NIEZALEZNA PUBLIKACJA MEDIAPLANET …doc.mediaplanet.com/all_projects/2825.pdf · niezalezna publikacja mediaplanet dystrybuowana wraz z rzeczpospolita 27 listopada 2008 energia wiedza.

NIEZALEZNA PUBLIKACJA MEDIAPLANET DYSTRYBUOWANA WRAZ Z RZECZPOSPOLITA

27 LISTOPADA 2008

E N E R G I AWIEDZA. OSZCZĘDNOŚĆ. ODPOWIEDZIALNE DECYZJE.

Fundacja PlasticsEurope Polska www.plasticseurope.pl www.plasticseurope.org

Tworzywa sztuczne – pomyœl inaczej o energii

WICEPREMIER PAWLAK O PRZYSZŁOŚCI POLSKIEJ

ENERGETYKI str. 2

PREMIERZE NIE HAMUJ POSTĘPU – GREENPEACE

O RZĄDOWYM PROGRAMIE ENERGETYCZNYM

str. 4

ZAMIESZKAJ W DOMU

PASYWNYM str. 9

CORAZ POPULARNIEJSZE ODNAWIALNE

ŹRÓDŁA ENERGII str. 10

OTO TWÓJ PRZEWODNIK PO ENERGII, ZACHOWAJ GO!

2 NIEZALEZNA PUBLIKACJA MEDIAPLANET DYSTRYBUOWANA WRAZ Z RZECZPOSPOLITA

ENERGIAProject Manager: Mikołaj Brach, [email protected]

Redakcja: Robert Sierant

Opracowanie grafi czne: Rafał Skoczeń

Druk: Presspublica Sp. z o.o.

Mediaplanet jest wiodącym domem wydawniczym na rynku europejskim. Specjalizujemy się w tworzeniu wysokiej jakości publikacji tematycznych w prasie codzi-ennej, online oraz broadcast.

Aby uzyskać więcej informacji na temat naszych publikacji, prosimy o kontakt:0 22 401 75 [email protected]

POLSKA SPIS TREŚCIPrzyszłość polskiej energetyki . . . . . . . . . . . . 2

Polityka to sztuka osiągania celów

przy niewystarczających środkach. . . . . . . . . 3

Polityczna wola jest dziś

najcenniejszym paliwem . . . . . . . . . . . . . . . . 4

Certyfi katy energetyczne już

od 1 stycznia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

Tworzywa sztuczne

- materiał przyszłości . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

Poznaj fakty

o tworzywach sztucznych . . . . . . . . . . . . . . . 6

Konferencja klimatyczna COP 14 . . . . . . . . . 8

Łapacze chmur na wystawie

w Poznaniu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8

Dom pasywny – inwestycja

w przyszłość . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

Odnawialne źródła energii zyskują

na popularności. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10

Przyszłość światowej motoryzacji . . . . . . . . . 12

Ecodriving – sposób na oszczędną

i bezpieczną jazdę . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

Domowe oszczędzanie energii . . . . . . . . . . . 14

Przyszłość polskiej energetykiR osnące zapotrzebowanie na su-

rowce energetyczne, gwałtowne wahania cen ropy naftowej oraz ko-nieczność ograniczenia emisji dwu-tlenku węgla do atmosfery to wy-zwania, z którymi borykają się dziś kraje całego świata. To, w jaki sposób zostaną one rozwiązane, będzie mieć wpływ na globalną gospodarkę i po-ziom naszego życia.

Mając to na uwadze, przygoto-waliśmy w Ministerstwie Gospodarki nową „Politykę energetyczną Polski do 2030 r.”, w której określiliśmy główne kierunki działań w sektorze na najbliższe lata. Jej priorytetami są efektywność, bezpieczeństwo energe-tyczne oraz większe wykorzystanie odnawialnych źródeł energii.

Kwestie efektywności traktujemy priorytetowo. Odzyskiwanie energii już wyprodukowanej to przecież naj-tańsze z dostępnych źródeł. Do 2030 r. chcemy obniżyć energochłonność naszej gospodarki do poziomu UE-15 z 2005 r. W tym celu będziemy sty-mulować działania proefektywnościo-we w obszarze wytwarzania, przesyłu i dystrybucji oraz użytkowania ener-gii. Proponujemy wprowadzić m.in. system „białych certyfi katów”, który przedsiębiorstwom najlepiej oszczę-dzającym energię będzie przynosić wymierne korzyści fi nansowe.

Bezpieczeństwo energetyczne Pol-ski chcemy budować na krajowych zasobach, w szczególności na węglu. Już teraz stanowi on 60 proc. naszego bilansu energetycznego. Nie posia-damy wprawdzie bogatych złóż ropy i gazu, za to węgla wystarczy nam na ok. 300 lat. Dlatego powinniśmy postawić na węgiel i jego efektywne wykorzystanie.

Krajowe zasoby pozwalają nam uniezależnić od zewnętrznych źródeł produkcję energii elektrycznej i w znacznym stopniu cieplnej. Stwa-rzają również możliwość produkcji innych paliw. Ogłosiliśmy już prze-targ na projekt instalacji do produkcji paliw gazowych i płynnych z węgla

kamiennego. W przyszłości surowiec ten możemy wykorzystywać także do produkcji wodoru. Paliwo to znajduje zastosowanie w napędach samocho-dów najnowszej generacji pod po-stacią ogniw wodorowych. Wprowa-dzanie nowych technologii produkcji paliw jest ponadto świetnym sposo-bem na dywersyfi kację ich dostaw.

Musimy oczywiście pamiętać o ekologii i naszych zobowiązaniach do-tyczących ograniczania emisji gazów cieplarniach. Dlatego będziemy wyko-rzystywać wszystkie dostępne techno-logie wytwarzania energii z węgla przy założeniu, że będą prowadziły do re-dukcji zanieczyszczeń powietrza. Chce-my też przekonać Komisję Europejską do ulokowania w Polsce co najmniej dwóch projektów pilotażowych wy-chwytywania oraz składowania CO2.

Wiele uwagi poświęcimy rów-nież rozwojowi źródeł wytwórczych wykorzystujących biomasę, biogaz i energię wiatru. Obok niewątpliwych korzyści ekologicznych, stwarza to też odpowiednie warunki dla rozwo-ju energetyki rozproszonej opartej na odnawialnych źródłach energii. Roz-ważymy także możliwość wprowa-dzenia w Polsce energetyki jądrowej.

Aby zaspokoić rosnące potrzeby dynamicznie rozwijającej się gospo-darki, potrzebujemy nowych bloków

energetycznych. Szacujemy, że do 2025 r. uruchomienie nowych mocy wytwórczych pochłonie blisko 50 mld euro. Środki na inwestycje tej skali można pozyskać przez giełdę. Pracuje-my obecnie nad możliwymi scenariu-szami prywatyzacji oraz ułatwieniami inwestycyjnymi. W ciągu najbliższych pięciu lat powstaną trzy nowe bloki o łącznej mocy zainstalowanej 1753 MW netto i nowe linie energetyczne 400 kV Pątnów-Plewiska, Plewiska-Ostrów oraz Ostrów-Brąszęcin. Zależy nam również na rozwijaniu transgranicz-nych zdolności przesyłowych, które w sytuacjach kryzysowych pozwalałyby importować prąd z zagranicy. Zaanga-żowaliśmy się w powołanie polsko-li-tewskiej spółki LitPol Link, odpowie-dzialnej za przygotowanie możliwych wariantów budowy mostu elektroener-getycznego Polska-Litwa.

Realizujemy także projekty kluczo-we dla dywersyfi kacji dostaw gazu do Polski, takie jak budowa terminala do odbioru gazu skroplonego w Świnouj-ściu oraz gazociągu łączącego system polski i duński. Została już powołana spółka Polskie LNG, która zajmie się przygotowaniem inwestycji i wyborem wykonawcy gazoportu. Ponadto PGNiG prowadzi rozmowy w sprawie długo-terminowych dostaw skroplonego gazu ziemnego. Z kolei gaz ze złóż na Nor-weskim Szelfi e kontynentalnym już w 2013 r. może być dostarczany do Polski rurociągiem Baltic Pipe.

W najbliższych latach będziemy realizować bardzo przejrzystą stra-tegię energetyczną: więcej oszczęd-ności, więcej czystych technologii węglowych i odnawialnych źródeł energii, za to mniej ropy i gazu, a w perspektywie kilkunastu lat – energe-tyka jądrowa. Takie ułożenie propor-cji w układance energetycznej powin-no zagwarantować nam stabilność dostaw i zrównoważony rozwój całej gospodarki.

Waldemar Pawlak wicepremier, minister gospodarki

DOSKONAŁOŚĆ WOSZCZĘDZANIU ENERGI� Sterowany mikroprocesorem reduktor napięcia Fluoresave w 32 krajach skutecznie obniża napięcie, zmniejszając o 25% koszty na fakturach za energię.

� W przypadku włączenia reduktora do systemu sterowania oszczędności wzrastają do ok. 40%!

� Uzyskane oszczędności zwracają koszt całej inwestycji średnio w ciągu 1 roku*, a po tym okresie przynoszą czysty zysk!

� Fluoresave nie ma zużywających się części, więc się nie psuje i nie wymaga serwisu. Prosta instalacja. Bezpieczna eksploatacja.

� Istnieje możliwość fi nansowania tej energooszczędnej inwestycji i jej rozliczania uzyskanymi oszczędnościami z pomocą niskooprocentowanych kredytów ekologicznych w systemie ESCO.* w przypadku oświetlenia przez 3 zmiany

CHCESZ DOWIEDZIEĆ SIĘ WIĘCEJ? Poznaj referencje!Fluoresave Sp. z o.o., ul. Wólczyńska 133/213, 01-919 Warszawa, tel/fax: +48 22 66 35 286, kom.: +48 605 898 494, e-mail: fl uoresave@fl uoresave.eu

www.fl uoresave.eu

TermoDom.pl TermoDom.pl to profesjonalny serwis, dostarczający codziennie nowych aktualnych informacji związanych z branżą budowlaną, na temat wydarzeń, zmian przepisów oraz nowinek w dziedzinie techniki i tech-nologii. To także swego rodzaju kompendium wiedzy, którego tematem głównym jest certyfi kacja mieszkań i budynków, audyt energetyczny, termomodernizacja.

