Ogólnopolskie Badanie Inwestorów 2015 - wyniki

Ogólnopolskie Badanie Inwestorów 2015 1

2 Ogólnopolskie Badanie Inwestorów 2015


Spis treściRozdział 1 Wstęp i informacje o badaniu 4

Rozdział 2 Charakterystyka respondentów 5

2.1. Płeć respondentów 52.2. Struktura wieku 52.3. Struktura wyksztacenia 62.4. Sytuacja rodzinna 62.5. Miejsce zamieszkania 72.6. Status zawodowy 7

Rozdział 3 Inwestowanie 8

3.1. Najczęstszy sposób inwestowania w instrumenty finansowe 83.2. Okres inwestowania na giełdzie 93.3. Czas poświęcany na inwestycje 103.4. Główna motywacja do inwestowania na giełdzie 103.5. Przesłanki decyzji inwestycyjnych 113.6. Analiza instrumentu finansowego 12

Rozdział 4 Doświadczenie 14

4.1. Ocena umiejętności inwestowania 144.2. Zainteresowanie zagadnieniami edukacyjnymi 15

Rozdział 5 Źródła informacji 16

5.1. Ważność źródeł informacji na temat rynku kapitałowego 165.2. Najczęściej wykorzystywane źródła informacji 165.2.1. Raporty bieżące i okresowe spółek 165.2.2. Serwisy internetowe 175.2.3. Strony www spółek 175.2.4. Raporty i komentarze analityków / blogi 175.2.5. Gazety 185.2.6. Programy telewizyjne 195.2.7. Fora dyskusyjne 195.2.8. Rozgłośnie radiowe 19

Rozdział 6

Portfel 21

6.1. Wartość portfela 216.2. Dopłaty do portfela 226.3. Instrumenty posiadane w portfelu 236.4. Liczba spółek w portfelu 23

6.5. Okres lokowania środków na rynku 246.6. Stopa zwrotu z inwestycji 25

Rozdział 7 Psychologia inwestowania 26

7.1. Uśrednianie ceny zakupionego instrumentu 267.2. Zamykanie stratnych pozycji 26

Rozdział 8 Rynki alternatywne: NewConnect i Catalyst 28

8.1. Lokowanie środków na rynku NewConnect 28 8.2. Lokowanie środków na rynku Catalyst 28

Rozdział 9 Walne Zgromadzenia 29

Rozdział 10 Sytuacja na polskim rynku kapitałowym 32

Rozdział 11 Rachunek maklerski 34

Rozdział 12 Pozostałe pytania do inwestorów 38

12.1. Pytania Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego 38 12.2. Pytania Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie 38


Za nami trzynasta edycja Ogólno-po l sk iego Badan ia Inwestorów (OBI ) przeprowadzanego co roku przez Stowarzyszenie Inwestorów Indywidualnych (SII ) . Ideą badania jest poznanie profi lu i preferencj i statystycznego polskiego inwestora indywidualnego, co jest o tyle istotne, gdyż wciąż generuje on znaczący, 13-proc. odsetek obrotów na war-szawskim parkiecie (według danych GPW za I półrocze 2015 r.). OBI sta-nowi nieocenione źródło uwag, ocze-kiwań i sugesti i dotyczących rynku kapitałowego. Wyniki badania są rów-nież pomocne SII przy realizacji celów statutowych, takich jak prowadzenie dz ia łań edukacy jno-ana l i tycznych oraz ochrona praw akcjonar iuszy mniejszościowych.

W tegorocznej edycji badania, po kon-troli jakości, wzięto pod uwagę 7353 ankiety wypełnione przez inwestorów z całej Polski. Oznacza to ponownie bardzo wysoką wiarygodność i repre-zentatywność uzyskanych wyników. Ponadto SII kontynuowało współ-pracę merytoryczną z instytutem PBS , który jest gwarantem profesjo-nalizmu i poprawności metodologicz-nej badania.

Od wielu lat podstawowa charakte-rystyka inwestorów jest niemal nie-zmienna. W skrócie, statystyczny polski inwestor to młody mężczy-zna w wieku około 38 lat , miesz-ka jący w dużym mieśc ie , posia-da j ący wyższe wyksz t a ł cen ie , a co za tym idzie dobrą pracę i oszczę- dności, które chce pomnażać na gieł-dzie godząc się z ryzykiem, a inwe-stycje traktuje jako dodatkowe źró-dło przychodu. Ta prawidłowość została zmieniona tylko raz, w 2010 roku podczas prywatyzacj i wie l-kich i powszechnie znanych spółek Skarbu Państwa – PZU , TaUrOn oraz GPW . Wtedy to na rynek weszło wielu młodych, mniej doświadczo-nych, choć zapewne nie mniej ambit-nych osób, z mało zasobnymi port-fe lami . Jednak późnie j przyszedł okres dekoniunktury na rynku akcj i i okres wielomies ięcznego mara-zmu. Czas ten był trudną lekcją wytrwałości oraz determinacj i , nie-stety wiele niedoświadczonych osób tej próby nie przeszło. W konsekwen-cji przeciętny staż na giełdzie ponownie wzrósł.

Poniższy raport zawiera najważniejsze dane, zestawienia i tendencje z bar-dzo szerokiego katalogu zależności. Życzymy przyjemnej lektury!

Michał MasłowskiStowarzyszenie Inwestorów Indywidualnych

Rozdział 1 Wstęp i informacje o badaniu

Profil inwestora giełgowego 2015: Rozdział 1 Wstęp i informacje o badaniu


Rozdział 2 Charakterystyka respondentów

2.1. Płeć ResPondentówInwestor giełdowy to w zdecydowanej większości przypadków mężczyzna, jednak w ostatnich latach widać coraz większe zainteresowanie inwestowaniem wśród kobiet. W 2015 roku odsetek kobiet wśród badanych respondentów wyniósł 23,4%. Zdecydowanie najmniej kobiet znajduje się w grupie najmłodszych inwestorów, do 25 lat, gdzie ich udział wyniósł tylko 15,9%. W pozostałych grupach wieko-wych zależność utrzymuje się na zbliżo-nym poziomie, nieco ponad 20%. Kobiety, które zajmują się inwestowaniem, w znacz-nej większości posiadają wykształcenie wyższe, w szczególności ekonomiczne (finansowe).

2.2. stRuktuRa wiekuOd lat największa liczba inwestorów należy do grupy wiekowej 26-35 lat. To właśnie w tej grupie dominujący odsetek osób posiada wykształcenie wyższe – 88,4%, w tym wyższe ekonomiczne (finansowe) – 54,4%. Stale rośnie udział osób starszych, powyżej 36 lat, który od 2011 roku zwięk-szył się z 36,1% do 54% w 2015 roku.

Niezmiennie na przestrzeni lat prezentuje się zależność wieku inwestora od warto-ści portfela inwestycyjnego. Portfele osób młodszych są mniej zasobne od portfel i osób starszych. Wśród osób, które zade-klarowały zarządzanie portfelem o war-tości do 10 tys. zł , aż 66,7% ma mniej niż 35 lat. Z kolei 59,9% osób zarządzają-cych portfelem o wartości ponad 0,5 mln zł ma więcej niż 35 lat. Największe zróżni-cowanie pod względem wielkości portfela inwestycyjnego widoczne jest w najl icz-niejszej grupie wiekowej 26-35 lat.

Rys. 2.1. Płeć respondentów

Rys. 2.2. Rozkład wieku respondentów

Profil inwestora giełgowego 2015: Rozdział 2 Charakterystyka respondentów


2.3. stRuktuRa wyksztaceniaW porównaniu do zeszłorocznego bada-nia, w 2015 roku spadł odsetek inwesto-rów z wykształceniem wyższym. W 2014 roku wyniósł 73%, a w tym 68,9%. Warto przy tym odnotować, że wzrósł odsetek inwestorów z wykształce-niem wyższym ekonomicznym, z 28% do 33%. Najbardzie j wzrósł udział osób z wykształceniem zawodowym, o 1,7 punktów procentowych, do 3%, a także osób z wykształceniem śre- dnim, o 1,6 p.p., do 16,2%.

Osoby, które zarządzają portfe lami o wartości powyżej 0,5 mln zł, w więk-szości przypadków mają wykształcenie wyższe – 71,6%, w tym ekonomiczne (finansowe) – 45,8%. Na kolejnym miej-scu w tej klasyfikacji plasują się osoby z wykształceniem średnim – 12,4%.

2.4. sytuacja RodzinnaNajwiększa l iczba inwestorów mieszka ze współmałżonkiem bądź partnerem, jednak w porównaniu do poprzedniego badania odsetek ten znacznie zmalał, z 61,1% do 52,3%. Nastąpiła zmiana na drugim miejscu, na którym pojawiły się osoby mieszkające same (28,1%). Tym samym na trzecie miejsce spadł odsetek osób mieszkających ze swoimi dziećmi (21,5%).

