Gaudeamus Igitur :wytumacznie tekstu (i sensu) piosenki
rdo:
http://www.bibliotekapiosenki.pl/Gaudeamus_igitur_piesn_studencka_%28druk_Kooperatywa_Pracownikow_Drukarskich
%29
Autorzy: Marcin Loch i Tadeusz Hessel Tekst zainspirowany
artykuem z philon.be napisanym przez Juliusza Vandenboscha (CBB) i
Samuela Moinila (CBB)
Radujmy si pkimy modzi - Gaudeamus Igitur - czyli to co po
acinie co piewamy na pocztku zebra. Tyle rnych sw, tyle rnych
nazw... ktre kady, kto mia cho raz styczno z folklorem studenckim,
z pewnoci sysza. T pie piewaj acy od Szwecji po Now Zelandi czynic
j ponadnarodowym studenckim hymnem wszechczasw. Historia Mimo
popularnoci Gaudeamus igitur, ktre stao si midzynarodowym hymnem
braci studenckiej piewanym od wielu lat na caym wiecie, niewiele
rzeczy pewnych moemy powiedzie o jego historii nie znamy ani czasu
powstania ani autora co tyczy si zarwno tekstu jak i melodii.
Istniej przypuszczenia, e powstaa ona w XIII lub XIV wieku wrd
studentw uniwersytetu w Heidelbergu lub Sorbony w Paryu. Sebastian
Brant (1457-1521) wspomina w swoich pismach o pieni Gaudeamus z
1267 roku moe to by wic pierwsza wzmianka dowodzca tego, e pie
mniej lub bardziej podobna do dzisiejszego Gaudeamus istniaa i
znana bya w XV wieku. Tekst Gaudeamus jest zakorzeniony w
redniowiecznej kulturze literackiej i zawiera waciwie wszystkie
motywy charakterystyczne dla tej epoki tj. odniesienia do koa
Fortuny (zmiennoci losu), kruchoci ycia, niepewnoci jutra sowem:
pozostaje pod wpywem myli Rzymskiej (Horacy, Seneka Modszy)
przeniesionej na grunt chrzecijaski. Dla redniowiecza jak i zarwno
antyku nie istniao pojcie plagiatu, a wrcz przeciwnie: staroytni
stosowali zasad kontaminacji i emulacji, ktra nakazywaa twrcom
korzystanie z ju istniejcych dzie, przerabianie ich i doskonalenie,
dziki czemu mieli stawa si lepszymi i przewysza dawnych autorw.
Zasad t kontynuowao cae redniowiecze; rwnie wikszoci tekstw
zwizanych z tradycj (trado ac. przekazuj) i kultur jeszcze do
niedawna uczono si w caoci na pami ktra bywa przecie zawodna tak
wic caa kultura opieraa si waciwie na tradycji ustnej. Std te
trudno okreli, kiedy Gaudeamus powstao.
Kufel piwny w ksztacie czaszki z inskrypcj Gaudeamus Igitur -
doskonale przedstawiajcy ducha i przekaz teje pieni! - rdo:
Wikimedia commons
Za swego rodzaju pierwsze powiadczenie utworu muzycznego
traktujcego o krtkoci ycia de brevitate vivae (wypada zaznaczy, e
dzieo o takim samym tytule napisa rzymski filozof Seneka) do ktrego
nawizuje 2. i 3. zwrotka Gaudeamus, uchodzi kondukt (tj. rodzaj
redniowiecznego liturgicznego utworu muzycznego) zatytuowany Ad
mortem festinamus (spiesznie zmierzamy ku mierci), przekazany w
kodeksie z 1267 roku. Kodeks ten prawdopodobnie zosta spisany w
Anglii, obecnie przechowywany jest w Bibliotece Narodowej w Paryu.
