OKUL ÖNCESİ ÇOCUKLARDA İSTENMEYEN DAVRANIŞLAR

OKUL ÖNCESİ ÇOCUKLARDA İSTENMEYEN DAVRANIŞLAR

2014

İSKELE ANAOKULU

ÇOCUKLARDA ZİHİNSEL GELİŞİMİ

0-4 YAŞ 4-8 YAŞ 8-17 YAŞ0

10

20

30

40

50

60

ZEKA GELİŞİŞİMİ

OKUL ÖNCESİ EĞİTİM

18 Yaşa kadar olan okul başarısının %33’ü okul öncesi eğitim ile açıklanmaktadır.

Discover the power of custom layouts

BAŞARI

ilkokulda daha katılımcı, girişken ve uyumlu olduklarını göstermektedir.

Emekliler kuşağı (1925 ve öncesi doğanlar)

Kurucu kuşak (1926-1945 arasında doğanlar)

Bebek patlaması (1946-1964 arasında doğanlar)

X Kuşağı (1965-1981 arasında doğanlar)

Y Kuşağı (1982-1994/2000 arasında doğanlar)

Z/Mienyum kuşağı (1995/2001 ve sonrasında doğanlar)

Sayısal yerli bir birey üniversiteden mezun olduğu gün itibari ile yani 20 yıllık yaşamında:

*10.000 saatten fazla video oyunu oynamış

*10.000 saatten fazla cep telefonu ile konuşmuş

*20.000 saatten fazla TV izlemiş

*200.000 e-posta veya msj gönderip almış

*500.000 fazla reklam görmüş

5.000 saatten az okuma yapmış oluyor.

ÇOCUKLARDA ÖZGÜVEN

Televizyon karşısında uzun süre ( günde 1-2 saatin üzerinde ) kalan 0-3 yaşlar arasındaki çocuklar, aileleri ile özellikle de bakımlarını üstlenen kişi ile iletişim kuramamaktadır. Bunun sonucunda da, anlamlı heceleme, ses çıkarma, konuşma, cümle kurabilme gibi dil becerilerinde yetersizlikler görülmektedir

TV ZARARLARI

zihin durgunluğu,

düşünce durağanlığı,

dikkat dağınıklığı,

yalnızlık hissi,

karakter silikliği,

cesaret noksanlıkları,

zaman kaybı

psiko-sosyal sorunlar,

şiddet ve saldırgan davranışlar,

okul başarısında düşme,

öğrenme güçlüğü,

cinsel davranış sorunları,

gece korkuları,

Anksiyete (stres)

depresyon ve uyku düzensizlikleri

televizyonda kullanılan sözcük sayısının azlığı nedeni ile çocukların kelime dağarcığının kısırlaşması;

çocuklarda ana dilin yozlaşması,

Bu iki etki yabancı kaynaklı programların yanı sıra yerli programlarda sıkça rastladığımız Türkçe’nin yanlış, kötü, yabancı özentili ve kısır bir şekilde kullanılmasından kaynaklanmaktadır.

HAREKET

Okuma problemi

TV ZARARLARI

Gerçek ve kurgu karmaşası (korku filmi örneği)


TV ZARARLARI

MODEL ALMA

İlk çocukluk dönemlerinden itibaren çocuklar, kendilerine model olarak seçtikleri televizyondaki dizi kahramanlarının özelliklerini, günlük yaşamlarına ve oyunlarına yansıtmaya başlarlar. Çocukta dürtülerini frenleme yeteneği çok zayıf olduğu için film kahramanları, çeşitli davranışlarla çocuktaki saldırganlık dürtülerini harekete geçirebilir ve onu saldırgan yapabilir. (zebra-sürü-örümcek adam)

TV ZARARLARI MODEL ALMAİlgili videoyu izleyelim

TV ZARARLARI MODEL ALMA

“tehlikeli/kötü dünya sendromu”


Ekranın gelişmesiyle 3 boyutlu düşünme becerisinde azalma söz konusu oluyor. 3 boyutlu görme ise derinliği algılama anlamı geliyor, yaratıcılığın olmazsa olmaz unsurlarından bir tanesi.


