, azerbaijani iq moxse-niebuli iyo narkotrafikisTvis sa-tranzito qveynad (moxseneba `2010 wels narkotikebis gavrcelebaze saerTaSoriso kontrolis strate-gia~). moxsenebaSi naTqvami iyo, rom `azerbaijanSi narkomanebis ricxvi 300 aTas adamians aWarbebs, da maTi 30-35 procenti studentia~.
am ganacxadsac aseve protestis didi talRa mohyva. aSS-s saelCos win studentebma piketi moawyves (es im fonze, rom 2007 wlis Semdeg qveyanaSi arc erTi sanqcionirebuli saprotesto aqcia ar gamarTula). saqme imiT dasrulda, rom azer-baijanSi aSS-s saelCos sazogadoe-basTan urTierTobis ganyofilebis xelmZRvanelma teri devidsonma azerbaijanel studentebs bodiSi
mouxada da Tqva, rom monacemebi sxvadasxva arasamTavrobo organi-zaciebis cnobebs eyrdnoboda da sa-Tanadod ar iyo Semowmebuli.
azerbaijani-amerikis urTierTo-bis kidev erTi sagulisxmo mxare is gaxlavT, rom baqoSi, ukve 10 Tvea, amerikis elCi ar muSaobs. obamas administraciam vera da ver daniSna
`azerbaijanSi bevrs miaCnia, rom amerikeli elCis ararseboba or saxelmwifos Soris urTierTobis daZabvis Sedegia, magram es ase ar aris~, _ ambobs azerbaijanSi ameri-kis saelCos sazogadoebasTan ur-TierTobis ganyofilebis xelmZRva-neli teri devidsoni.
misi TqmiT, elCis kandidaturis SerCevisa da damtkicebis procesi TeTr saxlSi Zalian nela mimdina-reobs.
Tumca, amerikis yvela wina elCi azerbaijanSic da sxva mezobel qvey-nebSic yovelgvari foriaqis gareSe dainiSna. ase rom, batoni devidso-nis sityvebi, sul cota, aradamaje-reblad JRers.
bevri ramea damokidebuli imaze, Tu ra pozicias daikavebs azerbai-jani yarabaRis molaparakebebze, da imazec _ Tu rogor Caivlis Se-modgomaze saparlamento arCevne-bi.
rauf mirkadirovi, gazeT `sarkes~ politikuri mimomxilveli miiCnevs, rom azerbaijansa
kokoiTis opozicias imedi aqvs, rom zafxulSi xelisuflebaSi mova.
zalina siukaeva, cxinvali
rusuli opoziciis mier gamo-cxadebuli `risxvis dRe~, rodesac mTeli qveynis masStabiT saprotes-to gamosvlebi igegmeboda, kokoi-Tis opoziciisTvisac erTgvar ru-bikonad unda qceuliyo. opozicia cxinvalSi farTomasStabiani mitin-gis gamarTvas gegmavda da ambobda, rom es dRe kokoiTis dasasrulis dasawyisi unda gamxdariyo. manam-de opozicia mxolod moskovsa da vladikavkazSi axerxebda mitingebis gamarTvas. Tumca, rogorc ityvian, ise ar wvims, rogorc quxs.
cxinvalis meriam opozicias Se-noba gamouyo, sadac maT saqarTve-lo-oseTis omSi dazaralebul ada-mianebTan Sexvedris SesaZlebloba eqnebodaT. opozicias swored rom usaxlkarod darCenili adamiane-bis imedi aqvs, maTi, visac 2008 wlis omis dros saxlebi daengraT da axla faqtobrivad Ria cis qveS arian.
respublikaSi 600-ze meti kerZo saxli ganadgurda. gasul wels xe-lisuflebam piroba dado, rom naxe-vars aRadgenda, magram jer mxolod 10 procentze odnav metia mzad.
usaxlkaroebi, romlebic cxovro-ben karvebSi an mezoblebTan, feTqe-badsaSiSi masaa. erTxel maT ukve scades mTavrobis saxlTan piketis mowyoba, magram es aqcia maleve dai-Sala da am muxtis gamoyeneba opozi-ciam ver SeZlo.
farTodaa warmodgenili, magram re-alur cxovrebaSi maT cota momxre hyavT. am mitingze TviT opoziciis liderebi _ albert jusoevi da aleqsandr barankeviCi ar gamocxa-ddnen.
kokoiTis opoziciis mTavari sponsori da lideria moskoveli mewarme, kompania `stroiprogresis~ xelmZRvaneli albert jusoevi. mis-ma firmam samxreT oseTSi gazsadeni daamontaJa. aseve opoziciis li-derebi arian Tavisufal WidaobaSi ruseTis nakrebis mTavari mwvrTne-li jambolat Tadeevi da agvistos omis gmiri, uSiSroebis sabWos yo-fili mdivani anatoli barankeviCi.
