ینیمز بیس مهم یاهیرامیب و تافآ3 79 هچوک هیمراص و هیدمص لصافدح -مایخ هارگرزب :یزکرم رتفد سرد t.me/HayateSabzCo:یمارگلت

1

79حدفاصل صمدیه و صارمیه کوچه -آدرس دفتر مرکزی: بزرگراه خیام

t.me/HayateSabzCo ال تلگرامی:کان www. Hayatsabz.com 03132374358اس: شماره تمFarnaz Tavakoli

های سیب زمینی بیماری

3........................................................................................................................................................................ پوسیدگی ریشه -1

5.................................فوزاریومی....................................................................................................................پوسیدگی خشک -2

8......................................زمینی........................................................................................................................لکه موجی سیب -3

10.....................................................................................................................)بادزدگی سیب زمینی(........ بیماری سفید داخلی -4

12....................................................خال سیاه سیب زمینی.......................................................................................................... -5

14...............................................ردگی ورتیسیلیومی.............................................................................................................پژم -6

16.........................................................................................پژمردگی باکتریایی سیب زمینی...................................................... -7

18...................................پوسیدگی نرم باکتریایی و ساق سیاه سیب زمینی................................................................................... -8

20......................................سکب )جرب( معمولی سیب زمینی...................................................................................................ا -9

22...............................................................................لوله ای شدن برگ سیب زمینی................................................................. -10

24.....................................زمینی........................................................................................................................سیب Yویروس -11

26...................................................................................سیب زمینی.......................................................................... Xویروس -12

28.........................................سیب زمینی.................................................................................................................... Aویروس -13

29...............................................جارویی شدن سیب زمینی......................................................................................................... -14

30............................................................................................................نماتد مولد غده............................................................ -15

آفات سیب زمینی

32.......................................................................................................................................................کرم برگخوار سیب زمینی -1

35........................................................بید سیب زمینی................................................................................................................ -2

40.....................بر(..........................................................................................................................شب پره زمستانی)کرم طوقه -3

باسمه تعالی

سیب زمینی مهم بیماریهای و آفات

فهرست

2



43...................................................................کرم مفتولی سیب زمینی....................................................................................... -4

45.....................................................سوسک کلرادو.................................................................................................................. -5

49.........................................................پروانه کله مرده.............................................................................................................. -6

52...............................................................................................................آبدزدک................................................................. -7

اختالالت فیزیولوژیکی سیب زمینی

56..............................................................................................................................................................سبز شدن سیب زمینی -1

57.........................................................سرمازدگی..................................................................................................................... -2

58...................................................د اکسیژن.....................................................................................................................کمبو -3

59......................................................................................................................................................................................چند نکته

3



ینیزم بیمهم س های یماریب

پوسیدگی ریشه -1

یا شانکر ساقه زیر زمینی نیز گویند. Black scurfبه این بیماری شوره سیاه یا

زین پنبه و کلم را ،یروغن اهانیاز جمله حبوبات، گ گرید یزراع اهانیاز گ یاریبس ینیزم بیعالوه بر س یماریب نیا

.کند یآلوده م

این بیماری در اغلب مناطق کشت به خصوص مناطق سردسیری و کشت استمرار ایران از جمله اردبیل، همدان، اصفهان،

زیادی دارد.و خوزستان اهمیت تهران، کرمان)جیرفت، کهنوج(

عامل بیماری

.باشد یمRhizoctonia solani قارچ یماریعامل ب

بیماری عالئم

با شوند یبوده و با آب شسته نم یکه سطح استی رنگ اهیس یاسکلروت ها لیتشک ینیزم بیغده س یرو(

و بازار پسندی محصول را کاهش می دهد. ناخن به راحتی کنده می شوند(

و وقفه در غده یرو یجوانه ها موجب مرگمرطوب یها در خاک اسکلروت آلوده به یغده ها کاشت

شود. یها م آن رشد

ندیرو یکه از غده آلوده م ییساقه ها یروایجاد زخم.

بوته یکوتولگ

ها برگ شدن یارغوان

ها برگ یو زرد یدگیچیپ

)تشکیل غده های هوایی )شبیه به بیماری ویروسی و فایتوپالسمایی

شانکر به صورت لکه های قهوه ای تیره و فرورفته در قسمت ساقه زیرزمینیایجاد

4



:باشد بیماری مشتمل بر دو مرحله مجزا می

آلودگی گیاهان در حال رشد با پدید آمدن شانکر ریزوکتونیایی

رنگ های دختری به وسیله سختینه و یا پوشش سیاه آلودگی سطحی غده

بیماری وكنترل پیشگیری های روش

از اسکلروت یسالم و عار یکاشت غده ها

های بذری در شرایط سرد و خنک اجتناب از کشت زود هنگام غده

با استفاده از سموم قارچکش یبذر یغده ها یضد عفون

شانکر ساقه زیرزمینی

5



شود یاس ضد عفون یرورال ت رینظ ییها قبل از کشت بذر با قارچ کش.

آلوده یها نیسال در زم 4تا 3 به مدت ینیزم بیعدم کشت س

سال در مناطقی که استرین 2-3ها به مدت ت و گراسالزمینی با غ تناوب زراعی سیبAG3 قارچR.solani

دهد. بیماری را که خاکزاد است، کاهش می بقای بیشتری در خاک دارد، مایه تلقیح عامل

گردیده است.تیابندازول توصیه اخیراً نیز قارچ کش سیستمیک

فوزاریومیپوسیدگی خشک -2

ها پس از برداشت، زاترین بیماری های قطعات بذری مهمترین و خسارت های خشک غده و پوسیدگی پوسیدگی

-بیدرصد س 20از شیبوده و ب ینیزم بیمهم س یها یماریب از یکی یماریب نیا .باشند انبار و در زمان کاشت می

مبتال هستند. یماریب نیرسند به صورت پنهان و آشکار به ا یدر بازار به فروش م که ییها ینیزم


،F. sambucinum گونه هایها عوامل اصلی پوسیدگی خشک غده باشند. می Fusariumعامل بیماری گونه های

F. solani ، F. oxysporum و F. equiseti شناسایی شده اند.

شرایط مساعد بیماری

عامل بیماری خاکزی می باشد

درصد 70 یباال یدر رطوبت نسب یماریتوسعه ب

سانتی گراد درجه 20تا 15 حرارت

دمای باالی محیط به خصوص زمانی که گیاه تحت شرایط استرس خشکی و گرمای شدید دوره رشد قرار

دارد موجب تشدید بیماری می شود.

کاهد یم یماریب شرفتیپ فسفره از یاستفاده ازکودها.

گردد یغده ها م تیدر مزرعه باعث حساس ازته پتاسه و یاز کودها هیرو یاستفاده ب.

6



عالئم بیماری

در محل ژهیغده ها به و یبر رو یا قهوه یماه بعد از انبار کردن غده ها به صورت لکه ها کیعالئم معموال

شوند. یم دهیها د زخم

ندیآ یم در ییایشده و غده ها به حالت موم دهیلکه فرورفته و چروک یرو پوست جیبه تدر.

باشند یم حساس تر یماریب نیغده ها در طول دوره انبار کردن به ا.

.زردی برگ های پایینی و کلروتیک برگ های باالیی که منجر به پژمردگی گیاه می شود

تغییر رنگ بافت آوندی ساقه و غده

در محل اتصال استولون و یا چشم های غده یا پوسیدگی های دایره ای شکل داخل نکروز قهوه ای رنگ

غده

رزت

ارغوانی شدن قسمت هوایی گیاه

مرگ زود هنگام گیاه

معموال پوسیدگی خشک غده سیب زمینی را در انبار موجب می شوند ولی ممکن است در رطوبت باالی

تر یا آبدار به وجود آید. انبار پوسیدگی

در رطوبت باالی انبار زمینی های آلوده به بیماری پوسیدگی خشک سیب پوسیدگی تر غده

7



روش های پیشگیری وكنترل بیماری

از زخم شدن غده ها در زمان برداشت یریجلوگ

اجتناب از کاشت غده های آلوده به بیماری

غده های بذر سیب زمینی در نواحی عاری از پژمردگی قارچیکاشت

آلوده و سالم در انبار یجداکردن غده ها

ضدعفونی انبار

گراد یدرجه سانت 7تا 4انبار در درجه حرارت یمناسب و حفظ دما هیتهو

با استفاده از سموم قارچکش یبذر یغده ها یضد عفون

های آلوده به بیماری پوسیدگی خشک فوزاریومی غده

8



(Early blight زودرس تیبال) ینیزم بیس یلکه موج یماریب -3

ضعیف اغلب به گیاهان پیرتر که شروع بهدهد، بلکه می ین بیماری به ندرت گیاهان جوان و قوی را موردحمله قرارا

