Page 1
Occupational Respiratory Diseases
Associate Professor Naesinee Chaiearรศ. เนสน ไชยเอย พบ., MMedSC, PhD (occupational health)
อว. เวชศาสตรปองกน แขนงอาชวเวชศาสตรDiv of Occupational Medicine,
Dept of Community Medicine, Faculty of Medicine, Khon Kaen University, Thailand
Email: [email protected] , [email protected] รร.รามาการเดนท
Page 2
ประวตความเปนมาของโรคระบบการหายใจจากอาชพ
Page 3
The Father of Occupational Medicine
3
Bernardino Ramazzini (4 October 1633 – 5 November 1714) was an Italianphysician.
His most important contribution to medicine was his book on occupational diseases, De Morbis Artificum Diatriba("Diseases of Workers").
He is often called "the father of occupational medicine"
The first edition of De Morbis was published in 1700 in Modena, the second in 1713 in Padua.
https://en.wikipedia.org/wiki/Bernardino_Ramazzini
Page 4
Ramazzini
• He published De Morbis Artificum Diatriba in 1700 (Treatise on the Diseases of Workers). He describes:
• Dyspnea and metal poisoning in miners
• Bronchitis from irritant fumes
• Lung fibrosis in potters
• Asthma from exposure to corn &flour
• Silicosis in stonemasons
(ชางกอหน)
Page 5
Ramazzini
• “When a doctor visits a working class home he should be content to sit on a three-legged stool, if there isn’t a guilded chair, and he should take time for his examination; and to the questions recommended by Hippocrates, he should add one more – what is your occupation?”
Page 6
The Industrial Revolution
• Production of steel on an industrial scale.
• Increased coal mining to make coke
• Fabrics are made in factories from cotton and wool thanks to new machinery.
• Charles Turner Thackrah, a town doctor, reported his observations on lung disease in miners and metal grinders and described a new method of measuring lung volume.
Page 7
The Industrial Revolution Continued
• Britain institutes Workmen’s Compensation Acts.
• As of 1897, injured workers had rights to compensation from compensation from contributions paid by employers.
• Silicosis (1919) and Asbestosis (1931) were later recognized and covered.
Page 8
The Modern Era
• E.R.A. Merewether (1892-1970) established the danger of asbestos and promoted the first legislation to control it.
• Late 19th century, occupational lung cancers are described in miners.
• Allergic alveolitis is described in 1932
• Berylliosis is described in Germany in 1933
• 1970, Congress passes OSHA legislation.
Page 9
จะทราบไดอยางไรวา...เปนโรคปอดจากการท างาน
InterstitiumPulmonary
Fibrosis (IPF)
Airway Occupational
Asthma, COPD
CA Lung and upper
airways
Pulmonary Tuberculosis
and respiratory infection
Upper and Lower
airways irritation
Allergy
Page 10
Agentฝนอนทรยฝนอนนทรยสารเคม-ฝนสารระเหยกลมกรด-ดาง
Symptoms &Signsไอ
หายใจไมอมหายใจล าบากหายใจถๆ
หายใจมเสยงหวดNon-specific symptoms
Lung crepitation or wheezing
การซกประวตส าคญทสด
Page 11
Occupational History Taking
11
Page 12
ความส าคญของประวตการท างาน
1. การซกประวตประวตอาชพ (occupation) การท างาน (job) ของพนกงาน คนท างาน หรอลกจาง ในแตละกจกรรม (tasks) ของการท างานอยางละเอยด
2. ตงแตเรมท างานจนถงปจจบนเปนสวนทส าคญทสดในการประเมนสขภาพ3. การซกประวตทไมละเอยด อาจน าไปสการประเมนผลสขภาพหรอการวนฉยโรคท
ผดพลาด4. การบอกชอระบอาชพบางอยางหรอต าแหนง โดยไมมรายละเอยดของงาน ถอวา
เปนขอมลอาชพทไมเหมาะสม5. การซกประวตรายละเอยดของงานตงแตอดตและปจจบนมความส าคญเทาเทยมกน
เพราะการท างานในอดตอาจเปนสาเหตของการเจบปวยในปจจบนได ทงนรวมถงงานเสรมหรองานอดเรก
12จ ำเปนตองมทกษะในกำรซกประวตอำชพ
Page 13
การซกประวตการท างานควรมองคประกอบไปดวย
1. รายละเอยดของขอมลแตละอาชพ ทผปวยเคยไดท า และอาชพทก าลงท าอย2. ชออาชพและงานทไดรบมอบหมาย3. รายละเอยดของงานในแตละอาชพ/ลกษณะงาน4. ประเภทของสถานประกอบกจการ5. ชวงเวลาในการท างานแตละงาน ชวโมงการท างานในแตละวน และจ านวนวนในแต
ละสปดาห การท างานเปนกะ หรอ ท างานกลางคนเปนตน6. สงคกคามตอสขภาพตางๆทไดรบสมผสในการท างาน7. การใชอปกรณคมครองความปลอดภยสวนบคคล8. การลาปวยโดยเฉพาะการลาปวยดวยการบาดเจบหรอเจบปวยทอาจจะเกยวเนอง
จากงาน
13
Page 14
International standard classification of Occupational ,2008 revision (ISCO-08)ระบบเวชระเบยนททการบนทกอาชพทสามารถสอถง
ลกษณะงานทท าและสงคกคามสขภาพทอาจพบในทท างาน มฉบบแปลเปนภาษาไทย ชอ การจดประเภทอาชพตามมาตราฐานสากลฉบบแปลจาก ISCO-08
http://www.ilo.org/public/english/bureau/stat/isco/isco08/
14
Page 15
แพทยซกประวตอาชพไดละเอยดแคไหน ?
Completeness of Information Gatered by Physician
Category % of records containing
information
No. of records
containing information
Gender Hx Age Hx
99.999.1
20472031
Smoking HxCancer Hx
76.142.9
1560876
Occupational Hx 27.8 569
Politi et al. Occupational Medical History Taking. JOEM 2004;46:550-5515
Page 16
Only 24.8 % (n=57) (95% CI: 18.0, 30.0) showed a completed
occupational histories of medical records.
Occupational History n (%) 95%CI
Occupation, Job description & Occupation health hazard
57 (24.8) 18.0, 30.0
-Occupation & Job description 78(33.9) 27.0, 39.0
-Occupation & Occupation health hazard
84(36.5) 30.0, 42.0
-Job description & Occupational health hazard
76(33.0) 27.0- 39.0
16มานเชษฐ มะโนธรรม. เชนสน ไษยเชอย และคณะ (2558)
Page 17
ค าถามส าคญอะไรบาง ทจะท าใหนกถงวา
โรคอาจมสาเหตจากงาน
17
Page 18
The four questions giving rise to suspicion of the occupational nature of a disease.
