1 ÖĞRETMEN ADAYLARININ FEN ÖĞRETİMİNE YÖNELİK TUTUMLARININ VE ÖZYETERLİK İNANÇ DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ Neşe KUTLU 1 , Murat GÖKDERE 1 1 Amasya Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü Özet Sınıf öğretmenlerinin fen öğretimine yönelik tutumları ve özyeterlikleri, ilköğretim düzeyinde öğrencilerin fen kavramlarının kalıcı bir şekilde öğrenmeleri bakımından önem taşımaktadır. Bu bakımdan öğretmen adaylarının fen öğretimine yönelik tutumlarının ve öz-yeterliklerinin belirlenmesi ve geliştirilmesi gerekmektedir. Bu çalışmanın amacı sınıf öğretmeni adaylarının fen öğretimine yönelik tutumlarını ve özyeterlik inanç düzeylerini belirlemek ve bunlar arasındaki ilişkiyi çeşit li değişkenler açısından incelemektir. Araştırmanın örneklemini Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sınıf öğretmenliği bölümünde öğrenim görmekte olan toplam 336 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Verileri toplamak için “Fen Öğretimi Öz- Yeterlik İnancı Ölçeği” ve “Fen Öğretimi Tutum Ölçeği” kullanılmıştır. Nicel araştırma yöntemlerinin kullanıldığı bu araştırmada, verilerin analizi için bağımsız örneklem t - testi, ANOVA, LSD ve Pearson Korelasyon testleri kullanılmıştır. Test sonuçlarına göre; öğretmen adaylarının fen öğretimine yönelik tutumları ve özyeterlik düzeyleri arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişkinin olduğu, fen öğretimi tutum ortalamaları ile sınıf düzeyi arasında üçüncü sınıfların lehine anlamlı bir farkın olduğu bulunmuştur. Öğretmen adaylarının özyeterlik düzeyleri ise düşük seviyededir. Anahtar Kelimeler: Sınıf Öğretmeni Adayları, Fen Öğretimine Yönelik Tutum ve Özyeterlilik Algısı 1. GİRİŞ Öğrenci davranışlarında istendik değişikliklerin sağlıklı ve başarılı bir biçimde gerçekleşebilmesinde öğretmen oldukça önemli bir yere sahiptir. İlköğretim birinci kademede etkili bir şekilde öğretilmesi gereken kavramların başında fen kavramları gelmektedir. Şüphesiz bu kavramların öğretiminde en önemli görev öğretmenlere düşmektedir. İlköğretim birinci kademede fen bilgisi dersinin başarılı bir biçimde verilmesi, öğrencilerin fen bilimlerine olan ilgi düzeyleri, meslek seçimi ve bunlara bağlı olarak da ülkelerin bilimsel ve teknolojik olarak kalkınmasında etkili bir faktördür. Öğretmenlerin fen bilgisi alanında başarılı öğrenciler yetiştirmeleri, onların fen bilgisi dersine yönel ik olumlu bir tutuma sahip olmaları ve fen bilgisi öğretimine ilişkin öz-yeterlik inançları ile ilişkilidir (Tschannen-Moran, Hoy ve Hoy, 1998). Sınıf öğretmeni adaylarının süreçten en üst düzeyde verim alabilmeleri için fen bilimlerine karşı olumlu tutum geliştirmeleri ve bu alanda öz-yeterlik inancının da yüksek olması istendik bir durum olarak değerlendirilebilir. Öz-yeterlik inançları çoğunlukla özel alanlara ilişkin olarak ortaya çıkmaktadır. Bu özel alanların en önemlilerinden birisi de öğretmen öz-yeterliğidir. Öğretmen öz-yeterliği, öğretmen eğitiminde önemli bir kavramdır ve öğretmen öz-yeterliğinin nasıl geliştiği, hangi bileşenlerden oluştuğu, yüksek düzey bir öğretmen yeterliği geliştirmeye yönelik hangi eğitim programlarının nasıl geliştirileceğinin belirlenmesi için oldukça önemlidir ( Akt. Denizcioğlu, 2008; Pajares, 1997). Chan (2003)’de yaptığı bir çalışmada, öz-yeterlik düzeyi yüksek olan bireylerin öz-yeterliği düşük olan bireylere göre daha etkili eğitim sunduklarını ve eğitim esnasında da ha az strese girdiklerini belirtmiştir. Akademik öz-yeterliğin özel bir alanı olan fen bilgisi öğretimine ilişkin öz-yeterlik inancı, öğretmenlerin fen öğretimini etkili ve verimli bir şekilde yapabileceklerine ve öğrencinin başarısını artırabileceklerine yönelik kendi yetenekleri hakkındaki yargılarıdır ( Akbaş, Çelikkaleli, 2006 : 101). Yapılan araştırmalara göre fen öğretimine yönelik öz-yeterlik inanç düzeyi yüksek olan bir fen öğretmeninin, öğrenci merkezli yaklaşımları kullanma, fen öğretmeye daha fazla zaman ayırma ve araştırmaya dayalı öğretim gerçekleştirme eğilimi gösterdiği; fen öğretimine yönelik öz-yeterlik inanç düzeyi düşük olan öğretmenlerin ise bilgileri kitaptan okuma ve sözel olarak anlatma gibi öğretmen merkezli yaklaşımları kullanmayı tercih ettiklerini söylemek mümkündür ( Denizoğlu, 2008). Sınıf öğretmenlerinin fen öğretimine yönelik tutumları ve özyeterlikleri, ilköğretim düzeyinde öğrencilerin fen kavramlarını etkili ve kalıcı bir şekilde öğrenmeleri bakımından oldukça önemlidir. Öğretmenin tutumu ve özyeterlik inancı öğretimin niteliğini, kullanılan yöntem ve tekniklerini, öğrencinin öğrenmeye katılımını ve öğrencilerin öğretilenleri anlamasını dolayısıyla öğretim sürecinin
11
Embed
Öğretmen Adaylarının Fen Öğretimine Yönelik Tutumlarının Ve Özyeterlik İnanç Düzeylerinin İncelenmesi
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
1
ÖĞRETMEN ADAYLARININ FEN ÖĞRETİMİNE YÖNELİK
TUTUMLARININ VE ÖZYETERLİK İNANÇ DÜZEYLERİNİN
İNCELENMESİ
Neşe KUTLU
1, Murat GÖKDERE
1
1Amasya Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü
Özet
Sınıf öğretmenlerinin fen öğretimine yönelik tutumları ve özyeterlikleri, ilköğretim düzeyinde öğrencilerin fen kavramlarının kalıcı bir şekilde öğrenmeleri bakımından önem taşımaktadır. Bu bakımdan öğretmen adaylarının fen öğretimine yönelik tutumlarının ve öz-yeterliklerinin belirlenmesi ve geliştirilmesi gerekmektedir. Bu çalışmanın amacı sınıf öğretmeni adaylarının fen öğretimine yönelik tutumlarını ve özyeterlik inanç düzeylerini belirlemek ve bunlar arasındaki ilişkiyi çeşit li değişkenler açısından incelemektir. Araştırmanın örneklemini Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sınıf öğretmenliği bölümünde öğrenim görmekte olan toplam 336 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Verileri toplamak için “Fen Öğretimi Öz-
Yeterlik İnancı Ölçeği” ve “Fen Öğretimi Tutum Ölçeği” kullanılmıştır. Nicel araştırma yöntemlerinin kullanıldığı bu araştırmada, verilerin analizi için bağımsız örneklem t- testi, ANOVA, LSD ve Pearson Korelasyon testleri kullanılmıştır. Test sonuçlarına göre; öğretmen adaylarının fen öğretimine yönelik tutumları ve özyeterlik düzeyleri arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişkinin olduğu, fen öğretimi tutum ortalamaları ile sınıf düzeyi arasında üçüncü sınıfların lehine anlamlı bir farkın olduğu bulunmuştur. Öğretmen adaylarının özyeterlik düzeyleri ise düşük seviyededir.
