¡ÒÃÊíÒÃÇ¨ËÒÍÐá¤¹·ÒÁÕºÒã¹áËÅ‹§¹éíÒ¸ÃÃÁªÒµÔ¨Ò¡ªØÁª¹ÃÍºÁËÒÇÔ ... · อาหารวุ้น ทำาการ Sub-culture

255

ÇÒÃÊÒÃÊÒ¸ÒÃ³ÊØ¢ÈÒÊµÃ� »‚·Õè 47 ©ºÑº·Õè 3 (¡.Â.-¸.¤. 2560)

¡ÒÃÊíÒÃÇ¨ËÒÍÐá¤¹·ÒÁÕºÒã¹áËÅ‹§¹éíÒ¸ÃÃÁªÒµÔ¨Ò¡ªØÁª¹ÃÍºÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑÂ¾ÐàÂÒ

¨Ñ§ËÇÑ´¾ÐàÂÒ »ÃÐà·Èä·Â

¨ÔµÃ¡ØÅ ÊØÇÃÃ³à¨ÃÔÞ* ÇÑªÃ¾§É� ÈÃÕªØÁ*

บทคดยออะแคนทามบาเปนอะมบาอสระทพบไดตาม

ธรรมชาต ซงเปนเชอฉวยโอกาสทกอโรคกระจกตา

อกเสบและสมองอกเสบชนดแกรนโลมาในมนษย

การศกษานมวตถประสงคเพอสำารวจความชกของ

อะแคนทามบาจากแหลงนำาธรรมชาตรอบมหาวทยาลย

พะเยาจงหวดพะเยาสำารวจหาอะแคนทามบาจากนำา

60ตวอยางโดยการเพาะเลยงและจำาแนกกลมโดย

ลกษณะทางสณฐานวทยาของซสตตามวธการของ

PussardและPonsผลการทดลองพบอะแคนทามบา

รอยละ48.3ซงความชกไมมความแตกตางกนในพนท

เกบตวอยางระหวางแหลงนำาในหมบานและทงนา

(p>0.05) เมอจดจำาแนกซสตพบอะแคนทามบา

ทงกลม1กลม2และกลม3รอยละ1.7,16.7,

และ21.6ตามลำาดบบางตวอยางพบกลม2และ

กลม3รวมกนรอยละ8.3ซสตทพบมลกษณะสอดคลอง

กบA. castellani, A. polyphaga, A. triangularis,

และA. culbertsoni ซงจดอยในกลม2และกลม3

ทมรายงานความสมพนธกอใหเกดโรคกระจกตาอกเสบ

ในประเทศไทย สงผลใหประชาชนในพนทมโอกาส

ตดเชอจากแหลงนำานน ในเบองตนนยมใชลกษณะ

ของซสตในการจำาแนกกลมแตอาจยงไมแมนยำาและ

เพยงพอตอการจำาแนกชนดของอะแคนทามบาทม

ความสมพนธกอโรคในมนษยจงควรมการศกษาเพมเตม

โดยใชสตวทดลองและเทคนคระดบโมเลกลตอไป

¤íÒÊíÒ¤ÑÞ: อะแคนทามบา, สณฐานวทยา, โรค

กระจกตาอกเสบ, แหลงนำาธรรมชาต,

พะเยา

วารสารสาธารณส¢ศาสตร 2560; 47(3): 255-263

* สาขาวชาจลชววทยาและปรสตวทยาคณะวทยาศาสตรการแพทยมหาวทยาลยพะเยา

256

Journal of Public Health Vol.47 No.3 (Sep-Dec 2017)

บทนำา อะแคนทามบาเปนโปรโตซวฉวยโอกาสและ

กอโรคในมนษยชนดรายแรงในชวง20ปทผานมา

อะแคนทามบามความสำาคญและพบอบตการณเพมขน

อยางตอเนองโดยกอโรคทสำาคญในมนษยไดแกโรค

กระจกตาอกเสบ(Acanthamoebakeratitis:AK)

ทเกดจากการแทรกตวของเชอเขาสกระจกตาทำาให

มอาการตาแดงมานตาและลกตาอกเสบอาจทำาให

ผปวยตาบอดได1,2และสมองอกเสบชนดแกรนโลมา

(GranulomatousAmoebicEncephalitis:GAE)

