Nisimazine Kars #1

GÜNÜN FİLMİ / FILM OF THE DAY

PANDORANIN KUTUSU /PANDORA’S BOX RUI TENDINHAYEŞİM USTAOĞLU

RÖPORTAJ / INTERVIEW

-

GÜNÜN FOTOĞRAFI / PICTURE OF THE DAY

NISIMAZINE KARS

A special magazine published by NISI MASA, European network of young cinema

#17.11.08

San Sebastian Film Festival'inde En İyi Film ödülünü alan Pandora'nın Kutusu, taptaze ve zekice kurgulanmış bir başyapıt.

Türkiye'nin bir köyünde yalnız yaşayan yaşlı bir kadın ortadan kaybolur. Artık yetişkin yaşa gelmiş ve İstanbul'da yaşayan çocukları, yaşlı kadına bakmak için onu şehre getirmek zorunda kalırlar. Anneleri iyiden iyiye aklını kaçırmakta, sokaklara işemektedir. Pandora'nın kutusu açılmıştır.

Yeşim Ustaoğlu, karakterlerini izliyor ve gayet sade bir şekilde finali hazırlamalarına izin veriyor, öte yandan, filme duygusal yoğunluğu, sosyal ve politik anlamları yüklemeyi de ihmal etmiyor. Alzheimer üstüne bir başka film olmaktan öte, Yeşim Ustaoğlu’nun aslında anlattığı şey, bugünlerde çekirdek ailelerin yaşlılarla ilgilenmek konusunda yaşadığı sıkıntılar: pek de kolay olmayan evde bakım ve çok kabul görmese de Batı’daki gibi onları huzurevine bırakmak.

Filmde Ulus semtinin güzel görüntüleri, seslerin ve sessizliğin ilginç kullanımı çok berrak bir tarz oluşturuyor. Yeşim Ustaoğlu'nun yetenekli oyunculardan aldığı desteğin filmin başarısındaki rolü büyük. Bu oyunculardan 90 yaşındaki Belçikalı Tsilla Shelton, film için Türkçe öğrenmiş. Ustaoğlu filmde modernlik/geleneksellik, kırsal/şehir, eski kuşak/ gelecek konularını sade fakat güçlü bir biçimde süzgeçten geçiriyor. Yönetmenin günümüz Türkiye'sine bakışı doğru ve hakim nostaljiyi özetler nitelikte: İnsanların kendilerini doyurma-yan bir modernlik içine atılmış olmaları. Ustaoğlu niyetini evrensel olana çıkarıyor ve maharetle, dikey planını gökyüzünde durdurarak filmini bitiriyor.

What are your expectations for this festival?Not to have any. An unknown film festival is always a source of permanent discovery. What I always try to find is a place of wonder, where I will be amazed with what I can find. This Festival on Wheels must be the ideal field to a certain research spirit. And I feel more and more like getting acquainted with Turkish cinema.

In your professional life you move between cinema, theatre and journalism. Which has been more satisfying for you?In the arts in general, defining borders is always the death of the artist. I’m safe – I’m not an artist. I’m a scribe, a film journalist, a critic – call it what you want. I tried several areas by accident and I got some sequels from those… Maybe it just keeps getting worse and worse.

Where does this passion for cinema come from (and where is it headed)?The passion comes from the forgotten pleasure of a matinÈe session in a neighbourhood cinema. Now, it’s heading for the reconfiguration of the art cinema assumption and an essay with the proposal of entertaining.

Which Portuguese filmmaker would you like to see more?Joao Luz. He’s only done shorts and really deserves to go for long stories.

Bu festivalden beklentileriniz nelerdir?Bir beklentim yok. bilinmeyen bir film festivali her zaman bir keşif kaynağıdır. Herzaman beni şaşırtacak, bulduğumda da beni heyecanlandıracak seyleri aramaya calışırım. Bence Gezici Festival bu araştırma ruhu için ideal bir alan. Ayrıca Türk Sineması’nı giderek daha yakından tanıdığımı hissediyorum.

