ÖĞRENİM HEDEFLERİ

ÖĞRENİM HEDEFLERİ

• Çalışan sağlığı ve iş güvenliği açısından mesleki akciğer hastalıklarının

önemi hakkında bilgi sahibi olmak

• Konu hakkında ülkemiz pratiğinde yaşanan sorunları bilmek

• Mesleki akciğer hastalıklarının etyopatogenezini kavramak

• Mesleki hastalıklara özgü tanısal algoritmayı uygulayabilmek

• Koruyucu ve sağaltıcı hekimlik uygulamalarını bilmek

http://www.riyatabirleri.net/16ton_ana.html

Hangisi Meslek Hastalığıdır?

a) Silikozis

b) Hepatit

c) Mesane Kanseri

d) Tüberküloz

e) Varis

ILO, SafeWork, 2011.

MESLEK HASTALIĞI

• Sigortalının çalıştığı ya da yaptığı işin niteliğinden dolayı

• Yinelenen bir nedenle

• Ya da işin yürütüm şartları yüzünden

• Uğradığı geçici ya da sürekli hastalık, bedensel ya da

ruhsal özürlülük durumları

Genel Sağlık Sigortası Kanunu, 5510/2006.

T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Meslek Hastalıkları ve İşle İlgili Hastalıklar Tanı Rehberi.

Hangisi Mesleki Akciğer Hastalığı Değildir?

a) Astım Bronşiale (Genel Cerrah)

b) Silikozis (Cam İşçisi)

c) Tüberküloz (Göğüs Hastalıkları Uzmanı)

d) Mezotelyoma (Maden İşçisi)

e) Toksik Gaz İnhalasyonu (Tıp Öğrencisi)

Kapar R, Çalışma ve Toplum, 2012.

SAĞLIK-HASTALIK & EKONOMİ

HASTALIK & İSTİHDAM MODELİ

• Enformel işçiler (çalışanlar)

– Psikolojik rahatsızlık %40 daha fazla

– Mental sorunlara bağlı yeti yitimi daha fazla

– Meslek hastalığı sayısı dört kat daha fazla

– Karoshi -MI, SVO, KKY- yaşanmakta

Başçıl HS, Hekimsiz Tıp Tıpsız İşçi Sağlığı, ATO, 2011; Elbek O, Türkiye Psikiyatri Derneği Bülteni, 2010; Belek İ, Esnek Üretim Derin Sömürü, 2010; Uluslararası İşçi Dayanışması Derneği, http://www.uidder.org/

Sağlık Bakanlığı, Uluslararası İş Sağlığı ve Güvenliği Bölgesel Konferansı, 2005.

http://www.mmo.org.tr/resimler/dosya_ekler/ee0f00be558e87c_ek.pdf

MESLEK HASTALIKLARI

T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Meslek Hastalıkları Rehberi, 2011.

36.000 – 108.00 ≈ % 1.1 – 0.3

• Ön Tanılarınız?

• Tetkikler?

38 yErkek

Non-prodüktif öksürük (üç aydır)

YA GERÇEK!!!

• Hekimlerin %72.2’si mesleki anamnez almıyor.

Politi BJJ, Occup Environ Med, 2004.

YA BİZ?

• 320 hasta

• Meslek açısından en sık karşılaşılan ilk 5 grup sırasıyla;

– Ev Kadını (%37.5)

– Çiftçi (%12.8)

– İşçi (%12.2)

– Memur (%8.4)

– Sorgusu Bulunmayan (%8.1)

• Ev kadınları / Hayvan Yetiştirme ve Çiftçi ayrımı (%0)

• Ayrıntılı Meslek Öyküsü (Maruziyet, İşyerinin Özellikleri) (%21.9)

• Önceki İş Sorgulaması (%10.6)

• Yaşadığı Ortam Sorgulaması (%2.8)

Uygun S, TÜSAD Kongresi, 2010.

MESLEKİ AKCİĞER HASTALIKLARI

T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Meslek Hastalıkları ve İşle İlgili Hastalıklar Tanı Rehberi.

Duman İnhalasyonu

Song JW, Clin Radiol, 2013.

