Örgütsel Davranış ve Çağdaş Yaklaşımlar

Örgütsel Davranış ve Çağdaş YaklaşımlarYRD. DOÇ. DR. FAHRETTİN ELDEMİR

İçindekiler

(Yönetsel ve Örgütsel) Kuramsal GörüşlerSistem YaklaşımıDurumsallık YaklaşımıToplam Kalite Yaklaşımı

Yönetsel ve Örgütsel Bazı Kuramsal Görüşler

Douglas McGregor ve X ve Y Kuramı

George C. Homans’ın İnsan Grubu Yaklaşımı

Chris Argyris’in Olgunlaşma Kuramı

A. Maslow’un İnsan Gereksinimleri Kuramı

F. Herzberg’in Çift Etmen (Hijyen-Güdüleme) Kuramı

Rensis Likert’in Yönetim Sistemleri Yaklaşımı

Kurt Lewin’in Güç Alanı Analizi

Blake ve Mouton’un Yönetim Biçimleri

Douglas McGregor ve X ve Y Kuramı

Taylor ve Fayol’dan etkilenmiştir. Vasat insan işi sevmez, işten kaçmanın yollarını arar. Yönetilmeyi tercih eder, sorumluluktan kaçar. Bencildir, kendi amaçları öndedir. Yenilik ve değişiklikten hoşlanmaz. Örgütsel sorunları çözmede çok az yeteneği bulunur. Parlak zekalı değildir ve ödüllendirilerek harekete

geçirilebilir.

Douglas McGregor ve X ve Y Kuramı

Y Yaklaşımı:

Fiziksel ve düşünsel çabalar oyun ve dinlenme kadar doğaldır (Ortalama insan işten nefret etmez.)

Sıkı yönetim ve ceza tek yol değildir.

Amaçlara bağlılık ödüllere bağlıdır.

Normal insan elverişli şartlarda sorumluluğu sadece kabul etmez , onu aramayı da öğrenir.

Örgütsel sorunların çözümünde gerekli olan yetenekler her insanda vardır.

Çağdaş sanayi yeteneklerden yalnızca bir kısmından yararlanabilmeyi sağlar.

George C. Homans’ın İnsan Grubu Yaklaşımı(İnsan Grubu adlı yapıtı)

Duygular

Karşılıklı İlişkiler

Faaliyetler

Chris Argyris’in Olgunlaşma Kuramı

Kişiyi olgunlaştıran 7 değişim: Kişi (Bebek gibi) zamanla pasif durumdan aktif duruma

geçer. Kişi zamanla kısmi bağımsızlık kazanır. Birkaç davranıştan çok türlü davranışa yönelir. Rastgele yüzeysel ilgiler yerine güçlü ilgiler gösterecek. Şimdiki zaman yerine geçmiş ve gelecek zamanı da

dikkate alacaktır. Kendini küçük görmek yerine eşit ve ya daha üst

düzeylere gelecektir. Kendini tanıyamama duygusundan sıyrılarak kendini

tanıyıp davranışlarını kontrol edecektir.

A. Maslow’un İnsan Gereksinimleri Kuramı

Kendini Güncelleştirmek(Yaratıcılık)

Takdir ve Saygı

Sevgi ve Ait Olma

Güvenlik

Fizyolojik

F. Herzberg’in Çift Etmen Kuramı

İşyeri koşulları ne olmalı?

(Hijyen ve Güdüleme)

Hijyen Fiziksel çalışma koşulları

İş güvenliği

Ücret ve maaş

Ast – üst ilişkisi

Yöneticinin teknik bilgi ve becerisi

İşletme politikası ve yönetimi

Güdüleme

İşi tamamlayabilmesi

İşyerinde tanınması

İşi sevmesi

Yetki ve sorumlulukların verilmesi

Terfi etme ve sosyal statü

Mesleki gelişim

Rensis Likert’in Yönetim Sistemleri Yaklaşımı

Örgütün en önemli serveti insandır; diğerleri sigortalanabilir.

Örgütlerin yönetim sistemlerini 1’den 4’e derecelendirmiştir: 1’de astlara güven en az.

4’te ise astlara güven tamdır.