Anahtar Kelimeler: Sınıf Öğretmeni Adayları, Fen Öğretimine Yönelik Tutum ve Özyeterlilik Algısı
1. GİRİŞ Öğrenci davranışlarında istendik değişikliklerin sağlıklı ve başarılı bir biçimde
gerçekleşebilmesinde öğretmen oldukça önemli bir yere sahiptir. İlköğretim birinci kademede etkili bir şekilde öğretilmesi gereken kavramların başında fen kavramları gelmektedir. Şüphesiz bu kavramların
öğretiminde en önemli görev öğretmenlere düşmektedir. İlköğretim birinci kademede fen bilgisi
dersinin başarılı bir biçimde verilmesi, öğrencilerin fen bilimlerine olan ilgi düzeyleri, meslek seçimi ve bunlara bağlı olarak da ülkelerin bilimsel ve teknolojik olarak kalkınmasında etkili bir faktördür.
Öğretmenlerin fen bilgisi alanında başarılı öğrenciler yetiştirmeleri, onların fen bilgisi dersine yönelik
olumlu bir tutuma sahip olmaları ve fen bilgisi öğretimine ilişkin öz-yeterlik inançları ile ilişkilidir
(Tschannen-Moran, Hoy ve Hoy, 1998). Sınıf öğretmeni adaylarının süreçten en üst düzeyde verim alabilmeleri için fen bilimlerine karşı olumlu tutum geliştirmeleri ve bu alanda öz-yeterlik inancının da
yüksek olması istendik bir durum olarak değerlendirilebilir.
Öz-yeterlik inançları çoğunlukla özel alanlara ilişkin olarak ortaya çıkmaktadır. Bu özel alanların en önemlilerinden birisi de öğretmen öz-yeterliğidir. Öğretmen öz-yeterliği, öğretmen eğitiminde
önemli bir kavramdır ve öğretmen öz-yeterliğinin nasıl geliştiği, hangi bileşenlerden oluştuğu, yüksek
düzey bir öğretmen yeterliği geliştirmeye yönelik hangi eğitim programlarının nasıl geliştirileceğinin belirlenmesi için oldukça önemlidir ( Akt. Denizcioğlu, 2008; Pajares, 1997).
Chan (2003)’de yaptığı bir çalışmada, öz-yeterlik düzeyi yüksek olan bireylerin öz-yeterliği
düşük olan bireylere göre daha etkili eğitim sunduklarını ve eğitim esnasında daha az strese girdiklerini
belirtmiştir. Akademik öz-yeterliğin özel bir alanı olan fen bilgisi öğretimine ilişkin öz-yeterlik inancı,
öğretmenlerin fen öğretimini etkili ve verimli bir şekilde yapabileceklerine ve öğrencinin başarısını
artırabileceklerine yönelik kendi yetenekleri hakkındaki yargılarıdır ( Akbaş, Çelikkaleli, 2006 : 101). Yapılan araştırmalara göre fen öğretimine yönelik öz-yeterlik inanç düzeyi yüksek olan bir fen
öğretmeninin, öğrenci merkezli yaklaşımları kullanma, fen öğretmeye daha fazla zaman ayırma ve
araştırmaya dayalı öğretim gerçekleştirme eğilimi gösterdiği; fen öğretimine yönelik öz-yeterlik inanç
düzeyi düşük olan öğretmenlerin ise bilgileri kitaptan okuma ve sözel olarak anlatma gibi öğretmen merkezli yaklaşımları kullanmayı tercih ettiklerini söylemek mümkündür ( Denizoğlu, 2008).
Sınıf öğretmenlerinin fen öğretimine yönelik tutumları ve özyeterlikleri, ilköğretim düzeyinde
öğrencilerin fen kavramlarını etkili ve kalıcı bir şekilde öğrenmeleri bakımından oldukça önemlidir. Öğretmenin tutumu ve özyeterlik inancı öğretimin niteliğini, kullanılan yöntem ve tekniklerini,
öğrencinin öğrenmeye katılımını ve öğrencilerin öğretilenleri anlamasını dolayısıyla öğretim sürecinin
2
verimini etkileyebilmektedir. Sınıf öğretmeni adaylarının fen öğretimine yönelik tutumlarını ve
özyeterlik düzeylerinin belirlenmesi, sınıf öğretmenliği lisans programında yer alan fen ve teknoloji
öğretimi derslerinin hedefine ulaşıp ulaşmadığı konusunda önemli işaretler verecektir. Bu verilerden hareketle mevcut öğretmen eğitim programlarında yer alan fen alan derslerinin değerlendirilmesi
yapılabilecektir. Bu çalışmanın amacı sınıf öğretmeni adaylarının fen öğretimine yönelik tutumlarını ve
özyeterlik inanç düzeylerini karşılaştırmalı olarak incelemektir. Bu doğrultuda araştırmanın alt problemleri aşağıda verilmiştir.
