Nota Pecut Sains Tingkatan 1

BAB 1: PENGENALAN KEPADA SAINSa) Contoh fenomena semulajadi Burung sedang terbang Kelahiran bayi Letusan gunung berapi

b) 8 langkah penyiasatan sainstifik Kenalpasti Hipotesis Rancang Buat Kumpul Analisis/taksir Simpul Laporan

c) Sumbangan sains/teknologi Cepat kerja Mudahkan kerja Cepat komunikasi Taraf kesihatan

d) 6 simbol amaran Bahan Menghakis (gambar tgn) Bahan Merengsa (gambar pangkah) Bahan Radioaktif (gambar kipas) Bahan Mudah terbakar (gambar api) Bahan Mudah meletup (gambar meletup) Bahan Beracun (gambar tengkorak)

e) Gambar dan kegunaan radas Tabung uji dan didih (isi/panas bhn kimia kuantiti kecil) Tabung kaca (isi air) Balang gas(kumpul gas) Bikar (isi cecair/bhn kimia kuantiti besar) Kelalang kon (isi cecair/bhn kimia kuantiti besar) Kelalang dasar leper (isi cecair/bhn kimia kuantiti besar) Kelalang dasar bulat (sedia gas proses pemanasan) Silinder penyukat (sukat isipadu cecair) Buret (sukat isipadu cecair tepat) Pipet (sukat isipadu cecair tetap) Penunu bunsen (bekal api) Tungku kaki tiga (sokong radas sms pemanasan) Corong turas (tapis pepejal)

f) 5 kuantiti fizik dan unit Masa; saat Panjang: meter Jisim: kilogram Suhu: kelvin Arus elektrik: ampere

g) Contoh alat pengukuran dan kegunaan. Angkup luar (panjang) Angkup dalam (panjang) Kertas graf (luas) Opisometer (panjang) Benang dan pembaris (panjang garis lengkung) Silinder penyukat, buret, pipet (aras meniskus, isipadu) Termometer (suhu) Neraca tuas (jisim; kg) Neraca tiga alur (jisim; kg) Neraca spring (berat; N) Neraca mampatan (berat; N)

h) Konsep berat dan jisim Tentu berat dan jisim bagi suatu objek Jisim 60kg angakawan sama di bulan dan dibumi Berat 60N angkasawan di bumi bersamaan 10N di bulan

BAB 2: SEL SEBAGAI UNIT ASAS HIDUPANa) Persamaan dan perbezaan sel haiwan dan sel tumbuhan Sel haiwan (sel pipi) Sel tumbuhan (epidermis bawang) Persamaan : nukleus, sitoplasma, membran sel Perbezaan : kloroplas, dinding sel, vakuol (tumbuhan)

b) Fungsi dan gambar struktur sel Nukleus; kawal keseluruhan Membran sel;: kawal keluar masukbahan Sitoplasma; tempat tindakbalas kimia berlaku Dinding sel: bentuk tetap pd sel Vakuol: beri sokongan bila sel penuh air Kloroplas: ada klorofil, serap tenaga cahaya, proses fotosintesis

c) Organisma Unisel (satu sel) BYPEKA(Bakteria, Yis, Paramesium, Euglena, Klamidomonas, Amoeba) Gambarajah BYPEKA

d) Organisma Multisel (lebih satu sel) 3 shj; SMH (Spirogyra, Hidra, Mukor) Gambarajah SMH

e) Organisma Sel Manusia STOSO (Sel-Tisu-Organ-Sistem-Organisma) Gambarajah dan nama Sel pipi Sel otot Sel saraf Sal darah merah Sel darah putih Sel pembiakan (ovum/sperma)

f) Organisasi sel Sel tisu (sel otot tisu otot) Tisu organ (tisu otot + tisu saraf + tisu penghubung organ jantung) Organ sistem (organ mulut +organ esofagus+organ perut+ organ usus kecil + organ usus besar sistem pencernaan)

g) Gambar dan nama sistem Sistem pencernaan (mulut, esofagus, perut, usus besar kecil)-hadam Sistem rangka(tulang)-sokongan Sistem saraf(urat saraf, otak)-impuls, hantar maklumat Sistem otot(daging) - pergerakan Sistem perkumuhan (pundi kencing, peparu, ginjal)- perkumuhan Sistem peredaran darah (jantung, kapilari darah)-pengangkutan Sistem pembiakan lelaki/perempuan (uterus,ovari. Testis)-reproduktif Sistem respirasi (peparu, hidung, mulut)-pernafasan/hembusan Sistem limfa (urat)-hormon/kelenjar