PATOFİZYOLOJİ

Leung CC, Lancet, 2012.

ÇOĞUL HASTALIK GELİŞİMİ

Schulte PA, Am J Ind Med, 2012.Ghio AJ, Curr Opin Pulm Med, 2012.

Manke A, Toxicol Mech Methods, 2013.

HIZLI GÖZDEN GEÇİRME

• Nasıl bir işte çalışıyorsunuz?

• İşinizle ilişkili sağlık probleminiz olduğunu düşünüyor

musunuz?

• Şikayetleriniz işte veya evde daha iyi veya kötü mü?

• Şu anda veya geçmişte toz, duman, kimyasallar,

radyasyon ve gürültüye maruz kaldınız mı?

MESLEKİ ANAMNEZ

• Endüstrinin tipi, görev tanımı

• İşe başlama ve bitirme yılı

• İş kronolojisi

• İş tanımlaması (tipik bir iş günü)

• Çalışma zamanı ve nöbet değişiklikleri

• Toz, duman, radyasyon, kimyasal, biyolojik veya psikolojik tehlike

• Koruma ekipmanları (giysi, eldiven, gözlük, respiratör)

• Aynı yerdeki çalışanlarda benzer problemin olup olmadığı

• 56 Yaşında, Kadın, Evli, 4 Çocuklu

• Ev kadını

• Düzce’ye bağlı bir köyde yaşıyor

• Nefes Darlığı;

– 4 yıldır, kış aylarında artan tarzda ve yılda 2-3 kez PND

– Ortopne yok

• Öksürük;

– 4-5 yıldır, kışın 3 ay sürüyor.

– Sigara, parfüm, kokular, çamaşır suyu öksürük yapıyor

• Hapşırma;

– Bahar aylarında

• Balgam, Hemoptizi, Göğüs Ağrısı yok

• Özgeçmiş;

– Hipertansiyon (İrbesartan+hidroklorotiazid, Beloc, Co-irda)

• Soygeçmiş;

– Anne; Kalp Yetmezliği (ex)

• Tütün Kullanımı: Yok

• Fizik Muayene –patolojik;

– TA:180/90 mmHg, Aritmi

ÖN TANI?

A) Astım (Mesleki Değil)

B) Astım (Mesleki)

C) KOAH (Mesleki Değil)

D) KOAH (Mesleki)

E) Hipersensitivite Pnömonitisi

HASTAYA EK SORULARINIZ VAR MI?

A) Hayır öykü yeterli

B) Soygeçmişinde astım/allerji öyküsü var mı?

C) Kullandığı ilaçlarla şikayetlerinin ilişkisi var mı?

D) Ev kadınlığı yanında ek iş yapıyor mu?

GERÇEK ÇALIŞMA HAYATI

• Ev kadını (40 yıldır)

• Ahırda çalışıyor (45 yıldır);

– 4 büyükbaş

– Hayvanın altını temizliyor

– Sağıyor ve yemliyor

• Ahıra girince burun ve boğazında yanma oluyor

ancak nefes darlığı ve öksürük-balgam olmuyor

Öykü Astımla Uyumlu Mu?

• Tekrarlayıcı Hışıltılı Solunum

• Tekrarlayıcı Nefessizlik

• Göğüste Baskı Hissi

• Öksürük

• Gece-Sabaha Karşı Öksürük

• Atopi, Rinit, Ürtiker (bir grupta)

GİNA, 2012 update.

Öykü Mesleki Astımla Uyumlu Mu?

• Solunumsal yakınmalar

–İşte ağırlaşıyor mu?

–İşten uzaklaşınca rahatlıyor mu?

BOHRF, 2010.

?

Öykü KOAH İle Uyumlu Mu?

• Dispne (ilerleyici, egzersizle kötüleşen, kalıcı)

• Kronik Öksürük

• Kronik Balgam

• Tütün Kullanımı/Maruziyeti

• Biomas Maruziyeti

• Mesleki Toz ve Kimyasallar

GOLD, 2013 update.

Öykü HSP İle Uyumlu Mu?

