Nota Economisch Beleid 2012-2020 Voorwoord Versterken, verbinden en verbreden De 3 V’s. Die vatten in het kort de economische politiek van de gemeente Urk samen. Bestaande sectoren zoals visserij en aanverwante industrie willen wij versterken. Zij vormen de economische slagader van onze lokale economie. Daarnaast willen we de verbinding leggen tussen de bestaande sectoren en de nieuwe economie. Toerisme, Zorg, Maritieme industrie en dienstverlening zijn voor Urk nieuwe sectoren. Met name de verbinding tussen toerisme, detailhandel en visserij wil de gemeente in de komende jaren stimuleren. Voor de sectoren detailhandel, visserij en horeca komen separate beleidsnota’s, die uiteraard ook weer samenhangen met de overall economische visie. De bouwsector is voor Urk ook een zeer belangrijke pijler. Ook voor deze sector heeft volop belangstelling van de gemeente Urk. Lokale ondernemers stimuleren. Kansen bieden bij aanbestedingen en lokale projecten, alsook de startersleningen om de woningmarkt te stimuleren zijn daarbij speerpunt. Ik wil hier ook de bijzondere inzet van mijn collega wethouder Gerrit Post en onze ambtelijke dienst van bouwen en wonen benoemen. De zorgsector is op Urk een sector met enorme kansen. Er is een grote groep meiden maar ook jongens die kiezen voor een loopbaan in de zorg. Het gemeentebestuur ziet graag een middelgrote zorginstelling naar Urk komen om zich hier te vestigen. Nergens in de wereld krijgen de ouderen zoveel zorg, liefde en aandacht als in de verzorgingshuizen van Urk. De Talma Haven was niet voor niets de nummer 1 van Nederland! Werken in de zorg is niet alleen een baan, maar ook een roeping. Dat zie je terug in de toewijding waarmee de mensen in deze sector hun werk doen. Klasse! In de visserij wordt volop technisch geïnnoveerd. We moeten nu de stap maken naar bedrijfskundige innovatie. Dat wil zeggen: de samenwerking in de keten dusdanig vormgeven dat alle partijen renderen en onze sector weer krachtig wordt! Ook zien we graag een sterke verbinding tussen onderwijs en be- drijfsleven. Er komen heel veel jongeren op de arbeidsmarkt de komende jaren. Die moeten voldoende kennis en kunde meebrengen om onze economie vitaal en innovatief te houden. Het kenniscentrum van Berechja en Blue Port Urk hebben daar een belangrijke rol in. Verbreding van de economie is goed. Nieuwe economie. We zien een duidelijke groeitrend in de mari- tieme bedrijvigheid op Urk. Onze werkhaven ligt regelmatig propvol. Dan kan er haast geen roeibootje meer bij. Uitbreiding van onze havencapaciteit is daarom vereist. Samen met de gemeente Noordoost- polder, provincie Flevoland en de initiatiefgroep Flevoport willen we daarom komen tot ontwikkeling van een tweede werkhaven. De ambitie is om dit proces samen zo snel en goed mogelijk in gang te zetten. Het bedrijfsleven heeft hier een leidende trekkende rol. We verwachten dat met de komst van een nieuwe haven en de ontwikkeling van een nieuw aanpalende bedrijventerrein er een compleet nieuwe economische groei in geheel Noordelijk Flevoland loskomt. Wat zou het geweldig zijn als we deze ambitie samen kunnen realiseren. Versterken, verbinden en verbreden! Dat is onze ambitie en onze opdracht! Aan de slag! Met hartelijke groet, Ben Visser SAMENVATTING Behoudens de visserij, heeft de gemeente Urk geen reden om naar het gemeentelijk beleid te kijken in termen van snelle interventies, crisisaanpak of iets dergelijks. Begin 2012 is het werkloosheidcijfer laag, het aantal bedrijfsvestigingen groeit en er is nog een lichte banengroei. Het gemeentelijk beleid moet vooral een investering zijn voor de lange termijn. Urk heeft een sterke economie en wil deze ook sterk houden, maar de wereld om ons heen verandert. Europa heeft te maken met een bancaire crisis. Nederland begeeft zich andermaal in een economische recessie en de komende jaren wordt een geringe economische groei verwacht in de meeste sectoren en de visserijsector zoekt naar oplossingen. Nog meer dan voorheen zal de gemeente Urk inspanningen moeten verrichten om de locale economie te ondersteunen. Met deze economische visie wil de gemeente Urk aan iedereen laten zien welke economische ontwik- kelingsvisie zij voor ogen heeft, welke doelstellingen zij de komende jaren nastreeft en hoe zij deze wil bereiken. Wat wil Urk bereiken? “Urk wil meer banen voor hoger opgeleiden en Urk wil graag de verbreding zien in de bedrijvigheid om haar enigszins kwetsbare sectorstructuur te verminderen. Urk wil meer, Urk wil meer banen om de groei van de eigen beroepsbevolking op te vangen” . De zorg voor voldoende werkgelegenheid voor in de eerste plaats de eigen inwoners. Urk kiest voor een duurzame ontwikkeling. Nr. CVDR266000_2 CVDR 7 november 2017 Officiële uitgave van Urk. Cvdr 2017 nr. CVDR266000_2 7 november 2017 1
39
Embed
Nota Economisch Beleid 2012-2020 - Overheid.nldecentrale.regelgeving.overheid.nl/cvdr/PDFoutput/...Nota Economisch Beleid 2012-2020 Voorwoord Versterken, verbinden en verbreden De
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Nota Economisch Beleid 2012-2020
Voorwoord
Versterken, verbinden en verbreden
De 3 V’s. Die vatten in het kort de economische politiek van de gemeente Urk samen. Bestaande sectoren
zoals visserij en aanverwante industrie willen wij versterken. Zij vormen de economische slagader van
onze lokale economie. Daarnaast willen we de verbinding leggen tussen de bestaande sectoren en de
nieuwe economie. Toerisme, Zorg, Maritieme industrie en dienstverlening zijn voor Urk nieuwe sectoren.
Met name de verbinding tussen toerisme, detailhandel en visserij wil de gemeente in de komende jaren
stimuleren.
Voor de sectoren detailhandel, visserij en horeca komen separate beleidsnota’s, die uiteraard ook weer
samenhangen met de overall economische visie.
De bouwsector is voor Urk ook een zeer belangrijke pijler. Ook voor deze sector heeft volop belangstelling
van de gemeente Urk. Lokale ondernemers stimuleren. Kansen bieden bij aanbestedingen en lokale
projecten, alsook de startersleningen om de woningmarkt te stimuleren zijn daarbij speerpunt. Ik wil
hier ook de bijzondere inzet van mijn collega wethouder Gerrit Post en onze ambtelijke dienst van
bouwen en wonen benoemen.
De zorgsector is op Urk een sector met enorme kansen. Er is een grote groep meiden maar ook jongens
die kiezen voor een loopbaan in de zorg. Het gemeentebestuur ziet graag een middelgrote zorginstelling
naar Urk komen om zich hier te vestigen. Nergens in de wereld krijgen de ouderen zoveel zorg, liefde
en aandacht als in de verzorgingshuizen van Urk. De Talma Haven was niet voor niets de nummer 1
van Nederland! Werken in de zorg is niet alleen een baan, maar ook een roeping. Dat zie je terug in de
toewijding waarmee de mensen in deze sector hun werk doen. Klasse!