Przyglądając s ię zależności sytuacj i rodzinnej od oszczędności inwestora widać, że osoby mieszkające same zarządzają portfelami o większej war-tośc i . Spośród osób posiadających portfel o wartości do 10 tys. zł, 22,2% mieszka samemu, a w przypadku port-fela powyżej 0,5 mln zł jest to już 48%. Dużymi portfelami zarządzają również osoby mieszkające ze współmałżon-kiem. Najmniej zasobne portfele mają osoby mieszkające z rodzicami bądź ze znajomymi.

Rys. 2.4. Sytuacja rodzinna respondenta


Rys. 2.3. Wykształcenie respondentów


2.5. Miejsce zaMieszkaniaNajwiększa grupa inwestorów mieszka w dużych miastach, powyżej 500 tys. mieszkańców. Na taką odpowiedź wska-zało 33,1% ankietowanych, z czego 14,1% mieszkało w Warszawie.

Warto też zaznaczyć, że aż 21,3% inwe-storów deklarujących, że inwestowanie to ich główne źródło utrzymania, pocho-dzi z województwa mazowieckiego. Osoby z tego regionu posiadają także najzasob-niejsze portfele. 20,4% spośród osób, które zadeklarowały posiadanie portfela o wartości 100-500 tys. zł oraz 15% osób z portfelami o wartości ponad 0,5 mln zł mieszka na terenie właśnie tego województwa.

2.6. status zawodowyInwestorzy biorący udział w badaniu naj-częściej są zatrudnieni na umowę o pracę lub umowę zlecenie (62,8%). W związku z tym nie powinien dziwić fakt, że naj-częściej podawana przez nich motywa-cja do inwestowania to oszczędzanie na emeryturę, dywersyfikacja przychodów, czy ochrona wartości kapitału przed infla-cją. Portfele o największej wartości, powy-żej 0,5 mln zł, najczęściej posiadają osoby prowadzące własną działalność gospodar-czą oraz zatrudnione na umowę o pracę/zlecenie.

Rys. 2.5a. Miejsce zamieszkania respondentów

Rys. 2.6. Status zawodowy respondentów



Rozdział 3 Inwestowanie

3.1. najczęstszy sPosób inwestowania w instRuMenty finansoweZdecydowana większość inwestorów decyduje się na samodzielne inwesto-wanie swoich oszczędności albo cho-ciaż jakiejś ich części (86%). Kolejny rok z rzędu maleje odsetek inwestorów decydujących się oddać w zarządzanie środki instytucjom finansowym, takim jak fundusze inwestycyjne (34,7%). Z drugiej strony rośnie odsetek inwe-storów, którzy inwestują samodzielnie poza rynkiem kapitałowym (22,1%).

Wraz ze wzrastającą wartością portfela wzrasta również odsetek inwestorów wybierających alternatywne sposoby inwestowania. W przypadku portfel i do 10 tys. zł, inwestorzy w większości decydują się na inwestowanie poprzez własny rachunek inwestycyjny. W przy-padku portfeli przekraczających 0,5 mln zł widać znaczny skok w odsetku osób decydujących się na inwestycje poprzez fundusze inwestycyjne i poprzez odda-nie pieniędzy w zarządzanie (usługi typu asset management).

Rys. 3.1a. Najczęstsze sposoby inwestowania w instrumenty finansowe

Profil inwestora giełgowego 2015: Rozdział 3 Inwestowanie


Rys. 3.1b. Najczęstsze sposoby inwestowania w instrumenty finansowe a wartość portfela

Wyniki badania wyraźnie pokazują rów-nież, że to mężczyźni najczęściej decy-dują się na samodzielne inwestowanie poprzez rachunek inwestycyjny (90,1%) i niechętnie wybierają inne sposoby inwestowania . Przeciwną skłonność deklarują kobiety, które chętnie inwe-stują w fundusze inwestycyjne (40% kobiet wobec 33% mężczyzn), poza ryn-kiem kapitałowym (27,7% wobec 20,4%), czy też korzystają z usług asset manage-ment (21,4% wobec 7,6%).

3.2. okRes inwestowania na giełdzieZ roku na rok rośnie staż inwestorów indywidualnych co pokazuje, że kon-tynuują oni raz rozpoczętą przygodę z giełdą. Z drugiej strony dynamiczny spadek inwestorów o stażu 5 lat i krótszym w ostatnich latach pokazuje, że giełda nie przyciąga nowych inwe-storów. Można to tłumaczyć panują-cym marazmem na polskiej giełdzie, przeradzającym się w silny trend spad-kowy w 2015 roku, podczas gdy giełdy zachodnie znajdują się w trakcie hossy. W 2015 roku 19,7% ankietowanych zadeklarowało, że inwestuje 16 lat i dłużej.

Wraz ze wzrostem stażu na g ieł-dzie, inwestorzy posiadają coraz bar-dziej zasobne portfele. Wśród osób zarządzających portfelem o wartości do 10 tys. zł , aż 67% ankietowanych ma doświadczenie nie dłuższe niż 5 lat. Najzasobniejsze portfele, powyżej 0,5 mln zł, są w większości w posiada-niu osób o stażu dłuższym niż 16 lat (40,8%).

Rys. 3.2a. Okres inwestowania na giełdzie w latach 2009-2013

Rys. 3.2b. Okres inwestowania na giełdzie a wartość portfela



3.3. czas Poświęcany na inwestycjeNiemal połowa inwestorów, bo aż 47,2% ankietowanych, zadeklarowało, że codziennie poświęca swój czas na inwestycje, z czego aż 18,4% prze-znacza na ten cel kilka godzin dziennie. Z drugiej jednak strony, znaczna liczba badanych na inwestycje nie poświęca więcej czasu niż ki lka godzin w mie-siącu. Pokazuje to, że nawet ci najbar-dziej zapracowani mogą dostosować swoją strategię inwestycyjną do swoich ograniczeń czasowych i być skutecz-nymi na giełdzie.

Wyniki badania pokazują, że mężczyźni poświęcają więcej czasu na inwesty-cje. Można również zauważyć, ze czas poświęcony inwestyc jom zwiększa się wraz z zasobnością portfela inwesty-cyjnego. Wśród ankietowanych posiada-jących portfel o wartości powyżej 0,5 mln zł, najwięcej osób śledzi swoje inwe-stycje po kilka godzin dziennie (26,5%), a ponad połowa śledzi je codziennie.

3.4. główna Motywacja do inwestowania na giełdzieDla niemal połowy inwestorów (48,7%) inwestowanie to głównie dywersyfika-cja przychodów. Jednak tym, co warto zaznaczyć jest fakt, że dla 19% respon-dentów główną motywacją do inwesto-wania jest zabezpieczenie swojej finan-sowej przyszłości, czyli oszczędzanie.

Rys. 3.4a. Główna motywacja do inwestowania na giełdzie


Rys. 3.3a. Czas poświęcany na inwestycje

Rys. 3.3b. Czas poświęcany na inwestycje a wartość portfela


Rys. 3.4b. Główna motywacja do inwestowania na giełdzie a wartość portfela

Rys. 3.5. Przesłanki decyzji inwestycyjnych

Wraz ze wzrostem wartości portfela inwestycyjnego maleje rola dywersy-fikacj i przychodów na rzecz motywa-cj i zarobkowej. 19,1% badanych spo-śród osób o portfelu powyżej 0,5 mln zł inwestuje w celach zarobkowych. Pomimo tego dla ponad 40% najbogat-szych ankietowanych głównym celem inwestowania jest wciąż dywersyfikacja. Warto także zauważyć, że niezależnie od wielkości portfela, oszczędzanie jest równie ważne dla inwestorów.

3.5. PRzesłanki decyzji inwestycyjnychNiezmiennie od wielu lat, przy podej-mowaniu decyzji inwestycyjnych badani inwestorzy kierują s ię głównie wła-snymi analizami (61,3%), a także wyczu-ciem (50,9%). Starają się być nieza-leżni i samodzielni, zdobywając wiedzę i doświadczenie, a następnie przekuwa-jąc je na własne strategie inwestycyjne. Przy podejmowaniu decyzji inwestycyj-nych kierują się również informacjami ze spółek (44,8%) , wiadomościami publ ikowanymi w mediach (30,3%) , czy też korzystają z wiedzy specjalistów, czyli rekomendacji domów maklerskich (40%).

Badając natomiast przesłanki inwesty-cyjne pod względem wielkości port-fela, można dostrzec pewne różnice. Mianowicie wraz ze wzrostem wartości portfela inwestorzy w coraz mniejszym stopniu kierują się własnym wyczuciem, a coraz bardziej cenią sobie rekomenda-cje domów maklerskich.

