គ ំ េǍងទ ី ៣: បេចចកវិទយថមពលបចច ុ បបនន ៃរ សុភ ័ ក ODA-UNESCO Project for Promotion of Energy Science Education for Sustainable Development in Cambodia Phnom Penh, February 18-21, 2014 មǓវិទយល ័ យឧសǜហកមម ន ិ ងេមកន ិ ក វិទយǒថ នបេចចកវិទយកមព ុ ជ
គេ ង ទ៣: បេចចកវទយ ថមពល បចចបបនន
ៃរ សភរកត
ODA-UNESCO Project for Promotion of Energy Science Education for Sustainable Development in Cambodia
Phnom Penh, February 18-21, 2014
ម វទយលយឧស ហកមម នងេមកនក
វទយ ថ នបេចចកវទយកមពជ
កមមវតថៃនគេ ង 2
• ែសវងយលពបេចចកវទយថមពលបចចបបននរមបញច លបេចចកវទយថមពលែដលមន
រ បនងថមពល អ ត
• គណសមបតត គណវបតត នងដេណើ ករ របសបេចចកវទយនមយៗ រតវបនពនយល
• បេចចកវទយថមពលបចចបបនន ែដលកពងេរបើរបសេនកនងរបេទសកមពជនងេនកនង
តបន
គេ ង ទ៣: បេចចកវទយ ថមពល បចចបបនន 3
មតក
ែផនកទ១ បេចចកវទយ ថមពលែដលមនរ ប
១.១ េសចកតែណន
១.២ បេចចកវទយ ថមពលែដលមនរ ប
១.៣ បេចចកវទយ េ ងចរកអគគសនេដើរេ យថមពលកេ
ែផនកទ២ បេចចកវទយ ថមពល ែដលកតបនថយ ករបពលបរ ថ ន
២.១ បេចចកវទយ អ តេដើរេ យធយងថម
២.២ បេចចកវទយ េ ងចរកអគគសនេដើរេ យថមពលនយេកលែអរ
១.១ េសចកតែណន 4
េសចកតែណន សេងខបមន • ករបែលងថមពល (Energy conversion)
• បេចចកវទយ ថមពល បចចបបនន (Current energy technologies)
• បេចចកវទយ ថមពល អ តេដើរេ យធយងថមែដលមនរ ប (Clean coal technologies)
ករបែលងថមពល ស បធយងថម 5
ឧទហរណស បករបែលងថមពល េចញពធយងថម េទជផលតផលថមពលេផ ងៗ %
ធយងថម
វធ រសតបែលងេ យកេ
ផលតផលដបង ករបែលង ទផ រ
បែបកេ យកេ
េ យវធប ណតឧសមន
េ យករដត
ធយង
ជវឥនធនៈ
េរបងឧសមន
កេ
ធយង
រធតគម អរដែសន
អគគសន
កេ
តបនឧសមន
មសនេភលើង
មសនច យទក
រកទក
រកទក
១.១ េសចកតែណន 6
េសចកតែណន សេងខបមន • ករបែលងថមពល (Energy conversion)
• បេចចកវទយ ថមពល បចចបបនន (Current energy technologies)
• បេចចកវទយ ថមពល អ តេដើរេ យធយងថមែដលមនរ ប (Clean coal technologies)
បេចចកវទយ ថមពល បចចបបនន 7
បេចចកវទយចេហះពររបេភទែដលរតវបនេរបើរបសស បករដតធយងថមរបេភទេផ ងៗ ដចជ (lignite, anthracite and bituminous) : Pulverized Fuel Combustion (PFC) (ស បធយងថមែដលមនគណភពខពស
ដចជ Bituminous នង Anthracite)
Fluidized Bed Combustion (FBC) (ស បធយងថមែដលមនគណភពទប ដចជ Lignite)
បេចចកវទយេផ ងៗ ែដលកពងបនេរបើរបសេនកនងេ ងចរកផលតថមពលអគគសនមន: មសនទបន ឧសមន (Gas Turbine Power plants) មសនេដើរេ យវដតបន (Combined Cycle Power Plants) ស បបន
រ ងទបនឧសមននងទបនច យទក
១.១ េសចកតែណន 8
េសចកតែណន សេងខបមន • ករបែលងថមពល (Energy conversion)
• បេចចកវទយ ថមពល បចចបបនន (Current energy technologies)
• បេចចកវទយ ថមពល អ តេដើរេ យធយងថមែដលមនរ ប (Clean
coal technologies)
បេចចកវទយ ថមពល អ តេដើរេ យធយងថមែដលមនរ ប 9
បេចចកវទយ ថមពល អ តរមមន : ១ . ករកតបនថយឧសមនបពលបរ ថ ន:
កតបនថយ មរយៈ ករច ញឧសមន មរបពនធបនត (Stack Gas Treatment) – ចដកេចញ ភគលអត បន ៩៩% នងឧសមន SOx បន ៩៧%
បេញចញឧសមន CO2, NOx កនងករតទប
២ . ករេធវើេ យរបេសើរេឡើង មរយៈចេហះ : របពនធបេញឆ ះឈនមខ មរយៈករបញរពសធយងថម
(Advanced Pulverized Fuel Combustion‐PFC) របពនធបេញឆ ះឈនមខ មរយៈែរគដតធយងថម (Advanced
Fluidized Bed Combustion‐FBC) របពនធផគបញច លវគគដេនើរករ (Integrated Gasification Combine
Cycle‐IGCC)
របពនធផគ បញច លវគគដេនើរករ (Integrated Gasification Combine Cycle‐IGCC) 10
Air
Coal Oxygen
Coal
gasifier
Raw fuel gas
Gas cleaning
Clean
By-products and wastes
Heat recovery steam generator
Stack
Air separation unit
Slag fuel gas
Air
Compressor Gas turbine
Generator
Steam turbine
Roadmap technology publication of IEA
របពនធផគបញច លវគគដេនើរករ (Integrated Gasification Combined Cycle‐ IGCC)
១.២ បេចចកវទយ ថមពលែដលមនរ ប 11
• ឥនធនៈ (Fuels)
• មល ឋ នមសនមសត (Diesel engine basics)
• វដតដេណើ រកររបសមសនេដើរេ យថមពលកេ (Basic principles of thermal engine working cycles)
• បេចចកវទយ រអគគសនខន តធ (Large hydro‐energy technology)
ឥនធនៈ (Fuels) 12
ឥនធនៈ ឥនធនៈ
េរបងផសល (ធយងថម េរបងកត នង ឧសមនធមមជត
េរបងផសល (ធយងថម េរបងកត នង ឧសមនធមមជត
េរបងនយេកលែអរ (អយ ញម ភលយតនញម)
េរបងនយេកលែអរ (អយ ញម ភលយតនញម)
េរបងករេកើតេឡើងវញ (ជវមស)
េរបងករេកើតេឡើងវញ (ជវមស)
កកសណល (រកង នងកសកមម)
កកសណល (រកង នងកសកមម)
ឥនធនៈ (Fuels) 13
របពនធថមពលពភពេ ក េនឆន ២០១០ (Mtoe)
ធយងថម
ឧសមនធមមជត
េរបងកត
េរបងនយេកលែអរ
េរបងករេកើតេឡើងវញ
ឧស ហកមម
ករដកជញជ ន
គរ
េផ ងៗ
ករបែលង (េរបងឥនធនៈផ
សល)
អគគសន នង កេ
ករបតបងេ យ រករបែលង
ករបតបងនងេរបើរបសេននងកែនលងផលត
ឥនធនៈ (Fuels)/ េរបង វ (Oil) 14
េរបងេឆ
មសនដតកេ
ឧសមនដប
ងស បរថយនត
ផលតផលគម
ងស បយនតេ ះ
មសត
េរបងរអល រកមន នង េរបង ស បប
េរបងធងន ស ប ន េ ងចរក នង កែនលងផគតផគងទកេកត
េកសស បអតថនល
ឥនធនៈ (Fuels)/ េរបងរង ធយងថម (Coal) 15
វធ រសតវភគធតផ របសធយងថម : វធ រសតវភគធតផ េគល (Proximate analysis): - កណតបរមណកបន(FC), - ធតេហើរ(VM), - សេនើម (M), - េផះ (A) Mw + VMw + FCw + Aw=100% (wet sample,w) Cd + Vd + Ad = 100% (dry sample) វធ រសតវភគធតផ លអត (Ultimate analysis): - កបន (C), អរដែសន (H), ព នធរ(S), អកសែសន (O), សត(O), - េផះ(A) នង សេនើម (M). According to ASTM: C + H + S + O + N + A + M = 100%
ឥនធនៈ (Fuels)/ អនចកេ (Heating value) 16
ករ សករតអនចកេ របសេរបង គេធវើបន មរយៈករេរបើរបសឧបករណBomb Calorimeter ។ អនចកេ គជបរមណកេ ែដលបនបេញចញកនងចេហះេរបងមយខន តមស ែដលមនខន ត (kJ/kg, kCal/kg)។ េគែចកអនចកេ ជពររបេភទ : អនចកេ ខពស HHVេនេពលមនករករជេញើសរបសច យទកបនទ បពចេហះ អនចកេ ទប LHV េនេពលគម នករករជេញើសរបសច យទកបនទ បពចេហះ