ซงเชอเขาสรางกายทางบาดแผลทผวหนง ทางตา

หรอทางการหายใจแพรไปตามกระแสเลอดและขน

สสมองทำาใหเกดการอกเสบของสมองผปวยมการบวม

ของเนอสมอง ความดนในสมองเพมขน ชก และ

เสยชวตในทสด3ประเทศไทยเรมมรายงานการพบAK

ในผปวยทรกษาในโรงพยาบาลจฬาลงกรณ 2 ราย

ในป พ.ศ. 2531 และ พ.ศ. 2533 ตามลำาดบ4

นอกจากนGAEถกรายงานครงแรกในปพ.ศ.2535

ซงผปวยเสยชวตจากการตดเชออะแคนทามบาทสมอง

ในโรงพยาบาลศรราช5

อะแคนทามบาสามารถดำารงชพอสระไดใน

สงแวดลอมตางๆ เชนแหลงนำาตามธรรมชาตแมนำา

ลำาคลองบอนำาแองนำาสระนำาสระวายนำาทะเลสาบ

นำาจดหรอนำาเคมบอบำาบดนำาเสยนำาจากเครองปรบ

อากาศหรอแมแตในอากาศและ½นละอองตามวงจร

ชวตของอะแคนทามบาเจรญเปน 2 ระยะ ไดแก

ระยะโทรโฟซอยตและระยะซสตโดยระยะโทรโฟซอยต

มขนาด 12-35 ไมโครเมตร มนวเคลยส 1 อน

ใชขาเทยมทมลกษณะคลายหนาม(Acanthopodia)

ในการเคลอนทสวนระยะซสตมขนาด10-20ไมโครเมตร

มผนง2ชนไดแกผนงชนนอก(Ectocyst)และ

ผนงชนใน (Endocyst) ทมองเหนแยกออกจากกน

ไดชดเจนซงลกษณะของผนงซสตสามารถใชในการ

จดจำาแนกกลมของอะแคนทามบาออกเปน 3 กลม

ตามการจดจำาแนกของ Pussard และ Pons6

ระยะซสตพบไดในอากาศจงเปนสอกลางในการแพร

กระจายเชอไปสสงแวดลอม7,8ในปพ.ศ.2548มการ

สำารวจอะมบาทดำารงชพอสระในนำาพรอนตามธรรมชาต

พบอะแคนทามบารอยละ13.29และเมอไมนานมาน

ในปพ.ศ.2550มรายงานสำารวจอะแคนทามบาใน½น

จากสงแวดลอมจากเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล

พบอะแคนทามบารอยละ26.110นอกจากนยงมการ

สำารวจพบอะมบาทดำารงชพอสระในแหลงนำาธรรมชาต

ถงรอยละ71.4และเปนอะแคนทามบารอยละ14.3

ในจงหวดเชยงใหม11

อยางไรกตามอะแคนทามบาพบไดทวไปแตใน

ประเทศไทยการศกษาถงความชกและการกระจายตว

ของอะแคนทามบาในสงแวดลอมยงมไมมากนก

การศกษาครงนจงมวตถประสงคเพอสำารวจและ

หาความชกของอะแคนทามบาในแหลงนำาธรรมชาต

จากชมชนรอบมหาวทยาลยพะเยา จงหวดพะเยา

ซงยงไมเคยมรายงานมากอนและจดจำาแนกกลมของ

อะแคนทามบาโดยอาศยลกษณะทางสณฐานวทยา

ของระยะซสตตามการจดจำาแนกของPussardและ

Pons6

วธการศกษา ประชากรและกลมตวอยาง

การวจยครงนเปนเชงสำารวจแบบตดขวาง

โดยกลมตวอยางมาจากแองนำาตามธรรมชาตในหมบาน

และบรเวณทงนาจำานวน4หมบานรอบๆ มหาวทยาลย

พะเยาไดแกบานแมกาหวยเคยนบานแมกาโทกหวาก

บานหมอแกงทอง และบานโซ ทำาการเกบตวอยาง

ระหวางเดอนกนยายนพ.ศ.2557ถงเดอนมกราคม

257


พ.ศ. 2558 ขนาดของตวอยางคำานวณจากสตร

เพองานสำารวจและไมทราบจำานวนประชากร จง

ประมาณการณขนาดตวอยางทตองเกบอยางนอย

46ตวอยาง

n=Z 2a/2(p)(1–p)

