ه علمی فصلنامست جانوریط زی محی پژوهشی سال یاز دهم ، شماره3 ، پائیز1398 227 ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺳﻄﻮ حی بﺮ شاخصندر جﻴﺮه غذایس چغ مختلف م خﻮنی های ماهی کپﻮرعمﻮلی م(Cyprinus carpio) گی بی مصطفی* : کشاورزی و منابعنشگاه علومط زیست، دات و محیکده شیت، دانش گروه شین، ایرانعی گرگان، گرگا طبید حاجی عبدالمجی مرادلو: ن، ایرانعی گرگان، گرگاع طبی کشاورزی و منابنشگاه علومط زیست، دات و محیکده شیت، دانش گروه شینییدحسین حسی س فر:ن، ایرانعی گرگان، گرگاع طبی کشاورزی و منابنشگاه علومط زیست، دات و محیکده شیت، دانش گروه شی علی جافر: ن، ایرانعی گرگان، گرگاع طبی کشاورزی و منابنشگاه علومط زیست، دات و محیکده شیت، دانش گروه شیاریخ دریافت: ت اردیبهشت1397 یخ پذیرش: تار مرداد1397 چکیدهی به و گیاهعیده از مواد طبیستفا ای ماهی منجرره غذای در جی افزودنیوان عنزبان میمت می به افزایش س شود. مطالعه حاضر به منظور ارز ی اب یس چغندر قند به ج اثرات افزودن م ی ره غذاسی برخی شاخصر جهت بری ماهی کپور ینجام شد خونی ا های. یش ازین آزما در ا360 قطعه وزنیگین با میانعمولی ماهی کپورم5 / 2 ± 22 پتاسیون، درفته آدا شد. پس از یک هستفاده ا یک به دوره مدت8 د. آزمایشنجام ش غذادهی افته ه در قالب4 تیمار با و هر تیمار3 تیمار( س شامل: جیره فاقد مار تکر1 ره حاوی، جی) 5 / 0 تیمار( سرصد م د2 ره حاوی، جی) 1 سرصد م دتیمار( 3 ره حاوی و جی) 2 تیمار( سرصد م د4 شد. ماهینجام ا) روزانه به ها میزان3 درصوز با جیرهن و دو بار در ر د وزن بد تغذیهشی آزمای هایز در تیماربول قرمد که مقادیر گلن داس بود. نتایج نشاه بدون معمولی شرکت فرادانی تجاری کپورمهد، غذای گروه شا شدند. غذا2 س م% ش معنی افزای است. هم داری داشتهین بیش چن هموگلوبین در تیمار میزان ترین2 % س م( یده شد د05 / 0 P< . هم) ین مقدار چنMCHC نیز در تیمار2 . بعدا کردش پیدس افزای م% بولش افتراقی گلز شمار اف معن سفید اخت های ی نشد. بهدهارها مشاه در بین تیم دارییره غذای جی طورکلیس بر حاوی م شاخص تاثیرگعمولی خونی ماهی کپورم های ذادث افزایش تعدد و باع ار بوبول قرمز گلش هموگلوبین در و افزای تیمار2 % س شد. م کلماتدی: کلیس چغندر، شاخص معمولی خونی، کپور م های( Cyprinus carpio ) ویسنده مسئولکی ن الکترونی * پست: beygimostafa392@gmail.com
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
....ماهی کپورمعمولی های خونیمختلف مالس چغندر جیره غذایی بر شاخص حسطو تأثیربیگی و همکاران
228
مقدمه
های مهم در ( یکی از گونهCyprinus carpio) ماهی کپورمعمولی ماهی کپور (. 2012و همکاران، Shiraliصنعت پرورش آبزیان است )
و دارای شودو اروپا پرورش داده می شرقی یدر آسیا معموالًمعمولی میزان تولید جهانی این ماهی ارزش اقتصادی و تجاری باالیی است.
