Niveli i studimeve: Bachelor

Niveli i studimeve: BachelorNiveli i studimeve: Bachelor

Lënda:Lënda: Etika nEtika nëë Kontabilitet Kontabilitet

dhe Auditimdhe Auditim

Prof.dr.Muhamet AliuProf.dr.Muhamet Aliu

Prof.dr.M.Aliu

Kapitulli 1Kapitulli 1

Përgjegjësitë profesionale dhe Përgjegjësitë profesionale dhe shoqëroreshoqërore të kontabilistëve dhe të kontabilistëve dhe

auditorëveauditorëve

Prof.dr.M.Aliu

PërmbajtjaPërmbajtja::

1.1. Përgjegjësitë profesionale dhe ligjorePërgjegjësitë profesionale dhe ligjore2.2. Pse duhet të brengosemi për etikënPse duhet të brengosemi për etikën3.3. Sjellja etikeSjellja etike4.4. Përfitimet nga sjellja etikePërfitimet nga sjellja etike5.5. Etika e dobët dhe pasojatEtika e dobët dhe pasojat6.6. Ndikimi i etikës në shoqëriNdikimi i etikës në shoqëri7.7. Ndikimi i etikës në individNdikimi i etikës në individ8.8. Vendimet etikeVendimet etike9.9. Negocimi si veprim etikNegocimi si veprim etik

Prof.dr.M.Aliu

PPëërgjegjrgjegjëësitsitë profesionaleë profesionale dhe dhe sshoqhoqëërorerore

► Biznesi dhe profesionistët (kontabilistët, Biznesi dhe profesionistët (kontabilistët, auditorët) nuk veprojnë tauditorët) nuk veprojnë tëë izoluar nga mjedisi izoluar nga mjedisi

► Ekziston brenda pEkziston brenda përbrenda kufijve te ërbrenda kufijve te shoqshoqërisë ërisë ► PPër këtë arsye ka përgjegjësiër këtë arsye ka përgjegjësi

Ekonomike Ekonomike LigjoreLigjore MjedisoreMjedisore FilantropiFilantropi ““Etike”Etike”

Prof.dr.M.Aliu

Pse duhet tPse duhet të brengosemi për ë brengosemi për etikënetikën??

► A A është etika “vetëm një trendështë etika “vetëm një trend”?”?► Pse Pse është apo nuk ështëështë apo nuk është??► A mund tA mund të mendoni për dië mendoni për diçka, e cila çka, e cila është e ligjshme por jo është e ligjshme por jo

etikeetike??► Etike por jo ligjore?Etike por jo ligjore?

► Industria Tobacco lobonIndustria Tobacco lobon ju bënë presion grupeve ju bënë presion grupeve……► MirMirëë ? Keq? ? Keq?► Shërbimet profesionale të kontabilitetit dhe auditimit Shërbimet profesionale të kontabilitetit dhe auditimit

promovojnë rritje të fitimeve dhe cilësi të shërbimeve,…! promovojnë rritje të fitimeve dhe cilësi të shërbimeve,…! Ligjore?Ligjore? EtikeEtike

► Apo a duhet thjeshtApo a duhet thjeshtë ë ttë ndalohen të gjithë duhanxhitë ndalohen të gjithë duhanxhit??► Apo a duhet thjeshtApo a duhet thjeshtë ë ttë ndalohen të gjitha promovimetë ndalohen të gjitha promovimet??

Prof.dr.M.Aliu

Po kjo nuk zbatohet tek ne apo Po kjo nuk zbatohet tek ne apo jo?jo?

► Pse ne duhet tPse ne duhet të lexojmë për etikën profesionaleë lexojmë për etikën profesionale? ? ► Ne tNe të gjithë jemi të mirë, të menë gjithë jemi të mirë, të mençur, tçur, të denjë…ë denjë…

Nuk ndikon tek ne, apo jo? Nuk ndikon tek ne, apo jo? ► Gabim!Gabim!

