O i i d dh id i B l ië Organisatie van de gezondheidszorg in België Thomas Rousseau Attaché Riziv 26 januari 2012
O i i d dh id i B l iëOrganisatie van de gezondheidszorg in België
Thomas Rousseau
Attaché Riziv
26 januari 2012
Organisatie van de gezondheidszorg in België
1 De bevoegdheidsverdeling1. De bevoegdheidsverdeling
2. De sociale zekerheid
3. Het Riziv
4. De verplichte verzekering voor geneeskundige
iverzorging
5. De financiering van de ziekteverzekeringg g
6. Performantie van de gezondheidszorg in België
7. De toekomst?
ORGANISATIE VAN DE GEZONDHEIDSZORG IN BELGIË
1. DE BEVOEGDHEIDSVERDELING1. DE BEVOEGDHEIDSVERDELING
I. InleidingII. Overzicht van het Belgisch gezondheidszorgsysteem
I. Inleiding (1)
Federale StaatFederale Staat
• 10 984 468 inwoners• 10.984.468 inwoners
• Oppervlakte = 30.528 km²
I. Inleiding (1)
3 Gewesten:
Vlaanderen
Brussel
WalloniëWallonië
I. Inleiding (2)
3 Gemeenschappen
Vlaamse gemeenschap
Franstalige gemeenschap
Duitstalige gemeenschapg g p
I. Inleiding (3)
G G h F d l
Bevoegdheden
Gewesten
• Economie & werkgelegenheid
Gemeenschappen
• Onderwijs• Taal
Federale staat
• Financiën• Defensiewerkgelegenheid
• Landbouw•WaterbeleidH i ti
• Taal• Cultuur• Sport
• Defensie• Sociale Zekerheid• Buitenlandse Z k• Huisvesting
• Energie• Openbare werken
• Hulp aan personen
• …
Zaken• Binnenlandse Zaken
l k l• Vervoer• Leefmilieu• …
• Belangrijke delen van Volksgezondheid
• …
II. Overzicht van het Belgisch gezondheidszorgsysteem (1)gezondheidszorgsysteem (1)
Bron: KCE 2010
II. Overzicht van het Belgisch gezondheidszorgsysteem (2)gezondheidszorgsysteem (2)
Bevoegdheidsverdeling
Federaal niveau
Bevoegdheidsverdeling
• Vastleggen van het totale budget voor gezondheidszorg• Algemeen wettelijk kader• Beheer van de verplichte ziekteverzekering
Regionaal niveau• Preventieve gezondheidszorg en gezondheidspromotie• Ondersteuning en kwaliteitsbewaking van de ziekenhuizen• Geestelijke gezondheidszorg
Lokaal niveauLokaal niveau• Publieke hygiëne• Controle authenticiteit van diploma’s van de zorgverleners• Organisatie van spoeddienst en publieke ziekenhuizen
II. Overzicht van het Belgisch gezondheidszorgsysteem (3)gezondheidszorgsysteem (3)
Federale overheidsinstellingen• FOD Volksgezondheid
– Erkenning van de zorgverleners – Wetgeving op het vlak van ziekenhuizen en patiëntenrechten– Opmaak budgetten van de verzorgingsinstellingen
• Rijksinstituut voor ziekte‐ en invaliditeitsverzekering (RIZIV)– Beheer van de ziekte‐ en invaliditeitsverzekeringg
• Rijksdienst voor de sociale zekerheid (RSZ)– Inning, beheer en verdeling van de sociale werkgevers‐ en werknemersbijdragen
• FOD Economie– Prijsbepaling van geneesmiddelen
• Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten – Bewaken van de kwaliteit, de veiligheid en de doeltreffendheid van geneesmiddelen en
gezondheidsproducten
• Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE)– Wetenschappelijke ondersteuning van het federale beleid inzake gezondheidszorg en
ziekteverzekering
ORGANISATIE VAN DE GEZONDHEIDSZORG IN BELGIË
2. DE SOCIALE ZEKERHEID2. DE SOCIALE ZEKERHEID