In de visserij wordt volop technisch geïnnoveerd. We moeten nu de stap maken naar bedrijfskundige
innovatie. Dat wil zeggen: de samenwerking in de keten dusdanig vormgeven dat alle partijen renderen
en onze sector weer krachtig wordt! Ook zien we graag een sterke verbinding tussen onderwijs en be-
drijfsleven. Er komen heel veel jongeren op de arbeidsmarkt de komende jaren. Die moeten voldoende
kennis en kunde meebrengen om onze economie vitaal en innovatief te houden. Het kenniscentrum
van Berechja en Blue Port Urk hebben daar een belangrijke rol in.
Verbreding van de economie is goed. Nieuwe economie. We zien een duidelijke groeitrend in de mari-
tieme bedrijvigheid op Urk. Onze werkhaven ligt regelmatig propvol. Dan kan er haast geen roeibootje
meer bij. Uitbreiding van onze havencapaciteit is daarom vereist. Samen met de gemeente Noordoost-
polder, provincie Flevoland en de initiatiefgroep Flevoport willen we daarom komen tot ontwikkeling
van een tweede werkhaven. De ambitie is om dit proces samen zo snel en goed mogelijk in gang te
zetten. Het bedrijfsleven heeft hier een leidende trekkende rol. We verwachten dat met de komst van
een nieuwe haven en de ontwikkeling van een nieuw aanpalende bedrijventerrein er een compleet
nieuwe economische groei in geheel Noordelijk Flevoland loskomt. Wat zou het geweldig zijn als we
deze ambitie samen kunnen realiseren.
Versterken, verbinden en verbreden! Dat is onze ambitie en onze opdracht! Aan de slag!
Met hartelijke groet,
Ben Visser
SAMENVATTING
Behoudens de visserij, heeft de gemeente Urk geen reden om naar het gemeentelijk beleid te kijken in
termen van snelle interventies, crisisaanpak of iets dergelijks. Begin 2012 is het werkloosheidcijfer laag,
het aantal bedrijfsvestigingen groeit en er is nog een lichte banengroei. Het gemeentelijk beleid moet
vooral een investering zijn voor de lange termijn. Urk heeft een sterke economie en wil deze ook sterk
houden, maar de wereld om ons heen verandert.
Europa heeft te maken met een bancaire crisis. Nederland begeeft zich andermaal in een economische
recessie en de komende jaren wordt een geringe economische groei verwacht in de meeste sectoren
en de visserijsector zoekt naar oplossingen. Nog meer dan voorheen zal de gemeente Urk inspanningen
moeten verrichten om de locale economie te ondersteunen.
Met deze economische visie wil de gemeente Urk aan iedereen laten zien welke economische ontwik-
kelingsvisie zij voor ogen heeft, welke doelstellingen zij de komende jaren nastreeft en hoe zij deze wil
bereiken.
Wat wil Urk bereiken? “Urk wil meer banen voor hoger opgeleiden en Urk wil graag de verbreding zien
in de bedrijvigheid om haar enigszins kwetsbare sectorstructuur te verminderen. Urk wil meer, Urk wil
meer banen om de groei van de eigen beroepsbevolking op te vangen”. De zorg voor voldoende
werkgelegenheid voor in de eerste plaats de eigen inwoners. Urk kiest voor een duurzame ontwikkeling.
Nr.
CVDR266000_2CVDR 7 november
2017
Officiële uitgave van Urk.
Cvdr 2017 nr. CVDR266000_2 7 november 20171
De verwachting is dat de beroepsbevolking de komende jaren sterk zal toenemen. Volgens de prognose
zal de beroepsbevolking met ± 1025 personen groeien de komende vijf jaar. Om de groei van de be-
roepsbevolking en het eventuele verlies aan banen in de visserij sector op te vangen, zal de gemeente
Urk moeten kiezen voor economische structuurversterking, het versterken van bedrijvigheid waarbij
de groei van de gewenste werkgelegenheid het uitgangspunt vormt. De vraag is, welke stappen moet
Urk dan zetten?
Als Urk er voor wil zorgen dat de economie gelijke tred houdt met haar bevolkingsgroei de komende
jaren, dan zal Urk heel bewust moeten kiezen voor sectoren die de economie kunnen versterken omdat
zij banengroei realiseren. De vragen zijn dan ook welke sectoren kunnen groeien op Urk, welke sectoren
passen bij Urk, maar ook welke sectoren brengen geld naar Urk? De onderzoekstudies leren ons om
vooral te kiezen voor sectoren met een relatief hoog verdienvermogen en stuwende bedrijvigheid.
Stuwende bedrijvigheid verdient geld voor de regio omdat de producten buiten de regio verkocht
worden. Er stroomt dus geld van buiten de regio toe en dit is goed voor de lokale economie. Voorbeelden
van sectoren met een hoog verdienvermogen zijn industrie en zakelijke dienstverlening, maar ook
groot- en detailhandel en zorg & welzijn.
Ook bij het toewijzen van Innovatiegelden en/of ZZL gelden is het belangrijk prioriteit te stellen bij
structuurversterking van arbeidsmarkt en economie en hierop een afweging te maken. Is het doel ver-
sterken van de economie dan is beter te kiezen voor de stuwende sectoren, zoals industrie(maritieme),
zakelijke dienstverlening, groothandel- en detailhandel en zorg & welzijn.
BedrijfssectorenDe focus van het economische beleid van Urk ligt op het behouden van en versterken van de totale
visserijketen en het stimuleren van de sectoren maritiem, zakelijke dienstverlening, zorg en toerisme
& recreatie. Het advies is om de maritieme sector en zakelijke dienstverlening met hoge prioriteit te
ontwikkelen. Verder wil de gemeente Urk de komende jaren investeren in de clusters Agro & Food,
Composieten, Zorg en Toerisme en Recreatie en hiervoor aansluiting zoeken bij de provinciale clusters.
De samenleving vergrijst en de behoefte aan zorg voor ouderen zal toenemen in het land. Zorg, mede
vanuit de christelijke waarden, past goed bij de Urker arbeidsmarkt. Hier ligt dan ook kans voor de ac-
quisitie; verwerf nieuwe zorginstellingen voor Urk of laat kleine innovatieve zorginstellingen ontstaan
op Urk.
Begin 2012 is de verwachting dat de crisis langer aan gaat houden. Alle gemeenten zien de ernst in
van de kredietcrisis en zien hun grondverkoop van de bedrijventerreinen stagneren. Anticyclisch inves-
teren loont. Als Urk goed de moeilijke economische jaren door wil komen en de gemeente wil burgers
en bedrijfsleven wat kunnen bieden dan moet Urk juist nu initiëren en investeren. Urk heeft de opdracht
om letterlijk ruimte te creëren voor maritiem, zakelijke dienstverlening en zorg, de randvoorwaarde om
bedrijven te laten “landen” op Urk.
Maritieme sector
Urk is verweven met water, enerzijds visserij en anderzijds maritiem. Urk wil dan ook in het kader van
structuurversterking de industrie versterken met de maritieme sector. De maritieme sector zorgt voor
bedrijvigheid met een hoge toegevoegde waarde, past goed bij de cultuur en de arbeidsmarkt van Urk.
Inmiddels zien wij dat vanuit het onderwijs op Urk (Berechja College) nieuwe opleidingen ontwikkeld
worden gericht op binnenvaart en koopvaardij. Door het toekennen van subsidies is de ontwikkeling
van een Maritiem kenniscentrum Berechja op Urk een feit.
De ambitie om samen met de Noordoostpolder te komen tot het ontwikkelen van een buitendijkse haven
(een werkhaven), maakt het cluster Maritiem compleet. De gemeente kiest er voor om het vestigings-
klimaat voor de maritieme sector te verbeteren en wil hier voor onderzoek verrichten. Ruimtelijke studies
zijn nodig om scenario denken mogelijk te maken voor het selecteren van de beste duurzame opties
om de maritieme sector te ontwikkelen. Uiteindelijk zullen ruimtelijke aanpassingen noodzakelijk zijn
om nieuwe bedrijven uit de maritieme sector te laten vestigen op Urk.