RACJONALNE UŻYTKOWANIE ENERGII

PARTNERZY DODATKU

Portale e-izolacje.pl, e-instalacje.pl wchodzą w skład Grupy e-budownictwo.pl

e-izolacje.pl Internetowy Serwis o Izolacjach

www.e-izolacje.pl – Nie izoluj się od informacji – por-tal zajmujący się zagadnieniami izolacji akustycznych, termicznych, hydroizolacji oraz uszczelnień – od fundamentów, przez ściany i stropy, aż do dachu. Specjalistyczny, a jednocześnie przystępny serwis o globalnym zasięgu.

e-instalacje.pl Internetowy Serwis o Instalacjach

www.e-instalacje.pl – Skuteczny przepływ i obieg informacji – serwis poświęcony problematyce instalacji: wodnych, kanaliza-cyjnych, grzewczych, elektrycznych, gazowych, wentylacyjnych, klimatyzacyjnych oraz składających się na dom bezpieczny i inteligentny. Użytkownicy odnajdą tu szczegółowe i rzetelne wyjaśnienie interesujących ich zagadnień.

REKLAMA

Bezpieczeństwo energetyczne Polski chcemy budować na krajowych zasobach węgla.

W

W

W

NIEZALEZNA PUBLIKACJA MEDIAPLANET DYSTRYBUOWANA WRAZ Z RZECZPOSPOLITA 3

POLSKA

�

W ypowiedź wicepre-miera odpowiedzial-

nego za gospodarkę kraju można tylko skomplemen-tować. Wicepremier Paw-lak przedstawia klarowną i nowoczesną wizję polskiej gospodarki energetycznej. W sposób zdecydowany przyjęte zostały jej priory-tety: efektywność, bezpie-czeństwo energetyczne oraz rozwój odnawialnych źródeł energii (po raz pierwszy w historii demokratycznej Pol-ski z naciskiem na efektyw-ność). Szczególnie imponuje

mi cel osiągnięcia do 2030 r. poziomu UE-15 z 2005 r. Wiem, jak wymagające to zadanie, wielokrotnie je po-stulowałem różnym rządom

– niestety bezskutecznie. Po-dziwiam premiera Pawlaka za mądrość, zdecydowanie i odwagę.

Niestety, do ministra Pawlaka mam również kil-ka zastrzeżeń. Podczas, gdy premier odpowiedzialny jest za wizję, strategię i za ich spójność z innymi planami rządu, to minister powinien tę strategię skonkretyzować, nadać jej właściwy wymiar oraz przydzielić odpowied-nie narzędzia do jej wyko-nania. Tych elementów w wypowiedzi ministra Paw-laka mi zabrakło. Niestety, także w oryginalnym do-kumencie, jakim jest nowa „Polityka energetyczna”, tych elementów odszukać się nie udaje.

Symfonia nie została zor-kiestrowana, a więc zagrać się jej nie da. Aby nie być gołosłownym, dodam, że nie zdefi niowano dynamiki rozwoju różnych technologii źródeł energii odnawialnej, tzn. propozycji pomiędzy wiatrem, biomasą i bioga-zem i tempa wzrostu tej energetyki, choć technologie wskazano właściwie.

BUDOWA RYNKU ENERGIIBez zbudowania praw-

dziwego rynku energii (jak choćby w Rosji) uzyskanie środków z giełdy na uru-chomienie 50 mld euro in-westycji będzie kompletnie niemożliwe. Przy tym wo-lumenie potrzebny kapitał to 15 mld euro do 2020 r. Prywatyzacja ENEA to 2 mld złotych za 15% jej akcji, ko-lejne 60% da prawdopodob-nie następne 6 mld zł, czyli razem ok. 2,1 mld euro.

ENEA posiada 14,6% rynku sprzedaży energii,

co oznacza, że inwestorzy wycenili cały rynek na ok. 14,38 mld euro. Jeśli liczyć według dystrybucji (11,6%),

to na 18,1 mld, a jeśli we-dług produkcji (8%), to na 26,3 mld. Decydująca o war-tości sektora jest pierwsza z tych wartości, gdyż to sprze-daż jest źródłem przychodu. Prywatyzując, sprzedaje się rynek, a nie kotły, genera-tory i nie linie – te elemen-ty trzeba odbudować i są w gruncie rzeczy obciążeniem. Jeżeli ta argumentacja prze-konuje, to trudno będzie uzyskać z prywatyzacji 15 mld euro, jeśli uwzględnić, że część sektora jest już sprzedana, a część ma po-

zostać niesprywatyzowana w zasobie strategicznym państwa. Konkretnie spry-watyzowane ma być maksy-malnie 35% Polskiej Grupy Energetycznej (PGE). Jest to największa grupa kapitało-wa w elektroenergetyce. Bez jej prywatyzacji osiągnięcie 15 mld euro nie będzie moż-liwe, a nawet z jej udziałem bardzo trudne.

Być może minister go-spodarki liczy na inwesty-cje obecnych i przyszłych prywatnych właścicieli. Ale wtedy musieliby oni mieć, po pierwsze zdecydowaną większość akcji (czy pań-stwo też weźmie udział w podnoszeniu kapitału?), a po drugie – prawdziwy rynek. Bez tego ani rusz. Na ten te-mat nic w wypowiedzi mini-stra nie znajdziemy. Obecny wariant dokumentu traktuję jako Specyfi kację Istotnych Warunków Zamówienia (SIWZ) dla pełnej wersji Polityki Energetycznej. Ta-kiej z celami (wymiernymi), zadaniami (terminowymi), narzędziami (konkretnymi) i źródłami środków (sprecyzo-wanymi). Trzeba też w koń-cu powiedzieć, jaką ścieżkę efektywności przyjmiemy – 1%, 2% czy 3% poprawy rocznie, i co do energy mixu chcemy włożyć, bo wszystko to się tam nie zmieści – gwa-rantuję, bo policzyłem.

WĘGLA MAMY POD DOSTATKIEM

Oczywiście w tej ostat-niej kwestii będzie

Polityka to sztuka osiągania celów przy niewystarczających środkachRząd prezentuje klarowną i nowoczesną wizję polskiej gospodarki energetycznej. Niestety, strategia ta nie została jeszcze skonkretyzowana. Brakuje również narzędzi do jej poprawnej realizacji.

“Polski rynek energetyczny

wyceniany jest na ok. 14,5–26,3

mld euro”“Alternatywą dla węgla nie

są odnawialne, źródła energii, tylko energia jądrowa” REKLAMA


POLSKA

WA

j

wiele sprzecznych opi-nii. Jedni krytykować będą energetykę jądrową (bo nie-bezpieczna), drudzy węgiel (bo brudny), trzeci źródła odnawialne (bo drogie). Zwo-lennicy i przeciwnicy często kierują się swoimi własnymi interesami lub uprzedzenia-mi. Rząd tak postępować nie może – musi przeprowadzić profesjonalną i obiektywną

analizę energy mixu. Roz-ważyć należy wszystkie opi-nie i zastrzeżenia, ale przede wszystkim wziąć pod uwagę rzeczywistość, choćby nam się nie podobała. Ta wygląda następująco: minister Pawlak mówi prawdę, że jedyne pa-liwo, którego mamy w Polsce pod dostatkiem to węgiel i dlatego podejmuje on decyzję o strategicznym rozwoju tej

technologii w jej czystym wa-riancie (CCS – Carbon Capture and Storage).

W tym miejscu mamy istotny sygnał dla „zielonych”. Alternatywą dla węgla nie są odnawialne źródła energii (OZE), których będziemy mu-sieli mieć i tak co najmniej 20% (w elektroenergetyce), aby zrealizować ogólny wy-móg 15%. Tak na marginesie

dobrze byłoby, gdyby moi zieloni przyjaciele zdecydo-wali się, czego tak naprawdę chcą. W opinii o Raporcie 2030 krytykują 15% udział OZE (za duży) i sugerują 10%, natomiast w opinii o Polityce Energetycznej krytykują te same 15% (za mało) i suge-rują więcej. Taki sposób po-stępowania to nie tylko brak konsekwencji – to po prostu

demagogia, a jej zieloność nie jest usprawiedliwieniem.

ENERGIA JĄDROWA JAKO ALTERNATYWA DLA WĘGLA

Rzeczywistą alternatywą dla czystego węgla w Polsce jest energetyka jądrowa – czy to się nam podoba czy nie. I ten problem wymaga dość pilnego rozpatrzenia. Wedle wzoru: najpierw prawo, potem bizne-

splan, a na końcu decyzja – nie daj Bóg odwrotnie!

Panu premierowi Paw-lakowi życzę, aby pan mi-nister Pawlak sprawnie i skutecznie zrealizował jego wizję – bo jest ona również i moją wizją.

Krzysztof Żmijewski ekspert w dziedzinie

energetyki

J estem głęboko zawiedzio-ny stanowiskiem wice-

premiera Pawlaka w sprawie polskiej polityki energetycz-nej. Jestem zawiedziony jako przedstawiciel Greenpeace, mający świadomość zagro-żeń związanych ze zmianami klimatu, które zaczynają do-tykać również Polski i któ-rych koszty rosną z roku na rok. Jestem zawiedziony jako były ekonomista, który wi-dzi, jak kolejny rząd wydaje ogromne sumy na wspieranie przestarzałych technologii i tych przemysłów, których siłą jest nie innowacja, lecz lobbing dający im potężne pośrednie i bezpośrednie sub-sydia. I jestem wreszcie za-wiedziony jako obywatel tego kraju, którego uzależnia się od polskich i zagranicznych monopolistów energetycz-nych, co prowadzić będzie do wyższych kosztów – zarówno prądu, jak i tych wynikają-cych z katastrof wywołanych zmianami klimatu.