Oto fragment tego utworu, w ktrym pojawia si podobiestwo do 2. i 3.
zwrotki Gaudeamus: Vita brevis breviter in brevi finietur; mors
venit velociter et neminem veretur; omnia mors perimit et nulli
miseretur. Surge, surge, vigila, semper esto paratus! Ubi sunt, qui
ante nos in hoc mundo fuere? Venies ad tumulos, si eos vis videre:
Cineres et vermes sunt, carnes computruere. Surge, surge, vigila,
semper esto paratus! Krtkie ycie szybko si skoczy w jednym
momencie; mier przyjdzie w oka mgnieniu i na nikogo nie bdzie mie
wzgldu. mier wszystko niweczy i nikogo nie auje. Wsta, wsta,
czuwaj, zawsze bd gotowy! Gdzie s ci, ktrzy przed nami na tym
wiecie byli? Pjdziesz do grobw, by ich zobaczy: Pozostay prochy i
robaki, ciaa pogniy. Wsta, wsta, czuwaj, zawsze bd gotowy!
August Heinrich Hoffmann von Fallersleben w swojej dysertacji
(1872) na temat Gaudeamus zwraca uwag na aciski utwr, ktry mia
powsta z okazji lubu Martina Lutra i na podstawie podobiestw midzy
tym utworem a tekstem Gaudeamus tj. m.in. sposobem wersyfikacji
(charakterystyczne dla redniowiecza trocheje) wysuwa
przypuszczenie, e mg on by uoony na t sam melodi, na ktr piewamy
dzi Gaudeamus. Oto fragment tego utworu: Gaudeamus cum iubilo
Dulces Lutheriaci Noster pater hic Lutherus Nostre legis dux
sincerus Nuptam ducit hodie Qui cum sacer sacra iunctus Que docebat
est perfunctus Et confecit omnia I cuculla vale papa Vale prior
custos abba Cum obedientia Ite vota preces hore Vale timor cum
pudore Vale conscientia Cieszmy si z weselem Modzi Luteranie! Ten
nasz ojciec Luter, Nieskaony przywdca naszej reguy Dzi si eni! On
sam bdc wywiconym z wywicon czy si, Czego uczy, tego sam dokona I
wszystko wypeni. Id kapturze, egnaj ojcze wity, egnaj: przeoony,
straniku, opacie Razem z posuszestwem! Idcie luby, mody i
brewiarzu, Zegnaj strachu wraz z poczuciem obowizku, egnaj
sumienie!
Melodia Gaudeamus - rdo: Wikimedia Commons
Utwory te z pewnoci zawieraj pewne wsplne motywy
charakterystyczne dla naszego obszaru kulturowego w redniowieczu.
Nie wydaje si jednak, by na tej podstawie mona byo wnioskowa ich
bezporednie pokrewiestwo. Pewnym jest natomiast to, e na pocztku
XVIII wieku znana bya ju pierwsza zwrotka Gaudeamus w dzisiejszej
formie. wiadczy o tym niemiecki przekad teje pieni wydany w 1717
roku przez Johanna Christiana Gnthera rozpoczynajcy si sowami:
Brder, lat uns lustig sein (Bracia, weselmy si). Pie w dzi znanej
nam formie znamy ze zbioru pieni studenckich, spisanego odrcznie
midzy 1723 a 1750 rokiem, za pierwszy raz drukiem ukazaa si w
piewniku pieni studenckich (Studentenlieder) wydanym w Halle w 1781
przez Christiana Wilhelma Kindlebena. Wiemy, e Gaudeamus piewano na
rne melodie melodia, na ktr dzi piewamy t pie, pierwszy raz zostaa
poczona z jej aktualnym tekstem w piewniku Lieder fr Freunde der
geselligen Runde wydanym w 1788 roku. Z rnych rde uniwersyteckich,
jak i np. ze wspomnie Ryszarda Wagnera, wynika, e pie ta z ca
pewnoci bya ju powszechnie znana od pocztku XIX wieku i piewana
przy rnych okazjach, ktre stwarza ycie uniwersyteckie. Motyw
dzisiejszej melodii Gaudeamus znale moemy w Uwerturze Akademickiej
Johannesa Brahmsa, ktry chcia w ten sposb podzikowa Uniwersytetowi
Wrocawskiemu za przyznany mu w 1879 roku doktorat honoris
causa.