JashtJashtë këtyre mureve të fakultetit, ekzistojnë mashtrues, ë këtyre mureve të fakultetit, ekzistojnë mashtrues, gangsterë, kontabilist,gangsterë, kontabilist, auditor, auditor, korruptues, politikan, korruptues, politikan, rregullues të vulave, njerëz të sigurimeve dhe disa miq të rregullues të vulave, njerëz të sigurimeve dhe disa miq të këqij në përgjithësikëqij në përgjithësi!!

Ne kemi nevojNe kemi nevojë për mbrojtje para se të bëhet shumë vonëë për mbrojtje para se të bëhet shumë vonë! !

► A mundet dikush tA mundet dikush të jap një shembull të ndonjë ë jap një shembull të ndonjë situate etike në punën kontabile dhe audituesesituate etike në punën kontabile dhe audituese me me të cilën ne mund të ndeshemitë cilën ne mund të ndeshemi? ?

Prof.dr.M.Aliu

Sjellja etike – Sjellja etike – Definicioni..Definicioni..

► ““sjellja e cila psjellja e cila përbëhet nga principet, normat ërbëhet nga principet, normat dhe standardet e praktikës në kontabilitet dhe dhe standardet e praktikës në kontabilitet dhe auditim, të cilat janë të pranueshme nga auditim, të cilat janë të pranueshme nga shoqëriashoqëria””

""Kjo "Kjo "rrojojaa publike“ publike“ kërkonkërkon që që kontabilisti kontabilisti gjatë gjatë funksionifunksionitt të të ruajë pavarësinë e plotë nga klienti në të gjitha kohëratruajë pavarësinë e plotë nga klienti në të gjitha kohërat,, kërkon besnikëri dhe besimit të plotë kërkon besnikëri dhe besimit të plotë ndajndaj publikut." publikut."Warren Burger Shefi i Drejtësisë (1984)Warren Burger Shefi i Drejtësisë (1984)

► A mundet dikush tA mundet dikush të jap një definicion më të mirë apo ë jap një definicion më të mirë apo më pak të mërzitshëm se ky?më pak të mërzitshëm se ky?

Prof.dr.M.Aliu

Fushat tFushat të cilat ndikohen nga ë cilat ndikohen nga sjellja etikesjellja etike

► Vërtetësia e tVërtetësia e të dhënave (informacionit) ë dhënave (informacionit) kontabël të pasqyrave dhe raporteve financiarekontabël të pasqyrave dhe raporteve financiare

►Dhënia e sigurisë përdoruesve të raporteve Dhënia e sigurisë përdoruesve të raporteve financiarefinanciare

► ReklamimReklamim► Siguria e Siguria e ProduktitProduktit► PPërgjegjësitë e njerëzve përgjegjësërgjegjësitë e njerëzve përgjegjës► Reputacioni Reputacioni ii Korporat Korporatësës (apo tregtarëve (apo tregtarëve të të

vetëmvetëm))► Siguria dhe ShSiguria dhe Shëndeti ëndeti ii Stafit Stafit►MjedisiMjedisi

Prof.dr.M.Aliu

Motivi pMotivi për të qenë Etikër të qenë Etik► Teoria klasike e ekonomisTeoria klasike e ekonomisë thotëë thotë:: qenjet qenjet

njerëzore janë të motivuarnjerëzore janë të motivuaraa parimisht nga parimisht nga interesat personaleinteresat personale

►MerrMerr vendime bazuar në principet e vendime bazuar në principet e kostove \ benefitevekostove \ benefiteve ( (përfitimeve)përfitimeve)

► W.I.F.M’s (W.I.F.M’s (çfarçfarë ka brenda saj për Muaë ka brenda saj për Mua…)…)

► Pyetje Pyetje A pajtoheni?A pajtoheni? A mund tA mund të jenë të motivuar nga arsyet tjeraë jenë të motivuar nga arsyet tjera??