BAB 3 : JIRIM1. Tiga keadaan jirim Pepejal Cecair Gas

2. Teori Kinetik Jirim Terdiri zarah2 yang diskrit

3. Sifat jirim (bentuk/ jisim/ isipadu/ kebolehtumpatan) Pepejal (tetap/ tetap/tetap/ xboleh mampat) Cecair (ikut bekas/ tetap/ tetap/ sukar mampat) Gas (ikut bekas/ tetap/ xtetap/boleh mampat)

4. Gambar dan Susunan jirim (susunan/gerakan) Pepejal (susun rapat/bergetar pd kedudukan) Cecair (tidak tersusun rapat/zarah bebas gerak) Gas (berjauhan/zarah gerak bebas rawak)

5. Konsep Ketumpatan Rumus: jisim/isipadu Kurang tumpat (timbul/apung) Sangat tumpat (tenggelam dalam air)

6. Kegunaan sifat jirim dalam kehidupan seharian Cecair (bentuk botol minyak wangi pelbagai rupa)Sebab: cecair ikut bentuk bekas Gas (pam tayar kereta, tong gas memasak) Sebab: gas boleh dimampat (apabila dimampat gascecair, disimpan dalam tong gas dan akan berubah gas apabila tekanan dlm tong dikurangkan)

7. Kegunaan konsep ketumpatan dalam kehidupan seharian Pengangkutan kayu balak (kayu krg tumpat dr air) Pelampong.boya (ada ruang udara dalam pelampongkurang tumpat) Rakit (buluh kurang tumpat dr air) Belon udara panas (udara panas kurang tumpat dr udara sekelilingnaik/terapung diudara) Kapal selam (air laut pam masuk tangkitenggelam, air laut pam keluar tangki dan ada ruang udara jadi kurang tumpatterapung di permukaan)

BAB 4 : KEPELBAGAIAN SUMBER DIBUMI1. Senarai sumber bumi Air Udara Tanah Mineral Bahan api fosil (petroleum, gas asli, arang batu) Hidupan (tumbuhan dan haiwan)

2. Tiga bentuk jirim Unsur (satu jenis zarah) Sebatian (dua/ lebih jenis unsur gabung secara t/b kimia) Campuran (dua/lebih jenis unsur gabung secara fizikal)

3. 2 Kelas Unsur (logam dan bukan logam) Contoh logam pepejal (emas/perak/besi/timah/plumbum) Contoh logam cecair (merkuri) Contoh bukan logam pepejal (karbon/ sulfur) Contoh bukan logam cecair (bromin/iodin) Contoh bukan logam gas (oksigen/nitrogen/hidrogen)

4. Persamaan dan perbezaan logam dan bukan logam Persamaan (satu jenis zarah) Perbezaanlogambukan logam

kilatPudar

mulurrapuh

boleh tempa(membentuk)patah/pecah

konduksi haba baikTebat haba baik

konduksi arus elektrik baikTidak konduksi elektrik kecuali karbon

Takat lebur/didih tinggiTakat lebur/didih rendah

Wujud Pepejal dan cecairWujud Pepejal/cecair/gas

5. Maksud sebatian Gabung dua/ lebih unsur secara t/b kimia Contoh air (1 hidrogen 2 oksigen) Eksperimen elektrosis air Balang gas rod anod positif (gas oksigen) kayu uji berbara menyala Balang gas rod katod negatif (gas hidrogen) kayu uji menyala bunyi pop Contoh: gula (C,O,H), garam (natrium,klorin)

6. Maksud campuran Gabung dua/lebih unsur/sebatian secara fizikal Contoh campuran serbuk besi + serbuk sulfur (guna magnet)-unsur + unsur Kaedah pengasingan Penyulingan (air suling dari mineral) Penyejatan (garam dari air laut) garam sebatian Penurasan (pasir dari air) Contoh: air kopi, air mineral, udara (campuran nitrogen, oksigen, karbon dioksida)

7. Kepentingan sumber bumi Air : pengangkutan, pelarut, kawal suhu badan, fotosintesis Udara : respirasi, fotosintesis, baja kimia dari gas nitrogen, pembakaran Tanah : tapak perumahan, tapak pertanian Mineral : peralatan memasak, kenderaan, bahan binaan bangunan Bahan api fosil : jana elektrik, gerak kenderaan, memasak Hidupan : sumber makanan, pakaian, rumah