Niemieccy studenci-korporanci) zmierzajcy zapewne na Komersz
czyli uroczyst knajp piwn inaugurujc rok akademicki. Poczty
sztandarowe korporacji podczas inauguracji roku akademickiego
przebieray si w mundury (litweki, buty do jazdy konno, pantalony) i
zabieraa ze sob szpady jak wida na zaczonym obrazku jedna z osb
trzymaa sztandar organizacji, ktry jest zazwyczaj trjkolorowy. Jako
przykad mona poda flag AGH ktra ma najprawdopodobniej wanie
korzenie burszowskie. Take AGHowski lis-major i stara strzecha s
ubrani w mundur przypominajcy mundur korporanta z pocztu
sztandarowego. Litweki pojawiy si wrd niemieckich studentw po
upadku powstania Listopadowego w Krlestwie Polskim za spraw naszych
emigrantw ktrzy ubrani w wosjkowe mundury chodzili na uczelni.
Tumaczenie, analiza tekstu i jego warianty Gaudeamus ma wiele
wariantw ktre postaramy si Wam przedstawi. Niektre ze zmian
pojawiajcych si w rnych wariantach tej pieni, s niewielkie i nie
maj wikszego wpywu na zmian sensu i znaczenia sw pieni niektre za
to podstawowe bdy w interpretacji. Przejdmy zatem do samego tekstu
bdziemy stara si poda jego jak najlepsze tumaczenie: PIERWSZA
ZWROTKA Jzyk aciski Gaudeamus, igitur, iuvenes dum sumus (bis) Post
iucundam iuventutem Post molestam senectutem Nos habebit humus.
(bis) Tumaczenie filologiczne (Wikipedia) Radujmy si wic, dopkimy
modzi! (bis) Po przyjemnej modoci, po uciliwej staroci, posidzie
nas ziemia. (bis) Tumaczenie poetyckie (Roman Koakowski) Cieszmy si
z kadego dnia, Pki czas modoci! (bis) Gdy przeminie wiek modzieczy
Trudn staro kir uwieczy, W ziemi spoczn koci! (bis)
Pierwsza zwrotka uzmysawia nam w do cynicznych sowach nieubagane
stwierdzenie: Trzeba korzysta z ycia dopki mona, bo stan ludzki
wraz z upywem czasu tylko si pogarsza a do nieuniknionego koca. W
ten wanie sposb, dosownie i przyziemnie mona odczyta w tekst. Mona
take interpretowa tak, jak to robi absolwenci, ktrzy piewaj
Gaudeamus podczas swoich spotka: Dopki yjemy, bdmy modzi duchem i
korzystajmy z ycia. Zwrotki 2 i 3 czsto zamieniano miejscami ale
nie wpywa to znaczco na sens ani na chronologi piosenki. DRUGA
ZWROTKA Jzyk aciski Ubi sunt qui ante nos in mundo fuere ? (bis)
Vadite ad superos, Transite ad inferos, Ubi iam fuere. (bis)
Tumaczenie filologiczne z lacina.info.pl Gdzie s ci, ktrzy przed
nami Na wiecie byli? (bis) Idcie szuka w niebie, Szukajcie i w
piekle, Bo na ziemi ju byli!
Druga zwrotka stawia nam pytanie ktre jest logicznym rozwiniciem
uprzednio rozpocztej myli. Po pierwszej zwrotce koczcej si grobem
pytamy: Co si stao z naszymi przodkami?. Odpowied zawarta tutaj
jest pozaziemska. Uzmysawia nam, e czynili oni zarwno dobro jak i
zo naley zatem wyciga wnioski z sukcesw i bdw przeszoci. W
Niemczech i Holandii ta zwrotka jest czsto modyfikowana. Zastpuje
si ostatni wers przez
Quos si vis videre albo Hos si vis videre co po acinie znaczy
Jeli chcesz ich zobaczy. Ta wersja jest adna, ale niegramatyczna bo
dwa wersy wczeniej radzimy w liczbie mnogiej: idcie a tutaj nagle
zmieniamy liczb na pojedyncz: jeli chcesz... ta zmiana przywouje
jednak pami o tej najstarszej wersji z 1267 roku, w ktrej si eos
vis videre si pojawia. W ostatnim wersie Ubi iam fuere jest
zawadiackie, bo oznacza dosownie: gdzie ju byli czyli: pytamy si,
gdzie s ci pradziadowie? Mylisz, ze ty pierwszy ich szukasz? Oni
take szukali swoich przodkw i w niebie i w piekle. Moemy to take
przeoy jako nawet i tam oni ci wyprzedzili. Lub: mylisz, ze ty
pierwszy hulasz po piekle i niebie? Skde: tamci robili to samo.