.دارد شود، وجود زمینی کشت می ین بیماری در سراسر دنیا هرجا که سیبمی کند. ا کنند حمله شدن می


این بیماری می باشد.عامل Alternaria solani قارچ

شرایط گسترش بیماری

آلودگی در آب و هوای گرم و مرطوب، شبنم، بارندگی یا آبیاری صورت زنی اسپور قارچ و ایجاد جوانه

.گیرد می

.زمستان گذرانی در بقایای شاخ و برگ باقیمانده در مزرعه و روی غده آلوده می باشد

بیماری موثر است.وزش باد در پراکنده شدن اسپور و گسترش

استرس ناشی از تغذیه ناکافی، زخم، خسارت حشرات، خشکی و ... این بیماری زمانی که گیاه تحت شرایط

.شود تری ظاهر می شکل مخرب است، به


های قسمت روی در تر مسن های برگچه روی داری زاویه و رنگ تیره تا تیره ای قهوه کوچک های لکه

.آید می پدید گیاه پایینی

به باشد می داخلی متحدالمرکز های حلقه وجود ها آن اصلی مشخصة و داشته نامنظم شکل غالباًلکه ها

می شود. نامیده موجی لکه بیماری این علت همین

ایجاد می شود. رنگی زرد تا روشن سبز هالة غالباً ها لکه اطراف

گیرند خود به سوخته حالت گیاه هوایی های اندام تمام است ممکن و کرده پیدا توسعه سرعت به ها لکه.

چرمی خشک، ها لکه این زیر گوشت اغلب و باشند، می شکل بی یا و گرد رنگ تیره غده روی های لکه

.هستند رنگ قهوه ای معموالً و ای پنبه چوب تا

آیند می در قهوه ای رنگ به و شده پوسیدگی دچار آلوده های غده.

9




کاشت جهت زمینی سیب دیررس واریته های از استفاده

منظم کودپاشی و آبیاری طریق از ها بوته رشد تقویت برای مناسب شرایط ایجاد

شده عفونی ضد و سالم بذر کاشت

ها آن انهدام و بقایا آوری جمع

10



دیده صدمه های غده کاشت از اجتناب

هیدروکسید ها، دیتیوکاربامات )مانند مزرعه در محلول پاشی صورت به محافظتی قارچکش های از استفاده

بیماری وقوع با همزمان کلروتالونیل( فیتین و

Late blightبیماری سفید داخلی )بادزدگی سیب زمینی( -4

Late blightبیماری سیب زمینی در دنیا قلمداد می شود. علی رغم و مهم ترین ین بیماری به عنوان مخرب ترینا

در مزرعه ظاهر می شود. Early blightغالبا این بیماری زودتر از بیماری برگی

بیماری املع

Phytophthora infestans می باشد، که قادر است هم به غده و هم به شاخ و علمی نام با قارچی بیماری، این عامل

برگ گیاه طی چندین مرحله از رشد گیاه حمله نماید.


(%90باال )بیش از رطوبت نسبی

بارندگی

آبیاری بارانی

شبنم

درجه سانتی گراد 15-21درجه سانتی گراد و دمای روزانه 10-15دمای شبانه


کوچک آبسوخته، سبز روشن تا تیره به شکل مدور تا حدی بی شکل بر روی برگ های پایینی لکه های

گیاه

.لکه ها از نوک یا حاشیه برگ ها شروع و به داخل بافت برگ گسترش می یابد

در شرایط خنک و مرطوب لکه ها گسترش یافته و اغلب به صورت لکه های بزرگ قهوه ای تیره یا تیره

رنگ در می آید.

11



.لکه ها به یکدیگر پیوسته و موجب بالیت کامل برگ ها می شود

های گیاه گسترش یافته و گاهی موجب شکستگی ساقه شوند.رگ ها و ساقهلکه ها ممکن است به سمت دمب

.در شرایط خنک و مرطوب کپک سفید رنگی در سطح پایینی برگ ها رویت می شود

.اطراف لکه ها معموال هاله سبز کم رنگ تا زرد رنگی تشکیل می شود

د.در صورت گسترش بیماری ممکن است تولید بوی نامطبوع پوسیدگی نماین

می قرمز به متمایل قهوه ای رنگ به خشکی و سطحی پوسیدگی توسعه موجب ها غده در اولیه آلودگی-

گردد.

اغلب، و می یابد توسعه پوسیدگی شوند انبار مرطوب و گرم شرایط در آلوده های زمینی سیب چنانچه

.پوسانند می کامالً را آنها و شده ور حمله آلوده های بافت به ثانویه های میکروارگانیسم

12




بیماری به آلوده های غده کشت از اجتناب

مناسب عمق در زمینی سیب بذری های غده کشت

شود می غده ها به هوایی قسمت های از آلودگی گسترش از ناشی خطر کاهش موجب بوته پای خاکدهی.

با و سرد انبارهای در ها غده داری نگه و انبارداری از قبل ها غده کردن خشک و آلوده های غده حذف

مناسب تهویه

بیماری وقوع زمان. گیرد انجام بایست می بیماری وقوع از قبل و محافظتی سموم از استفاده با شیمیایی مبارزه

در. دارد منطقه محیطی شرایط به بستگی نیز سمپاشی تکرار و گردد می تعیین آگاهی پیش سیستم طریق از

-می استفاده دارند سیستمیک خاصیت که سمومی از معموال باشد، شده حادث مزرعه در بیماری که صورتی

نشان مقاومت سیستمیک ترکیبات به است ممکن بیماری عامل نژادهای از برخی که آن جهت به لیکن. شود

.روند می کار به محافظتی های قارچکش با مخلوط صورت به سیستمیک ترکیبات معموال دهند،

خال سیاه سیب زمینی -5

عموال به بافت های بیمار و یا گیاهان بیماری م نامند. عامل می نیز ریشه پوسیدگی یا آنتراکنوز را سیاه خال بیماری

کند. در اثر این بیماری عالوه بر کاهش عملکرد محصول در ضعیف شده در اثر عوامل بیماریزای دیگر حمله می

مزرعه کیفیت غده آلوده در انبار نیز تنزل می یابد.

13




Colletotrichum قارچعامل این بیماری است و هم نام دیگر آن Colletotrichum coccodes قارچ

atramentarium .می باشد

بیماریشرایط مساعد

می توان به موارد زیر اشاره کرد: آلودگی تشدید در موثر عواملاز

سبک و شنی خاک

خاک باالی دمای

نامناسب زهکشی

خاک فسفر و نیتروژن بیشبود یا و کمبود

هایغده در بیماری گسترش موجب سانتیگراد درجه 10 باالی دمایو درصد 90 پایین رطوبت نیز انبار در

می شود. سیب زمینی


الئم.)عشود می ظاهر ها بوته فوقانی های قسمت و برگ و شاخ زردی و پژمردگی صورت به مزرعه در ابتدا

بیماری عامل تشخیص و بوده فوزاریوم و ورتیسلیوم از ناشی پژمردگی عالئم مشابه مرحله این در بیماری

(سازد می غیرممکن را

می روند بین از نهایت در و شده رنگ ای قهوه آلوده های بوته بیماری، پیشرفت با.

گردد می نمایان آلوده ساقه بافت روی بر( قارچ استراحتی اندام) رنگ سیاه سختینه زیادی تعداد.

