TÜBİTAK TÜBİTAK-BİLGEM-Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü 1 Türkiye Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemleri Altyapısının Kurulumu Projesi İnsan Sağlığı ve Güvenlik Bilgilendirme Sunumu Proje Kısa Adı TUCBS Moderatör Doç. Dr. Ebru ÇOLAK Tarih 08-09 Ekim 2019
35
Embed
İnsan Sağlığı ve Güvenlik Bilgilendirme Sunumu...İnsan sağlığı ve güvenlik konularının coğrafya üzerinde izlenmesi, koruyucu politikaların geliştirilmesi açısından
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
TÜBİTAK
TÜBİTAK-BİLGEM-Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü 1
Türkiye Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemleri
Altyapısının Kurulumu Projesi
İnsan Sağlığı ve Güvenlik Bilgilendirme
SunumuProje Kısa Adı TUCBS
Moderatör Doç. Dr. Ebru ÇOLAK
Tarih 08-09 Ekim 2019
TÜBİTAK
• Yönetici Özeti
• Temanın Tanımı
• Coğrafi Veriler ve Öznitelikleri
• Değer ve Kod Listeleri
• Sınıf Diyagramları (UML gösterim)
• Detay Kataloğu
• Veri Kalitesi ve Öğeleri
• Metaveri ve Öğeleri
• Güncellemeler
• Veri Teslim Ortamı
• Kartografik Gösterim
Gündem Maddeleri
TÜBİTAK
TUCBS Projesi İnsan Sağlığı ve Güvenlik Teması çalışmaları projenin ikinci etabında diğer 7 tema ile birlikte 1 Şubat 2019 tarihinde eş zamanlı olarak başlamıştır.
Tema çalışmaları 9 hafta boyunca dış paydaş katılımı ile devam etmiştir.
Yönetici Özeti
• T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
• T.C. İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü
• T.C. İçişleri Bakanlığı Jandarma Genel Komutanlığı
• T.C. İçişleri Bakanlığı Sahil Güvenlik Komutanlığı
• T.C. Sağlık Bakanlığı
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)
• Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK)
• T.C. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı
• Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü (DSİ)
• İstanbul Büyükşehir Belediyesi Boğaziçi İnşaat Müşavirlik A.Ş. (BİMTAŞ)
İnsan sağlığı ve güvenlik konularının coğrafya üzerinde izlenmesi, koruyucu politikaların
geliştirilmesi açısından önemlidir. Ülke stratejileri doğrultusunda hem insan sağlığı hem de güvenlik
konuları, pek çok kamu kurum ve kuruluş bilgilerinin birlikte çalışabilirliği olan alanlardır. Ayrıca
kişisel verilerin korunması da gözetilerek paylaşım düzeylerinin belirlendiği stratejik açıdan önemli
toplumsal konuları kapsamaktadır.
Dış paydaşlar
TÜBİTAK
İnsan Sağlığı ve Güvenlik teması, hastalıkların nedenleri ve etkilerinin coğrafi dağılımlarını, çevrenin kalitesinin insanların sağlığı veya refahı üzerindeki etkisini gösteren bilgileri tanımlar.
İnsan Sağlığı ve Güvenlik Teması Bileşenleri:• İnsan sağlığı verisi • Biyomarkerlar• Sağlık bakım ve hizmetleri verileri,• Sağlık belirleyici ölçüm verileri ve güvenlikle ilişkili olaylardır.
Çalışılan bu tema içerisinde Veri Tanımla Şablonu için “İnsan Sağlığı” ve “Güvenlik” konuları ayrı ele alınarak uygulama şemaları hazırlanmıştır.
Yönetici Özeti
İnsan Sağlığı
• Hastalık
• Biyomarker
• Genel Sağlık İstatistikleri
• Sağlık Hizmetleri İstatistikleri
Güvenlik
• Trafik
• Doğal Afet
• Tehlikeli Madde
• Yangın/Patlama Olayları
• Suç OlayıTCK
TÜBİTAK
İnsan Sağlığı teması ile ilgili diğer temalar:
• Nüfus Dağılımı ve Demografi
• Sanayi Tesisleri
• Tarım Tesisleri
• Doğal Afet Risk Bölgeleri
• Toprak
• Atmosferik Veriler
• Meteorolojik Veriler
Yönetici Özeti
TÜBİTAK
6TÜBİTAK-BİLGEM-Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü
TUCBS- İnsan Sağlığı ve Güvenlik Coğrafi Veri Teması
İnsan Sağlığını ve Güvenliğini korumak amacıyla büyük çaplı olaylara cevap verebilmek açısından önemli bir temadır.