Gaudeamus Igitur w Niemieckiej Ksice Komerszowej z 1900 czyli
zbiorze pieni studenckich na knajpy piwne. rdo Wikimedia Commons
TRZECIA ZWROTKA : Jzyk aciski Vita nostra brevis est, brevi
finietur, (bis) Venit mors velociter, Rapit nos atrociter. Nemini
parcetur. (bis) Tumaczenie filologiczne (Marcin Loch) ycie nasze
krtko trwa, Prdko si skoczy, mier przychodzi w oka mgnieniu, Porywa
nas bezlitonie, Nikomu nie popuci. Tumaczenie poetyckie (Roman
Koakowski) ycie bardzo krtko trwa, Nieskoczono wzywa! Nie tak dawno
si zaczo, A ju koniec wieczy dzieo mier jest sprawiedliwa!
Trzecia zwrotka i jej wniosek to podsumowanie naszej ndznej
ziemskiej egzystencji. Moe ona wydawa si nieco brutalna w
przekazie. Dlaczego tak jest? Ot zostaa ona zainspirowana duo
starszym motywem literackim ni cae Gaudeamus o czym wspominalimy
wyej. CZWARTA ZWROTKA: Jzyk aciski Vivat academia, vivant
professores, (bis) Vivat membrum quodlibet, Vivant membra qulibet,
Semper sint in flore ! (bis) Tumaczenie filologiczne z
lacina.info.pl Niechaj yje Akademia, Niech yj profesorowie, Niech
yje kady czonek, Niech yj wszyscy czonkowie, Niechaj kwitn zawsze!
Tumaczenie poetyckie (Roman Koakowski) Akademio, chwaa ci! Chwaa
Profesorom! Ci, co z wiar i nadziej Ziarno wiedzy w nas zasiej,
plon mdroci zbior!
4. zwrotka ma oczywiste przesanie i doskonale wpisuje si w
tematyk studenck. Membrum to nie tylko czonkowie szacownego grona
profesorskiego i wadz uczelni, ale kady, kto buduje spoeczno
akademick. Quilibet oznacza: ktrykolwiek (etymologicznie: qui-libet
- czyli ktrykolwiek tylko chcesz, ktrykolwiek ci si podoba). Tak
wic liczba pojedyncza: membrum quodlibet oznacza profesora kadego z
osobna, magnificencj i senat, a membra quaelibet oznacza wszystkich
niszych stopniem: studentw i cay personel. Myl si zatem Ci, ktrzy
sztucznie prbuj zawzi znaczenie tej zwrotki. Co si za tyczy
znaczenia In flore... In flore scil. aetatis tj. w kwiecie wieku
(wg. staroytnych midzy 20 a 45 rokiem ycia) lub niech ton w
narczach kwiatw. Ci, ktrzy si kc tutaj o znaczenie tej strofy, nie
znaj realiw. Drocz si o swka, podczas gdy zwrotka wprost wymienia
WSZYSTKICH czonkw spoecznoci akademickiej. Prosz porwna dosowne
tumaczenie to np. tumaczenie z lacina.org.pl: Niech yje kady
czonek, Niech yj wszyscy czonkowie; Roman Koakowski przetumaczy to
poetycko jako: Ci, co z wiar i nadziej Ziarno wiedzy w nas zasiej.
Jedna zwrotka, a jaka mnogo interpretacji... Tylko hiszpaski
przekad zachowa dosy zbliony wydwik do wersji aciskiej. 2 i 3 wers
ycz dugiego i owocnego ycia najpierw kademu z osobna, potem
wszystkim czonkom Akademii. Wersja hiszpaska: Viva la Universidad,
vivan los maestros! Viva cada uno, vivan todos unidos, que estn
siempre en flor.
Semper sint in flore... rdo:
http://bimmodwibaskoro.blogspot.com/2011/04/gaudeamus.html
PITA ZWROTKA Jzyk aciski Vivant omnes virgines, graciles, formos
! (bis) Vivant et mulieres, Tener, amabiles, Bon, laborios ! (bis)
Tumaczenie filologiczne z lacina.info.pl Niechaj yj wszystkie panny
Przystpne i pikne, Niechaj yj i matki Delikatne, mie, Dobre i
pracowite! Tumaczenie poetyckie (Roman Koakowski) Niech nam yje
pikna pe, Panny i matki! Niech nam yje pikna pe, Panny i matki!
