Ondervoeding bij ouderen Jaap van Binsbergen, huisarts, bijzonder hoogleraar Voedingsleer en Huisartsgeneeskunde Caroline van Wayenburg, huisarts, epidemioloog Anja Evers & Hinke Kruizenga, projectleiders 'Vroege herkenning en behandeling van ondervoeding in de eerstelijnszorg en thuiszorg' Afdeling Eerstelijnsgeneeskunde
49
Embed
Ondervoeding bij ouderen Jaap van Binsbergen, huisarts, bijzonder hoogleraar Voedingsleer en Huisartsgeneeskunde Caroline van Wayenburg, huisarts, epidemioloog.
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Ondervoeding bij ouderen
Jaap van Binsbergen, huisarts, bijzonder hoogleraar Voedingsleer en Huisartsgeneeskunde
Caroline van Wayenburg, huisarts, epidemioloog
Anja Evers & Hinke Kruizenga, projectleiders 'Vroege herkenning en behandeling van ondervoeding in de eerstelijnszorg en thuiszorg'
Afdeling Eerstelijnsgeneeskunde
Wat staat er op ons menu?
Definitie ondervoeding
Hoe vaak komt ondervoeding voor?
Kwetsbare ouderen
NHG-Standaarden en ondervoeding
Hoe verder thuis?
Uitstapje naar vitamine D
LESA ondervoeding
ICPC-codering
Ondervoeding bij ouderen
Wat is ondervoeding? Definitie: lastiger dan het lijkt
“…. een voedingstoestand waarbij een tekort (of disbalans) van energie en eiwit en eventuele andere voedingsstoffen ten gevolge van ziekte leidt tot meetbare nadelige effecten op lichaamssamenstelling, fysiek en geestelijk functioneren en uitkomsten van medische interventies………”
Stratton RJ, et al 2003
Ondervoeding bij ouderen
Komt ondervoeding eigenlijk wel voor in dehuisartspraktijk?
• Echter bij vrouwen van 50 jaar (menopauze/botverlies) en mannen vanaf 70 jaar, streefwaarde 50 nmol/l.
Ondervoeding bij ouderen
Klinische relevantie tekorten Klinische relevantie tekorten vitamine Dvitamine D
• Rhachitis bij kinderen
• Spierzwakte en spierkrampen
• Osteomalacie
• Hyperparathyreoïdie met verlies botmassa en osteoporose
Ondervoeding bij ouderen
Optreden vitamine D tekort ouderenOptreden vitamine D tekort ouderenBevolkingsgroep Criterium serum
calcidiolPercentage in het jaar
Percentage zomer
Percentage winter
Zelfstandig wonende ouderen
< 50 nmol/l 50% 35% 50%
Bewoners van verpleeghuizen
< 50 nmol/l 0 – 85%
Ondervoeding bij ouderen
Verbetering vitamine D voorzieningVerbetering vitamine D voorzieningBuitenshuis april tot oktober:
• Dagelijks een kwartier overdag buiten zijn
• Ten minste hoofd en handen; liefst ook armen
Voeding:
• Personen van 4-50 jaar (vrouwen) en mannen tot 70 jaar met lichte huid en voldoende buitenkomen: gezonde voeding volstaat in vitamine D en calcium voorziening
• Rest: extra vitamine D uit supplementen en verrijkte voedingsmiddelen (nauwelijks voorhanden)
Ondervoeding bij ouderen
Extra vitamine D: 10 microgram/dagExtra vitamine D: 10 microgram/dag
• Kinderen tot 4 jaar (afhankelijk zuigelingen voeding)
• Vrouwen 4-50 jaar en mannen tot 70 jaar met donkere huidskleur en weinig buiten komen
• Vrouwen tot 50 jaar die een sluier dragen
• Vrouwen die zwanger zijn en borstvoeding geven
• Vrouwen vanaf 50 jaar en mannen vanaf 70 jaar met lichte huidskleur die weinig buiten komen
Ondervoeding bij ouderen
Extra vitamine D: 20 microgram/dagExtra vitamine D: 20 microgram/dag
• Personen met osteoporose
• Personen die in een verzorgings- of verpleeghuis wonen
• Vrouwen vanaf 50 jaar en mannen vanaf 70 jaar met een donkere huidskleur, onvoldoende buiten komen en vrouwen vanaf 50 jaar die een sluier dragen
Ondervoeding bij ouderen
Aandacht voor transmurale Aandacht voor transmurale samenwerking (ketenzorg)samenwerking (ketenzorg)
0 22
Gewicht
thuis opname thuis tijd
Ondervoeding bij ouderen
Huisartsgeneeskunde en ondervoeding bij ouderen: Huisartsgeneeskunde en ondervoeding bij ouderen: participatieparticipatie
Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG)
Landelijke Stuurgroep Ondervoeding
Ondervoeding bij ouderen
NHG-LESA ondervoedingNHG-LESA ondervoeding
Gestart:
januari 2009
Aan tafel zitten:
huisartsen, diëtisten en (wijk)verpleegkundigen
Naast LESA:
ondervoedings-passages (modules) in alle relevante NHG-Standaarden
+
NHG-Patiëntenbrieven ondervoeding
Onthoud…….Onthoud…….
Beschouw voedingsdeficiëntie in de huisartspraktijk als
een tweede diagnose naast het primair lijden:
Zet ICPC code: Zet ICPC code:
T08T08 Cachexie/Gewichtsverlies in de Cachexie/Gewichtsverlies in de probleemlijst!probleemlijst!
Ondervoeding bij ouderen
Conclusies
• Opportunistisch wegen
• Codeer ondervoeding als aparte diagnose
• Leg contacten met wijkverpleegkundige en diëtist
• Maak onderling afspraken langs de LESA-lijn
• Vitamine D
Ondervoeding bij ouderen
En…..?
Wat gaat u maandag doen?
Bij wie?
Gewicht?
SNAQ 65+?
Eetmeter?
Ondervoeding bij ouderen
Ondervoeding bij ouderen
Kortom, krappe voeding bij ouderen: Kortom, krappe voeding bij ouderen: aan de huisarts zal ‘t niet liggen…… toch?aan de huisarts zal ‘t niet liggen…… toch?