PRIJS: 3,40 EURO l Nederland: 3,60 euro l Hoofdredacteur: Yves Desmet l Uitgave: De Persgroep Publishing l De Morgen, Arduinkaai 29, 1000 Brussel l Abonnementen: 02/454.25.91 l Promotie: 02/454.26.83 l Advertenties: 02/454.22.41 l Redactie: 02/556.68.11 l Fax: 02/520.41.92 l E-mail: [email protected] WEEKEND 16.11.2013 Onafhankelijk dagblad – www.demorgen.be Artsen raken het niet eens over behandeling terminale hartpatiënten Pacemaker maakt sterven ‘onmogelijk’ JAN STEVENS BRUSSEL Jaarlijks krijgen 11.000 Belgen een pacemaker ingeplant, waardoor hun levensverwachting vaak spectaculair stijgt. Maar diezelfde pacemakers kunnen hartpatiënten ook een verschrikkelijk levenseinde bezorgen, omdat de toestellen de doodsstrijd rekken. Artsen raken het niet eens over een oplossing. Marcel Van Hoey en Armanda Oufflen waren oud en versleten en verlangden allebei naar de dood, maar hun pacemaker hield hen tot het bittere einde in leven. “Er waren zoveel momenten waarop we dachten: ‘Nu is het voorbij’”, zegt Emilienne Vercau- teren over de laatste dagen van haar man Marcel. “Maar zijn hart bleef kloppen, aangedreven door de pacemaker.” Voor Elsy Vandekerckhove was het een opluchting toen haar moeder Armanda na een doodsstrijd van acht dagen ein- delijk stierf aan een overdosis morfine. “Anderhalve minuut lang lag ze doodstil, tot de pace- maker haar hart weer aan de praat hielp.” Zowel Emilienne als Elsy vroe- gen de cardioloog om de pacema- ker in de laatste levensdagen uit te zetten. “De arts wilde niet, want hij beschouwde dat als een vorm van euthanasie.” Terecht, volgens dokter Guy Van Camp, voorzitter van de Belgian Society of Cardiology. “Als je eerst bij iemand een levensreddend apparaat instal- leert en dat later uitzet, stel je een actieve daad die het levenseinde bespoedigt. Wie geen wilsverkla- ring voor euthanasie geschreven heeft, maar op het einde van zijn leven toch zijn pacemaker wil laten uitzetten, zal eerst alle papieren in orde moeten maken.” “Onzin”, zegt dokter Gert Huysmans, voorzitter van de Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen. “Een pacemaker uit- zetten is niets meer of minder dan een zinloze medische behande- ling stopzetten waardoor het ster- ven makkelijker wordt. Dat heeft niets te maken met euthanasie of actieve levensbeëindiging.” Onwil De onduidelijkheid en onenig- heid zorgt bij huisdokters en car- diologen soms voor drama’s. Emilienne Vercauteren: “Marcel had een papier getekend met de vraag zijn leven niet nodeloos te rekken. Dat is wél gebeurd door de onwil van de huisarts en de cardioloog.” Elsy Vandekerckhove: “Als ze een zinloze therapie mogen stopzetten, moet dat met een pacemaker toch ook kunnen? Waarom weigerden de dokters het levenseinde van mijn moe- der te verlichten? Zo laat je een hond nog niet doodgaan.” >>Reporter Export Toch goed, er is meer ex- portgeluk dan veldrijden en Rode Duivels. Niet dat het marginale werelden zijn, maar een mens wordt wel- eens moe van positiespel, souplesse en acrobatie. Iedereen klank van zijn eigen Te Deum, of aanver- wante glorie lucht op. Glorie is er voor schrijver Erwin Mortier. Zijn boek Gestameld liedboek. Moedergetijden won de prestigieuze Prijs voor het Beste Buitenlandse Boek in Frankrijk. Het is een aangrijpend essay over de gestage achteruitgang van zijn moeder die aan alzheimer lijdt. Wanhoopsliteratuur. Wel nog literaire noblesse: stilistisch meesterwerk in een taal waarvan weinigen wisten dat ze zo rijk was. Taal die auteur en lezer verscheurt in gedeelde machteloosheid. Een schreeuw. Herkennen we dat geluid nog in de kakofonie van bankencrises, fabrieks- sluitingen en pedofilie- gerochel? Worden er nog vragen gesteld die geen antwoord krijgen? Metafysica is uit, alles is nu kwantum. Je leest dat begrotings- cijfers kloppen en dat de recessie is gekeerd, maar tot een splijtende demar- rage van ministers van Cultuur wil het maar niet komen. Cultuur blijft onver- minderd: twee nieuwe voetbalstadions naast elkaar in het armlastige Brugge, of all places. Staal en beton. Terloops, over alzheimer hoor je ook nog weinig. Ineens lijkt het geen mediaziekte meer? Vergeten groenten, zoiets? Dank meneer Mortier voor uw röntgenfoto van zoveel stilgehouden en verborgen verdriet. Hugo Camps 5(ELNGGM!VUV[^])+o-g AFSCHEID VAN HET ‘HIPPIEBUSJE’ >>REPORTER Shokuzai dvd 5 16.11.2013/112 MANNEN SPECIAL _00 _00 Mods& mode Idris Elba& Mandela Slimme kleren& gadgets _10 _18 _28 Het is bewezen Mooie mensen zijn slimmer >>4 Koen Geens: ‘België niet langer op eerste plaats voor CD&V’ >>ZENO Neelie Kroes: ‘Guy Verhofstadt is onze kandidaat om Barroso op te volgen’ >>FOCUS 12-13 Extra dikke Special Mannen In de studio met Hooverphonic >>M 2-3 ‘Een pacemaker uitzetten heeft niets te maken met euthanasie’ GERT HUYSMANS FEDERATIE PALLIATIEVE ZORG BIJ AFGIFTE VAN DEZE BON EN €4,95 KRIJGT U DVD 5 VAN SHOKUZAI. Geldig t.e.m. 23/11 Bericht aan de persverkopers: Bij uitputting van uw voorraad, ga naar www.persgroep.be/persverkoper