Güvenlik; Hem toplumsal güvenlik hem de çevre güvenliğini kapsamaktadır. Aşağıda yer alan 5 türü içeren olaylar bütünü güvenlik uygulama şemasının içeriğini oluşturmaktadır.
• Trafik• Yangın veya patlama• Doğal afet• Tehlikeli madde• Suç
İnsan Sağlığı; Alerji, kanser, solunum yolu hastalıkları, hastalığa etki eden biyomarkerlar, her türlü patolojilerin coğrafi dağılımını, sağlık üzerindeki etkisini ve doğrudan ya da dolaylı olarak çevre kalitesi üzerindeki etkilerini kapsamaktadır. Ayrıca Genel Sağlık İstatistikleri ve Sağlık Hizmetleri İstatistikleri de bu temanın kapsamındadır.
Temanın Tanımı
TÜBİTAK
Coğrafi Veriler ve Öznitelikleri
HastalıkHastalık ölçümü
Hastalık Ölçümü Tip
DeğeriICD Değeri COD Değeri
Genel Sağlık Tipi
Çevresel Sağlık Faktör
Ölçümleri
Çevresel Sağlık
Faktörleri İstatistiksel
Veriler
Sağlık İstatistik Verileri
Sağlık Hizmetleri İstatistiği
Genel Sağlık İstatistiği
Sağlık Hizmetleri
Tipi
Biyomarker
Biyomarker İstatsitik
Parametre Tipi
Biyomarker Tematik Metaveri
BiyomarkerTipi
Kimyasal Değer
KonsantrasyonKonsantrasyon Ölçü Birimi
Gürültü Ölçü Birimi
Gürültü Ölçümü
Yüzme suyu Kalitesi Tip
Değeri
Yeraltı suyu Kalitesi Tip
Değeri
Nehir suyu Kalitesi Tip
Değeri
Hava Kalitesi Tip Değeri
Referans Dönem Tipi
Yaş Yaş Aralık Tipi
İnsan Sağlığı
TÜBİTAK
Coğrafi Veriler ve Öznitelikleri
Olay Olay Bilgisi Olay Sonucu Konum Birim Tip
Suç Suç Tipi
Yangın PatlamaYangın Patlama
Mahalli TipiYangın Patlama
Tip DeğeriBina Tip Değeri
Bina Kullanım Değeri
Tehlikeli MaddeTehlikeli Madde
Tip Değeri
Doğal AfetDoğal Tehlike
Kategori Değeri
Trafik Trafik Kaza Cinsi Trafik Tip Değeri
Güvenlik
TÜBİTAK
Veri İçeriği ve Yapısı
pkg Package Structure
«applicationSchema»
InsanSagligi
+ BilesenTipDegeri
+ BiomarkerIstatistikParametreTipi
+ BiomarkerTematikMetaveri
+ BiomarkerTipi
+ CevreselSaglikFaktorleriIstatistikVeriler
+ CevreselSaglikFaktorOlcumleri
+ CevreselSaglikFaktorOlcumTipi
+ GolSuyuKalitesiTipDegeri
+ GurultuKaynakTuru
+ GurultuOlcuBirimi
+ GurultuOlcumu
+ Hastalik
+ HastalikOlcumTipDegeri
+ HastalikOlcumu
+ HavaKalitesiTipDegeri
+ IstatistikselToplamaYontemiDegeri
+ KimyasalDeger
+ Konsantrasyon
+ KonsantrasyonOlcuBirimi
+ MatrisDegeri
+ NehirSuyuKalitesiTipDegeri
+ OrtamTurDegeri
+ ReferansDonemTipi
+ SaglikHizmetleriTipi
+ SaglikIstatistikVerileri
+ Yas
+ YasAralikTipi
+ YerAltiSuyuKalitesiTipDegeri
+ YuzmeSuyuKalitesiTipDegeri
+ Biomarker
+ SaglikHizmetleriIstatistigi
+ GenelSaglikIstatistigi
+ ICDDegeri
+ CODDegeri
+ GenelSaglikTipi
(from InsanSagligiGuvenlik)
Istatistiksel Birimler
TÜBİTAK
Veri İçeriği ve Yapısı
TÜBİTAK
Veri İçeriği ve Yapısı
featureType dataType codeList
HastalıkHastalık Ölçümü
ICD-Code
TÜBİTAK
Coğrafi Nesnelerin Birbiriyle Değişimi ve Sınıflandırılması
Coğrafi veri üreten / kullanan kurumlar, veri setlerinin ilişkili olduğu
temalar bakımından, veri tanımlama dokümanlarında tanımlanmış olan
coğrafi nesne tiplerini, veri tiplerini, kod listelerini ve değer listelerini
kullanacaktır.