samxreTi oseTis respublikaSi arc erTi maTgani ar sargeblobs popularobiT. jusoevi warmoSo-biT kvaisas xeobidanaa da iqauri mosaxleobis umravlesoba mas mxars uWers.
maT cxinvalSi `moskovur opozi-cias~ eZaxian _ es ZiriTadad is xal-xia, vinc me-20 saukunis 90-ian wle-bSi respublika datova da ukeTesi cxovrebis saZebnelad gaemgzavra; an kidev _ kokoiTis xelisufleba-Si mosvlis Semdeg Tanamdebobebidan ganTavisuflebuli ministrebi.
opoziciisadmi mosaxleobis undo-blobas isic iwvevs, rom opozicias politikuri programa ar gaaCnia. yovel SemTxvevaSi, oficialurad is ar xmaurdeba. erTaderTi, rasac isini amboben, _ `kokoiTi unda wa-vides!~ es yvelaferi Zalian waagavs saqarTveloSi arsebuli egreT wo-debuli samxreTi oseTis alterna-tiuli mTavrobis aqciebs `kokoiTi fandarast!~
garda amisa, mniSvnelovania isic, rom xalxs opoziciuri mosazrebis Riad gamoxatva ar surs, radgan eSi-niaT politikuri devnisa da repre-siebis msxverplni ar gaxdnen.
amasTan, omgamovlil xalxs Zalian eSinia Sida areulobis da stabilu-robis momxrea. aq fiqroben, rom Sida areulobebi mxolod Tbilisis wisqvilze daasxams wyals.
ra Tqma unda, respublikis poli-tikur wreebSi kargad esmiT, rom saqarTvelo geografiulad samxre-Ti oseTis mezoblad mdebareobs da
statia momzadebulia hainrih biolis fondis mxardaWeriT. am publikaciaSi gamoTqmuli Sexedulebebi da mosazrebebi ar aris aucilebeli, gamoxatavdes hainrih biolis fondis Sexedulebebs.
29liberali . aprili 2010 . № 25
konfliqtebi
amas versad gaeqcevi, magram jer-jerobiT am xalxSi yvelaferi qar-Tuli mxolod gaucxoebas iwvevs. es gansakuTrebiT politikur pro-eqtebs exeba. magaliTad, moZrao-ba `samarTliani saqarTvelosTvis~ lideris, zurab noRaidelis cxin-valSi viziti aq uaRresad uaryofi-Tad miiRes.
opoziciis uniaTobam da SiSma ga-napiroba is, rom 20 marts aravin ar isurva quCaSi gasvla prezidentisa da mTavrobis winaaRmdeg protestis gamosaxatad.
samxreTi oseTis respublikas ar aqvs revoluciebisa da xelisufle-bebis gadatrialebis gziT Secvlis gamocdileba da praqtika. swored amis gakeTeba surs dRevandel opo-zicias.
respublikis axlandeli prezi-denti eduard kokoiTi ukve meore vadiT ikavebs am Tanamdebobas, rac, respublikis konstituciis mixed-viT, zedized maqsimaluri SesaZlo vadaa.
dRevandeli opozicia ar aris is Zala, romelic Rirseulad Caanacv-lebda kokoiTis. xalxs cudsa da uaress Soris uwevs arCevanis gake-Teba. SiSi da gaurkvevloba Tavisas Svreba _ osi xalxi jerjerobiT si-mSvidesa da stabilurobas irCevs.
statiaSi gamoyenebuli terminologia da gamoTqmuli mosazrebebi ekuTvnis avtors
da ara `liberals~.
patimarTa gacvlis procesi
riT upasuxebs cxinvali Tbiliss? gasul kviras saqarTvelos mTavrobam osur mxares
eqvsi patimari gadasca. axla jeri cxinvalzea.
olesia varTaniani, radio `Tavisuflebis~ Jurnalisti, Tbilisi specialurad `liberalisTvis~
rogorc ki eqvsi patimris gaTa-visuflebis Sesaxeb Seityves, sa-erTaSoriso Suamavlebma Jenevis molaparakebebis dasrulebisTana-ve daiwyes imaze msjeloba, Tu ra-mdenad mniSvnelovania, incidentis prevenciisa da gadawyvetis far-glebSi, saqarTvelosa da cxinva-lis xelisuflebaTa sazRvarTan Sexvedrebis ganaxleba.
es Sexvedrebi, ukve ramdenime Tvea, mas Semdeg Sewyda, rac cxin-valma mas usargeblo uwoda tyve-Ta gacvlisa da dakargulTa Ziebis TvalsazrisiT.