Kurt Lewin’in Güç Alanı Analizi

Örgüt; birbirine zıt olan iki gücün (grubun) çarpışma alanıdır. Sosyal ve psikolojik baskı unsurları

Sürükleyici güçler ve kısıtlayıcı güçler

Blake ve Mouton’un Yönetim Biçimleri (1978)

Yönetim insan ihtiyaçlarını karşılamaya azami dikkat,

rahat ve arkadaşça bir

örgütİnsana Dönüklük

Verime Dönüklük

İş başarma konusunda arzulu

kişiler örgütsel amaçlar etrafında

birleştirilerek karşılıklı güven, sevgi ve saygı

Sıradan bir örgüt üyesi olarak iş

yapmak konusunda asgari

ölçüde çaba harcamak

İş koşullarını düzenleyerek

sonuçlara ulaşmak. İnsanı asgari ölçüde dikkate almak

Moral tatminkar bir düzeyde

tutularak beklenen

verimliliğe ulaşmak

ÖRGÜTSEL DAVRANIŞ VE ÇAĞDAŞ YAKLAŞIMLAR

Sistem Yaklaşımı

Durumsallık Yaklaşımı

Toplam Kalite Yaklaşımı

Küreselleşme ve Örgütsel Davranış

Sistem Yaklaşımı

Sistemi bir, iki veya daha fazla bağımsız parçaların kısmı veya alt sistemlerin bütününden oluşmuş ve çevresindeki diğer sistem ile üst sistemlerle snırları çizilebilen örgütlenmiş bir birlik olarak tanımlayabiliriz.

Sistem Yaklaşımı

Girdiler Çıktılar

İnsanlar (emek) Örgütsel Ürünler, Hizmet

Hammaddeler Dönüşüm Kâr/zarar

Makina, teçhizat Süreci Çevreye Bilgi

Para+teknoloji Değer veya İnsan Tatmini

Bilgiler Fayda Yaratma Örgütsel Büyüme

Geri Besleme (Bilgi ve tecrube)

Örgütsel Sistem

Sistem Yaklaşımının Ana Kavramlar

Alt sistemler Hollizm(Bütünlük) Açık sistemler görüşü Girdi-Değişim-Çıktı

modeli Sistemin sınırları Negatif Entropi Dinamik denge Geri-besleme

Sistemler arası hiyerarşi, İçsel elenme Çok amaçlılık Sistemlerin eş sonuçluluğu

ÇEVRESEL SİSTEM

Yönetsel Alt Sistem

Amaç BelirlemePlanlama

Kaynakların Biraraya

GetirilmesiÖrgütlenmeUygulama

Kontrol

Amaçlar ve Değerler Alt

SistemiKültürFelsefe

Toplumun Genel Amaçları

Grup AmaçlarıBirey amaçları

Yapısal Alt SistemGörevlerİş Akışı

İş gruplarıOtorite

Bilgi AkışıProsefürler

Kurarlar

Teknik Alt sistemBilgilerTeknikler

Teknik Alt Yapı ve Kolaylıklar

MakinaAraç Gereçler

Psikososyal Alt Sistem

İnsan KaynaklarıTutumlar

AlgılamalarMotivasyon

Grup DinamiğiLiderlik

HaberleşmeBireylerarası

İlişkiler

Örgütsel Sistem

Sistem Yaklaşımında Çevre-örgüt Etkileşimine Analitik Bakış

ÖRGÜT İÇİ FAKTÖRLER

AmaçlarİnsanlarTeknoloji

Örgütsel yapı ve ilişkiler

Strateji ve planlar

GENEL ÇEVRE FAKTÖRLERİ

Teknolojik

SosyoKültürel

Doğal

Ahlaksal

Uluslararası

Dinsel

Hukuksal (yasal)

Ekonomik

Politik Müşteriler

Satıcılar

SendikalarSivil örgütKurumları

ÇevreHalkı

Devlet

Bankalar

Rakipler

YAKIN ÇEVRE FAKTÖRLERİ

Belediye

Aracılar

Durumsallık Yaklaşımı

Örnek Olay Yaklaşımı:Her örgütün kendine özgü koşulları var-dır. Yöneticiler bunu dikkate almak zorun- dadırlar.

Genel ve Evrensel Yaklaşım:Tüm örgütler için uygulanabilecek genel kurarlar ve modeller vardır.

Durumsallık Yaklaşımı:1) Her örgütü kendi

çevresi ve mantığı içinde analiz etme-lidir. Körü körüne doğmatik ve genel-ci Görüşleri uygulamamalıdır.

2) Örgütler için önce-den bulunmuş genel ilke ve kurarlar uygun düştüğü taktirde geliştirilen örgütsel modelde kullanılabilir.

Her örgütün kendine göre modeli kurulmalıdır.

Tek model her duruma uygundur

Durumsallık Modeli