ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΦΙΚΗΣ ΚΟΙΛΟΤΗΤΑΣusers.uoa.gr/~mhabbaz/endo-1/morf-2.pdf · ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΦΙΚΗΣ ΚΟΙΛΟΤΗΤΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ

ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΦΙΚΗΣ ΚΟΙΛΟΤΗΤΑΣ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΕΝΔΟΔΟΝΤΙΑΣ.

ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ.

2Ο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΕΝΔΟΔΟΝΤΙΑΣ

5ΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ

ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ

Είναι να γνωρίζουν οι φοιτητές τη μορφολογία της πολφικής

κοιλότητας και να εξοικειωθούν με την εσωτερική ανατομία

όλων των δοντιών προκειμένου να επιτύχουν σωστή

ενδοδοντική θεραπεία.

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ

Μετά το τέλος του σεμιναρίου ο φοιτητής θα πρέπει να είναι ικανός να:

Προσδιορίζει τα όρια της πολφικής κοιλότητας και να περιγράφει τα κύρια μέρη αυτής, μυλικός θάλαμος και ριζικοί σωλήνες, σε μονόρριζα και πολύρριζα δόντια

Περιγράφει το σχήμα των ριζών των δοντιών, σε εγκάρσια τομή, σε σχέση με το σχήμα και τον αριθμό των ριζικών σωλήνων στο επίπεδο του αυχενικού, μέσου και ακρορριζικού τριτημορίου

Αναφέρει τις κατηγορίες των ριζικών σωλήνων

Περιγράφει την εσωτερική και εξωτερική μορφολογία της ακρορριζικής περιοχής των ριζών των δοντιών

Περιγράφει τη μορφολογία της πολφικής κοιλότητας σε κάθε ομάδα δοντιών

Αναφέρει τις μέσες τιμές μήκους των δοντιών, τον αριθμό των ριζών, των ριζικών σωλήνων και τις κάμψεις τους

Αναφέρει τις διαφοροποιήσεις στον αριθμό των ριζικών σωλήνων ανά ομάδα δοντιών και απαριθμεί τη συχνότητά τους

Περιγράφει τη θέση εντόπισης, τη συχνότητα και τη κλινική σημασία των παράπλευρων ριζικών σωλήνων

Αναφέρει τους περιορισμούς της ακτινογραφικής τεχνικής στην Ενδοδοντία σε σχέση με τη μορφολογία των ριζών και των ριζικών σωλήνων

Ριζικός σωλήνας

Υποπολφικό τοίχωμα

Πολφικό κέρας

Στόμιο ρ.σ.

αδαμαντίνη οδοντίνη

Ακρορριζικό τρήμα

Υπερπολφικό

τοίχωμα

Οστεϊνη

Πολφική

κοιλότητα

Μυλικός θάλαμος

Υποπολφικό τοίχωμα Εγγύς

Παρειακό τοίχωμα

Ο μυλικός θάλαμος είναι το τμήμα της

πολφικής κοιλότητας που αντιστοιχεί στην

ανατομική μύλη του δοντιού, καταλαμβάνει

την κεντρική μοίρα της και έχει το σχήμα

του εξωτερικού περιγράμματός της.

Περικλείεται από τέσσερα πλάγια

τοιχώματα εγγύς, άπω, παρειακό, και

γλωσσικό ή υπερώιο, ενώ η οροφή του

μασητικά ονομάζεται υπερπολφικό τοίχωμα

και η βάση του, στα πολύρριζα δόντια,

υποπολφικό τοίχωμα.

Στο τοίχωμα αυτό εντοπίζονται τα στόμια

των ριζικών σωλήνων στα σημεία

συνάντησής του με το εγγύς ή άπω και το

γλωσσικό ή παρειακό τοίχωμα όπου

σχηματίζονται τρίεδρες γωνίες. Τα στόμια

των ριζικών σωλήνων συνδέονται μεταξύ

τους με αβαθείς αύλακες.