Türkiye’deki televizyon izleme oranının günde ortalama 4-5 saat olduğu görülmektedir. Bir kişi yılın % 19’unu televizyon izleyerek geçirmektedir.(69 gün=1656 saat)

Yapılan araştırmalar

1000 kişi ile yapılan bir çalışmada hafta içi günde 2 saatten fazla televizyon izlemenin 26 yaşında %17 fazla ağırlık, %15 düşük form, %15 artmış serum kolesterol düzeyleri ve %17 sigara içiminden sorumlu olduğu gösterilmiştir


Lövas’ın anaokulu çocukları üzerinde uygulamış olduğu deneyde, çocukların yarısına saldırgan içerik taşıyan, diğer yarısına da saldırgan içerik taşımayan çizgi filmler seyrettirilmiştir. Film sonrası çocukların davranışları incelendiğinde şiddet içerikli çizgi filmi seyreden çocukların, seyretmeyen çocuklara göre daha saldırgan davranışlar sergiledikleri görülmüştür


Huesmann, Moise-Titus, Padolski ve Eron televizyondaki şiddet ile saldırganlık arasındaki ilişkiyi incelemiş, 70’li ve 80’li yıllarda yetişen 6 ile 10 yaşları arasındaki çocuklarda şiddet içeren programları izlemenin, 15 yıl sonraki kontrollerde hem erkeklerde, hem de kadınlarda saldırgan davranışın belirleyicisi olduğunu ortaya koymuştur.


Zimmerman, “Children’s Television Viewing and Cognitive Outcomes” adlı araştırmasında, 3 yaş öncesi ve 3-5 yaş arası izlenen televizyonun, 6-7 yaşlarında zihinsel sonuçlarını test etmek amaçlanmıştır. Araştırmaya katılan 3 yaş öncesi çocukların günde 2.2 saat televizyon izlediği, 3-5 yaş arası çocukların ise 3.3 saat televizyon izlediği saptanmıştır. Araştırmanın sonucunda erken yaşlarda 2 saatten fazla izlenen televizyonun ileriki yaşlarda zihinsel gelişim açısından olumsuz sonuçlar doğuracağı ortaya çıkmıştır

Ne yapmak lazım?

kısıtlama

0-2 yaş = 15 dakika

2-5 yaş = 30 dakika

5+ yaş = 60 dakika

Ne yapmak lazım?

Televizyon saatlerce açık bir şekilde bırakılmamalı, programlar seçerek izlenmelidir.

Yemek saatlerinde,

oyun saatlerinde,

aile toplantılarında,

kitap okuma saatlerinde,

eğitim öğretim işlerinin yapıldığı saatlerde ve tatil günlerinde televizyon kapalı tutulmalıdır.

Çocuğunuzu tv’ye teslim etmeyin!

Sosyal etkinlikler

HAYIR

HAYIRTUTARLILIK SÜREKLİLİK

ÖDÜL VE CEZA

ABUR CUBUR

ODA VE TELEVİZYON

HANGİ PROGRAMLAR?

Tv izlerken Onunla konuşun

Biraz önce ne oldu?

Şimdi ne yapıyor?

Neden böyle davrandı?

Neler hissetmiş olabilir?

Sence sonunda ne olacak?

Örnek videoyu beraber izleyelim.


NE DEMEK LAZIM?

Ailelerin yaptığı hata, çocuk tam kendisini bilgisayara kaptırmış oynarken “Hadi ders çalış” denilince çocuk derse düşman olur. Onun yerine “Vaktin doluyor, bak sana 10 dakika daha müsaade. 10 dakika sonra dersinin başına oturacaksın” denirse daha iyi olur . Aksi halde çocuklar aileleri ile zıtlaşır ve ilişkileri daha da bozulur. Bozulan ilişkiyi düzeltmekse oldukça zordur.

ÖZ GÜVEN ARTIRMA YOLLARI

Başarıyı değil çabayı taktir edin.

Okullarda durum

Okullarda Durum

Okullarda Durum

Okullarda Durum

Okullarda durum


Koşulsuz sevgi. Sevgi ve tehdit.

Davranışı eleştirin. Sen-ben dili. Kıyaslama.

FORMÜLYapılan davranışDavranışın sonucu Sonucun sonucuDuygusal geribildirim

Yemeğini yemezsenVücudun zayıflarHasta olursunBen çok üzülürüm/ parka gidemediğin için üzülürsün


Mutlu çocuk her istediği yapılan çocuk mudur?


Aşırı müdehaleci, sorunları çocuklarının yerine çözen, dolayısıyla çocuklara bağımlılık ve yetersizlik hissi veren ebeveynler olmayın.


Çocuk merkezli aile; yetişkinler tarafından sürekli oyalanıp, eğlendirilen çocukların yaratıcı düşünme becerileri gelişemiyor.

Çocuğunuzu başkaları ile kıyaslamayın!

Özgün kişilik gelişimini engellersinizKıyasladığınız insana karşı olumsuz duygular gelişirKıyaslayana olumsuz duygular gelişirYapmasını/yapmamasını istediğiniz davranışa karşı olumsuz duygular gelişir

ÖFKE

Normal bir duygu olduğunu bilinHerkesin öfkelenebileceğini unutmayınÖnemli olan öfkeyi kontrol edebilmek.

ÖFKE PROBLEMİ

• İsteği olmadığında kendini yerden yere atıyor.