`Cven es cxinvalisgan sapasuxo nabijis molodiniT ar gagvikeTe-bia, _ Tqva saqarTvelos mxaris warmomadgenelma SoTa utiaSvil-ma Jenevis molaparakebebze, _ ar-sebobda bevri faqtori, romel-Ta gamoc isini gavaTavisufleT. maT Soris mTavari gaxldaT Cveni partniorebis rCeva~, _ gaTavisu-flebis mizezebis Sesaxeb mokle komentariT dakmayofilda SoTa utiaSvili. samxreTi oseTis de faqto xelisuflebas saerTaSori-so sazogadoebriobis molodinTan dakavSirebiT jerjerobiT pasuxi ar aqvs.
`cxinvalSi am gaTavisuflebas ar moelodnen~, _ ambobs im dReebSi cxinvalSi namyofi varvara parxo-menko, rusuli samarTaldamcavi organizaciis `samarTlebrivi ini-ciativis~ specialisti. is yofili patimrebis preskonferenciebsac daswro.
`bunebrivia, preskonferenciaze maT hkiTxes, _ `ratom gagaTavisu-fles maincdamainc axla?~ es ada-mianebi ki mxrebs iCeCavdnen da am-bobdnen: `ar viciT, Cven TviTonac ar movelodiT~, _ hyveba varvara parxomenko.
cxinvalis de faqto xelisufle-bam pirvel dReebSi arc ki icoda, eqvsi patimris gaTavisuflebasTan dakavSirebiT ra komentari gaeke-Tebina. JenevaSi myofi maTi warmo-madgenlebi Jurnalistebis sate-lefono zarebs ar pasuxobdnen.
oficialurma sainformacio sa-agento `res~-ma samxreTi oseTis de faqto sagareo saqmeTa minis-tris moadgilis, alan plievis in-formaciaze dayrdnobiT, es gaTa-visufleba Seafasa `saqarTvelos xelisuflebis morig piar aqciad, romelic Jenevis molaparakebebis-Tvis iyo gaTvlili~.
Tavad plievma satelefono sau-brisas ganacxada, rom mas `jer kidev ar gaaCnia am sakiTxis saku-
Tari xedva~. man, iseve rogorc danarCenma cxinvalelma Cinovnike-bma, ver upasuxes kiTxvas, apireben Tu ara isini TbilisisTvis rome-lime maT mxares myofi patimris gadacemas.
molaparakebebi am patimrebTan dakavSirebiT, ukve ramdenime Tvea, mimdinareobs. cxinvali xan Tanax-ma iyo saqarTvelos cixeSi myofi patimrebis gacvlaze, xanac Tbili-sisgan isev moiTxovda im adamianTa gadacemas, romlebic an ukvalod daikargnen, an agvistos omamde iyvnen dakavebulebi.
`bunebrivia,
preskonferenciaze
maT hkiTxes, _ `ratom
gagaTavisufles
maincdamainc axla?~
es adamianebi ki
mxrebs iCeCavdnen da
ambobdnen: `ar viciT,
Cven TviTonac ar
movelodiT~, _ hyveba
varvara parxomenko.
patimarTa gadacema osuri mxarisTvis, marti 2010
fo
to
ebi va
rva
ra
parxo
menk
o
31liberali . aprili 2010 . № 25
konfliqtebi
omamde dapatimrebulTa Soris, vis gadacemasac cxinvali moiTxo-vs, arian marek dudaevi da sami tusaRi, 2005 wels goris policiis SenobasTan momxdari teraqtis or-ganizatorebi. Tbilisi maTi gada-cemis kategoriuli winaaRmdegia, da acxadebs, rom aseTi moTxov-nebiT cxinvalis mxares mTeli es procesi CixSi Sehyavs.
danarCeni oTxi mudmivad cxo-vrobs cxinvalis mier kontroli-rebad teritoriaze. sam maTgans saqarTvelos xelisuflebis war-momadgenlebi `seriozul krimi-nalebs~ uwodebdnen da gamori-cxavdnen maTi gaTavisuflebis yvelanair SesaZleblobas. zogier-Ti maTgani cecxlsasroli iaraRis ukanono SenaxvisTvis iyo dapati-mrebuli, erTi maTgani ki _ yalbi dolarebis gasaRebisTvis.
am oTxidan erTi _ goleri to-roSeliZe _ jer kidev gasuli wlis Semodgomaze daapatimres osuri gvaris mqone sxva xuT ada-mianTan erTad. toroSeliZesTan erTad dapatimrebuli yvela osi moqalaqe saqarTvelos xelisu-flebam an ukve gacvala, an gaaTa-visufla. toroSeliZes ki im mize-ziT ar aTavisuflebdnen, rom is saqarTvelos moqalaqea.