Wszystkie pikne i pontne, Do swawoli zawsze chtne, Jeli student
gadki!
Najciekawsza zwrotka! Podczas oficjalnych akademii piewamy
graciles, za podczas nieformalnych spotka zamieniamy to na faciles.
Sprbujmy zatem wytumaczy aciskie znaczenia uytych tutaj sw, bez
zawracania sobie gowy tym, co podpowiada wielu jzyk angielskie.
Formosus oznacza: ksztatny. Cay komizm polega na tym, ze te
virgines, panny na wydaniu, nieskaone, niewinne s graciles,
formosae (wdziczne i powabne). Mulieres to s ju starsze (zamne)
panie. Sowo to jest w pewien sposb nacechowane bowiem: mulier ma
swoje nawyki oraz dziwne przyzwyczajenia. Na koniec piewamy tenerae
czyli delikatne, sympatyczne, mode, subtelne, czue, wraliwe etc.. i
do tego amabiles godne pokochania, czarujce, rozkoszne...laborios -
skrztnie pracowite.
rdo: http://www.bitu.org/illustrations/
ZWROTKA SZSTA Jzyk aciski Vivat et res publica et qui illam
regit ! (bis) Vivat nostra civitas, Mcenatum caritas, Qu nos hic
protegit ! (bis) Tumaczenie filologiczne z lacina.info.pl Niechaj
yje i pastwo I ten, kto nim rzdzi, Niech yje nasze miasto, Mecenasw
askawo, Ktra nas tu chroni Tumaczenie poetyckie (Roman Koakowski)
Wiwat Rzeczpospolita I rzdzcy krajem! Miast patroni i wodarze, Co
nam pomoc nios w darze Dobrym obyczajem.
Studenci niemieccy piewajcy Gaudeamus ok 1902, rdo: Wikimedia
Commons 6 strofa wpisuje si lini humorystyczn piosenki celebrujc
istniejcy system polityczny i jego przywdcw. Chodzi o to, e mona to
odczytywa mocno ironicznie co zreszt postaramy si wytumaczy pniej.
Do hojnoci i dobroci lokalnych mecenasw take naley podchodzi z
dystansem...nawet bardzo duym. Te trzy zwrotki tworz drugi cykl
utworu tzn cykl ycia. Mona te interpretowa te zwrotki w nastpujcy
sposb: najpierw student chwali swoj Alma Mater, potem oddaje hod
przyjemnociom cielesnym i kobietom, a na kocu dzikuje za moliwo
beztroskiego ycia. Ten swawolny ywot jest moliwy dziki tym , ktrzy
rzdz, a przede wszystkim tym dziki tym ktrzy za niego pac. Ah,
biedne sakiewki rodzicw akw... Jeeli zadamy sobie trud, eby na tym
etapie spojrze bardziej z gry na cao pieni to jej podzia na dwa
cykle ma racj bytu. Trzy pierwsze zwrotki traktuj przede wszystkim
o kondycji ycia ludzkiego na wiecie nie wane w jakim stopniu
bya/jest ona smutna lub wesoa. Nastpnie dochodz trzy zwrotki ktre
ukazuj nam ycie modego studenta w caej jego peni tzn obejmujce ycie
intelektualne, ycie cielesne i ycie spoeczne. Dochodzimy teraz na
kocu do zwrotki, ktr czsto uwaa si za mora tego utworu.
ZWROTKA NUMER 7 Jzyk aciski Pereat tristitia, pereant osores
(bis) Pereat diabolus, Quivis antistudius, Tumaczenie z portalu
lacina.org.pl (zmodyfikowane) Niech przepadn smutki i zgin
wrogowie, Niech przepadnie diabe, I przeciwnicy studentw
Atque irrisores ! (bis) A take szydercy! Aaa...sidma zwrotka!