قسمت این کورتکس های بافت. آید می پدید آلوده گیاه زیرزمینی ساقه روی بر بیماری عالئم بارزترین

هایسختینه و آید می در ارغوانی رنگ به و نمایان کامالً گیاه چوبی آوند بافت و شده ریزی پوست معموالً

.گردد می تشکیل چوبی ساقه خارجی و داخلی سطوح در قارچ رنگ سیاه

14




آلودگی از عاری و سالم بذر از استفاده

خانواده گیاهان از استفاده عدم و غالت با مدت طوالنی زراعی تناوب Solanaceae سیب با تناوب در-

زمینی

انبار و مزرعه در بهداشتی اصول رعایت

خاک مناسب زهکشی و مزرعه حد از بیش آبیاری از اجتناب

سانتیگراد درجه 4 حدود در انبار دمای داشتن نگه پایین نیز و( %90 باالی) انبار رطوبت داشتن نگه باال

لیومییورتیس پژمردگی بیماری -6

-مسافت در بیماری گسترش .سرد است پژمردگی ورتیسلیومی از بیماری های مهم سیب زمینی به ویژه در آب و هوای

یا وسائل طریق از کوتاه های مسافت در و زمینی سیب بذری های غده به چسبیده آلودة خاک طریق از طوالنی های

.گیرد می صورت آبیاری آب یا و آلوده کشاورزی ادوات

سختینه های عامل خال سیاه روی غده سیب زمینی

15




در شرایط V. dahliae می باشند که قارچ V. dahliae و Verticillium albo-atrum عامل بیماری دو گونه قارچ

ر دمای پایین تر بیماری زایی دارند.د V. albo-atrum محیطی گرمتر و گونه


گسترش گیاه فوقانی های قسمت سمت به تدریج به و شده شروع گیاه پایین های قسمت از ابتدا در

.یابدمی

نهایتاً و روشن زرد ابتدا پژمرده های برگ مانند می باقی سبز گیاه رأس های برگ تنها اوقات اغلب در

.شوند می رنگ ای قهوه

هایبرگ از قسمتی در و ساقه یا و بوته روی در ها برگ طرفه یک زردی صورت به بیماری ابتدایی عالئم

.شود می ظاهر گیاه

بین از و شده پژمرده بیماری شدت به بسته آهسته طور به یا و سرعت به است ممکن آلوده گیاهان سپس

.روند

آلوده های بوته در ها برگچه انتهایی سوختگی و پیچیدگی

که طوری به آمده در روشن ای قهوه رنگ به سیب زمینی غده و ساقه پایین های قسمت آوندی حلقه

.یابد می گسترش داخل از غده اواسط تا و شروع غده استولونی انتهای از غده در رنگ تغییر

روی چشم های اطراف در و آمده پدید گوشت داخل در حفراتی همچنین آلوده شدیداً های غده در

.شود می ظاهر رنگی تیره یا و صورتی رنگ تغییر غده

16




ویژه به سوالناسه خانواده گیاهان کاشت از اجتناب و بقوالت غالت، نظیر غیرمیزبان گیاهان با زراعی تناوب

زمینی سیب با تناوب در جانمباد

تراکم و شدت افزایش موجب یسیست نماتد و گره مولد نماتد زخم، مولد نماتد نظیر یینماتدها با لودگیآ

ها به منظور کنترل نماتد نماتدکش با خاک فومیگاسیون بنابراین شود، می ورتیسلیومی پژمردگی بیماری

توصیه می گردد.

مناسب کننده ضدعفونی های قارچکش با زمینی سیب بذر نمودن آغشته

زمینی سیب باكتریایی پژمردگی -7

یکی از مهمترین و شایع ترین بیماری های سیب زمینی در مناطق بیماری پژمردگی سیب زمینی یا پوسیدگی قهوه ای

حاره، نیمه حاره و بعضی از مناطق معتدله گرم دنیا می باشد. این بیماری از مناطق نسبتا سرد نیز گزارش شده است.


و زمینی سیب آلوده های غده در زا بیماری عامل. باشد میRalstonia solanacearum باکتری بیماری عامل

.کند می گذرانی زمستان مزرعه هرز هایعلف

رطوبت نسبتا باالی خاک جهت فعالیت باکتری مناسب می باشد.


بوته کل شدن خشک سبز و پژمردگی

سیاه صورت به بیماری آثار ها غده در ولی شود نمی دیده عالئمی هیچگونه هوایی های اندام در اهیگ

.گردد می مشاهده آوندها شدن

17



می خارج آوندها از رنگی سفید قطرات صورت به باکتری ترشحات شود داده برش آلوده غده چنانچه-

.شوند

آلودگی محل به خاک چسبیدن باعث که شود می خارج ای چسبنده مواد ها غده چشم ناحیه در غالبا

.شود می


آلوده غیر های زمین در سالم بذر کاشت

همچنین سلمه تره، پنیرک و ماشک زمینی سیب مزارع هرز های علف با مبارزه

استفاده از ارقام مقاوم و متحمل

تعویض تاریخ کشت به منظور مواجه نشدن دوره رویش فعال گیاه با درجه حرارت زیاد و رطوبت

باالی خاک

18



زمینی سیاه سیب ساق و باكتریایی نرم پوسیدگی -8

این بیماری تقریبا در هر جایی که این محصول کشت می شود اعم از مناطق سردسیر و گرمسیر یافت می گردد ولی

زمینی نرم غده و یا سیاه شدگی ساقه سیبمی باشد. در اثر این بیماری پوسیدگی خسارت آن بیشتر در مناطق مرطوب

باشد.ین بیماری در ابتدای فصل رویش میبیشترین خسارت ناشی از او یا هر دو حالت مذکور در گیاه پدید می آید.

بیماری املع

-امل بیماری در غده های آلوده سیبباکتری ع. می باشد Pectobacterium carotovorumعامل بیماری باکتری

فرنگی، بادمجان، خیار، بیماری زا در گیاهان گوجه عامل .خاک زمستان گذرانی می کند زمینی باقی مانده در انبار و

ترب،کرفس، کاهو، اسفناج و کلم نیز ایجاد بیماری می کند. کدو، هویج، پیاز،


ایستا بودن بوته

ظهور رنگ سبز روشن تا زرد روی شاخ و برگ

لوله ای شدن برگ ها به سمت باال

سیاه شدن ساقه در قسمت تحتانی هم سطح خاک و انهدام ساقه

کل بوتهپژمردگی

و در زمان انبارداری ممکن است به بیماری آلوده غده های سیب زمینی پس از کاشت و یا قبل از برداشت

شده و پوسیدگی نرم غده ایجاد شود.

زده تاول شده بزرگ تدریج به که شوند می دیده کوچکی های لکه صورت به ابتدا ها غده روی بر عالئم

.رسند می نظر به

تبدیل لزج و نرم ای توده به آن داخل ولی برسد نظر به سالم است ممکن آلوده های غده خارجی سطح

.گرددمی

آید می بیرون لزجی مایع شود شکافته غده پوست اگر.

رسد می مشام به بدی بوی آلوده های غده از مدتی از بعد معموال .

شوند می چروکیده و خشک آلوده های غده خشک هوای در.

19




ها آن انهدام و خاک در مانده باقی های غده آوری جمع صورت به زراعی بهداشت رعایت

حساس غیر گیاهان سایر و غالت از استفاده با زراعی تناوب اجرای

های بذری سالم استفاده از غده

زیاد آبیاری عدم و آبیاری های دوره تنظیم

منظور جلوگیری از گسترش آلودگی به بوته های سالم مزرعه بهحذف بوته های آلوده در

زهکشی مناسب خاک

20



قبل از کاشت به منظور کاهش آلودگی فوزاریومی آغشته نمودن غده های بذری با قارچ کش های مناسب

و سایر پاتوژن هایی که راه ورود باکتری به سیب زمینی را هموار می کند.

روز 4را قبل از کاشت به مدت برش یافته برای کاشت، باید قطعات بذری های در صورت استفاده از غده

ای شوند و یا می توان از های برش یافته چوب پنبه قسمتا قرار داده ت سانتی گراد هدرج 12-15در دمای

.محافظت قطعات بذری استفاده نمودبرای ییها آنتی بیوتیک

ینیزمیب س) جرب معمولی( یاسکب معمول یماریب -9

و سبک بروز نموده و یشن یبا بافت ،ییایقل یتا کم یخنث یها در خاک شتریب ینیزم بیجرب س ییایباکتر یماریب

از،یبادمجان، پ ج،یبه چغندر، شلغم، کلم، هو یماریعامل ب یدارد. باکتر تیاهم خشکی ها خصوص در ساله ب

.شود زین اهچهیموجب مرگ گ تواندی م نیو همچن زند یم بیاسفناج و ترب هم آس


.باشد میStreptomyces scabies اکتری عامل این بیماری ب


د.نماین یدرجه سانتیگراد رشد م 37تا 10ن های باکتری در حرارت بیه اغلب گون

باشد درجه سانتیگراد می19 -24دما برای توسعه بیماری اسکب معمولی دمای ترینبه.

هفته پس از آن، نیغده و چند لیخاک در خالل دوره تشک یبا رطوبت باال ینیزم بیجرب در سوقوع

.ابدی یم کاهش به شدت

شود. آلوده توسط باد، آب آبیاری و یا وسایل مکانیکی منتقل می از طریق انتقال خاکعامل بیماری

همچنین ممکن است توسط کودهای دامی در مزرعه منتشر شود.