Odwołam się do „Polity-ki energetycznej Polski do 2030 r.”, o której pisze Pre-mier. Czytając ten 20 stro-nicowy dokument, czułem się zażenowany. Biorąc pod uwagę, że jest to obecnie priorytet nie tylko Minister-stwa Gospodarki, ale całe-go rządu, jego jakość jest absurdalnie niska. Podsta-wową jego wadą jest kom-pletny brak progresywnej i dalekowzrocznej wizji uno-wocześnienia polskiej ener-getyki. Ponadto pozbawiony jest on jakichkolwiek ana-liz ilościowych, w tym tak podstawowej jak prognoza zapotrzebowania na paliwa i energię. Rząd deklaruje, że chce zamknąć ten dokument do początku grudnia 2008

r., co oznacza, że wymaga-ne przez prawo konsultacje społeczne będą fi kcją.

Podstawowym założe-niem „Polityki” jest utrzy-manie uzależnienia polskiej energetyki od węgla. Jest to założenie nie tylko niebez-

pieczne, ale również niere-alistyczne. Oznaczałoby ono utrzymanie lub wzrost emisji CO2, podczas gdy polityka klimatyczna rządu mówi o redukcji tychże emisji o 40% do 2020 r. Ponadto Premier przywiązuje szczególnie dużą

wagę do technologii, które są niesprawdzone i nie działają komercyjnie, takich jak „wy-chwytywanie oraz składowa-nie CO2”.

Nie dalej jak w maju 2007 r. Alistair Darling, ówczesny minister handlu i przemy-słu Wielkiej Brytanii, przy-znał przed parlamentem, że technologie wymagane do przemysłowego magazyno-wania CO2 „mogą nigdy nie być możliwe”. W tym samym momencie dostępne na rynku technologie produkcji ener-gii dzięki sile wiatru, których wzrost mocy na świecie wy-nosi około 25% rocznie i któ-re do 2020 r. będą tańsze od subsydiowanej energii z wę-gla, traktowane są jak kwia-tek w butonierce.

W sytuacji, w której polska gospodarka jest dwukrotnie bardziej energochłonna od gospodarek starej Unii, a cena energii tak czy inaczej pójdzie znacząco do góry. Według rzą-dowych założeń celem ma być dojście do obecnego poziomu energochłonności starej pięt-nastki dopiero za 22 lata.

Polska mogłaby osiągnąć znacznie więcej – potencjał i konieczność radykalne-go zwiększenia wydajności produkcji, przesyłu i zuży-cia energii wykracza daleko poza „stymulowanie dzia-łań proefektywnościowych”. Przygotowany przez nie-zależny instytut scenariusz „[R]wolucja Energetyczna dla Polski” pokazuje, że Polska może zmniejszyć zapotrzebo-wanie na energię pierwotną o ponad 1/3 w stosunku do zało-żeń rządu. Wymiana zaledwie połowy żarówek na świetlówki w Polsce pozwoliłaby na rezy-gnację z budowy jednej śred-niej wielkości elektrowni.

To, czego potrzebuje Pol-ska, to Narodowy Program Oszczędności Energii. Jego stworzeniem i wdrożeniem, od szczegółów technologicznych po mechanizmy ekonomiczne, powinni zająć się najlepsi eks-perci, pod wodzą najlepszych menedżerów. Z punktu widze-nia logiki priorytetów państwa powinno to być zadanie o większej wadze niż przygoto-wanie do Euro 2012.

Bezpieczeństwo, o którym pisze premier Pawlak, ma wciąż opierać się na węglu

oraz na atomie, identycznie jak za rządów Kaczyńskiego i Bel-ki. Premier nie wspomina jed-nak, że owo „bezpieczeństwo” wygląda tak, iż 1/5 energii dla kraju dostarcza jedno źró-dło – elektrownia Bełchatów, do której bez problemu udało się wejść aktywistom Green-peace. Premier nie wspomina, że z powodów bezpieczeństwa żadna elektrownia jądrowa na świecie nie posiada pełnego ubezpieczenia, bo byłaby to suma horrendalna.

Bezpieczeństwo musi od-zyskać swoje prawdziwe zna-czenie: słońce, wiatr, biomasa lub fale morskie nie wyczer-pią się, przynajmniej przez

czas przeznaczony naszemu gatunkowi na tej planecie. Premier Putin ani żaden inny monopolista nie jest w sta-nie zakręcić w ich przypadku kurka. Żadnej farmie wiatro-wej nie grozi stopienie się i emisja promieniowania ra-dioaktywnego, a żadna insta-lacja geotermalna nie stanie się celem dla terrorystów.

„[R]ewolucja energetycz-na” pokazuje, że jest tech-nicznie i ekonomicznie moż-liwe, by do 2020 r. ponad 20% łącznego zapotrzebowa-nia na prąd, ciepło i paliwa Polska pokryła ze źródeł od-nawialnych. Prawdziwe bez-pieczeństwo to zdecentralizo-wany system oparty na wielu źródłach energii odnawialnej, gdzie mała ilość elektrowni używających paliw kopal-nych pełni docelowo jedynie rolę buforów utrzymujących stabilność całej sieci.

Premier słusznie zauwa-ża, że świat, w którym ży-jemy zmienia się. Dostęp do wielu surowców energetycz-nych staje się coraz bardziej niepewny, a zmiany klimatu powodują, że stare sposoby produkcji energii z każdym rokiem stają się większym zagrożeniem. Wydawało-by się więc, że naturalną konkluzją jest konieczność innego, nowatorskiego po-dejścia do tego, co znaczy produkcja i zużycie ener-gii. Jednak ani stanowisko Premiera, ani polska poli-tyka energetyczna nie prze-

kładają tych wniosków na konkretne decyzje i główne wybory.

Polsce potrzeba nowejpolityki energetycznej. Ta-kiej, której elementy pa-sują do siebie logicznie, takiej, która wychodzi od założenia, jakiej redukcji emisji CO2 musi dokonać Polska w ciągu następnych dekad, aby wykonać swoją część pracy w zatrzymaniu wzrostu temperatury na-szego globu na poziomie poniżej 2ºC. Takiej, która uwzględnia najnowsze eks-pertyzy pokazujące, które technologie dostępne są tu i teraz, oraz jakie koszty ukryte niesie za sobą każda z nich. Takiej, która prowa-dzi nas do tego, by w 2050 r. połowa naszej energii pierwotnej pochodziła ze źródeł odnawialnych. To jest możliwe i to właśnie nowa energia mogłaby stać się kołem zamachowym nowej gospodarki.

W sferze technologii rewo-lucja nie jest potrzebna, ona już się dokonuje. Potrzebna jest rewolucja w sferze politycznej woli aby, odsuwając interesy głównych lobby, wybrać to, co jest najlepsze dla prawdziwego bezpieczeństwa mieszkańców tego kraju. Dla każdego poli-tyka jest to czas próby. Panie Premierze, czy ma Pan siłę i wolę, by tego dokonać?

Maciej Muskatdyrektor Greenpeace Polska

Polityczna wola jest dziś najcenniejszym paliwemRządowy program „Polityka energetyczna Polski do 2030 r.” głęboko rozczarowuje. Podstawową jego wadą jest kompletny brak progresywnej i dalekowzrocznej wizji unowocześnienia polskiej energetyki.

“Wymiana zaledwie połowy

żarówek na świetlówki w Polsce

pozwoliłaby na rezygnację

z budowy jednej średniej wielkości

elektrowni”

“Z powodów bezpieczeństwa

żadna elektrownia jądrowa na świecie nie

posiada pełnego ubezpieczenia”

foto: Konstantynowicz/Greenpeace

�


POLSKA

W chodząc do dowolne-go sklepu ze sprzętem

AGD znajdziemy informacje na temat ich „klasy energe-tycznej”. Wyróżniamy kla-sy od A+ – czyli najbardziej energooszczędne po G – naj-bardziej energochłonne. Takie informacje na lodówkach już nikogo nie dziwią. Każdy z potencjalnych kupujących ma możliwość wyboru energo-oszczędnego sprzętu (z reguły nieco droższego) lub tańszego, ale zużywającego więcej prą-

du. Można zaoszczędzić przy kupnie lub „zainwestować” i przez wiele lat płacić niższe rachunki za energię.

To drugie rozwiązanie wy-daje się być znacznie rozsąd-niejsze, zważywszy na to, że opisywana lodówka to urządze-nie, które zazwyczaj zużywa w gospodarstwie domowym naj-więcej energii. Taka inwesty-cja w lepszy sprzęt może więc zwrócić się bardzo szybko.

Od 1 stycznia 2009 r. ana-logicznego wyboru będziemy mogli dokonać przy wyborze mieszkania lub domu. Prawie każda nieruchomość będzie bowiem musiała posiadać własny certyfi kat informują-cy o jej klasie energetycznej. Skojarzenie z lodówkami jest

jak najbardziej trafne. Zasa-da działania również iden-tyczna. Możemy kupić taniej, a następnie przez wiele lat płacić wysokie rachunki np. za ogrzewanie. Inna opcja to kupno nieruchomości o wy-sokiej klasie energetycznej i w efekcie niższe koszty eksplo-atacyjne w przyszłości.

OBOWIĄZKOWE CERTYFIKATYObowiązek posiadania cer-

tyfi katu energetycznego nakła-da ustawa z 19 września 2007 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane. Nabywcy i najem-cy budynku lub lokalu powinno być udostępnione świadectwo charakterystyki energetycz-nej budynku lub świadectwo charakterystyki energetycznej lokalu, jeżeli przepisy ustawy wymagają ustalenia jego cha-rakterystyki energetycznej. Do-kument ten jest wymagany od wszystkich krajów członkow-skich Unii Europejskiej.

Świadectwo energetyczne jest sporządzane na podstawie oceny energetycznej budyn-ku. Polega ona na określeniu zintegrowanej charakterystyki energetycznej, na podstawie której następuje przyporząd-kowanie budynkowi klasy energetycznej. Dokument taki przygotowuje niezależny eks-pert zwany licencjonowanym audytorem energetycznym.

Podstawą do sporządzenia zintegrowanej charakterystyki jest charakterystyka energe-tyczna budynku określona w projekcie budowlanym. Cha-rakterystyka energetyczna to zbiór danych i wskaźników energetycznych budynku do-tyczących obliczeniowego zapotrzebowania budynku na energię na cele centralne-go ogrzewania, ciepłej wody użytkowej, wentylacji i klima-tyzacji. Paszport energetyczny określać ma dokładnie, jakie koszty ogrzewania ponosić bę-dzie przyszły właściciel lub na-jemca biura albo mieszkania.