Profesyonel hayatınızda sinema, tiyatro ve gazetecilik arasında gidip geliyorsunuz. Hangisi sizi daha çok tatmin ediyor ?Genel olarak sanatta, sınırları belirlemek sanatçının ölümü anlamına gelir. Ben güvendeyim çünkü ben sanatçı değilim. Ben gazeteci, muhabir ve eleştirmenim; siz nasıl isimlendirmek isterseniz. Tesadüfen bir cok alanı denedim ve hepsinden bir ders aldım. Belki herşey daha da kötüye gidiyordur.

Bu sinema tutkusu nereden geliyor ? (Ve nereye gidiyor ?)Bu tutku komşu bir sinemadaki matine gösterimlerinin unutulmuş zevkinden geliyor. Şimdiyse, sanatsal sinema varsayımının yeniden yapılanması ve bir eğlence seçeneği olması yolunda.

En çok hangi Portekizli sinemacıları izlemeyi seviyor-sunuz?Joao Luz. Sadece kısa film yapıyor ama gerçekten uzun hikayeleri hakediyor.

Recently awarded Best Film at the San Sebastian Film Festival, Pandora’s Box is a very fresh and subtile movie, a real masterpiece. An old woman, who lives alone in a Turkish village, suddently dissapears. Her children, now adults and living in Istanbul, have to get together to bring her back to the city and take care of her. Their mother is clearly loosing her mind peeing in the middle of the street. The Pandora’s box is opened.

Yesim Ustaoglu follows her characters and let them naturally bring the conclu-sion of the film so simply but fullfilled with emotion, social and politics meanings. More than another film about Alzheimer, Yesim Ustaoglu shows in a small family the nowadays tension of dealing with the seniors: keeping them at home which is not easy for them or putting them in hospital like in the West which is not acceptable neither.

The beautiful cadrage of the Ulus region and a very interesting way of using sounds and silences creates a very clean style. Yesim Ustaoglu is helped with talented actors as the 90 year-old Belgian actress Tsilla Shelton who learned turkish for the film. Ustaoglu drains subjects as modernity/tradition, countryside/city, old generation/future in a simple but strong story. Her view on nowadays Turkey is right and full of this typical Turkish nostalgia of people thrown in a moder-nity that doesn’t fullfill them. Usatoglu raises her purpose to something univer-sal. Intelligently she ends the film by stopping her vertical pan before the sky.

Julien Melebeck

Rui Tendinha Portekizli bir sinema muhabiridir. Ayrıca, tiyatro ve belgeselle ilgilenen Rui’nin Por-telizli aktris Beatriz Batarda hakkında çekmiş olduğu aynı isimde bir belgeseli bulunmaktadır. Rui Tendinha is a Portuguese film journalist. He is also connected theatre and documentary, having recently directed Beatriz Batarda, Beatriz Batarda, on a Portuguese actress.

Joana Pinto Correia

Zeynep Gizem Küçükaksoy

NISI MASA Avrupa Gençlik Sinema Ağı’nın Özel festival gazetesi

KRİTİK / REVIEW

MERCEK / FOCUS

BERNİ’NIN BEBEĞİ BERNI’S DOLL

ANTİ MİLLİYETÇİLİK / ANTİ NATIONALISM

YANN JOUETTE

ALEXANDER NEVSKI, EUROPA, AE FOND KISS

Berni gibi sıradan bir adam olduğunuzu düşünün. Gün boyu bir fabrikada çalışıyorsunuz sonra trafiğin keşmekeşiyle boğuşup eve, sevgili televizyonunuza kavuşuyorsunuz. Hayat sizin için yalnız ve tekrarlardan ibaret, reklamlar ise en iyi dostunuz özellikle de arkadaşlık edebileceginiz bir kadın gövdesi önerd-iklerinde. Her ne kadar robotumsu alışkanlıklarınız olsa da siz hala bir erkeksiniz ve mutluluk bir telefon kadar uzağınızda. Bu yapay kız arkadaşınıza aşık olunca, ona bir çift bacak da alıyorsunuz ve bu ikinizi de mutlu ediyor. Artık yalnız hissetmiyorsunuz. Üreticiliğiniz artıyor ve hatta bir masa başı işine terfi ediyorsunuz. Herşey mükemmel görünüyor ta ki oyuncak bebeğinizin bir başa ihtiyacı olana