Prof.dr.M.Aliu

Gjithsesi….Gjithsesi….►EkzistojnEkzistojnë raste (fakteë raste (fakte)) të cilat sugjerojnë që të cilat sugjerojnë që

veprohet për arsye altruiste dhe moraleveprohet për arsye altruiste dhe morale! ! Kthimi prapa i kuletave me para tKthimi prapa i kuletave me para tëë humbura humbura Ndihmon të tjerët Ndihmon të tjerët në raste pikëlliminë raste pikëllimi Dhurimi I gjakut \ organeve \ etjDhurimi I gjakut \ organeve \ etj Përmirësimi (korrigjimi) i pasqyrave financiarePërmirësimi (korrigjimi) i pasqyrave financiare Raportimi i drejtë për gabimet dhe lëshimet Raportimi i drejtë për gabimet dhe lëshimet

eventuale të ndoshura më herëteventuale të ndoshura më herët►Pra, mund tPra, mund të veprojmë sipas dy arsyeve!ë veprojmë sipas dy arsyeve!

Prof.dr.M.Aliu

Motivimi Motivimi ii Organizat Organizatësës► Organizatat kanOrganizatat kanë motive të ngjashmeë motive të ngjashme► Interesa personalInteresa personal

Ikja nga procedurat ligjoreIkja nga procedurat ligjore Ankimi ndaj legjislacionit qeveritarAnkimi ndaj legjislacionit qeveritarëë Mohimi Mohimi ii detyrimeve kriminale detyrimeve kriminale Largimi Largimi ii reputacionit t reputacionit të keq me konsumatorëë keq me konsumatorë

► AltruistiAltruistikk Me kontribuar në komunitetMe kontribuar në komunitet Donacione vullnetareDonacione vullnetare Skemat për përmirësimin e mjedisitSkemat për përmirësimin e mjedisit KontribKontributut nndaj përdoruesve me informacione të saktëdaj përdoruesve me informacione të saktë Ndërgjegja për vendimin e tjetrit – çfarë do të jetë ai?Ndërgjegja për vendimin e tjetrit – çfarë do të jetë ai?

Prof.dr.M.Aliu

PërfitimetPërfitimet nga sjellja Etikenga sjellja Etike► TTë jashtmeë jashtme

NdërtonNdërton reputacion reputacion tek konsumatorëttek konsumatorët Krijon Krijon besimbesim brenda komunitetit biznesor brenda komunitetit biznesor Zvogëlon Kostot e biznesitZvogëlon Kostot e biznesit

► Të brendshmeTë brendshme Ngritë Moralin e kolegëveNgritë Moralin e kolegëve Rritë besimin e punëtorëveRritë besimin e punëtorëve Punëtorët observojnë Punëtorët observojnë të gjithatë gjitha sjelljet e kontabilistëve dhe sjelljet e kontabilistëve dhe

auditorëveauditorëve Ata nuk do t’ju besojnë mbikëqyrësve të tyre edhe në qAta nuk do t’ju besojnë mbikëqyrësve të tyre edhe në qoftoftë ë

se shohin një sjellje shumë të vogël jo etike!!!se shohin një sjellje shumë të vogël jo etike!!!

► A mund të mendoni për përfitime tjera?A mund të mendoni për përfitime tjera?