Crieria for causal relationship in epidermiology
Queries to be addressed to the patient
Temporal relationship 1. What is the time lag between the initial exposure and the start of the symptoms?
Dose-effect relationship 2. Do the symptoms improve if the patient is not exposed any longer (e.g. if he /she changes work duties or is on holiday ?
3. Do the symptoms worsen if the patient carries out specific duties or works in areas characterised by high levels of exposure ?
Stength of the assocaition 4. Are colleagues affected by the same symptoms related to the same exposure ?
18
Page 19
โรคเหตอาชพคออะไร
โรคจากเหตอาชพ: การท างานเปนสาเหต(cause) ใหคนงานสมผสกบสงคกคาม สขภาพอนามย และเจบปวย•ตวอยำง1. คนงานโรงงานหลอมหลอแบตเตอร => สมผสตะกว
=> โรคพษตะกวเหตอาชพ2. คนงานโรงงานเปนโรคหอบหดจากการสมผสชนสน
(colophony) => โรคหดเหตอาชพ19
Page 20
โรคทเกยวเนองกบอาชพ: การท างานมสวนเปนสาเหต (partially cause) ใหคนงานปวยตวอยำง คนงานดมเหลาเปนประจ า และคนงานสมผสกบตวท าละลายอนทรย
ซงมพษตอตบ => ตบอกเสบ=> โรคทเกยวเนองจากการท างาน
20
โรคทเกยวเนองจากอาชพคออะไร
Page 21
ความตางระหวางโรคจากเหตอาชพ VS โรคทเกยวเนองจากอาชพ
คนงานสบบหรจดมาก
ท างาน asbestos คนงานเปนมะเรงปอด
โรคทเกยวเนองจากการท างาน
คนงานทไมสบบหร ท างานกบแรสมผสใยหน(asbestos)
คนงานเปนมะเรงปอด
โรคจากเหตอาชพ
คนงานเปนโรคหดอยเดม
สมผสกบฝนในสถานทท างาน
อาการหดเปนมากขน
โรคทเกยวเนองจากการท างาน
21
Page 22
ตวอยางอาชพและปจจยทางสงแวดลอมทเกดจากการท างาน
22
อาชพ หรออตสาหกรรม ปจจยทกอใหเกดอนตราย
เกษตรกร ยาฆาแมลง ไนโตรเจนไดออกไซด โรคตดเชอ
คนงานผลตแบตเตอร ตะกว ปรอท กรด แคดเมยม
ชางไม ฝนไม กาว ตวท าละลาย พลาสตก เสยง
แพทย พยาบาล สารกมตะรงส ยาและสารเคม การตดเชอ ถงมอ latex
Page 23
Principles of Occupational Lung Diseases
• กระบวนการผลตในอตสาหกรรมมการเปลยนแปลงและซบซอน
• เราตองค านงสารเคมทหลากหลายชนด และมความเปนพษทแตกตางกนในอากาศ
• ปอดของคนเราไมสามารถปรบตวทจะรบมอกบสารพษทมหลากหลาย
• เราจงเหนโรคปอดในต านานกบสารใหมๆ ทเกดขน
Page 24
ตวอยางโรคระบบการหายใจทเกยวเนองจากอาชพInduction Periods
• Short:
– Asthma
– Infections
– Allergic alveolitis
– Toxic poisonings
• Long:
– Pneumoconioses
– Neoplasms
Page 25
โรคระบบหายใจทไมตดเชออาจแบงเปน 3 กลมใหญ คอ1. โรคจากฝนอนนทรย (inorganic dust) เชรยกอกอยางหนงวาโรค
กลมนวโมโคนโอลส (pneumoconioses) ไดแก ซลโคลสแอสเชบสโทลส ฯลฯ
2. โรคจากฝนอนทรย (organic dust) ไดแก บสสโนลส โรคหดจากการท างาน ฯลฯ 3. โรคระบบการหายใจจากสารเชคมอนๆ เชษน
ละอองหรอไอโลหะหนก ควนพฐ
Page 27
OCCUPATIONAL RESPIRATORY DISEASES
ตวอยาง
Page 28
โรคกลมนวโมโคนโอสส (Pneumoconioses)ซลโคสส (silicosis)
- Silicosis เชปนโรคระบบการหายใจทเชกดขนเชนองจากการท างานและเชปนปญหาส าคญของประเชทศไทย เชนองจากพบไดและความรนแรงจนท าใหเชสยษวตได - โรคนเชกดจากการหายใจเชอาฝนในสงแวดลอมในการท างานทม free crystalline silica เชขาไปในปอดเชปนเชวลานาน ท าใหเชกดโรคปอดแบบ chronic diffuse interstitial fibro-nodule
Page 29
งาน/อาชพทเสยงพบโรคนในผทท างานเชกยวของกบฝนหนหรอฝนทราย ไดแก 1. การขดเชจาะพนดนทมหนเชปนองค ประกอบเชพอท าเชหมองแร ขดอโมงค 2. โรงโมหนหรอระเชบดหน3. การผลตกระเชบองและอทนไฟ หรอผงแรอโลหะ4. การขดผวผลตภณฑ เชซรามก5. การพนทรายเชพอกดสนมโลหะ หรอการแกะสลกกระจก6. การเชลอย ตดแตง หรอขดหน เชพอน าไปใษงาน เชษน ท าวสดปพน
ท าครก ตกแตงสวน ปายหลมศพ เชปนตน7. การท าซลคาไปใษเชปนวตถดบหรอสวนประกอบในการผลต เชษน
หลอมแกว 8. ท าแมพมพ เชพอหลอโลหะ
Page 31
31
กระบวนการเกดฝน
Page 32
สาเหตและกลไกการเกดโรค- ซลคาทไดรบโดยการสดหายใจ จะเชขาไปสะสมในหลอดลมเชลกสวน
ปลายและถงลม - ท าลายหรอกระตน alveolar macrophage ท าใหมการสรางและ
หลง mediator ทไปกระตนเชซลล อกหลายษนดในกระบวนการทท าใหเชกดการอกเชสบ การตาย และการเชกดพงผดของเชนอเชยอ
- ผลตามมา คอ มการสญเชสยความสามารถในการยดตวและการแลกเชปลยนกาซของปอด และการอกเชสบเชรอรงจนมการหดตวถาวรของหลอดลมขนาดเชลกรวมกบการเชกดถงลมโปงพอง