Coğrafi nesne tipleri ve veri tipleri, tanımlara ve kısıtlamalara uygun
olacaktır.
Coğrafi nesne tipleri veya veri tiplerinin özniteliklerinde kullanılan kod
listeleri ve değer listeleri tanımlara ve kısıtlamalara uygun olacaktır.
TÜBİTAK
Değer ve KodListeleri
Bir coğrafi nesne veya veri tipinin bir değer listesi tipinde özniteliği varsa, o öznitelik
sadece değer listesi içinde tanımlanmış olan değerleri alabilir.
Değer ve kod listeleri, uygulama şemalarında sınıf olarak modellenir.
Kod listeleri aşağıdaki maddelerden birisi gibi olabilir:
• Sadece belirlenmiş olan değerleri içeren değer listesi.
• Veri sağlayıcıları tarafından belirlenmiş olan daha dar bir değer listesi.
• Belirlenmiş olan değer listesi ve veri sağlayıcıları tarafından belirlenmiş ek
değerleri içeren değer listesi.
• Sadece veri sağlayıcılar tarafından belirlenmiş değerleri içeren değer listesi.
Coğrafi Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü tarafından yönetilen kod listeleri, TUCBS
kapsamında merkezi bir kayıt sisteminden yönetilir. Her kod listesinin değerlerini
tanımlayan bir URI tanımlamak için “değer açıklaması” adı verilen etiketli bir değer
tanımlanır.
TÜBİTAK
Değer ve KodListeleriÇ
ev
resel
Sağ
lık
Ko
dliste
leri
İnsan
Sağ
lığ
ı
ko
dliste
leri ICD Değeri COD Değeri
Çevresel Sağlık Faktör Ölçüm Tipi
Bileşen Tip Değeri
Ortam Tür Değeri
Hava Kalitesi Tip Değeri
Göl Suyu Kalitesi Tip Değeri
Yeraltı Suyu Kalitesi Tip Değeri
Nehir Suyu Kalitesi Tip Değeri
Yüzme Suyu Kalitesi Tip Değeri
Trafik Tip Değeri
Suç Tipi Kategorisi
Doğal Risk Bölgeleri Doğal Tehlike Kategori Değeri
Tehlikeli Madde Tip Değeri
Trafik Kaza Cinsi
Yangın Patlama Tip Değeri
Bina Kullanım Değeri
Gü
ven
lik
ko
dliste
leri
TÜBİTAK
UML Sınıf Diyagramları
Sağlık İstatistikleri
Çevresel Sağlık Faktör ÖlçümleriSa
ğlı
k
İnsan Sağlığı temel uygulama şeması aşağıdaki sınıflardan oluşmaktadır:
• Sağlık İstatistik Verileri
• Genel Sağlık İstatistiği
• Hastalık
• Sağlık Hizmetleri İstatistiği
• Hastalık Ölçümü
• Biomarker
• Çevresel Sağlık Faktör Ölçümleri (hava kalitesi, su kalitesi vb.)