e2

n=(1.96)2(0.14)(0.86

0.12=46ตวอยาง

เมอ

n=ขนาดประชากรทตองการ

Z=คาคงทกำาหนดระดบความเชอมนทรอยละ

95=1.96

p=ความชกจากการสำารวจอะแคนทามบาจาก

แหลงนำาธรรมชาตในประเทศไทยครงลาสดของ

วรรณสารและคณะ11=รอยละ14.3

e=ความคลาดเคลอนทยอมรบรอยละ10=0.10

ตวอยางนำาทงหมดจำานวน 60 ตวอยางจาก

หมบานตางๆตวอยางละ500มลลลตรเกบใสใน

ภาชนะป�ดทปราศจากเชอพรอมระบตำาแหนงสถานท

และวน/เดอน/ปนำาสงตวอยางภายในเวลา1-2ชวโมง

มาทหองปฏบตการจลชววทยาและปรสตวทยา

คณะวทยาศาสตรการแพทย มหาวทยาลยพะเยา

และตรวจวดอณหภมและpHของตวอยางนำาทนท

การเพาะเลยงเชออะแคนทามบา

นำาแตละตวอยางนำามาป˜นเหวยงทความเรว

750gนาน15นาทแลวนำาตะกอนทไดหยดลงบน

กงกลางของจานอาหารNon-nutrientAgar(NNA;

1.5%HiMediaAgarPowderในPage’sSaline

pH 7.0)12, 13 ทฉาบผวหนาวนดวย Inactivated

Escherichia coli(60องศาเซลเซยสนาน15นาท)14

นำาจานอาหารไปเพาะเลยงทอณหภม37องศาเซลเซยส

เปนเวลา7-10วนเตมInactivatedE. coliทกวน

และตรวจจานอาหารเลยงเชอภายใตกลองจลทรรศน

แบบสองกลบ(InvertMicroscope)ซงจะปราก®

ระยะซสตหรอโทรโฟซอยตของอะแคนทามบาบนผวหนา

อาหารวนทำาการSub-cultureตวอยางทพบอะมบา

บนNNAจานใหมเพอใหไดซสตเพยงลกษณะเดยว

การจำาแนกกลมของอะแคนทามบาตาม

ลกษณะสณฐานวทยา

ตวอยางทตรวจพบเชอใหนำาจานอาหารมาลาง

ผวหนาดวยPage’sSalineแลวนำาสารละลายทได

หยดลงบนสไลดป�ดทบดวยกระจกป�ดสไลด ตรวจด

ลกษณะของซสตและโทรโฟซอยตและถายภาพภายใต

กลองจลทรรศนแบบใชแสง (Light Microscope)

ทกำาลงขยาย100xจดจำาแนกชนดของอะแคนทามบา

โดยการวดขนาดและพจารณาลกษณะของผนงซสต

ตามวธการของPussardและPons6

การวเคราะหขอมลทางสถต

การวเคราะหขอมลทางสถตใชโปรแกรมสำาเรจรป

SPSSversion20.0โดยใชสถตเชงพรรณนาเชน

คาเฉลยและรอยละการวเคราะหความสมพนธของ

ตวแปรใชChi-squareTestกำาหนดα=0.05

ผลการศกษาความชกของอะแคนทามบาจากแหลงนำาตาม

หมบาน

ตวอยางนำาจากแหลงนำาธรรมชาตททำาการศกษา

ทงหมด60ตวอยางจาก4หมบานมอณหภมเฉลย

เทากบ24องศาเซลเซยสและpHเฉลยเทากบ6.5

จำาแนกเปนตวอยางจากแหลงนำาในหมบาน27ตวอยาง

(รอยละ 45.0) และตวอยางจากแหลงนำาบรเวณ

ทงนา33ตวอยาง(รอยละ55.0)พบความชกของ

อะแคนทามบาจำานวน29ตวอยางคดเปนรอยละ48.3

258


จากตวอยางนำาทงหมด นอกจากนพบวา ความชก

ของอะแคนทามบาในตวอยางนำาจากทงนาสงกวา

ตวอยางนำาจากในหมบาน(รอยละ48.5และรอยละ

48.1, p>0.05) และเมอเปรยบเทยบความชกของ

อะแคนทามบาในหมบานตาง ๆ พบความชกของ

อะแคนทามบาจากบานโซสงทสดคดเปนรอยละ69.2

เมอพจารณาบรเวณทเกบตวอยางพบวา แหลงนำา

ในหมบานทบานหมอแกงทองพบความชกของอะแคน

ทามบาสงทสดคดเปนรอยละ25.9(7/27ตวอยาง)