- เชมอเชขาไปแลวซลคาจะไมถกท าลายและคงอยเชปนเชวลานานพรอมกบมปฏกรยาตอรางกายอยางตอเชนอง
Page 33
33
ฝนขนาดเลกเขาสระบบทางเดนหายใจ
Page 34
อาการและอาการแสดงผปวยจะมอาการหอบเหนอยเวลาออกแรงเปนมากขนเรอยๆ ในเชวลาเชปน
เชดอนหรอเชปนป สวนใหญจะมอาการไอเชรอรงและมเชสมหะมากรวมดวยเชษนเชดยวกบผปวยโรคปอดอดกนเชรอรงจากการสบบหร
การตรวจรางกาย: ไมมลกฐณะทจ าเชพาะของโรค พบ finger clubbing ไดนอย เชมอเชขาสระยะทายของโรคจะพบอาการและอาการแสดงของ cor pulmonaleการตรวจทางหองปฏบตการCXR โดยใษฟล มขนาดมาตราน- พบความผดปกตตามเชกณฑ มาตรานของ ILO (International Classification of Radiographs of Pneumoconiosis 2000) ตงแตระดบ Profusion 1/1 ขนไป แตถาคดกรอง 1/0 ขนไป
Page 35
การตรวจสมรรถภาพปอด - ในระยะแรก CXR ทพบความผดปกตเชลกนอยอาจจะไมพบความผดปกต
- อาการของโรคมากขนจะตรวจพบลกฐณะผดปกตแบบ restriction รวมกบ diffusion ทลดลงและในบางรายพบ irreversible airway obstruction รวมดวย
- ระดบความรนแรงจะสมพนธ ไปกบระดบความผดปกตของ CXR - เชมอหยดการสมผสสารกอโรคแลวกตาม PFT กยงคงสญเชสยตอไปเชรอยๆHRCT- high-resolution CT scan, HRCT - สามารถตรวจพบความผดปกตไดตงแตในระยะเชรมตนทยงไมพบหรอพบไมษดเชจน
จาก CXR เชษน small nodular opacity, lymph node calcification หรอair trapping เชปนตน
Page 36
36
โรคฝนหนจบปอด
Pneumoconiosis
Page 37
37
โรคฝนหนจบปอด Silicotic nodule
Page 38
การตรวจสงแวดลอมในการท างาน- คามาตรานของ respirable crystalline silica (RCS)- ก.แรงงาน ก าหนด 0.025 mg/m3
เกณฑการวนจฉยโรค ใษเชกณฑ 2 ใน 3 ขอ ดงตอไปน1. มประวตการท างานในอาษพกลมเชสยงตอการสมผสฝนหน ≥ 2 ป 2. CXR: ผดปกตตงแตระดบ profusion 1/1 ขนไป ตามเชกณฑ ของ
ILO system of classification of radiographs of pneumoconiosis 20003. มลกฐณะทางพยาธวทยาของเชนอปอดเชขาไดกบโรค
หรอมขอมลทางระบาดวทยาสนบสนน
Page 41
โรคกลมนวโมโคนโอสส แอสเบสโทสส (Asbestosis)แอสเบสโทสสหรอแรใยหน คอ โรคทเชกดจากการสดหายใจเชอา
asbestos fiber เชขาไปสะสมในปอดเชปนเชวลานานและจ านวนมากพอ งาน/อาชพทเสยง อาชพเสยง ไดแก คนงานทท างานเชกยวของกบ
1. กระเชบองมงหลงคา ทอซเชมนต และวสดทผสมฉนวนกนความรอน2. ผาเชบรก และผาคลษ3. การรอถอนอาคาร สงกอสราง หรออปกรณ อนๆ ททฉนวนกนความรอน
Page 42
42
แรใยหน Asbestos
Page 44
44
ผลตภณฑทมาจาก Asbestos
Page 46
สาเหตและกลไกการเกดโรค- Asbestos เชขาสรางกาย RS สวนนอยสามารถเชขาส GI ไดจากการกลนเชสมหะ
ทม asbestos- การเชกดมะเชรงไมขนกบองค ประกอบทางเชคม แตขนอยกบคณสมบตทาง
กายภาพ เชษน ขนาดเสนใย ขนาดเสนผาศนยกลาง - เชสนใยทเชลกจะขบออกไดงายกวาเชสนใยทยาว โดยเชสนใย Asbestos
จะไปสะสมทปอดสวนลาง เชยอหมปอด กลไกการเชกดมะเชรงไมทราบแนษด- สมมตานของการเชกดมะเชรงเชยอหมปอด (mesothelioma) คอ Asbestos
ทะลผานเชนอเชยอหมปอดโดยตรง หรอผานทางระบบน าเชหลองเชซลล mesothelial กลนกน asbestos และแบงตวเชพมขน มการหลงสาร
cytokine ซงท าใหเชกดการอกเชสบและเชกดกระบวนการพงพด ไปกระตน protooncogene
Page 47
- มระยะแฝงตวตงแต 11.5-70.8 ป (เชฉลย 38.8 ป ) ทเชยอบษองทอง 27.3-52.3 ป (เชฉลย 42.3 ป )
- cig smoking กบการสมผส asbestos มผลแบบ synergisticสมผสกบ asbestos จะมความเชสยง 5 เชทา แตถาสบบหรดวยดวยความเชสยงจะเชพมขนเชปน 92 เชทา
อาการและอาการแสดง- ผปวยมกมประวต สมผส asbestos เชปนเชวลานาน ≥ 15 ป- อาการน าสวนใหญ คอ หอบเชหนอยเชวลาออกแรงทเชปนมากขนเชรอยๆ- บางราย อาจมอาการเชจบหนาอกรวมดวย
Page 48
การตรวจทางหองปฏบตการ การตรวจสมรรถภาพปอด (PFT)โดยทวไปจะพบลกฐณะผดปกตแบบ restriction รวมกบ diffusion ทลดลง การตรวจทางรงสวทยา
- CXR จะพบ irregular small opacity เชดนทบรเชวณสวนลางของปอด - ในระยะแรกของโรคทเชหนเชปน fine reticulation เชมอโรคลกลามมากขนจะเชหน
coarse liner pattern และพบลกฐณะ honeycombing ในระยะทายของโรค - ปจจบนการตรวจดวย HRCT ษวยเชพมความไวในการคนหาความปกต
ของผสมผส asbestos โดยจะพบ septal line, intralobular line, subpleural curvilinear line และ honeycombing
การสมผส asbestos- asbestos (chrysotile form) 0.1 เชสนใยตออากาศ 1 ลบ.ซม.