KaynakINSPIRE Data Specification Human Healt and SafetyTUCBS.ISG İnsan Sağlığı ve Güvenlik Veri Teması
Tipi Paket Stereo Tipi
Suc Güvenlik «featureType»
SucTipiKategorisi Güvenlik «codeList»
TrafikKazaCinsi Güvenlik «codeList»
KonumBirimTip Güvenlik «union»
Olay Güvenlik «featureType»
OlaySonucu Güvenlik «featureType»
OlayBilgisi Güvenlik «dataType»
DogalAfet Güvenlik «featureType»
YanginPatlama Güvenlik «featureType»
TehlikeliMadde Güvenlik «featureType»
Trafik Güvenlik «featureType»
BinaKullanimDegeri Güvenlik «featureType»
YanginPatlamaMahalliTipi Güvenlik «dataType»
YanginPatlamaTipDegeri Güvenlik «codeList»
TehlikeliMaddeTipDegeri Güvenlik «codeList»
TrafikTipDegeri Güvenlik «codeList»
Gü
ve
nli
k
TÜBİTAK
Detay Kataloğu
Tipi Paket Stereo TipiBilesenTipDegeri İnsan Sağlığı «codeList»
BiomarkerIstatistikParametreTipi İnsan Sağlığı «dataType»
BiomarkerTematikMetaveri İnsan Sağlığı «dataType»
BiomarkerTipi İnsan Sağlığı «dataType»
CevreselSaglikFaktorleriIstatistikVeriler İnsan Sağlığı «featureType»
CevreselSaglikFaktorOlcumleri İnsan Sağlığı «featureType»
CevreselSaglikFaktorOlcumTipi İnsan Sağlığı «codeList»
GolSuyuKalitesiTipDegeri İnsan Sağlığı «codeList»
GurultuKaynakTuru İnsan Sağlığı «codeList»
GurultuOlcuBirimi İnsan Sağlığı «type»
Hastalik İnsan Sağlığı «featureType»
HastalikOlcumu İnsan Sağlığı «dataType»
HastalikOlcumTipDegeri İnsan Sağlığı «codeList»
IstatistikselToplamaYontemDegeri İnsan Sağlığı «codeList»
KimsayasalDeger İnsan Sağlığı «codeList»
Konsantrasyon İnsan Sağlığı «type»
KonsantrasyonOlcuBirimi İnsan Sağlığı «type»
MatrisDegeri İnsan Sağlığı «codeList»
NehirSuyuKalitesiTipDegeri İnsan Sağlığı «codeList»
OrtamTurDegeri İnsan Sağlığı «codeList»
ReferansDonemTipi İnsan Sağlığı «dataType»
SaglikHizmetleriTipi İnsan Sağlığı «codeList»
SaglikIstatistikVerileri İnsan Sağlığı «featureType»
Yas İnsan Sağlığı «union»
YasAralikTipi İnsan Sağlığı «dataType»
YerAltiSuyuKalitesiTipDegeri İnsan Sağlığı «codeList»
YuzmeSuyuKalitesiTipDegeri İnsan Sağlığı «codeList»
Biomarker İnsan Sağlığı «featureType»
SaglikHizmetleriIstatistigi İnsan Sağlığı «featureType»
GenelSaglikIstatistigi İnsan Sağlığı «featureType»
ICDDegeri İnsan Sağlığı «codeList»
CODDegeri İnsan Sağlığı «codeList»
GenelSaglikTipi İnsan Sağlığı «codeList»
İns
an
Sa
ğlı
ğı
TÜBİTAK
Veri Kalitesi ve Öğeleri
Veri kalitesi bilgisi, coğrafi nesne, coğrafi nesne tipi, veri seti ya da veri seti serisi düzeyinde değerlendirilebilir.
Veri Kalitesi ÖğesiVeri Kalitesi Alt
ÖğesiTanım
Değerlendirme Kapsamı
Tamlık Eksiklik (Omission)
Bir veri kümesinde eksik olan veriler.Coğrafi nesnelerin, özniteliklerinin ve ilişkilerinin mevcuttan az olması durumu(Veri kümesi içindeki öğe sayısı inceleme evrenindeki öğe sayısı ile karşılaştırılır.)
Coğrafi nesnelerin, özniteliklerinin ve ilişkilerinin ilgili temanın uygulama şemasında belirtilen kurallara uygunluğu(Detayların ve veri kümesinin kavramsal şemasını ihlal eden detay ilişkilerinin sayısı tespit edilir.) Zorunlu bileşenlerin ve özniteliklerin %95’i kavramsal şema kuralları ile uyumludur.
Veri setinde bulunan bir kod listesi öğesinin uygulama şemasında bulunan kod listesi değerleri içerisinde yer almaması. Doğal Afet olaylarına ilişkin verinin %95’i, uygulama şemasında belirtilen tanım kümesi alanlarındaki bileşenlerden oluşur
Veri seti serisi
Mekansal doğrulukMutlak doğruluk(Absolute or externalaccuracy)
Rapor edilen koordinat değerlerinin, kabul edilen ya da doğrulanan değerlere yakınlığıÖrn: Trafik kazaları verisinin konumsal belirsizliği 5 metredir.