بیماریعالئم

شود به عنوان زمینی کشت می مناطقی که سیب آورد و در اغلب های هوایی گیاه عالئمی را به وجود نمی سمتق

تنها، کیفیت غده را تحت تاثیر قرار داده و موجب پائین آمدن ارزش بازاری آن شود و بیماری غده محسوب می

.شود، ولی در عملکرد محصول تاثیر چندانی نداردمی

های زیرزمینی گیاهان بوده به این باکتری محدود به اندام آلودگی

21



است. ها اغلب اولین عالئم این بیماری ای شدن( بافت )قهوه نکروز

ای در اطراف و پنبه های چین و چروک چوب و الیه نامنظم دوایرای تیره با ای تا قهوه های قهوه لکه

.شود زمینی مشاهده می های آلوده سیب غده های فرو رفته در مرکز لکه

و وستهیهم پ به و افتهیها وسعت لکه نیبرجسته هستند، اما ا یو اندک یا کوچک، قهوه یها در ابتدا لکه

.شوند یم یا چوب پنبه

ییهایفرورفتگ شود، یبرداشته م یا که بافت چوب پنبه یو هنگام ابدی یسطح غده توسعه م ریها به ز زخم

.شودی م دهیدر غده د متریلیم 5 تا 1به عمق

لکه های روی غده ممکن است به صورت های مختلفی اعم از سطحی، برجسته و یا حفره ای و عمقی بر

روی سیب زمینی تشکیل شود.

گیرند. امکان دارد لکه ها روی غده به هم پیوسته و بیشتر قسمت های سطح غده را فرا

اشند.لکه های حفره ای اغلب به رنگ قهوه ای تیره می ب

انواع اسکب روی غده سیب زمینی

22




زمینی های بذری آلوده سیب پرهیز از کاشت غده

ادیآهک ز ایخاکسترچوب و ،یوانیتازه ح یعدم مصرف کودها

چغندرقند، ترب، هویج و کشت گیاهان حساس به اسکب نظیرساله و عدم 4تا 3رعایت تناوب زراعی

گیاهانی مثل چاودار، ارزن و جو دوسرجمعیت این زمینی و استفاده از کود سبز شلغم در تناوب با سیب

.دهد بیمارگر را کاهش می

زمینیدر حین کاشت سیب استفاده از مواداصالح کننده خاک نظیر سولفور، ژیپس و سوپر فسفات قبل و

.گردد مانع ایجاد اسکب معمولی می

نگاه داشتن pHدارد یینقش بسزا یماریکه در کنترل ب(5/3تا 5 ) نیخاک ب.

جرب مناسب است( یماریب یخاک برا نیی)رطوبت پا یاریآب میتنظ

(شود یم یماریوقوع و شدت ب زانیاستفاده از گوگرد در خاک ) سبب کاسته شدن م

زمینیلوله ای شدن برگ سیب -10

پیچیدگی . این ویروس با نام های زمینی است های ویروسی سیب و شدیدترین بیمارین تری این بیماری یکی از قدیمی

نیز ذکر می گردد. زمینی ای سیب شبکه زنکروز بافت آبکشی ونکرو زمینی، برگ سیب

مراحل پیشرفت بیماری مراحل اولیه بیماری

23




%50می باشد. این بیماری غالبا عملکرد محصول را بیش از Potato leaf roll virus (PLRV) عامل بیماری ویروس

کاهش می دهد. %90و در ارقام حساس تا

نحوه انتقال بیماری

شود از طریق غده منتقل می.

هلو ها به ویژه شته سبز نتقال آن از گیاهی به گیاه دیگر به وسیله شتها( (Myzus persicaeگیرد. صورت می

شود پیوند نیز منتقل میاین ویروس به وسیله.

انتقال یابد تواند این ویروس به وسیله عصاره گیاهی نمی.


ویروس توسط شته های ناقل ویروس طی فصل زراعی انجام می گیرد: آلودگی اولیه

زردی و پیچیدگی برگ های فوقانی

ایجاد رنگ ارغوانی در حاشیه برگچه ها

نکروز مشبک ظاهر می شود. داخل گوشت غده های ارقام حساس

آلودگی ثانویه در بوته های کشت شده از غده های بذری آلوده به ویروس:

لوله ای شدن برگ های تحتانی

حاشیه برگ های فوقانی بوته زرد کم رنگ

کوتولگی

.برگ ها ضخیم و چرمی با بافت شکننده اند که به هنگام فشردن آن ها در دست خرد می شوند

های کمتر و کوچکتر نسبت به بوته سالمتولید غده

24




های سالم وعاری از ویروس کاشت غده

منبع آلودگیها به منظور کاهش های آلوده و از بین بردن آن کندن بوته

های در مزارعی که غده ها زمینی یا از بین بردن و خشک نمودن شاخ و برگ برداشت زود هنگام سیب

.نمایند گواهی شده و بذری تولید می

درجه سانتی گراد به مدت 5/37در دمای استفاده از روش حرارت درمانی با قرار دادن غده های سیب زمینی

وسیله این روش از غده های بذری سیب زمینی حذف می شود(به PLRVروز )تنها ویروس 25

های سیستمیک کنترل حشرات ناقل با استفاده از حشره کش

ینیزم بیس Y روسیو -11

سیب زمینی از مهمترین ویروس های این گیاه می باشد، به طوری که آلودگی به این ویروس گاهی موجب Y ویروس

می گردد.از دست رفتن تمام محصول بوته بیمار


می باشد. Potato virus Yعامل بیماری ویروس

(سمتPLRV ((، بوته مبتال به سمت چپزمینی ) بوته سالم سیب نکروز آوند آبکشی در غده آلوده

(راست

25



نحوه انتقال

شته و به صورت ناپایا منتقل می شود.توسط

.این ویروس از طریق تلقیح مکانیکی، پیوند و قلمه هم قابل انتقال است


عالئم در آلودگی اولیه:

نکروز

کم رنگ شدن و یا زردی برگچه ها

ریزش برگ ها

مرگ زود رس بوته ها

صورت نقاط تیره رنگی روی رگبرگ ها و یا حلقه های تیره در متن برگ که ایجاد لکه های نکروز به

ممکن است سبب تخریب بافت برگ و خشکیدگی آن شود.

عالئم در آلودگی ثانویه:

کوتولگی بوته

پیچیدگی و تاولی شدن سطح برگ

موزاییک

روی غده عالئمی ایجاد نمی کند ولی در برخی از سویه های این ویروس روی غده این بیماری معموال

عالئم مانند ایجاد ترک، بد فرم شدن و بروز حلقه های تیره و روشن در سطح یا داخل گوشت غده مشاهده

می گردد.

26




های بذری سالم و عاری از ویروس اشت غدهک

زمینی هایی دارای عالئم بیماری در مزارع تولید بذر سیب وتهحذف ب

ها زمینی قبل ازشروع پرواز شته های سیب برداشت غده

استفاده از ارقام مقاوم به بیماری

ینیزم بیس X روسیو -12

ترین ویروس ایجاد کننده موزاییک خفیف سیب زمینی می باشد. آلودگی بوته ها به این ویروس غالبا به صورت شایع

سیب زمینی به ویروس مخفی سیب زمینی و ویروس Xویروس پنهان و بدون عالئم مشخص در شاخ و برگ می باشد.

موزاییک خفیف سیب زمینی نیز معروف است.


می باشد. Potato virus X (PVX)ویروس

27




انتقال نیست های بذری و دانه گرده قابل توسط حشرات ناقل و نیز غده.

می شود این ویروس از طریق مکانیکی و تماس بین گیاهان منتقل.


اییک تیره و روشن در بین رگبرگ برگچه ها و گاهی به صورت نهان است.موز

بیماریزای شدید ویروسی ممکن است باعث خشن شدن و چروکیدگی بافت برگ و موجی استرین های

شدن لبه های برگ شود.

ویروسX به تنهایی و یا به همراه ویروس سیب زمینی A و یاYموجب پیچیدگی زمینی ممکن است سیب

.ای شدن بافت برگ گردد و قهوه


گیاهان یا غده های آلوده جلوگیری از آلودگی بر اثر تماس با وویروس بذر عاری ازاستفاده از

استفاده از ارقام مقاوم

ضدعفونی البسه کارگران و ماشین آالت کشاورزی قبل از ورود به مزارع

حذف بوته های آلوده

28



سیب زمینیA ویروس -13

است و ممکن است عملکرد PVYسیب زمینی است. لیکن خسارت آن کمتر از Yاین ویروس بسیار شبیه به ویروس

سیب زمینی و ویروس سوالنوم Pکاهش دهد. این ویروس به موزاییک خفیف سیب زمینی، ویروس %40محصول را تا

نیز معروف است.