สวนบรเวณทงนาพบความชกของอะแคนทามบา

สงสดคดเปนรอยละ27.3(9/33ตวอยาง)ทบานโซ

ดงแสดงในตารางท1

Table 1PrevalenceofAcanthamoeba FromDifferentVillagesandNaturalWaterSources.

VillagesWater source within villages Watersourceinricefields

No. positive/Total (%) No. positive/Total (%) No. positive/Total (%)

BanMaeKaHuaiKhian

BanMaeKaThokWak

BanMoKaengThong

BanZou

4/11(36.7%)

2/4(50.0%)

7/8(87.5%)

0/4(0.0%)

2/5(40.0%)

1/7(14.3%)

4/12(33.3%)

9/9(100.0%)

6/16(37.5%)

3/11(27.3%)

11/20(55.0%)

9/13(69.2%)

Total 13/27(48.1%)a 16/33(48.5%)a 29/60(48.3%)

a.Fisher’sExactTest:χ2=0.001,p=0.979

การจำาแนกกลมของอะแคนทามบา

การจำาแนกกลมของอะแคนทามบาโดยใช

ลกษณะของซสตตามวธการของPussardและPons6

ซงสงเกตจากผนงซสตทง 2 ชน ภายในนวเคลยส

สงเกตเหน Karyosome รปรางกลมขนาดใหญ

พบชองวาง(Halo)ระหวางKaryosomeกบขอบ

นวเคลยส จากผลการทดลองพบอะแคนทามบา

ทง3กลมไดแกอะแคนทามบากลม1มขนาด

มากกวาหรอเทากบ18ไมโครเมตรผนงชนนอกบาง

และเรยบจะแยกออกจากผนงชนในชดเจนพบแขน

ของผนงทง 2 ชนมาสมผสกนตงแต 4-14 แขน

(ภาพ1A,B)กลม2มขนาดนอยกวา18ไมโครเมตร

ผนงทง2ชนอยชดและตดกนมากผนงชนนอกเปน

หยกรวผนงชนในรปรางเปนหลายเหลยมหรอเปนมม

(ภาพ 1 C, D) และกลม 3 มขนาดนอยกวา

18ไมโครเมตรผนงชนในกลมและอาจหนากวาผนง

ชนนอกทบางและเปนหยกรว (ภาพ 1E) เมอเตม

InactivatedE. coliถงวนท10ระยะโทรโฟซอยต

จะออกจากซสตเปนจำานวนมากสงเกตเหนขาเทยม

มลกษณะคลายหนามแหลมดงภาพท1

259


Figure1MorphologicalObservationofAcanthamoeba CystandTrophozoiteinWetSmear.

(AandB)GroupIofCyst;(CandD)GroupIIofCyst;(E)GroupIIIofCyst;

(F)Trophozoite;ScaleBar=20µm. (ec:Ectocyst,en:Endocyst,nu:Nucleus,

ac:Acanthopodia).

ความชกของอะแคนทามบาจำาแนกตามการจดกลม

ของระยะซสต

จากการทดลองพบอะแคนทามบาทง 3 กลม

โดยพบกลม3สงทสดรองลงมาคอกลม2และ

กลม1คดเปนรอยละ21.6,16.7และ1.7ตามลำาดบ

ซงพบซสตกลม 1 ในตวอยางนำาจากบานโซเทานน

คดเปนรอยละ 7.7 (1/13 ตวอยาง) นอกจากน

บางตวอยางนำาพบซสตกลม2และ3รวมกนคอ

บานแมกาหวยเคยนพบรอยละ12.5และบานหมอ

แกงทองพบรอยละ15.0ดงแสดงในตารางท2

Table 2PrevalenceofAcanthamoeba AccordingtoMorphologyofCyst.