happiness is only a phone call away. Falling in love with this artificial girlfriend, you buy her some legs too, to make you both happier. You don’t feel lonely anymore. Your productivity improves and you’re promoted to a desk job. All seems perfect, until your doll needs a head. You buy her one, but she then realizes you’re not the man of her dreams. Does this sound familiar? Any relation to reality is not a coincidence. This French short animation film is a beautiful black & white piece of art; ironically structured to make us all realize the absurdities of modern living. Definitely worth watching.

kadar. Ona bir tane alıyorsunuz, ama o, sizin onun rüyalarının erkeği olmadığınızı farkediyor. Bu size tanıdık geldi mi? Gerçeklikle olan bu bağlantı bir tesadüf değil. İronik bir biçimde bize modern hayatın tuhaflıklarını farket-tirmek üzere planlanmış bu kısa Fransız canlandırması çok güzel bir siyah beyaz sanat yapıtı. Kesinlikle izlemeye değer.

Imagine you’re a regular guy, like Berni. You work all day in a factory then face chaotic traffic jams to get home to your beloved television. Life is repetitive and lonely, and advertising seems to be your best friend, especially when it offers the possibility of buying a woman’s torso to keep you company. You may have robotic habits but you’re still a man, and

Joana Pinto Correia

“Şimdi sesimi dinleyin. On’a kadar saydığımda, artık Avrupa’dasınız.”Europa, Lars von Trier

“You will now listen to my voice. On the count of ten you will be in Europe.Europa, Lars von Trier

1,2,3“Günümüze geçmişten bir saldırı”, Eisenstein’in ilk dramatik filmi Alexander Nevsky (1938) icin kullandığı temel unsurdu. Savaş teması, Sovyetler Birliği’nin o dönemde hissettiği korku için kullanılan bir metaforu temsil ediyordu. Rusya ve Kutsal Roma İmparatorluğu arasında 13.yüzyılda yaşanan çatışma, İkinci Dünya Savaşı’nın eşiğinde, Sovyetler ve Almanlar arasında yaşanan durumla kurulan bir paralellikti. Alexander Nevsky’de; Germen şovalyeler, işgalcileri buz üzerindeki bir mücadelede mağlup etmektedir. Nefret, kitleleri birleştirmek için kullanılan kolay bir yoldur. Filmin bu alt metni, gösterildiği her yerde fark edildi; bu yüzden de film 1939-1941 arasındaki Sovyet-Alman saldırmazlık antlaşması süresince yasaklandı.

4,5,6Lars von Trier’in Europa filminde (1991), Amerikan vatandaşı Leopold Kessler; savaş sonrası Frankfurt’unda yataklı vagon kondüktorü olarak bakarken hayata, aynı zamanda Almanya’nın yaralı toplumuna da adım atmıştır. Savaş; idealist deliliği, hayatta kalmak icin gereken saf bir vahşiliğe çevirdiğinde, dışarıda kalanların idealist prensipleri bulanıklaşabilir. Peki, Leopold Kessler bu çarpıtılmış gerçeğin dışında kalabilir mi, yoksa bu basitçe imkansız mıdır? Yanlış kişiye güvenip, onunla evlendiğinde, Leopold’un içindeki şiddet gün ışığına çıkar. Siyah-beyaz ve renkli olanı birbirine karıştıran bu deneysel yolculuk, anlatıcının sesiyle sonlanır: “ Kendini