می باشد. Potato virus A(PVA)ویروس


ها به صورت ناپایاست حشرات ناقل نظیر شتهانتقال ویروس توسط.

د.شو این ویروس از طریق تلقیح مکانیکی نیز منتقل می

های بذری قابل انتقال نیست. غده با


شود. زمینی به همراه موزائیک خفیف ظاهر می به صورت خطوط زرد روشن و پیچیدگی گیاهان سیب

های آلوده موجی شده حاشیه برگ

شوند. می خشنها باال آمده کمی رفته و ناحیه بین رگبرگ ها فرو ها در محلی که رگبرگ برگ

اند ها به طرف بیرون پیچ خورده کنند زیرا ساقه حالت باز شدن پیدا می گیاهان آلوده.

29




کاشت غده های بذری سالم و عاری از ویروس

کاشت ارقام مقاوم

ها درمزرعه و از بین بردن گیاهان آلوده به محض تشخیص آن کندن

رعایت بهداشت زراعی جهت اجتناب از انتقال مکانیکی ویروس

(Potato witches broom) جارویی شدن سیب زمینی -14


عامل بیماری فایتوپالسماست و قبال به اشتباه جز بیماری های ویروسی در نظر می گرفتند.

انتقالنحوه

غده، سس و پیوند قابل انتقال است. از طریق

این بیماری گزارش شده اند.چند گونه زنجره نیز به عنوان ناقلین


یاهان آلوده رنگ پریدهگ

کوتولگی

حاشیه برگ ها اغلب زرد مایل به قرمز

.این گیاه تعداد زیادی ساقه و شاخه های باریک و دوکی شکل تولید می کنند

30



اغلب بوته های آلوده غده های کوچک، زنجیره وار و یا به صورت دانه هایی در امتداد استولن تشکیل

دهند.می


از غده های عاری از بیماریاستفاده

حذف بوته هایی که عالیم بیماری را نشان می دهند.

بردن زنجره های ناقل و جلوگیری از گسترش بیماریاستفاده از حشره کش های مناسب برای از بین

نماتد مولد غده -15

.نماید نماتد مولد غده به تعداد زیادی از گیاهان زراعی و علف های هرز حمله می


می باشد. Meloidogyne javanicaمل بیماری نماتد عا


باز ماندن گیاه از رشد

زردی

کلروز

مرگ گیاه

شوند زود پژمرده می گیاهان آلوده در دماهای باال )در ساعات گرم روز( و تحت فشار رطوبتی.

هوایی در بر نداشته باشد. ممکن است آلودگی ایجاد شده توسط نماتدها هیچ عالئم

گردد. روی ریشه گیاه می هایی بر باعث ایجاد گال

های تمام گونهMeloidogyne های آلوده و ریز شدن هایی روی سطح غده برآمدگی و گال باعث ایجاد

.گردند ها می آن

31




تواند در کاهش جمعیت نماتد ها مفید باشد تناوب زراعی می.

مزارع آلوده به نماتد آیش

های آلوده برای کاهش جمعیت نماتدها زمینی از بین بردن بقایای سیب

تله در کاهش جمعیت نماتدها استفاده از گیاهان

32



ینیزم بیمهم س آفات

(Spodoptera exigua)برگخوار سیب زمینی كرم -1

های طغیانی یکی از مهم ترین آفات محصوالت زراعی از جمله سیب زمینی، چغندرقند، اسفناج، سال حشره در این

لوبیا، باقال، سویا و بعضی از علف های هرز می باشد.، یونجه، کتان، آفتابگردان، ذرت، بادمجان، پنبه، گوجه فرنگی

مشخصات آفت

می باشد. مهمترین مشخصه آن داشتن دو لکه بر روی بال های جلویی است که لکه روانه ای نسبتا کوچک پ

اول لوبیایی شکل و قهوه ای رنگ و لکه دوم که در قاعده بال ها قرار دارد گرد و به رنگ زرد صدفی تا

باشد. نارنجی می

در زیر برگ قرار 40-50تخم ها به صورت کروی، کوچک، زرد کم رنگ تا مایل به سبز در دسته های

دارد که با دسته موهای زرد و سفید رنگ انتهای شکم پوشانده می شوند.

الروها به رنگ سبز، گاهی خاکستری و سیاه اند که سه نوار طولی و باریک به رنگ های سیاه، نارنجی و

د در دو طرف بدن وجود دارد.سفی

عدد خار می باشند. 4شفیره ها به شکل کله قندی و به رنگ قهوه ای تا خرمایی و در انتها دارای

33



خسارت آفت

آورند.برگ تغذیه و آن ها را به صورت توری نازک در میجوان از قسمت زیر یا روی الروهای

34



قسمت های برگ تغذیه می کنند و گاهی نیز ساقه ها و سر ریشه ها نیز الروها بعد از بزرگ شدن از کلیه

آسیب می بینند.

.در ابتدای خسارت برگ ها را سوراخ سوراخ کرده و به شکل توری در می آورند

و عالئمی شبیه نه تنها برگ بلکه همه رگبرگ ها را نیز می خورنددر آلودگی های شدید و حالت طغیانی

می شود. تگرگ زدگی ایجاد

آفت روش های پیشگیری وكنترل

عمیق زمین پس از برداشتشخم

از بین بردن علف های هرز که پناهگاه آفت هستند.

شکار حشرات بالغ با استفاده از تله های نوری و فرمونی

35



استفاده از زنبورهای پارازیتوئید و الروهای بالتوری سبز برای کنترل بیولوژیکی

بهترین زمان برای مبارزه شیمیایی هنگامی است که آفت تخمریزی کرده و حتی مقداری از تخم ها باز و

فیتیپرمترین، کلروپیریفوس و پروکلیمساالرو سن یک خارج شده اند) اواسط اردیبهشت( می توان از سموم

لوفنورون+ آمامکتین بنزوات(گرم در هزار ماده موثرش 300تا 250)

(Phthorimaea operculella) ب زمینیبید سی -2

دیخسارت ب. باشدی م رانیاز جمله ا ایدن ریگرمس مهیدر نقاط معتدل و ن ینیزم بیس آفات نیمهمتر ی ازنیزم بیس دیب

دیتشـد ینیزم بیهای س داخل غده الروی ای هیداالن های تغذ جادیاز مزرعه شروع شده و در انبـار با ا ینیزم بیس

. کند یم وارد ینـیزم بیسـ اهانیرا روی شاخ و برگ گ دییخسارت شد رییگرمس آفـت در منـاطق ـنی. اشود یم

یابیدر حد باال ارز ینیزم بیو س یفرنگ گوجهآفت در مناطق کشت بادمجان، تنباکو، تیخسارت و تراکم جمع

.دیگرد

مشخصات آفت

دهیپوش رهیت یاز نقطه ها ییجلو یها بال یی، سطح رو یبه قهوه ا لیمتما یخاکستر شب پره ای به رنگ

.شود یتر است ختم مبلند نیریز یها بال نییاز موها که در لبه پا یشده است و کنارآن به دسته ا

ریدر ز یدسته جمع ای یبه صورت انفراد وشکل و رنگ آن در ابتدا کرم روشن یتخم مرغ باًیخم تقرت

.شودیغده ها گذاشته م یرو یها یدر محل گود ینیزم بیس یها و در غده ها برگ یرو یها و گاهبرگ

از غده که یکرده باشند سبز و در صورت هیبوته تغذ ییهوا یاندام ها گرید ایاز برگ که یورتالروها در ص

د.کرده باشند کرم رنگ خواهد بو هیتغذ

ندیآ یدر م رهیت یبه رنگ قهوه ا جیبه تدر یروشن ول یدر ابتدا قهوه ا رهیشف.

36



خسارت آفت

کند و به داخل صفحه برگ یرگبرگ را سوراخ می هاز خروج از تخم در پشت برگ، کنارالرو پس

.رودیم

خورد یبرگ را م نهیسبز مواد برگ نیریو غشاء ز یدو پوستة غشاء روئ نیدر فاصلة بالرو.

به تاول دارد هیشب یدیسف یآفت زده، لکه ها یها رگب.

،سازد یدار م خمو چیپ ای میپوست رفته داالن مستق ریالرو ز در غده.

و درون دینما یشده پر م دهیرود داخل داالن را با فضوالت و مواد جو یباالتر م نیکه الرو به سن جیتدربه

داالن ها قهوه ای و چوب پنبه ای می شود.