Acanthamoeba

group

NumberofAcanthamoeba cyst (%)

MaeKaHuaiKhian

(n = 16)

MaeKaThokWak

(n = 11)

MoKaengThong

(n = 20)

Ban Zou

(n=13)

Total

(n = 60)

GroupI

GroupII

GroupIII

GroupIIandIII

0(0.0%)

0(0.0%)

4(25.0%)

2(12.5%)

0(0.0%)

0(0.0%)

3(27.3%)

0(0.0%)

0(0.0%)

2(10.0%)

6(30.0%)

3(15.0%)

1(7.7%)

8(61.5%)

0(0.0%)

0(0.0%)

1(1.7%)

10(16.7%)

13(21.6%)

5(8.3%)

Total 6/16(37.5%) 3/11(27.3%) 11/20(55.0%) 9/13(69.2%) 29/60(48.3%)

260


อภปรายผล ผลการศกษาครงนสำารวจพบความชกของ

อะแคนทามบาในแหลงนำาธรรมชาตรอยละ48.3ซงม

อตราความชกสงกวาการสำารวจในประเทศไทยทผานมา

ในป พ.ศ. 2544 พบความชกของอะแคนทามบา

ในแหลงนำาตางๆจาก14จงหวดในประเทศไทย

รอยละ36.715ปพ.ศ.2548พบอะแคนทะมบาใน

นำาพรอนตามธรรมชาตรอยละ13.29และปพ.ศ.2552

พบอะแคนทะมบาในแหลงนำาธรรมชาตจากจงหวด

เชยงใหมรอยละ14.311การพบความชกทแตกตางกน

อาจเนองมาจากพนทสำารวจ สภาพแวดลอม และ

ภมประเทศทแตกตางกนแมวาซสตของอะแคนทะมบา

สามารถทนตอสภาพแวดลอมทแหงแลงและทนตอ

อณหภมระหวาง-20ถง42องศาเซลเซยสไดแตเชอ

จะแบงตวและเพมจำานวนไดอยางรวดเรวในบรเวณ

ทมความชนสงและมแบคทเรยเปนอาหาร7, 8 ซงก

สอดคลองกบพนทสำารวจในงานวจยนทมภมประเทศ

เปนภเขา สภาพแวดลอมเปนดนชนและมแหลงนำา

ตามธรรมชาตจงทำาใหพบความชกของอะแคนทะมบา

สงกวาบรเวณอนๆ

อะแคนทามบาสามารถพบไดทวไปในสงแวดลอม

ทงในอากาศ½นละอองและแหลงนำาตางๆจาก

ผลการทดลองพบเชอจากแหลงนำาตามธรรมชาต

ทงในบรเวณหมบานและบรเวณทงนาโดยความชกของ

อะแคนทามบาทพบไมแตกตางกน(p>0.05)แตรายงาน

การศกษาครงน พบความชกของอะแคนทามบา

ตำากวาและแตกตางจากการรายงานของประเทศญปน

ในปพ.ศ.2550ทสำารวจอะแคนทามบาจากแมนำา

ตามธรรมชาตและนำาตก51แหลงมความชกของ

อะแคนทามบาสงถงรอยละ61.016

จากการจดจำาแนกกลมของอะแคนทามบาพบเชอ

ทง3กลมโดยกลม1สอดคลองกบลกษณะซสตของ

A. astronyxisสวนกลมท2และกลม3สอดคลอง

กบลกษณะซสตของA. castellanii, A. polyphaga,

A. triangularis และ A. culbertsoniซงอะแคน

ทามบาทอยในกลม2และกลม3เปนกลมหลกทม

ความสมพนธกบการกอใหเกดAK17โดยมอบตการณ

สงขนในประเทศตางๆ เชนประเทศองกฤษและอเมรกา1

และยงเคยมรายงานกอใหเกด AK ในประเทศไทย

อกดวย4,5จงเปนเหตผลทมการรายงานการกอโรค

จากอะแคนทามบาทง2กลมนสงกวากลมอน

การศกษาครงนแสดงใหเหนวาการพบอะแคน

ทามบากลม2และกลม3จากแหลงนำาตามธรรมชาต

ในหมบาน ทำาใหประชาชนมโอกาสไดรบเชอจาก

การสมผสและลงเลนนำาซงอาจกอใหเกดAKและ

GAEไดและประชาชนยงมโอกาสเสยงตอการตดเชอ

รวมกบหนอนพยาธทตดตอผานทางดนเมอสมผส

ดนทชนแฉะตามแหลงนำานนๆ อกดวยเชนพยาธ