`Cvenive moqalaqes xom ar gada-vcemT?!~ _ ganacxada ramdenime Tvis win Jenevis molaparakebebze saqarTvelos delegaciis warmo-madgenelma SoTa utiaSvilma.
Jenevis formatis farglebSi pa-timrebis ganTavisuflebiT, evro-pelebi Seecadnen kidev erTxel xazi gaesvaT im evropuli misiebis warmatebisTvis, romlebic cxel wertilebs TavianT saSuamavlo samsaxurs sTavazoben, realurad ki situaciaze gavlenis moxdena ar SeuZliaT.
es samwuxaro realobaa. evrope-lebs afxazeTsa da samxreT oseTSi ar uSveben. cxinvalSi, soxumsa da
moskovSi is azric ki dauSveblad miaCniaT, rom am teritoriebze euTo-s damkvirvebelTa misiis mu-Saoba aRdges. miuxedavad imisa, rom dasavleTi moskovis Sexedu-lebebs iTvaliswinebs, ruseTi ar dauSvebs, rom dasavleTs erTi Sansi mainc misces Tavisi mniSvne-lovnebisa da qmediTunarianobis sademonstraciod. ruseTi cdi-lobs, rom am moedanze pirveloba ar daTmos.
Tumca, dRevandel misias sxva realobaSi uwevs muSaoba _ agvis-tos omis Semdeg moskovs, soxum-sa da cxinvals principulad ar surT saakaSvilTan laparaki da evropelebma, romlebic Suamavlo-ben molaparakebebis process, es kargad ician. incidentebis pre-venciisa da maTze reagirebis me-
qanizmis garda, JenevaSi xeli ar mouweriaT arc erTi SeTanxmebis-Tvis an oqmisTvis.
amis mizezi afxazeTisa da ose-Tis mier moskovis rCeviT wayene-buli moTxovnaa, romlis mixed-viTac, saqarTvelos xeli unda moewera SeTanxmebaze, rom ar gamoiyenebda Zalas cxinvalisa da soxumis winaaRmdeg. Tanac am SeTanxmebebisTvis xeli unda mo-eweraT Tbilisi-cxinvalisa da Tbilisi-soxumis doneze. anu, qar-Tvelebs amiT unda eRiarebinaT damoukidebeli politikuri xeli-suflebebis arseboba afxazeTsa da samxreT oseTSi.
sakmaod eSmakuri nabijia. Tuki Tbilisi amaze wava, es imas niSnavs, rom afxazeTsa da oseTs xels uxs-nis. da albaT saqarTvelos mTa-vrobas es nabiji unda gadaedga, imis gaTvaliswinebiT, rom minimum uaxloesi 30 wlis ganmavlobaSi
samxreTi oseTisa da afxazeTis dabruneba ufro fantastikis sfe-rodanaa. Tumca, Tbilisi am SeTan-xmebis xelmoweriTac Zalian mcire garantias miiRebs, rom regionSi mSvidoba damyardeba.
evropelebis mier gaukontro-lebel teritoriebze nebismier dros SeiZleba moxdes afeTqeba, Tavdasxma, srolebi, romelTa mi-zezebs verc euTo daadgens da verc evropis sabWos saparlamen-to asamblea. ar arsebobs aranai-ri garantia, rom aseTi Zalismieri aqtebis organizebaSi moskovi Tbi-liss ar daadanaSaulebs. arc imis saSualeba arsebobs, rom Tbilisma sapirispiro daamtkicos. ese igi, nebismieri mizezi SeiZleba axali omis sababad iqces.
rCebian. 8-saaTiani samuSaos das-rulebis Semdeg maT monastris teritoriidan gasvlis uflebac aqvT, kanoni am SezRudvas ar awe-sebs. Tumca, probaciis samsaxuris TanamSromlebi valdebulebi arian, patimrebs monasterSi periodulad miakiTxon da gaakontrolon.