Cieszy mnie fakt , że warszaw-ska giełda jest dla szerokiej rze-szy inwestorów niezmiennie ryn-kiem pierwszego wyboru, pomimo wyzwań, przed jakimi stoi dzisiaj rynek kapitałowy. Badanie poka-zało, że dwie trzecie inwestorów indywidua lnych wybiera akc je spółek notowanych na GPW . Koniunktura rynkowa jest ważnym czynnikiem wspierającym aktyw-ność inwestorów indywidualnych, jednak nie jedynym. Do równie ważnych należą między innymi transparentność, ład korporacyjny

spółek oraz dobra komunikacja z rynkiem. GPW prowadzi szereg działań wspiera jących edukację ekonomiczną. Zachęcamy do budo-wania portfela długoterminowych oszczędności, z korzyścią zarówno dla inwestorów jak i całego rynku kapitałowego.

grzegorz zawadaWiceprezes Zarządu Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie S.A.



3.6. analiza instRuMentu finansowegoPrzy analizowaniu instrumentów finan-sowych, inwestorzy najczęściej wykorzy-stują łącznie dwie najbardziej popularne metody: anal izę techniczną i funda-mentalną – 41,5%. Z kolei zwolennicy wyłącznie analizy technicznej (21,4%) kolejny raz przeważają nad zwolenni-kami anal izy fundamentalnej (17,8%). Niestety po raz kolejny duży odsetek inwestorów deklaruje, że nie potrafi analizować instrumentów finansowych – 18,5%. Do braków częściej przy-znają się kobiety (25,2%) niż mężczyźni (16,4%).

Niezależnie od wielkości portfela inwe-stycyjnego, inwestorzy w znacznej większości k ierują się dwoma meto-dami przy analizowaniu instrumentów finansowych. W przypadku mniejszych portfel i anal iza techniczna jest zde-cydowanie częście j wykorzystywaną metodą niż analiza fundamentalna. Wraz ze wzrostem wartości portfela analiza fundamentalna zyskuje na znaczeniu w oczach inwestorów, jednak wciąż nie przeważa nad popularną anal izą techniczną. Martwić może, że pośród inwestorów o portfe lu przekracza-jący 0,5 mln zł aż 17,4% deklaruje, że nie potrafi analizować instrumentów finansowych .

Rys. 3.6a. Najczęście j stosowana anal iza instrumentu finansowego

Rys. 3.6b. Najczęściej stosowana analiza instrumentu finan-sowego a wartość portfela



Opłata wg obowiązujących stawek operatora

www.deutschebank.pl

801 118 118


Rozdział 4 Doświadczenie

4.1. ocena uMiejętności inwestowaniaNiemal połowa inwestorów ocenia swoje umiejętności inwestowania jako średnie. Pozostała część ankietowa-nych w większości wydała sobie ocenę dobrą (26,6%) albo bardzo dobrą (6,2%). Rosnąca wiara we własne umiejętności i pewność siebie, a także coraz większa wiedza inwestorów rośnie z roku na rok. Można też zauważyć, że kobiety częściej oceniają swoje umiejętności jako lepsze od średniej.

Ankietowani, którzy pozytywnie oce-niają swoje umiejętności inwestowania w większości mają wykształcenie wyższe ekonomiczne (finansowe) i dłuższy staż na rynku. Z kolei jeśl i chodzi o wiek, to starsze osoby oceniają swoje umie-jętności coraz słabiej. W grupie wieko-wej powyżej 56 lat największy odsetek badanych ocenił swoje umiejętności jako słabe – 22,2%. Najpewniej czują się osoby w wieku 26-35 lat, spośród których 8,3% oceniło swoje umiejętno-ści jako bardzo dobre.

Warto też zauważyć, że wraz ze wzro-stem wartości portfela inwestycyjnego inwestorzy ocenia ją swoje umiejęt-ności coraz lepiej. Tym samym 19,8% ankietowanych z portfelem o wartości do 10 tys. zł ocenia swoje umiejętności jako dobre albo bardzo dobre, podczas gdy w przypadku inwestorów z portfe-lem powyżej 0,5 mln zł jest to odse-tek 48,4%. Wśród najbogatszych odno-towano również najmniejszy odsetek inwestorów oceniających swoje umie-jętności jako słabe, bądź deklarujących ich brak.

Rys. 4.1a. Ocena umiejętności inwestowania

Profil inwestora giełgowego 2015: Rozdział 4 Doświadczenie


4.2. zainteResowanie zagadnieniaMi edukacyjnyMiKolejny rok z rzędu inwestorzy wska-zują największe zainteresowanie posze-rzaniem wiedzy z zakresu analizy tech-nicznej - na tę metodę wskazało 47,4% ankietowanych. Bardzo dużym zaintere-sowaniem cieszą się również psychologia inwestowania i analiza fundamentalna – ponad 43%. Często wskazywanym zagadnieniem było także czytanie spra-wozdań finansowych – 34,6%. Z drugiej strony, inwestorzy wykazują najmniej-sze za interesowanie tak imi zagad-nieniami jak inwestowanie na rynku NewConnect, inwestowanie w obligacje czy prawo spółek i rynku kapitałowego. Z kolei przyglądając się statystykom pod względem wielkości portfela widać, że inwestorzy o zasobniejszych portfe-lach w większym stopniu chcą zgłębiać wiedzę na temat różnych instrumentów finansowych i inwestowania na zagra-nicznych rynkach.

Z racji ogromnej subiektywności doboru metod i s t rateg i i inwestycy jnych, czy też różnorodności rynków i instru-mentów, praktycznie każde zagad-nienie posiada swoich zwolenników. Wszystkie te zagadnienia poruszane są na konferencjach, szkoleniach i innych projektach edukacyjno-anali-tycznych Stowarzyszenia Inwestorów Indywidualnych (m.in. Konferencja WallStreet i Profesjonalny Inwestor, Akademia Tworzenia Kapitału, Portfel SII, ATrakcyjne Spółki, Raporty anali-tyczne czy Szkolenia online). Polecamy również narzędzia i bazy wiedzy nowych serwisów: inwestomierz .pl i atskaner.pl

Profil inwestora giełgowego 2015: Rozdział 4 Doświadczenie

Rys . 4 .2 . Popu la rność poszczegó lnych zagadn ień edukacyjnych

Rys. 4.1b. Ocena umiejętności inwestowania a wartość portfela


Rozdział 5 Źródła informacji

5.1. ważność źRódeł infoRMacji na teMat Rynku kaPitałowegoJednym z najważniejszych elementów przy podejmowaniu decyzji inwestycyj-nych jest dostęp do informacji, na pod-stawie których te decyzje można podjąć. Inwestorzy najczęściej korzystają z kilku źródeł, co umożliwia ich porównywanie oraz stały dostęp do najbardziej aktu-alnych danych. Uporządkowanie źródeł informacji na temat rynku kapitałowego przez badanych inwestorów według kryterium ich ważności (od 5-najważ-niejsze do 1-najmniej ważne, w nawiasie przeciętne uszeregowanie) przedstawia się następująco:

1. raporty bieżące i okresowe spółek (3,85)

2. serwisy internetowe (3,68)

3. strony www spółek (3,34)

4. raporty i komentarze analityków/blogi (3,33)

5. gazety (2,96)

6. programy telewizyjne (2,91)

7. fora dyskusyjne (2,56)

8. rozgłośnie radiowe (2,31)

Za najważnie jsze źródło informacj i inwestorzy niezmiennie uważają raporty bieżące i okresowe spółek. Potwierdza to opinię, że informacji o spółce należy poszukiwać u źródła, czyl i w samej spółce. Na drugim miejscu znalazły się serwisy internetowe, których nie-wątpliwą przewagą jest szybki dostęp do dużej l iczby aktua lnych infor-macj i . Wysoko są również oceniane strony internetowe spółek oraz raporty i komentarze anal i tyków/blogerów. Ostatnie miejsca należą do rozgłośni radiowych i for dyskusyjnych, chociaż w porównaniu do poprzedniego bada-nia można zauważyć wyższe oceny tych kanałów.

5.2. najczęściej wykoRzystywane źRódła infoRMacji

5.2.1. RaPoRty bieżące i okResowe sPółekRaporty bieżące i okresowe spółek są uznawane przez inwestorów za naj-bardziej wiarygodne źródło informacji . 70% inwestorów oceniło je jako bardzo ważne bądź najważniejsze źródło infor-macji. Co ciekawe, pomimo tak wysokiej oceny, co dziesiąty inwestor deklaruje, że nie korzysta z tego źródła informacji.

Inwestorzy na jczęśc ie j korzys ta ją z raportów spółek poprzez serwisy domów maklerskich (45%), różne bran-żowe serwisy internetowe (37,5%), czy też strony internetowe spółek (31,9%) . Inwestorzy często korzy-stają również z portalu gpwinfostrefa.pl czy serwisu Polskiej Agencji Prasowej.

Profil inwestora giełgowego 2015: Rozdział 5 Źródła informacji

Rys. 5.2.1. Źródła informacji – raporty bieżące i okresowe spółek


5.2.2. seRwisy inteRnetoweSerwisy in te rnetowe są d rug im co do ważności źródłem informacj i na temat rynku kapitałowego. Najwyższe oceny pod względem ważności przy-znało im ponad 61% ankietowanych. Ścisła czołówka pozostaje bez zmian. Najczęście j odwiedzanym przez inwe-storów serwisem jest bankier.pl (54,8%), a drugie miejsce przypada portalowi money.p l (42 ,2%) . Zmiana nastą-pi ła na ostatn im mie jscu podium, na którym w tym roku znalazł się stooq.pl (41,2%) , wyprzedza jąc park iet .com (39,2%).