Page 49
เกณฑการวนจฉยโรค ใษ 2 เชกณฑ ใน 3 ขอ ดงตอไปน1. มประวตการท างาน ทเชกยวของกบการสมผสฝนใยหนอยางษดเชจน
ตวอยางเชษน คนงานอตสาหกรรมกระเชบอง ใยหน กระเชบองหนส าล ทอซเชมนต ใยหน คนงานทาเชรอ ผทท างานเชกยวกบผาเชบรกและครษ คนงานรอถอนรอซอมแซมอาคาร คนงานท าฉนวนกนความรอน รวมทงผทขนยายวสดทรอถอนเชปนตน
2. มความผดปกตของ CXR พบลกฐณะทเชขากนไดกบโรค asbestosisILO (International Classification of Radiographs of Pneumoconiosis 1980) ตงแตระดบ 1/1 ขนไป พยาธสภาพทพบบอย ไดแก pleural thickening, pleural plague และ interstitial fibrosis เชปนตน
3. มผลการตรวจทางพยาธวทยาของเชนอปอดเชขาไดกบโรค asbestosis
Page 50
50
ภาพรงสทรวงอก โรค asbestosis
Pleural plaque
Page 52
52
โรคปอดชาวนา (Farmer's Lung Disease)• หมายถง โรคปอดทเกดจากการสดหายใจเอาฝนละอองจาก
– ฟางขาวทขนรา (Mouldy hay) หรอ จากพชผกบางชนดทขนรา– ท าใหเกดปฏกรยาในระบบทางเดนลมหายใจ แบบปอดอกเสบ – มการเสอมของ สมรรถภาพการท างานของปอดในการแลกเปลยนกาซ
• ลกษณะทางคลนก (แบบเฉยบพลน)– ระยะเฉยบพลนจะพบอาการเหนอยหอบ ไขหนาวสน ไอ เสมหะมนอย ไมกชวโมงหลงจากไดรบฝ นละอองฟางขาว
– บางรายอาจมอาการเขยวเกดขน ตรวจรางกายพบวามเสยง crackles ในปอด– CXR อาจไมพบสงผดปกต หรออาจพบหยอมเลก ๆ บาง ๆ ในปอดทงสองขาง โดยเฉพาะในบรเวณสวนกลางหรอสวนลางของปอด
– อาการและ CXR จะดขนเองภายใน 3-4 สปดาหตอมา
Page 53
ฟางขาวทขนรา (Mouldy hay)
Page 54
54
• ลกษณะทางคลนก (แบบเรอรง)
- แตถาไดรบฝ นละอองของฟางขาวซ าอก จะท าใหเกดพยาธสภาพแบบเรอรงได มอาการไอเรอรง เหนอยงายเวลาออกแรง ภาพรงสทรวงอกในระยะนจะมลกษณะไมชดเจน อาจพบพงผดกระจายทวไป หรอลกษณะแบบรงผง ผ ปวยอาจตายดวย cor- pulmonale
โรคปอดชาวนา (Farmer's Lung Disease)
Page 55
55
การรกษาและการปองกน
• ในรายทเปนแบบเฉยบพลน ไดผลดจากการใชยาพวกคอรตโคสตรอยด
• การปองกนโรคน คอ การปองกนการไดรบฝ นละอองจากฟางขาว หรอพชทชนและขนรา– การท าใหแหง
– การจดการถายเทอากาศในบรเวณทเกบพช
– การสวมหนากากทสามารกปองกนฝ นและ spore ในขณะปฏบตงาน
โรคปอดชาวนา (Farmer's Lung Disease)
Page 56
โรคปอดฝ นฝาย (Byssinosis)
Page 57
งาน/อาชพทเสยง
โรคปอดฝ นฝาย (Byssinosis)
Page 58
58
กระบวนการเกดฝนจากปอ
Page 59
โรคปอดฝ นฝาย (Byssinosis)
Page 60
สาเหตและกลไกการเกดโรค
โรคปอดฝ นฝาย (Byssinosis)
Page 61
โรคปอดฝ นฝาย (Byssinosis)
• อาการและอาการแสดง
• การตรวจสมรรถภาพปอด (PFT)
Page 62
โรคปอดฝ นฝาย (Byssinosis)
อาการและอาการแสดงSchilling จ าแนกอาการทางคลนกของบสสโนสส
ออกเปน 4 ระดบดงตอไปน
Page 63
• การตรวจสมรรถภาพปอด
โรคปอดฝ นฝาย (Byssinosis)
• CXR: ปกตแตเปนเรอรงกลายเปน COPD
Page 64
Case report / Byssinosis
• Reechaipitchitkul W, ChaiearN. Byssinosis presenting with chronic airway obstruction:
A case report.
Thai J Tuberc Chest Dis. 2000; 21:201-209.