1. Öğretmen adaylarının fen öğretimine yönelik tutumları ile cinsiyet, sınıf düzeyi, mezun olunan
lise türü arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık var mıdır?
2. Öğretmen adaylarının fen öğretimi özyeterlik inançları ile cinsiyet, sınıf düzeyi, mezun olunan lise türü arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık var mıdır?
2.YÖNTEM Nicel araştırma yöntemlerinin kullanıldığı bu çalışmada; mevcut durumu tespitine yönelik bir
araştırma türü olan tarama modeli kullanılmıştır.
2.1. Araştırma Grubu
Araştırmanın çalışma grubunu 2011- 2012 akademik yılında Amasya Üniversitesi Eğitim
Fakültesi Sınıf Öğretmenliği bölümünün her seviyesinde (1, 2, 3, 4) öğrenim görmekte olan 336 (111
erkek, 225 bayan) öğretmen adayı oluşturmaktadır.
2.2. Ölçme Araçları
Öğretmen adaylarının fen öğretimine yönelik tutumlarının belirlenmesinde ise Thompson ve Shringley (1986) tarafından geliştirilmiş; Tekkaya, Özkan ve Çakıroğlu (2002) tarafından Türkçeye
maddeden oluşmuş ve fen bilgisi öğretmenlerinin fen öğretimine yönelik tutumlarını belirlemek üzere
geliştirilmiştir. Bu çalışma için Fen bilgisi öğretimi tutum ölçeği güvenirlik değeri tekrar hesaplanmış ve Cronbach Alpha güvenirlik değeri .85 olarak bulunmuştur.
Öğretmen adaylarının fen öğretimi özyeterlik inançlarının belirlenmesinde Riggs ve Enochs
(1990) tarafından geliştirilmiş ve Özkan, Tekkaya ve Çakıroğlu (2002) tarafından Türkçeye uyarlanmış olan “Fen Öğretimi Öz-Yeterlik İnancı Ölçeği” kullanılmıştır. 5’li likert tipinde hazırlanan ölçek 23
maddeden ve Fen Öğretiminde Kişisel Öz-Yeterlik inancı ile Fen Öğretiminde Sonuç Beklentisi olmak
üzere iki faktörden oluşmaktadır. Özkan, Tekkaya ve Çakıroğlu (2002) tarafından Türkçeye uyarlanan ölçek için tekrar yapılan güvenirlik geçerlik çalışması sonucu ölçeğin içerdiği Fen Öğretiminde Kişisel
Öz-Yeterlik inancı güvenirlik değeri .79; Fen Öğretiminde Sonuç Beklentisi adlı faktöre ait Cronbach
Alpha güvenirlik değeri ise .86 olarak hesaplanmıştır. Bu çalışma için Fen bilgisi öğretimi özyeterlik
ölçeği güvenirlik değeri tekrar hesaplanmış ve Cronbach Alpha güvenirlik değeri .80 olarak bulunmuştur. Ölçeğin aralık genişliğinin, “dizi genişliği/yapılacak grup sayısı” formülü ile
hesaplanması göz önünde tutularak, araştırma bulgularının değerlendirilmesinde esas alınan aritmetik
ortalama aralıkları; 1.00- 1.80; “kesinlikle katılmıyorum”, 1.81-2.60; “katılmıyorum”, 2.61-3.40; “kararsızım”, 3.41-4.20; “katılıyorum”, 4.21-5.00; “kesinlikle katılıyorum” şeklinde yorumlanmıştır.
Verilerin analizi için bağımsız örneklem t- testi, ANOVA, LSD ve Pearson Korelasyon testleri
kullanılmıştır.
3. BULGULAR
Çalışma grubuna ait betimsel istatistikler Tablo 1’ de verilmiştir.
Tablo 1. Çalışma Grubuna Ait Betimsel İstatistikler
Frekans Yüzde
Cinsiyet Erkek 111 33.0
Kadın 225 67.0
Sınıf Düzeyi
1. Sınıf 86 25.6
2. Sınıf 86 25.6
3. Sınıf 82 24.4
3
4. Sınıf 82 24.4
Mezun Olunan
Lise Türü
Genel Lise (GL) 153 45.5
Yabancı Dil Ağırlıklı
Lise (YDAL)
37 11.0
Anadolu Lisesi-
Anadolu Öğretmen
Lisesi (AL/ AÖL)
146 43.5
Tercih Sırası
1- 5 arası tercihte bulunanlar
175 52.1
5 ve üzeri tercih
sırasında bulunanlar
161 47.9
Toplam
336
100.00
Tablo 1’ de görüldüğü gibi çalışmaya katılan 336 kişiden, 111’inin (% 33) erkek, 225’inin
(%67) kadın olduğu görülmektedir. Mezun olunan lise türü bağımsız değişkeninde; Çok programlı liseler ve meslek liselerinden mezun olduğu tespit edilen 5 kişi genel lise grubuna dahil edilmiştir.
3.1. Öğretmen Adaylarının Fen Öğretimi Tutum ve Özyeterlik İnanç Puanlarının Dağılımı
Öğretmen adaylarının fen öğretimi tutum ve özyeterlik inanç puanlarının dağılımına yönelik
bulgulara Tablo 2’de yer verilmektedir.
Tablo 2. Öğretmen Adaylarının Fen Öğretiminde Öz-Yeterlik İnanç Puanlarının Dağılımı
N
X
Ss Min. Max.
Fen Öğretimine
Yönelik Tutum Puanı 336 2. 62 .58 1. 26 4. 58
Fen Öğretimi
Öz-Yeterlik
İnanç Puanı
336 2. 38 .43 1.17 3. 38
Tablo 2 incelendiğinde; öğretmen adaylarının fen öğretimi tutum puan ortalamaları 2. 62
olarak bulunurken, fen öğretimi özyeterlik inanç ortalaması 2. 38 olarak bulunmuştur.