5.2.3. stRony www sPółekZ korporacyjnych stron internetowych spółek giełdowych aktywnie korzy-sta prawie 75% badanych inwestorów, którzy uważają je za bardzo wiary-godne źródło informacji. Ponad połowa z nich odwiedza strony spółek, które ma w portfelu, bądź których nabyciem jest zainteresowana. Wśród konkretnych nazw pojawiają się najczęściej strony spółek wchodzących w skład indeksu WIG20 .

5.2.4. RaPoRty i koMentaRze analityków / blogiW tym roku inwestorzy zadeklaro-wali , że najczęściej korzystali z rapor-tów i komentarzy analityków własnego domu maklerskiego (58,9%), choć bar-dzo zbl iżony wynik uzyskały dominu-jące w poprzednich latach komentarze dostępne na portalach internetowych (58,6%). Na znaczeniu zyskały również wypowiedzi analityków domów makler-skich, w których ankietowani nie posia-dal i rachunku, co świadczy o tym, że inwestorzy coraz bardziej cenią komentarze i analizy ekspertów.


Rys. 5.2.4. Źródła informacj i - raporty i komentarze analityków / blogi

Rys. 5.2.2. Źródła informacji - serwisy internetowe


Rys. 5.2.6. Źródła informacji – gazety

5.2.5. gazetyJuż od kilku lat najpopularniejszą gazetą wśród inwestorów jest Puls biznesu , z którego w tym roku korzystało 41,2% inwestorów. Na drugim miejscu uplaso-wała się ponownie GG PaRkiet (39,1%). Kole jne wskazywane gazety c ieszą się już mniejszą popularnością. Na trze-cim miejscu znalazła się Rzeczpospolita – 22,8%, a dalej gazeta Wyborcza – 21,6%, i Forbes – 21,2%. Wzrosła także liczba inwestorów korzystająca z kwar-talnika Akcjonariusz – 16,2%, wydawa-nego przez Stowarzyszenie Inwestorów Indywidualnych.



5.2.6. PRogRaMy telewizyjneNiezmiennie od ki lku lat, najpopular-niejszym programem telewizyjnym jest TVn24 biznes i świat (dawne TVn cnbc) . Ogląda go ponad 49,4% ankie-towanych. Kolejnym najchętniej ogląda-nym kanałem jest tVn24 , który ogląda 26,9% ankietowanych. Na kolejnych miejscach z podobnym wynikiem pla-sują się Polsat News (1 i 2) – 22,3%, TVP Info – 20,3%, i Bloomberg – 19,7%.

5.2.7. foRa dyskusyjneFora dyskusyjne są uznawane za jedne z najmnie j istotnych źródeł infor-macj i na temat rynku kapitałowego, głównie ze względu na to, że wiary-godność informacj i tam publ ikowa-nych nie jest na wysokim poziomie. Mimo to, 73,3% respondentów dekla-ruje korzystanie z tego źródła głów-nie ze względu na możliwość znalezie-nia tam opinii oraz porad pozostałych inwestorów, a także wymiany poglądów. Najczęściej odwiedzanym forum jest to działające przy serwisie bankier.pl (42 ,6%) . Dużą popularnośc ią c ie-szą się też fora parkiet.com (31,6%), money.pl (26%), a także stockwatch.pl (25,7%). 14,6% badanych zadeklarowało, że korzysta z forum Stowarzyszenia Inwestorów Indywidualnych.

5.2.8. Rozgłośnie RadiowePonad połowa inwestorów (52,6%) zadeklarowała, że nie korzysta z tego źródła informacji, mimo to warto zazna-czyć, że w porównaniu z poprzednim rokiem odsetek ten zmalał (63,9%). Inwestorzy, którzy korzystają z radia jako źródła informacj i , na jczęśc ie j słuchają Polskiego Radia „tRójka” – 18,7%, RMf fM – 18,2%, czy tez tok fM – 17,7%.

Rys. 5.2.5. Źródła informacji – programy telewizyjne

Rys. 5.2.7. Źródła informacji - fora dyskusyjne

Rys. 5.2.8. Źródła informacji - rozgłośnie radiowe




Rozdział 6 Portfel

6.1. waRtość PoRtfelaNajwiększa część inwestorów posiada portfel inwestycyjny o wartości 10-30 tys. zł (22%). Natomiast portfele ponad połowy inwestorów (56,9%) nie przekra-czają wartości 50 tys. zł. Na przestrzeni ostatnich lat zmniejsza s ię odsetek inwestorów o niskiej wartości portfela, zwiększa się natomiast odsetek dekla-rujących posiadanie portfela o wartości powyżej 50 tys. zł.

Jak pokazują wyniki badania, większy odsetek kobiet deklaruje posiadanie portfela o wartości powyżej 0,5 mln zł (8,3% wobec 5,6% mężczyzn). Podobna zależność obserwowana jest w przy-padku portfela o wartości 50-100 tys. zł. Z kolei patrząc na strukturę wiekową nie powinien dziwić fakt, że to najstarsi inwestorzy najczęściej posiadają naj-zasobniejsze portfele, z kolei niemal połowa inwestorów w wieku do 25 lat deklaruje posiadanie portfela inwesty-cyjnego o wartości nie większej niż 10 tys. zł. Podobne tendencje można odno-tować pod względem stażu na giełdzie.

Profil inwestora giełgowego 2015: Rozdział 6 Portfel

Rys. 6.1. Wartość portfela


W 2015 roku Stowarzyszenie Inwestorów Indywidualnych prze-prowadziło trzynaste Ogólnopolskie Badanie Inwestorów. PBS ponownie został partnerem merytorycz-nym badania. Nasze zadania były związane z weryfikacją ankiety, nadzorem nad przebiegiem badania i z przygotowaniem analiz staty- stycznych.

Główny cel to stworzenie profilu inwestorów indywidualnych w Polsce, poznanie ich potrzeb i preferencji przy podejmowaniu decyzji inwe-stycyjnych. Do badania zostali zaproszeni nie tylko sympatycy SII (członkowie, odbiorcy newslettera), ale także klienci największych domów maklerskich, które również informo-wały o badaniu – np. poprzez mailing czy podczas spotkania z klientem.

Tegoroczne badanie, tak jak miało to miejsce w poprzednich latach, zostało zreal izowane w oparciu o ankietę internetową do samo-dzielnego wypełnienia. W bieżącej edycji zebraliśmy rekordową liczbę ankiet – 7353. Zwiększona efektyw-ność wynika głównie z szerokiej akcji informacyjnej. Dzięki podtrzymaniu

tej samej techniki badania, terminu realizacji oraz kształtu narzędzia badawczego, oprócz stworzenia samego profilu inwestorów indywidu-alnych możliwe jest również porów-nywanie danych z wynikami z poprzednich lat.

Inwestorzy indywidualni to w głów-nej mierze mężczyźni mieszkający w dużych miastach, legitymujący s ię wyższym wykszta łcen iem. Podejmując decyzje inwestycyjne opierają się głównie na własnych analizach lub wyczuciu, a jeśli się-gają po inne źródła, są to informacje ze spółek i/lub rekomendacje domów maklerskich. Inwestycj i dokonują głównie w celu dywersyfikacji przy-chodów. Za słabości polskiego rynku kapitałowego uznawane są: mała płynność, podatki od zysków kapita-łowych, wysokie koszty transakcyjne, zbyt duża podatność na wahania ryn-ków zagranicznych oraz niski poziom edukacji finansowej.

Mamy nadzieję, że w kolejnych latach również będziemy współpracować przy tym projekcie, który jest nie-zmiernie ważny z punktu widzenia inwestorów, jak i całej Giełdy.

korneliusz bzymekAccount Executive, PBS.

6.2. doPłaty do PoRtfelaPodobnie jak rok temu, niemal 60% inwe-storów przeznacza nadwyżki finansowe na dopłaty do portfela inwestycyjnego, przy czym 18,2% robi to co miesiąc, a 39,9% kilka razy w roku. 8,4% ankie-towanych zadeklarowało, że wypłaca środki , a 21% ani nie dopłaca, ani nie wypłaca środków z portfela inwe-stycyjnego. 12,6% badanych odmówiło odpowiedzi na pytanie.

Można przy tym zauważyć, że do swo-jego portfela najczęściej dopłacają nad-wyżki finansowe inwestorzy o najmniej-szych portfelach i najkrótszym stażu na giełdzie. Są oni dopiero na etapie jego budowy, a ze względu na jego niską wartość rośnie on zbyt wolno z samych wypracowanych zysków. Odwrotną ten-dencję można zauważyć wśród inwesto-rów, którzy wypłacają środki. Są to naj-częściej osoby majętne, o długim stażu giełdowym, którzy już odcinają kupony od czynionych wiele lat inwestycji.