شود. را شامل میدر دنیا پروری درصد از کل تولیدات آبزی 5-10/7(FIGIS، 2016استفاده از .) غذایی ماهیان جیره به هاافزودنی مواد برخی
پرورش به عوامل محیطی در طی دورهباعث افزایش مقاومت ماهیان علت های سیستم ایمنی از قبیل: گیاهان دارویی بهشود. محرکمی
ها، فنولیک، ها، رنگدانهها، فالونوئیدداشتن مواد فعالی مانند: آلکالوئیدترپنوئید و استروئید باعث تحریک و افزایش مقاومت سیستم ایمنی
(. 2004و همکاران، Sivaram) شونددر روند پرورش ماهی و میگو میهایی استرس برابر چنین باعث افزایش مقاومت درایمنی هم هایمحرک
چنین تحریک و هم (Reilly ،1997) نظیر کمبود اکسیژن، دما و شوریو همکاران، Mahdaviشوند )رشد، تحریک اشتها و افزایش رشد می
beet) مالس است. مالس گیاهی هایافزودنی این از یکی (.2013
molassesعنوان یک محصول به که کننده است( چغندرقند یک شیرینشود. افزودن یک ماده مانند جانبی از فرایند ساخت قند تشکیل می
است و بتایین مالس چغندر که سرشار از اسیدامینه و پتاسیم و آهن تواند اثرات سودمندی برای میزبان داشته و می به جیره غذایی ماهی
در (.2003 و همکاران، Dugenci) مت میزبان را بهبود بخشدسال تقویت رمنظوبه وریپریبزآ صنعت در یمنیا یهاکمحر خیرا یهالسا به ختصاصیاغیرو ختصاصیا فاعید یهامکانیسم فعالیت یشافزو ا
قرار گرفت. آماری تحلیل و تجزیه مورد (>05/0P) %5 دارییمعن سطح در
.شدند محاسبه معیار انحراف±میانگین توسط آمده دستبه نتایج همه
نتایج های قرمز گروه داری بین تعداد گلبولیاختالف معن 1در جدول
(. روند >05/0Pمشاهده شد ) % مالس آزمایشی 1شاهد نسبت به تیمار % 5/0تیمار و شاهد گروه را بین دارییمعن تغییرات هماتوکریت اختالف
گروه هموگلوبین میزان در داریمعنی اختالف (.>05/0P) داد نشان مالسترین میزان هموگلوبین % مالس مشاهده شد و بیش 5/0شاهد و تیمار
در MCHC(. روند تغییرات >05/0P) مالس مشاهده شد %2در تیمار داری ی% مالس نسبت به سایر تیمارهای آزمایشی افزایش معن 2 تیمار
مالس تیمارهای % 2 در تیمار MCHC ترین میزانبیش دهد.می نشان رادر بین MCVداری در میزان ی(. اختالف معن>05/0Pآزمایشی بود )
(. پس از بررسی <05/0P% مالس مشاهده شد ) 2گروه شاهد و تیمار
%5/0داری بین گروه شاهد و تیمارهای یاختالف معن MCHمیزان قیافترا رششما نتایج (.<05/0P) درصد مالس روئیت شد %1مالس و
ردموماهی کپور شاهدو مایشیآز هایهوگر در نخو سفید هایلگلبودست آمده پس نشان داده شده است. در نتایج به 2 ولجددر مطالعه
های سفید مشاهده شد که میزان این شاخص در گلبولاز محاسبه باشدمالس می %2داری با تیمار یتیمار گروه شاهد دارای اختالف معن
(05/0P<بیش .) درصد %2ترین مقدار گلبول سفید هم در تیمارمالس مشاهده شد. مقادیر لنفوسیت گروه شاهد در مقایسه با تیمار
باشدداری مییدارای اختالف معنمالس %2درصد مالس و تیمار 1%(05/0P<مقادیر مونوسیت و بازوفیل و .) ائوزینوفیل در مقایسه با گروه
داری افزایش معنی (.>05/0Pداری نبودند )شاهد دارای اختالف معنیمالس نسبت به گروه %2مالس و %1در تعداد نوتروفیل در تیمار
%1نوتروفیل در تیمار ترین تعداد(. بیش>05/0Pشاهد مشاهده شد ) مالس مشاهده شد.