8. Cara memelihara/memulihara sumber bumiMemelihara : tindakan melindungi utk kekal sumber bumiMemulihara : cara kendali sumber bumi spy tidak membazir/rosak. Jimat guna air Jangan tebang Tanam semula Menjaga kebersihan Elak pencemaran udara, air, alam sekitar Elak pembakaran terbuka Guna pengangkutan awam Guna sumber alternatifBAB 5 : UDARA DI SEKELILING KITA1. Komposisi udara Campuran gas 4 pecahan peratus Nitrogen (78%) Oksigen (21%) Karbon dioksida (0.03% Gas nadir+habuk+wap air (0.97%) Gas nadir (memberi warna tertentu) Helium Xenon Kripton Argon Neon

2. Eksperimen komposisi udara: Peratus oksigen dalam udara aras air dalam balang gas naik sebanyak 1/5 bahagian selepas lilin padam sebab naik: oksigen dalam balang gas habis digunakan untuk pembakaran lilin peratus 1/5 x 100% = 20% Udara mengandungi wap air Ketulan ais dalam bikar yang bertutup Ada titisan cecair di dinding bikar Titisan cecair diuji dengan kertas kobalt klorida kontang BiruMerah (kehadiran air) Udara mengandungi habuk Pita selofan terdedah (A) vs pita selofan dalam bekas tertutup (B) Yang terdedah terdapat habuk yang melekat Udara mengandungi mikroorganisma Agar bernutrien steril terdedah (A) vs agar bernutrien steril tertutup (B) Yang terdedah terdapat tompok putih Sebab tompok: Mikroorganisma bert/b dengan agar2.

3. Eksperimen sifat gas oksigen dan karbon dioksida

Keterlarutan dalam air.Hasil : kedua-dua menunjukkan aras air naik sedikitKesimpulan : kedua-duanya larut sedikit dalam air

Keterlarutan dalam larutan natrium hidroksidaHasil : karbon dioksida aras larutan naik lebih banyakKesimpulan : karbon dioksida SANGAT LARUT.

Kesan kayu uji berbara dan kayu uji menyalaa) kayu uji berbara : oksigen menyalakarbon dioksidapadamb) kayu uji menyala:oksigen nyala lebih marakkarbon dioksida padamKesimpulan : Oksigen menbantu pembakaran. Kesan kertas litmusKertas litmus birumerah (karbon dioksida) BRAKertas litmus merah tiada perubahan (karbon dioksida)Kertas litmus biru dan merah tiada perubahan warna (oksigen)Kesimpulan : Gas Karbon dioksida berasid, oksigen neutral

Kesan air kapurKeruh (karbon diokdida)Tiada perubahan (oksigen)Kesimpulan : karbon dioksida mengeruhkan air kapur.

Kesan penunjuk bikarbonatMerah kuning (Karbon dioksida) MKTiada perubahan warna (Oksigen)*air kapur dan penunjuk bikarbonat digunakan bagi menguji kehadiran gas karbon dioksida.Air kapur = keruhPenunjuk bikarbonat = merah kuning*kayu uji berbara digunakan bagi menguji kehadiran gas oksigen dengan kayu uji akan menyala.*kayu uji menyala digunakan bagi menguji kehadiran gas hidrogen dengan bunyi pop

4. Eksperimen oksigen diperlukan untuk respirasi Tiga tabung didihX ada lipas + kapas larutan natrium hidroksidaY biji benih kacang hijau + kapas larutan natrium hidroksidaZ kapas larutan natrium hidroksida (eksperimen kawalan)Pembolehubah : lipas, kacang hijauMalar : isipadu gasGerakbalas : titik penunjuk (cecair berwarna)Hasil : titik penunjuk menuju ke arah dalam tabung uji.Sebab : tekanan udara dalam tabung uji rendah sbb kurang udara.Fungsi kapas larutan natrium hidroksida : serap karbon dioksida.Kesimpulan : gas oksigen diserap oleh hidupan.