Prof.dr.M.Aliu

Etika e dobët..Etika e dobët..Ndikimi në organizatëNdikimi në organizatë dhe dhe

shoqërishoqëri► Rezultati i sjelljes joetike apo mashtruese në Rezultati i sjelljes joetike apo mashtruese në

organizatë mund të jetë shkatërrues apo organizatë mund të jetë shkatërrues apo shokues! shokues! Enron (Houston, Texas) 2002Enron (Houston, Texas) 2002 Ngjarjet u bënë rrëmujë brenda 5 ditëveNgjarjet u bënë rrëmujë brenda 5 ditëve Kompania e $105bn u bë e pavlefshme Kompania e $105bn u bë e pavlefshme Tregtia u suspendua nga tregu i kapitalitTregtia u suspendua nga tregu i kapitalit 20,000+ punëtorë të reduktuar (në mbarë botën..)20,000+ punëtorë të reduktuar (në mbarë botën..) Pensioni Pensioni ii punëtorëve punëtorëve ii pavlefshëm pavlefshëm Firma kryesore e Kontabilitetit(Kush?) është Firma kryesore e Kontabilitetit(Kush?) është

shkatërruarshkatërruar Drejtorët burgosenDrejtorët burgosen*marr*marrë ngaë nga “The Smartest Guys in the Room” (M “The Smartest Guys in the Room” (Më të menë të mençurit çurit

nnë dhomë) ngaë dhomë) nga Bethany McLean dhe Peter Elkind Bethany McLean dhe Peter Elkind

Prof.dr.M.Aliu

Ndikimet në OrganizatëNdikimet në Organizatë► Shembulli 2Shembulli 2► WorldcomWorldcom

DrejtorDrejtorëët me vetëdije kanë rritur shpenzimet në t me vetëdije kanë rritur shpenzimet në pasqyrën e të ardhuravepasqyrën e të ardhurave

Rezultate jo të sakta(e shkruar ajo që nuk është e Rezultate jo të sakta(e shkruar ajo që nuk është e vërtetë)vërtetë)

Ekstra para u janë paguar menaxherëve senior Ekstra para u janë paguar menaxherëve senior Janë mbuluar nga auditorëtJanë mbuluar nga auditorët Prapë drejtorët dhe auditorët burgosënPrapë drejtorët dhe auditorët burgosën Dënime të rënda nga SEC për Worldcom Dënime të rënda nga SEC për Worldcom

► RezultatiRezultati Ndryshime të mëdha në ligjet për korporata në Shtetet e Ndryshime të mëdha në ligjet për korporata në Shtetet e

Bashkuara të AmerikësBashkuara të Amerikës (U shtua ligji Sarbannes Oxley (U shtua ligji Sarbannes Oxley nga Senati I Shteteve te Bashkuara)!nga Senati I Shteteve te Bashkuara)!

Shtrëngime apo kufizime të rëndësishme sa Shtrëngime apo kufizime të rëndësishme sa ii përket përket rregullave për qeverisje të firmave kontabiliste dhe rregullave për qeverisje të firmave kontabiliste dhe auditueseaudituese klientëve të tyreklientëve të tyre

Prof.dr.M.Aliu

Ndikimi në shoqërinë më të Ndikimi në shoqërinë më të gjerëgjerë

► Ekonomia e tregut të lirë ndërtohet mbi besimin! Ekonomia e tregut të lirë ndërtohet mbi besimin! Tregu ngritet nga besimi dhe perceptimi i Tregu ngritet nga besimi dhe perceptimi i

pjesëmarësvepjesëmarësve Për këtë arsye humbja e besimit të investitorit shpie Për këtë arsye humbja e besimit të investitorit shpie

deri te zvogëlimi i investimit, konsumitderi te zvogëlimi i investimit, konsumit Organizatat nuk kanë dëshirë që tregu i tyre të vuaj Organizatat nuk kanë dëshirë që tregu i tyre të vuaj

disa dëme në kredibilitet dhe besueshmëri (pse do të disa dëme në kredibilitet dhe besueshmëri (pse do të investosh në një mall apo aksion kur e dinë që parat investosh në një mall apo aksion kur e dinë që parat tua do të vjedhen?)tua do të vjedhen?)