ΜΥΛΙΚΟΣ ΘΑΛΑΜΟΣ

Υποπολφικό τοίχωμα Εγγύς

Παρειακό τοίχωμα

Η μορφολογία του μυλικού θαλάμου έχει μεγάλη κλινική σημασία επειδή: α) εμφανίζει κωνικό σχήμα με την κορυφή προς το υπερπολφικό τοίχωμα, γεγονός που αποτελεί οδηγό για τον εντοπισμό των στομίων των ριζικών σωλήνων και στη συνέχεια για την ολίσθηση των εργαλείων εντός αυτών β) το χρώμα του είναι πιο σκούρο από την οδοντίνη, που αποτελεί τα πλάγια τοιχώματα του μυλικού θαλάμου, και έτσι είναι σχετικά εύκολος ο εντοπισμός του.



Διάφοροι παράγοντες, όπως η ηλικία,

η σύγκλειση, τα ερεθίσματα του

πολφού π.χ. τερηδόνα, παρασκευή

κοιλότητας, διάβρωση κ.ά.,

συμβάλλουν στην αύξηση της

παραγωγής της οδοντίνης, γεγονός

που προκαλεί σμίκρυνση των

διαστάσεων του μυλικού θαλάμου με

αποτέλεσμα να αλλοιωθεί το σχήμα

και το μέγεθός του Μυλικός θάλαμος σε άτομο μικρής

ηλικίας που εμφανίζει μεγάλες διαστάσεις

Μυλικός θάλαμος σε άτομο

μεγάλης ηλικίας και σε δόντι με

μεγάλη αποκατάσταση. Οι

διαστάσεις του μυλικού θαλάμου

είναι μικρές λόγω ενασβεστίωσής

του.

ΡΙΖΙΚΟΣ ΣΩΛΗΝΑΣ

Ριζικός σωλήνας είναι το τμήμα

της πολφικής κοιλότητας που

αντιστοιχεί ανατομικά στη ρίζα του

δοντιού, εντοπίζεται στο κέντρο

της και το σχήμα του, σε εγκάρσιο

επίπεδο, είναι ανάλογο με το

εξωτερικό περίγραμμα αυτής της

ρίζας ανά τριτημόριο

Ριζικός

σωλήνας

Σχήμα ρίζας

Σχήμα και αριθμός ριζικών σωλήνων

Σχήμα ρίζας

Σχήμα ρ. σωλήνα

Ο αριθμός των ριζικών σωλήνων

σε μια ρίζα μπορεί να ποικίλει

ανάλογα με το σχήμα της. Έτσι

μια αποπεπλατυσμένη ρίζα

μπορεί να έχει δύο ριζικούς

σωλήνες, ενώ ρίζες που είναι

περισσότερο κυλινδρικές έχουν

συνήθως έναν ριζικό σωλήνα στο

κέντρο τους.


Ο ριζικός σωλήνας στην πραγματικότητα εμφανίζει πολύπλοκη μορφολογία με κάμψεις, εγκολπώσεις, σχισμοειδείς χώρους, νησίδες οδοντίνης, δευτερεύοντες και παράπλευρους ριζικούς σωλήνες καθώς και πολλαπλά ακρορριζικά τρήματα. Είναι λοιπόν πιο ακριβές, λόγω της προαναφερθείσας πολυπλοκότητας, να αναφερόμαστε σε σύστημα των ριζικών σωλήνων


Στην αρχική ακτινογραφία, είναι πιθανόν να παρατηρηθεί διακοπή της συνέχειας ενός ριζικού σωλήνα στο μέσο ή στο ακρορριζικό τριτημόριο, γεγονός που υποδηλώνει την παρουσία κάποιας πολυπλοκότητας


Οι ριζικοί σωλήνες εμφανίζουν κάμψεις ανάλογες με εκείνες που παρουσιάζουν οι ρίζες. Ο βαθμός κάμψης του ριζικού σωλήνα είναι δυνατόν να διαπιστωθεί στην κλινική πράξη εφόσον αυτή εντοπίζεται προς τα άπω ή προς τα εγγύς. Όμως οι κάμψεις που εντοπίζονται προς την παρειακή ή τη γλωσσική επιφάνεια δεν μπορούν να εντοπισθούν και να μετρηθούν λόγω των περιορισμών της ακτινογραφικής τεχνικής. Επομένως, στην κλινική πράξη, είναι απαραίτητο να θεωρηθεί ότι όλοι οι ριζικοί σωλήνες έχουν κάποιο βαθμό κάμψης και να αντιμετωπισθούν ανάλογα.