Tiga tabung didihX ada lipas + penunjuk bikarbonatY biji benih kacang hijau + penunjuk bikarbonatZ penunjuk bikarbonat(eksperimen kawalan)Pembolehubah : lipas, kacang hijauMalar : isipadu gasGerakbalas :warna penunjuk bikarbonatHasil : penunjuk bikarbonat yang ada lipas dan bijih benih bertukar MerahKuningKesimpulan : gas karbon dioksida dibebaskan.* Udara hembusan wap air dan karbon dioksida.* oksigen diguna oleh sel badan untuk t/b dengan makanan (respirasi sel)

5. Eksperimen Oksigen diguna untuk pembakaran Lilin bekas besar nyala lebih lama vs lilin bekas kecilSebab : oksigen lebih byk dalam bekas besarAkhirnya padam apabila semua oksigen habis digunakan. Pembakaran arang (karbon) vs pemkaran lilin (hidrokarbon)Kesimpulan :Hasil pembakaran arang (karbon)= Karbon dioksida + haba + cahayaHasil pembakaran lilin (hidrokarbon)= karbon dioksida + air +haba + cahaya.Persamaan :Arang : karbon + oksigen karbon dioksida + haba + cahayaLilin : hidrokarbon + oksigen karbon dioksida + haba + cahaya +air.

6. Pencemaran Udara Maksud : udara yang mengandungi bahan pencemar. Bahan pencemar : asap/debu/habuk/sulfur dioksida/karbon diokdida/karbon monoksida/CFC Sumber Bahan Pencemar : pembakaran terbuka/asap kilang/kilang simen/ekzos kereta/asap rokok/penyembur aerosol Kesan : sesak nafas/jerebu/kesan rumah hijau (suhu bumi meningkat sbb karbon dioksida tinggi/penipisan lapisan ozon/pneumonia/bronkitis/hujan asid/kikis dinding peparu Cara kekal udara bersih : tapis asap kilang/produk mesra alam/elak pembakaran terbuka/undang-undang/pendidikan/sains dan teknologi. Eksperimen bahan pencemar dari asap rokokRadas : kapas (peparu) bertukar menjadi perang Termometer (suhu ) tinggi Air kapur (kehadiran karbon dioksida) keruhKesimpulan : peparu akan hitam, suhu tinggi menyebabkan sel dalam peparu rosak, karbon dioksida berasid mengikis dinding peparu.BAB 6 : SUMBER TENAGA1. 8 bentuk tenaga Tenaga keupayaan (kedudukan/keadaan) graviti (kedudukan, tinggi keupayaan tinggi) contoh : gelongsor- Kenyal (diregang/mampat/bengkok)Contoh : spring Tenaga kinetik Bergerak (semakin laju semakin tinggi tenaga kinetik) Tenaga Kimia Tersimpan dalam bahan boleh dibakar (bahan api/ makanan/bahan kimia) Boleh bertukar bentuk kepada tenaga lain Tenaga nuklear Tersimpan dalam atom radioaktif(proses pembelahan/pelakuran) Jana elektrik Tenaga haba Tenaga terma Bahan api fosil/geseran/objek panas Aktiviti harian Tenaga cahaya Objek terbakar/bercahaya Boleh melihat Tenaga bunyi Objek bergetar Boleh mendengar/berkomunikasi

Tenaga elektrik Cas elektrik yang mengalir Sel kering/generator/dinamo

2. 8 sumber tenaga Matahari Tenaga haba ( panel suria) Tenaga cahaya (fotosintesis) Bahan api fosil Arang batu/gas asli/petroleum Kimia Tenaga haba (masak) kimia Kinetik (gerak kenderaan) Biojisim Bahan buangan haiwan/pereputan tumbuhan Tahi lembu (biogas)/kelapa sawit (biodiesel) Kimiakinetik (gerak kenderaan) Air Air deras Empangan Keupayaan kinetikelektrik Jana elektrik Angin Kincir angin (kisar jagung) kinetikelektrik jana elektrik Ombak Kinetik elektrik Jana elektrik Geoterma Gunung berapi/geiser/mata air panas Stim habaelektrik jana elektrik Bahan radioaktif nuklearelektrik jana elektrik (reaktor nuklear di jepun)

3. Contoh perubahan tenaga Eksperimen gelongsor (puncak;keupayaan tinggi/bawah kinetik tinggi)Keupayaan kinetik Eksperimen bandul (A-B-C; AC keupayaan tinggi, B kinetik tinggi)Keupayaan kinetikkeupayaan

4. Sumber tenaga boleh diperbaharui/tidak boleh diperbaharui Boleh diperbaharui (semulajadi) Matahari Ombak Air Angin Biojisim Geoterma Tidak boleh diperbaharui Bahan api fosil (petroleum/arang batu/gas asli) Bahan radioaktif