Kenniseconomie en ondernemerschapDe stichting Blue Port Urk zal de komende jaren een belangrijke schakel zijn om te komen tot samen-
werking en voor het versterken van de kenniseconomie op Urk. De stichting wil het innoverend vermogen
en ondernemerschap van de visserijketen versterken door samenwerking en kennisuitwisseling te sti-
muleren.
Een goed opgeleide beroepsbevolking komt ten goede aan het ambitieniveau van Urk om de maritieme
sector, de zakelijke dienstverlening en de zorg te versterken. Verder komt het ten goede aan het aantal
startende ondernemers en de kwaliteit van het toekomstig ondernemerschap. Startende ondernemers
zijn belangrijk voor de regionale economie. Startende bedrijven zorgen voor meer diversiteit in de
structuur van de bedrijvigheid en nemen een belangrijk aandeel in de banengroei.
In de economische concurrentie tussen regio’s neemt een goed opgeleide beroepsbevolking een steeds
belangrijk plek in als vestigingsvoorwaarde. Voor Urk is het van belang dat jongeren gestimuleerd
worden om langer onderwijs te volgen, mede als instrument om de groei van de beroepsbevolking op
te vangen de komende jaren. Een campagne onder alle geledingen van de bevolking is nodig om het
belang van onderwijs in een ander daglicht te zetten. Een onderwijsoffensief wordt opgestart in samen-
werking met de portefeuillehouder van onderwijs.
Cvdr 2017 nr. CVDR266000_2 7 november 20172
SamenwerkingEen belangrijk thema voor de komende jaren is het stimuleren van samenwerking, binnen de regio,
binnen het bedrijfsleven onderling, maar ook binnen de gouden driehoek onderwijs, bedrijfsleven en
gemeente. Stelselmatig overleg met de Bedrijvenkring Urk BKU en overig georganiseerd bedrijfsleven
zal georganiseerd worden. Samenwerking is de sleutel om te komen tot de eerder genoemde kenni-
seconomie.
Gemeente Urk en Noordoostpolder willen zich beiden inzetten om te komen tot samenwerking met als
doel belangenbehartiging van Noordelijk Flevoland. De focus zal de komende jaren gericht zijn op de
voorbereidende stappen om te komen tot een buitendijkse haven. Ook zal samenwerking gezocht
worden met de projectpartners van het windpark Noordoostpolder.
De uitdaging is om een modus te vinden hoe Urk zich meer bovenregionaal kan versterken. Is dit vol-
doende verankerd op basis van de samenwerking die geldt binnen de Visserijsector of heeft de samen-
werking tussen de Blue Port regio’s voldoende kracht voor Urk? Onderzoek zal plaatsvinden in hoeverre
aansluiting bij één van de boven regionale netwerkwerken, zoals Zwolle Kampen Netwerkstad, sprake
kan zijn van een meerwaarde voor Urk.
Het merk UrkHet laden van het merk Urk met meer watergebonden activiteiten kan het proces ondersteunen van
het transformeren van kleine visserijgemeente naar een meer moderne maritieme gemeente waarbinnen
de visserij een prominente plaats inneemt. Blijft het merk Urk alleen verbonden aan toerisme of wordt
het merk Urk mede ingezet om het proces van structuurversterking te ondersteunen? Het laden van
het merk Urk met meer watergebonden activiteiten, zal de acquisitie en economische promotie van
Urk meer slagkracht geven en vergroot de kans om bedrijven van buiten Urk aan te trekken.
Het maritieme bedrijfsleven op Urk heeft hierin mede een rol te vervullen. De maritieme bedrijven op
Urk moeten zich meer laten zien in de Nederlandse en internationale maritieme netwerken en kunnen
op deze manier indirect Urk meer positioneren als maritieme ontwikkellocatie. Urk en het bedrijfsleven
moeten het samen uitstralen: “Urk kiest voor maritieme ontwikkeling”.
AmbitieDe nota Economisch Beleid 2012 -2020 is richtinggevend voor het scheppen van de juiste randvoorwaar-
den om te komen tot economische structuurversterking voor Urk. Het geheel resulteert in een veelom-
vattende visie op het beleidsterrein Economische Zaken met een heldere doorkijk naar de toekomst.
Een uitgesproken ambitie en het monitoren hiervan, is een absolute noodzaak om sterk te blijven als
gemeentelijke speler in de regionale economie.
Dit leidt tot de volgende ambitie:
" In de wetenschap dat de beroepsbevolking komende jaren gaat toenemen, kiest gemeente Urk voor
behouden en versterken van de bestaande bedrijvigheid. Tevens kiest zij voor structuurversterking
door de maritieme sector en zakelijke dienstverlening te stimuleren. De gemeente wil aansluiten bij
het provinciale beleid wat betreft de clusters composieten, agri & food, zorg en vrijetijdsbesteding
(toerisme & recreatie.)"
De nota “Toerisme en Recreatie Urk 2012 – 2019 geeft de strategische visie weer die de gemeente Urk
heeft voor haar toeristische ontwikkeling voor de komende jaren. De nota Economisch beleid benoemt
toerisme en recreatie wel als een speerpunt, maar verwijst voor de uitvoering naar de startnotitie
meerjaren uitvoeringsprogramma Toerisme en Recreatie 2012 – 2015.
In de nota Economisch beleid 2012 – 20120 is de ambitie gericht op het realiseren van een aantal harde
vestigingsvoorwaarden voor de maritieme sector en zakelijke dienstverlening. Belangrijk is het voor
de groei van de maritieme sector dat de randvoorwaarden aanwezig zijn om te kunnen groeien.
Ruimtelijk onderzoek is nodig om alle mogelijkheden te inventariseren op welke wijze de maritieme
sector zich kan ontwikkelen. De wil is er om de private partijen de buitendijkse haven te laten realiseren.
Activiteiten zullen opgestart worden om de maritieme sector maar ook de zakelijke dienstverlening te
stimuleren.
Daarnaast is het nodig alvast te investeren in een aantal belangrijke "zachte" vestigingsvoorwaarden:
aanwezigheid van goed opgeleid arbeidspotentieel, investeren in kennis(clustering), intensiveren van
de contacten met het bedrijfsleven (weten wat er speelt), investeren in samenwerking en het economisch
laden van het merk Urk.
Om deze ambitie te kunnen bereiken zijn een aantal economische doelen vastgesteld:
Economische doelen
1. Het versterken van de sectoren Maritiem en Zakelijke Dienstverlening, in aantal bedrijven en banen.
Doelstelling is om het aantal vestigingen in de maritieme sector te laten groeien met 3% en in de
Cvdr 2017 nr. CVDR266000_2 7 november 20173
zakelijke dienstverlening (totaal) met 4 % per jaar. Daarnaast moeten beide sectoren een banengroei
realiseren in deze tijd van recessie.
2. Investeren in de clusters Agro & Food, Composieten, Zorg en Vrijetijdsbesteding(Toerisme en
Recreatie) en hiervoor aansluiting zoeken bij de provinciale economische agenda.
3. Het versterken van de kenniseconomie op Urk.
4. Het bevorderen van samenwerking en organisatie.
5. Het ontwikkelen van het merk Urk die de toekomstige economische ontwikkeling zal ondersteunen.
Om deze economische doelen te kunnen bereiken zijn een aantal strategische speerpunten vastgesteld.