Jest momentami cikostrawna, znajdziemy tu wszystko (cznie z byle
czym). Jedna z wersji dotyczy trzeciego wersu znajdujemy w nim
czsto zwrot antiburschius. Ta kuchenna acina pochodzca z Niemiec
oznacza przeciwnika Burszenszaftw czyli korporacji studenckich. Ten
neologizm pochodzi z 1781 i najprawdopodobniej mia by zastpowany w
zalenoci od miejsca i epoki przez nazwy osobistych wrogw. Jako
przykad takiego uytku mona poda wariant antipolonus - tzn wrogi
Polakom. Niektrzy zastpuj cay trzeci wers przez Patrie maledictus
tzn Przeklci przez ojczyzn (co w jzyku aciskim jest kompletnym
absurdem). Tene zwrot take pochodzi z Niemiec. Czonkowie
Burszenszaftw odmawiajcy pojedynkowania si plamili honor swojej
korporacji studenckiej i byli z niej usuwani. Siedziba korporacji
to bya wanie owa patria, ojczyzna. Takie okrelenie na siedzib to
hod oddany koom regionalnym przez burszenszafty bo wanie z tak
nazywano ju kwater gwn organizacji ziomkostw w XVII wieku. Co si
tyczy ostatniego wersu moemy odnotowa, e wielu tumaczy, zmczonych
trudem przekadu zapisuje go jako I inni... co jest bdem. Tak
naprawd, w tym ostatnim wersie studenckiego hymnu Atque irrisores !
moemy luno przetumaczy podsumowa jako modziecze i buczuczne Ci,
ktrzy nie s z nas zadowoleni, pocaujcie si w nos!.
Okadka pyty CD z 1984 pt Gaudeamus igitur zbir pieni studenckich
zrdo:
rateyourmusic.com/release/album/various_artists_f2/gaudeamus_igitur___studentenlieder_f1/
Dla celw informacyjnych, dwie zwrotki apokryficzne: Tumaczenie:
Marcin Loch Deus iustos protegit, moransquamvis annos ; Impiis
irascitur, Ad funesta sequitur Nemesis tyrannos. Pereant qui contra
fas regnant ut leones, Libertatis oppresores, Terrarumque
vastatores, Pereant latrones ! Bg ochrania prawych, Chocia
nierychliwy Ponie gniewem przeciw zym: A do mierci przeladuje Jego
pomsta tyranw. Niechaj zgin, co wbrew prawom Rzdz niczym lwy,
Tamsiciele swobd, Co pustosz kraje, Niechaj zginie kady zy!
Te dwie zwrotki pochodz z okresu tu po 1781 roku i miay na celu
wzmacnianie lub zastpowanie 6. i 7. zwrotki. Kolejne trzy zwrotki
dodawane podczas oficjalnych uroczystoci: Quis confluxus hodie
Academicorum? E longinquo convenerunt, Protinusque successerunt In
commune forum. Vivat nostra societas, Vivant studiosi Crescat una
veritas, Floreat fraternitas Patriae prosperitas. Alta Mater
floreat, Quae nos educavit; Caros et commilitones, Dissitas in
regiones, Sparsos, congregavit. Co spowodowao dzisiaj napyw tylu
akw? Z daleka przybyli I natychmiast zachodz Na wsplne forum. Niech
yje nasze stowarzyszenie Niech yj studenci Niech wrasta prawda
Niech rozkwita bractwo I pomylono ojczyzny. Niech yje Alma Mater
Ktra nas naucza Najblisi sercu i towarzysze. Rozproszeni przez
pochodzenie Jednak mimo rnic, zjednoczeni.