ไสเดอนพยาธเสนดายหรอพยาธปากขอเปนตน18

นอกจากนการพบอะมบาทดำารงชพอสระตามธรรมชาต

จะกลายเปนบรเวณสบพนธและเพมจำานวนของเชอ

เปนจำานวนมากและอาจกอโรคทรายแรงในมนษยได

ทงนการจำาแนกกลมของอะแคนทามบาในเบองตน

นยมใชลกษณะทางสณฐานวทยาของซสตแตอาจยง

ไมเพยงพอและจำาเพาะกบชนดของอะแคนทามบา

ทสมพนธกบการกอโรคในมนษยไดอยางชดเจนจงควร

มการจำาแนกชนดของอะแคนทามบาทมความสมพนธ

ในการกอโรคในระดบชวโมเลกล รวมถงการศกษา

ความสามารถในการกอโรคในสตวทดลองตอไป

กตตกรรมประกาศ ผวจยขอขอบคณทนสนบสนนการศกษาอสระจาก

สาขาวชาจลชววทยาและปรสตวทยาคณะวทยาศาสตร

การแพทยมหาวทยาลยพะเยาประจำาปพ.ศ.2557

261


ขอขอบคณอาจารยนพดลยศบญเรองสาขาวชาสถต

คณะวทยาศาสตรมหาวทยาลยพะเยาทใหคำาปรกษา

ดานสถตการวจยและขอขอบคณนายวทยาสนสะด

นกวชาการคอมพวเตอรคณะวทยาศาสตรการแพทย

มหาวทยาลยพะเยาสำาหรบการเตรยมภาพเพอการ

ตพมพผลงานวจย

เอกสารอางอง1.Lorenzo-Morales J, Martin-Navarro CM,

Lopez-ArencibiaA,Arnalich-MontielF,

PeneroJE,ValladaresB.Acanthamoeba

keratitis:anemergingdiseasegathering

importanceworldwide?.TrendsParasitol

2013;29(4):181-87.

2.Lorenzo-MoralesJ,KhanNA,WalochnikJ.

An update on Acanthamoeba keratitis:

diagnosis,pathogenesisandtreatment.

Parasite2015;22:1-20.

3.KhanNA.Acanthamoeba andtheblood-

brainbarrier:thebreakthrough.JMed

Microbiol2008;57:1051-7.

4.JongwutiwesS,PariyakanokL,Charoenkorn

M,YagitaK,EndoT.Heterogeneity

incystmorphologywithinisolatesof

Acanthamoeba fromkeratitispatients

inThailand.TropMedIntHealth2012;

5:335-40.

5.Jariya P, Lerlaituan P, Warachoon K.

Acanthamoeba spp.: a cause of

chronic granulomatous amoebic

meningoencephalitis.SirirajHospGaz

1992;44:148-53.

6.PussardM,PonsR.Morphologiede la

paroikystiqueettaxonomiedugenre

Acanthamoeba. (Protozoa, Amoebida).

Protistologica1997;13:557-98.

7.Khan NA. Acanthamoeba: biology and

increasingimportanceinhumanhealth.

FEMSMicrobiolRev2006;30:564-95.

8.SiddiquiR,KhanNA.Biologyandpatho-

genesis ofAcanthamoeba. Parasite

&Vectors2012;5:1-13.

9.LekklaA,SutthikornchaiC,BovornkittiS,

Sukthana Y. Free-living amebae

contaminationinnaturalhotsprings

inThailand.SoutheastAsianJTrop

MedPublicHealth2005;36:5-9.

10.YaicharoenR,NgrenngarmlertW,Thongmee

P,DamsamanW.SurveyofAcan-

thamoeba spp.industfromBangkok

andsuburbanareas.BullChiangMai

AssocMedSci2007;40(1):46-53.