متغیرهای خون شناختی کپورماهیان تغذیه شده با سطوح مختلف مالس چغندر :1جدول
ندارند. داریمعندرصد اختالف 5باشند، از نظر آماری در سطح یمدست آمده برای هر ویژگی که حداقل دارای یک حرف مشترک انحراف معیار محاسبه شدند. مقادیر به ±وسیله میانگینبه هاداده*
های سفید در کپورماهیان تغذیه شده با سطوح مختلف مالس چغندرشمارش افتراقی گلبول :2جدول
% مالس 2 % مالس 1 % مالس 5/0 ی شدهریگاندازهی هافاکتور گروه شاهد 8/26 ± 0/38 c 6/1 ± 0/87 b 4/7 ± 0/13 a 5/4 ± 0/1 ab )گلبول سفید )103× میکرو لیتر 85 ± 2/64 a 84 ± 3/6 a 88 ± 2 ab 90/66 ± 1/52 b درصد( لنفوسیت(
5 ± 1 a 5 ± 1 a 3/66 ± 1/15 a 3/33 ± 0/57 a درصد( مونوسیت( 1/33 ± 0/57 a 1/66 ± 0/57 a 0/66 ± 1/15 a 0/66 ± 0/57 a درصد( بازوفیل( 0/33 ± 0/57 a 0/33 ± 0/57a 0/66 ± 1/15 a 0/33 ± 0/57 a درصد( ائوزینوفیل( 7/66 ± 0/57 b 8/33 ± 1/52 b 7/33 ± 0/57a 4/66 ± 1/15 a درصد( نوتروفیل(
ندارند. داریمعندرصد اختالف 5باشند، از نظر آماری در سطح یمدست آمده برای هر ویژگی که حداقل دارای یک حرف مشترک انحراف معیار محاسبه شدند. مقادیر به ±وسیله میانگینبه هاداده*
بحث
هجیر مختلف تترکیبا تأثیر ردمودر کافیو مستند یها ارشگز کپورمعمولی وجود دارد که شناسی ماهی های خونبر شاخصیی اغذ
همه مقادیر این پارامترها در محیط آزمایشگاهی مورد سنجش و آنالیز یهارفاکتو که ستا ینا بر محققین نظر قتفاا کلیرطوبه است. گرفته قرار
طتباار ،شتهدا وتتفا هم با مختلف یهاگونهدر نماهیا سرمیو خونیو Ross)دارد سن و... ،ایتغذیه،محیطی یطاشر با دییاز بستگیو وا
Ross ،1999 هر قلیمیا یطاشردر ماهی هرگونه ایبر(. بنابراین باید خونی ملاعو فاکتورها وجود داشته باشد.ین ا طبیعی یردمقا منطقه
محیط با هندز دموجو دلتعا ضعیتوسیربر جهت رفاکتو بهترین انعنوبهماهیان در پیرامون خود است که برای دستیابی به وضعیت خونی
در های خونیتنوع سلول شرایط خاص زندگی، به تصویر کشیدن تغییرو لسا لفصو ،سن ،گونه تناسب به شیورپر یهاهگارکا یطاشر
)گالونیا و باشدمی وریضر یمرا ریبیما مهنگا به خونی یهاشاخص نظیرآن بر حاکم یطاشرو نماهیا یستزمحیط (.1989 ترومبیتسکی،
های سلول و هامتابولیت ها بر مقادیرگیدلوو آ ییاغذ ادمو ارت،حر جهدرتغییرات عمده در بررسی حاضر (.Bullis ،1993) گذاردخونی تاثیر می
1 ،5/0 معمولی در مقابل افزایشَ سطوح مختلفخونی در ماهی کپور دارصورت افزایش معنیتوان بهدرصد مالس چغندر قند را می 2و (05/0P<) هماتوکریت مقدار ،سفید هایگلبول قرمز، هایگلبول تعداد در
های )متوسط هموگلوبین گلبول MCHCهموگلوبین و افزایش و مقداربازوفیل و تعداد نوتروفیل در مقایسه قرمز(، افزایش تعداد مونوسیت،
تر موارد در این تحقیق با در بیش (.>05/0P)با گروه شاهد ذکر کرد
....ماهی کپورمعمولی های خونیمختلف مالس چغندر جیره غذایی بر شاخص حسطو تأثیربیگی و همکاران
230
های در جیره غذایی، باعث افزایش شاخصمالس چغندر افزایش سطحخونی نسبت به گروه شاهد شد و این موضوع تاکیدکننده نتایج به