► Njerëzit humbin punën dhe bukën e gojësNjerëzit humbin punën dhe bukën e gojës► Pensionet bëhen të pavlefshëmPensionet bëhen të pavlefshëm► Veshtirsitë financiare shkaktojnë problemet Veshtirsitë financiare shkaktojnë problemet

shoqërore shoqërore

Prof.dr.M.Aliu

Ndikimet në individ?Ndikimet në individ?► Humbja e karrierës në Humbja e karrierës në çoftçoftë se merreni me ë se merreni me

çështje joetike!çështje joetike!► Humbja e Statusit(pozitës)Humbja e Statusit(pozitës)

Në shoqëri Në shoqëri Në familjeNë familje Në vendin e punësNë vendin e punës

► Humbja e lirisë Humbja e lirisë RuajtjaRuajtja

► Humbja e pavarësisë ekonomikeHumbja e pavarësisë ekonomike Papunësi, mungesë të tPapunësi, mungesë të të ë hyrave, pa perspektivë…hyrave, pa perspektivë…

Prof.dr.M.Aliu

Disa lajme të mira..Disa lajme të mira..► Situatat etike në Situatat etike në punën profesionale punën profesionale mund të mund të

jenë të parashikueshmejenë të parashikueshme► Në një fazë të karrierës suaj mund të gjendeni Në një fazë të karrierës suaj mund të gjendeni

para një situate ku para një situate ku pronari-kontraktuesi pronari-kontraktuesi ju ju ofron para apo ndonjë stimulim tjetërofron para apo ndonjë stimulim tjetër (pushim (pushim të cilin gjithmonë e keni ëndërruar…uhh…) të cilin gjithmonë e keni ëndërruar…uhh…) për të blerë produktin e tij...për të blerë produktin e tij... Kjo meqë ra fjala quhet ryshfet(mitë)!!!Kjo meqë ra fjala quhet ryshfet(mitë)!!! Mos të përzihet me “pagesat ndihmëse”Mos të përzihet me “pagesat ndihmëse”

► Do të jeni më të përgatitur të merreni vesh Do të jeni më të përgatitur të merreni vesh me ta kur parashikoni më herët me ta kur parashikoni më herët çfarçfarë do të ë do të ndodhë nga kjo ndodhë nga kjo

Prof.dr.M.Aliu

Një mendim…Diskriminimi..Një mendim…Diskriminimi..► A është diskriminimi problem etik? A është diskriminimi problem etik? ► A mund të jetë delikat…A mund të jetë delikat…

Në fazë e punësimitNë fazë e punësimit Gjatë vendimeve të promovimitGjatë vendimeve të promovimit Gjatë pushimeve nga puna Gjatë pushimeve nga puna Depërtimi në zemër të konceptit human për Depërtimi në zemër të konceptit human për

drejtësi, mund të ndikojë direkt më moralin e drejtësi, mund të ndikojë direkt më moralin e punëtorit!!punëtorit!!

► A mendoni që ndikon vetëm tek qA mendoni që ndikon vetëm tek qeenjet njet njerëzore të diskriminuara?njerëzore të diskriminuara?

Prof.dr.M.Aliu

Termi tjetër.. Termi tjetër.. ”Konflikt Interesash”…”Konflikt Interesash”…

► Ryshfetet e hapura.. Ryshfetet e hapura.. Gjëra të mira apo të këqija? Diskutoni….Gjëra të mira apo të këqija? Diskutoni…. Në Në çfarçfarë bazash duhet të vendosni të blen diçka ë bazash duhet të vendosni të blen diçka

për kompaninë tuaj?për kompaninë tuaj? ÇfarÇfarë mund të shkojë gabim nëse blen një ë mund të shkojë gabim nëse blen një

produkt inferior për arsye të gabueshme? produkt inferior për arsye të gabueshme? ►Nëse punësoni një mik tuajin përkundër Nëse punësoni një mik tuajin përkundër

kandidatëve më të shquar…a fiton apo kandidatëve më të shquar…a fiton apo humb kompania juaj?humb kompania juaj?