AV = werkzame personen in 1.000 arbeidsjaren; TW – bruto basisprijzen in € miljoen; cijfers over 2008
(laatst beschikbare regionale cijfers van het CBS); bron: CBS Statline
Hoofdlijnen nog te ontwikkelen provinciaal economisch beleid.In maart 2012 is de provincie gestart met de dialoog met gemeenten, stakeholders en Provinciale Staten,
echter het beleid is nog niet vastgesteld ten tijde van het afronden van deze nota Economisch Beleid.
Deze nota maakt om die reden gebruik van het coalitie-akkoord en de hierin opgenomen richtinggevende
uitspraken; aangevuld met de grote lijnen van het nieuw te ontwikkelen provinciaal beleid waarover
overeenstemming is bereikt.
Cvdr 2017 nr. CVDR266000_2 7 november 201711
In het coalitie-akkoord is het begrip ‘structuurversterking’ tweeledig uitgewerkt: enerzijds de zorg voor
een goed vestigingsklimaat, anderzijds de versterking van bestaande profielen, de keuze voor een beperkt
aantal sectoren en clusters.
De ambitie van het provinciaal economisch beleid is gericht in op de volgende factoren.
· Verhoging van de werkgelegenheid
Verhogen van de werkgelegenheidsgraad naar 75% in 2015o
o Het optimaal kunnen benutten van het arbeidspotentieel
· Versterking van de economische structuur en concurrentiekracht door middel van de volgende
clusters,
o cluster Composieten
o cluster Agribusiness
o cluster Lifesciences en zorginnovatie
o Cluster toerisme & recreatie
· Versterking van het productiemilieu/vestigingsklimaat door afstemming
oDe regie/sturing van planning en voorraadbeheersing van de werklocaties
Ter uitvoering van het Convenant Bedrijventerreinen 2010 – 2020 hebben provinciale staten in september
2011 de structuurvisie werklocaties Flevoland 2011 vastgesteld.
Belangrijk is dat bij de voorbereiding van nieuwe en bij de herstructurering van bestaande bedrijven-
terreinen rekening wordt gehouden met de ladder voor duurzame verstedelijking (eerst intensiveren
en herstructureren, dan pas nieuwe locaties ontwikkelen). Najaar 2012 hoopt de provincie en de Flevo-
landse gemeenten het convenant “Voorraadbeheersing en afstemming werklocaties Flevoland” te te-
kenen met als doel afstemming en samenwerking tussen de gemeenten op het gebied van planning
en herstructurering van werklocaties.
oDe ontwikkeling van bovenlokale werklocaties is van strategisch belang, zoals de overslaghavens in-
landterminal Flevokust te Lelystad en overslaglocatie Blocq van Kuffeler in Almere (zie voetnoot 4).
Gemeente UrkUrk neemt een unieke positie in binnen Flevoland. Ten eerste kent Urk een veel langere historie dan
de overige gemeenten. Ten tweede kent Urk een ander economisch profiel wat zich vertaalt in een
aantal onderscheidende kenmerken.
Vanuit de historie is Urk verbonden met de visserij en neemt een belangrijk (percentage) marktaandeel
in van de Nederlandse visserij sector.
Urk is de enige gemeente in Flevoland waar de industrie zo sterk is vertegenwoordigd (26,7 % van de
banen). De kennis en kunde van de visverwerkende industrie is te matchen met het cluster Agribusiness,
alleen zou dit provinciale cluster verruimd moeten worden naar Agro & Food. Zowel in de Noordoost-
polder als op Urk is de gehele keten van kennis, innovatie, duurzaamheid, van product naar verwerking,
consumptie en export aanwezig. Met steun vanuit de provincie Flevoland ligt in dit cluster een groeipo-
tentie op nationaal en internationaal niveau.
De werkgelegenheidsgraad geeft aan het verhoudingscijfer tussen het aantal fulltime banen en de be-
roepsbevolking en deze is met 87,1% in 2010 en 89 % in 2011 hoog op Urk . Het cijfer geeft weer dat
veel inwoners ook kunnen werken op Urk.
Figuur 3 Werkgelegenheidsgraad per provincie 2010
(Niet overgenomen)
De uitgaande pendel is met 33 % van de beroepsbevolking veel lager dan de overige Flevolandse ge-
meenten.
De provincie Flevoland kent een gemiddeld hoger werkloosheidcijfer dan het gemiddelde in Nederland.
Om die reden wordt veel energie en provinciale middelen gestopt in werkloosheidsprogramma’s voor
Flevoland. Een item wat anno 2012 niet speelt voor Urk, gezien haar werkloosheidcijfer.
Urk ziet wel mogelijkheden om het bedrijfsleven aan te laten sluiten bij de provinciale clusters compo-
sieten, vrijetijdsbesteding (toerisme en recreatie) en zorg.
Op Urk is het aantal banen in de zakelijke dienstverlening ten opzichte van de andere Flevolandse ge-
meenten laag. Zie figuur hieronder.(Niet overgenomen)
2.3. Regionale contextZoals geschetst neemt Urk een bijzondere positie in binnen de provincie Flevoland. De hoge werkgele-
genheidsgraad van Urk doet vermoeden dat het gaat om een meer verstedelijkte regio. Urk kan zich
op dit vlak meten met de Randstad(regio’s). Echter Urk maakt onderdeel uit van de provincie Flevoland,
waar het beleid gericht is op het managen van de groei en het benutten van de ruimte op een duurzame
wijze. Het economische profiel van de regio is divers, iedere gemeente heeft inhoudelijk verschillende
zwaartepunten qua economie. Daarbij komt nog dat op basis van die zwaartepunten economische sa-
menwerking wordt aangegaan welke de bovenregionale grens overstijgt.
Cvdr 2017 nr. CVDR266000_2 7 november 201712
Metrapool Regio AmsterdamZo participeren de gemeenten Almere en Lelystad en de provincie Flevoland in de Metropool Regio
Amsterdam (MRA). De ‘Metropoolregio Amsterdam' is het unieke informele samenwerkingsverband
van lokale en provinciale overheden in de noordvleugel van de Randstad. Onder de metropoolvlag
maken de partners afspraken op het gebied van verkeer en vervoer, economie, verstedelijking, landschap
en duurzaamheid. Op het gebied van de werklocaties hebben Almere en Lelystad binnen MRA nog
onder de noemer Plabeka/PRESS eigen bijzondere afspraken gemaakt, maar deze tornen op hoofdlijnen
niet aan de Visie Werklocaties Flevoland 2030 +.
De bundeling van krachten zorgt voor betere afstemming, snellere besluitvorming en een krachtiger
stem richting ‘Den Haag'. Dit alles voor een betere regio en internationale concurrentiekracht. Het me-
tropoolgebied heeft geen harde grens; het strekt zich globaal uit van IJmuiden tot Lelystad en van
Purmerend tot de Haarlemmermeer. Internationaal wordt de naam Amsterdam Metropolitan Area ge-
voerd.
Het versterken van de concurrentiepositie, nationaal en internationaal, vormt de rode draad binnen de
metropoolsamenwerking.
Zwolle Kampen NetwerkstadDe andere regionale samenwerking is gericht op de economische samenwerking binnen de regio
Zwolle. Hieraan hebben de gemeente Noordoostpolder, Meppel en Dronten zich verbonden. Doel is
een blijvende impuls te geven aan de verdere maatschappelijke en ruimtelijk-economische ontwikke-
lingen in de IJsseldelta door middel van een effectieve en efficiënte samenwerking tussen de verschil-
lende partijen.