I InleidingI. InleidingII. Overzicht van de Belgische Sociale ZekerheidIII.Financiering van de Belgische Sociale Zekerheidg g
I. Inleiding (1)
Sociale Zekerheid
Sociale bescherming
S i lSociale bijstand
I. Inleiding (2)
• De Rijksdienst voor Sociale Zekerheid is het financiële hart van de Belgische sociale zekerheid
II. Overzicht van de Belgische Sociale Zekerheid (1)
3 t b h i t l l
Belgische Sociale Zekerheid (1)
• 3 grote beschermingsstelsels
Werknemers Zelfstandigen
12%
Ambtenaren
6%79% 12%
Eigen specifieke reglementering Eigen specifieke vorm van sociale bescherming
Eigen financieringswijze
II. Overzicht van de Belgische Sociale Zekerheid (2)Belgische Sociale Zekerheid (2)
• Elk stelsel is onderverdeeld in een aantal takken
Risico Werknemers Zelfstandigen Ambtenaren
Arbeidsongeval X X
Beroepsziekte X X
Gezondheidszorgen X X X
Arbeidsongeschiktheid X X X
Werkloosheid X
Ouderdom X X XOuderdom X X X
Kinderlast X X X
Jaarlijkse vakantie X XJaarlijkse vakantie X X
II. Overzicht van de Belgische Sociale Zekerheid (3)
Primaire en secundaire netwerk van de sociale zekerheid
Belgische Sociale Zekerheid (3)
Federale centrale departementenOISZOISZ
Belgische regering
OISZ OISZPrimaire netwerk
regering
OISZ RIZIV
Vakbonden
Werkgevers-organisaties
Verzekerings‐instellingen
Secundairenetwerken
III. Financiering van de Belgische sociale zekerheid (1)Belgische sociale zekerheid (1)
• Vóór 1995: Sectoriële financiering
– Elke tak wordt afzonderlijke gefinancierd
– Elke tak ontvangt zijn eigen bijdrage
Tekorten voor pensioenen – werkloosheid – gezondheidszorgTekorten voor pensioenen werkloosheid gezondheidszorg
• Vanaf 1995: Globaal financieel beheerFi i i d t kk l h b h ft i t– Financiering van de takken volgens hun behoeften, en niet langer volgens vaste percentages
Alle ontvangsten komen toe bij RSZ (werknemers) of RSVZ– Alle ontvangsten komen toe bij RSZ (werknemers) of RSVZ (zelfstandigen)
III. Financiering van de Belgische sociale zekerheid (2)Belgische sociale zekerheid (2)
BUDGET 2010
Sociale bijdragen
Staats-toelagen
Alternatieveontvangsten
Diverse ontvangsten
Toegewezenontvangsten
RSZ: globaar beheer werknemers
56% 23% 15% 3% 3%
91.630.734.834 €
Sociale zekerheidsinstellingenRVA – RIZIV – RVP – RJA - …
Betalingsinstellingen:Verzekeringinstellingen – vakbonden
Bron: FOD Sociale Zekerheid
III. Financiering van de Belgische sociale zekerheid (3)Belgische sociale zekerheid (3)
Procentuele verdeling van de uitgaven van de sociale zekerheid(2010)
Geneeskundige verzorging
Uitkeringen voor arbeidsongeschiktheid
24%8%
3%6%
Uitkeringen voor arbeidsongeschiktheid, fysieke letstels en handicap
Werkloosheid
7%
6% Arbeidsmarkt‐ en werkgelegenheidsbeleid
Ouderdom
7%
8%
7%Overleving
Gezin
4%27%Overige gedekte risico's
Werkingskosten
Diverse uitgavenBron: FOD Sociale Zekerheid
ORGANISATIE VAN DE GEZONDHEIDSZORG IN BELGIË
3. HET RIZIV
I. Wat is het Riziv?II D k d ht h t Ri iII. De kernopdrachten van het RizivIII.De diensten van het RizivIV. De belangrijkste partners van het RizivIV. De belangrijkste partners van het RizivV. Het overleg binnen het Riziv