• Antijen Maruziyeti

• Pozitif Presipitan Antikorlar

• Tekrarlayıcı Epizodlar

• İnspiratuar Raller

• Maruziyetten 4-8 saat Sonra Belirtiler

• Kilo Kaybı

Lacasse, Am J Respir Crit Care Med, 2003.

SOLUNUM FONKSİYON TESTİ

Mayıs 2012

FEV1: 1.570 (%70)

FVC: 2.510 (%95)

FEV1/FVC: 62

MMFR: 890 (%30)

Temmuz 2012 Kasım 2012 Mart 2013 Kasım 2013

FEV1: 1.880 (%82)

FVC: 2.670 (%91)

FEV1/FVC: 70

MMFR: 1.290 (%57)

FEV1: 1.830 (%80)

FVC: 2.700 (%92)

FEV1/FVC: 68

MMFR: 1080 (%48)

FEV1: 1.870 (%81)

FVC: 2.690 (%91)

FEV1/FVC: 69

MMFR: 1.210 (%53)

FEV1: 1.790 (%74)

FVC: 2.630 (%85)

FEV1/FVC: 68

MMFR: 1.040 (%45)

Erken Reversibilite %11

• I Mild COPD • FEV1/FVC<0.7; FEV1≥80% predicted

• II Moderate COPD • FEV1/FVC<0.7; 50%≤FEV1<80% predicted

• III Severe COPD • FEV1/FVC<0.7; 30%≤FEV1<50% predicted

• IV Very Severe COPD • FEV1/FVC<0.7; FEV1<30% predicted or FEV1<50% predicted plus crf

NORMAL

RESTRİKTİFOBSTRÜKTİF

Ahırda çalışma

Nefes darlığı

ÖksürükFVC> %80

FEV1< %80

FEV1/FVC< %70

Erken reversibilite negatif

MESLEKİ KOAH

• Akciğerlerin zararlı gaz ve partiküllere anormal

inflamatuar yanıt

• Tam geri dönüşlü olmayan hava akımı sınırlanması

• Havaakımı sınırlanması ilerleyici

• KOAH’ın mesleki olan bir alt grubu???

– Tablo yavaş gelişmekte

– Havaakımı sınırlanması kronik

– Maruziyet kesildiğinde düzelme olmaz

BİOMASS

Tarlo SM, Cullinan P, Nemery B.Occupational and environmental lung diseases :

diseases from work, home, outdoor and other exposure, 2010.

TANI

• O işkolundaki çalışanlarda aşırı miktarda

KOAH olgusu çıktığı gözlenmeli– Boschetto P, 2006

• Tanıda;– Kronik bronşit ve dispneyi sorgulayan anket kullanımı

– Ayrıntılı mesleki öykü

– Yıllık solunum fonksiyon testi takibi önerilir

Poole JA, Curr Opin Allergy Clin Immunol, 2012.

TARIM SEKTÖRÜ

MARUZİYET & SONUÇLARI

• Organik Tozlar – Tahıl ve samandaki küfler, mantarlar, bakteri, akar, hayvan derisi,

hayvan yemi, hayvan idrarı,…

• İnorganik Tozlar– Silikatlar

• Kimyasallar – Gübre, pestisid,…

• Gaz ve Dumanlar – Amonyak, SO2, NO2, CO, CO2,…

• İnfeksiyöz Etkenler – M. bovis, C. Psittaci,…

Mesleki Astım

Mesleki KOAH

Hipersensitivite Pnömonisi

Organik Toz Toksik Sendromu

39 yaşında

Erkek hasta

Anatomi laboratuarı teknisyeni

Tütün, Hayvan, Atopi/Allerji, Hobi ve Aile öyküsü yok

Son 7 yıldır anatomi laboratuarında

Önceki 6 yıl kozmetik fabrikasında çalışmış

TANI?