De regio Zwolle doet het al jarenlang goed op economische, landelijke ranglijsten. De inschatting van
een groot aantal gemeenten in dit deel van het land is dat door intensiever samen te werken de regio
zich economisch nog meer kan versterken. De Zwolle Kampen Netwerkstad richt zich op projecten die
in de regio aantoonbaar economische meerwaarde hebben. De regionale economische investerings-
agenda voor de regio wordt gedragen door de 4 O’s – ondernemers, onderwijs, onderzoek en overheid.
Eén van de projecten voor 2012 is de uitwerking Havenvisie Zwolle Kampen Netwerkstad en deze bestaat
uit een haalbaarheidsscan voor nieuwe haven oostzijde N50 en haalbaarheidsonderzoek nieuwe haven
westzijde N50. Ook is er een lobby gestart vanuit Meppel en Kampen om de staatssecretaris te vragen
om de mogelijkheden te onderzoeken om het sluizencomplex Kornwerderzand in de Afsluitdijk te ver-
diepen, verbreden en verlengen. De sluizen zijn de belangrijkste sta-in-de-weg voor grote schepen om
de havens van ondermeer Meppel en Kampen te bereiken. Het bedrijfsleven wil die bereikbaarheid
vergroten, zodat de zogenaamde ‘short sea coasters’ rechtstreeks kunnen doorvaren.
Toekomstige samenwerking UrkNoordoostpolder, Dronten en Meppel voelen zich verbonden aan de IJsseldelta en hopen door aansluiting
met het Zwolle Kampen Netwerkstad structuurversterking te bereiken o.a. door de door samenwerking
te realiseren binnen de gekozen clusters. Lelystad richt zich meer op de Metropool Regio Amsterdam
en hoopt op deze manier vanuit Den Haag meer aandacht te verkrijgen voor de problematiek van Lely-
stad.
De uitdaging is om een modus te vinden hoe Urk zich meer bovenregionaal kan versterken. Is dit vol-
doende verankerd op basis van de samenwerking die gelden binnen de Visserijsector of heeft de sa-
menwerking tussen de Blue Port regio’s voldoende kracht voor Urk?
Stichting Blue Port Urk is één van de regionale Blue Ports, die is voortgekomen vanuit het Visserij Inno-
vatie Platform en is gericht op het bevorderen van ondernemerschap en innovatie. De hoofdactiviteiten
zijn het stimuleren van samenwerking tussen vissers onderling en tussen partijen in de visketen. Het
zijn netwerken die zelf innovatie aanjagen. Naast regionale Blue Ports bestaat de mogelijk dat ook de
oprichting van een nationale Blue Port tot stand komt. Zo´n nationale Blue Port moet alle spelers in de
visserij bij elkaar brengen en Nederlandse innovaties in duurzame visserij een internationale dimensie
geven. In maart 2012 is er een verkenning gestart naar de kansen en perspectieven van een nationale
Blue Port.
Gezien de havenambitie van Zwolle Kampen Netwerkstad zou er sprake kunnen zijn van complementa-
riteit tussen de IJsseldelta regio en Urk wat betreft de logistieke havens nabij N50 en de maritieme
buitendijkse haven nabij Urk. Ook de buitendijkse haven is gebaat bij een verdieping, verbreding en
verlenging van het sluizencomplex Kornwerderzand in de Afsluitdijk. Er zal onderzocht moeten worden
in hoeverre er bij aansluiting van één van de boven regionale netwerkwerken sprake kan zijn van een
meerwaarde voor Urk.
2.4. Urker ondernemersklimaatBij elke economische beleidsnota is het woord ondernemersklimaat of vestigingsklimaat onvermijdelijk.
Het ondernemersklimaat is niets anders dan de omstandigheden waaronder ondernemers in een stad
kunnen ondernemen. Al jarenlang wordt er landelijk onderzoek gedaan naar de klassieke "harde" ves-
tigingsplaatsfactoren voor ondernemers, bereikbaarheid, beschikbaarheid van kwalitatieve goede be-
drijventerreinen, imago/representativiteit, voorzieningen en goede arbeidsmarkt. Een goed functione-
rende arbeidsmarkt speelt een belangrijke rol in het economisch functioneren en de sociaal-economische
Cvdr 2017 nr. CVDR266000_2 7 november 201713
spankracht van een regio. Toch zien wij in de diverse beschouwingen andere “zachte” vestigingsfactoren
benoemd worden die ook van invloed zijn op het ondernemersklimaat of vestigingsklimaat.
Figuur 4 randvoorwaarden voor een economisch vestigingsklimaat
(Niet overgenomen)
We kunnen analytisch onderscheid maken in de hardware, de software en de orgware van de economie.
(Zie figuur 4).
De laatste jaren neemt de belangstelling voor de software en orgware in het beleid snel toe. Het bijzon-
dere is dat het dan om vestigingsvoorwaarden gaat die nauwelijks geld of ruimte kosten. Ze vergen
vooral visie, organisatiekracht, vermogen tot samenwerking, ondernemerschap en vasthoudendheid.
Gezien het geringe aantal bedrijven wat zich van buiten heeft gevestigd de afgelopen jaren op Urk, kan
men afleiden dat er geen sprake is van een optimaal vestigingsklimaat. De komst van een buitendijkse
haven zou een belangrijke voorwaarde kunnen zijn voor het verbeteren van het vestigingsklimaat van
noordelijk Flevoland. Zie voor verdere uitwerking de strategische speerpunten.
Wel blijkt uit de economische cijfers dat er sprake is van een goed ondernemersklimaat voor het zittend
bedrijfsleven.
Kennisinbreng bedrijfslevenOnder leiding van de Kamer van Koophandel heeft er op 19 januari 2012 een brainstormsessie plaats-
gevonden met een brede vertegenwoordiging van ondernemers uit het Urker bedrijfsleven en het bestuur
van de Bedrijfskring Urk. De lijst met uitgenodigde ondernemers is samengesteld door de BKU.
Er is ook gebruik gemaakt van de kennis en kunde van de ondernemers om een indicatie te geven
welke sectoren op Urk de juiste omstandigheden vinden om te kunnen groeien. Met andere woorden:
welke sectoren vinden op Urk een goed ondernemersklimaat.
Er is aan de ondernemers gevraagd een uitspraak te doen over de volgende items:
1. Geef een indicatie of een bepaalde sector komende jaren gaat groeien, op gelijk niveau blijft of
daalt op Urk
2. In hoeverre is er binnen de verschillende branches de beschikbaarheid gegarandeerd van:
a. Professionele ondernemers
b. Voldoende kapitaal
c. Geschikt personeel
d. Voldoende ruimte
In bijlage 5. is de uitkomst van deze inventarisatie terug te vinden. Hieronder treft u een weergave aan
van de belangrijkste resultaten van de inventarisatie:
· 80 % van de aanwezige ondernemers geeft aan de volgende sectoren zullen groeien op Urk:
de visverwerkende industrie en de handelo
o maritieme sector
o dagtoerisme
o logistieke sector met name opslag
· Afname ziet men voor de bouw
· Voor de detailhandel verwacht men een moeizame tijd.
· Professionele ondernemers ziet men vooral in de vishandel en verwerking, binnen de maritieme
en logistieke sector. Er is twijfel over de kwaliteit van ondernemers in de sector toerisme.
· Wat betreft de beschikbaarheid van geschikt personeel, voorziet de groep ondernemers voor geen
enkele sector een probleem in 2012.
· Wat betreft de beschikbaarheid van voldoende ruimte, concludeert de groep ondernemers dat
de maritieme sector onvoldoende (expansie)ruimte kan vinden op Urk.
Het bedrijfsleven heeft onder leiding van de KvK aangeven welke stappen nodig zijn om te komen tot
een beter vestigingsklimaat anno 2012.