• Duvarları yumrukluyor.• Oyuncaklarını atıyor.• Bize vuruyor.• Hatta bazen kendisine bile vuruyor.• Çok zor sakinleşiyor.

ÇOCUKLARDA ÖFKE NEDEN KAYNAKLANIYOR?

MODEL ALMA VE OLMAYüksek sesle konuşmayın, öfkenizi kontrol edin.

Çocuk kardeşine vurur……

Bağırarak konuşma….

Çocuklar duymasın.

ÖFKE ve ifade sorunu

Sus!Konuşma!Dil problemleri

ÖFKEÜzüntü, hayal kırıklığı , pişmanlık

Davranış problemi, psikolojik veya bilişsel problemler

ÖFKE Neler Yapılabilir?

Kendinizi değerlendirin, nasıl model oluyorsunuz?

ÖFKE Kitap Okuyun

Kitap okuyunAnlattırınKendini ifade etme becerisini geliştirin

ÖFKE Akşam yemeği ve kitap okuma

Akşam yemeklerini çocukla yemek %50Her akşam kitap okuma % 400

ÖFKE ve ilgiÇocuğunuz sadece öfkelendiğinde mi ilgi

gösteriyorsunuz?

Döngüyü tersine çevirin…

ÖFKE – Evet ve hayır

Sonradan “evet” diyecekseniz, baştan “hayır” demeyin.

ÖFKE – Kısır döngülere girmeyin.

Annem beni sevmiyor

Bunun için olumsuz davranış sergileme

Annenin kızması

ÖFKE – ebeveyn-arkadaş

Çocuğunuza iyi bir arkadaş olun, ama onun ebeveyni olduğunuzu da unutmayın.

Sizin adınıza karar vermesine izin vermeyin.

YEMEK PROBLEMLERİ

Hala bebek gibi yemek yiyor.

Yemekle peşinden koşuyoruz.

Gelişimi olumsuz etkilensin istemiyoruz.

Kızartma ve aburcuburdan başka bir şey yemiyor.

Okulda yemeğini bitirmiyor.

Makarnaya değen domates parçasını bile yemiyor.

Sofrada yemek yemiyor.

YEMEK PROBLEMLERİ-Olası nedenler

• Yemeği yediriliyor olabilir.• Ebeveynler çocuklarının yerine karar

veriyor olabilir. Biyolojik mekanizmanın doğal çalışmasına izin verilmez.

• Bir nedenden dolayı size karşı çıkıyor olabilir.

• Abur cubur problemleri

YEMEK PROBLEMLERİ – Neler yapılabilir?

Baskı yapmayın!


“Bu akşam ki yemeğimiz bunlar ve yemeğimizi yarım saat boyunca sofrada ailece yiyeceğiz. Yemek istemiyorsan sofradan kalkabilirsin. Sofrayı kaldırdıktan sonra yemek bitmiş olacak ve bir daha ki yemek için yarın sabah kahvaltısına kadar beklemen gerekecek.”


Aynı yemeği yiyin ve sohbet edin.

Akşam yemeklerini çocukla yemek %50İş yemekleri - sosyalleşmek


Fasulye yemiyorsan sana patates kızartayım mı?

Yemekten önce ve sonra abur cubur vermeyin.


Sofra kurallarını belirleyin ve bozmayın.

Çocuğunuzun acıkmasına izin verin.

Birkaç öğün bir şey yemediği için endişelenmeyin.


Yemeğini kendisinin almasına izin verinDöke saça yese de kendisinin yemesini sağlayın.

YEMEK PROBLEMLERİ - Neler yapılabilir?

Yemekleri hazırlamanıza

Servis yapmasına

Sofrayı kurmaya yardım etmesine izin verin.

Yemek hazırlanırken, yiyecekleri ; koklamasına, yalamasına, yıkamasına, yoğurmasına izin verin.

YEMEK PROBLEMLERİ - Neler yapılabilir?

Servis yaparken farklı yollar deneyin.


ÖZBAKIM PROBLEMLERİ

• Çocuğunuzun odası savaş alanı gibi,• Eve gelince üstünü yere atıyor,• Ayağından çıkardığı pantolon aynen

yerde kalıyor,• Sizsiz giyinemiyor,• Siz hatırlatmadan dişlerini fırçalamıyor,• Ona sürekli görevlerini hatırlatmaktan

ve arkasını toplamaktan yoruldunuz.

YEMEK PROBLEMLERİ – Neden olabilir?

Yaşından küçük davranılan ve hayatı sürekli kolaylaştırılan çocuklar yaşlarına uygun davranamaz.


Çocuğun her işini yaparak onun öğrenmesine engel oluyor olabilirsiniz.