Prof.dr.M.Aliu

Si veprojmë me “Vendimet Si veprojmë me “Vendimet etike…”etike…”

► Rreziku se mund të bëhemi shumë filozofik …Rreziku se mund të bëhemi shumë filozofik …► Mund të përqendroheni në rezultate…Mund të përqendroheni në rezultate…

ÇfarÇfarë mund të ndodhë nëse..ë mund të ndodhë nëse.. Cili është neto bilanci Cili është neto bilanci ii rezultateve të mira mbi të rezultateve të mira mbi të

këqijat.këqijat.► Ose, mund të përqendroheni në “Detyra dhe Ose, mund të përqendroheni në “Detyra dhe

Principe”Principe” Cila është tani detyra ime kur e di? Cila është tani detyra ime kur e di? A mbështetet në parimet e drejtësisë/ndershmërisë A mbështetet në parimet e drejtësisë/ndershmërisë

etjetj Patjetër, që duke ditur cila detyrë është primare Patjetër, që duke ditur cila detyrë është primare

ndonjëherë mund të jetë mashtruese..ndonjëherë mund të jetë mashtruese..

Prof.dr.M.Aliu

8 hapat për tu dukur etik në 8 hapat për tu dukur etik në marrjen e vendimeve!marrjen e vendimeve!

► Mos merrni vendime kur jeni të pasigurt dhe jo Mos merrni vendime kur jeni të pasigurt dhe jo rehat me kërkesën..rehat me kërkesën..

1.1. Grumbulloni faktetGrumbulloni faktet2.2. Definoni çështjet etikeDefinoni çështjet etike3.3. Identifikoni grupet e ndikuaraIdentifikoni grupet e ndikuara4.4. Identifikoni rezultatetIdentifikoni rezultatet

Rezultatet afatgjata përballë atyre afatshkurtraRezultatet afatgjata përballë atyre afatshkurtra Rezultatet simbolikeRezultatet simbolike Rezultatet e fshehtaRezultatet e fshehta

5.5. Identifikoni obligimetIdentifikoni obligimet6.6. Merrni parasysh karakterin dhe ndershmërinë tuajMerrni parasysh karakterin dhe ndershmërinë tuaj7.7. Mendoni në mënyrë kreative për veprimet Mendoni në mënyrë kreative për veprimet

potencialepotenciale8.8. Kontrolloni ndjenjat e brendshmeKontrolloni ndjenjat e brendshme

Prof.dr.M.Aliu

Goditja vërshëllyese…Goditja vërshëllyese…► Si mjet të fundit, njeriu etik(mashkull apo Si mjet të fundit, njeriu etik(mashkull apo

femër) vendos kur mjaftë është mjaftë… koha femër) vendos kur mjaftë është mjaftë… koha për të komunikuar me media apo këdo që për të komunikuar me media apo këdo që dëgjon! dëgjon!

► Është qëndrim I guximshëm. Është vendim Është qëndrim I guximshëm. Është vendim etik ....por..etik ....por.. Cilat janë rezultatet e goditjes vërshëllyese?Cilat janë rezultatet e goditjes vërshëllyese? Kur të goditni? Filloni betejat…Kur të goditni? Filloni betejat… Kujt ti tregoni? Mbikëqyrësve, menaxherëve, Kujt ti tregoni? Mbikëqyrësve, menaxherëve,

shokëve, familjes, shtypit, Kombeve të Bashkuara.. shokëve, familjes, shtypit, Kombeve të Bashkuara.. Dhe cilat janë benefitet potenciale?Dhe cilat janë benefitet potenciale?