Adviezen die genoemd zijn:
· Aanwezigheid personeel, streef er naar dat de goede werkmentaliteit behouden blijft, maar zorg
er voor dat op Urk goede kennis wordt opgebouwd.
· Waak er voor dat het onderwijs niet te kort schiet, onderwijsambitie jeugd moet omhoog, cultuur-
omslag is nodig, ook ondernemerschap vraagt om kennis, de vloot vraagt om goede managers.
· Zoek strategische allianties, de buitendijkse haven krijgen wij niet alleen voor elkaar zoek samen-
werking Noordoostpolder, provincie. Op gebied van visserij liggen de allianties ergens anders.
· Ga voor de buitendijkse haven.
· Stimuleer maritieme sector, er zit ruimte in maritieme sector. Groot deel van de beroepsbevolking
is geschikt voor maritieme sector.
Cvdr 2017 nr. CVDR266000_2 7 november 201714
· Als Urk elders een tweede haven realiseert, dan krijgt Urk meer ruimte voor toerisme in de huidige
“oude” haven.
· Ook al wordt de visserij minder, de industrie blijft floreren.
· Politiek denkt in perioden van vier jaar, advies om op lange termijn een plaatje te schetsen. Wie
geen lange termijn visie heeft, die houdt het niet vol.
HOOFDSTUK 3 | Visie en strategische thema's
In dit hoofdstuk worden de ambities en richtingen voor de toekomst van de economie van Urk geschetst.
Deze doorkijk voor de economie van Urk is gebaseerd op deskresearch, SWOT analyse en afstemming
met de diverse belangengroepen. De visie is opgesteld om met een scoop van 8 – 10 jaar de strategie
vast te stellen om te komen tot structuurversterking voor de gemeente Urk.
1.1.Economische visie
Behoudens de visserij, heeft de gemeente Urk geen reden om naar het gemeentelijk beleid te kijken in
termen van snelle interventies, crisisaanpak of iets dergelijks. Begin 2012 is het NWW percentages laag,
het aantal bedrijfsvestigingen groeit nog en er is nog een lichte banengroei. Het gemeentelijk beleid
moet vooral een investering voor de lange termijn zijn: structuurversterking.
Als men de bevolkingsgroei van Urk vertaalt in een prognose voor de toekomst m.b.t. wat de groei
betekent voor de beroepsbevolking, resulteert dit in een forse toename. In de figuur kan denkbeeldig
de loop van de lijn naar rechts geprojecteerd worden.
Figuur 5 Niet overgenomen
In de komende vijf jaar vindt een toename van de beroepbevolking plaats met meer dan 1000 personen.
Veel nieuwe toetreders zullen zich aanbieden op de arbeidsmarkt en willen graag een baan. Het zou
goed zijn de komende jaren de jongeren te stimuleren langer onderwijs te volgen om de instroom over
meerdere jaren te verspreiden.
Echter de verwachte banengroei kan op basis van de huidige bedrijfssectoren onvoldoen deze groei
volgen, mede gezien de economische recessie. De kans bestaat dat Urk te maken gaat krijgen met een
hoger werkloosheidcijfer. De gemeente blijft de toename van de beroepsbevolking nauwlettend volgen
en zal beleid ontwikkelen om te kunnen bijsturen.
De visverwerkende industrie is de sector met de meeste banen op Urk. Echter deze tak van industrie
verwacht geen banengroei te realiseren de komende jaren.
Om de verwachte groei van de beroepsbevolking en het eventuele verlies aan banen in de visserij
sector op te vangen, zal gemeente Urk zal moeten kiezen voor economische structuurversterking.
Hiermee wordt bedoelt dat men kiest voor het versterken van bedrijvigheid/sectoren waarbij de groei
van de gewenste werkgelegenheid het uitgangspunt vormt. Urk moet op zoek naar een andere tak van
industrie die zij kan versterken. Urk is verweven met water, enerzijds visserij en anderzijds maritiem.
Het aantal vestigingen in de maritieme sector groeit op Urk en Urk ziet de watergebonden activiteiten
stijgen.
De focus van het economische beleid ligt op het behouden van en versterken van de totale visserijketen
en het stimuleren van de sectoren maritiem, zakelijke dienstverlening, zorg en toerisme & recreatie.
Urk heeft de opdracht om letterlijk ruimte te creëren voor maritiem, zakelijke dienstverlening en zorg,
randvoorwaarde om bedrijven goed te laten landen op Urk. Urk kiest hierbij voor een duurzame ontwik-
keling.
Ruimtelijke kwaliteit en duurzaamheid worden bij nieuwe ontwikkelingen belangrijker. Beide thema’s
zullen de komende jaren een vanzelfsprekend onderdeel moeten zijn van planvorming rond wonen,
werken, voorzieningen, recreatie en toerisme, en verkeer en vervoer, ook voor bestaand gebied en be-
staand vastgoed.
Maritieme SectorUrk wil dan ook in het kader van structuurversterking de industrie versterken met de maritieme sector.
De maritieme sector zorgt voor bedrijvigheid met een hoge toegevoegde waarde, past goed bij de
cultuur en de arbeidsmarkt van Urk. Inmiddels zien wij dat vanuit het onderwijs op Urk (Berechja Col-
lege) nieuwe opleidingen ontwikkeld worden gericht op binnenvaart en koopvaardij, maar ook op
windenergie. Door het toekennen van subsidies is de ontwikkeling van een Maritiem kenniscentrum
Berechja op Urk een feit.
De ambitie om te komen tot het ontwikkelen van een buitendijkse haven (een werkhaven), maakt het
cluster Maritiem compleet. Met de keuze voor maritiem kan Urk en daarmee Flevoland ook aansluiten
bij één van de negen topsectoren en wel met de sector water.
Het vestigingsklimaat op Urk voor de maritieme sector zal verbeterd moeten worden. Ruimtelijke aan-
passingen zijn noodzakelijk om nieuwe bedrijven uit de maritieme sector te laten vestigen op Urk.
Ruimtelijke studies zijn nodig om scenario denken mogelijk te maken voor het selecteren van de beste
duurzame opties voor de maritieme sector.
Cvdr 2017 nr. CVDR266000_2 7 november 201715
De buitendijkse haven is in Noordelijk Flevoland de noodzakelijke randvoorwaarde om de maritieme
sector op Urk en in Flevoland te laten groeien. Er dienen zich kansen aan, private partijen zijn bereid
te investeren en te initiëren en daarnaast zijn ZZL gelden voor Urk beschikbaar. Gemeente Noordoost-
polder en gemeente Urk willen samen op trekken om deze belangrijke vestigingsfactor te realiseren in
Noordelijk Flevoland.
Er ontstaat een stapeling van ambities en daarmee komt de ontwikkeling ten goede aan de gehele
economie van Flevoland en wel om de volgende redenen:
· Het benoemen van de derde haven, een werkhaven, is een aanvulling op de havenambitie van
Flevoland en zorgt voor verbeterd vestigingsmilieu in Noordelijk Flevoland
· Het opnemen van een derde haven in Flevoland leidt tot een meer gelijkmatige verdeling over
Flevoland qua structuurversterking
· In Urk zal het realiseren van een buitendijkse haven ruimte creëren voor het speerpunt toerisme
en recreatie in de bestaande haven met omliggend gebied. Het schept namelijk mogelijkheden
om de cultuurhistorische waarden van Oud Urk en het Havengebied te versterken, nu elders
ruimte wordt gecreëerd voor een werkhaven.
SamenwerkingAnder belangrijk thema voor de komende jaren is het stimuleren van samenwerking, binnen de regio,
binnen het bedrijfsleven onderling, maar ook binnen de driehoek onderwijs, bedrijfsleven en gemeente.