3.2. Öğretmen Adaylarının Fen Öğretimine Yönelik Tutumları ve Özyeterlik İnançları
Arasındaki İlişkiye Ait Bulgular
Öğretmen adaylarının fen öğretimine yönelik tutumları ve özyeterlik inançlarına ilişkin Pearson korelasyon testi Tablo 3’ te gösterilmiştir.
Tablo 3. Öğretmen Adaylarının Fen Öğretimine Yönelik Tutumları ve Özyeterlik İnançlarına İlişkin Pearson Korelasyon Testi
Fen Öğretimi Tutum ortalamaları
Fen Öğretimi
Özyeterlik Ortalaması
Pearson Correlation ,649**
Sig. (2-tailed) ,000
N 336
**. Correlation is significant at the 0.01 level (2-tailed).
4
Tablo 3’ e göre; öğretmen adaylarının fen öğretimine yönelik tutumları ve özyeterlik inançları
puan ortalamaları arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki vardır ( r: .65, p< .01).
3.3. Öğretmen Adaylarının Fen Bilgisi Öğretimine Yönelik Tutumlarına İlişkin Bulgular
3.3.1. Öğretmen Adaylarının Fen Bilgisi Öğretimine Yönelik Tutumlarının Cinsiyete Göre
Farklılaşıp Farklılaşmadığına İlişkin Bulgular
Öğretmen adaylarının cinsiyete göre fen bilgisi öğretimi tutum puan ortalamalarına ilişkin
bağımsız örneklem t-testi sonuçları Tablo 4’ te gösterilmiştir.
Tablo 4. Cinsiyete Göre Öğrencilerin Fen Bilgisi Öğretimi Tutum Puan Ortalamalarına İlişkin
Bağımsız Örneklem t-testi Sonuçları
p >.05
Tablo 4’ e göre; kız öğrencilerin fen bilgisi öğretimi tutum puan ortalamalarının (2.619), erkek
öğrencilerin puan ortalamalarından (2.615) daha yüksek olduğu bulunmuştur. Öğrencilerin fen bilgisi
öğretimi tutum puan ortalamaları cinsiyete göre anlamlı bir farklılık göstermemektedir (t: -. 073, p> .05).
3.3.2. Öğretmen Adaylarının Fen Bilgisi Öğretimine Yönelik Tutumlarının Sınıf Düzeyine
Göre Farklılaşıp Farklılaşmadığına İlişkin Bulgular
Öğretmen adaylarının sınıf düzeyine göre fen öğretimine yönelik tutum puan ortalamalarına
ilişkin aritmetik ortalama ve standart sapmalar Tablo 5’ de verilmiştir.
Tablo 5. Sınıf Düzeyine Göre Fen Bilgisi Öğretimine Yönelik Tutumları Puan Ortalamalarına İlişkin
Aritmetik Ortalama ve Standart Sapmalar
Sınıf Düzeyi N X Ss
1. Sınıf 86 2,68 ,61
2. Sınıf 86 2,66 ,61
3. Sınıf 82 2,71 ,50
4. Sınıf 82 2,42 ,54
Toplam 336 2,62 ,58
Tablo 5’ e göre fen öğretimine yönelik tutumlarına ilişkin ortalama değerin 2.62 olduğu
görülürken, 1. sınıflarda bu ortalama 2.68, 2. sınıflarda 2.66, 3. sınıflarda 2.71, 4. sınıflarda 2.42 olarak bulunmuştur.
Tablo 6. Sınıf Düzeyine Göre Fen Öğretimi Tutum Puan Ortalamalarına İlişkin Tek Yönlü ANOVA Testi Sonuçları
Kareler
Toplamı Sd Ortalama
Kare F
P
LSD
Cinsiyet N Ss t Sd p
Erkek 111 2,615 ,65 -. 073 334 .942
Kadın 225 2,619 ,54
5
Gruplararası 4,285 3 1,428 4,394 ,005* 4-1,
Grupiçi 107,918 332 ,325
4-2,
4-3
Toplam 112,204 335
*p <.05, p<.01.
Tablo 6 incelendiğinde sınıf düzeyine göre öğretmen adaylarının fen öğretimi tutum puan
ortalamaları arasında anlamlı bir farklılık vardır (F 3- 332: 4. 394, p<. 05). Farkın kaynağını bulmak üzere LSD testi yapılmıştır. LSD testine göre 4. sınıflar ile 1. sınıflar, 4. sınıflar ile 2. sınıflar, 4.
sınıflar ile 3. sınıf gruplarından kaynaklandığı bulunmuştur.
3.3.3. Öğretmen Adaylarının Fen Bilgisi Öğretimine Yönelik Tutumlarının Mezun Olunan
Lise Türüne Göre Farklılaşıp Farklılaşmadığına İlişkin Bulgular
Öğretmen adaylarının mezun olunan lise türüne göre fen öğretimi tutum puanlarına ilişkin
betimsel istatistikler Tablo 7’ de gösterilmiştir.
Tablo 7. Mezun Olunan Lise Türüne Göre Fen Öğretimi Tutum Puan Ortalamalarına İlişkin Betimsel İstatistikler
N X Std. Deviation
Genel Lise 153 2,63 ,57
YDAL-Süper Lise 37 2,55 ,53
Anadolu/Anadolu Öğretmen
Lisesi (AL- AÖL)
146 2,62 ,60
Total 336 2,62 ,58
Tablo 7’ ye göre toplam ortalamaya (2.62) en yakın olan grup AL- AÖL (2.62) iken, bu
ortalamaya en uzak olan grup YDAL- Süper lise (2.55) grubuna aittir.
Tablo 8. Mezun Olunan Lise Türüne Göre Fen Öğretimi Tutum Puan Ortalamalarına İlişkin Tek
Yönlü ANOVA Testi Sonuçları
Kareler
Toplamı Df
Ortalama
Kare F P
Gruplararası ,204 2 ,102 ,303 ,739
Grupiçi 112,000 333 ,336
Toplam 112,204 335
p > .05 Mezun olunan lise türüne göre fen öğretimi tutum puan ortalamalarına ilişkin tek yönlü
ANOVA testi sonuçları Tablo 8 ’de gösterilmiştir. Test sonuçlarına göre mezun olunan lise türüne
göre öğretmen adaylarının fen öğretimi tutum puan ortalamaları arasında anlamlı bir farklılık yoktur (F 3- 333: , p> .05).