A) Mesleksel Astım

B) İşyerinde Tetiklenen Astım

C) Churg-Strauss Sendromu

D) Aspirinin Tetiklediği Astım

E) Mesleki KOAH

39 yaşında Erkek hasta

Anatomi laboratuarı teknisyeniTütün, Hayvan, Atopi/Allerji, Hobi ve Aile öyküsü yok

Son 7 yıldır anatomi laboratuarındaÖnceki 6 yıl kozmetik fabrikasında çalışmış

İşyeri İlişkili Astım

Mesleksel Astımİşyerinde

Tetiklenen Astım

Duyarlandırıcıya

Bağlı MAİrritana Bağlı MA (RADS)

İŞYERİ & ASTIM

ANAMNEZANAMNEZ

Detaylı meslek anamnezi Detaylı meslek anamnezi

– Kronolojik sıraKronolojik sıra

– Şikayetlerle ilişkisi

– İş yerinde kişinin yaptığı tüm işler ve maruz kaldığı tüm maddeler ve

günlük süresi

– Koruma önlemlerinin mevcudiyeti ve yeterliliği

– Diğer çalışanlarda da benzer şikayetlerin varlığı

İşyeri dışında (ev ortamı, hobi) olası maruziyetler

Ek hastalıklar

Tütün alışkanlığı sorgulanmalı

TANI

• Astım Tanısı Kesinleştirilmeli

• Her Hastada İş/Meslek Öyküsü Alınmalı

• İş/Meslek Ortamı – Astım İlişkisi Öykülendirilmeli

• Nedenin İşyeri Olduğu Kanıtlanmalı

Dykewicz MS, JACI, 2009.

ETYOLOJİYüksek molekül ağırlıklı

Un, tahıl, amilaz, yumurta Fırıncı, Pastacı

Fare, sıçan, kobay, kedi, köpek Labaratuvar Çalışanı, Veteriner

Lateks Sağlık Çalışanı

Deterjan enzimleri Deterjan Endüstrisi

Deniz ürünleri Deniz Ürünü İşçileri

Düşük molekül ağırlıklı

Diizosiyanatlar Sprey Boyacıları, Poliüretan İşçileri

Persulfatlar Kuaförler

Asid anhidridler Plastik, Boya ve İnsektisid Endüstrisi

Gluteraldehit, metakrilat Sağlık Çalışanları

Tahta tozu Marangozlar, Odun İşçileri

Metaller Metal İşçileri

Moscato G, Allergy, 2012.

• Hışıltılı solunumun (bronkospazmın) başlangıcı ile

iş arasında bir ilişki var mı (varsa nasıl)?

• Yakınmalarınızın başlayacağını işte çalışma

esnasında veya sonrasında önceden tahmin edebiliyor

musunuz?

• İzin günleri, hafta tatilleri veya işten herhangi bir

nedenle uzaklaştığınızda yakınmalarınızda olumlu

yada olumsuz bir değişiklik olmakta mıdır?

• Çalışma haftasının sonuna doğru belirtilerinizde bir

farklılık olmakta mıdır?

Anatomi laboratuvarında çalışmaya başladıktan 5 yıl sonra konjonktivit, rinit, ürtiker

Rinit gelişiminden 6 ay sonra dispne, öksürük, göğüste baskı hissi

Yakınmalarının başlamasından 1 yıl sonra hekim başvurusu

39 yaşında

Erkek hasta

Anatomi laboratuarı teknisyeni

Tütün, Hayvan, Atopi/Allerji, Hobi ve Aile öyküsü yok

Son 7 yıldır anatomi laboratuarında

Önceki 6 yıl kozmetik fabrikasında çalışmış

TETKİKLER

• Solunum Fonksiyon Testi;

– FEV1: %109

– FVC: %114

– FEV1/FVC: 77

– MMEF: %98

• Eozinofil (serum): %9.8

• Allerji Deri Testi;

– Tahıl Tozu +

– Otlar +

TANI?