I. Wat is het Riziv?
• Rijksinstituut voor Ziekte‐ en Invaliditeitsverzekering
• Sinds 1963
• Openbare instelling van sociale zekerheidh i– Beheersautonomie
– Bestuursovereenkomst
• Beheert en controleert verzekering voorgeneeskundige verzorging en uitkeringen (GVU)
II. De kernopdrachten van het Riziv
Stelt de regels en tarieven op voor de terugbetaling van geneeskundige prestaties en geneesmiddelen
Reglementeert de vervangingsinkomens en berekent de uitkeringsbedragen
h l d h ll d dOrganiseert het overleg tussen de verschillende partners van de GVU‐verzekering
B kt d it l ti dh idBewaakt de uitgavenevolutie voor gezondheidszorg
Z t t fi i i d ti it it d lZorgt voor een correcte financiering van de activiteiten van de zorgverleners en ziekenfondsen
Informeert evalueert en controleert de zorgverleners de ziekenfondsen en deInformeert, evalueert en controleert de zorgverleners, de ziekenfondsen en de
patiënten (de sociaal verzekerden)
III. De diensten van het RIZIV
Dienst
voor geneeskundige
verzorging
DienstAlgemeen
ondersteunende diensten
AlgemeneDi ti
voor
uitkeringen
diensten
Directie
Dienst voor administratieve
l
Dienst voor geneeskundige evaluatie en controleevaluatie en controle
IV. De belangrijkste partners van het RIZIV
Verzekerings‐instellingen
RizivRegering
Zorg‐verleners
Riziv
Werkgevers‐Vakbonden organisatiesVakbonden
V. Het overleg binnen het Riziv
k dMinister van Sociale Zaken Geneeskundige verzorging
Algemene Raad Verzekeringscomité
Begrotingscommissie
Akkoorden‐ en Overeenkomstencommissies
Technische Raden
Werkgroepen
ORGANISATIE VAN DE GEZONDHEIDSZORG IN BELGIË
4 DE VERPLICHTE VERZEKERING VOOR 4. DE VERPLICHTE VERZEKERING VOOR GENEESKUNDIGE VERZORGING
I Algemene principesI. Algemene principesII. De rechthebbendenIII.De geneeskundige verstrekkingeng g gIV. De verzekeringstegemoetkomingenV. De financiering
I. Algemene principes
II. De rechthebbenden (1)
• Wie?– Werknemers, zelfstandigen en ambtenaren
• Sinds 2008: zelfstandigen ook recht op kleine risico’s !
– Werklozen, gepensioneerden, personen die recht hebben op het leefloon, gehandicapten, studenten, wezen, de niet begeleide minderjarige vreemdelingen enzniet‐begeleide minderjarige vreemdelingen, enz.
+ d di ij t l t h bb– + de personen die zij ten laste hebben
V bij d b lki ! Voor bijna de ganse bevolking!
II. De rechthebbenden (2)
• Twee voorwaarden:
– Inschrijven bij een verzekeringsinstelling • Ziekenfonds of hulpkas voor ziekte‐ en invaliditeitsverzekering of de kas der geneeskundige verzorging van de NMBS‐holding
• Vrij keuze met uitzondering voor het statutair personeel van• Vrij keuze met uitzondering voor het statutair personeel van de Belgische spoorwegen
– Betalen van bijdragen sociale zekerheid en eventueel ook bijdrage financiële verantwoordelijkheid
III. De geneeskundige verstrekkingen (1)
• Preventieve en curatieve verzorging die nodig zijn voor het behoud en het herstel van de gezondheid
27 hill d t i ë• 27 verschillende categorieën:– de gewone geneeskundige hulp, met onder andere bezoeken en
raadplegingen van algemeen geneesheren en geneesheer‐specialisten p g g g g g pen de verzorging verstrekt door kinesitherapeuten;
– tandheelkundige verzorging;
b ll– bevallingen;
– verstrekken van brillen en andere oogprothesen, hoortoestellen, mobiliteitshulpmiddelen, orthesen en uitwendige prothesen;p , g p ;
– verstrekkingen van farmaceutische producten;
– ziekenhuisverpleging;
– verzorging die nodig is voor revalidatie.
– …
III. De geneeskundige verstrekkingen (2)
• De nomenclatuur van de geneeskundige verstrekkingen:– Lijst van alle terugbetaalbare (hetzij geheel of gedeeltelijk)
k di kkigeneeskundige verstrekkingen
– De relatieve waarde van de verstrekkingen
– De specifieke toepassingsregels
– De bekwaamheidsvereisten van de zorgverleners
– …
• Dergelijke lijst bestaat ook voor de farmaceutische specialiteiten die kunnen worden terugbetaald.