rdo:http://yesteryearsnews.wordpress .com/2009/
06/17/smoking-monkeys-andthe-bards-gaudeamus/
ANEKS
Niemiecka kartka pocztowa z 1898 zwierajca typowo studencki
motyw rdo: Wikimedia Commons
Ciekawostk jest pie korporacyjna filisterskie gaudeamus Nie
chodzi tu o filistersko w znaczeniu potocznym. Pozwolimy sobie
przywoa Wikipedi: Filister - nazwa uywana w korporacjach
akademickich na okrelenie czonkw wspierajcych korporacji tj. tych
czonkw korporacji, ktrzy uzyskali wysze wyksztacenie i zrezygnowali
z czynnej dziaalnoci w korporacji. Filistrzy zobowizani s do
duchowego i finansowego wspierania czynnej korporacji. W niektrych
polskich korporacjach akademickich pojcie "filister" zostao
zastpione innym dla wyraenia odrbnoci kulturowej. W Korporacji
Akademickiej Respublica - uyto dla jego okrelenia sowa "weteran", w
Korporacji Jagiellonia - "stary strzecha". Wywodzce si z
niemieckich korporacji okrelenie dotyczyo pocztkowo wszystkich
zamieszkujcych miasto akademickie czynnych zawodowo mczyzn, pniej
(w pocztku XIX w.) przeszo na dawnych czonkw korporacji. W
Niemczech, gdzie tradycja korporacji trwa nieprzerwanie, filistrzy
nierzadko tworz zarejestrowane stowarzyszenia, ktre su utrzymaniu
kontaktw midzy nimi oraz wspomaganiu finansowemu i spoecznemu
modszych kolegw czonkw korporacji. W Polsce wyrni moemy zrzeszenia
o takim charakterze: Stowarzyszenie Filistrw Konwentu Polonia w
Warszawie, Koo Filistrw Konwentu Polonia, Zwizek Filistrw Arkonii,
Stowarzyszenie Filistrw Welecji oraz o charakterze
midzykorporacyjnym: Stowarzyszenie Filistrw Polskich Korporacji
Akademickich w Warszawie, a take Stowarzyszenie Filistrw Korporacji
Akademickich w Poznaniu. Potocznie mianem filistra okrela si
czowieka bez wyszych aspiracji, ograniczonego, o ciasnych pogldach.
piewali j take krakowscy medycy jako wstp przed piewaniem waciwego
Gaudeamus tzn tylko pierwsz zwrotk i to na t sam melodi co pniejsz
piosenk (w przeciwiestwie do korporantw). Melodia niemieckiej pieni
Gold Und Silber. Sowa czterech pierwszych zwrotek: L.Lewenstam.
zwrotka ostatnia w wariancie dorpackim. Gdy wieczorem marz sam, to
w mej wyobrani Staj widma dawnych lat szczcia i przyjani. Gwar
wesoych modych dni w gowie mej si cieni, Zda si sysz znany piew
ulubionej pieni: Gaudeamus igitur, iuvenes dum sumus; Post iucundam
iuventutem, post molestam senectutem Nos habebit humus. Zda si tak
niedawny czas, gdym jak wy by mody, Gdym z nadziej i bez trosk szed
na wiata gody. Szybko ywot spywa nam, wkrtce bdziem w grobie,
Trzeba zatem strofk t uprzytomni sobie: Vita nostra brevis est,
brevi finietur; Venit mors velociter, rapit nos atrociter, Nemini
parcetur.
Ach! rozkosznych wspomnie tum byska ponademn, Niby gwiazdek zoty
rj, w noc ponur, ciemn. Zda si widz miasta ksztat w pustej gdzie
ulicy Stoi znany stary gmach, mury mej wszechnicy: Vivat academia,
vivant professores, Vivat membrum quodlibet, vivant membra
quaelibet, Semper sint in flore! Dzielnie kroczy hoa md, pena
ognia, siy; Iskry sypi jej si z cz, ogniem pon yy, Kdy tylko zjawi
si, budz wnet zachwyty, Dziewczt rj za nimi le tsknych cz bkity:
Vivant omnes virgil1es, faciles, formosae, Vivant et mulieres,
tenere, amabiles Bonae laboriosae! Dzi gdy troski srebrz wos, los
mnie gnie ku ziemi, W gbi piersi jczy gos skargami smutnemi. Lecz
gdy minie marze rj, dumnie wznosz czoo I z fortun w krwawy bj, id
znw wesoo: (Inaczej: Zoty sen modzieczych lat, nie zaganie w duszy
W niej najsabszy wspomnie lad setki strun poruszy, Nie zmarnieje
hase moc, co mnie w ycie wiody I jak ongi krzykn dzi: Niech
przepadnie pody!) Pereat tristitia, pereat osores, Pereat diabolus,
quivis antibllrschills, Atquae irrisores! rdo:
http://www.konwentpolonia.pl/biblioteka/spiewnik Tekst piosenki
piknie oddaje w naszej polskiej mowie ide i ducha Gaudeamus,
dlatego te pozwoliem sobi j tu przywoa. Polskie korporacje
akademickie z rodowodem batyckim to te bardzo ciekawa sprawa i
fenomen w historii ycia studenckiego.