3.4. Öğretmen Adaylarının Fen Bilgisi Öğretimi Özyeterliğine İlişkin Bulgular
6
3.4.1. Öğretmen Adaylarının Fen Bilgisi Öğretimi Özyeterlik İnançlarının Cinsiyete Göre
Farklılaşıp Farklılaşmadığına İlişkin Bulgular
Öğretmen adaylarının cinsiyete göre fen bilgisi öğretimi özyeterlik inançlarına ilişkin bağımsız
örneklem t-testi sonuçları Tablo 9’ da gösterilmiştir.
Tablo 9. Cinsiyete Göre Öğrencilerin Fen Bilgisi Öğretimi Özyeterlik İnançlarına İlişkin Bağımsız
Örneklem t-testi Sonuçları
p >.05
Tablo 9’ a göre kız öğrencilerin fen bilgisi öğretimi özyeterlik inancı puan ortalamalarının (2.36), erkek öğrencilerin puan ortalamalarından (2.41) daha düşük olduğu bulunmuştur. Öğretmen
adaylarının fen bilgisi öğretimi özyeterlik inançları puan ortalamaları cinsiyete göre anlamlı bir
farklılık göstermemektedir (t: 1.119, p> .05) .
3.4.2. Öğretmen Adaylarının Fen Bilgisi Öğretimi Özyeterlik İnançlarının Sınıf Düzeyine
Göre Farklılaşıp Farklılaşmadığına İlişkin Bulgular
Sınıf düzeyine göre öğrencilerin fen öğretimi özyeterlik inançları puan ortalamalarına ilişkin
aritmetik ortalama ve standart sapmalar Tablo 10’ da verilmiştir.
Tablo 10. Sınıf Düzeyine Göre Fen Öğretimi Özyeterlik İnançları Puan Ortalamalarına İlişkin
Aritmetik Ortalama ve Standart Sapmalar
Sınıf Düzeyi N X Ss
1. Sınıf 86 2,39 ,43
2. Sınıf 86 2,38 ,50
3. Sınıf 82 2,44 ,40
4. Sınıf 82 2,29 ,42
Toplam 336 2,38 ,44
Tablo 10’ a göre fen öğretimi özyeterlik inançlarının ortalama değerinin 2.38 olduğu
görülürken, 1. sınıflarda bu ortalama 2.39, 2. sınıflarda 2.38, 3. sınıflarda 2.44, 4. sınıflarda 2.29
olarak bulunmuştur.
Tablo 11. Sınıf Düzeyine Göre Fen Öğretimi Özyeterlik İnançları Puan Ortalamalarına İlişkin Tek
Yönlü ANOVA Testi Sonuçları
Kareler Toplamı Df Ortalama Kare F p
Gruplararası ,898 3 ,299 1,559 ,199
Grupiçi 63,772 332 ,192
Toplam 64,670 335
p >.05
Sınıf düzeyine göre fen öğretimi özyeterlik inançları puan ortalamalarına ilişkin tek yönlü
ANOVA testi sonuçları Tablo 11’ de gösterilmiştir. Test sonuçlarına göre sınıf düzeyine göre
Cinsiyet N Ss t Sd p
Erkek 111 2,41 ,46 1.119 334 .264
Kadın 225 2,36 ,43
7
öğretmen adaylarının fen öğretimi özyeterlik inançları puan ortalamaları arasında anlamlı bir farklılık
göstermemektedir (F 3- 332: 1.559, p>. 05).
3.4.3. Öğretmen Adaylarının Fen Bilgisi Öğretimi Özyeterlik İnançlarının Mezun Olunan
Lise Türüne Göre Farklılaşıp Farklılaşmadığına İlişkin Bulgular
Öğretmen adaylarının mezun olunan lise türüne göre fen öğretimi özyeterlik inanç puanlarına
ilişkin betimsel istatistikler Tablo 12’ de gösterilmiştir.
Tablo 12. Mezun Olunan Lise Türüne Göre Fen Öğretimi Özyeterlik İnancı Puan Ortalamalarına İlişkin Betimsel İstatistikler
N X Ss
Genel Lise 153 2,40 ,45
YDAL-Süper Lise 37 2,32 ,34
Anadolu/Anadolu Öğretmen Lisesi 146 2,36 ,46
Total 336 2,38 ,44
Tablo 12’ ye göre özyeterlik ortalaması 2.38 bulunurken, Genel lise grubunda 2.40, AL- AÖL
‘de özyeterlik ortalamaları 2.36, YDAL- Süper lise grubu 2.32 olarak bulunmuştur.
Tablo 13. Mezun Olunan Lise Türüne Göre Fen Öğretimi Özyeterlik İnançları Puan Ortalamalarına
İlişkin Tek Yönlü ANOVA Testi Sonuçları
Kareler Toplamı Df Ortalama Kare F p
Gruplararası ,266 2 ,133 ,687 ,504
Grupiçi 64,404 333 ,193
Toplam 64,670 335
p> .05
Mezun olunan lise türüne göre fen öğretimi özyeterlik inançları puan ortalamalarına ilişkin tek
yönlü ANOVA testi sonuçları Tablo 13’ de gösterilmiştir. Test sonuçlarına göre mezun olunan lise türüne göre öğretmen adaylarının fen öğretimi tutum puan ortalamaları arasında anlamlı bir farklılık
yoktur (F 2- 333: .687, p>. 05).
4. TARTIŞMA
Bu çalışmada öğretmen adaylarının fen öğretimine yönelik tutumları ile özyeterlik inançları
puan ortalamaları arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur (r: .65, p< .01). Özkan, Tekkaya, Çakıroğlu (2002)’nun fen bilgisi öğretmen adaylarının katılımıyla yapmış oldukları bir
çalışmada fen öğretimine yönelik tutum ve fen öğretimi özyeterlik düzeyleri arasında pozitif yönde
anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Berkant ve Ekici (2007); yaptıkları çalışmada tutum ve öz-yeterlik
arasındaki ilişkinin .62 olarak belirtmişlerdir. Çalışmamızın bulguları literatürdeki çalışmalar ile paralellik göstermektedir (Özkan, Tekkaya, Çakıroğlu, 2002; Berkant ve Ekici, 2007; Denizcioğlu,
2008). Bu noktadan hareketle öğretmen adaylarının fen öğretimine yönelik olumlu tutumları arttıkça
özyeterlik inanç düzeylerinin de artacağı düşünülmektedir. Ayrıca fen dersini etkili bir şekilde öğretebileceğine inanan öğretmenler fen öğretimine yönelik pozitif bir tutum geliştirdikleri
söylenebilir.