A) Mesleksel Astım

B) İşyerinde Tetiklenen Astım

C) Churg-Strauss Sendromu

D) Aspirinin Tetiklediği Astım

E) Mesleki KOAH

TANISAL TESTLER

• Peak Flow Metre

• Nonspesifik Bronş Provokasyon Testi

• İmmünolojik Tetkikler

• Spesifik Bronş Provokasyon Testi

PEF graphic of anatomy lab worker

0

100

200

300

400

500

600

Sep

10

Sep

11

Sep

12 o

ffS

ep13

off

Sep

14S

ep15

Sep

16S

ep17

Sep

18S

ep19

off

Sep

20 o

ffS

ep21

off

Sep

22 o

ffS

ep23

Sep

24S

ep25

Sep

26 o

ffS

ep27

off

Sep

28S

ep29

Sep

30O

ct 1

Oct

2O

ct 3

off

Oct

4 o

ffO

ct 5

Oct

6O

ct 7

Oct

8O

ct 9

6

12

18

24

YAKLAŞIM

• Çalışma Koşullarının Düzeltilmesi

– Havalandırma

• İş Değişikliği

– Evrak Taşıma İşi Yapıyor

• Astım Tedavisi

– Fluticasone 500 mikrog/gün

– Gereğinde göz damlası

30 yaşında

Kadın hasta

Geçmişte allerjik hastalık öyküsü yok

Üç yıl önce kollarında, göğsünde ve boynunda ürtiker

• Haftada 2-3 kez, yaklaşık 1 saat sürüyor, Antihistaminikle düzeliyor

Bir yıldır öksürük ve nefes darlığı

BPT pozitif ve Ev Tozu Akarı duyarlılığı mevcut

On yıldır diş hekimi asistanı

• Hidrojen Peroksid, Fosforik Asit, Akrilat, Civa ve Nikel Karışımı, Kuaterner

Amonyum, Proteinaz Subtilisin maruziyeti mevcut

PEF İzlemi: Haftasonunda Düzelme Mevcut

Tatil sonrası BPT’de anlamlı düzelme var.Pacheco KA,

Immunology Allergy Clin N Am, 2011.

ANAMNEZ + TANISAL TESTLER

• Sterilizasyonda kullandığı madde cildine sıçradığında

ürtiker tanımlıyor.

• Amalgam ile veya dolgu, kalıp, yapıştırma işlemleri

sırasında cilt veya solunum şikayetlerinde artma

tariflemiyor

• Enzim solüsyonu ile prick test pozitif

İmmünolojik Mesleksel Astım

Ig E Aracılı

Yüksek Molekül Ağırlıklı Maddeye Duyarlılık

YAKLAŞIM

• İşi bırakmak istemedi

• Saptanan etkenle teması kesildi

– Steril işlemi ayrı bir odaya alındı ve işi başka birisi

sürdürdü

• Hastaya farmakolojik tedavi başlandı

• PEF izlemi devam etti

– İşyerinde kötüleşme ortadan kalktı

• Ürtikeri düzeldi

• Önce ayda bir, sonra 3 ayda bir izlem altına alındı

54 yaşında

Erkek hasta

Geçmişte allerjik hastalık öyküsü yok

On yıl önce nefes darlığı, soğukta hırıltı-hışırtı, noktürnal yakınmalar başlamış

• Şikayetler iş yerinde artıyor ve hafta sonu azalıyor

• Beş yıl önce ağır atak nedeniyle yoğun bakımda izlenmiş

• Uygun astım tedavisine rağmen semptomatik

İki yıl önce ellerde, kollarda ve göğsünde cilt döküntüleri ve kaşıntı başlamış

Metakolin BPT pozitif ve inhalan allerjenlerle prick testleri negatif

Metal Klemp İşçisi

• 14 yıldır aynı işte çalışıyor

• Çok geniş bir alanda çalışıyor ve makineler grup halinde

• Saç, paslanmaz çelik, nikel, bakır alaşımlarından parça kesiyor

• Parçalara toz sprey uyguluyor

• Parçaları yapıştırıcı ile birleştiriyorPacheco KA,

Immunology Allergy Clin N Am, 2011.

