ÖNCEL AKADEMİ: Prof. Dr. Ali Osman ÖNCEL

Prof. Dr. Ali Osman Öncel

stanbul Üniversitesi, Jeofizik Mühendisli i Ö retim Üyesiİ ğ ğMimar Mühendisler Grubu Yönetim Kurulu Üyesi

Ü AUZEF Acil Durum ve Afet Yönetimi Bilim Alanı Uzmanıİ

MALİYET

ETKİLENMEEtkilenecek Yapıların, İnsanların ve Binaların

Sayısı

HASAR Hasar Görebilme

Olasılığı

TEHLİKESıvılaşma,

Faylanma, Heyelan

Deprem Riski (Unesco) $ RİSK = Sismik Tehlike x Hasar Görebilirlik x Etkilenme x $ Maliyet $ RISK = Hazard X Vulnerability x Exposure

Deprem Riski (Unesco) $ RİSK = Sismik Tehlike x Hasar Görebilirlik x Etkilenme x $ Maliyet $ RISK = Hazard X Vulnerability x Exposure

Unreinforced Masonry, Facility Class 75

Modified Mercalli Intensity

Pro

ba

bili

ty o

f h

ea

vy d

am

ag

e o

r w

ors

e

0.0

0.2

0.4

0.6

0.8

1.0

V VI VII XIXVIII XI XII

ATC-13 the Applied Technology Council, Redwood City, California.

AFETLERBeşeri Afetler Doğa Afetleri

Nükleer/Kimyasal Kazalar Kuraklık

Büyük Yangınlar Sel

Kanundışı Yapılaşma Toprak Kayması

Terör Olayları Volkan Patlaması

Savaşlar Rüzgar

Barajların Yıkılması Deprem

Feci Yokluk (Enerji/Malzeme) Kasırga

HEYELAN 45%

KAYA DÜŞMESİ 10%

SU BASKINI 14%

ÇIĞ 2%

DEPREM 18%

DİĞER 4%

ÇOKLU AFETLER

7%

AFETLERİN DAĞILIM ORANI

DİĞER 3%

ÇOKLU AFETLER

4%

AFETE MARUZ KONUT SAYISI

ÇIĞ 2%

SU BASKINI

8%

KAYA DÜŞMESİ

7%

HEYELAN 21%

DEPREM 55%

Kaynak: Gökçe ve diğ., 2008. http://www.slideshare.net/oncel/trkiyede-afetler-ve-uzaysal-dalm

Deprem Odaklı Risk Su Baskının Yıkım Gücü

Kaya Düşmesi Riski Toprak Kayması

Çığ Kuraklık

Fırtına, Kasırga, Tayfun Tsunami

Volkan Patlaması

Orman Yangınları

Kaynak: Güngör, Y., 2015. Afet Kültürü Notları.

Su Baskını nedeniyle nakil edilen konut sayısının illere göre dağılım Haritası 1950-2007 (ABEP)

Kaynak: http://www.annalsofgeophysics.eu/index.php/annals/article/viewFile/3773/3837

MTA - 2012MTA - 2012

MTA - 2012MTA - 2012

MTA - 2012MTA - 2012

İnsan Ölü ve ağır yaralıBinalar Çökme ve Ağır hasar

Hastane, Okul Kamu binaları

Altyapı Elektrik, su, doğal gazHaberleşme, internetYollar, köprülerUlaşım, araçlar

Endüstri Yıkım, hasarEnerjiPersonelPazar kaybı

Yapı Rezonansı = Yerin ve Yapıların Doğal Frekanslarının Birbirine Yakın Olması.Binanın depreme verdiği tepki büyürBina en büyük hasarı frekans örtüşmesi (rezonans) durumunda alır

– Çöken binaların büyük çoğunluğu 20 katlıydı – Binaların Doğal Titreşim Periyodu 2.0 saniye – 20 katlı binaların büyük çoğunluğu önemli

hasar aldı. Yüksek binaların yanında farklı yüksekllikte olan binalar hasar almadı

1985, M8.1 Mexico City Depremihttp://www.nature.com/nature/journal/v326/n6115/abs/326783a0.htm

http://www.iris.edu/hq/resource/boss_lite_building_resonancel

Northridge, CA 1994

Kent Odaklı Depremler: Yer Etkisi

KGO-TV News ABC-7Loma Prieta, CA 1989

Kobe, Japan 1995

Kobe, Japan 1995

Kent Odaklı Depremler: Yer Etkisi

Landers, CA 1992

Kent Odaklı Depremler: Kırılma

Source: National Geophysical Data Center Niigata, Japan 1964

Kent Odaklı Depremler: Sıvılaşma

Source: National Geophysical Data Center Santa Cruz Mtns, California , 1989

Kent Odaklı Depremler: Heyelan

KGO-TV News ABC-7Loma Prieta, CA 1989

Kent Odaklı Depremler: Yangınlar

Photograph Credit: Henry Helbush. Source: National Geophysical Data Center

1957 Aleutian Tsunami

Kent Odaklı Depremler: Tsunami

Most Countries Ideal System

High preparedness thro’ reinforced disaster mgmt policy

US style

High level mitigation thro’ quake-resistant construction methods

Japan style

Improved Mitigation & Reinforced Disaster Mgmt

(Integrated Emergency Management)

Bir çok ülkede İdeal Sistem

Japonya SistemiYÜKSEK

Küresel Risk Yönetimi

ABD SistemiİLERİ

Risk Afet

Risk Afet

Risk Afet

İdeal SistemDENGELİ

Yaygın SistemDÜŞÜK

Afet Risk Yönetimi Zinciri

Yerel Risk YöneticileriAfetlerle İlgili Yasal Görevleri

1. Afet Zarar ve Risklerini Azaltmak2. Afet ve Acil Durum Planını Yapmak3.Ekip ve Donanımları Hazırlamak4. Halkı Eğitmek

Kaynak: IBB İstanbul İl Alanının Jeolojisi

İstanbul Jeofizik Sismik Hız ve Yer Zemin Değişimi

http://www.sektortrend.com/dunya-da-bir-ilk-canli-afet-takip-projesini-baslattik/

Kaynak: http://www.bgs.ac.uk/schoolseismology/schoolSeismology.cfc?method=viewStations

Depremsiz ve Afetsiz Günler Dilerim