Weine 1989 ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΡΙΖΙΚΩΝ ΣΩΛΗΝΩΝ

Ι (1) ΙΙ (2-1) ΙΙΙ (2) ΙV(1-2)

Κατηγορίες των ριζικών σωλήνων σε μία

ρίζα κατά Weine


ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΝΤΕΣ Ρ.Σ.

Είναι μικρότεροι σε διάμετρο, από τον κύριο

ρ.σ. και μπορεί να πορεύονται παράλληλα

και ανεξάρτητα από αυτόν ή να αποσχίζονται

σε κάποιο σημείο, προς το ακρορρίζιο, και να

καταλήγουν σε διαφορετικό ακρορριζικό

τρήμα.

Οι σωλήνες αυτοί έχουν μεγάλη

κλινική σημασία, καθώς περιέχουν πολφικό

ιστό, επικοινωνούν με τους

περιακρορριζικούς ιστούς.

Η εντόπιση αυτών των σωλήνων

πραγματοποιείται ακτινογραφικά με τη

μελέτη της αρχικής ή άλλης ακτινογραφίας

και κλινικά με την κατάλληλη ανίχνευση του

ριζικού σωλήνα που γίνεται με μια μικρή ρίνη

#10 ή 15.


ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΝΤΕΣ Ρ.Σ.

ΠΑΡΑΠΛΕΥΡΟΙ ΡΙΖΙΚΟΙ

ΣΩΛΗΝΕΣ

Αποτελούν διακλαδώσεις του

κύριου ριζικού σωλήνα και

οδούς αμφίδρομης

επικοινωνίας της πολφικής

κοιλότητας με το περιρρίζιο,

εκτός του ακρορριζικού

τρήματος. Ακολουθούν πορεία

λοξή ή κάθετη στο αυχενικό,

μέσο, ή ακρορριζικό

τριτημόριο.


Στόμια παράπλευρων ρ.σ.

στην επιφάνεια του κυρίου

ρ.σ. όπως φαίνονται στο ΗΜΣ

A B Γ

Παράπλευροι ριζικοί σωλήνες.

Περιέχουν συνδετικό ιστό και αγγεία που, μετά τη νέκρωση του πολφικού

ιστού και τη μόλυνση της πολφικής κοιλότητας, πιθανόν να προκαλέσουν

βλάβη των περιρριζικών ιστών με αποτέλεσμα να εμφανισθούν

πλαγιορριζικές διαυγάσεις εντοπιζόμενες στο σημείο και πέριξ της εκβολής

του παράπλευρου σωλήνα.



Αναστομώσεις ριζικών

σωλήνων

Αποτελούν ανατομικούς χώρους

στους οποίους δύο ριζικοί

σωλήνες με ξεχωριστά στόμια

επικοινωνούν μεταξύ

τους χωρίς να διακόπτεται η

διαφορετική πορεία του καθενός.

Η κλινική σημασία των

αναστομώσεων είναι μεγάλη, επειδή

είναι δύσκολος έως αδύνατος ο

εντοπισμός και η μηχανική

επεξεργασία των μορφολογικών

αυτών περιοχών της πολφικής

κοιλότητας.

Αναστόμωση

ΑΚΡΟΡΡΙΖΙΚΟ ΤΡΙΤΗΜΟΡΙΟ ΤΟΥ ΡΙΖΙΚΟΥ

ΣΩΛΗΝΑ

Στην περιοχή αυτή υπάρχουν:

Α. Το ανατομικό ακρορρίζιο

Β. Το ακρορριζικό τρήμα

Γ. Η οστεϊνοοδοντινική ένωση

Δ. Η ακρορριζική στένωση

Το ακρορριζικό τρήμα

εκβάλλει συνήθως σε

μια πλάγια επιφάνεια

της ρίζας και όχι στην

κορυφή του ανατομικού

ακρορριζίου


ΣΩΛΗΝΑ

Το ακρορριζικό τρήμα δεν φαίνεται στην ακτινογραφία.