Page 65
โรคปอดจากโลหะหนก (Bronchopulmonary diseases caused by hard – metal dust)
• บทน า — โลหะหนก (hard metal) เชปนสวนผสมอลลอยด ระหวาง
ทงสเชตนคาร ไบ (tungsten carbide) และโคบอลต (cobalt) — บางครงอาจจะมสวนผสมของสารโลหะอนๆ เชษน โครเชมยม นกเชกล
แทนทาลม หรอไททาเชนยม — โดยใษการผสมผงโลหะทเชปนองค ประกอบดงกลาว มาบดและใษ
ความรอนถง 1000 °C เชพอน าโลหะมากดหรอตดเชปนรปทรงตางๆโดยผานความรอนสง 1500 °C อกครง ซงกอใหเชกดฝนขนได
Page 66
งาน/อาชพทเสยง 1. หลอทองเชหลอง2. อตสาหกรรมกอกน า3. ท าบานพบและมอจบประตหนาตาง4. ซบโลหะสงกะส5. การใษอปกรณ โลหะหนกเชปนเชครองมอ เชษน การขดเชจาะ การขด หรอ
ตดษนสวนตางๆ
Page 67
• สาเหตและกลไกการเกดโรค— เชขาสรางกายทางษองทางเชดนหายใจ หรอทางปอด เชปนสวนใหญ — เชมอเชขาสรางกาย สวนของโลหะทละลายได จะกระจายไปตามกระแส
เชลอด เชดนทางไปยงอวยวะตางๆ ของรางกาย — โลหะทไมสามารถละลายได จะตกคางอยทเชนอเชยอของปอด — หลงจากการกระจายตวในรางกายแลว พบวาโคบอลล สามารถทจะขบ
ออกมาทางปสสาวะได แตปรมาณเชพยงเชลกนอยเชทานน• อาการและอาการแสดง
— อาการทพบในผปวยจะมลกฐณะของการระคายเชคองตอระบบหายใจเชษน อาการไอน ามกไหล เชหนอยหอบ โดยเชฉพาะเชวลาออกก าลงกาย
— อาการผดปกตเชหลานจะดขนเชมอผปวยหยดการรบสมผส
โรคปอดจากโลหะหนก (Bronchopulmonary diseases caused by hard – metal dust)
Page 68
• อาการและอาการแสดง (ตอ) — สวนนอย ประมาณ 1-4 % พบความปกตของเชนอเชยอปอดแบบ Diffuse
interstitial pulmonary fibrosis— อาการของโรคในระยะเชรมแรกจะพบหลงจากผปวยไดรบการสมผสมา
เชปนเชวลาอยางนอยมากกวา 3 ป โดยจะมอาการไอแหงๆ น าหนกลด และเชหนอยหอบมากขนเชรอยๆ
— การตรวจรางกายจะฟงไดเชสยง rales ทปอดทง 2 ขาง ตรวจสรรถภาพของปอดผดปกตแบบ restricitive ความเชขมขนของ Oxyhaemoglobinในเชลอด และคา carbon monoxide diffusion ลดลงดวย
— ความรนแรงจะมมากขนเชรอยๆ โดยสดทายจะเชกดภาวะระบบหายใจลมเชหลว หวใจซกขวาลมเชหลว ซงท าใหเชสยษวตได
โรคปอดจากโลหะหนก (Bronchopulmonary diseases caused by hard – metal dust)
Page 69
• การตรวจทางหองปฏบตการ— CXR พบพงพดในเชนอปอดแบบ diffuse interstitial pulmonary
fibrosis— การตรวจสมรรถภาพปอด พบความจปอดลดลง
• การตรวจสงแวดลอมในการท างาน— สามารถท าการตรวจวด โดยการวดความเชขมขนของฝนทงแบบ
respirable และ total dust
Radiographs of healthy lung (left), 13 year (middle) and 23 year (right) exposure.
Page 70
เกณฑการวนจฉยโรค1. อาการและอาการแสดงของโรคปอดจากโลหะหนก2. ประวตการท างานในสงแวดลอมทเชสยงตอการเชกดโรค3. อาการและอาการแสดง ตองวนจฉยแยกโรคอนๆ ทมลกฐณะใกลเชคยงไดแก
Idiopathic interstitial fibrosis, Hamman-Rich syndrome และความผดปกตทเชกด fibrosis จากสาเชหตททราบได เชษน โรคปอด pneumoconiosisจากฝนอนๆ
4. การตรวจทางหองปฏบตการ โดยวนจฉยระดบความรนแรงของโรค ของภาพถายรงสทรวงอก ตามเชกณฑ ขององค การแรงงานระหวางประเชทศ (ILO classification of radiograph reading for pneumoconiosis) และระดบความสญเชสยสมรรถภาพการท างานของปอด
5. การตรวจวดสงแวดลอมการท างาน
Page 71
โรคปอดอกเสบภมไวเกน (Hypersensitivity pneumonitis)โรคปอดอกเชสบภมไวเชกนเชกดจาก hyperimmune response ตอ
antigen ทหายใจเชขาไปในคนทเชคยสมผส antigen โดยความผดปกตจะไมเชกดในการไดรบ antigen ครงแรก แตจะเชกดขนในครงตอๆไป ซงจะใหเชวลาอกนานเชทาไหรยงไมทราบแน
งาน/อาชพทเสยง1.ท าเชยอกระดาฐจากษานออย 5. คนเชพาะเชหด2. นกเชพาะเชลยงนกพราบ 6. คนงานเชยอไม3. นกนยมเชลยงนก 7. ษางไม4. ษาวไร 8. แปรรปเชมลดกาแฟ 9. ก าจดน าเชสย
Page 72
สาเหตและกลไกการเกดโรคตารางท 1 โรคปอดอกเชสบภมไวเชกนเชหตอาษพทสมผสแอนตเชจนกอโรคตางๆ
โรค แอนตเจน แหลง
ปอดชาวไรชานออยคนเพาะเหดปอดเครองท าความรอนปอดอกเสบการระบายอากาศไขหมอกไมคอรก(สเบอโรสส)ปอดชาวไรองน
Microspora faeniThermmoactinomycesvulgarisT.sacchariT.candidusT.candidusT.viridis
หญาฟางเนาขนราชานออยขนราปยขนราเครองท าความชนทอเครองปรบอากาศววไมคอรกขนราไรองน
Page 73
โรค แอนตเจน แหลงปอดคนงานขาวมอลลปอดคนลางเนยแขงเปลอกเมเปลปอดคนลอกเปลอกเมเปลปอดขเลอย (เสควอยโอสส)คนท าไมปอดคนหนพรกปอดคนท าเนยแขงนกเพาะเลยงนกพราบไขเปดคนท าไกงวงนกนยมนกแกว
A spergillus clavatusA. ClavatusCryptostroma corticaleC.corticaleCraphinium sp.Pullularia sp.Mucor stoloniferPenicillium caseiโปรตนสรมนกโปรตนเปดโปรตนไกงวงโปรตนสรมนก