Allebei consultuurbaar op www.riziv.be/
IV. De verzekeringstegemoetkomingen (1)
BETALINGSMECHANISME I: TERUGBETALINGBETALINGSMECHANISME I: TERUGBETALING
ZorgverlenerVerzekerde / Patiënt Honorarium
Getuigschrift van aflevering
Ziekenfonds
Terugbetalingsbedrag =Terugbetalingsbedrag =Honorarium – Persoonlijk aandeel
IV. De verzekeringstegemoetkomingen (2)
BETALINGSMECHANISME II: DERDEBETALERSSYSTEEMBETALINGSMECHANISME II: DERDEBETALERSSYSTEEM
ZorgverlenerVerzekerde / Patiënt
Persoonlijk aandeel of remgeld
Terugbetaalbare deel
Verzamelstaat
Ziekenfondsg
van het honorarium
IV. De verzekeringstegemoetkomingen (3)
Het Het bedragbedrag• Varieert naargelang van
– de aard van de verstrekking
het statuut van de verzekerde– het statuut van de verzekerde
– de zorgverlener die al dan niet geconventioneerd is
• Gewone geneeskundige hulpGewone geneeskundige hulp– 75% van de in de overeenkomsten en akkoorden vastgelegde
honoraria
• Geneesmiddelen
Categorie A (geneesmiddelen van vitaal belang) 100%
Categorie B (geneesmiddelen die therapeutisch zijn) 75%
Categorie C, Cs, Cx (geneesmiddelen die inwerken op de symptomen) 50% tot 20%
IV. De verzekeringstegemoetkomingen (4)
• Ziekenhuisopname (derdebetalers)
P lijk d l 1e opname‐ 2e tot VanafPersoonlijk aandeel 1e opname‐dag
2e tot 90e dag
Vanaf91e dag
Verzekerden met personen ten laste of die alimentatiegeld betalen 41 98 € 14 71 € 5 23 €alimentatiegeld betalen 41,98 € 14,71 € 5,23 €
Personen met verhoogde tegemoetkoming en hun personen ten laste 5,23 € 5,23 € 5,23 €
Volledig uitkeringsgerechtigde werklozen sinds minstens zes maanden en hun personen ten laste 32,50 € 5,23 € 5,23 €
Kinderen ten laste van verzekerden zonder verhoogde tegemoetkoming 32,50 € 5,23 € 5,23 €
Andere verzekerden 41 70 € 14 71 € 14 71 €Andere verzekerden 41,70 € 14,71 € 14,71 €
IV. De verzekeringstegemoetkomingen (5)
• Sociale correcties– Verhoogde verzekeringstegemoetkoming
b ld t i ë hth bb d b t l l• bepaalde categorieën van rechthebbenden betalen een lagere persoonlijke bijdrage (remgeld)
– OMNIO‐statuut
• gezinnen met bescheiden inkomens
– Maximumfactuur (MAF)
• jaarlijkse medische kosten voor gezinnen tot een plafondbedrag beperkt
– Bepaalde forfaitsBepaalde forfaits
• Vb. chronisch zieken, incontinentie‐materiaal, …
– Bijzonder solidariteitsfonds
• bijkomend vangnet voor patiënten met zeer ernstige aandoeningen die voor bepaalde behandelingen geen terugbetaling krijgen
ORGANISATIE VAN DE GEZONDHEIDSZORG IN BELGIË
5. DE FINANCIERING VAN DE VAN DE ZIEKTEVERZEKERING
I I l idiI. InleidingII. De ontvangstenIII.De uitgavenIII.De uitgavenIV. Beheersing van de uitgaven
I. Inleiding
B d t GVUBudget GVU=Ruim 35 miljard EURRuim 35 miljard EUR
Enkele vergelijkingspunten:g j g p• Totale fiscale ontvangsten federale overheid 2011 =
Ruim 95 miljard EUR• Totale overdracht fiscale ontvangsten federale overheid• Totale overdracht fiscale ontvangsten federale overheid
naar gemeenschappen en gewesten 2011 =Ruim 38 miljard EUR
• Bruto binnenlands product 2011 =Ruim 365 miljard EUR
II. De ontvangsten
2011 ZIEKTEVERZEKERING € %
Globaal beheer 30.244.228.000 85,52
Opbrengst BTW – Tabaksaccijnzen 2.619.268.000 7,41
Bijdragen 919.981 2,60
Ontvangsten revalidatie 486.993.000 1,38
Automobielverzekering 300.937.000 0,85
Bijdragen hospitalisatieverzekering 113.075 0,32
Vergoeding op verpakkingen geneesmiddelen 4.137.000 0,01
Heffing zakencijfer farmaceutische produkten 258.792.000 0,73
Andere 417.663.000 1,18
TOTAAL 35.365.074.000 100
Bron: RIZIV
III. De uitgaven (1)
2011 ZIEKTEVERZEKERING € %
Geneeskundige verstrekkingen 24.775.876.000 70,06
lidi iInvaliditeit 3.523.562.000 9,96
Primaire arbeidsongeschiktheid 1.461.944.000 4,13
M d h d h t 660 052 000 1 87Moederschaps‐ en vaderschapsrust 660.052.000 1,87
Administratiekosten verzekeringsinstellingen 1.117.771.000 3,16
Lasten Riziv 523 141 000 1 48Lasten Riziv 523.141.000 1,48
Wet ziekenhuizen 1.756.985.000 4,97