می شوند.غده ها به دلیل ورود و رشد عوامل بیماریزا پوسیده و دچار فساد

37



38



39



آفتروش های پیشگیری وكنترل

تیموفق آفت نیدر کنترل ا ییتنها به ییایمیهای ش حشره آفت، روش یزندگ کلیاز س یبودن قسمت یمخف لیدل به

تیریهای مد اضافه روش از آفتکش ها به استفادهل شام یقیتلف تیریجهت اجرای مد زییر و برنامه ستین زیآم

:باشد یدر کنترل آفت مؤثر م یهای فرمون تله توأم رییو به کارگ یزراع

و آفتابگردان ونجهی کلزا،مانند گندم، جو، چغندرقند، زبانیم ریغ اهانیبا گ یتناوب زراع تیرعا

یزیقادر به تخمر کامل خاک داده شود که حشره ینیزم بیس یبوته ها ینج تا شش هفته بعد از کشت پاپ

.غده ها نشود یرو

یکیزیهای وارده به ساختار ف بیآس گردد یم یمناسب سع یرطوبت طیورزی در شرا مناسب خاک اتیعمل

.شود رییها جلوگ روی پشته قیهای عم ترک جادیسله و ا لیتشک از جهیخاک کاهش و در نت

متری با توجه به یسانت15-12 حدود به آفت در عمق مناسب یهای بذری سالم و بدون آلودگ کاشت غده

کاشت خیتار خاک و یرطوبت طیبافت و شرا

یاهیگ یایبردن بقا نیاز ب

پس از برداشت قیشخم عم

سله و جادیاز ا رییجلوگ جهت ای قطره ای یباران ارییهای آب منظم مزرعه و استفاده از سامانه ارییآب

ها به داخل خاک و کاهش نفوذ الرو و شب پره ها سطح پشته یاز ترک خوردگ رییجلوگ

آفت در مزرعه با نصب تیفعال شروع زمان ظهور و نییمزارع مورد نظر جهت تع ایآفت در منطقه یابیرد

مناسب در مزرعه. یتیریمد ماتیتصم اتخاذ نوری جهت ای یهای فرمونتله

حیصح یانباردار وةیش

کامل تیموجب توقف فعال انبارداری گراد در طول مدت یدرجه سانت 10 ریداشتن دمای انبار ز نگه نیپائ

درجه 8-10حدود یو صنعت یخوراک ینیزم بیدما برای س نی. اشود یمراحل مختلف رشدی آفت م

. باشد یگراد م یدرجه سانت 4 -5بذری ینیزم بیس برای و گرادسانتی

به داخل انبار رونیها از ب پره نفوذ شب از رییهای دارای توری ضد حشره جهت جلوگ پنجره

رآلوده به انبا یدم انتقال غده هاع

40



شکار پروانه ها یدر انبار برا یو نور یفرمون یاستفاده از تله ها

در هر متر مکعب در تریل یلیم 25/0به میزان فوسیریمانند کلرپ ینیتدخ تیخاص های با کش کاربرد حشره

فضای انبار

حشرات بالغ تیکاهش فعال منظور در فضای انبار نگهداری غده های بذری به فیاستفاده از نور ضع

Agrotis segetum ) كرم طوقه بر(یشب پره زمستان -3

یزراع اهانیگ گرازید یا و طوقه عده شهیعالوه بر چغندرقند به ر دارد وعیش رانیکه در تمام مناطق ا یشب پره زمستان

و گندم جیهو ،یگوجه فرنگ ،بادمجان یا،سو ،کنجد ،ذرت ،آفتابگردان ،ونجهی ،ینیزم بیس ،کدو ،اریخ ،: پنبهلیاز قب

زند. یم یادیمذکور که جوان هستند صدمه ز اهانیگ شیرو یابتدا در کند و یحمله م

مشخصات آفت

بزرگی است که مهمترین عالمت مشخصه در این شب پره وجود سه لکه روی هر یک از شب پره ی نسبتا

بال های رویی است که ترتیب قرار گرفتن آن ها از قاعده بال عبارت است از یک لکه کشیده که به شکل

در مثلث یا منقار پرندگان است، سپس یک لکه گرد تقریبا در وسط بال و یک لکه لوبیایی یا قلوه ای شکل

نزدیکی راس بال قرار گرفته است.

تخم به صورت نیم کره ای و قاعده آن مسطح است. تخم ها اکثرا به طور تک و گاهی دسته ای در کنار هم

عدد در پشت برگ گذاشته می شود.( 14-16)

پشت الرو کامل شب پره به نام کرم طوقه بر گفته می شود. الرو به رنگ خاکی تا خاکستری می باشد که

سینه اول الرو یک لکه قهوه ای یا سیاه رنگ پهن وجود دارد، روی سایر حلقه های بدن الرو خال های سیاه

زگیل مانندی دیده می شود که روی هر یک از آن ها یک مو دیده می شود.

شفیره کله قندی و خرمایی رنگ می باشد که در داخل گهواره ای بیضی شکل که به وسیله الرو کامل از

، تشکیل می شود.خاک ساخته می شود

سانتی متری زیر خاک می گذراند.( 15تا 10)شب پره زمستانه، زمستان را به صورت الرو کامل و در عمق

41



خسارت آفت

جوان ابتدا از قسمت های سبز برگ به طور خیلی کم تغذیه نموده الروهای

و از طوقه تغذیه نموده و حفره بزرگی ایجاد می نماید الرو ها پس از اولین پوست اندازی روی زمین افتاده

که موجب قطع ریشه و از بین رفتن بوته می شود.

42



روش های پیشگیری وكنترل آفت

بردن الروها نیاز ب یبعد از برداشت محصول برا قیشخم عم

ها در بهار هرز مزرعه چغندر و نابود کردن آن یها علف نیوج

نابودی الروها و کاهش جمعیت آفت می گردد.یخ آب زمستانه باعث

مبارزه با علف های هرز داخل و حاشیه مزرعه

رعایت تناوب زراعی

گردد. یاستفاده م یاز طعمه پاش ییایمیمبارزه ش یبرا

شامل: طعمه

گرم1000تا 600پودر( ای ونیبه صورت امولس25%) نیندیل

لوگرمیک 100کنجاله تخم پنبه( ایگندم ) سبوس

تریل 50 آب

و با پارو زندیر یم سبوس یرو جیاست که ابتدا سم را در آب کامال حل کرده و به تدر بیترت نیطعمه بد هیته طرز

آن رطوبت دینطور نبایرا ببرد و هم باد آن دنیموقع پاش در خشک باشد که یلیخ دیکنند. طعمه نبا یخوب مخلوط م

ای یمقدار طعمه مسموم در هکتار بسته به نوع زراعت که خط .دیدر آ ریصورت خم به و دهیهم چسبه باشد که ب ادیز

43



و غروب آفتاب است که عصر است . موقع پخش طعمه هنگام لوگرمیک80کند و معموال حدود یباشد فرق م یکرت

.روز بعد تکرار کنند 5تا 4را یطعمه پاش دیبا و در صورت لزوم ندیآ یم رونیخاک ب ریالرو ها از ز

Agriotes Lineatus سیب زمینیكرم مفتولی -4

-در مناطق معتدل غالب بوده و در نواحی گرم کمتر دیده می شوند. آلودگی شدید در کشت سیبای مفتولی کرم ه

زمینی بعد از غالت به وجود می آید.

مشخصات آفت

است که در دو طرف بالپوش ها یقهوه ا یمسطح، با رنگ عموم ده،یبدن کشسوسک هایی حشرات کامل

یبالپوش ها نقاط یبوده و رو یشود. شاخک ها اره ا یم کیبار یبدن کم یهستند. انتها یمواز گریکدیبا

وجود دارد. یبه صورت خطوط مواز

،ند.شو یدرون خاک قرار داده مبه صورت دسته ای هستند که دیو به رنگ سف یتخم مرغتخم ها

ندیگویم یعلت به آن الرو مفتول نیپوست سخت است و به هم یرنگ، دراز و دارا یالرو قهوه ا.

گردد. یم لیتبد رهیدر خاک به شف یالنه ا لیباشد. الرو کامل با تشک یو شکننده م دیبه رنگ سف رهیشف

44



خسارت آفت

باشد یم ینیزم بیالروها از غده س هیمربوط به تغذ یخسارت اصل.