سزا استفاده از مالس چغندر در جیره غذایی بر هدست آمده در تاثیر بمشخص شد که شناخنی ماهی کپورمعمولی است.پارامترهای خون
های تعداد گلبولمالس چغندر، باعث افزایش %2جیره غذایی حاوی شود که این خود بیانگر افزایش فعالیت سیستم ایمنی بدن سفید میو مالس چغندر سرشار از اسیدامینه و پتاسیم و آهن باشد. ماهی می
اثرات سودمندی برای جیره غذایی ماهیافزودن آن است به بتایین و Dugenci) تواند سالمت میزبان را بهبود بخشدمیزبان داشته و می
پس افزایش تعداد گلبول قرمز و افزایش مقدار (.2003 همکاران،هن درترکیب مالس آ وجود توان بهمالس را می %2هموگلبین در تیمار
های قرمز، مقدار هماتوکریت و ربط داد. با افزایش تعداد گلبولدهنده افزایش نشان که کرده هم افزایش پیدا هموگلوبین مقدار چنینهم
ماهی و بهبود فعالیت سیستم گردش خون و بهبود انتقال فعالیت خاطر افزایش هموگلوبین خون بوده ها و اندام بدن بهاکسیژن به بافت
)متوسط غلظت هموگلوبین موجود در واحد حجمی از MCHC است.باشد که در تعیین آن میزان هموگلوبین و های قرمز خون( میسلول
یش فعالیت ماهی میزان هماتوکریت و هماتوکریت نقش دارند با افزااست. با MCHCیابد که نتیجه آن افزایش هموگلوبین افزایش می
مالس و داشتن %2قرمز( در تیمار متوسط گلبول )حجم MCVکاهش توان دار با گروه شاهد و از طرفی افزایش گلبول قرمز میاختالف معنی
زایش تعدا گلبول مالس فقط باعث اف %2چنین نتیجه گرفت که تیمار در قرمز شده و درحجم متوسط گلبول قرمز تغییری ایجاد نکرده ووزن برخی مواقع باعث کاهش حجم متوسط گلبول قرمز شده است.
داری یهم تغییر معن MCH)) متوسط هموگلوبین در یک گلبول قرمز فختالا هافیلونوترو هالنفوسیت سیربر حاضر مطالعهدر است. نکرده هددمی ننشا شاهد وهگرو مالسمختلف حسطو بینداری را معنی ترینکمگروه شاهد و در لنفوسیت صددر انمیز ترینبیش کهریبهطوترین بیش فیلونوتر ردمو در لی. ودشومی هیدد مالس %2تیمار در ارمقد بینو دشومی هیدد مالسسطح ترین بیش با هشد تغذیه رتیما در ارمقد سیربر. در دشونمی هیدداری دمعنی فختالا شاهد وهگر و هارتیما سایر یهارتیما بینداری معنی فختالا هاینوفیلزئوو ا هامونوسیت ادتعد
درپو ودنفزا .دشونمی هیدد شاهد وهگرو مالس با هشد تغذیه مختلف صددر یشافزا موجب ن،کمانگینر یالآلقز ماهی ییاغذ هجیر به نجبیلز
و Nya) باشدمی ستاارهم آن با حاضر مطالعه نتایج شدکه نوتروفیلAustin، 2009.) عمل از ناشی توانمی را هاهتروفیل درصد افزایش
هایلنفوسیت کهدرحالی باشد میزبان دفاعی هایسلول خواریبیگانه ،باشندمی موثر (غیراختصاصی) هومورال ایمنی سیستم در عمده طورهب ماهی
هتروفیل در بین مقادیر در داریمعنی اختالف گونههیچ حاضر مطالعه در ،باکتریایی هایاسترس، عفونت به پاسخدر شود. تیمارها مشاهده نمی
،Stoskopf) یابدافزایش می نیز هافیلوهتر انمیز ب،لتهاا و ییزوآتووپردرصد لنفوسیت کاهش مالس، %2جیره غذایی حاوی پس در (.1993
مالس مقدار نوتروفیل افزایش پیدا %2چنین در تیمار پیدا کرده و همرسد که مالس استفاده شده در جیره نظر میبا این نتایج به کرده است.