Od 1 stycznia 2009 r. świadectwo energetyczne bę-dzie musiał mieć każdy nowo wznoszony budynek, a rok później – także te już istnie-jące. Dyrektywa nie dotyczy jedynie obiektów objętych ochroną konserwatorską, kul-tem religijnym, czasowym użytkowaniem oraz budyn-ków o powierzchni do 50 me-trów kwadratowych.

Dnia 6 listopada 2008 r. mi-nister infrastruktury podpisał 3 rozporządzenia niezbędne

do sporządzenia świadectwa charakterystyki energetycznej.

Podpisane dokumenty to rozporządzenia:

• w sprawie metodolo-gii obliczania charakterystyki energetycznej budynku i lokalu mieszkalnego lub części budyn-ku stanowiącej samodzielną ca-łość techniczno-użytkową oraz sposobu sporządzania i wzorów

świadectw ich charakterystyki energetycznej,

• zmieniające rozporzą-dzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powin-ny odpowiadać budynki i ich usytuowanie,

• zmieniające rozporządze-nie w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu bu-dowlanego.

Rozporządzenie określa metodę obliczania i oceny charakterystyki energetycznej budynku i lokalu mieszkalnego przeznaczonego wyłącznie do mieszkania, metodę obliczania i oceny charakterystyki energe-tycznej dla pozostałych typów budynków oraz określa zasady postępowania przy sporządza-niu charakterystyki energetycz-nej w przypadku budynków o funkcjach mieszanych.

WIELE WĄTPLIWOŚCI Niestety, ale zarówno usta-

wa jak i rozporządzenie nie wyjaśnia wszystkich wątpli-wości związanych z certyfi ka-

tami. Eksperci zastanawiają się bowiem czy możliwa będzie sprzedaż nieruchomości jeżeli kupujący nie będzie wymagał świadectwa energetycznego. Czy taka transakcja będzie le-galna i ważna? Poza tym co w wypadku, gdy właściciel nie zgodzi się z opinią biegłego i np. według niego ocena ener-getyczna budynku będzie zbyt niska. Czy w takim wypadku będzie miał możliwość odwo-łania się od decyzji?

Na te i na wiele innychpytań nie znamy jeszcze od-powiedzi. Miejmy nadzieję, że ministerstwo już wkrótce roz-wieje wszelkie wątpliwości.

Certyfi katy energetyczne już od 1 styczniaJuż od 1 stycznia 2009 r. każdy notariusz w Polsce w trakcie podpisywania aktu notarialnego związanego ze sprzedażą nieruchomości będzie wymagał kopii certyfi katu energetycznego nieruchomości.

“Od 1 stycznia 2009 r.

świadectwo energetyczne będzie musiał

mieć każdy nowo wznoszony budynek”

REKLAMA


TWORZYWA SZTUCZNE

Na czym polega informa-cyjno-edukacyjna działalność Fundacji PlasticsEurope Pol-ska?

Jednym z naszych zadań jest upowszechnianie in-formacji na temat tworzyw sztucznych. To materiał, bez którego postęp w wielu dzie-dzinach nie byłby możliwy. Szczególnie ważna i warta podkreślenia jest pozytywna rola tworzyw sztucznych w tak aktualnej obecnie pro-blematyce, jak oszczędne gospodarowanie zasobami naturalnymi i energią oraz w ochronie klimatu. Dzia-łalność Fundacji Plastic-sEurope Polska to zarówno wydawanie publikacji infor-macyjnych, edukacyjnych, technicznych etc., jak i or-ganizowanie konkretnych wydarzeń czy udział w nich.

Do kogo skierowane są in-formacje?

Przede wszystkim do mło-dzieży, ale prowadzimy też akcje o charakterze ogólno-społecznym. Chcemy budo-wać świadomość ekologicz-ną Polaków oraz wykształcić w nich odpowiedzialne i przyjazne środowisku posta-wy i zachowania.

Fundacja PlasticsEuro-pe Polska współorganizuje i wspiera kampanie edukacyjne – Dni Recyklingu, Sprzątanie Świata, Konkurs o Puchar Re-cyklingu, konkursy grantowe dla szkół czy seminaria dla nauczycieli. Opracowaliśmy też materiały edukacyjne dla szkół „Tworzywa sztuczne wokół nas – platforma edu-kacyjna” zawierające zestawy kart tematycznych do pracy w klasie.

Prowadzimy również pro-gramy o zasięgu europejskim skierowane do dzieci i mło-dzieży, poświęcone tematyce oszczędności energii i ochro-ny klimatu. Chcemy zachęcić młodych Polaków do zabrania głosu na forum całej Europy.

Rozpoczęliśmy właśnie 3 edy-cję projektu „FuturEnergia”, realizowanego wspólnie z por-talem European Schoolnet. W ubiegłorocznej edycji w pro-gramie wzięło udział ponad

2 mln uczniów z 34 krajów europejskich, uczestnicząc w interaktywnych zajęciach online, obejmujących m.in. comiesięczne czaty z eksper-tami w zakresie energii oraz internetowe konkursy. Wśród zwycięzców znalazła się trójka młodych radomian, którzy we wrześniu odebrali nagrody w Brukseli z rąk członków Parla-mentu Europejskiego.

Drugi program to deba-ty Parlamentu Młodzieży. W ub.r. Fundacja PlasticsEuro-pe Polska zorganizowała dla młodzieży licealnej debatę „Parlament Młodzieży – two-rzywa sztuczne – oszczęd-ność energii – ochrona kli-matu”. Uczniowie debatowali w siedzibie Parlamentu Euro-pejskiego wraz z 100 rówie-śnikami z 8 krajów europej-skich. Wśród 10 zwycięzców

znalazł się Adam Zieliński z warszawskiego Liceum im. Tadeusza Czackiego.

Jakie jeszcze zagadnienia znajdują się w centrum uwagi stowarzyszenia w Polsce?

Jednym z najważniejszych problemów, na który Fun-dacja PlasticsEurope Polska chce zwrócić uwagę, jest ra-cjonalna gospodarka zasoba-mi uwzględniająca wartość odpadów z tworzyw sztucz-nych. W Polsce ciągle jeszcze obowiązuje system gospodar-ki wysypiskowej. Cenne su-rowce, wyrzucone na wysypi-

sko marnują się. Dlatego takważne jest upowszechnieniewiedzy o tym, że odpady ztworzyw sztucznych to war-tościowy materiał nadającysię do powtórnego wykorzy-stania w procesach recyklinguoraz odzysku energii.

W sierpniu i wrześniu prze-prowadziliśmy outdoorowąkampanię edukacyjną reali-zowaną w 16 miastach Polskizachęcającą do segregowaniaodpadów „Chroń klimat i śro-dowisko. Segreguj odpady ztworzyw sztucznych – odzy-skuj materiał lub energię”.

Ponadto we współpracyz Fundacją Nasza Ziemia wramach programu „Ziemiaw twoich rękach” Fundacja PlasticsEurope Polska ufun-dowała 4 granty w konkursie „Dobre rady na plastikowe odpady” przeznaczonym dla młodzieży szkolnej promu-jącym projekty związane z recyklingiem i odzyskiem tworzyw sztucznych. Projekty konkursowe można składać do 12 stycznia 2009 r.

TWORZYWA W NASZYM ŻYCIUOdgrywają one w naszym

życiu znaczącą rolę. Bawi-my się nimi, podróżujemy z nimi, nosimy je jako ubranie. Nawet w momentach kiedy jakaś część naszego organi-zmu nie funkcjonuje tak jak powinna – lekarze mogą ją zastąpić nową, wykonaną właśnie z tworzywa sztucz-nego. Tworzywa sztuczne zapewniają nam bezpie-czeństwo i czynią nasze życie bardziej wygodnym i przyjemnym. Występują pod wieloma postaciami: są twarde jak stal, miękkie jak jedwab, przybierają różne kształty i kolory. Dlatego też są tak cenione przez wyna-lazców i projektantów.

WYGODNE OPAKOWANIAWielu z nas tworzywa

sztuczne kojarzą się z opa-kowaniami, które możemy spotkać na każdym kroku. Jest ich coraz więcej, po-nieważ są wygodne i tanie. Ale czy potrafi my skutecz-nie poradzić sobie z rosnąca ilością odpadów? Porzucone w środowisku rozkładają się bardzo powoli. A przecież

tworzywa sztuczne co cenny materiał, który można prze-tworzyć i powtórnie wyko-rzystać.

Jest również druga stro-na medalu. Otóż ponad 50% wszystkich towarów w Eu-ropie pakowanych jest w tworzywa sztuczne. Nato-miast ich masa wynosi zale-dwie 17% masy wszystkich opakowań. Dzięki nowocze-snym rozwiązaniom opako-

waniowym z wykorzysta-niem tworzyw sztucznych znacznie zwiększa się udział masy przewożonego towaru w odniesieniu do masy całe-go transportu. Powierzchnie ładunkowe wykorzystywane są w optymalny sposób, co ma korzystny wpływ na cał-kowity bilans ekologiczny.

Niewielka ilość materiału opakowaniowego wystarczy bowiem do zapakowania

dużej ilości towaru, a wy-roby docierają do odbiorcy bez uszkodzeń. Opakowanie gwarantuje również świe-żość oraz właściwą tempe-raturę.

Wykorzystanie opakowań z tworzyw sztucznych ma również pozytywny wpływ na zużycie energii elektrycz-nej. Otóż gdyby zastąpić tworzywa papierem, szkłem, aluminium i drewnem, to masa opakowania wzrosłaby czterokrotnie. Zużycie ener-gii byłoby podczas produkcji 1,5 raza większe, a koszty produkcji uległyby podwo-jeniu.

IZOLUJĄ, PRZEWODZĄ I TŁUMIĄ

Tworzywa sztuczne zna-komicie izolują, przewodzą prąd i posiadają doskona-łe właściwości tłumiące dźwięk. Dzięki nim możliwe jest połączenie funkcji me-chanicznych oraz elektro-nicznych wyrobu.