១.២ បេចចកវទយ ថមពលែដលមនរ ប 17
• ឥនធនៈ (Fuels)
• មល ឋ នមសនមសត (Diesel engine basics)
• វដតដេណើ រកររបសមសនេដើរេ យថមពលកេ (Basic principles of thermal engine working cycles)
• បេចចកវទយ រអគគសនខន តធ(Large hydro‐energy technology)
មល ឋ នមសនមសត (Diesel engine basics) 18 កររបតបតត/លកខណឌ តេណើ រករ របពនធមសន/វគគតេណើ រករ
មល ឋ នមសនមសត (Diesel engine basics) 19
គណសមបតតរបសមសនមសត
- ងយរសលកនងករបេងកើត នងតេឡើង - មនរគបទហសតង រ - ចេឆលើយតបេទនងបនទកបនេលឿន - ក តបងតចអឡងេពលរក ទក - រតវករកែនលងតច - ចចបេផតើម នងបញឈបមយរេពចរតវករទកតចស បបញច ះរតជក - េរបើេដើមទនវនេយគតច រតវករ បគគលករបតបតត នងឃល េមើលតច ទននផលខពស ពេរបងេទអគគសន - រតវករ ករងរសណងតច - ច ងេនកែនលងែកបរបនទក - គម នបញហ រេរឿងេផះ នងធល - ងយរសលេផ ើមរអល
គណវបតតរបសមសនមសត
- តៃលរបតបតតខពស - តៃលែថទ នងេផ ើមរអលខពស - ទហមសនមនកណត - បញហ សេលង - មន ចផគតផគងេលើសបនទក - ែផ ងពល
មល ឋ នមសនមសត (Diesel engine basics) 20
ទហមសនមនចបព ១-១000 kW
បេញចញថមពលអគគសនកនងទរង ២ វ រ៣ វ
រតវបនេរបើរបសភគេរចើនេន េ ងចរក មនទរេពទយ ស ឋ គរ គរធរណៈ នងអគគសនជនបទ ។ល។
េភលើងអគគសន ចមនតៃលៃថល េ យ រតៃលខពសរបសេរបងមសត
តៃលឯក របសមសនេភលើងទបជងេ ងចរកធយងថម
មល ឋ នមសនមសត (Diesel engine basics) 21
វដតតេណើ រកររបសមសនមសត
វគគតេណើ រកររបសមសនមសត
វគគបត វគគបែណន វគគផទះេឆះ វគគបេញចញេចល
១.២ បេចចកវទយ ថមពលែដលមនរ ប 22
• ឥនធនៈ (Fuels)
• មល ឋ នមសនមសត (Diesel engine basics)
• វដតដេណើ រកររបសមសនេដើរេ យថមពលកេ (Basic principles of thermal engine working cycles)
• បេចចកវទយ រអគគសនខន តធ(Large hydro‐energy technology)
វដតដេណើ រកររបសមសនេដើរេ យថមពលកេ 23
មនវដតដេណើ រករចននបសខនែដលកពងបនេរបើរបសកនងេ ងចរកអគគសនដចជ: វដតេរនគន (Rankine cycle ) ស បទបនច យទក វដតេរបយតន (Brayton cycle ) ស បទបនឧសមន វដតបន (Combined cycle) ស បទបនច យទក នងទបនឧសមន
វដតេរនគន (Rankine cycle ) 24
គនសបរពញ មញញពតេណើ រករបសច យទកកនងវគគេរនគន (Rankine cycle )
វដតេរនគន (Rankine cycle ) 25
វដតេរនគន (Rankine cycle ) 26
ទនននយរបសទធភពរបសេ ងចរកអគគសនេដើរេ យថមពលច យទកេផ ងៗ
វដតេរបយតន (Brayton cycle ) 27
វដតបន (Combined cycle) 28
វដតបន រ ង វដត Brayton/Rankine
ទននផលរម + ‐
ែដលគជទននផលរបសវដត
Brayton
ែដលគជទននផលរបសវដតRankine
វដតបន (Combined cycle) 29
ឧទហរណបងហ ញទននផលរមៃនវដតបន
វដតបន (Combined cycle) 30
ករេរប បេធៀបរបសេ ងចរកេដើរេ យច យទក មន នង េរកយ េរបើវដតបន
គណសមបតត: ផតលទននផលខពស (កតបនថយច យេលើេរបងកនងេពលរបតបតត) គណវបតត : តៃល ងសងខពស
១.២ បេចចកវទយ ថមពលែដលមនរ ប 31
• ឥនធនៈ (Fuels)
• មល ឋ នមសនមសត (Diesel engine basics)
• វដតដេណើ រកររបសមសនេដើរេ យថមពលកេ (Basic principles of thermal engine working cycles)