Evenwicht Sociale Zekerheid 1 093 460 000 3 09Evenwicht Sociale Zekerheid 1.093.460.000 3,09
Andere 452.283.000 1,28
TOTAAL 35 365 074 000 100TOTAAL 35.365.074.000 100
Bron: RIZIV
III. De uitgaven (2)
Geneeskundige verzorging €
7.000.000
8.000.000
5 000 000
6.000.000
M di h l
4.000.000
5.000.000 Medische erelonen
Farmaceutische specialiteiten
Verpleegdagprijs
Rust‐ en verzorgingsinstellingen
2 000 000
3.000.000
Honoraria van verpleegkundigen
Tandheelkundigen
Andere uitgaven
1.000.000
2.000.000
0
2007 2008 2009 2010 2011
III. De uitgaven (3)
Percentage van het BBP voor gezondheidszorg (2007)
16,0%
Percentage van het BBP voor gezondheidszorg (2007)
11,0%10,2% 9,8%, %
8,4%
Bron: OESO 2009
III. De uitgaven (4)
Trends in de uitgaven voor gezondheidszorg, 1990 – 2007
1980 ‐ 1990 1990 ‐ 2000 2000 ‐ 2007
Gemiddelde jaarlijkse groei van de totale uitgaven voor gezondheidszorg
3,5 4 4,4
Gemiddelde jaarlijkse groei van het BBP
2 2,1 2
Bron: OESO 2009
III. De uitgaven (5)
Evolutie van de globale begrotingsdoelstellingen k di i
30.000.000.000 €
voor geneeskundige verzorging
20.000.000.000 €
25.000.000.000 €
15.000.000.000 €
5.000.000.000 €
10.000.000.000 €
0 €
996
997
998
999
000
001
002
003
004
005
006
007
008
009
010
011
19 19 19 19 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20
Bron: RIZIV
III. De uitgaven (6)
Gezondheidsuitgaven 2008:
0,3% 4,3%
gverdeling per financieringsbron
19,5%
75,9%
Bron: Assuralia 2010Overheid Patiënt Werkgever Privaat
IV. Beheersing van de uitgaven (1)
1 Opstellen van begrotingsdoelstellingen (1)1. Opstellen van begrotingsdoelstellingen (1)
• Inzameling behoeften (Overeenkomsten‐ en 1 akkoordencommissies)
• Technische ramingen (Dienst Geneeskundige Vezorging)2
• Technische ramingen (Dienst Geneeskundige Vezorging)
• Besparingsmaatregelen (Commissie voor 3 begrotingscontrole)
• Voorstel globaal en partiële begrotingsdoelstellingen4
g p g g g(Verzekeringscomité)
• Beslissing (Algemene raad)5
• Beslissing (Algemene raad)
IV. Beheersing van de uitgaven (2)
1 O t ll b ti d l t lli (2)1. Opstellen van begrotingsdoelstellingen (2)
Wettelijke groeinormj g
• Artikel 40, §1 ZIV‐wetwet“V f h j 2005 d d j lijk l b l b d i d l lli“Vanaf het jaar 2005, wordt de jaarlijkse globale budgettaire doelstelling vande ziekteverzekering elk jaar verhoogd met een reële groeinorm van 4,5%ten aanzien van de globale budgettaire doelstelling van het vorige jaar,evenals met de voorziene verhoging met de gezondheidsindex tijdens hetg g g jbetrokken dienstjaar.”
• Evolutie:Evolutie:• van 1995 tot 2000: groeinorm van 1,5%• van 2001 tot 2004: groeinorm van 2,5%• sinds 2005: groeinorm van 4,5%
IV. Beheersing van de uitgaven (3)
1 Opstellen van begrotingsdoelstellingen (3)1. Opstellen van begrotingsdoelstellingen (3)
Vaststelling globale begrotingsdoelstelling 2011 (in 000 EUR)
Globale begrotingsdoelstelling 2010 24.249.164
Algebraïsche verschillen 2010 49.948
Subtotaal 24.299.112
Reële groeinorm 4,50 % 1.093.460
Subtotaal 25.392.572
Inflatie 1,90 % 482.459
S bt t l 25 875 031Subtotaal 25.875.031
Algebraïsche verschillen 2011 ‐5.695
Globale begrotingsdoelstelling 2011 25.869.336
IV. Beheersing van de uitgaven (4)
1 O t ll b ti d l t lli (4)1. Opstellen van begrotingsdoelstellingen (4)
Confrontatie van de globale begrotingsdoelstelling 2011 met de technische ramingen 2011met de technische ramingen 2011
Globale begrotingsdoelstelling 2011 25.869.336
(in 000 EUR)
Technische ramingen 2011 24.715.993
Verschil (= beleidsruimte) 1.153.343
Aanwending van de beleidsruimte:
Nieuwe initiatieven 109.883
Besparingen ‐100.000
Reserveringen 1 143 460Reserveringen 1.143.460
Resultaat 1.153.343
IV. Beheersing van de uitgaven (5)
2. Opvolging van de uitgaven via een permanente audit (1)
– Systematische rapportage van de evolutie van de uitgaven voor elke sector
– Informatie over• Verschil tussen evolutie van de uitgaven en de partiële
begrotingsdoelstellingen.