Rys. 6.2. Przeznaczanie nadwyżek finansowych na dopłaty do portfela



Rys. 6.4b. Liczba spółek wchodzących w skład portfela a wartość portfela

6.3. instRuMenty Posiadane w PoRtfeluW przeciągu ostatnich dwunastu mie-sięcy 74,9% inwestorów lokowało swoje środki w akcje spółek notowanych na głównym parkiecie Giełdy Papierów Wartośc iowych w Warszawie. Jest to o niemal 10 punktów procentowych mniej niż przed rokiem, kiedy odsetek ten wyniósł 84,5%. Na dalszych miej-scach uplasowały się inwestycje w fun-dusze inwestycyjne – 30,4%, depozyty bankowe – 29,9%, a także akcje rynku NewConnect – 26,7%, co pokazuje, że inwestycje w akcje są najpopular-niejsze wśród polsk ich inwestorów. Średni udział akcji w portfelu inwestora to 46,4% w przypadku parkietu głów-nego i 9% w przypadku akcj i z rynku NewConnect.

6.4. liczba sPółek w PoRtfeluCo do zasady inwestorzy stara ją się dywersyfikować swój portfel inwe-stycyjny. Aż 20,8% ankietowanych zadeklarowało, że posiada w port-felu 8 i więcej spółek, podczas gdy 1 spółkę posiada około 6% inwestorów. Tendencja coraz większej dywersyfikacji składu portfela jest zauważalna na prze-strzeni ostatnich lat.

Stopień dywersyf ikacj i jest w dużej mierze uzależniony od wielkości port-fela. Im bardziej zasobny portfel , tym większe daje pole do dywersyfikacj i i inwestowania w akcje wielu spółek. 37,4% inwestorów z portfelem o warto-ści ponad 0,5 mln zł posiada w portfelu 8 i więcej spółek, podczas gdy w przy-padku inwestorów o portfelu do 10 tys. zł odsetek ten wynosi zaledwie 7,5%. Podobną, choć nieco mniej wyraźną tendencję, można odnotować w przy-padku stażu na giełdzie. Inwestorzy z dłuższym stażem są z reguły bardziej skłonni do jak największej dywersyfika-cji swoich portfeli.


Rys. 6.3. Odsetek inwestorów posiadających w portfelu dany instrument finansowy w ostatnich 12 miesiącach

Rys. 6.4a. Liczba spółek wchodzących w skład portfela


Rys. 6.6b. Wartość portfela a okres inwestycji w akcje


6.5. okRes lokowania śRodków na RynkuInwestycje w akcje spółek notowanych na głównym parkiecie GPW inwesto-rzy podejmują najczęściej z horyzon-tem inwestycyjnym do roku (38,6%) bądź powyżej roku (32,9%). Podobnie wygląda sprawa przy inwestowaniu w etf-y , fundusze odzwierciedlające zachowanie całego indeksu. Jeśli cho-dzi o rynek NewConnect widać większe nastawienie na krótszy termin i próby złapania dynamicznych ruchów notowa-nych tam spółek, jednak wciąż dominu-jącym okresem inwestycyjnym jest okres do roku (32,3%) i powyżej roku (22,8%). Najdłuższym horyzontem inwestycyj-nym charakteryzują się natomiast inwe-stycje w obligacje oraz jednostki tfi , w które inwestuje powyżej roku odpo-wiednio 69,9% i 61,6% inwestorów. Z kolei instrumenty płynne z dźwignią f inansową najczęściej są wykorzysty-wane do daytradingu.

Można także zauważyć, że wraz ze wzro-stem portfela wydłuża się okres lokowa-nia środków w akcje. 27,9% inwestorów z portfelem o wartości do 10 tys. zł deklaruje, że ich horyzont inwestycyjny jest dłuższy niż rok, podczas gdy w przy-padku inwestorów z portfelami powy-żej 0,5 mln zł odsetek ten zwiększa się do 42,9%. Można też zauważyć, że największy procent najbogatszych inwestorów decyduje s ię na krótkie transakcje do tygodnia, a nawet day-trading, l icząc na szybki zysk. Podobną zależność można odnotować w przy-padku stażu na giełdzie.

Rys. 6.6a. Okres lokowania środków w akcje


6.6. stoPa zwRotu z inwestycjiW tegorocznym badaniu OBI rekor-dowa l iczba inwestorów przyznała się do poniesionej straty w 2014 roku – jest to aż 22,1% respondentów. Jest to najwyższy wynik od 2008 roku, kiedy do straty przyznało się 43,4% ankieto-wanych. Zyskiem pochwali ła się nie-mal połowa inwestorów (49%). Z kolei pozostała część badanych odmówiła odpowiedzi na to drażl iwe pytanie (8,8%), nie potrafiła określić czy odnio-sła zysk czy stratę (7,8%), rozpoczęła inwestowanie w 2015 roku (4,6%) bądź nie zrealizowała zysków/strat za 2014 rok (7,8%). Te szczegółowe dane obra-zuje kolejna grafika.

W 2014 roku mniejszy odsetek inwe-storów odnotował zyski niż rok wcze-śniej. Osiągnięcie stopy zwrotu z inwe-stycji powyżej 20% zadeklarowało 8,4% badanych. Taką stopę zwrotu najczę-ściej deklarowali inwestorzy o najzasob-niejszych portfelach. Z drugiej strony, do straty powyżej 20% przyznało się 4,9% inwestorów, co było większym odsetkiem niż przed rokiem.

Rys. 6.7a. Stopa zwrotu uzyskana z inwestycji kapitałowych w latach 2008-2014*

* od roku 2011 (stopa zwrotu za rok 2010) zmianie uległa metodologia tego zagadnienia – możliwe jest wpisanie stopy zwrotu lub zaznaczenie odpowiedzi - odmowa odpowiedzi, nierealizowanie zysków/strat lub inwe-stowanie od następnego roku.

Rys. 6.6a. Okres lokowania środków w akcje



Rozdział 7 Psychologia inwestowania

7.1. uśRednianie ceny zakuPionego instRuMentuCoraz większy odsetek inwestorów deklaruje, że nie uśrednia swojej pozy-cj i . Takiej odpowiedzi udziel i ło 56,1% ankietowanych. Pozytywną tendencją jest także coraz mniejszy odsetek inwe-storów, którzy uśredniają swoją pozy-cję, kiedy tracą – 32,8% w porówna-niu do 36,1% rok wcześniej. Pozostała część inwestorów - 18,4%, uśrednia swoją pozycję tylko, gdy na niej zarabia.

Wraz z większym stażem na giełdzie widoczna jest coraz mniejsza skłonność inwestorów do uśredniania pozycj i , niezależnie od tego, czy jest to pozycja przynosząca zyski czy straty. Podobną zależność można odnotować w przy-padku wielkości portfela. Najzasobniejsi inwestorzy rzadziej uśredniają cenę zakupionego instrumentu.

7.2. zaMykanie stRatnych PozycjiNiestety utrzymuje się wysoki odsetek inwestorów, którzy nie zamykają strat-nych pozycj i . Aż 49% ankietowanych zadeklarowało, że czeka na odbicie i wzrost inwestycji . Jest to sprzeczne z podstawową maksymą, mówiącą tni j straty i pozwól rosnąć zyskom. Niestety ta tendencja jest powszechnie widoczna wśród inwestorów niezależnie od zamożności czy stażu na giełdzie.

W porównaniu do poprzedniego bada-nia można także zauważyć coraz większy odsetek inwestorów skłon-nych stracić na inwestycji 10% i wię-cej. Akceptowanie straty na inwestycji powyżej 15% zadeklarowało 7,1% bada-nych, a w przedziale 10%-15% aż 18% ankietowanych. Największy odsetek badanych godzi się ze stratą wysokości 5%-10%.

Rys. 7.2a. Zamykanie stratnych pozycji

Rys. 7.2b. Przeciętny poziom strat, po jakim dokonywane jest zamknięcie pozycji ( jako % pozycji)

Profil inwestora giełgowego 2015: Rozdział 7 Psychologia inwestowania


identy�kujemy ryzyka w instytucjach �nansowych <> prowadzimy inspekcje i kontrole w nadzorowa-nych podmiotach <> wydajemy rekomendacje i zalecenia <> prowadzimy dialog z interesariuszami <> jesteśmy aktywni na forach międzynarodowych <> publikujemy raporty i opracowania <> informujemy i edukujemy <> ostrzegamy przed ryzykami <> wspomagamy procesy legislacyjne

www.knf.gov.pl

Od 10 lat dbamy o bezpieczny i stabilny rozwój rynku �nansowego

w Polsce

2006 - 2016


Rozdział 8 Rynki alternatywne: NewConnect i Catalyst

8.1. lokowanie śRodków na Rynku newconnectRynek NewConnect powstał 30 sierpnia 2007 roku. Docelowo jest on przezna-czony dla małych i średnich przedsię-biorstw o wysokim potencjale wzro-stu, f irm innowacyjnych, działających w obszarze nowych technologii.