Urk miste tot nu toe economische kansen door het ontbreken van een gezamenlijke visie, door versnip-
pering van inzet van middelen, en door een mismatch tussen vraag en aanbod van kennisinstellingen
en bedrijven. Daar wil Urk werk van maken.
De stichting Blue Port Urk zal een belangrijke schakel zijn de komende jaren om te komen tot samen-
werking. De stichting wil het innoverend vermogen en ondernemerschap van de visserijketen versterken
door samenwerking en kennisuitwisseling te stimuleren. De initiatiefnemers van Blue Port Urk zijn af-
komstig uit de visserij, handel en verwerking, het onderwijs, gemeente Urk en provincie Flevoland.
Blue Port Urk moet uitgroeien tot de paraplu voor alle projecten en initiatieven in de sector met als
uiteindelijk doel een economisch rendabele en duurzame visserijketen.
Gemeente Urk en Noordoostpolder willen zich beiden inzetten om te komen tot samenwerking met als
doel belangenbehartiging van Noordelijk Flevoland. De focus zal de komende jaren gericht zijn op de
voorbereidende stappen om te komen tot een buitendijkse haven.
Ook de samenwerking zal gezocht worden met de projectpartners van het windpark Noordoostpolder.
Vooral de buitendijkse ontwikkeling, 48 windturbines in het IJsselmeer, kan werk betekenen voor de
maritieme sector op Urk. Er zal een bezoekerscentrum ontwikkeld worden in kader van de voorlichting
en educatie over het belang van duurzame energie en het windmolenpark. Een bezoekerscentrum in
de nabijheid van Urk kan het aantal toeristen verhogen voor Urk.
Verder zal er ook energie gestoken moeten worden in (boven) regionale samenwerking en het positio-
neren van Urk of het bedrijfsleven van Urk binnen de verschillende netwerken en met name de maritieme
netwerken.
OndernemerschapWij praten hier over het stimuleren van kennisuitwisselingen tussen ondernemers onderling, maar ook
over het verbeteren van kwaliteit van de startende ondernemer en het stimuleren van het aantal starters.
Voor een gezonde economische toekomst zijn startende ondernemers onmisbaar. Startende ondernemers
zijn goed voor de diversiteit van de structuur van de bedrijvigheid. Daarnaast nemen startende onder-
nemers een belangrijk aandeel in de banengroei.
30 % van de startende ondernemers start in de zakelijke dienstverlening en zijn om die reden heel be-
langrijk voor Urk. Groei in de sector zakelijke dienstverlening vindt plaats door middel van startende
en kleine mkb-bedrijven. Het is belangrijk om meer oog te hebben voor behoeften van nieuwe werkers
en andersoortige ondernemers, zoals zzp’ers. Activiteiten zullen opgestart worden om te komen tot
een ZZP netwerk. Bevorderen van ondernemerschap is een thema dat terug zal komen zowel voor
startende ondernemers als voor het zittend bedrijfsleven.
Aansluiten speerpunten provincieIn kader van de schaarse middelen is het verstandig om aansluiting te zoeken bij geformuleerd beleid
van de hogere overheden. Vanuit het ministerie van Economie, Landbouw en Innovatie zijn topsectoren
aangewezen en deze worden gestimuleerd door innovatiegelden.
Ook de provincie Flevoland kiest voor deze strategie en heeft met haar gekozen clusters aansluiting
gezocht bij het Rijk. Om dezelfde reden kiest de gemeente Urk ook voor aansluiting bij de clusters van
de provincie, zodat zij optimaal kan profiteren van de beschikbare middelen vanuit de hogere overheden.
Voorwaarde is wel dat het past in de gewenste economische profiel van Urk.
De gemeente Urk ziet mogelijkheden om aan te sluiten bij de gekozen provinciale speerpunten life
sciences en zorg, composieten en vrije tijdsbesteding (toerisme en recreatie). Wat betreft het cluster
Agribusiness heeft de gemeente bij de provincie het verzoek ingediend om het cluster te verbreden
Cvdr 2017 nr. CVDR266000_2 7 november 201716
naar Agro & Food, en hierbij aansluiting te zoeken bij één van de topsectoren van Nederland, Agro &
Food.
1.Agro & Food
Noordelijk Flevoland kan zich ontwikkelen naar het beeldkwaliteitskenmerk “voedselkeuken van Europa”.
Buurgemeente Noordoostpolder met de aardappelen, groente en fruit en Urk met het visproduct. Zowel
in de Noordoostpolder als op Urk is de gehele keten van kennis, innovatie, duurzaamheid, van product
naar verwerking, consumptie en export aanwezig. Hier ligt een groeipotentie op nationaal en internati-
onaal niveau.
2.Composiet
Juist in kader van duurzaamheid ziet de gemeente Urk voor de visserij mogelijkheden voor aansluiting
bij het cluster composiet. Recentelijk heeft de gemeente Urk nog samen met de provincie samen opge-
trokken om te komen tot duurzame ontwikkelingen binnen de visserij. Te denken valt aan de projecten
die met EVF gelden en De-on gelden mogelijk zijn of worden gemaakt. De projecten Masterplan Visserij
en Blue Port Urk zijn hier unieke voorbeelden van. Het Masterplan Visserij beschrijft het visserijschip
van de toekomst, deze zal voor een groot deel bestaan uit composiet en de gemeente zal dan ook sti-
muleren dat Urker bedrijven zich aansluiten bij Compoworld.
3.Zorg
De samenleving vergrijst en de behoefte aan zorg voor ouderen zal toenemen in het land. In Nederland
komen steeds meer ouderen en zijn relatief minder jongeren. Op de lange termijn dreigen er door de
vergrijzing en de ontgroening zorgwekkende tekorten te ontstaan op de arbeidsmarkt.
Zorg, mede vanuit de christelijke waarden, past goed bij de Urker arbeidsmarkt. Dit blijkt ook uit het
feit dat Talma Haven de hoogste score heeft behaald bij het onderzoek van weekblad Elsevier naar de
kwaliteit van Nederlandse ouderenzorg. Het aantal zorgbanen groeit op Urk. De arbeidsmarkt van Urk
heeft nog een verborgen potentieel, de arbeidsparticipatie van vrouwen kan nog verbeteren. De zorg
biedt de mogelijkheid van (schooltijd)banen en heeft daarmee een goede toegevoegde waarde voor
de economie van Urk.
Om die reden ligt hier dan ook kans voor de acquisitie; verwerf nieuwe zorginstellingen voor Urk of
laat kleine innovatieve zorginstellingen ontstaan op Urk. Randvoorwaarden die hiervoor nodig zijn;
creëer ruimte binnen bestemmingsplannen en zorg voor opleidingen in de zorg.
4.Toerisme en recreatie
Speerpunt van beleid is de ontwikkeling en versterking van het toeristisch recreatief product gericht
op duurzaamheid, beheerste groei en kwaliteitsverbetering teneinde te komen tot vergroting van het
aantal bezoekers en het genereren van meer bestedingen in de komende jaren op Urk.
Recent is de nota “Toerisme en recreatie Urk 2012 en 2019” door college van B&W goedgekeurd.
Hierin zijn de volgende speerpunten opgenomen:
1. Versterking en ontwikkeling van de toeristisch-culturele infrastructuur
2. Ondersteunen en stimuleren toeristisch ondernemerschap
3. Samenhang en doelgroepen
4. Productontwikkeling
· Beleving van Visserij
· Beleving van Cultuur & Historie
· Beleving van Water & Natuur
5. Gebiedsontwikkeling en promotie
Er wordt jaarlijks voor ca. € 13,7 miljoen besteed aan toerisme en recreatie op Urk. De sector telt 180
arbeidsplaatsen. Het betekent ook een bijdrage van 2 % aan het aantal banen op Urk in 2011. Doelstelling
is om de werkgelegenheid in de toeristische sector op Urk jaarlijks met 5 % te laten groeien. Horeca,
detailhandel en recreatie behoren niet tot de stuwende sectoren maar hebben over het algemeen een
verzorgend karakter. Dat wil niet zeggen dat deze niet belangrijk zijn - ze vervullen juist een belangrijke
rol in het leefbaarheids- en vestigingsklimaat.