عنوان یک عامل التهابی شناخته توسط سیستم دفاعی نه تنها به غذایی های خونی نیز شده است.نشد بلکه باعث بهبود عملکرد شاخص
منابع
کیائیو م. ،بهمنی ؛ع. ادی،مرنماشینچیا ؛ش. ،جمیلی .1اردک خونی یهارفاکتو شناختو سیر.بر 1378 ،.ك ی،ضیابر .انآبزیان ایر اولین کنفرانس ملی علوم شیالت و .نزلیا بتاال ماهی
. ترجمه انجو نماهیا دیقتصاو ا علمی تحقیقاتی هیستگاا یستخرا صفحه. 156 ، م.،مولداوی و .ی، کیشینیو
3. Adel, A.; Abedian Amiri, A.; Zorriehzahra, J.; Nematolahi, A. and Angeles Esteban, M., 2015. Effects of dietary peppermint on growth performance, chemical body composition and hematological and immune parameters of fry Caspian white fish (Rutilus frisii kutum). Fish and Shellfish Immunology. Vol. 45, No. 2, pp: 841-847.
4. Affonso, E.G.; Polez, V.L.P.; Correa, C.F.; Mazoa, A.F.; Araujo, M.R.R. and Moraes, G., 2002. Blood parameters and metabolites in teleost fish Colossoma macropomum exposed to sulfide or hypoxia. Comp. Biochem. Physiol. Vol. 33, pp: 375-382.
5. Bairwa, M.K.; Jakhar, J.K.; Satyanarayana, Y. and Reddy, A.D., 2012. Animal and plant originated immunostimulants used in aquaculture. Journal of Natural Products and Plant Resources. Vol. 2, pp: 397-400.
6. Bullis, R.A., 1993. Clinical pathology of temperate freshwater and estuarine fishes in: Fish Medicine. Stoskopf. pp: 232-239.
7. Dugenci, S.K.; Arda, N. and Candan, A., 2003. Some medicinal plants as immunostimulant for fish. Journal of Ethnopharmacology. Vol. 88, pp: 99-106.
8. FIGIS (Fisheries Global Information System). 2016. FAO FIGIS, Web site. FI Institutional Websites. In: FAO Fisheries and Aquaculture Department [online]. Rome. (available at: www.fao.org/fishery/figis/en).
9. Harikrishnan, R.; Nisha, M.R. and Balasundaram, C., 2003. Hematological and biochemical parameters in common carp, Cyprinus carpio, following herbal treatment for Aeromonas hydrophilainfection. Aquaculture. Vol. 221, pp: 41-50.
10. Jain, J. and Wu, Z., 2004. Influences of traditional Chinese medicine on non-specific immunity of Jian Carp. Fish and Shellfish Immunology. Vol. 16, pp: 185-191.
11. Mahdavi, M.; Hajimoradloo, A. and Ghorbani, R., 2013. Effect of Aloe vera extract on growth parameters of common carp. World Journal of Medical Sciences. Vol. 9, pp: 55-60.
12. Nya, E.J. and Austin, B., 2009. Use of dietary ginger, Roscoe, as an immunostimulant to control Aeromonas hydrophilla infections in rainbow trout, (Oncorhynchus mykiss). Journal of Fish Diseases. Vol. 32, pp: 971-977.
13. Raa, J., 1996. The use of immuno-stimulatory substances in fish and shellfish farming. Reviews in Fisheries Science. Vol. 4, No. 3, pp: 229-288.
14. Reilly, A. and Keferstein, F., 1997. Food safety hazards and the application of the principles of the hazard analysis and critical control point for their control in Aquaculture production. Aquaculture Research. Vol. 28, pp: 735-752.
15. Ross, L.G. and Ross, B., 1999. Anasthetic and sedative techniques for aquatic animals. 2nd edn. Blackwell Science, Oxford, UK. Vol. 22, 57 p.
16. Shirali, S.; Erfani Majd, N.; Mesbah, M. and Reza Seifi, M., 2012. Histological studies of common Carp ovarian development during breeding season in Khouzestan Province, Iran. World J of Fish and Marine Sciences. Vol. 4, pp: 159-164.
17. Sivaram, V.; Babu, M.M.; Immanuel, G.; Murugadass, S.; Citarasu, T. and Marian, M.P., 2004. Growth and immune response of juvenile greasy groupers fed with herbal antibacterial active principle supplemented diets against Vibrio harveyi infections. Aquaculture. Vol. 237, pp: 9-20.
18. Stoskopf, M.K., 1993. Fish medicine. Saunders company. 882 P.
19. Sakai, M., 1999. Current research status of fish immunostimulants. Aquaculture. Vol. 172, pp: 63-92.