W akcje spółek notowanych na rynku NewConnect swoje oszczędności loko-wało 26,7% inwestorów. Pozostała część inwestorów zadek la rowała , że nie inwestuje na tym rynku głównie ze względu na jego słabą znajomość (44,1%), a także brak zainteresowa-nia (41,8%). Znaczna część inwesto-rów wskazała także na niską płynność (31,4%), zbyt wysokie ryzyko inwesty-cji (25,4%), a także na mało przejrzyste spółki – mało raportów o niskiej zawar-tości merytorycznej (21%).

8.2. lokowanie śRodków na Rynku catalystRynek alternatywny Catalyst powstał 30 września 2009 roku w celu stworzenia miejsca pozyskiwania kapitału dłużnego (głównie dla spółek i jednostek samo-rządu terytorialnego) oraz platformy obrotu m.in. dla obligacj i korporacyj-nych i komunalnych.

W 2014 roku 10,4% inwestorów zade-klarowało, że posiadało w swoim port-felu obligacje, w tym na rynku Catalyst. Pozostała część inwestorów jako powód nieinwestowania na tym rynku wskazała głównie brak zainteresowania (49,9%), a także słabą znajomość (41,4%). Dużo wskazań padło również na brak zna-jomości charakterystyki notowanych instrumentów (24,3%), niską płynność (16,1%), zbyt wysokie ryzyko niewypła-calności emitenta (14,2%), czy po pro-stu z założenia nieinwestowanie w obli-gacje (14,6%).

Rys. 8.1. Powody nieinwestowania środków na rynku NewConnect

Rys. 8.2. Powody nieinwestowania środków na rynku Catalyst

Profil inwestora giełgowego 2015: Rozdział 8 Rynki alternatywne: NewConnect i Catalyst


Rozdział 9 Walne Zgromadzenia

Niestety od wielu lat tendencja pozo-staje ta sama. Zdecydowana większość inwestorów nie uczestniczy w Walnych Zgromadzeniach, przez co nie wykorzy-stuje swojego podstawowego prawa, czyli prawa do głosu i tym samym decy-dowania o losach spółki. W 2015 roku uczestnictwo w WZa zadeklarowało zaledwie 2,6% badanych inwestorów. Jest to najmniejszy odsetek od 2008 roku.

Wraz ze wzrostem wartości portfela rośnie odsetek inwestorów dek la-ru jących uczestn ictwo w Walnych Zgromadzeniach, jednak warto zazna-czyć, że w porównaniu do zeszło-rocznego badania spadł on znacznie. W przypadku inwestorów posiadających portfel o wartości przekraczającej 0,5 mln zł wyniósł 7,4% wobec 14,5% rok wcześniej. Najwyższy odsetek najbogat-szych wśród uczęszczających na WZa można tłumaczyć w prosty sposób – mają oni większe zaangażowanie kapita-łowe w spółkach stąd też chcą posiadać pełną wiedzę na temat swoich inwesty-cji, którą najprościej uzyskać od zarządu spółki . Anal izując dane można także zauważyć, że wraz ze wzrostem stażu inwestorów, częściej uczestniczą oni w WZa .

Rys. 9a. Uczestnictwo w Walnych Zgromadzeniach

Rys. 9b. Uczestnictwo w Walnych Zgromadzeniach

Profil inwestora giełgowego 2015: Rozdział 9 Walne Zgromadzenia


R e s p o n d e n c i j a k o g ł ó w n y powód , d la k tórego n ie ucze- stniczą w WZA, podają brak czasu na osobiste uczestnictwo (45,4%), brak wiedzy na temat zasad uczestnictwa w WZA (28,8%), a także brak wpływu na jego przebieg i podejmowane decy-zje (30,2%). Inwestorzy często zwy-czajnie nie są zainteresowani udziałem (20,4%) bądź wskazują na mankament braku możl iwości udz ia łu w wza przez Internet (17,5%).

należy w tym mie jscu podkre -śl ić , iż częścią statutowej działal-ności stowarzyszenia inwestorów indywidualnych jest ochrona praw a kc j o n a r i u s z y m n i e j s zo ś c i ow yc h , między innymi poprzez reprezen-tację na walnych zgromadzeniach. inwestorzy mogą przekazywać pełno-mocnictwa do reprezentacji posiada-nych akcji na rzecz sii, dzięki czemu poprzez tworzenie porozumień akcjo-nariuszy interes mniejszości może być lepiej chroniony. często bowiem łączny wpływ inwestorów indywidual-nych na losy spółki, pojedynczo posia-dających niewielkie pakiety akcji, staje się znaczący.




Wyniki Ogólnopolskiego Badania Inwestorów potwierdzają, że zaintere-sowanie inwestorów indywidualnych uczestnictwem w walnych zgroma-dzeniach akcjonariuszy lub później-szym zapoznaniem się z przebiegiem obrad z udostępnionych zapisów audio lub wideo jest dość niskie. Wskazuje na to brak zdania wyrażony przez ponad połowę respondentów w odpowiedzi na pytanie, czy rady nadzorcze i walne zgromadzenia akcjo-nariuszy w sposób właściwy oceniają oraz wyciągają konsekwencje w sto-sunku do zarządu w przypadku błęd-nych decyzji gospodarczych lub dzia-łań na szkodę spółki.

Niepokojąca jest także opinia jednej trzeciej inwestorów, którzy krytycznie odnoszą się do oceny zarządów spółek przez organy nadzorujące działalność spółki. Potwierdza to oczekiwania wielu uczestników rynku, aby rady nadzorcze pełniły bardziej aktywną rolę w kontroli działalności spółek.

Tegoroczne Badanie wskazuje także, iż większość (58,4%) inwestorów uważa raporty kwartalne za istotne źródło informacji o emitencie. Jedynie 17% ankietowanych uznało ten rodzaj raportów za niezawierający istotnych, z punktu widzenia inwestora, informa-cji. Rezultat ten pokrywa się z wynikiem konsultacji, które UKNF przeprowadził na początku 2014 roku z uczestnikami rynku, w związku z wejściem w życie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/50/UE z dnia 22 paź-dziernika 2013 roku zmieniającej dyrektywę Transparency. W ramach powyższych konsultacji, UKNF zwró-cił się do instytucji zrzeszających uczestników rynku kapitałowego, między innymi do Stowarzyszenia I n we s t o rów In d y w i d u a l nyc h , Polskiego Stowarzyszenia Inwestorów Kap i ta łowych , Stowarzyszen ia Emitentów Giełdowych oraz Izby Zarządzających Funduszami i Aktywami, o przedstawienie stanowiska,

czy zakres informacji wymaganych do przekazania w raportach kwartal-nych jest istotny z punktu widzenia podejmowania decyzji inwestycyjnych przez inwestorów. Z przedstawionych opinii wynikało, iż raporty kwartalne stanowią dla większości uczestników rynku użyteczne narzędzie oceny bieżącej sytuacji w spółkach publicz-nych, zaś brak obowiązku przekazy-wania tych raportów mógłby wpły-nąć na proces podejmowania decyzji przez inwestorów, szczególnie odno-śnie małych i średnich spółek.

W tym roku zapytaliśmy inwestorów także o znajomość systemu OAM. Odpowiedzi wskazują, iż jedynie 2,6% ankietowanych inwestorów korzysta regularnie z systemu OAM jako źródła informacji o emitentach, a kolejne 9% respondentów korzysta z tego systemu od czasu do czasu. Aż 75,3% inwestorów nie znało tego systemu. Brak rozpoznawalności OAM wśród inwestorów może wynikać z faktu, iż raporty są tam publikowane w systemie D+1, podczas gdy agen-cje informacyjne i portale interne-towe z nimi współpracujące publikują raporty ESPI w czasie rzeczywistym. Po wejściu w życie Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 596/2014 z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie nadużyć na rynku, raporty będą przekazywane w czasie rzeczy-wistym również w systemie OAM. Może to wpłynąć na zwiększenie jego rozpoznawalności oraz użyteczności dla inwestorów.

W tej edycji zapytaliśmy inwestorów również o możliwość pozostawienia części składki emerytalnej w Otwartych Funduszach Emerytalnych. Ponad dwie trzecie spośród ankietowanych inwestorów pozostało członkami OFE. Świadczy to o zaufaniu inwestorów do rynku kapitałowego oraz o świa-domości dotyczącej dywersyfikacji oszczędności na przyszłe emerytury.

ilona Pieczyńska-czernyDyrektor Departamentu

Ofert Publicznych i Informacji Finansowej Urzędu KNF.


rozdział 10 Sytuacja na polskim rynku kapitałowym

Tym razem inwestorzy za największą słabość polskiego rynku uznali jego małą płynność – na taką odpowiedź wska-zało 39,3% ankietowanych. Wciąż duży odsetek inwestorów narzeka na poda-tek od zysków kapitałowych – 34,1%. Wśród innych popularnych odpowie-dzi znalazły się również wysokie koszty transakcyjne – 31,9%, zbyt duża podat-ność na wahania rynków zagranicznych – 31%, czy niski poziom edukacji finan-sowej – 30,2%.