• Opvolging van de nieuwe initiatieven of genomen• Opvolging van de nieuwe initiatieven of genomenbesparingen
• Opvolging van de evolutie van verschillende domeinenp g gbinnen de sector
IV. Beheersing van de uitgaven (6)
2. Opvolging van de uitgaven via een permanente audit (2)
b ld i l i ( i i f= Documenteren van bepaalde uitgavenevoluties (positief ennegatief) in samenwerking met de verschillende actoren
Doel:• observeren en begrijpen vooraleer in te grijpen• besparingen onderbouwen ook al is er geen risico op
overschrijding van de begrotingsdoelstellingifi k l b i i li i• specifieke structurele besparingen i.p.v. lineaire
maatregelen
IV. Beheersing van de uitgaven (7)
3. Besparingsmaatregelen
• De beheersing van de uitgaven verloopt• De beheersing van de uitgaven verlooptvoornamelijk door het beheersen van deconsumptieconsumptie.
• 2 mogelijke manieren om te handelen op de g j pconsumptie:– De voorwaarden tot terugbetaling van bepaaldeg g p
verstrekkingen in de nomenclatuur wijzigen.
– Het persoonlijk aandeel of prijs van de verstrekkingenwijzigingen
IV. Beheersing van de uitgaven (8)
4. Andere maatregelen (1)– Correctiemaatregelen voorzien in ZIV‐Wet:
Klinische biologieKlinische biologie. • Art. 61 ‐ § 2. Wanneer de uitgaven voor klinische biologie voor een bepaald dienstjaar het voor dat dienstjaar vastgestelde globaal budget met ten minste 2 pct. overstijgen, zijn de laboratoria aan g p jg , jhet Instituut een ristorno verschuldigd, waarvan het bedrag wordt vastgesteld overeenkomstig de bepalingen van § 3.
G idd lG idd lGeneesmiddelenGeneesmiddelen• Art. 191 – 15° … heffing op het omzetcijfer dat is verwezenlijkt op de Belgische markt van de geneesmiddelen die zijn ingeschreven opde Belgische markt van de geneesmiddelen die zijn ingeschreven op de lijst van de vergoedbare farmaceutische specialiteiten
IV. Beheersing van de uitgaven (9)
4. Andere maatregelen (2)– Informatiecampagne tegen overdreven antibioticagebruik bij
voorschrijvers en gebruikersvoorschrijvers en gebruikers
– Stimuleren van het voorschrijven van goedkopere geneesmiddelen via een referentieterugbetalingssysteem
– Echelonnering stimuleren: remgeldvermindering bij een raadpleging van bepaalde specialisten na doorverwijzing door de huisarts met de bedoeling om:bedoeling om:
• samenwerking tussen huisartsen en specialisten te versterken in het belang van een efficiënte gezondheidszorg voor de patiënt
• patiënten aanmoedigen om de huisarts te raadplegen vooraleer ze naar een specialist gaan
– Financiële verantwoordelijkheid van de verzekeringsinstellingena c ë e e a oo de j e d a de e e e gs s e ge
– …
ORGANISATIE VAN DE GEZONDHEIDSZORG IN BELGIË
6. PERFORMANTIE VAN HET BELGISCHE BELGISCHE GEZONDHEIDSSYSTEEM
I.I. InleidingInleidingII.II. Studierapport Studierapport II.II. Studierapport Studierapport III.III. ResultatenResultaten
I. Inleiding (1)
• Hoe presteert ons systeem? Wat zijn de sterktes en de zwaktes? E h iti ij t i ht dEn hoe positioneren wij ons ten opzichte van de andere landen?
• In België: evalueren van performantie is vrij b kli d t ibraakliggend terrein.
I. Inleiding (2)
Performantie is gericht op het bereiken van objectieve
doelstellingen.
Met andere woorden:
1. de goede dingen op de goede manier doen
2. vlug en op het goede momentg p g
3. met de minste kost
4 om goede resultaten te boeken4. om goede resultaten te boeken
5. beantwoordend aan de noden en de verwachtingenvan de bevolking– van de bevolking
– van de belanghebbenden binnen de organisatie
II. Studierapport (1)
• Basisrapport in juli 2010:
“Een eerste stap naar het meten van de performantievan het Belgische gezondheidszorgsysteem.”
Raadpleeg het volledige rapport op de website van het KCE: www kce fgov be > publicatieswww.kce.fgov.be > publicaties
Raadpleeg de samenvattende brochure op www.riziv.be > Wilt u meer weten?