Z ponad 70 rodzajów tworzyw wytwarza się obec-nie np. elektroniczny sprzęt domowy. Z polimerów po-wstają nie tylko telefony

komórkowe i odtwarzacze mp3, ale również lodówki, czajniki elektryczne, pralki i telewizory.

Dzięki wykorzystaniu w produkcji tworzyw sztucz-nych możliwe są konkretne oszczędności, przykładowo:

• nastąpiło zmniejszenie zużycia wody w pralkach o prawie 50% - stało się tak dzięki optymalnemu kształ-towi bębna piorącego,

• w wyniku zastosowania wysokiej jakości pianek izo-lujących (klasa efektywności A++) zużycie prądu w no-woczesnych zamrażalkach spadło nawet o 60%.

Tworzywa sztuczne po-zwalają na zmniejszenie zu-życia energii szczególnie w fazie użytkowania wyrobu. W przypadku np. zmywa-rek do naczyń aż 90% ener-gii jest zużywane w okresie użytkowania, tylko 9,8% w fazie produkcji i zaledwie 0,2% podczas utylizacji, po zakończeniu użytkowania urządzenia.

AKTYWNA OCHRONA Tworzywa sztuczne są

również niezbędne w budow-nictwie. Wykorzystuje się je w izolacjach, systemach ru-rowych i wentylacyjnych, w ramach okiennych oraz przy aranżacji wnętrz. Produkcja elementów z tworzyw jest efektywna pod względem kosztów, dodatkowo ich montaż jest łatwy i szybki, a eksploatacja tania. Często nie wymagają one bowiem konserwacji i można je użyt-kować przez długi czas.

Materiały budowlaneróżnią się bardzo pod wzglę-

Tworzywa sztuczne - materiał Tworzywa sztuczne towarzyszą nam od ponad 100 lat. Trudno doszukać się dziedziny życia, w której nie byłyby obecne. Są tak powszechne, że prawie nie zwracamy na nie uwagi. Mało kto tak naprawdę zdaje sobie sprawę z tego, jak bardzo zmieniły one świat, a zmieniły go naprawdę bardzo.

� CZY WIESZ, ŻE… energia odzyskana z

jednej zużytej torby plastikowej pozwala oświetlić pokój 60 W żarówką przez 10 min?

Transport

Ogrzewanie i energia

Inne (nieenergetyczne)

Przemysł chemiczny

Przemysł tworzywsztucznych

45%

42%

5%4% 4%

ZUŻYCIE ROPY NAFTOWEJ I GAZU ZIEMNEGO W EUROPIE

Poznaj fakty o tworzywach sztucznychZ dyrektorem Fundacji PlasticsEurope Polska dr Grzegorzem Rytko, rozmawia Mikołaj Brach

“Chcemy budować

świadomość ekologiczną Polakówa”


TWORZYWA SZTUCZNE

k e z

y

u

ą

i a

z

y w a

y

dem izolacji cieplnej. W tym porównaniu tworzywa rów-nież wypadają rewelacyjnie. Panel z tworzywa o grubości 2,5 cm izoluje tak samo jak ściana betonowa o grubości 134 cm!

Do produkcji 1m3 takiego tworzywa potrzeba zaledwie 70 litrów ropy naftowej. Sto-sując ten materiał do izolacji, można zaoszczędzić około 5.500 litrów oleju opałowego w 50 lat. Oznacza to redukcję emisji CO2 do atmosfery o 19 ton. Właściwa izolacja cieplna przekłada się na oszczędno-ści energii oraz emisji CO2 o 70–75% w skali całej Europy.

Jednak nowoczesne two-rzywa to nie tylko izolatory ciepła. Bardzo popularne są również rury z tworzyw sztucznych stosowane w systemach grzewczych i kanalizacyjnych. Mają one wiele zalet, m.in. są ela-styczne, nierdzewne, a ich produkcja jest tania i ener-gooszczędna.

NOWE ŹRÓDŁA ENERGIILiczba ludności rośnie a

wraz z nią „apetyt” na ener-gię. Niestety, zasoby kopal-

nych źródeł energii nie są nieograniczone. Tworzywa sztuczne stwarzają nowe możliwości pozyskania energii i ochrony klimatu. To właśnie z nich wytwa-rza się łopaty wirnika dla siłowni wiatrowych, rury dla elektrowni wodnych, a także membrany dla ogniw paliwowych i zbiorniki na biomasę.

Coraz popularniejsze sta-ją się technologie fotowolta-iczne. Z przeprowadzonych przez Greenpeace badań wy-nika, że w ciągu 20 lat blisko 2 miliardy ludzi mogłyby korzystać z prądu elektrycz-nego pozyskiwanego z ener-gii słonecznej.

Technologie umożliwiają-ce produkcję modułów solar-nych z tworzyw sztucznych są już dostępne. Stosuje się je w systemach słonecznych do pokrycia dachów po-chyłych oraz jako elementy osłon przeciwsłonecznych.

EKOLOGICZNE PODRÓŻOWANIE

Prawie 90% ropy nafto-wej w Europie zużywane jest jako opał lub paliwo, czyli

wykorzystywane jest jed-norazowo. Najwięcej paliwa zużywa się podczas podró-ży i transportu samochoda-mi, koleją, samolotami oraz statkami.

Ludzie podróżują często, bo muszą, a jeszcze czę-ściej, bo chcą. Nie są raczej skłonni do rezygnacji z wy-cieczek lub urlopów. Zatem istotne zmniejszenie prze-wozów nie jest możliwe. Dlatego też należy dążyć do oszczędności energii pod-czas podróży i transportu. Można tego dokonać, m.in. obniżając masę środka transportu. Mniejszy ciężar oznacza mniejsze zużycie paliwa i związaną z tym obniżoną emisję CO2.

Rozwiązaniem jest zastoso-wanie materiałów kompozyto-wych z tworzyw sztucznych. Są nie tylko lżejsze (kompozyty o 60% lżejsze niż stal i 20% lżejsze od aluminium), ale od-znaczają się wyższą wydajno-ścią niż materiały tradycyjne. Charakteryzują się również znacznie mniejszą podatnością na korozję.

Nowe materiały kompo-zytowe wzmocnione włók-

nami (np. węglowymi) zre-wolucjonizowały budowę samolotów i samochodów. Przykładowo najnowsza generacja samolotów Bo-eing 787-Dreamliner wy-konana jest w 50% z włók-na węglowego. Kadłub i skrzydła prawie w całości zbudowano z materiałów kompozytowych. Pozwoliło to na obniżenie masy sa-molotu aż o 10 ton!

Dzięki zastosowaniu two-rzyw sztucznych możliwe było powiększenie o 50% wielkości otworów okiennych. Umożliwiło to zaoszczędzanie energii elektrycznej zużywa-nej na oświetlenie.

Również Airbus posta-wił na kompozyty. Model A350XWB będzie zbudo-wany w 52% z materiałów sztucznych. Każdy gram zaoszczędzonej masy ma pozytywny wpływ na środo-wisko naturalne.

W typowym samocho-dzie osobowym komponenty z tworzyw sztucznych za-stąpiły wiele tradycyjnych materiałów. Wpłynęło to pozytywnie na bilans ekolo-giczny. Szacuje się, że przy 10-letnim okresie użytko-

wania samochodu i średnim przebiegu 20 000 km rocz-nie samochody osobowe zużywają na europejskich drogach rocznie o około 2,4 miliona ton paliwa mniej.

POWTÓRNE WYKORZYSTANIE TWORZYW

Zastosowanie tworzyw sztucznych jest bardzo sze-rokie i jego wykorzystanie rośnie. Pamiętać jednak na-leży, że podobnie jak inne materiały tworzywa pod-

legają również odzyskowi. Można je wykorzystać na wiele sposobów po zakoń-czeniu cyklu życiowego wy-robów, z korzyścią dla śro-dowiska naturalnego.

Z powtórnym wykorzy-staniem tworzyw sztucznych związana jest zasada 4R:

• Redukuj (Reduce) – oznacza oszczędność ener-

gii i zmniejszenie emisji CO2

podczas fazy użytkowania wyrobów z tworzyw sztucz-nych, a także ograniczanie odpadów i strat dzięki zasto-sowaniu np. lżejszych bute-lek, cieńszych folii,

• Używaj ponownie (Reu-se) – liczne wyroby z tworzyw są wykorzystywane powtór-nie, m.in. butelki, torby, pu-dełka; dzięki nim w czysty i wygodny sposób możemy przemieszczać towary,

• Poddawaj recyclin-gowi (Recycle) – oznacza recycling zużytych wyro-bów na dwa sposoby: me-chaniczne przetwarzanie na surowiec do produk-cji nowych wyrobów lub przetworzenie odpadów z tworzyw sztucznych na surowce chemiczne słu-żące do produkcji no-wych produktów (tworzyw sztucznych lub innych),

• Odzyskuj (Recover)– oznacza odzysk energii poprzez współspalanie w odpowiednich instalacjach produkujących energię lub produkcję paliw alterna-tywnych z odpadów, dzięki czemu oszczędzamy kopalne surowce energetyczne.

przyszłości

Tworzywa sztuczne to œwiadomy wybór w trosce o przysz³oœæ• Oszczêdnoœæ energii i ochrona klimatu • Racjonalne wykorzystanie zasobów naturalnych

www.plasticseurope.pl

Pomyœl inaczej o energii

FAKTY I LICZBY

50% WSZYSTKICH TOWARÓW W EUROPIE JEST PAKOWANYCH W TWORZYWA SZTUCZNE

17% OGÓŁU MASY OPAKOWAŃ STANOWIĄ TWORZYWA SZTUCZNE

40 GRAMÓW WAŻY PUSTA BUTELKA PET, TO 1/10 MASY BUTELKI SZKLANEJ

3,5% TRANSPORTU JOGURTU STANOWIĄ OPAKOWANIA, OPAKOWANIA SZKLANE WAŻĄ 10X WIĘCEJ

� CZY WIESZ, ŻE… tkaninę typu polar

wytwarza się ze zużytych butelek PET? Na jedną bluzę polarową potrzeba tylko 35 zużytych butelek.