شده، موجب لیتازه تشک یاز غده ها تیو در نها ینیرزمیز یو ساقه ها یبذر یاز غده ها هیبا تغذالروها

گردند. یم ینیزم بیبه بوته و غده س دیصدمات شد

الروها در غده کانال های عمیق ایجاد می کنند این کانال ها معموال باریک و در قسمت ورودی سوراخ های

کند حلقه های گرد و گسترده است.کوچک و در جایی که الرو تغذیه می

دهند یخود را از دست م یاز آن، بازارپسند یو آثار به جا مانده ناش هیآلوده با توجه به تغذ یده هاغ.

تروش های پیشگیری وكنترل آف

آلوده اریدر مزارع بس ینیزم بیعدم کشت س

ازته یخاک با استفاده از کودها یزیحاصلخ تیتقو

که در فصل زمستان مورد کشت یمناطق یهرز در طول تابستان برا یو حذف علف ها نینگهداشتن زم شیآ

.رندیگ یقرار م

خشک نگه داشتن زمین در آیش تابستانه

درون خاک موثر یکرم ها یتواند از نابود یآب م خیو سکیزمستانه شامل شخم، د یزراع اتیانجام عمل

باشد. یم

در برنامه تناوب زبانیم ریو قرار دادن محصوالت غ ینیزم بیس یو عدم کشت متوال یتناوب زراع تیرعا

45



.از کشت سیب زمینی بالفاصله بعد از گراس های )علوفه ها( چند ساله اجتناب شود

یفرمون ای ینور یشکار حشرات بالغ با استفاده از تله ها

باشد. یخسارت آن م زانیآفت و کاهش م نیا یجمع آور یبرا یروش مناسب یطعمه ا یتله ها یریکارگه ب

توان یم ،یخاک سطح ریدر ز ییبذور)جوانه گندم،ذرت،چاودار( در چاله ها نیاز ا یریبا قرار دادن مقاد

.آن اقدام نمود یو نابود یآفت نسبت به جمع آور نیضمن اطالع از تراکم ا

.در شرایطی ممکن است از حشره کش ها در خاک استفاده شود

Chrysomela decemlineata Leptinotarsa سیب زمینی)یا سوسک برگ خوار( سوسک كلرادو -5

decemlineata))

فلفل، ،یبه آن به بادمجان، گوجه فرنگ یدر صورت نبود دسترس یدهد ول یم حیرا ترج ینیزم بیسوسک کلرادو، س

کند. یحمله م زیبادمجان ن رهیت اهانیتوتون، تاج خروس، گزنه، تاتوره و گ

مشخصات آفت

ا پنج ه از آن کیهر یها زرد و رو . بالپوشباشدیو محدب م دهیکش یضیب سوسکی با بدنی حشره کامل

و روی پیش گرده آن دارای لکه های سیاهی می باشد. شود یمشاهده م رهینوار ت

و در موقع دهند یبرگ قرار م نیریدر سطح ز و عمودی یشکل و به صورت دسته ا یضیتخم به صورت ب

آیند.تفریخ به رنگ نارنجی تند در می

بزرگ و شکم .شوند یرنگ م یصورت ییهستند و در مراحل انتها یالروها در ابتدا به رنگ قرمز آجر

دارد. اهیشکل و هر طرف آن دو لکه س یقوس

لیخاک تشک یمتر یدر عمق دو تا سه سانت یرگیو در داخل النه شف یبه صورت لیبه رنگ زرد متما رهیشف

.شوند یم

46



47



شرایط مساعد آفت

است برفگیر و سرد های زمستان با مرطوب معتدل هوای و آب طالب آفت این.

درجه سانتی گراد برای رشد و نموی سوسک موثر شناخته شده. 5/11حرارت باالتر از

درجه سانتی گراد تفریخ نمی شود. 12تخم در حرارت کمتر از

درجه سانتی گراد تخم و الروها را می کشد. 35حرارت باالی

.سوسک ها برای فرار از گرما به داخل خاک پناهنده می شوند

48



خسارت آفت

کنند می تغذیه زمینی سیب های برگ از آن بالغ وحشره الروی مختلف مراحل.

وسیله به درصد 77 حدود یعنی وخسارت تغذیه میزان بیشترین و الروها وسیله به آفت این خسارت عمده

.شود می ایجاد چهارم سن الروهای

آلودگی بارز عالیم از که گذارد می جای به ازخود که است رنگی سیاه فضوالت دفع با همراه آفت تغذیه

. است آن

ماند می باقی ساقه فقط ، مسن های ازبوته آفت این تغذیه اثر رد.

بماند باقی برگ از وعاری لخت ساقه وفقط شده خورده بوته های برگ تمامی است ممکن ، شدید درتراکم.

مانند زمینی سیب باکتریایی و ویروسی های بیماری ناقل آفت اینPseudomonas solanacearum می نیز-

.باشد

49



تروش های پیشگیری وكنترل آف

زمینی سیب بذور هنگام زود کشت

(دهد می کاهش را آفت جمعیت میزبان غیر گیاهان وسایر چاودار یا و گندم کشت )زراعی تناوب رعایت

حاشیه در کشت ازموعد قبل زمینی سیب ردیف چند کشت :زمینی سیب خود مثل تله گیاهان از ستفادها

زمینیسیب مزارع هنوز اینکه علت به و غذایی نیاز به توجه با شده ظاهر بالغ حشره که شود می باعث مزارع

جمعیت میزان مختلف طرق به ها آن بردن بین از با توان می که شوند متمرکز ها بوته این روی اند نشده سبز

.داد تقلیل شدت به را آفت

رسیده محصول سریع وبرداشت رس زود های واریته از استفاده

مقاوم ارقام از استفاده

شکارگر های سن ، پارازیتویید زنبورهای ازجمله طبیعی دشمنانکنترل بیولوژیکی با

35 فوزالون، درهکتار لیتر 2 مقدار به پروپاترین فنکیلوگرم در هکتار، 1کنترل شیمیایی با تیودیکارب

درهکتار لیتر 5/3-3 میزان به درصد

(Acherontia atroposپروانه كله مرده ) -6

مشخصات آفت

زینقش اسکلت سر انسان نو است رنگ یقهوه ا یاز موها دهیبزرگ و پوشای با سینه پروانه حشره کامل

ها بال نیا یاست. رو رهیت یها قهوه ا و کم عرض و رنگ آن لیطو ییجلو یها شود. بال یم دهیآن د یرو

ض،یو عر یکوتاه ، زرد رنگ و با دو نوار آب یعقب یها الب .موج دار زرد رنگ وجود دارد یعرض ینوارها

نوار زرد رنگ است. 5-6 یشکم پروانه قطور و دارا

است. یخاکستر یآب ای یبه خاکستر لیبه رنگ سبز ما تخم

یحلقه هااز کیهر نیرنگ و در طرف ینوار آب کیپشت بدن با یبه سبز، در رو لیالروها به رنگ زرد ما

یاستطاله گوشت کی زیقبل آخر شکم ن ما یحلقه ها یخط زرد وجود دارد . رو کیو اهیخط س کیبدن

شود. یم دهیمختلف د یمختلف آن با رنگ ها نی. سن ردیگ یشاخ قرار م هیشب

50



شود. یم لیدر خاک تشک ییهاه و در داخل حفر باشد یبه قرمز م لیما یبه رنگ قهوه ا رهیشف

51



خسارت آفت

کنند. یم هیها تغذ گل رهیروانه ها از شپ

دینما یم هیتغذها ها حمله نموده و از آن الرو پس از خروج از تخم به برگ.

کند یم جادیا یقابل توجه ریوغ نییپا تینبوده و جمع یآن اقتصاد هیغذت.

روش های پیشگیری و كنترل آفت

ندارد. یبه مبارزة اختصاص اجیجانواران شکار شده و احت ریجثه توسط پرندگان و سا یبزرگ لیه دلب

مهم آن مگس یها تیاز پاراز یکی Sturmia atropivora R.D از خانوادهTachinidae باشد که یم

.کند یم تهیالروها را پاراز

ندینمایکندو را مسدود م یدر ورود یمیتور س لهیوسه عسل باشد ب یکه پروانه کامل مزاحم کندو یدر نقاط .

پروانه کله یبتوانند وارد کندو شوند ول یباشد که زنبورها به آسان یبه اندازه ا دیبا یمیتور س یها سوراخ

52



-یکه مدخل آن بزرگ است خطرناک م یمعمول یکندوها یپروانه فقط برا نیا) مرده نتواند داخل گردد.