Een versterking van de toeristische sector heeft een grote maatschappelijke betekenis. Niet alleen draagt
dit bij aan de economische versterking binnen de eigen sector, maar ook geeft toerisme een impuls
aan andere sectoren. Doordat de Urker cultuur voor toeristen interessant is, zal Urk aandacht schenken
aan het behoud (of terugkeer) van haar cultuurhistorische elementen. Het behoud van de Urker cultuur
komt ook ten goede aan de eigen bevolking. Ook levert toerisme een belangrijke bijdrage aan de
plaatselijke middenstand en kan het een verbreding voor de visserijsector bieden. Tevens is de sector
mede bepalend voor ruimtelijke ontwikkelingen zoals natuur en landschapsontwikkeling. Een goed
ontwikkelde en op duurzaamheid gerichte toeristisch-recreatieve sector draagt bij aan een aantrekkelijke
woon- en leefomgeving van de eigen inwoners.
Zoals uit de nota Toerisme en Recreatie blijkt en ook terug te vinden is in de SWOT analyse heeft de
sector op Urk te maken met een aantal zwakten van infrastructurele aard, maar ook vanuit de aanbod-
zijde. Zo is er sprake van een laag aanbod voor verblijfstoerisme, gebrek aan slecht weer voorzieningen
en beperkte openingstijden van de detailhandel in de middaguren. Hier staat een goed georganiseerd
Cvdr 2017 nr. CVDR266000_2 7 november 201717
bedrijfsleven tegenover en een drive om het toerisme op Urk verder te brengen. Samenwerking binnen
het provinciaal cluster vrijetijdsbesteding zal Urk geen windeieren leggen.
Merk Urk
De economische promotie van Urk als vestigingsplaats zal baat hebben bij het laden van het merk Urk
met watergebonden- en met maritieme elementen. De ambitie van Blue Port Urk om te streven naar
een eenduidig merk sluit hierbij aan.
Het laden van het merk Urk met meer watergebonden activiteiten kan het proces ondersteunen van
het transformeren van een kleine visserijgemeente naar een meer moderne maritieme gemeente
waarbinnen de visserij een prominente plaats inneemt. Blijft het merk Urk alleen verbonden aan toerisme
of wordt het merk Urk mede ingezet om het proces van structuurversterking te ondersteunen. Het laden
van het merk Urk met meer watergebonden activiteiten, zal de acquisitie en economische promotie
van Urk meer slagkracht geven en vergroot de kans om bedrijven van buiten Urk aan te trekken.
OnderwijsDaarnaast leiden de trends en ontwikkelingen er toe dat we de zwakke punten moeten verbeteren om
daadwerkelijk de kansen te kunnen grijpen. Wij moeten oog hebben voor het opleidingsniveau van
onze beroepsbevolking.
Een goed opgeleide beroepsbevolking is voor de economie van Urk wel heel belangrijk. In de economi-
sche concurrentie tussen regio’s neemt een goed opgeleide beroepsbevolking een steeds belangrijk
plek in als vestigingsvoorwaarde.
Een goed opgeleide beroepsbevolking komt ten goede aan het ambitieniveau van Urk om de maritieme
sector, de zakelijke dienstverlening en de zorg te versterken. Het komt ten goede aan het aantal startende
ondernemers en de kwaliteit van het toekomstig ondernemerschap. Door de stuwende bedrijvigheid
te versterken op Urk, zoals maritieme industrie, zakelijke dienstverlening en zorg, worden de condities
verbeterd om meer banen voor hoger opgeleiden op Urk te creëren.
1.2.Ambitie
Het voorgaande leidt tot de volgende ambitie:
In de wetenschap dat de beroepsbevolking komende jaren gaat toenemen, kiest de gemeente Urk voor
behouden en versterken van de bestaande bedrijvigheid. Tevens kiest zij voor structuurversterking
door de maritieme sector en zakelijke dienstverlening te stimuleren. De gemeente wil aansluiten bij
het provinciale beleid wat betreft de clusters composieten, agri & food, zorg en vrijetijdsbesteding
(toerisme en recreatie).
De focus ligt daarbij op het realiseren van een aantal harde vestigingsvoorwaarden voor de maritieme
sector en zakelijke dienstverlening, zoals het aanwezig zijn van maritieme infrastructuur en informele
werklocaties. Daarnaast investeren in een aantal belangrijke "zachte" vestigingsvoorwaarden zoals
aanwezigheid van goed opgeleid arbeidspotentieel, investeren in kennis(clustering), intensiveren van
de contacten met het bedrijfsleven, investeren in samenwerking en het economisch laden van het merk
Urk.
3.3.Economische doelen
Om deze ambitie te kunnen bereiken zijn een aantal economische doelen vastgesteld.
3.4.De Strategie
Vervolgens zal een strategie worden vastgesteld; deze is uitgewerkt in het beschrijven van negen
speerpunten. De strategie zal worden vertaald in een heldere planning vertaald in een meerjaren uit-
voeringsplan. Het uitvoeringsprogramma (hoofdstuk vier) laat zien welke activiteiten opgestart gaan
worden om de economische doelen te bereiken. Tot slot zal er worden bepaald hoe en wanneer er een
evaluatie zal plaats vinden, conform de interactieve beleidscyclus.
2.Wegtrekken hoog opgeleiden2.Stimuleren dat jongeren doorleren tot startkwalificatie
3.“Stille” werkloosheid3.Beschikbaarheid van vrouwen voor (schooltijd)banen
4.Tekort aan techniekleerlingen binnen onderwijs en arbeidsmarkt4.Zorg voor goed georganiseerde aansluiting tussen on-
derwijs - arbeidsmarkt 5.Startkwalificatie m.b.t. de sector zorg en techniek gaat sluipen-
derwijs van niveau 2 naar niveau 35.Opleidingsassortiment verbreden, maritieme technische
opleidingen aanbieden, “als water je passie is, dan stu-
deer je op Urk”
6.Faciliteren van startersprogramma’s in de stuwende
sectoren (dienstverlening en industrie)
7.Ondersteunen van starters in de maritieme sector en
zakelijke dienstverlening
ZwaktenSterkten2. Ruim-
te om te 1.Openbaar vervoer in het algemeen
2.Bereikbaarheid grote schepen via de afsluitdijk
1.Centrale ligging en ligging aan het water
2.Beschikbaarheid havenonderne-
men en 3.Sluis en Urkervaart maximale breedte 6,98 meter.3.Ligging aan diep vaarwaterbereik- 4.Verbinding A6 over Domineesweg belemmerd door aantrekkend
verkeer en slecht wegdek
4.Goede bereikbaarheid, goed bereikbaar door A6 / N50
afrit 13 en havenbaar-
heid 5.Uiterlijk en de functionaliteit van de oudere bedrijventerreinen
Lemsterhoek- en Kamperhoek
5.Beschikbaarheid voldoende bedrijventerrein
6.Beschikbaarheid van zorglocaties
6.Beeldkwaliteit bedrijventerrein, aanzicht van de gevestigde be-
drijven, aanzicht verkoopbare kavels.
7.Gemeente is gesprekspartner voor nieuwe ontwikkelin-