`Tuki aRmovaCenT, rom Tavis val-debulebas ar asrulebs, an Tu mo-nastridan wamova saCivari, patimari SeiZleba isev cixeSi davabrunoT~, _ ambobs tato qelbaqiani.
aseTi SemTxveva jer ar yofi-la. tariels monastridan gaqcevis azri arc ki gasCenia. man icis, rom TveSi mxolod sami dRiT SeuZlia saxlSi wasvla da es misTvis sakma-risia. axloblebi mas monasterSi akiTxaven.
iq mas yvelaze metad is moswons, rom mSvidad fiqris saSualeba aqvs: `27 weli vmuSaobdi policielad. bevri codvac maqvs Cadenili, aq
pirvelad momeca saSualeba, es yve-laferi gameazrebina~, _ ambobs is. berad aRkvecas ar apirebs, Tumca ufleba romc hqondes, Tavis Zvel profesias mainc aRar daubrundeba.
`ar vici, flobs Tu ara saxel-mwifo procesis zedamxedvelobis meqanizmebs. ar vici, probaciis de-partaments ramdenad aqvs saSuale-ba, Tvali miadevnos am patimrebs. mniSvnelovania, saministrom ufro aqtiurad gamoaqveynos informa-cia, ra Sedegi gamoiRo erTi wlis Semdeg am iniciativam~, _ acxadebs CxeiZe.
magaliTad, Tu monasterSi ga-dayvanili patimari danaSauls Caidens, ar aris gansazRvruli, romeli mxare agebs pasuxs. sapa-triarqosa da saministros Soris
gaformebul dokumentSi msgavsi punqti Cadebuli ar aris. sasje-laRsrulebis saministroSi acxade-ben, rom aseT SemTxvevaSi, patimari isev cixeSi dabrundeba, pasuxismge-blobas ki momxdarze arc erTi mxa-re ar aiRebs.
qelbaqiani, romelic darwmune-bulia, rom kontrolis problema ar arsebobs, miiCnevs, rom momaval-Si alternatiuli sasjeli SesaZle-belia mkvlelobis gamo dapatimre-bulebsac ki Seufardon.
`unda Sefasdes, ramdenad moxda ama Tu im patimris reabilitacia da sasjelis miznis miRweva cixeSi yofnis periodSi. mzad aris Tu ara patimari, rom dabrundes sazoga-doebaSi. riskebis sworad Sefase-bis SemTxvevaSi, vfiqrob, nebismier danaSaulze SeiZleba msgavsi gada-wyvetilebis miReba~, _ acxadebs qelbaqiani.
misi TqmiT, sapatriarqos inicia-
tiva gansakuTrebiT mZime danaSau-lisTvis gasamarTlebul patimrebs im SemTxvevaSi SeexebaT, Tuki maT sasjelis or mesamedze meti ukve moxdili aqvT, mZime danaSaulze _ vadis naxevari, xolo naklebad mZi-me danaSaulze _ sasjelis erTi me-samedi.
giorgi CxeiZe Tanxmdeba, rom al-ternatiuli sasjeli, nebismieri danaSaulis SemTxvevaSi, SeiZleba Seufardon adamians, Tumca eeWveba, rom sistema amas Secdomis gareSe gaakeTebs. is fiqrobs, rom proces-Si sxvadasxva specialistebi, maT Soris fsiqologebic, unda iyvnen CarTulni.
`Cven vuTmobT tribunas yvelas da, rac mTavaria, ar viviwyebT war-suls, kargi momavlisaTvis vakeTebT amas. daskvnas ki vandobT mkiTxvels. Tu daviviwyebT warsuls, maSin aRar
bi sisxlSi aqvs gaTxvrili. gazeTis bolo gverdze ki specialurad aris aRniSnuli, rom: `faqtebis sizusteze pasuxismgebel avtorTa ganwyoba ga-damowmebas ar eqvemdebareba~.
giorgi mamacaSvili ambobs, rom `asaval-dasavals~ sakuTari eTiku-ri kodeqsi aqvs. Tuki xelisufle-bis kritika Zalian xSirad pirdapiri lanZRva-ginebis saxes iRebs, mamacaS-vili amas imiT xsnis, rom moZalade xelisuflebisTvis meore loyis miS-veras ar apireben. `Cven Cveni eTikis kodeqsi gvaqvs, romelic SeiZleba furcelze ar weria, magram TiToeul CvenganSi aris. Cveni gazeTi popula-rulic aris, reitingulic, gayidva-dic da masebis mxridan dadebiTad Sefasebuli, da es Cveni mTavari prin-cipis damsaxurebaa _ wero yvelafer-ze da wero simarTle!~ _ acxadebs mamacaSvili, romelic miiCnevs, rom `asaval-dasavalma~ qarTul Jurna-listikaSi reforma moaxdina.