Można także dostrzec, że wraz ze wzro-stem wartość portfela inwestycyjnego zmienia się postrzeganie słabości polskiej giełdy. Dla najzasobniejszych inwesto-rów największe znaczenie ma płynność. Niską płynność jako największą słabość giełdy wskazało aż 45,6% ankietowanych o portfelu inwestycyjnym powyżej 0,5 mln zł wobec 33,7% badanych z portfe-lem do 10 tys. zł. Z kolei dla mniej zasob-nych inwestorów większym problemem są wysokie koszty transakcyjne – wska-zało na nie 34,9% inwestorów o portfelu do 10 tys. zł, a co ważniejsze również niski poziom edukacji finansowej – odpo-wiednio 39,5%.

Rys. 10. Największe słabości polskiego rynku kapitałowego

Profil inwestora giełgowego 2015: Rozdział 10 Sytuacja na polskim rynku kapitałowym



Rozdział 11

Rachunek maklerski

Przy wyborze domu mak lersk iego dla inwestorów niezmiennie od lat naj-ważniejsze są: jakość platformy interne-towej, poziom opłat i prowizji , a także poziom obsługi kl ienta. Zdecydowana większość inwestorów zawiera trans-akcje przez Internet stąd najwyżej pod względem istotności została oce-niona właśnie jakość platformy inter-netowej. Na drugim miejscu znalazły się opłaty i prowizje, szczególnie istotne dla inwestorów o mniej zasobnych port-felach (patrz Rozdział 10). Zaledwie 11% inwestorów zadeklarowało, że odpo-wiadałyby im prowizje powyżej 0,39%, a także roczna opłata za prowadze-nie rachunku powyżej 50 zł w zamian za dostęp do darmowych notowań. Pozostała część inwestorów podziel i ła się niemal po równo pomiędzy opcjami: prowizja 0,29%-0,39%, prowadzenie rachunku do 50 zł i darmowe notowania pod warunkiem odpowiednich obrotów, a prowizją poniżej 0,29%, darmowym rachunkiem ale kosztem odpłatnych notowań. Za najmniej ważne zostały ocenione bl iskość Punktów Obsługi Klienta, czy też liczba ofert publicznych.

Uporządkowanie e lementów oferty domu maklerskiego przez badanych inwestorów według kryterium ich waż-ności (od 5-najważniejsze do 1-najmniej ważne, w nawiasie przeciętne uszerego-wanie) przedstawia się następująco:

1. jakość p latformy internetowej (4,03)

2. poziom opłat i prowizji (3,92)

3. poziom obsługi klienta (3,78)

4. rekomendacje i analizy (3,52)

5. usługi dodatkowe - edukacja, infor-macje, notowania, kredyty, dostęp do rynków zagranicznych (3,35)

6. połączenie rachunku z RoR-em (3,28)

7. inne - np. konto ike, aPi, dostęp mobilny (3,26)

8. liczba ofert publicznych (3,20)

9. bliskość Pok (2,90)

Przedstawiona powyże j h ierarch ia nie uległa większym zmianom, warto odnotować jednak pewne tendencje przyglądając się bl iżej wydanym oce-nom. Po pierwsze, w ciągu ostatnich lat można zauważyć, że dla inwesto-rów coraz ważniejsze stają się reko-mendacje i analizy, co może oznaczać, że w coraz większym stopniu doceniają oni ich walory merytoryczne. Odsetek ankietowanych, dla których rekomenda-cje i analizy są „bardzo ważne” i „najważ-niejsze” wzrósł do ponad 56%. Mocno na znaczeniu zyskują również inne funk-cjonalności, chociażby takie jak dostęp do kont ike i ikze , czy też, a może przede wszystk im dostęp mobi lny. Najwyższe oceny w tej kategorii przy-znało ponad 46% inwestorów. W mniej-szym zakresie widać również wzrost wagi usług dodatkowych, edukacyj-nych, a także dostęp do ofert publicz-nych. Z drugiej strony, z roku na rok coraz mniej istotna dla inwestorów staje się bl iskość Punktów Obsługi Klienta. Tę cechę za nieważną bądź mało ważną uznało ponad 45% inwestorów. Pokazuje to, że dla coraz większej l iczby inwestorów głównym narzędziem staje się Internet.

W badaniu inwestorów 2015 ponow-nie zapyta l i śmy s ię respondentów jakie są ich zdaniem najważniejsze cechy dobrego rachunku mak ler-skiego. Dla zdecydowanej większości są to niskie prowizje, na co wskazało 62,8% ankietowanych. Inwestorzy licz-nie wskazywali także na dostęp do noto-wań w czasie rzeczywistym – 45,7%, a także łatwość w obsłudze platformy transakcyjnej – 44%.

Profil inwestora giełgowego 2015: Rozdział 11 Rachunek maklerski


Profil inwestora giełgowego 2015: Rozdział 11 Rachunek maklerski

Czym powinien kierować się aktywny inwestor przy wyborze biura makler-skiego? Jakie są najważniejsze cechy dobrego rachunku maklerskiego? Jaką alternatywę dla inwestycji giełdowych widzą klienci?

Podobnie jak w ubiegłych latach, zdecydowana większość inwestorów (62,8%) wskazuje, że najważniejszym parametrem rachunku maklerskiego są niskie prowizje. Ten wynik nie jest zaskakujący, ponieważ dla aktywnych inwestorów indywidualnych koszty transakcyjne są istotnym elementem wpływającym na osiągane wyniki. Inne ważne elementy oferty domu makler-skiego to jakość i łatwość w obsłudze platformy internetowej, a także dostęp do notowań w czasie rzeczywistym.

Blisko połowa badanych (47,3%) jest zainteresowana inwestowaniem na rynkach zagranicznych pod warun-kiem, że poziom prowizji będzie ana-logiczny jak przy inwestycjach kra-jowych. Zapewne wynika to z faktu, że od drugiej połowy 2015 roku na rynkach kapitałowych, a w szcze-gólności na GPW trwa mocna prze-cena i niepewność. Inwestorzy byliby także skłonni zainwestować część swojego portfela w surowce (37,4%) czy rynek walutowy (36,2%). Jednak w praktyce na rynkach zagranicznych inwestuje wciąż niewielka grupa klien-tów. Przyczyn takiej sytuacji można upatrywać w wysokich prowizjach,

braku dostępu do notowań w czasie rzeczywistym i możliwości inwestowa-nia za pomocą tego samego rachunku, z którego można inwestować na GPW.

Z perspektywy Biura Maklerskiego Deutsche Bank mogę powiedzieć, że nasza strategia zaoferowania inwestorom sprawdzonych rozwią-zań w atrakcyjnej cenie przy jedno-czesnym zapewnieniu stabilności i bezpieczeństwa okazała się słuszna. Cena i bezpieczeństwo są jednymi z najważniejszych parametrów bra-nych pod uwagę przez inwestorów, ale nie jedynymi. Ważny jest też m.in. dostęp do materiałów analitycz-nych, możliwość udziału w nowych ofertach publicznych, dostęp do usługi doradztwa inwestycyjnego, przejrzy-stość opłat, pełna dostępność instru-mentów notowanych na GPW, obliga-cji, kontraktów i akcji z NewConnect, możliwość błyskawicznego zasila-nia rachunku maklerskiego środkami z konta bankowego itp. To właśnie kombinacja tych czynników wyróżnia naszą ofertę na rynku i pozwala nam na systematyczne zwiększanie w nim udziału.

Paweł trzaskaDyrektor Biura Maklerskiego

Deutsche Bank


Oceny domów maklerskich nie ulegają istotnym zmianom. Inwestorzy są wciąż najmniej usatysfakcjonowani ofertą edu-kacyjną, jakością analiz i rekomendacji oraz dostępem do informacji i notowań.

najczęściej wybierane domy i biura maklerskie oraz ich oceny znajdują się na stronie www.sii.org.pl w dziale edukacja | badania i Rankingi | Ranking domów Maklerskich.

Analiza preferencji inwestorów w zesta-wieniach krzyżowych z innymi pytaniami pozwoliła na wyciągnięcie następują-cych wniosków:

• im młodsza osoba tym ważniejsze są niskie prowizje, a także rozbu-dowane funkcje platformy transak-cyjnej, natomiast wraz ze wzrostem wieku coraz bardziej liczy się łatwość w obsłudze platformy i mniej dodat-kowych funkcji oraz możliwość skła-dania zleceń przez telefon i bliskość POK,

• dla osób o mniej zasobnych portfe-lach bardzo ważne są niskie prowizje i opłaty za prowadzenie rachunku,

• dla osób z wyższym wykształce-niem istotny jest niski poziom pro-wizji , dostęp do notowań w czasie rzeczywistym, łatwość w obsłudze platformy transakcyjnej i mobilny dostęp, a z niższym wykształce-niem niska opłata za prowadzenie rachunku.