Araştırmanın ilk bağımlı değişkeni fen öğretimine yönelik tutum değişkenidir. Elde edilen
bulgulara göre sınıf öğretmeni adaylarının fen öğretimi tutumları orta düzeydedir. Literatürde bu
8
yönde bulgular mevcuttur (Çakmak, 2006; Bayraktar, 2011). Bunun nedeninin sınıf öğretmen
adaylarının fen konularına olan ilgilerinin daha düşük seviyede olması, fen konuları dışında farklı
alanlarla ilgilenmelerinden kaynaklanmış olabilir. Başka bir sebebinin ise fen eğitimi konularında kendilerini yeterli hissetmemeleri ve özyeterlik inanç düzeylerinin düşük olması olabilir.
Elde edilen bulgulara göre öğretmen adaylarının fen bilgisi öğretimi tutum puan ortalamaları
cinsiyete göre anlamlı bir farklılık göstermemektedir (t: -. 073, p> .05). Elde edilen bu bulgu; Sürücü’ nün (1997), Türkmen’ in (2002), Sarıkaya’ nın (2004), Altınok’ un (2004), Kahyaoğlu, Yangın
(2007)’ nın, Tekbıyık ve İpek (2007)’ in, Denizcioğlu (2008)’ nun, Türkmen’ in (2008); Genç, Deniş,
Demirkaya’ nın (2010) bulguları ile örtüşürken Oskay vd (2009)’ nin araştırma bulguları ile farklılık
göstermektedir. 1990 yıllardan bu yana yapılan çalışmaların cinsiyetin tutum üzerinde çok küçük bir rol oynadığını belirtilmiştir (Çakır, Senler, Taşkın, 2007). Cinsiyete göre fen öğretimi tutum
ortalamaları arasında anlamlı fark olmamasına rağmen bayan öğretmen adaylarının tutum ortalamaları
erkek öğretmen adaylarından yüksektir. Bunun nedeni toplumda öğretmenlik mesleğinin bayan mesleği olarak görülmesinden dolayı mesleğini sahiplenen bayanların daha olumlu tutuma sahip
olmalarından olabilir.
Sınıf düzeyine göre öğretmen adaylarının fen öğretimi tutum puan ortalamaları arasında anlamlı bir farklılık göstermektedir (F 3- 332: 4. 394, p<. 05). Araştırmanın bu bulgusu Kahyaoğlu,
Yangın (2007)’ nin, Tekbıyık ve İpek (2007) ‘nin, Bayraktar (2011)’ ın yapmış oldukları çalışma ile
paralellik gösterirken Denizcioğlu (2008)’ in araştırma bulguları ile farklılık göstermektedir. Yapılan
testler sonucunda fen öğretimine yönelik tutum puanlarının en yüksek olduğu sınıf düzeyi 3 sınıflar olup, en düşük tutuma sahip olan 4. sınıfların olduğu bulunmuştur. Bu durumun nedeninin öğretmen
adaylarının son sınıfta yaşanan sınav kaygısı, mezun olduktan sonra çalışıp çalışamayacağı ile ilgili
olumsuz bir tutuma sahip oldukları düşünülebilir. Test sonuçlarına göre mezun olunan lise türüne göre öğretmen adaylarının fen öğretimi tutum
puan ortalamaları arasında anlamlı bir farklılık yoktur (F 3- 333: , p> .05). Tekbıyık ve İpek (2007)’ in,
Tok (2009)’ un, Genç, Deniş, Demirkaya (2010)’ nın sınıf öğretmeni adayları ile gerçekleştirdikleri
çalışmalarda benzer sonuca ulaşmışlardır. Araştırmanın ikinci bağımlı değişkeni fen öğretimine yönelik özyeterlik inançlarıdır.
Araştırmada sınıf öğretmeni adaylarının fen öğretimi özyeterlik inanç düzeyi ortalaması 2. 38 olarak
bulunmuştur. Bu sonuç sınıf öğretmeni adaylarının fen bilgisi öğretimine yönelik öz-yeterlik inançlarının “katılmıyorum” seçeneği seviyesinde olduğunu göstermektedir. Bu araştırmanın sonuçları
öğretmen adaylarının özyeterlik inançlarının orta seviyenin üstünde olduğu sonucuna ulaşan Sarıkaya
(2004) ‘nın, Altunçekiç, Yaman ve Koray (2005)’ ın, Bal (2010)’ ın araştırma sonuçları ile farklılık göstermektedir. Elde edilen bulgular doğrultusunda sınıf öğretmeni adaylarının fen öğretimine yönelik
özyeterlik inançlarının düşük olduğu söylenebilir. Bu durumun nedeninin eğitim-öğretim
faaliyetlerinde bireysel farklılıkların dikkate alınmaması olarak ifade edilebilir. Fen öğretiminde farklı
öğretim yöntemleri kullanıldığında, araştırma merkezli bir öğretim yapıldığında, bireysel öğrenme farklılıklarına göre bireysel veya grupla öğretim yöntemleri kullanıldığında, öğrencilerin geçmiş
öğrenme yaşantıları dikkate alındığında, öğrencilerin hazır bulunuşluk düzeyleri dikkate alındığında
öz-yeterlik inancının arttıcaktır (Akt. Berkant, Ekici; Palmer, 2006). Öğretmen adaylarının fen bilgisi öğretimi özyeterlik inançları puan ortalamaları cinsiyete göre
anlamlı bir farklılık göstermemektedir (t: .366, p> .05) . Öz-yeterlik inancının cinsiyetlere göre
farklılaşmadığı bulgusu, erkekler ile kadınlar arasında öz-yeterlik inancına sahip olma açısından fark olduğuna yönelik araştırma bulguları Morgil, Seçken, ve Yücel (2004)’ in araştırma ile çelişirken;
erkekler ve kadınlar arasında fark bulunmadığına yönelik araştırma bulguları Yaman, Cansüngü, ve
Denizcioğlu (2008)’ nun, Bal (2010)’ ın, Bayraktar (2011)’ ın araştırma bulguları ile paralellik göstermektedir. Bu durumun nedeninin günümüzde kadın ve erkek arasında, ailede, okul yaşantısında
ve de meslek hayatında görülen eşitsizliğin eskiye oranla daha az yaşanıyor olmasının ve kadınların
sosyal yaşamda özellikle son yıllarda daha aktif rol almalarının, erkeklerle kadınlar arasında meslek hayatlarındaki farklılıkların günden güne kapanıyor olması düşünülebilir.