`gaaCere 10 adamiani quCaSi da sTxove, Seadaron, vTqvaT, lomaias ganaTlebis reforma da `asaval-dasavalis~ mier Catarebuli re-forma JurnalistikaSi. Sedegebi iqneba calsaxa _ lomaias reformas uaryofiTad Seafaseben, `asaval-dasavalisas~ ki _ dadebiTad~, _ ambobs mamacaSvili da dasZens, rom Tuki misma gazeTma dRemde moaRwia,
es dauRalavi Sromisa da swored er-Tguli mkiTxvelis siyvarulis xar-jze SeZlo.
giorgi mamacaSvili Tavisi gaze-Tis samizne auditorias ase xedavs: `saubedurod da samwuxarod, vwer im uflebaayrili, daCagruli, ufle-baSezRuduli adamianebisTvis, rom-lebmac am qveyanaSi kanoni ver naxes, pativiscema ver naxes, uflebebi ver aRidgines da konstituciiT ver mo-qmedeben~.
`yvelaferia am gazeTSi _ azri mainc aris naTqvami bolomde, am televizorSi rom ar aclian xalxs laparaks!~ _ ambobs qalbatoni lia mamulaSvili, romelsac saxlSi `asaval-dasavalis~ bolo wlebis TiTqmis yvela nomeri aqvs Senaxu-li. qalbatoni lia pedagogia da ambobs, rom orSabaTs samaswavle-bloSi `asaval-dasavalis~ statiebs
aqtiurad ganixilaven sxva maswav-leblebic. am gazeTis mkiTxvelis da myidvelis erTi suraTis gamokveTa Znelia. `yvela yidulobs am gazeTs, studentebis da axalgazrdebis gar-da, magram axalgazrdebi arc sxva gazeTebs yiduloben~, _ ambobs Rr-maRelis metrosTan Jurnal-gaze-TebiT movaWre qalbatoni, _ `aq Tu cudi muSaoba maqvs, saRamos `okri-bas~ sadgurSi mivdivar xolme da iq `marSrutkebze~ marto `asaval-dasavali~, `sarke~ da `gza~ mimaqvs. kargad iyideba~.
pirveli modis kvireuli, marTalia xarvezebiT, magram mainc Sedga.
nino CimakaZe
`didi oTxeuli~ _ ase eZaxian niu iorks, londons, milansa da pari-zs, romlebic modis yvelaze did da prestiJul kvireulebs zustad am TanmimdevrobiT maspinZloben. danarCeni 100-ze meti qalaqi, saku-Tari modis kvireuliT, maT ganrigs ergeba da maTi sazomiT izomeba.
`qarTuli modis kvireuli~, rome-lic saqarTvelosTvis pirveli aseTi RonisZieba iyo, Fashion TV-ze gamo-cxadebuli modis kvireulebis mso-flio ganrigSi saerTod ver moxvda _ albaT im mizeziT, rom es saqarTve-los debiuti iyo, riTac msoflio modis bazarze sakuTari adgilis mo-povebas amieridan Cvenc SevecdebiT. kvireuli ki amisTvis miswrebaa.
rogorc Cans, es prioritetuli mizani iyo xelisuflebisTvisac, radgan `qarTuli modis kvireulis~ dasafinanseblad saWiro Tanxis _ daaxloebiT milioni dolaris didi nawili swored saxelmwifom gaiRo. es Tanxa sakmarisi aRmoCnda imis-Tvis, rom qarTuli debiuti namdvi-li modis kvireuls damsgavseboda _ wiTeli xaliCiTa da raciiT Seiara-Rebuli dacviT, CvenebebSi monawile sami ucxoeli dizaineriTa da Fashion TV-s, L ‘officiel-s, Fashion Insider-sa da ucxouri modis industriis wamyvani mediasaSualebebis warmomadgenle-biT. maTi damsaxureba iyo, rom kvi-reuls glamuruli fusfusic axlda Tan. `wesebis dacviT~ mimdinareob-da wiTeli xaliCis ritualic, sadac qarTveli reportiorebi mowveul stumrebs TiTqos gramatikulad araswor, magram modis industriaSi miRebul kiTxvas usvamdnen `vin ga-cviaT?~ da qarTveli modis mimde-
qarTveli monawileebis ZiriTad nawils axalgazrda, damwyebi dizai-nerebi Seadgendnen. maT ki, visac saxeli ukve damkvidrebuli aqvs _ irakli nasiZesa da avTandils _ mo-dis kvireulis gaxsna da daxurva xvdaT wilad.
nasiZem es koleqcia specialurad Tbilisis modis kvireulisTvis Se-qmna. avTandilma ki Tbilisis kvi-reulze warmodgenili 2010-11 wlis Semodgoma-zamTris Pret-a-Porter-s koleqcia manamde kievis modis kvi-reulze aCvena. koleqciis ZiriTad nawils TeTri, Savi da kremisferi kabebi warmoadgenda. misi CvenebiT kristof Jozec moixibla: `Zalian sufTa da profesiuli namuSevaria, daxvewili detalebiT da nakeTo-biT~, _ aRniSna man Cvenebis Semdeg.
axalgazrda dizainerebidan yve-
laze warmatebuli irakli rusaZis, goga niqabaZis da zenka&maris Cve-nebebi aRmoCnda. 19 wlis rusaZis sadebiuto koleqcia frangebs im-denad moewonaT, rom mas momavalSi TanamSromloba da parizis butike-bSi koleqciis gayidva SesTavazes. axla irakli ukve maT zars da ofi-cialur SeTanxmebas elodeba.