ANAMNEZ + TANISAL TESTLER

• Yapıştırma sırasında cilt lezyonlarında ve nefes darlığında

• PEF İzlemi:

– Sabah: 480 L/dk / Akşam: 300 L/dk

– Haftaiçi: 240 L/dk (min) + Noktürnal Semptom

– Haftasonu: Normal PEF Değeri

• Poliglikol Dimetakrilat ve Metil Siyanoakrilat ile yama testi +

İmmünolojik Mesleksel Astım & Kontakt Dermatit

Ig E Aracılı Değil

Düşük Molekül Ağırlıklı Maddeye Duyarlılık

YAKLAŞIM

• İşi bırakmak istemedi

• Geniş bir alanda çalıştığı için saptanan

etkenle teması devam etti

• Koruyucu solunum cihazı kullanamadı

• İşi bırakması gerekti

• Hastaya farmakolojik tedavi düzenlendi

• Astımı açısından izleme devam edildi

Dr. Dilşad Mungan’ın İzniyle…

49 yaşında

Erkek hasta

Makine-Kimya fabrikasında doldurma ve boya atölyesinde çalışmış

2006 yılından beri öksürük, nefes darlığı, hışıltılı solunum ve rinit semptomları var

2007’de astım tanısı almış ve IKS + uzun etkili beta-2 agonist kullanıyor

SFT: FEV1: %89; Reverzibilite: %6

Bronş Provokasyon Testi: Negatif

Prick Testi: Çayır Poleni duyarlı

a) Mesleksel Astım

b) Mesleksel Astım + Mesleksel Rinit

c) Mesleksel Rinit

d) Mevsimsel Rinit + Nonmesleki Astım

e) İşyerinde Tetiklenen Astım

MESLEK ÖYKÜSÜ

• Makine-Kimya fabrikasında doldurma ve boya atölyesinde çalışmış

• Sodyum Sülfat, Bakır Sülfat, Epoksi Boya, Vernik ve Tiner

maruziyeti mevcut

• Astım yakınmaları 2006’da başlamış

• Çalışma Süreleri

– 1980-1985 makine-kimya fabrikasında çalışma

– 1985-1995 başka bir işte çalışma

– 1995-2009 makine-kimya fabrikasında çalışma

İşyeri İlişkili Astım

Mesleksel Astımİşyerinde

Tetiklenen Astım

Duyarlandırıcıya

Bağlı MAİrritana Bağlı MA (RADS)

İŞYERİ & ASTIM

SEMPTOM & İŞYERİ İLİŞKİSİ

• Semptomların başlama zamanı

• Çalışılan işten önce şikayetlerin olup olmadığı

• Daha önce astım tanısı alıp almadığı

• Semptomların çalışma ve tatil dönemlerindeki seyri

• İlaç kullanım öyküsü

• Ön Tanı?

• İsteyeceğiniz Tetkik(ler)?

45 y, kadın hasta

Zaman zaman hışıltılı solunum

20 paket-yıl tütün alışkanlığı

25 yıldır pamuk fabrikasında işçi

Fizik muayene normal

Hasta gözüyle…

• “Pazartesi benim için çok farklı bir gündür. Saat 11’e

doğru göğsümde bir sertlik ve soluğumda daralma

hissederim ama öksürüğüm yoktur. Saat 5.30’a doğru

soluğum tükenir ve nefes almaya çabalarım.

Pazartesileri ölü bir at gibiyimdir. Ama salı günü Pazartesileri ölü bir at gibiyimdir. Ama salı günü

boğa gibiyimdirboğa gibiyimdir.”

Fatma Fişekçi Evyapan’ın İzniyle

Altin R, Respiration, 2002.

Sınıflandırma Bulgular

Bissinosis  

Evre 0 Bulgu yok

Evre 1 Sıklıkla işe dönüşün ilk gününde göğüste sıkışıklık ve/veya

nefes azalması

Evre 2 İş haftasının ilk ve diğer günlerinde göğüste sıkışıklık ve/veya

nefes azalması

Solunum yolu irritasyonu  

Evre 1 Toz maruziyeti ile birlikteki öksürük

Evre 2 Toz maruziyeti ile başlayan veya alevlenen kalıcı balgam (yılın

3 ayında)