Arkasını sürekli toplayarak davranışının sonucunu görmesini engelliyor olabilirsiniz.

“Akşam çıkartıyorum, atıyorum. Sabah odamda katlanmış şekilde buluyorum ”


Hiperaktivite yada psikolojik problemler olabilir. Bu durumda bir uzmandan yardım almalısınız.

ÖZBAKIM– Neler yapılabilir?

Kötü de yapsa kendi işlerini kendisinin yapmasını sağlayın.


Yapması gereken görevleri resimleyerek odasına asın. Her yaptığı görev için bir işaret koyabilir.


Oyunlaştırmayı kullanın.• Giyinme için kum saati kullanın,• Odasını toplamak, dişlerini fırçalamak için

senaryolar bulun,


Mutlaka model olun.


Özbakımın neden gerekli olduğunu anlayabilecekleri şekilde anlatın.


Olumlu pekiştireçler verin.

“Bu gün dişlerini ben söylemeden fırçaladın, aferin sana bu işi öğreniyorsun.”

İNATÇILIK – KURALLARA UYMAMA

• Ne desem tersini yapıyor.• Canı ne isterse onu yapıyor.• Israr ettiğinizde ağlıyor, kendini yerden

yere atıyor.• Evin patronu konumunda

İNATÇILIK – KURALLARA UYMAMAOlası nedenler

Aşırı kuralcı olabilirsiniz.

İNATÇILIK – KURALLARA UYMAMAOlası nedenler• Sadece kural koymuş,kuralların neden

konduğunu anlatmamış olabilirisiniz.• Kurala uymazsa ne olacağını

anlatmamış olabilirsiniz.


Koyduğunuz kuralları sabote edenler olabilir.


Koyduğunuz kurallara siz de uymuyor olabilirsiniz.

Oyuncak toplama - yemek


Sadece olumsuz davranışlarını fark ediyor olabilirsiniz.


Çocuğunuz rüşvete alışmış olabilir.

İNATÇILIK – KURALLARA UYMAMANeler Yapılabilir

“Evet” ve “hayır” larınıza sadık kalın.

Tutarlı olun. (Davranışın sonucuna…)


Kuralları sabote eden eşiniz, kayınvalideniz, kayınpederiniz olabilir. Onlarla konuşun, sonuç alamazsanız aldırmayın, siz kurallarınıza uymasını bekleyin, kararlı olun.


Olumlu davranışları gözden kaçırmayın. Taktir edin.

KORKU

• Karanlıktan korkuyor,• Yalnız uyuyamıyor,• Hayali yaratıklardan, canavarlardan

korkuyor,• Bazen saklanıyor, ağlıyor,• Bazen hayvanlardan korkuyor.

kORKU – Olası nedenler

Korku hayatımızı devam ettirmemizi sağlayan önemli bir duygudur.

3 Yaşa kadar hayali varlıklardan korkan çocuk, zamanla başarısızlık, küçük düşme vb. gibi konularda korku duymaya başlar.


Korku ve model alma.


Tehditkar ortamlar:

Bunu yaparsan bırakıp giderim.

Öcüler gelir seni yer.

Dışarı çıkarsan köpekler seni yer.

Hemen uyumazsan öcüler gelir.


Aile içi şiddet.


Güvenlik üssü.

kORKU – Neler yapılabilir?

Çocuğunuz korktuğunda fiziksel temas kurun, kucağınıza alın.


Korkulan şey nesne yada hayvansa, onun yanında dokunarak tehlikeli olmadığını gösterin.


Tehlikeli bir hayvansa;

“Şu an bağlı yada kafeste sana zarar veremez” diyerek güvende olduğunu söyleyin.


Ebeveyn olarak sizin gereksiz korkularınız varsa, çocuğunuza da geçecektir. Bunu engellemek için bir uzmandan yardım alın.


Yaşıtları ile aynı ortamlarda bulundurun. Akranlarından korkmamayı öğreneceklerdir.


Evde korkunç şeylerden bahsetmeyin,

Korkunç objeler bulundurmayın,

Tek başına tv izlemesine izin vermeyin,


Çocuğunuzun yanında kavga etmeyin.

Etmişseniz bile, onun yanında olduğunuzu hissettirin.


Çocuğunuzun duygularını anlatmasına izin verin. Konuşulabilen anne-baba olun.


Neden, nasıl korktuğunu anlamaya çalışın. Ama önce güvende olduğunu hissettirip rahatlatın.


Kokusunun üzerine gitmesi için onu zorlamayın, bu yanlış!

Tüm bunları yapmak sizin için zor gelebilir. Bunun için son bir video izliyoruz ve bitiriyoruz.


BİTTİ

OKUL ÖNCESİ ÇOCUKLARDA İSTENMEYEN DAVRANIŞLAR

Documents