24 wlis goga niqabaZis feradi, sada da eleganturi paltoebiT ki gavleniani frangi kritikosi, Jan-pol goties saxlis yofili prezi-denti da saagento agente de luxe-is mfloebeli, donald potaric moi-xibla da Cvenebis Semdeg axalgazr-da dizainerTan sakontaqto infor-maciac gacvala.
gamodis, rom uamravi xarvezis miuxedavad, qarTuli modis kvireu-li konkretuli dizainerebisTvis mainc warmatebuli iyo. donald po-tari ambobs: `rodesac raime pirve-lad tardeba, yovelTvis arsebobs eWvi, rom ar gaamarTlebs, magram aq imedis gacrueba ar yofila. araer-Ti saintereso da niWieri adamiani aRmovaCine da vfiqrob, maT momava-li namdvilad aqvT~.
maT ki, vinc qarTuli modis kvi-reulisgan mets eloda, SeuZlia, daelodos aprils, roca qarTveli modelis, Tako CxeiZis TaosnobiT, morigi modis kvireuli gaimarTeba. jer saerTod arc erTi ar gvqonda, axla erTbaSad ori gveqneba. iqneb es mainc gaxdes mizezi, rom modis kvi-reulebis yovelwliur saerTaSori-so ciklSi Tbilisic `oficialu-rad~ CarTon.
`biZinas ambavs~ anekdoturi ubraloeba da sufris tradicie-bisadmi aSkara ironia kvebavs: ukve RreobaSi gadasul sufraze, gada-mTvral stumrebs (giorgi yifSiZe, nika werediani, naTia farjanaZe, eka CxeiZe) maspinZlis (Temur natroS-vili) Svili gaaxsendebaT da mamas sTxoven, Seaginos. namZinarevi biZi-na (vaniko TarxniSvili) ki TandaTan rolSi Sedis da `CaTlax da kage-beSnik~ mamas ise aginebs, rom veRar aCereben. speqtaklis bolo nove-la `aRSfoTebuli tatiana~ (lali kekeliZis brwyinvale TamaSis gamo es albaT speqtaklis kulminaciaa) gvamcnobs, rom cocxal, yoCaR da velosipedebis SemkeTebel Salvas afxazeTis omSi mkvdari da upatro-no biZina jobs.
es tragi-komikuri monologi Cve-ni qveynis moulodnel avtopor-tretad iqceva: uxmod damarxuli warsuli xom xSirad ufro cocxali da mniSvnelovani gvgonia, vidre awmyo. `7 p. p.~ damsxvreul sarkeSi areklili siuJetebiviT ikribeba. magram awebeb da gamosaxuleba er-Tiani mainc ar gamodis, Tundac pa-tara gogis ufrosi asakis msaxiobi TamaSobdes. erTi ram mainc dasafa-sebelia _ TviTironia sketCisTvi-sac da reJisorisTvisac janmrTe-li Teatraluri formaa.
kultura
scena speqtaklidan `7 p. p.~, Tbilisi 2010
47liberali . aprili 2010 . № 25
Cemo sayvarlebo!aba, erTi im qveda fotos daxedeT... xom gecnobaT? xom
araferi meSleba? xom Tqven gekuTvniT es ganwiruli SeZa-xili? xom Tqven dawereT es teqsti? xom Tqven moaTavseT furceli celofanis parkSi? xom Tqven gaakariT is xeze bulbulebis WalaSi kus tbis midamoebSi? vici, rom Tqven iyaviT, pirquSo sulebo, eulad rom daiarebiT Tbilisis Se-mogarenSi da aseT gamexebul gzavnilebs utovebT Rorebs! Tqven garda vin gabedavda amas? veravin! verc me vbedav amas, Cemo kargebo! me mxolod Tqvens nafexurebs movyvebi. SeumC-nevlad. mowiwebiT...