Prof.dr.M.Aliu

Vërshëllima e cila nuk është Vërshëllima e cila nuk është dëgjuar mjaftë…me rezultate dëgjuar mjaftë…me rezultate

tragjiketragjike► Sfiduesi Katastrofal 1986Sfiduesi Katastrofal 1986

O unaza të nxjerra në shitje dështuan pas 90 O unaza të nxjerra në shitje dështuan pas 90 sekondave të sekondave të nisjesnisjes

Humbja totale e orbitës dhe ekipitHumbja totale e orbitës dhe ekipit►Nga hetimi bëhet e ditur që …Nga hetimi bëhet e ditur që …

Nënkontraktorët ishin të brengosur për dështimin Nënkontraktorët ishin të brengosur për dështimin dhe vigjilencëndhe vigjilencën,, e N e NASAASA për interesat e saj pas për interesat e saj pas regjistrimeve të ulëta të përkohshme në Floridaregjistrimeve të ulëta të përkohshme në Florida

E mbuluar nga vendimet e dobëta/joetike dhe E mbuluar nga vendimet e dobëta/joetike dhe interesat kanotiere gjatë interesat kanotiere gjatë nisjesnisjes

► A e mësojë A e mësojë NASANASA mësimin? mësimin?

Prof.dr.M.Aliu

5 aspekte të sjelljeve etike5 aspekte të sjelljeve etikeNdershmëria: Trajtoi të tjerët ashtu si ki qef të tjerët me të trajtua tySerioziteti: Konsumatori duhet të llogarit që ju dhe produkti apo shërbimi juaj do të jetë në rregullMirësjellja: Bëhu I sjellshëm, miqësor dhe I dashurRespekt: Konsideroi njerëzit tjerë si të vlefshëm dhe të rëndësishëmKomunikimi: Trego respekt për të tjerët dhe vetveten duke përdorur gjuhën e duhur

Module 12

Prof.dr.M.Aliu

Negocimi është për Negocimi është për kompromiskompromis

MbMbaj në mend!aj në mend! Negocimi është për kompromis, jo për Negocimi është për kompromis, jo për

“fitore”“fitore” Kompromisi është ofrimi I disa gjërave për të Kompromisi është ofrimi I disa gjërave për të

marrur dimarrur diçka që dëshironçka që dëshiron Personi tjetër që negocioni nuk është armikuPersoni tjetër që negocioni nuk është armiku Negociatat më të mira janë ato Negociatat më të mira janë ato

“fitues/fitues” marrëveshje“fitues/fitues” marrëveshje

Mund ti hupësh të gjitha duke mos dhuruar pakMund ti hupësh të gjitha duke mos dhuruar pak

Prof.dr.M.Aliu

Rregullat për negocimRregullat për negocim► Vendosi qëllimet dhe organizoi mendimetVendosi qëllimet dhe organizoi mendimet

► Vendos se ku e keni kufirin dhe mos e tejkaloniVendos se ku e keni kufirin dhe mos e tejkaloni

► Vendose vetveten në pozitë të tyre dhe vendos Vendose vetveten në pozitë të tyre dhe vendos se cila është mënyra më e mirë për të se cila është mënyra më e mirë për të negociuarnegociuar

► Mos bisedoni për shuma të parave deri në Mos bisedoni për shuma të parave deri në kohën kur është e obligueshmekohën kur është e obligueshme

Prof.dr.M.Aliu

Rregullat për tu mbajtur në Rregullat për tu mbajtur në mend gjatë negociatavemend gjatë negociatave

► Lejoni personin tjetër që ta thotë Lejoni personin tjetër që ta thotë Çmimin Çmimin I pariI pari

► Qetësia është një mjetë I rëndësishëm Qetësia është një mjetë I rëndësishëm

► Mendo para se ti përgjigjesh pyetjes.Mendo para se ti përgjigjesh pyetjes.

► Bëhu I gatshBëhu I gatshëëm për kompromism për kompromis

► Tento me marr vendim. Thënia “JO” është më e mirë Tento me marr vendim. Thënia “JO” është më e mirë

në kohë afatgjate se sa thënia “NDOSHTA”në kohë afatgjate se sa thënia “NDOSHTA”

Module 7