Uporządkowanie niemierzalnych ele-mentów oferty domu maklerskiego – jakości platformy internetowej, poziomu obsługi klienta oraz usług dodatkowych - przez badanych inwestorów według kryterium satysfakcji z nich (od 5-pełna satysfakc ja do 1-brak satysfakc j i , w nawiasie przeciętny poziom satysfak-cji) przedstawia się następująco:

1. bezawaryjność i szybkość plat-formy internetowej (4,07)

2. funkcjonalność platformy informa-tycznej (4,01)

3. profesjonalizm pracowników dM (3,95)

4. j akość obsług i bezpośredn ie j (w Poku, przez telefon) (3,93)

5. dostęp do informacji i notowań (3,77)

6. jakość analiz i rekomendacji (3,65)

7. oferta edukacyjna (3,45)


Grupa KDPWWspieramy Rynek Finansowy

Rozliczanie i rozrachunek transakcji

Autoryzowana izba CCP: KDPW_CCP

Netting

Repozytorium Transakcji KDPW_TR

Agencja Numerująca: ISIN, CFI, FISN, LEI

OTC Clearing

Pożyczki papierów wartościowych

Repo i Tri-party-repo

Grupa KDPW, w skład której wchodzi Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych oraz izba rozliczeniowa KDPW_CCP, zapewnia komplementarny pakiet nowo-czesnych usług dla podmiotów operujących na rynku finansowym: banków, do-mów maklerskich, TFI, OFE, emitentów papierów wartościowych. Oferowanie bo-gatej palety rozwiązań, szytych na miarę lokalnego rynku i rynków regionu CEE, w oparciu o własne rozwiązania technologiczne stanowi istotną przewagę konkuren-cyjną Grupy KDPW.


Rozdział 12 Pozostałe pytania do inwestorów

12.1. Pytania uRzędu koMisji nadzoRu finansowegoKomisja Nadzoru Finansowego zadała inwestorom cztery pytania. Pierwsze z nich brzmiało „Czy rady nadzorcze i walne zgromadzenia akcjonariuszy w spo-sób właściwy oceniają oraz wyciągają konse-kwencje w stosunku do zarządu w przypadku błędnych decyzji gospodarczych lub dzia-łań na szkodę spółki?” Zaledwie 8,7% inwestorów odpowiedziało twierdząco na zadane pytanie, 36,5% zaprzeczyło, pozostała część badanych nie miała zdania na ten temat. Zdecydowanie bardziej krytyczni w tej kwesti i byl i inwestorzy o długim stażu na giełdzie, a także ci o zasobniejszych portfelach.

Drugie pytanie dotyczyło istotności informacj i zawartych w kwartalnych sprawozdaniach f inansowych spółek. Zdecydowana większość inwestorów oceniła je jako istotne – 58,4%. Z kolei 17% ankietowanych odpowiedziało , że wystarczające są raporty półroczne i roczne. Pozostała część zadeklaro-wała, że nie korzysta z tych informa-cji. Użyteczność raportów kwartalnych o wiele lepiej oceniali inwestorzy z wyż-szym wykształceniem.

Kolejne pytanie dotyczyło wykorzysta-nia systemu oaM jako jednego ze źró-deł informacji o emitentach. Ponad 75% inwestorów zadeklarowało, że nie zna tego systemu. Z systemu oaM korzy-sta natomiast 11,6% ankietowanych, w szczególności osoby o najzasobniej-szych portfelach.

Ostatnie pytanie dotyczyło pozosta-nia w ofe . Ponad połowa inwesto-rów (51%) zadeklarowała, że pozostała w ofe i zamierza dokonać takiej samej decyzji przy możliwości zmiany w 2016 roku. 16,4% ankietowanych pozostało w ofe jednak rozważa przejście do ZUS w kolejnym okienku. Pozostała część – 32,6% badanych, zadecydowała o przej-ściu do ZUS . Na pozostanie w ofe zdecydowal i s ię głównie inwestorzy z wyższym wykształceniem.

12.2. Pytania giełdy PaPieRów waRtościowych w waRszawieGie łda Pap i e rów War tośc iowych w Warszawie zadała inwestorom p ięć pytań . Po p ierwsze pyta ła , czy inwestorzy mają wystarczająco łatwy dostęp do raportów analitycznych o spółkach . Zdecydowana więk-szość inwestorów uznała, że posiada łatwy dostęp do raportów anal i tycznych – 78,6%, jednak 43,4% dodało, że raporty te dotyczą przede wszyst-kim dużych spółek. 21,4% inwesto-rów uznało, że za mało raportów a n a l i t y c z n y c h j e s t p u b l i c z n i e dostępnych.

Drugie pytanie dotyczyło płatnego dostępu do pakietów informacji. 40,3% inwestorów zadeklarowało, że nie jest skłonna do płacenia za informacje. Z kolei pozostała część mogłaby zapłacić za rozszerzone dane na temat notowań instrumentów finansowych – 21,7%, za serwis z informacjami na temat emitentów (powiadomienia w formie alertów) – 25,4%, czy też za szczegó-łowe raporty finansowe z możliwością ich analizy z wykorzystaniem różnych narzędzi – 33,6%. Wyższą skłonność do płacenia za takie informacje wyka-zują osoby młode, a także inwestorzy o najzasobniejszych portfelach.

Ko le jne pytan ie dotyczyło bar ier w inwestowaniu na rynku giełdowych instrumentów pochodnych. Dwie naj-większe z nich to brak wiedzy na temat konstrukcji i zasad obrotu pochodnymi – 38,3% (szczególnie inwestorzy o krót-kim stażu na giełdzie), oraz brak umie-jętności oszacowania ryzyka inwestycji – 30,4%. Pozostałe bariery to wysokie opłaty transakcyjne – 22,9%, wysoki depozyt zabezpieczający – 18%, mała liczba instrumentów bazowych – 13,7%, wartość kontraktu terminowego – 12%. Pozostała część inwestorów – 18,7%, zadeklarowała, że żaden z wymienio-nych czynników nie jest dla nich barierą.

Profil inwestora giełgowego 2015: Rozdział 12 Pozostałe pytania do inwestorów


Przedostatnie pytanie dotyczyło nowych pochodnych, które chc ie l iby mieć w ofercie inwestorzy. Ci w przeważającej większości wskazali na opcje na akcje – 52,2%, a także na kontrakty na dywi-dendę – 44,7% (szczególnie inwestorzy o zasobniejszych portfelach) . 12,6% inwestorów zadeklarowało, że chciałoby kontrakty na surowce.

Ostatnie pytanie dotyczyło za inte-resowania inwestorów konkretnymi ins t rumentami s t ruk turyzowanymi . Najpopularniejszym wskazaniem okazały się fundusze etf – 61,8%. W drugiej kolejności znalazły się certyfikaty Turbo – 29,9%, a następnie certyfikaty Faktor – 18,8%, i certyf ikaty typu Tracker – 17,8%. Dwa ostatnie wymienione instrumenty były szczególnie intere-sujące dla osób o najzasobniejszych portfelach.

Profil inwestora giełgowego 2015: Rozdział 12 Pozostałe pytania do inwestorów

W Polsce większym problemem niż trudny dostęp rynku kapita-łowego dla spółek sektora MsP , jest pogłębiający się brak zaufania i coraz bardziej ograniczona baza inwestorów, szczególn ie indy-widualnych. Nawet najbardzie j l iberalne zasady dostępu spółek do rynku nie pomogą w sytuacji braku inwestorów, którzy dostar-czają płynność na GPW , umożli-wiają wycenę rynkową i stanowią o atrakcyjności naszego rynku. Dlatego wysiłki wszystkich insty-tucji funkcjonujących na polskim rynku kapitałowym powinny sku-pić się na budowaniu jego atrak-cyjności i wprowadzaniu rozwiązań zachęcających inwestorów indy-widualnych do długoterminowego zaangażowania w instrumenty notowane na GPW .

Niemniej ważna jest edukacja ryn-kowa, tak aby do giełdy przeko-nać świadomych inwestorów, pra-gnących realnie pomnażać swój

kapitał. Nie tylko inwestując bez-pośrednio w akcje, ale także inne instrumenty, dywersyfikując w ten sposób swój portfel. Jest to ważne, jeśl i chcemy budować dobrobyt, nie tylko w perspektywie miesięcy czy ki lku lat , a le w kontekście oszczędzania na bardziej odległą przyszłość – emeryturę.

25 lat historii rynku kapitałowego to wciąż krótki okres, a coroczne badania aktywności i struktury inwestorów pokazują, że rynek ma wciąż ambitne zadanie do wyko-nania – przekonanie Polaków, że giełda jest dobrym miejscem do lokowania swoich oszczędno-ści. Budowanie bazy kapitałowej opartej na krajowych oszczędno-ściach zmniejszy wrażliwość rynku na globalne wahania koniunktury i będzie źródłem f inansowania rozwoju i innowacj i krajowych spółek i szerzej – całej polskiej gospodarki.

iwona srokaPrezes zarządu KDPW


Ogólnopolskie Badanie Inwestorów 2015 - wyniki

Economy & Finance