Test sonuçlarına göre sınıf düzeyine göre öğretmen adaylarının fen öğretimi özyeterlik inançları
puan ortalamaları arasında anlamlı bir farklılık göstermemektedir (F 3- 332: .687, p>. 05). Öğretmen
adaylarının fen öğretimine yönelik öz-yeterlik inançlarını araştıran çalışmalar incelendiğinde bu
çalışmalarda da öğretmen adaylarının sınıf düzeylerinin arttıkça fen öğretimine yönelik öz- yeterlik
9
inançlarının da sınıf düzeyine paralel olarak arttığı görülmektedir (Altunçekiç, Yaman ve Koray, 2005;
Ekici, 2005; Denizcioğlu, 2008). En yüksek fen öğretimi özyeterlik inancına sahip olan üçüncü
sınıflar olarak bulunmuştur. Bu durum 3. sınıfta öğretmen adaylarının uygulama derslerinin fazla olmasının bir sonucu olarak özgüvenlerindeki artışın bir yansıması olarak değerlendirilebilir.
Mezun olunan lise türüne göre öğretmen adaylarının fen öğretimi özyeterlik inançları puan
ortalamaları arasında anlamlı bir farklılık yoktur (F 3- 332: .950, p>. 05). Bu araştırma bulgusu Yaman, Cansüngü Koray ve Altunçekiç (2004) ‘in fen bilgisi öğretmen adaylarının katıldığı bir
araştırmanın bulguları ile paralellik göstermektedir. Meslek liselerinden mezun olan belli sayıda kişi
genel lise grubuna dahil edilmiştir. Bu liselerden mezun olan öğrenciler belli bir dereceye girip eğitim
fakültelerine girmişlerdir. Genel lise grubunun ortalamasının özyeterlik düzeyinin yüksek çıkmasının sebebinin akademik başarısı yüksek olan meslek lisesi mezunlarının olduğu düşünülmektedir.
5. SONUÇ ve ÖNERİLER Öğretmen adaylarının fen öğretimine yönelik tutumları ve özyeterlik inançları puan ortalamaları
arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişkinin olduğu bulunmuştur. Fen öğretimi özyeterlik inanç
düzeyleri yükseldikçe fen öğretimine yönelik olumlu tutumların artacağı ve özyeterlik inanç düzeyleri düştükçe fen öğretimine yönelik olumsuz tutumların oluşumuna sebebiyet vereceği sonucuna
ulaşılmıştır.
Sınıf öğretmeni adaylarının fen öğretimi tutum puan ortalamaları orta düzeyde olduğu, fen
konularını öğretirken istekli ve kendilerini yeterli görmedikleri sonucuna varılmıştır. Öğretmen adaylarının meslek hayatına geçmeden lisans eğitimlerinde fen öğretimine yönelik olumsuz
tutumlarının giderilmesi veya var olan olumlu tutumların pekiştirilmesi önemlidir. Çünkü literatürde
öğretmenlerin fen öğretimine yönelik tutumlarının etkisinin kendileriyle sınırlı kalmadığı, öğretim etkinliklerine ve öğrencilere de yansıdığı belirtilmektedir. Bu yüzden etkili fen öğretiminin
gerçekleştirilebilmesi için öğretmenlerin fen konularında ayrıntılı bilgi edinmeye çalışmak yerine,
öncelikle sahip oldukları fene yönelik olumsuz tutum ve benzeri duyuşsal engelleri gidermek ve en aza
indirmek gerekir(Akt. Çakmak, Cho, 2006: 66). Kız öğrencilerin fen bilgisi öğretimi tutum puan ortalamalarının, erkek öğrencilerin puan
ortalamalarından daha yüksektir. Sınıf öğretmeni adaylarının fen bilgisi öğretimi tutumlarında
cinsiyetin belirleyici bir etken olmadığı sonucuna varılmıştır. Sınıf öğretmeni adaylarının fen öğretimi tutumlarında mezun olunan lise türünün belirleyici bir
etken olmadığı sonucuna varılmıştır.
Sınıf öğretmeni adaylarının fen öğretimi özyeterlik inançları düşük düzeydedir. Sınıf öğretmeni adaylarının fen bilgisi öğretimi özyeterlik inançlarında cinsiyetin belirleyici bir
etken olmadığı sonucuna varılmıştır.
Öğretmen adaylarının fen öğretimi özyeterlik inançlarının sınıf düzeyine göre anlamlı bir
farklılık göstermediği sonucuna varılmıştır. Dördüncü sınıf öğrencilerinin özyeterlik inanç düzeyleri en düşük, üçüncü sınıf öğrencilerinin inanç düzeyleri en yüksektir.
Sınıf öğretmeni adaylarının fen öğretimi özyeterlik inançlarında mezun olunan lise türünün
belirleyici bir etken olmadığı sonucuna varılmıştır. Bu sonuçlara göre ilgili konu hakkında
aşağıdaki öneriler sunulabilir. Eğitim fakültelerinde fen öğretimine yönelik tutum ve özyeterlik algılarını yükseltmek için
alan bilgisi derslerine ve öğretmenlik formasyonuna daha fazla önem verilmelidir. Bu yönde öğretmen
adaylarının kendilerini geliştirmeleri için uygulamalı olarak gördükleri derslerde deneyimli öğretmen
ve öğretim üyelerinden görecekleri destek ve rehberlik onların tutum ve özyeterlik inanç algılarının yükseltilmesine katkı sağlayacaktır.