II. Studierapport (2)
Doelstellingen• Doelstellingen
1 Hoe kan een systeem voor de evaluatie van de performantie1. Hoe kan een systeem voor de evaluatie van de performantieworden uitgewerkt?
2. Hoe kan dit systeem in de praktijk toegepast worden?
• Wie is bij het onderzoek betrokken?
V t d lijkh id F d l K i t dVerantwoordelijkheid van Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE), Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid (WIV) en RIZIV.
Betrokkenheid van de administraties die met Sociale Zaken en Volksgezondheid te maken hebben (gewestelijk, gemeenschappelijk en federaal).
II. Studierapport (3)
1
Gezondheidstoestand3 niveaus
Gezondheidssysteem Niet‐medische bepalende
23y Niet medische bepalende
elementen van de gezondheid
Gezondheidspromotie
Preventieve zorg
Curatieve zorgLevensstijl
Genetische factoren
Verzorging op lange termijn
Paliatieve zorg
Leef‐ en werkomstandighedenPersoonlijke inkomsten
Milieufactoren5 domeinen
Kwaliteit Toegankelijkheid Efficiëntie Duurzaamheid Billijkheid5 dimensies
II. Studierapport (4)
• Indicatoren?= Indicatoren zijn meetbaar en kunnen de domeinen
en de dimensies omschrijven.
• 55 indicatoren– Beperkte lijst – Gekozen in functie van internationale/ buitenlandse
studies (vergelijking)– Te bekijken in samenhang.
Alleenstaande indicatoren = weinig betekenis
II. Studierapport (5)
Voorbeeld Toegankelijkheid: indicatoren
II. Studierapport (6)
Voorbeeld Toegankelijkheid
Indicator Sterktes Zwaktes Evolutie Voorgestelde acties
•Graad van preventieve gezondheidszorg voor ki d i d
Hoge graad verzekering
k dikinderen in de groepen met een hoog risico
geneeskundige verzorging
•Aantal artsen en verpleegkundigen
•Verzekerde bevolking
Goed systeem van sociale bescherming, grote geografische
Beschikbaarheid geschikt personeel moeilijk te evalueren
Invullen kadaster van medisch personeel
Internationale•Verzekerde bevolking
•Bedrag van persoonlijke uitgaven van de verzekerden
g g gtoegankelijkheid van de curatieve zorg Vrij hoge
persoonlijke uitgaven
Internationale vergelijkbaarheidvan de gezondheids‐rekeningen
verzekerden
III. Resultaten (1)
• Algemeen
– 2007: meer dan 32 miljard EUR is besteed aan gezondheid (een van de hoogste cijfers in Europa).
– Qua beschikbare middelen: goede positie.– Nieuwe technieken vinden vlot ingang.– Bijna volledige bevolking is verzekerd,
maar persoonlijke uitgaven blijken hoog.
III. Resultaten (2)
• Verhouding resultaten - ingezette middelen
– Geen eenduidig antwoord– Situatie is niet slecht en gunstige evolutie– Achterstand op enkele domeinen in vergelijking met
Europees gemiddelde• Algemene efficiëntie van de verzorging is moeilijk in te
beoordelenInspanningen zijn nodig op het vlak van• Inspanningen zijn nodig op het vlak vangezondheidspreventie en -promotie
III. Resultaten (3)
• Volgend rapport: december 2012
– Verfijning en aanpassing van een reeks indicatoren
– Vervolledigen met domeinen en thema’s die nog niet aan bod kwamen
ORGANISATIE VAN DE GEZONDHEIDSZORG IN BELGIË
7. DE TOEKOMST ?
I.I. De uitdagingen De uitdagingen kk dkk dII.II. Het regeerakkoord 2011Het regeerakkoord 2011
I. De uitdagingen (1)
• Toename gezondheidsbedreigende levensgewoonten– Mannen: 49% overgewicht en 14% obees
– Vrouwen: 28% overgewicht en 13% obees
• Toename chronische zieken
• Verlenging van de levensduur en veroudering
• Vooruitgang nieuwe technologieëng g g
Verdere toename van de gezondheidsuitgavenVerdere toename van de gezondheidsuitgaven
Toenemende behoefte aan bijkomende menselijke middelen
Bron: Itinera Institute, 2008
I. De uitdagingen (2)
Hoe maximaliseren we de return van de gezondheidszorg vandaag: preventie efficiëntie actoren?vandaag: preventie, efficiëntie, actoren?
Hoe kunnen we meer aan gezondheidszorg betalen zonder meer te belasten?te belasten?
Welke rol voor verzekeringen en de tweede pijler? Hoe d t k lijkh id b t lb h id?garanderen we toegankelijkheid en betaalbaarheid?