ara, sayvarlebo, ara, xeebze warwerebis gakvris rituals jer ar Sevswrebivar, arc Tqven gicnobT, magram taniT vgr-Znob (an iqneb meCveneba?) xolme Tqvens siaxloves. zogjer mgonia, rom Tvalic ki momikravs TqvenTvis! Tqven xom ar iyaviT is qalbatoni amas winaT tyeSi seirnobisas rom ga-daveyare? eWvis TvaliT SemomxedeT da arc ki momesalmeT! ara, araferi mwyenia, radganac vici ramdenad rTuli misia gakisriaT! advili saqme xom araa tye-RreSi siaruli, sxvebis dayrili nagvis Segroveba da erT adgilze SequCeba? ho, vici sadaa is adgilebi kus tbis zemoT gaSenebul tyeebSi Tqven rom Segrovebul nagavs aquCebT xolme! mec, mec iq mimaqvs yvelaferi rasac xetialisas vpoulob, ramdenime wuTiT da-vcqeri Tqven mier aRmarTul nagvis piramidebs da Tvale-biT dageZebT, rCeulebo! vaglax, Tqven am dros ukve sxvagan iRwviT... iciT, mec Tqvennairi eWviani gamoxedva gamiCnda... mec aRar mezareba daxra da plastmasis boTlis miwidan aRe-ba, magram vaRiareb dauxveweli var jer da ugunuri, ami-tomac kidev didxans imeorebs eqo Cems `t~-ebiT da `y~-ebiT savse sityvebs (iciT ras davakvirdi? Turme eqos sulac ar uWirs `t~-s da `y~-s gamoTqma!)... Tqven ki mdumared brunde-biT saxlSi da dauRalavad werT, werT, werT gulisgamgmirav gzavnilebs...
mere ra, rom im dRes gabrazebuli iyaviT da odnav ukmexi gzavnili gamogividaT Rorebisadmi? samagierod rad Rirs Tqveni ai es celofanSemosili leqsi, totze rom irweo-da: `yvela Tu ar gamovfxizldiT, / ar avtexeT gangaSi, / male Tavad davixrCvebiT / Cvens sakuTar nagavSi!~ es dRe dauviwyari iqneba CemTvis! iqve davizepire, gulis ficar-ze Caviwere da gza rom gavagrZele, CurCuliT vimeorebdi am jadosnur sityvebs! da mere ki... naxevari kilometric
bulbulebis Walis sulebsswored maSin gadavwyvite, fici davde, rom ar davuTmobdi Tqvens
ar mqonda gavlili meore leqss rom gadaveyare xis totze. RmerTo didebulo, vinRa, vinRa mimarTavs aseTi marTali si-tyvebiT Rorebs?! ai es leqsic: `kvlav Tu ase gavagrZeleT /saqme mtrobis sadari, / vaCanageT buneba / da irgvliv vyareT nagavi... / Cvens momavals mxolod zRaprad / darCeba es amba-vi, / uwin Tu ra turfa iyo / saqarTvelos mTa-bari!~ im dRes bevri vitire! nu SeSfoTdebiT, sayvarlebo, sixarulisgan, sixarulisgan vtirodi! swored maSin gadavwyvite, fici dav-de, rom ar davuTmobdi Tqvens leqsebs gasanadgureblad arc wvimas, arc qars, arc Tovls, arc mzes da arc Rorebs! ara, sayvarlebo, ar dakargula Tqveni sityvebi! icodeT, aris adamiani am qveyanaze, vinc Tqvens nakvalevze daiareba da mo-maval Taobebs utovebs Tqvens SemaSfoTebel Semoqmedebas! vin dagifasebT, sayvarlebo, am suliskveTebas? ar vici... da mainc, imediT xarT savseni, imeddakargulTa qalaqSi...
erT leqssac Sevbedav mkiTxvels. WeSmarit Sedevrs! yve-lafris mTqmels! ai isic: `minda saTqmeli gadmoqceT / ka-fia andaziani. / vrwmundebi maimunisgan / Seiqmna adamiani. / ugunur adamiansa / sjobs maimuni Wkviani... / Tu maimuni ar aris / nagavs vinca yris vin aris?~ an kidev: `sul maRla rom iyurebi araferi gamova, / nagavs rom hyri, Senc mogiwevs an nagavSi g a m o v l a!~
…xom xedavT ver geleviT, Seudarebelno, magram unda wa-vide! rom icodeT rogor minda, mec SemeZlos aseTi mrisxane teqstebis wera, maTi celofanSi SefuTva da xeebze Camokide-ba! rom icodeT rogor minda, rom mTelma qveyanam zepirad icodes Tqveni leqsebi! Cemo sayvarlebo, rom icodeT ro-gor minda, rom saerTod ar arsebobdeT!