ขาวบาเลยขนราเนยแขงขนราซงเมเปลขนราเปลอกตนเมเปลขเลอยขนราไมเนอออนกองพรกขนราเนยแขงขนรามลนกพราบขนเปดผลผลตจากไกงวงมลนกแกว
Page 74
โรค แอนตเจน แหลงคนถอนขนไกปอดหองคนปฏบตการปอดคางคาวปอดคนท าขนสตวปอดคนสขาว
ปอดนวกนคนปลกยาสบคนปลกชาชาวคอพต
โปรตนไกโปรตนหนโปรตนคางคาวโปรตนสตวAscaris siro (ไร)Sitophilus grannarius (หนอนขาวสาล)เชอราจากหลงคาฟาง แฝก จาก
ขนไกเยยวหนมลคางคาวละอองขนสตวฝนไรขาวฝนขาว
หลงคาแฝกตนยาสบตนชาผาหอมมม
Page 75
อาการและอาการแสดงอาการเฉยบพลน
เชกดอาการหลงเชขาไปสมผสสารกอโรคปรมาณมากเชพยง 3-4 ษวโมง จะเชกดอาการรนแรงคลายไขหวดใหญ มไขสง หนาวสน ปวดเชมอยทวตวอาการกงเฉยบพลน
หลงจากไดรบสารและเชกดอาการเชฉยบพลนหลายครง จะแสดงในรปอาการหอบเชหนอย ไอแหงและน าหนกลดระยะเรอรง
เชกดจากการสมผสสารกอโรคซ าๆ ตดตอกนเชปนระยะเชวลานานๆ มอาการเชบออาหาร น าหนกลดเชหนอยงายและไอเชรอรง มเชสมหะ อาการหายใจล าบากจะรนแรงขนเชรอยๆ จนเชกดอาการหายใจและหวใจลมเชหลว เชนองจาก pulmonary fibrosis ในปอด การตรวจรางกายอาจฟงไดยนเชสยง inspiratory crackles ทษายปอด
Page 76
การตรวจทางหองปฏบตการCXR จะพบความผดปกตไดถงรอยละ 80 ของผปวย โดยในระยะเชฉยบพลน กงเชฉยบพลนและเชรอรง จะพบ fine interstitial infiltratesภาพถายรงสคอมพวเตอร (High resolution CT scan, HRCT)
จะพบ ground-glass appearance รวมกบ mosaic perfusion และ poorly – defined centriloblarการทดสอบปฏกรยาน าเหลอง precipitin ตอ antigen
การทดสอบตอ antigen ทสงสยจะไดผลบวกการตรวจสงแวดลอมในการท างานจากการตรวจอากาศและวสดในสถานทท างาน การเชพาะเชษอพบเชษอรา จะเชปนหลกานขอมลทส าคญทางอาษวเชวษศาสตร
Page 77
เกณฑการวนจฉยโรคใษเชกณฑ ทง ขอตอไปน1. มประวตการท างานในอาษพกลมเชสยงตอการสมผสการกระตนเชปนเชวลานานพอ2. มอาการเชขาไดกบระยะของโรคอยางใดอยางหนง3. มลกฐณะทางพยาธวทยาของเชนอปอดเชขาได คอ พบ chronic interstitial
pneumonitis with or without poorly formed granuloma4. ตรวจพบ specific antibody ตอสารกอโรคในเชลอด หรอในน าลางถงลมและ
หลอดลม
โรคปอดอกเสบภมไวเกน (Hypersensitivity pneumonitis)
Page 78
โรคปอดฝนเหลก (Siderosis)ซเชดโรสสเชปน โรคทพบไดบอยทสดใน
“กลมนวโมโคนโอสสษนดไมรนแรง” ไดแก ซเชดโรสส (เชกดจากแรเชหลก) แสตนโนสส (เชกดจากดบก) แบบารโธสส (เชกดจากแบบเชรยม)
งาน/อาชพทเสยง1. อาษพษางเชษอม2. โรงงานถลงเชหลก ผลตเชหลกกลา3. โรงงานผลตอลลอยทมเชหลกผสมอย4. อาษพหลอแบบทมเชหลกผสมอย
Page 79
สาเหตและกลไกการโรคเชขาสทางเชดนหายใจ แรเชหลก หรอสารประกอบของมน จะเชขาไปใน
ปอด ซงไมท าใหเชกดพงพด (nonfibrogenic) นอกจากนยงคางในทางเชดนหายใจสวนบน ท าใหเชกดอาการระคายเชคองได
อาการและอาการแสดง- ไมมอาการและอาการแสดง หรออาจจะมเชพยงเชลกนอย - แรเชหลกทเชขาไปไมท าใหเชกดพงผดหรอปฏกรยาในเชนอปอด - แตจะตรวจพบ CXR ผดปกตมาก - สงทตองระวงคอ สารประกอบของแรเชหลกทใษ เชษน อะลมเชนยม
ซลกา โครเชมยม ปนมาดวย
โรคปอดฝนเหลก (Siderosis)
Page 80
การตรวจทางหองปฏบตการ1. CXR พบลกฐณะเชปน diffuse reticulonodular density ซงแยกไมออกจากโรคปอดทเชปนพงผดจาก pneumoconiosis อน 2. ตรวจสมรรถภาพปอด ปกต หรอพบผดปกตเชลกนอย
การตรวจสงแวดลอมในการท างานคามาตรานในตางประเชทศของเชหลกออกไซด TLV (ACGIH) = 5 มก./ลกบาศก เชมตร (ในสวนทหายใจเชขาได)PEL (OSHA) = 10 มก./ลกบาศก เชมตร (ฟม)MAK = 1.5 มก./ลกบาศก เชมตร (ในสวนทหายใจเชขาได)
โรคปอดฝนเหลก (Siderosis)
Page 81
เกณฑการวนจฉยโรค1. CXR เชปนแบบ diffuse reticulonodular density ซงดรนแรงมาก
แตไมมอาการ หรอตรวจสมรรถภาพปอดปกต หรอผดปกตเชลกนอย2. ท างานทสมผสกบฝนหรอฟมของแรเชหลก เชปนเชวลานาน3. ตรวจวดพบวาเชหลกในสงแวดลอมมคามากกวาคามาตราน4. วนจฉยแยกโรคทเชกดจากสารตวอนทเชปนสวนประกอบของเชหลกทใษใน
อตสาหกรรม
โรคปอดฝนเหลก (Siderosis)
Page 82
โรคปอดอดกนเชรอรง หมายถง กลมของโรคซงมความผดปกตทส าคญ คอการอดกนของหลอดลม เชนองจากโรคหลอดลมอกเชสบเชรอรง และโรคถงลมปอดโปงพอง ท าใหผปวยขบลมออกจากปอดไดษากวาปกต หรอไมสามารถขบออกจากความจของปอดทงหมด ภายในเชวลาทก าหนด
งาน/อาชพทเสยง1. ท างานในเชหมองถานหน2. ท างานในโรงงานทอผา3. ท างานในโรงงานเชมลดธญพษ4. ท างานในโรงงานปนซเชมนต
5. ษางเชษอมโลหะ6. ท างานในโรงงานหลอมแคดเชมยม7. ท างานในโรงงานท ากระดาฐ8. ท างานในโรงงานแอมโมเชนย