زنبور باشد پروانه کله مرده به محض ورود مورد یتعداد کاف یو دارا یدر هر حال اگر کندو قو یباشد ول

(گردد. یم ییایزنبورها کشته شده و موم شین با قرار گرفته و نیتهاجم مدافع

gryllotalpa Gryllotalpa زدکآبد -7

دور در ایران انتشار داشته و شود، در گذشته های آبدزدک که در اصفهان به آن زمین سنبانک یا مارسنبانک گفته می

ها خسارت زیادی وارد کاری ها و چمن ها، گل کاری کاری است و به سبزی (همه چیز خوار)پلی فاژ آفت یک

.کندمی

قی حفر می کند که ازخارج به صورتهایی اف های نرم شخم خورده و کود داده شده کانال زمین حشره دراین

گردد دیده می شود و چون از این طریق گاهی باعث انحراف آب از مسیر اصلی می هایی در سطح زمینبرآمدگی

آبدزدک نامیده می شود.

مشخصات آفت

ای است. پاهای جلویی قوی و بزرگ بوده و دارای میلیمتر طول دارد و به رنگ قهوه 50-60حشره کامل

دو یدارا .های زیرزمینی به کار می رود ناالاست که برای کندن خاک و حفر د مخصوصی های دندانه

تا شده یبوده و مثل باد بزن کیبلند، نازک و بار یلیخ یعقب یها کوتاه و بال ییجلو یها جفت بال، بال

به بایجفت استطاله است که طول آن ها تقر کی یشکم دارا ی. حشره در انتهاردیگ یشکم قرار م یرو

اندازه شاخک است.

یخاک و به صورت دسته جمع ریدر ز ییدر داخل النه هاو بوده یضیو به شکل ب دیبه رنگ سفتخم ها

گذاشته می شود.

ها طور کامل رشد نکرده اند و اندازه آنه ها هنوز ب تفاوت که بال نیحشرات کامل هستند با ا هیشبپوره ها

.باشد یم زیکوچکتر ن زین

(این حشره دگردیسی ناقص دارد و مراحل زندگی آن شامل تخم، پوره و حشره کامل است.)

53



خسارت آفت

ها و طوقه شهیر دنیحمله کرده و با جو یزیو جال ینتیز ،یزراع کسالهی اهانیاز گ یادیز یآفت به عده ا نیا

.شود یها م باعث مرگ آن

54



قطع زیها و ن ها موجب عدم تماس کامل آن شهیو جابه جا شدن خاک اطراف ر نیدر زم ییها کانال جادیبا ا

.گردد یها م شهیر

شودیمغده خارج گریغده شده و از طرف د یدر رو ییسوراخ ها جادیباعث ا ینیزم بیس یخسارت آن رو.

یو رس نیسنگ یاز اراض شیهستند ب یکنواختیرطوبت یسبک که دارا یها نیآفت در زم نیخسارت ا

است.

فراوان دارد. عالقهای این حشره به گیاهانی که دارای ریشه ضخیم هستند و نیز گیاهان غده

می کندنه که تازه کاشته شده آسیب زیادی وارد اکدو، خیار و هندو ه بذر گیاهانی مانندب.

55



روش های پیشگیری وكنترل آفت

باشد یآفت که در النه ها گذاشته شده اند موثر م یها بردن تخم نیاز ب یشخم زدن برا.

توان یو سپس م ندیایب رونیخود را ترک کرده و ب ینیرزمیشود پوره ها تونل ز یموجب م نیغرقاب نمودن زم

.و منهدم نمود یها را جمع آور آن

های حلبی خالی روغن یا کنسرو داخل هایی از باغچه ، قوطی منازل و باغچه ها می توان در کنار و قسمتدر

قرار داد و کمی از لبه آن را بیرون گذاشت و مقداری روغن یا گازوئیل داخل آن ریخت تا آبدزدک خاک

حرکت داخل این تله ها بیفتد. شب و حین

در حیوانی در نقاط مختلف باغچه یا مزرعه در پائیز، باعث تجمع آبدزدکقراردادن برگ یا توده های کود

توان در اوایل بهار و قبل از گرم شدن هوا، این توده ها را از خاک خارج کرده و آبدزدک ها شده و می آن

را از بین برد.

فرمول تهیه طعمه رد.از طریق ضدعفونی کردن خاک و نیز استفاده از طعمه مسموم انجام می گیکنترل شیمیایی

کیلوگرم 2 %85 پودر وتابل سوین)لیتر آب + حشره کش 50کیلوگرم+ 100ست از: سبوس ا مسموم عبارت

موقع طعمه پاشی هنگام غروب آفتاب و پس از آبیاری (معادل یک لیتر % 8/40کلروپیریفوس امولسیون یا

پخش یکنواخت در عرصه آلوده خصوصاً به روشکیلوگرم در هکتار و 40-50باشد و مقدار طعمه مسموم می

برای تهیه طعمه مسموم ابتدا سم را در آب حل کرده، سپس سبوس را به آن های حشره است.داالن در اطراف

زنند تا خمیر دانه دانه به دست آید. در هنگام تهیه و پخش طعمه به هم می لمایند و مخلوط را کاماضافه می ن

استفاده کند. کارگر از دستکش و ماسک مناسبمسموم حتماً باید

56



فیزیولوژیکی اختالالت

سبزشدن سیب زمینی -1

کویگل»سم به نام ینوع یمحتو توانند یاز آن ها به رنگ سبز درآمده است بالقوه م یکه بخش ییها ینیزم بیس

.است بار انیسالمت انسان ز یو برا دیآ یم وجوده ب ینیزم بیدر س یعیطور طبه باشند که ب« GA ای دییآلکالو

ینیزم بیشده را از س دیتول سم توان بخش اعظم یسبز شده م یقسمت ها دنیکه فقط با بر ندیگو یدانشمندان م اما

.خطر را کم کرد ب،یترت نیجدا کرد و به ا

كنترل

این بیماری فیزیولوژیکی را قبل از برداشت و بعد از برداشت، حیصحمدیریتی یها وهیش گیری کاره توان با ب یم

شامل: کاهش داد

قبل از برداشت قیطر نیخاک پوشانده شود تا از ا با که در حال رشد است کامال یهنگام ینیزم بیبذر س

کامال برسد .

ادیز اریبس یمحصول در دماها برداشت از یخوددار

در مقابل نور ینیزم بیس به حداقل رساندن مدت قرار داشتن

57



(Chilling injuryسرمازدگی ) -2

عالئم

دارد: میدو نوع عال ینیزم بیدر س

Vascular necrosis (net necrosis) -الف

یآوند یها شکل بافت یرنگ و سوزن رهینکروز ت

ترند آبکش حساس یآوندها.

شود.زمینی شیرین میسیب ی پایینبا تجزیه نشاسته به ساکاروز در دما

یروسیو یماریب میبا عال Potato leaf roll virus قابل اشتباه است.

سرمازدگی

Potato leaf roll virus

58



(Flesh discolorationتغییر رنگ بافت غده ) -ب

یها به صورت کمربند بافت یآب -یرنگ خاکستر رییتغ

غده ها یسطح ظاهر یدگیچروک

(هیثانو یسمهایکروارگانیم تیبد )فعال یبا بو همراه

قند شیبر اثر افزا ینیزم بیشدن مزه س نیریش

ها بافت دنیحرارت د یشدن قندها ط زهیشده براثر کارامل دیتول یها پسیشدن چ یا قهوه

كمبود اكسیژن -3

افتد یاتفاق م نیژکمبود اکس ادیز یاریو آب نیبا بافت سنگ ییها نیدر زم.

ابدی یکاهش م طین محیژاکس ،یجیباال با تنفس تدر یغده ها و دما ادیانبار با تراکم ز در.

عالئم

اهیقلب س یماریبروز ب (Black heartدر س )ینیزم بی

ارقام مختلف متفاوت است تیحساس.

59



كنترل

عدم استفاده از ارقام حساس

انبار یکنترل دما

یغرقاب یاریاستفاده از آب عدم

نکتهچند

در کنترل و پیشگیری آفات و بیماری های سیب زمینی به نکات زیر توجه نمایید:

استفاده از ارقام مقاوم

استفاده از غده های بذری عاری از آفات و بیماری ها

مبارزه با شته های ناقل به وسیله سموم مناسب

از بین بردن بوته های آلوده در مزرعه به محض مشاهده

غالت رعایت شود. تناوب زراعی با

.در هنگام برش غده ها و هنگام کشت، نکات بهداشتی رعایت شود

ینیمز بیس مهم یاهیرامیب و تافآ3 79 هچوک هیمراص و هیدمص لصافدح -مایخ هارگرزب :یزکرم رتفد سرد t.me/HayateSabzCo:یمارگلت

Documents