Welke rol voor de institutionele actoren, inclusief de artsen?Welke rol voor de institutionele actoren, inclusief de artsen?
Regionalisering?Regionalisering?
I. De uitdagingen (3)
HOE DE DUURZAAMHEID VAN
GEZONDHEIDSZORG WAARBORGEN?
• Visie van Lieven Annemans
(hoogleraar in de gezondheidseconoom)
II. Het regeerakkoord 2011 (1)
1. Oprichting van een instituut om overlegde antwoorden op de grote uitdagingen inzake de
dh id t bgezondheidszorg te waarborgen • Vergrijzing
Knelp ntberoepen in ge ondheids org• Knelpuntberoepen in gezondheidszorg• Technologische ontwikkelingen• Maatschappelijke ontwikkelingen• Maatschappelijke ontwikkelingen• Leefmilieuaandoeningen• enzenz.
II. Het regeerakkoord 2011 (2)
2 De o erdracht an be oegdheden aan de2. De overdracht van bevoegdheden aan de deelstaten ter waarde van 4,2 miljard euro
• Mobiliteitshulpmiddelen • Tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden • Volledige bevoegdheid inzake de residentiële opvang, vooral van
ouderen Ruime autonomie voor Gemeenschappen inzake de geestelijke• Ruime autonomie voor Gemeenschappen inzake de geestelijke gezondheidszorg en de psychiatrische verzorgingstehuizen en het beschut wonen
• Volledige bevoegdheid inzake bouw- en renovatiewerken en groot g g gonderhoud van de ziekenhuisinfrastructuren
• Volledige bevoegdheid inzake preventie en het opsporen van ziekten
• De ondersteuning van de gezondheidszorgberoepen van de• De ondersteuning van de gezondheidszorgberoepen van de eerste lijn en de organisatie van de eerstelijnsgezondheidszorg
• …
II. Het regeerakkoord 2011 (3)
3 St fi i i d dh id3. Strenge financiering van de gezondheidszorg teneinde een dragelijke groei te garanderen
• Aanpassing GroeinormAanpassing Groeinorm– 2013: 2% + 40 miljoen euro voor nieuwe banen– 2014: 3%
• Responsabilisering vd actoren vd gezondheidszorg– Voorschrijfprofielen observeren en controleren
Het gebruik van de goedkoopste geneesmiddelen verhogen– Het gebruik van de goedkoopste geneesmiddelen verhogen– Nomenclatuur van de geneeskundige verrichtingen te herzien om
de intellectuele handeling te herwaarderen; – Meer transparantie waarborgen door de patiënten in te lichtenMeer transparantie waarborgen door de patiënten in te lichten
over de gezondheidszorgkosten die de verplichte ziektekostenverzekering draagt
– …
II. Het regeerakkoord 2011 (4)
4. De toegang tot de gezondheidszorg voor iedereen verbeteren
V di i lli OMNIO t t t• Vereenvoudiging en versnelling OMNIO-statuut voor iedereen die dat potentieel kan genieten
• Honorariumsupplementen voor kamers met twee bedden ppzullen voortaan verboden worden.
• Terugbetaling van tandverzorging en hoorapparaten zal worden verbeterdworden verbeterd
• Voor de chronische zieken zal een voordeliger statuut gecreëerd worden
• Toegang tot weesgeneesmiddelen zal worden verbeterd • …
II. Het regeerakkoord 2011 (5)
5. De kwaliteit van ons gezondheidsstelsel verbeteren
• Systematische evaluatie van de prestaties van ons gezondheidszorgstelsel voortgezet en verfijnd in samenwerking met de Gemeenschappen en desamenwerking met de Gemeenschappen en de Gewesten
• Vergelijkend examen voor de kinesitherapeuten zal worden afgeschaft
• …
II. Het regeerakkoord 2011 (6)
6. De rol van de huisarts versterken• het beroep aantrekkelijker maken• uitbreiding van het globaal medisch dossier • oplossing vinden voor de kwestie van de
wachtdienstenwachtdiensten • doelgerichte actie voeren opdat de kansarme
bevolking in de achtergestelde wijken gemakkelijker g g j g jtoegang krijgen tot huisartspraktijken
• …
II. Het regeerakkoord 2011 (7)
7. De administratieve vereenvoudiging aanmoedigen
• Elektronisch platform eHealth verder ontwikkelen om– de administratieve taken van de hulpverleners te
verminderenverminderen– het leven van de patiënt eenvoudiger te maken– de interne communicatie tussen de entiteiten te
verbeteren – overbodige onderzoeken te vermijden.
BEDANKT VOOR UW AANDACHT!
Meer info?