• បេចចកវទយ រអគគសនខន តធ(Large hydro-energy technology)
បេចចកវទយ រអគគសនខន តធ 32
Pico 0 kW – 5 kW Micro 5 kW – 100 kW Mini 100 kW – 1 MW Small 1 MW – 10 MW Medium 10 MW – 100 MW Large 100 MW+
រអគគសនគបនមកពក ងទកធល ករក ងទកហរ។ េគ ចែចក រអគគសនជេរចើនច តថន កេទ មទហអនភពបេញចញ។ រអគគសនខន តធ គអនភពបេញចញរបស រតវធជង រេសមើ ១០០
MW។ រអគគសនខន តធ រតវករ ងទក រលហរទកធ។ ចេធវើ
បនេន មទេនលរ ៃដែរពកធៗ។
បេចចកវទយ រអគគសនខន តធ 33
េរគ ងសខនៗរបស រអគគសនខន តធមនដចជ ងទក ទនប ទវ រទក បពងបងហរទក បនទបផលតថមពល (ទបន លែទ ទរ រតងសវមទរ) ទនបទកជនន...។
រអគគសន
គណសមបតតរបស រអគគសនខន តធ 34
១. មនមនករេរបើរបសេរបង ដេចនះមនករបពលបរ ថ នតចតច
២. ទកែដលេរបើរបស បនមកពវដតធមមជត ៣. រអគគសន េដើរតសខនកនងករកតបនថយឧសមនផទះកញច ក ៤. មនករច យទបស បកររបតបតត នងតែហទ ៥. បេចចកវទយ រអគគសនេនះ ផតលរយៈេពលេរបើរបសបនយរ
គណវបតតរបស រអគគសនខន តធ 35
១. តៃលវនេយគខពស ២. ពងែផអកេលើភគពព រសត (របបទកេភល ង) ៣. កនងករណខលះ បងកេ យមនជនន នងបតបងជវតសតវៃរព ៤. កនងករណខលះ េធវើេ យមនករបតបងជរករត ៥. បងកេ យមនករសទះដលករចលតរបសរត ៦. កនងករណខលះេទៀត េធវើេ យខចគណភពទកេនកនង ង រកនងទេនល ៧. កនងករណខលះ េធវើេ យមនករផល សបតរលេន នរបជពលរដឋ ៨. រអគគសនខន តធ រតវបនចតទកថ មនមននរនតរភព
១.៣ បេចចកវទយ េ ងចរកអគគសនេដើរេ យថមពលកេ 36
• របពនធេរៀបចធយងថម (Coal preparation system ) • បេចចកវទយដតធយងថម (Coal combustion technologies) • ទបនច យទក (Steam turbine)
• ទបនឧសមន (Gas turbine)
• កររបមលថមពលសណលេឡើងវញ (Waste heat recovery)
• ករផលតរម (Co‐generation)
របពនធេរៀបចធយងថម (Coal preparation system ) 37
Ultr
afin
e
Sieve Bends
Dense Media
Cyclone
Basket Centrifuge
s
Dense Media Vessel
Dewatering Screens
Raw Coal Screens
Coal Spirals Screen-Bowl Centrifuges
Classifying Cyclones
Med
ium
Solid-Solid Solid-Liquid Size-Size
Coa
rse
Fine
Froth Flotation Disc Filter
េរគើមខ
លង
េរគើម
លអ ត
លអ តខ
លង
េនកនងករដតបេញឆ ះេ យរពសធយងថម (Pulverized coal combustion) ធយងថមរតវបនេរៀបចេរកមដេណើ រករេមកនចេដើមបទទលបន មទហ នងស ឋ ន េផ ងៗ។ ខងេរកមេនះគជគនសបរពញ បងហ ញពដេណើ រករៃនរបពនធេរៀបច។
១.៣ បេចចកវទយ េ ងចរកអគគសនេដើរេ យថមពលកេ 38
• របពនធេរៀបចធយងថម (Coal preparation system ) • បេចចកវទយដតធយងថម (Coal combustion technologies) • ទបនច យទក (Steam turbine)
• ទបនឧសមន (Gas turbine)
• កររបមលថមពលសណលេឡើងវញ (Waste heat recovery)
• ករផលតរម (Co‐generation)
បេចចកវទយដតធយងថម (Coal combustion technologies) 39
របពនធដតបេញឆ ះេ យកររពសធយងថម (Pulverized fuel combustion system)
បេចចកវទយដតធយងថម (Coal combustion technologies) 40