Öğretmen adaylarının okullarda yer alan rehberlik servislerinden etkin bir şekilde
yararlanmaları sağlanmalı, öğretmen adaylarına öğretim sürecinde daha fazla yardım sağlanarak
özellikle 4. sınıf öğretmen adaylarının tutum ve öz-yeterlik inançlarını geliştirici yönde çalışmalar yapılmalıdır.
10
KAYNAKLAR
Altınok, H. (2004). Öğretmenlerinin Fen Öğretimine Yönelik Tutumlarına İlişkin Öğrenci
Algıları ve Öğrencilerin Fen Bilgisi Dersine Yönelik Tutum ve Güdüleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 1-8.
Altunçekiç, A., Yaman, S. ve Koray, Ö. (2005). Öğretmen adaylarının öz-yeterlik inanç
düzeyleri ve problem çözme becerileri üzerine bir araştırma- Kastamonu ili örneği. Kastamonu Eğitim Dergisi, 13(1), 93-102.
Akbaş, A., Çelikkaleli, Ö. (2006). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Fen Öğretimi Özyeterlik
İnançlarının Cinsiyet, Öğretim Türü ve Üniversitelere Göre İncelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim
Fakültesi Dergisi, Cilt 2, Sayı 1, Haziran 2006, 98-110. Bal, H. F. (2010). Öğretmenlerin Fen Öğretimi Özyeterlik İnançları ile Bilgisayar Kaygıları
Arasındaki İlişki. Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
Bandura, A. (1977). Social Learning Theory. Englewood Cliffs NJ: Prentice Hall. Bayraktar, Ş. (2011). Turkish Preservice Primary School Teachers’ Science Teaching Efficacy
Beliefs and Attitudes Toward Science: The Effect of a Primary Teacher Education Program. School
Science and Mathematics. Volume 111(3), 83- 92. Berkant, H. G., Ekici, G. (2007). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Fen Öğretiminde Öğretmen
Özyeterlik İnanç Düzeyleri ile Zeka Türleri Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi. Ç. Ü. Sosyal
Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16 (1), 113- 132.
Chan, D.W. (2003). Multiple intelligences and perceived self-efficacy among chineese secondary school teachers in Hong Kong. Educational Psychology, 23(5), 521-533.
Çakmak, Ö. Ç. (2006). Okulöcesi Öğretmen Adaylarının Fene ve Fen Öğretimine Yönelik
Tutumları ile Bazı Fen Kavramlarını Anlama Düzeyleri Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
Çakır, K, N., Senler, B., Taşkın, G. , B. (2007). İkögretim II. Kademe Ögrencilerinin Fen Bilgisi
Dersine Yönelik Tutumlarının Belirlenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(4), 637-655.
Çelikkaleli, Ö., Akbaş, A. (2007). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Fen Bilgisi Dersine Yönelik Tutumlarını Yordamada Fen Bilgisi Öğretimi Öz-Yeterlik İnançları. Mersin Üniversitesi Eğitim
Fakültesi Dergisi, 3 (1), 21-34.
Denizoğlu, P. (2008). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Öğretimİ Özyeterlik İnanç Düzeyleri, Öğrenme Stilleri ve Fen Bilgisi Öğretimine Yönelik Tutumları Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi.
Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
Ekici, G. (2005). Eğitim fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik öz-yeterlik inançlarını etkileyen faktörler. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi. Eylül. 28-
30. Genç, H., Deniş, H., Demirkaya, H. (2010). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Fen Bilgisi Öğretimi
Dersine Yönelik Tutumların Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2, 133-149.
Kahyaoğlu, M., Yangın, S. (2007). İlköğretim Sınıf Öğretmenliği, Fen Bilgisi ve Matematik
Öğretmen Adaylarının Fen Bilgisi Öğretimine Yönelik Tutumları. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 3 (6), 203- 220.
Morgil, İ., Seçken, N., ve Yücel, A.S. (2004). Kimya öğretmen adaylarının öz-yeterlik
inançlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. BAÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 6(1), 62-72. Oskay, Ö., Erdem, E., Yılmaz, A. (2009). Kimya Laboratuvar Uygulamalarının Öğrencilerin
Kimyaya Yönelik Tutum ve Başarılarına Etkisi Üzerine Bir Çalışma. Elektronik Sosyal Bilimler
Dergisi, 27, 222–321.
Özkan,Ö., Tekkaya, C. ve Çakıroğlu, J. (2002). Fen Bilgisi Aday Öğretmenlerin Fen Kavramlarını Anlama Düzeyleri, Fen Öğretimine Yönelik Tutum ve Öz yeterlik İnançları. V. Fen ve
Matematik Kongresi, Ankara.
Sarıkaya, H. (2004). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Bilgi Düzeyleri Fen Öğretimine Yönelik Tutum ve Öz-yeterlikİinançları. Yüksek Lisans Tezi. Ortadoğu Üniversitesi. Orta Öğretim Fen ve
Matematik Alanları Eğitimi Bölümü, Ankara.
Sürücü, A. (1997). Öğretmenlik Formasyonu Alan Öğrencilerin Öğretmenlik Mesleğine Yönelik
Tutumları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
11
Tschanen-Moran, M., Woolfolk-Hoy, A., ve Hoy, W.K. (1998). Teacher efficacy. Its meaning
and measure. Review of Educational Research, 68(2), 202-248.
Türkmen, L. (2002). Sınıf öğretmenliği 1. sınıf öğrencilerinin fen bilimleri ve fen bilgisi öğretimine yönelik tutumları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 218-228.
Türkmen, L. (2008). Sınıf Öğretmenliği Programında Öğrenim Gören Birinci Sınıf Düzeyinden
Dördüncü Sınıf Düzeyine Gelen Öğretmen Adaylarının Fen Bilimlerine ve Öğretimine Yönelik Tutumları, Kastamonu Eğitim Dergisi, 16, 91-106.
Üstüner, M. (2006); Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutum Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik
Çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, Kış, 45, 109-127.
Yaman, S., Cansüngü, Ö., ve Altunçekiç, A. (2004). Fen bilgisi öğretmen adaylarının öz-yeterlik inanç düzeylerini incelenmesi üzerine bir araştırma. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(3), 355-