5. Cara pemuliharaan /penggunaan tenaga cekap Konsi kereta Rekacipta kereta hibrid (tenaga solar) Pengaangkutan awam Mentol jimat elektrik Periuk tekanan Tenaga alternatif* kurang tenaga = krisis tenaga

BAB 7 : HABA1. 3 Cara hasil haba Geseran Pembakaran bahan api Tenaga elektrik

2. Kegunaan tenaga haba Ikan kering (matahari) Jemur baju (matahari) Masak makanan (pembakaran bahan api) Ketuhar gelombang (elektrik)

3. Perbezaan suhu dan haba Eksperimen masak airhasil : isipadu ,suhu, masa=,haba=isipadu , masa, haba,suhu =kesimpulan : haba dan suhu berbeza.

4. Pengaliran haba dan kesan Aplikasi pengembangan dan pengecutan logam Haba yang diserap (objek mengembang) - bahan dipanaskan/dididihkan Haba yang dibebaskan (objek akan mengendur/mengecut) - bahan disejuk/dibeku

Haba mengalir dari satu tempat ke tempat lain Konduksi :Eksperimen paku yang dilekat dengan lilin dan dipanaskan di hujung rodHasil: lilin cair dan paku jatuhKesimpulan : haba dialir secara konduksi (dari kawasan panas ke kawasan sejuk) Perolakan :Pendidihan air dalam cerekKonsep: air yang lebih panas di dasar cerek kurang tumpat dan akan bergerak ke atas dan lebih tumpat ke bawah dan ia berterusan.Contoh fenomena : bayu laut/bayu darat SinaranBacaan termometer menunjukkan haba dikesan melalui sinaranTidak memerlukan medium.

5. Fenomena alam Bayu laut Siang Udara sejuk turun ke laut Udara sejuk dari laut ke darat Udara panas darat naik ke atas Bayu darat Malam Udara sejuk turun ke darat Udara sejuk dari darat ke laut Udara panas laut naik ke atas

6. Konduktor dan penebat haba Konduktor haba : alir habaBahan logamPeralatan memasak Penebat haba : halang habaAsbestos/plastikPakaian ahli bomba

7. Kesan haba kepada jirim Proses Pendidihan Serap haba Pecah molekul air kepada gas Zarah cecair bergerak lebih laju dan bergerak bebas secara rawak membentuk gas Takat didih 100 Cecair gas

Proses peleburan Serap haba Pecah molekul pepejal kepada cecair Zarah pepejal bergetar lebih kuat sehingga ikatan zarah terputus lalu bergerak bebas membentuk cecair Takat lebur Pepejal cecair Proses kondensasi Bebas haba Zarah gas bergerak lambat membentuk cecair Gas cecair Proses pembekuan Bebas haba Zarah cecair bergerak lebih rapat dan menyusun semula zarah membentuk pepejal Cecair pepejal Proses pemejalwapan (hablur iodin gas iodin) Proses penyejatan (cecairgas)contoh cecair alkohol meruap Sebarang suhu Permukaan sahaja

8. Aplikasi prinsip pengembangan dan pengecutan jirim Merkuri termometer Mengembang/mengecut dengan cepat Haba diserap-Mengembang- aras naik Haba dibebas-Mengecut- aras turun Jalur dwilogam Bertinda sebagai termostat Kuprum dan besi Kuprum mengembang lebih dari besi Terbakar-haba diserap-Jalur membengkok ke arah skru-penggera berbunyi. Ruang pada landasan kereta api Ruang antara penyambung Disediakan bagi proses pengembangan landasan besi semasa cuaca panas. Jika tiada ruang, rel akan membengkok semasa cuaca panas. Penggolek pada jambatan keluli Ruang untuk pengembangan jambatan keluli semasa cuaca panas Hujung jambatan tetap, hujung atas penggolek Penggolek menyediakan pengembangan dan pengecutan jambatan Kabel penghantaran kuasa elektrik Digantung kendur Elak kabel regang dan putus akibat pengecutan waktu malam

9.Penyerap dan pembebas haba yang baik Permukaan kusam dan gelap: serap/bebas haba baik Permukaan kilat dan putih : pantul haba baik10.Faedah pengaliran haba Makanan cepat masak Aktiviti harian

14Disediakan oleh Nurulhuda Bt Abu Bakar (2015)