របពនធដតធយងថមេ យែរគចេហះ (Fluidized bed combustion system)
១.៣ បេចចកវទយ េ ងចរកអគគសនេដើរេ យថមពលកេ 41
• របពនធេរៀបចធយងថម (Coal preparation system ) • បេចចកវទយដតធយងថម (Coal combustion technologies) • ទបនច យទក (Steam turbine)
• ទបនឧសមន (Gas turbine)
• កររបមលថមពលសណលេឡើងវញ (Waste heat recovery)
• ករផលតរម (Co‐generation)
ទបនច យទក (Steam turbine) 42
គេហើញែផនកខងកនងៃនទបនច យទក
ទបនសពធខពស
ទបនសពធទប
ទបនសពធទប លហរេទវរទស
ទបនច យទក (Steam turbine) 43
ទបនសពធខពស ទបនសពធ មធយម
ទបនសពធទប
លែទ ទរ
ច យទកសពធទប ច យទកស
ពធ មធយម
ច យទក
សពធខពស
ករដតកេ
ច យទកេឡើងវញ
ទក មសនបេងកើតច យទក
មសនបងកកេញើស
មសនេភលើងេដើរេ យទបនច យទក េរចើនដ ក
១.៣ បេចចកវទយ េ ងចរកអគគសនេដើរេ យថមពលកេ 44
• របពនធេរៀបចធយងថម (Coal preparation system ) • បេចចកវទយដតធយងថម (Coal combustion technologies) • ទបនច យទក (Steam turbine)
• ទបនឧសមន (Gas turbine)
• កររបមលថមពលសណលេឡើងវញ (Waste heat recovery)
• ករផលតរម (Co‐generation)
ទបនឧសមន (Gas turbine) 45
េរគ ងបណត នងគេហើញែផនកខងកនងៃនទបនឧសមន
ទបនឧសមន (Gas turbine) 46
គេហើញទេទរបសទបនឧសមន
មសនេដើរេ យវដតផ (Combined cycle power plant) 47
១.៣ បេចចកវទយ េ ងចរកអគគសនេដើរេ យថមពលកេ 48
• របពនធេរៀបចធយងថម (Coal preparation system ) • បេចចកវទយដតធយងថម (Coal combustion technologies) • ទបនច យទក (Steam turbine)
• ទបនឧសមន (Gas turbine)
• កររបមលថមពលសណលេឡើងវញ (Waste heat recovery)
• ករផលតរម (Co‐generation)
កររបមលថមពលសណលេឡើងវញ (Waste heat recovery) 49
កររបមលថមពលសណលេឡើងវញ េនកនងេ ងចរកសលែដក
កររបមលថមពលសណលេឡើងវញ (Waste heat recovery) 50
កររបមលថមពលសណលេឡើងវញ េនកនងេ ងចរកសមង
១.៣ បេចចកវទយ េ ងចរកអគគសនេដើរេ យថមពលកេ 51
• របពនធេរៀបចធយងថម (Coal preparation system ) • បេចចកវទយដតធយងថម (Coal combustion technologies) • ទបនច យទក (Steam turbine)
• ទបនឧសមន (Gas turbine)
• កររបមលថមពលសណលេឡើងវញ (Waste heat recovery)
• ករផលតរម (Co-generation)
ករផលតរម (Co-generation) 52
ករផលតរម (Co‐genera on) គករផលតអគគសននងកេ រមគន ជពេសសគករផលតច យទកេចញពករផលតថមពលអគគសន។ េ ងចរកមយចនន ែដលកពងេរបើរបស ករផលតរម (Co‐genera on) មនដចជ េ ងចរករក ស តបញ គម រកេច សករស ដងេរបង មសនកនរសវ ។ល។
ករផលតរម (Co‐genera on) ជមយ Back pressure turbine
ករផលតរម (Co-generation) 53
របពនធរមរ ងកេ នង នភព មនគណសមបតតដចជៈ - មនរតវកររបពនធចះរតជក (ដេចនះ កតបនថយតៃល ងសង) - េធវើេ យរបេសើរេឡើង នវទននផលរម (កតបនថយច យេលើេរបង)
គណសមបតត
េ ងចរកអគគសន របពនធរមរ ងកេ នង
នភព (CHP) មសនផលត
ច យទក
អគគសន
កេ
75% ទននផល 45% ទននផល
របពនធប ណ របពនធរមរ ងកេ នងនភព
ករផលតរម (Co-generation) 54
គនសបរពញរបសករផលតរម (co‐generation)