1, 2, 3'Attacking the present through the past' was the baseline for Eisenstein's first dramatic talking film, Alexander Nevsky (1938). The theme of war acted as a metaphor for the fear the Soviet Union felt at the time. The 13th century conflict between Russia and the Holy Roman Empire in the film is in juxtaposition with the situation between the Soviets and the Germans on the verge of World War II. In Alexander Nevsky the Teutonic knights defeat the intruders

during a battle on ice. There is a hero, the prince Alexander Nevsky, and a common enemy, the cruel conqueror we should despise. Hatred is an easy way to unite the population. The film’s subtext was recognized wherever it was shown, and therefore during the Soviet-German non-aggression pact between 1939 and 1941, the film was banned.

4, 5, 6By stepping on the shoes of a sleeping-car conductor in post-war Frankfurt, American citizen Leopold Kessler also steps into the wounded society of Germany in Lars von Trier's Europa (1991). When the war has transformed idealistic insanity from pure cruelty to a mere need to survive, the idealistic principles of outsiders may blur. Could Leopold Kessler stay out of this twisted reality, or is it simply impossible? As he puts his trust in the wrong person throughout marriage, the violence in him bruises up from the time the betrayal comes to light. Mixing black & white and colour, this experimental trip ends with the narrator's voice: “You want to wake up to free yourself from the image of Europe. But it is not possible.”

7, 8, 9In Ken Loach's Ae Fond Kiss, the protagonist Casim is a young Muslim -his family is originally from Pakistan- living in Glasgow after 9/11. Falling in love with a Catholic music teacher leads Casim (as well as his girlfriend Roisin) to

Avrupa imajından özgürleştirmek için uyanmak istersin, ama bu imkansız.”

7,8,9Ken Loach’ın Ae Fond Kiss filminde, baş karakter Casim, 11 Eylül sonrası Glasgow’da yaşayan Pakistan kökenli genç bir Müslümandır. Katolik bir müzik öğretmenine aşık olması, Casim’i (ve kız arkadaşı Roisin’i de) iki farklı din kültürünün gerektirdiklerinin bir denge-sini kurmaya zorlar. Böylesine farklı iki yaşam şeklini karşı karşıya getiren film, izleyiciye naif bir son önerir. Çokkültür-lülük, topluma karşı bir tehdit gibi görünse de, bu fenomen bizi sorgulatır ve aslında bir çok cevabın mümkün olduğuna dair bir farkındalığa uyandırır. Günümüzün değişen toplumuna uyum sağlamak zordur ve bir şekilde, “yabancı”, kendi özünün tersinden okunduğunu hissedebilir.

10Avrupa refleksi değişmektedir. Kimliğini ötekilere engel oluşturarak tanımlamak. Bilinmeyen yabancı. İnsan hafızası gerçekte ne kadar da kısa.

Johanna K innari

A gazette published by the association with the support of the Festival on Wheels - Gezici Festival.

EDITORIAL STAFFEditor-in-chief Matthieu DarrasEditorial secretary Mirtha SozziTurkish editor Zeynep GüzelEnglish reviser Jude ListerLayout Cihan ÖnderResponsible of the publishing Doğu AkalContributors to this issueJulien Melebeck, Joana Pinto CorreiaJohanna Kinnari, Zeynep Gizem Küçükaksoy

NISI MASA10 rue de l’Echiquier75010 Paris FranceTel: +33 (0)1 53 34 62 [email protected]

a balance between the requirements of two religious cultures. By confronting two ways of living apparently so different, the film offers the viewer a kind of naive conclusion. Whilst multicul-turalism is often seen as an attack against society, the phenomenon is just questioning us and waking us up to the realisation that there are a variety of answers. Adapting to today's changing society is hard; somehow the foreigner could feel like his essence has been read backwards.

10The reflex of Europe is changing. Defining your own identity by challeng-ing others. The unknown stranger. How short the human memory truly is.