โรคปอดอดกนเรองรง (Chronic obstructive pulmonary disease)จากอาชพ
Page 83
การตรวจทางหองปฏบตการการตรวจสมรรถภาพปอด (PFT)
จะพบ irreversible airway obstruction คอ 1. FEV 1 มคาต ากวาปกต2. อตราสวนของ FEV 1/FVC มคาต ากวารอยละ 70 และไมตอบสนอง
ตอยาขยายหลอดลม3. Total lung capacity (TLC) มคาสงขนกวาปกต4. อตราสวนของ residual volume ตอ total lung capacity
(RV/TLC x 100) มคามากกวารอยละ 405. Residual volume (RV) มคาสงขน 6. Diffusing capacity (DLCO) มคาลดลง
CXR : จะพบลกฐณะ hyperinflation, bullae, กระบงลมต า และเชวาลง หวใจเชลก และretrosternal space กวางขน
Page 84
การวนจฉย ใษเชกณฑ ทง 5 ขอดงตอไปน 1. มอาการไอ หรอมเชสมหะมาก หรอหอบเชหนอยเชปนเชวลาอยางนอย 1 ป โดย
ไมพบสาเชหตอน 2. มประวตการท างานสมผสสารกอโรคทมการรายงานไวและเชปนทยอมรบ
โดยอาจจะยงท างานนนอยหรอออกจากงานแลวกได3. ไมมประวตสมผสสารกอโรคในสงแวดลอมทบาน ทมรายงานไวและเชปนท
ยอมรบ4. ไมสบบหร หรอสบบหรไมเชกน 10 pack-years5. ตรวจสมรรถภาพปอดพบ irreversible airway obstruction
โรคปอดอดกนเรองรง (Chronic obstructive pulmonary disease)จากการท างาน
Page 85
เชนองจากปากเชปนทางเชขาสระบบหายใจทางเชดนหายใจสวนบนจงมโอกาสทจะสมผสตอสารหลายษนดซงมฤทธระคายเชคองท าใหเชกดอาการอกเชสบของโพรงจมก คอ คอหอย หลอดเชสยง ทางเชดนหายใจสวนบนจะมขอบเชขตตงแตรจมก ไปจนถงหลอดเชสยง ซงท าหนาทปรบความษน กรอง ปองกน แบคทเชรย รบความรสกและออกเชสยง
โรคทางเดนหายใจสวนบนเกดจากสารกอภมแพหรอสารระคายในทท างาน(Upper airway disorders caused by recognized sensitizing agents or irritants)
งาน/อาชพทเสยงคนงานท างานเชกยวกบสตว เชกฐตรกรท างานเชกยวกบเชครองส าอางค ผงซกฟอกษางพมพ
บคลากรทางการแพทย ษางทาส ษางตอเชรอคนท างานอเชลคโทรนกคนท างานเชกยวกบสารระคายเชคอง เชษน กรด ดาง ฟอร มาลน
Page 86
สาเหตและกลไกการเกดโรค ภมแพ (allergy)
เชมอหายใจเชอากอภมแพเชขาไปจะท าให mast cell ซงมอยทผวของเชยอเชมอกเชปนจ านวนมาก มปฏกรยาจากสวน Fc ของอมมโนโกลบลนอนทอยบนผวของ mast cell
ในคนทไว lgE จะกระตนให เชกดการสลายตวของ mast cell และจะปลอย mediator เชษน ฮสตามน เชฮปปารน ทรปเชทส และ leukocyte chemotactic factors เชษน ลวโคทรน โปรสตาแกรนดน และซยโตคายน
ผลท าใหเชกด grandular secretion (rhinorrhea), chemotaxis(inflammation) ,และเชสนเชลอดขยายตว (congestion)ซงจะเชกดการหายใจล าบากจากเชสนเชลอดทบวมและน ามกทออกซงท าใหเชกดการบวมของเชนอเชยอจมก
Page 87
สาเหตและกลไกการเกดโรค ปฏกรยาสะทอนกลบจากระบบประสาท (neurogenic reflexes)
เชกดจากการสมผสสารเชคมทท าใหเชกดการระคายเชคอง กระตนเชสนประสาทสมองคทหา (trigerminal nerve) ซงไวตอกรด mediators ภายในเชษนแบรดไคนน และสารเชคมระคายเชคอง เชษนพรก
ท าใหเชกดปฏกรยาสะทอนกลบของระบบประสาทพาราซมพาเชทตกซงน าโดยเชสนประสาทสมองคทเชจด (facial nerve) และปฏกรยาสะทอนกลบของแอกซอน (axon reflexes) ซงประกอบดวยการปลอยนวโรเชปปไทด ของเชสนประสาทสมองคทหา
ตวอยางของระบบประสาทพาราซมพาตก ไดแก gustatory rhinitis คอ การกนเชผดแลวมน ามก น าตาไหล สวนปฏกรยาสะทอนกลบของ AXONเชปนแคทฤฐฎทเชกยวกบการตอบสนองตอสารเชคม
Page 88
อาการและอาการแสดง
จมกอกเสบแบบภมแพจากอาชพ(occupational allergic rhinitis)• สารกอภมแพในทท างานท าใหเชกดอาการ allergic rhinoconjuctivitis
ไดแก จาม คน มน ามก ไหลและเชนอเชยอจมกบวม คดจมก • เชกดขนเชมอเชขาท างาน ซงตางกบการแพสารนอกทท างานหรอเชปนโรค
ภมแพ ซงเชกดเชปนฤดกาล • คนท างานในสนามหญาอาจแพเชกสรดอกไมซงเชปนแบบฤดกาลได ใน
ขณะเชดยวกนในทท างานกมสารเชฉพาะ เชษน คนท างานในโรงงานพลาสตกสมผสกบไตรเชมลตกแอนไฮไดร เชปนตน
• การกระตนครงแรกสวนใหญเชปนจากสารนอกทท างานและตอมากจะไวตอตวกระตนทวไปในทท างานดวย
Page 89
สารกอภมแพ ไดแก • สารโปรตนทมน าหนกโมเลกลมาก เชษน โปรตนจากสตว จากเชมลดกาแฟ
จากเชอนซยม ยอย โปรตนจากเชมลดขาวทปนเชปอนเชษอรา จากแมลง จากกรมอาราบค จากเชษอรา จากยางลาเชทกซ
• สารโปรตนทมน าหนกโมเลกลนอย เชษน ไดไอโซไซยาเชนต แอซดแอนไฮไดรด โคโลโฟน กรดไพลคาตก และยาปฏษวนะ ซงสารเชหลานกท าใหเชกดโรคหดได
จมกอกเสบแบบภมแพจากอาชพ (Occupational allergic rhinitis)
Page 90
90
โรคภมแพจากยางธรรมชาต (latex allergy)
Page 91
จมกอกเสบจากสารระคายจากอาชพ (occupational irritant rhinitis) • สารเชคมระคาย ตา จมก และคอ ในรปกาซ ไอ ฝนและควน • สารจากการสนดาป เชษน ควนบหร หรอเชครองยนต • สาร volatile organic compounds: VOC จากผลตภณฑ ท าความสะอาด