REKLAMA


KONFERENCJA

W

j

Biopaliwa z alg morskich, energooszczędne samochody. Te oraz wiele innych nowo-czesnych technologii będzie można zobaczyć na wysta-wie towarzyszącej konferen-cji klimatycznej w Poznaniu.

Konferencji COP 14 towa-rzyszyć będzie unikalna świa-towa wystawa „Technologie dla ochrony klimatu”.

Podczas niej zobaczyć bę-dzie można około 130 naj-ważniejszych i najbardziej oryginalnych urządzeń i in-stalacji, które służą ochronie klimatu.

Ten autorski pomysł mi-nistra środowiska, prof. Ma-cieja Nowickiego, eksperta w sprawach środowiskowych, w praktyczny sposób re-alizuje postulat transferu technologii - jednego z 4 głównych obszarów tema-tycznych podczas Konferen-cji klimatycznej.

„Podczas poprzedniej Kon-ferencji klimatycznej na Bali zauważyłem, że dyskusje nad transferem technologii są zbyt teoretyczne. W Polsce, gdzie wielki nacisk będzie położo-ny na technologie, chcieliśmy pokazać także ich praktyczną stronę” – powiedział minister Maciej Nowicki.

Wśród technologii zapre-zentowane zostaną, m.in. naj-nowsze rozwiązania wyko-rzystujące wodór jako paliwo,

energooszczędne samochody oraz przyjazne środowisku materiały izolacyjne. Na par-kiecie do tańca zwiedzający będą mogli sami wyprodu-kować energię elektryczną potrzebną do oświetlenia i zapewnienia muzyki. A me-chanizm jest prosty - na sku-tek naciskania kolejnych frag-mentów podłogi wytwarzany jest prąd.

Na wystawie pokazane zostaną także egzotyczne wy-nalazki typowe wyłącznie dla określonych regionów świa-ta. Do najciekawszych należą

m.in. wiszące ogrody Bangla-deszu, łapacze mgły używane na Wyspach Zielonego Przy-lądka, które pozwalają na po-zyskiwanie wody z atmosfery czy solarna kafejka interneto-wa z Gambii.

Poznańska ekspozycja bę-dzie unikalną i pierwszą takąna świecie kombinacją bardzozaawansowanych i nowocze-snych technologii, jak np. pro-dukcja biopaliw z alg morskichoraz system klimatyzacji dlaautobusów wychwytujący CO2

oraz genialnie prostych roz-wiązań, często wykonanychsamodzielnie. Ekspozycja nieominie ponadto nowatorskichtechnologii stworzonych w Pol-sce, jak np. statek z napędempłetwowym.

Organizatorzy wystawyzadbali także, aby miała onainteraktywny charakter. Niezabraknie więc wynalazkówwymagających zaangażowaniazwiedzających. Do ich dyspo-zycji oddana zostanie interak-tywna gra, prezentująca zmia-ny klimatu Ziemi w przypadkuróżnych wyników negocjacjidotyczących redukcji emisji ga-zów cieplarnianych.

Wystawa będzie dostępnadla zwiedzających w trakciecałej Konferencji COP 14 (1–12grudnia 2008 r.) oraz jeszczedwa dni po jej zakończeniu.Wstęp na ekspozycję będziebezpłatny.

W tym roku Poznań go-ścić będzie uczestni-

ków 14 Konferencji Stron Ramowej Konwencji Na-rodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu. Konwencja ta, przyjęta 9 maja 1992 r. w Nowym Jorku na tzw. Szczycie Zie-mi, weszła w życie dwa lata później, a do dziś ratyfi ko-wały ją wszystkie państwa ONZ, czyli 192 kraje.

W dniach 1–12 grudnia COP 14 (Conference of the Parties – COP) odbędzie się w Poznaniu. COP jest najbardziej prestiżo-wym forum dyskusji politycz-nej na temat ochrony klimatu. To spotkanie krajów – stron Konwencji Klimatycznej ONZ. Szacuje się, że w tym roku do Poznania na konferencję COP 14 przyjedzie około 8 tysięcy uczestników: przedstawicieli rządów z ministrami środowi-ska na czele oraz akredytowa-nych obserwatorów i przed-stawicieli międzynarodowych mediów.

Tej rangi konferencja klimatyczna odbywa się w Polsce po raz pierwszy. Co roku skupia ona przedsta-wicieli ponad 190 krajów świata. W wyniku Konfe-rencji w 1997 r. powstało największe (i najskutecz-niejsze jak dotąd) światowe porozumienie o redukcji gazów cieplarnianych – Protokół z Kioto.

COP 14 będzie pionier-skim wydarzeniem jeśli cho-dzi o organizację spotkań o tej randze w Polsce. Polska zyskując prawo i zaszczyt do przyjęcia gości konferencji w Poznaniu w 2008 r., ma szansę na zaprezentowanie możliwości organizacji waż-nych i międzynarodowych wydarzeń. Skutki zmian kli-matu mają wpływ na wszyst-kie aspekty życia ludzi: ich bezpieczeństwo, zdrowie, gospodarkę. O skuteczno-ści działań podejmowanych na rzecz przeciwdziałania zmianom klimatu decydu-ją przede wszystkim: ich szybkość i skuteczność oraz włączenie w nie wszystkich krajów świata.

Neopor®: Przytulna izolacja

Stworzyć przyjemny klimat w domu,

przyczyniając się jednocześnie do

ochrony środowiska – przed takim

wyzwaniem staje każdy właściciel

domu jednorodzinnego. Odpowiedzią

na nie jest Neopor® firmy BASF.

Srebrnoszare płyty izolacyjne z

granulek Neoporu® firmy BASF

zawierają drobne cząsteczki grafitu,

które odbijają promieniowanie

cieplne i poprawiają izolacyjność –

zarówno w nowych, jak i w moder-

nizowanych budynkach. Oszczędza

to koszty energii. Kolejną korzyścią

dla środowiska jest mniejsza emisja

szkodliwego dwutlenku węgla.

Neopor®: Innovation in Insulation.

www.neopor.pl

Produkty BASF na

wystawie „Technologie

dla ochrony klimatu“

w ramach Konferencji

Narodów Zjednoczonych

w sprawie zmian kli-

matu 1-12. XII, Poznań,

Międzynarodowe Targi

Poznańskie, hala nr 5.

Zapraszamy na prezen-

tacje BASF – 5 grudnia, godz. 11.00, hala nr 5

(antresola)

Konferencja klimatyczna COP 14Organizacja konferencji klimatycznej COP 14 pozwala Polsce na rzeczywiste włączenie się w koordynację działań na globalnej arenie politycznej, gdzie zmiany klimatu na świecie już dawno przestały być sprawą związaną wyłącznie z ochroną środowiska.

Łapacze mgły na wystawie w Poznaniu

PROTOKÓŁ Z KIOTO- uzupełnienie Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (United Nations Framework Convention on Climate Change) i międzynarodowe porozumienie dotyczące globalnego ocieplenia. Został wynegocjowany na konferencji w Kioto w grudniu 1997 r. Traktat wszedł w życie 16 lutego 2005 r.Na mocy postanowień protokołu kraje, które zdecydowały się na jego ratyfi kację, zobowiązały się do redukcji do 2012 r. własnych emisji o 5,2% dwutlenku węgla, metanu, tlenku azotu, HFC i PFC – gazów powodujących efekt cieplarniany. W przypadku niedoboru bądź nadwyżki emisji tych gazów sygnatariusze umowy zobowiązali się do zaangażowania się w „wymianę handlową”, polegającą na odsprzedaży lub odkupieniu limitów od innych krajów. Jeżeli protokół z Kioto zostanie w pełni wprowadzony z sukcesem w życie, to przewiduje się, na skutek jego postanowień, redukcję średniej temperatury globalnej pomiędzy 0,02°C a 0,28°C do roku 2050.

“Wystawa będzie pierwszą taką prezentacją zaawansowanych

technologii na świecie”

REKLAMA


BUDOWNICTWO

P od pojęciem domu pasyw-nego kryje się bardzo ener-

gooszczędny dom. W naszym klimacie zdecydowaną część zużycia energii w domu sta-nowi ogrzewanie, to właśnie tu można osiągnąć największe oszczędności. W sytuacji, gdy ceny nośników energii robią się coraz wyższe, nie ma innego wyjścia, jak tylko zmniejszać ich zużycie. Domy pasywne radzą sobie z tym doskonale. Dzięki zastosowanym „sztucz-kom” metr kwadratowy domu pasywnego ogrzewa się przez cały rok przy użyciu tylko 15 kWh ciepła – ilości powsta-łej ze spalenia ok. 2 m3 gazu ziemnego albo niecałych 3 kg węgla. To kilka razy mniej niż w przypadku typowego budo-wanego dziś domu (ten może zużywać nawet 120 kWh/m2 rocznie) lub „zwykłego” domu energooszczędnego (ten będzie wymagać kilkadziesiąt kWh na ogrzanie metra kwadrato-wego rocznie).

ODZYSKUJEMY CIEPŁOJak osiągnięto tak wyśru-

bowany poziom energoosz-czędności? Przede wszystkim ograniczono do minimum wszystkie straty ciepła z bu-dynku. Ściany, dach i podłoga są ocieplone odpowiednio gru-bą warstwą materiału izolacyj-nego. To samo dotyczy zako-panego w ziemi fundamentu. Wyeliminowano tzw. mostki termiczne, czyli miejsca, któ-rymi ucieka ciepło pomimo zamontowania izolacji (np. szczeliny między pojedyn-czymi płytami styropianu czy parapety). Zrezygnowano z niedającej się regulować wen-tylacji grawitacyjnej. Zamiast niej w każdym domu pasyw-nym musi być zainstalowana centrala wentylacji mecha-nicznej z odzyskiem ciepła (rekuperatorem). Rekuperator to wymiennik ciepła, który podgrzewa świeże powietrze pobierane z zewnątrz, jedno-cześnie schładzając wydmu-chiwane zużyte powietrze.