Evre 3 Toz maruziyeti ile başlayan veya kötüleşen, göğüs

hastalığının alevlenmesiyle gözlenen veya 2 yıldır kalıcı hale

gelmiş balgam

Akciğer fonksiyonları  

Akut değişiklikler  

Etki yok FEV1’de %5’den az düşme veya iş vardiyası sırasında

FEV1’de artma

Hafif etkilenme İş vardiyası sırasında FEV1’de %5-10 düşme

Orta etkilenme İş vardiyası sırasında FEV1’de %10-20 düşme

Ağır etkilenme İş vardiyası sırasında FEV1’de %20 veya fazla düşme

Kronik değişiklikler  

Etki yok FEV1 beklenen değerin %80’i

Hafiften orta düzeye etkilenme FEV1 beklenen değerin %60-79’u

Ağır etkilenme FEV1 beklenen değerin %60’ından az

Hasta tipik öykü veriyor, hekime düşen dinlemek ve bağlantı kurmak, vardiya

öncesi ve sonrası FEV1 izlemini yapmak

İşe Başlama Muayeneleri

Periyodik Muayeneler

Kayıt Tutma ve Veri Toplama (Kişisel Sağlık Bilgi Formu)

Risk Analizi ve Tüm Risk Önlemi

Radyasyon, Enfeksiyon, Toksik Madde Konularına Öncelik Verilmesi

Personel Eğitimi

Çevre Sağlığı ve Hijyen Kontrolü

Değerlendirme ve Yeniden Yönlendirme

Ahmet Güneştekin, Yüzleşme, 2012.

Candaş A, Türkiye’de Eşitsizlikler, BÜSPF, 2010.

Çalışma Süresi (Haftalık)

• 1936: 40 Saat

• 1982: 39 Saat

TÜRKİYE’DE ÇALIŞMA HAYATI

• Kadınların işgücüne katılım oranı

– 1988’de %34.3, 2008’de %21.6

• 6-17 yaş grubundaki çocukların

– %6’sı iktisadi getirisi olan bir işte çalışmakta

– Bu çocukların %70’i okula devam etmemekte

• Kayıtdışı istihdam

– Toplam istihdamın yüzde 45.7’si (15-19 yaş arası grupta %75.2)

Candaş A, Türkiye’de Eşitsizlikler, BÜSPF, 2010.

MESLEK HASTALIĞI MI?

• “Eskiden çalışanların bir evim olsun, bir arabam olsun

hayali vardı. Şimdi böyle bir hayal yok, çünkü

olmayacağını biliyor herkes. Yani kiramı vereyim düzenli

olarak, yiyeceğimi karşılayayım yeter. Günübirlik

yaşamımı karşılasın yeter.”

– Taşeron Şirkete Bağlı Olarak Çalışan Hemşire Aysel

Acar T, Sınıftan Sınıfa, 2010.

DEMOKRATİK HAK ARAMA

Çalışma Bakanlığı İstatistikleri, http://www.csgb.gov.tr/csgbPortal/csgb.portal?page=grevlokavt (Erişim Tarihi: 16 Aralık 2013).

• “Emek bir ticari mal değildir”

ILO FİLADELFİYA BİLDİRGESİ

“Hayret ve tereddüt ediyorum. Acaba, ilaç ve

sinameki kokan muayenehane ve eczanelerde

oturan bu azametli ve şık görüntülü doktorların

burnuna işyerlerindeki pis kokulu şeyleri mi

soksam, yoksa onları bu çukurları görmeye mi

davet etsem?”

Bernardino Ramazzini (1633-1714)

Hangisi En İyi Koruyucu Önlemdir?

• a) Klima ve Havalandırma

• b) Akciğer Grafisi Takibi (asemptomatik olgulara)

• c) Solunum Fonksiyon Takibi (asemptomatik olgulara)

• d) Akciğer Tomografi Takibi (asemptomatik olgulara)

• e) Tedavi ve Rehabilitasyon

Süyür H, Tuberk Toraks, 2011.

ÖZET

• İşyerindeki maruziyetlere bağlı olarak gelişir.

• Mesleki anamnez tanının önemli bir kısmıdır.

• Türkiye’nin çalışma hayatında önemli sorunlar vardır.

• Pnömokonyoz dışı hastalıklarda klinik ve solunum fonksiyon testi ilk adım

• Primer ve sekonder koruma önceliklidir.

• Tütün maruziyetinin sonlandırılması hayatidir.

• İnsan temelli sağlık politikaları için çalışanların örgütlü mücadelesi gereklidir.