เชครองใษในออฟฟศ และเชครองจกร วสดสรางบาน เชฟอนเชจอร • การระคายพบมากทสดในพวกทท าการเชคลอบโลหะดวยไฟฟา
(electroplater) และผทสมผสกบกรดโครมค ซงจะท าใหเชกดแผลในจมกหรอทกนรจมกทะลได
• การสมผสกบ photochemical air pollution• การทมอาการจมกอกเชสบตลอดเชวลาหลงจากการสมผสสารระคายปรมาณ
มากเชพยงครงเชดยว เชรยกวา reactive upper airway dysfunction syndrome (RUDS) ซงตางจาก RADS ตรงทไมมแนวทางวนจฉยษดเชจน
Page 92
จมกอกเสบจากสารทไมกอภมแพจากอาชพVasomtor rhinitis เชปนจมกอกเชสบทไมใษจากภมแพ แตเชกดจากปจจย
ทางกายภาพ เชษน มอาการน ามกมาก เชนอเชยอจมกบวมจากความษนต า การเชปลยนแปลงของอณหภมอยางรวดเชรว หรอมลมแรงมาก ซงมอาการคลายกบ gustatory rhinitis (น ามกไหลจากการกนของเชผด) สมาคม American society of heating, refrigerating และ air- conditioning engineers (ASHRAE) และOSHA ไดจดท า แนวทางเชกยวกบอณหภมและความษนในอาคารเชพอส ารวจอาคารทมปญหาเชรองมลภาวะ
โรคมะเรงของโพรงจมกมสารหลายตวทท าใหเชกดโรคมะเชรงของโพรงจมก ไดแก ฝนไม ฝนหนง
ฝนนเชกล โครเชมท การสบบหร ฟอร มลดไฮด กาซมสตาร ด การผลตไอโซโปรปานอล การเชษอม การตด การออก
Page 93
มะเรงของหลอดเสยงเชกดจากแอสเชบสตอส ควนบหร การดมสรามาก คนท างานโรงงาน
หนงและtextile น ามน แกส น ามนดเชซล
การเปลยนแปลงของการรกลนสารเชคมอาจท าใหการดมกลนเชสยไปทงดานปรมาณ เชษน การรกลน
ลดลง (hyposmia) หรอไมไดกลนเชลย (anosmia) หรอการดมกลนเชสยไปดานคณภาพเชษนไมสามารถแยกกลนได (olfactory agnosia) และการไดกลนผดไปจากปกตในแบบตางๆ (dysosmias) เชษน กลนเชหมน (aliosmias) หรอไมมกลนแตไดกลน(phantom odors)
พบการไดกลนผดปกตในคนท างานโรงงานถานอลคาไลน และท าบราเชซย (braziers) ซงสมผสแคดเชมยมและนเชกล คนงานลางถงซงสมผสไฮโดรคาร บอนด คนผสมส และโรงงานสารเชคมพวกแอโมเชนยและกรดซลฟรก
Page 94
ไฮโดรเชจนซลไฟท ท าใหการดมกลนเชสยถาวร (olfactory paralysis) ถาสมผสทระดบสงกวา 50 สวนในลานสวน (รวมทงจากพวกเชมอร แคบแตนดวย) ในพวกทการดมกลนลดลงหรอไมไดกลนจะเชกดจากรจมกอดตนมากทสด การระคายจากสารเชคมกท าใหการไดกลนนอยลงจากการอกเชสบและท าใหรจมกตนหรออาจท าลายเชสนประสาทสมองโดยตรง
การเปลยนแปลงของการรกลน
การตรวจทางหองปฏบตการallergy skin testing (skin prick test)
ใษบอยทantigen-specific IgE / skin prick test ใษหา จะกระตนปฏกรยาทผวหนง ท าใหเชกดบวมเชปนวงและเชปรยบเชทยบกบวงทเชกดจากการ test ดวยน าเชกลอและสารฮสตามน
Page 95
Nasal cytology ขดเชนอเชยอทจมกเชพอหาเชซลล อกเชสบ โดยการยอมในรปแบบตางๆกนเชพอ
แยกษนดของเชซลล ปกตจะพบอโอสโนฟล ในคนทเชปนภมแพ และในคนทเชปนโรคตดเชษอจะพบลมโฟซยท หรอนวโตรฟล ในคนทเชปนจมกอกเชสบจากการระคายเชคองจะพบนวโตรฟลมากการสองกลองดจมก
จะพบลกฐณะตางๆ เชษน nasal polyps, น าหนอง, ตอมน าเชหลองในรจมกโต, มะเชรง,พยาธ สภาพของเชสนเชสยง และพยาธสภาพอนๆ
นอกจากนยงมการการวด nasal peak flow meter, rhinomanmetry, acoustic rhinometry, psychophysical testing, mucociliary clearance test เชปนตน
การตรวจทางหองปฏบตการ
Page 96
การตรวจสงแวดลอมในการท างานไมมการตรวจวดสงแวดลอมทเชปนมาตราน ในสารเชคมทมการ
ระคายเชคองใหดคามาตรานทางสงแวดลอมของสารเชคมตวนนในตอนทเชกยวกบสารเชคม
Page 97
เกณฑวนจฉยโรค
จมกอกเสบแบบภมแพจากอาชพ (Occupational allergic rhinitis)1. เชกดไดตลอดป (ตางจากทไมใษจากการท างานซงเชกดจากตามฤด) แตม
บางครงเชกดตามฤดกาลไดถาการท างานตองเชกยวของกบภายนอก หรอเชมอถกกระตนแลวท าใหแพสารตวอนดวย
2. มประวตอาษพทเชสยง3. ตรวจพบจมกบวมเชนอเชยอซดสเชทา4. การตรวจเชซลล ในโพรงจมกพบอสโนฟลมาก การตรวจดวยวธ
adioallergosorbent testing (RAST) และ enzyme linked immunosobent assay (ELISA) พบ antigen-specific IgE
5. Skin prick testing เชปนวธ gold standard
Page 98
จมกอกเสบจากสารระคายจากอาชพ(occupational irritant rhinitis)
1.อาการเชปนแบบระคายเชคองษดเชจน ไมมคนหรอจาม2. มเชพอนคนงานเชปนดวย และอาการจะหายไปเชวลากลางคน
และวนหยด3. มประวตสมผส4. มเชยอจมกบวมแดงจากการระคายเชคอง5. ไมมอโอซโนฟลและตรวจไมพบ IgE
เกณฑวนจฉยโรค
Page 99
จมกอกเสบจากสารทไมกอภมแพจาการท างาน1. การท า methacholine หรอ histamine test เชพอหาความไวจมก
แบบไมจ าเชพาะ2. มประวตการสมผส
เกณฑวนจฉยโรค