Παρά το γεγονός ότι η έμφραξη, στην ακτινογραφία, φαίνεται να περιορίζεται εντός των ορίων του ρ.σ., στην πραγματικότητα βρίσκεται

εκτός του ακρορριζικού τρήματος λόγω εκβολής του σε πλάγια επιφάνεια της ρίζας


ΣΩΛΗΝΑ

Το ακρορριζικό τρήμα

(βέλος) όπως φαίνεται στο

Ηλεκτρονικό Μικροσκόπιο

Σάρωσης

Σε αρκετές ρίζες εντοπίζονται πολλαπλά

ακρορριζικά τρήματα μέσω των οποίων

εισέρχονται αγγεία και νεύρα του πολφού

Μορφολογία πολφικής

κοιλότητας κάθε

δοντιού

Μια ρίζα

100%

ΚΕΝΤΡΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΑΝΩ ΓΝΑΘΟΥ

Μια ρίζα

100%

ΠΛΑΓΙΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΑΝΩ ΓΝΑΘΟΥ

ΚΕΝΤΡΙΚΟΣ ΚΑΙ ΠΛΑΓΙΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΑΝΩ ΓΝΑΘΟΥ

Ακτινογραφική εικόνα κεντρικού και πλάγιου τομέα της

άνω γνάθου με ενδοδοντικές θεραπείες

ΚΥΝΟΔΟΝΤΑΣ ΑΝΩ ΓΝΑΘΟΥ

Μια ρίζα

100%

Δύο ριζικοί

σωλήνες με

ανεξάρτητα

τρήματα


σωλήνες με

κοινό τρήμα

Ένας ριζικός

σωλήνας με

ένα τρήμα

Δύο ρίζες 61%

Μία ρίζα 35%

Τρεις ρίζες 4%

1ος ΠΡΟΓΟΜΦΙΟΣ

ΑΝΩ ΓΝΑΘΟΥ

1ος ΠΡΟΓΟΜΦΙΟΣ ΑΝΩ ΓΝΑΘΟΥ


σωλήνας με ένα

τρήμα


σωλήνες με



σωλήνες με


τρήματα

Μία ρίζα 80%





1ος ΓΟΜΦΙΟΣ ΑΝΩ ΓΝΑΘΟΥ

Εγγύς επιφάνεια

Εγγύς ρίζα πεπλατυσμένη.

Το ίδιο ισχύει και στον 2ο γομφίο

της άνω γνάθου όταν το δόντι αυτό έχει τρεις ρίζες

Παρειακή επιφάνεια Άπω επιφάνεια


σωλήνας με

ένα τρήμα


σωλήνες με



σωλήνες με


τρήματα





Εγγύς ρίζα

με έναν ρ.σ.

Εγγύς ρίζα

με δύο ρ.σ.




ΚΕΝΤΡΙΚΟΣ ΚΑΙ ΠΛΑΓΙΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΚΑΤΩ ΓΝΑΘΟΥ

ΚΕΝΤΡΙΚΟΣ ΚΑΙ ΠΛΑΓΙΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΚΑΤΩ ΓΝΑΘΟΥ

ΚΥΝΟΔΟΝΤΑΣ ΚΑΤΩ ΓΝΑΘΟΥ

ΚΥΝΟΔΟΝΤΑΣ ΚΑΤΩ ΓΝΑΘΟΥ

1ος ΠΡΟΓΟΜΦΙΟΣ ΚΑΤΩ ΓΝΑΘΟΥ




1ος ΓΟΜΦΙΟΣ ΚΑΤΩ ΓΝΑΘΟΥ

Παρειακή επιφάνεια Εγγύς επιφάνεια

Πεπλατυσμένη εγγύς ρίζα Άπω επιφάνεια




Παρειακή επιφάνεια Εγγύς επιφάνεια Άπω επιφάνεια



Μια ρίζα 10%


Για το Σεμινάριο αυτό συνεργάσθηκαν οι:

Χαμπάζ Μ., Αναπλ. Καθηγητής Ενδοδοντίας

&

Συκαράς Χ. συνεργάτης της κλινικής της Ενδοδοντίας

ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΦΙΚΗΣ ΚΟΙΛΟΤΗΤΑΣusers.uoa.gr/~mhabbaz/endo-1/morf-2.pdf · ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΦΙΚΗΣ ΚΟΙΛΟΤΗΤΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ

Documents