11.WannasanA,ChaiwongP,BunchooM,

MorakoteN.Occurrenceofthermo-

tolerant Naegleria and Acanthamoeba

in some natural water sources in

ChiangMai.ChiangMaiMedJ2009;

48:117-24.

12.GarciaLS.DiagnosticMedicalParasitology.

5th ed.Washington:ASMPress;2007.

13.Schuster FL. Cultivation of pathogenic

andopportunisticfree-livingamebas.

ClinMicrobiolRev2002;15:342-54.

262


14.Lek-UthaiU,PassaraR,Roongruangchai

K.Morphological featuresofAcan-

thamoeba causingkeratitiscontami-

natedfromcontactlenscases.JMed

AssocThai2009;92:156-63.

15.NacapunchaiD,KinoHideto,Ruangsittichai

C,SriwichaiP, IshihA, TeradaM.

Abriefsurveyoffree-livingamoebae

inThailandandHamamatsudistrict,

Japan.2001;32(2):179-82.

16.KawaguchiK,MatsuoJ,OsakiT,Kamiya

S,YanaguchiH.PrevalenceofHeli-

cobacter and Acanthamoeba in natural

encironment.LettApplMicrobiol2009;

48:465-71.

17.KilvingtonS,WhiteDG.Acanthamoeba:

biology,ecologyandhumandisease.

RevMedMicrobiol1994;5:12-20.

18.Seangpraw K, Nakai W, Pawan V.

Prevalence and factors related to

preventionbehaviorofsoiltransmitted

helminthes among primary school

studentsinborderpatrolpoliceschools,

MaeHongSon province, Thailand.

JournalofPublicHealth2016;46(1):

16-30.

263


Survey of Acanthamoeba in Natural Water Sources

in Communities Around the University of Phayao,

Phayao Province, Thailand

Chittakun Suwancharoen* Watcharapong Srichoom*

ABSTRACTAcanthamoeba isafree-livingamoeba

foundinthenaturalenvironment.Thisparasite

causes opportunistic infection in humans

knownasAcanthamoebakeratitis(AK)and

granulomatousamoebicencephalitis(GAE).

Thisstudyaimedtosurveytheprevalence

of Acanthamoeba cysts in natural water

sources around the University of Phayao,

Phayao Province, Thailand. A total of 60

watersampleswereculturedandobserved

formorphologicalcystsusingPussardand

Ponscriteria.Accordingtotheexperiments,

Acanthamoebawasfoundin48.3%ofthe

totalwatersamples.Nosignificantdifference

was found between natural water sources

withinthevillagesandricefieldsregarding

thecystdetectionrate(p>0.05).Basedon

PussardandPonscriteria, Acanthamoebacysts

wereclassifiedasgroupI,IIandIIIat1.7%,

16.7% and 21.6% respectively, and some

sampleswerefoundtobeamixeddetection

ofgroupsIIandIIIat8.3%.Inthissurvey,

detectedcysts weremorphologicallysimilar

to A. castellani, A. polyphaga, A. triangularis

and A. culbertsoniasgroupsIIandIIImembers,

which are associated with Acanthamoeba

keratitiscases inThailand.Thus, the local

peopleareoccasionallyinfectedwithAcan-

thamoebafromnaturalwatersources.However,

themorphologyandidentificationofcystsis

commonlyaninitialclassification,andinaccurate

and insufficient identificationofpathogenic

Acanthamoeba haveoccurred.Furtherstudies

onmouseinoculationforpathogenicityand

moleculartechniquesforspeciesidentification

arevital.

Keywords: Acanthamoeba,morphology,

keratitis,naturalwatersources,

PhayaoProvince

J Public Health 2017; 47(3): 255-263

Correspondence:ChittakunSuwancharoen.DivisionofMicrobiologyandParasitology,SchoolofMedical

Sciences,UniversityofPhayao,Phayao56000Thailand.E-mail:[email protected]* DivisionofMicrobiologyandParasitology,SchoolofMedicalSciences,UniversityofPhayao.

¡ÒÃÊíÒÃÇ¨ËÒÍÐá¤¹·ÒÁÕºÒã¹áËÅ‹§¹éíÒ¸ÃÃÁªÒµÔ¨Ò¡ªØÁª¹ÃÍºÁËÒÇÔ ... · อาหารวุ้น ทำาการ Sub-culture

Documents