Aby zmniejszyć straty cie-pła związane z wentylacją, powietrze z zewnątrz prze-pływa przez tzw. gruntowy wymiennik ciepła, ogrzewa-jąc się przykładowo z -15°C do +3°C. Zadbano o to, aby

dom był maksymalnie szczel-ny. Pozwala to wyeliminować wychładzanie pomieszczeń wynikające np. z naporu zim-nego wiatru na nieszczelne okna lub drzwi. Jednocześnie pozwala na lepsze odzyskanie ciepła z wydmuchiwanego zu-żytego powietrza. W typowym domu pasywnym rekuperator pozwala odzyskać 75–90% ciepła uciekającego przez wentylację.

Taki dom musi być też ko-niecznie wyposażony w no-woczesne, złożone z kilku szyb (nierzadko pokrytych powło-kami odbijającymi do wnętrza promieniowanie podczerwone) okna, wypełnione szlachetnym gazem (na przykład argonem). Część z nich jest nieotwieralna, co pozwala na dalsze zmniej-szenie strat ciepła.

Duża część ciepła niezbęd-nego do ogrzania domu po-zyskiwana jest z pasywnego ogrzewania słonecznego. Po-łudniowa elewacja domu pa-sywnego jest niemal w całości przeszklona. Z kolei ściany północne są niemal pozbawio-ne okien, aby nie generować niepotrzebnych strat ciepła. Nowoczesne okna pozwalają z jednej strony zatrzymać ciepło w środku budynku, z drugiej wpuszczają do wnętrza po-mieszczeń tak dużo energii słonecznej, jak jest to możliwe. Dzięki temu można spalić w instalacji grzewczej mniej pa-liwa, a często nawet w ogóle jej nie włączać. Aby jednak

okna latem nie przegrzewały domu, zasłania się je żaluzja-mi, roletami, markizami albo dobrze ustawionymi okapami. To z kolei zmniejsza wydatki na pracę klimatyzatorów.

Często źródłem ciepła dla domu pasywnego jest pompa ciepła zintegrowana z układem wentylacji. Zimą wystarcza ona do utrzymania w domu pożąda-nej temperatury. Czasem stosuje

się również klasyczne układy z kotłem grzewczym (gazowym, olejowym albo dowolnym in-nym), oczywiście o odpowied-nio małej mocy – znacznie mniejszej niż w typowym domu jednorodzinnym.

PASYWNY KOMFORTDom pasywny zazwy-

czaj nie jest tak atrakcyjny wizualnie jak inne projekty. Aby zmniejszyć straty ciepła, buduje się go zazwyczaj w jak najprostszej bryle. Często przyjmuje formę zniekształ-conego pudełka albo domu parterowego z poddaszem użytkowym, zbudowanego na planie prostokąta. Nie buduje się w nim okien wykuszowych ani lukarn, bo zwiększają one znacząco powierzchnię ścian

zewnętrznych (a więc i straty ciepła) przy niewielkim wpły-wie na wielkość powierzchni użytkowej domu. Nie buduje się balkonów przymocowa-nych do ścian, bo one w kla-sycznym budynku działają jak żeberko w kaloryferze – zwięk-szając powierzchnię oddawa-nia ciepła stanowią doskonały mostek cieplny! Nie każdemu to się oczywiście podoba…

Komfort życia w domu pasywnym jest nie mniejszy niż w typowym lub energo-oszczędnym domu. Często jest nawet wyższy. Brak wentyla-cji grawitacyjnej oznacza, że zimne powietrze nie wpływa do domu wszelkimi nieszczel-nościami. Tych zresztą nie ma – powietrze do domu dostaje się bowiem głównie przez cen-tralę wentylacyjną. Stamtąd jest rozprowadzane tam, gdzie jest potrzebne i we właściwych ilościach. To z jednej strony pozwala na zapewnienie odpo-wiedniej świeżości powietrza (zbyt mała jego ilość to więk-sze stężenie dwutlenku węgla i wilgoci), a z drugiej strony nie dopuszcza, aby powietrze w domu było przesuszone (jakie ma to znaczenie dla komfortu, wiedzą niemal wszyscy).

Wentylacja mechaniczna działa również latem, czego nie można powiedzieć o wentyla-cji grawitacyjnej. Nawiew po-wietrza zaczerpniętego przez gruntowy wymiennik ciepła latem obniża jego temperatu-rę, czego również nie da się przecenić. Dzięki dobrej izola-cji w domu pasywnym nie ma zimnych ścian zewnętrznych. Wszystkie ściany pokoi są tak samo ciepłe, co też podnosi komfort cieplny. Stojąc obok zimnej ściany, odczuwamy chłód – w domu pasywnym nie ma tego problemu.

Rezygnacja z typowej insta-lacji grzewczej wyposażonej w kaloryfery pozwala na niemal dowolne zagospodarowanie przestrzeni. Sam fakt pozba-

wienia pomieszczeń grzejni-ków o wątpliwej urodzie nie zawsze ma znaczenie, w końcu o gustach się nie dyskutuje.

Wyłączenie ogrzewania w domu pasywnym nie powodu-je drastycznego wychładzania budynku. W środkowoeuro-pejskim klimacie temperatu-ra w jego wnętrzu będzie się zimą obniżać o ok. pół stopnia dziennie aż w końcu ustabili-zuje się na poziomie ok. 15°C.

INWESTYCJA W PRZYSZŁOŚĆPomysł na budynki pasyw-

ne pojawił się w Niemczech. I tam są one ledwie ok. 5% droższe od typowych projek-tów. W Polsce ta różnica sięga nawet 20-30%, co po części wynika z nieznajomości w kraju nowych technologii, ale także z większych trudności ze spełnieniem standardu domu pasywnego w naszym nieco ostrzejszym klimacie.

Z punktu widzenia aktual-nej sytuacji na rynku kredyto-wym wielu inwestorów będzie raczej starało się za wszelką cenę zmniejszać wysokość za-ciąganych kredytów. W związ-ku z tym zmniejszać koszt bu-dowy domu.

W sytuacji posiadania kredytu na niemal całe życie koszty te mogą mieć nieba-gatelny wpływ na późniejszą jego spłatę. Z punktu widzenia banku kredytobiorca, który zainwestuje w lepsze ocieple-nie domu, powinien być pew-niejszy od tego, który będzie musiał wydawać mnóstwo pieniędzy na ogrzewanie. Nie-stety, banki nie zaglądają w projekty domów – wtedy mo-głyby dofi nansować dodat-kową warstwę styropianu czy lepsze okna, aby później mieć większą pewność, że kredyto-biorca nie będzie miał proble-

mów ze spłatą zobowiązania. Im więcej czasu upłynie,

tym domy pasywne będą bar-dziej opłacalne. Przede wszyst-kim dlatego, że ta dzisiejsza nowość z czasem w Polsce się upowszechni. Nowoczesne technologie stawiania ścian i ocieplania ich tak, aby unikać mostków cieplnych, staną się lepiej znane dla ekip budują-cych domy. Nie tylko dla sa-mych wykonawców, bo prze-cież dom pasywny musi być zaprojektowany od podstaw. Dzięki temu budowa domu pasywnego stanie się tańsza.

Nie sposób też nie brać poduwagę zmian cen nośników energii. Dziś nikt nie jest w stanie trafnie przewidzieć, ile będzie kosztować gaz ziemny lub energia elektryczna za 10 lat. A przecież dom buduje się nie na lat kilka, tylko na okres znacznie dłuższy. Im droż-sze będą nośniki energii, tym szybciej zwrócą się dodatkowe nakłady na budowę domu pa-sywnego.

Z czasem być może wzro-śnie również świadomość inwestorów. Dziś dom musi być przede wszystkim ładny i funkcjonalny. Ale tak jak dziś zaczyna się coraz częściej ku-pować samochód oszczędny w miejsce ładnego i wygodnego, tak w przyszłości będzie się też budować domy. Ludzie muszą zdawać sobie sprawę z tego, że każdy detal na planie ich bu-dynku muszą analizować rów-nież w kontekście przyszłych wydatków na jego utrzyma-nie. Wprowadzenie obowiąz-kowych świadectw energe-tycznych dla sprzedawanych nieruchomości też powinno w tym pomóc – mieszkania i domy przestaną być „zimne” albo „ciepłe”, a staną się „tanie do ogrzania”.

y

ą

h a

2

h e h

m

y a e w a

u i

a e

e

e

Dom pasywny – inwestycja w przyszłośćIdea domu pasywnego polega na maksymalnym ograniczeniu zużycia energii. Dzięki swojej innowacyjnej konstrukcji zużywa on zaskakująco mało energii.

“Rekuperator pozwala odzyskać 75–90% ciepła uciekającego przez

wentylację”

“1m2 domu pasywnego ogrzewa się przez cały rok przy użyciu tylko

15 kWh ciepła”

foto

: BA

SF


ENERGIA

j

W yczerpanie się zasobów kopalin, m.in. ropy naf-

towej oraz węgla, jest tylko kwestią czasu. Te zasoby nie odnawiają się w żaden sposób. Natura dała nam jednak możli-wość wykorzystania całkowicie odnawialnych źródeł energii. Do najpopularniejszych i naj-częściej wykorzystywanych należą: energia słoneczna i wiatrowa. W końcu słońce bę-dzie świecić zawsze, tak samo jak nagle nie przestanie wiać wiatr.

Już obecnie udział odna-wialnych źródeł energii w bilansie paliwowo-energe-tycznym świata wynosi oko-ło 18%. Wielkość ta wynika zarówno z rozwoju nowych technologii wykorzystujących odnawialne źródła energii, jak również z faktu, że część lud-ności świata nie ma dostępu do konwencjonalnych źródeł energii.

W Polsce odnawialne źró-dła energii cieszą się coraz większym zainteresowaniem. Dzieje się tak przede wszyst-kim ze względu na koszty. Wykorzystując (chociaż czę-ściowo) energię pochodzącą ze źródeł odnawialnych, można

zaoszczędzić m.in. na ogrze-waniu domu. Montowane na dachach panele słoneczne są i u nas coraz częstszym wido-kiem. Czy rozwiązanie to jest opłacalne?

ENERGIA SŁONECZNAMożliwości wykorzystania

energii słonecznej w warun-kach polskich związane są z dostosowaniem urządzeń wykorzystujących ten rodzaj energii do ilości i rozkładu promieniowania słonecznego.

Zastosowanie promienio-wania słonecznego w naszym kraju zależy od rocznych wartości nasłonecznienia (in-solacji), wyrażających ilość energii słonecznej padającej na jednostkę powierzchni płaszczyzny poziomej w jed-nostce czasu.

Rozkład sum nasłonecznie-nia na jednostkę powierzchni poziomej w skali roku wy-konany został przez Polską Akademię Nauk dla wskaza-nych rejonów kraju. Gęstość promieniowania słonecznego w skali roku, wynosi więc od 900 kWh/m2 dla południowej części Polski do 1150 kWh/m2 dla obszaru nadmorskiego i regionu podlasko-lubelskiego. Taki rozkład wynika niewąt-

pliwie ze stanu przeźroczy-stości atmosfery, która nad obszarem Polski południowej charakteryzuje się silnym za-nieczyszczeniem.

Tematyka wykorzystania omawianej energii pierwotnej w instalacjach słonecznych związana jest też z liczbą dni słonecznych. W ciągu roku bowiem najwięcej jest ich w czerwcu i lipcu. Nato-miast w listopadzie, grudniu czy styczniu liczba godzin nasłonecznienia osiąga naj-niższy poziom. Największe nasłonecznienie, czyli liczba godzin ze słońcem, występuje w Gdyni – 1671 godzin/rok, a najmniejsze w Katowicach 1234 godzin/rok.

Roczne nasłonecznienie w Polsce odpowiada średnio 1000 kWh/m2, to i tak równo-waży energię zawartą w ok. 100 l oleju opałowego lub 100 m3 gazu ziemnego. Energe-tyka naszego kraju aż w 95% opiera się na energii pocho-dzącej z węgla kamiennego i brunatnego, zatem korzyści wynikające z zastosowania energii słonecznej przema-wiają za słusznością wspiera-nia inwestycji zmierzających do jej wykorzystania.

Instalacje solarne wyko-rzystywane są głównie do podgrzewania wody. Aby można było mówić o efek-tywnym rozwiązaniu, należy zamontować ok. 2,5-3 m2 ko-lektorów płaskich w przelicze-niu na 100 dm3 dobowego zu-życia ciepłej wody. Instalacja taka wystarczy do podgrzania ok. 70% w miesiącach letnich i do 50% wody w skali całego roku. Oznacza to, że pozwo-li na zaoszczędzenie ok. 350 kWh z każdego zainstalowa-nego 1m2 kolektorów.

ENERGIA WIATROWADrugim pod względem po-

pularności źródłem energii od-nawialnej w Polsce jest energia wiatrowa. Na około 60% kraju

wykorzystanie siły wiatru jest opłacalne. Najlepsze warunki pod względem zasobów energii wiatru są: wybrzeże Bałtyku, wyspa Uznam, Suwalszczy-zna, środkowa Wielkopolska i Mazowsze oraz Beskid Śląski i Żywiecki.

Zastosowanie energiiwiatrowej jest dużo bardziej uniwersalne niż energii sło-necznej, która wykorzystywa-na jest przede wszystkim do podgrzewania wody. Siłownie wiatrowe są przeznaczone dla znacznie większych odbior-ców, takich jak gospodarstwa rolne.

Mają one w polskich go-spodarstwach rolnych ciągle rzadkie zastosowanie. Jest to spowodowane wysoką ceną urządzeń, brakiem narodo-wego programu promowania czystej energii.

Energia wiatru może byćwykorzystywana do:

• ogrzewania pomieszczeńinwentarskich i domowych,

• grzania wody techno-logicznej i dla gospodarstw domowych,

• napędu urządzeń tech-nologicznych i innych w okresie występujących więk-szych prędkości wiatru, np. napędu wentylatorów do suszenia ziarna i siana, urzą-dzeń do przygotowania pasz, urządzeń do natleniania gno-jowicy itp.,

• napędu pomp wodnychdla pozyskania wody, nawad-niania, odpompowywania wód depresyjnych itp.

• napędu kompresorów donatleniania wód w zbiorni-kach chowu ryb w jeziorach i innych ujęciach wodnych.

Aby inwestycja w elek-trownię wiatrową była opłacalna, konieczny jest właściwy dobór odpowied-niej konstrukcji. Pod uwagę należy brać następujące pa-rametry:

• rejon Polski (siła wiatru),• wysokość wieży elek-

trowni (im większa moc, tym potrzebna wyższa wieża), na różnych prędkościach wieją wiatry o różnym natężeniu,

• zapotrzebowanie energii(kWh na rok).

Przy wykorzystaniu od-powiednich wzorów można dobrać elektrownię o określo-nej średnicy wirnika, np. 5m

Odnawialne źródła energii zyskują na popularnościWzrost zapotrzebowania na energię, jak również coraz wyższe koszty pozyskiwania jej ze źródeł kopalnych spowodowały, że coraz większą popularnością cieszą się odnawialne źródła energii.

MAPA NASŁONECZNIENIA POLSKIOpublikowana przez Komisję Europejską mapa nasłonecznienia pozwoli obliczyć oreintacyjne ilości energii wyprodukowanej z urządzeń wykorzystujących promieniowanie słoneczne.

Źródło: http://re.jrc.ec.europa.eu

“18% wynosi udział odnawialnych źródeł energii

w bilansie paliwowo-

-energetycznym świata”

foto: Global Wind Energy Council


ENERGIAodpowiada mocy elektrowni około 5 kW.

ENERGIA WODNAZe względu na położenie

geografi czne oraz liczbę rzek w Polsce wykorzystywane są również elektrownie wodne. Roczne zasoby hydroenerge-tyczne Polski wynoszą 8 800 GWh. W 2006 r. wykorzysty-wano jedynie ok. 25% tego zasobu. W latach 2008–2020 przewidziano dodatkowe wy-korzystanie zasobów hydro-energetycznych na poziomie 882 GWh.

Potencjał hydroenerge-tyczny Polski jest zatem rela-tywnie duży. Znacznie gorzej jednak wypada wykorzystanie tego potencjału. Inwestowa-nie przez rząd w elektrownie wodne jest niewystarczające. Oczywiście możliwe jest uru-chomienie małej elektrowni wodnej (MEW) przez indy-widualnych inwestorów lub fi rmy. Aby racjonalnie podjąć

decyzję o budowie MEW, za-wsze należy sporządzić anali-zę wad i zalet projektu, biorąc pod uwagę wszystkie możliwe przeciwności począwszy od uzyskania Pozwolenia Wod-no- -prawnego, a skończyw-szy na możliwych protestach ekologów, innych użytkow-ników wód, mieszkańców itp.

oraz wszystkie ewentualne korzyści. Bezwzględnie nale-ży stosować zasadę ostrożne-go szacowania korzyści oraz przesadnego uwzględniania przeciwności.

Taka właśnie analiza na-zywa się studium wykonalno-ści i dopiero na tej podstawie można podjąć racjonalną de-cyzję o budowie MEW.

Dla inwestora dysponu-jącego własnymi środkami Studium Wykonalności może być sporządzone w dowolnej formie, gdyż to wyłącznie on ponosi odpowiedzialność za ewentualne fi asko przedsię-wzięcia.

Inwestorzy, którzy zamie-rzają skorzystać z kredytów na fi nansowanie MEW, muszą zawsze sporządzić dla insty-tucji fi nansującej wiele roz-maitych dokumentów, pierw-szym z nich i podstawowym jest zwykle studium wykonal-ności, które stanowi materiał wyjściowy do dalszych roz-mów i ewentualnego podjęcia stosownej decyzji.

BIOMASADo celów energetycznych

można wykorzystać również tzw. biomasę. Możemy do niej zaliczyć następujące su-rowce: trociny, słomę, ścięte konary drzew, odpadki drew-na tartacznego. Rynek ten uzupełniają plantacje szybko rosnących wierzb krzewia-stych (Salix viminalis), śla-zowca pensylwańskiego (Sida hermaphrodita Rusby) oraz miskanta olbrzymiego (trawa słoniowa – Miscanthus sin-nensis giganteus).

Spalanie biomasy pozwala na wykorzystanie terenów, któ-re nie nadają się do wykorzy-stania rolniczego lub uprawy

są tam nieopłacalne. Spowodo-wane jest to niską rentownością produkcji rolnej i problemami ze zbytem. Z drugiej strony jest ona źródłem relatywnie taniej energii.

Biomasę można wykorzy-stać głównie do ogrzewania gospodarstw rolnych i in-nych obiektów na terenach wiejskich. Może ona stano-wić znaczny udział w części źródeł odnawialnych bilansu paliwowego Polski. Wyko-rzystanie biomasy do celów energetycznych w niektórych

regionach Polski stało się na tyle powszechne, że obser-wuje się tam brak tradycyjnej biomasy z odpadów przemy-słu drzewnego i leśnictwa. Dzięki pozyskiwaniu biomasy z użytków rolnych powiększa się rynek produktów rolni-czych, powstają nowe miejsca pracy na terenach najbardziej zagrożonych bezrobociem i powiększają dochody lokal-nych społeczności.

Plony roślin wynoszą średnio 15 t/rok/ha. Przy wartości kalorycznej rzędu

12 MJ/kg (wilgotność ok. 35%) plon z jednego hekta-ra zastępuje 7 ton węgla, co w pełni może zaspokoić po-trzeby energetyczne gospo-darstwa domowego.

Aby móc wykorzystać biomasę, konieczne jest przystosowanie kotłów cen-tralnego ogrzewania spa-lających węgiel do spala-nia biomasy. W większości wypadków nie jest to duży problem. Proste jest też zautomatyzowanie procesu spalania. Nakład inwestycyj-

ny wynosi od około 10.000 zł przy mocy kotła do 40 kW do 50.000 zł przy mocy 500 kW. Inwestycje te mogą być dofi nansowane przez Woje-wódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej do wysokości 75% nakładów.

Faktyczny koszt przejściana spalanie biomasy może wynieść tylko 2.500 zł, a korzyści z tego płynące na pewno wielokrotnie prze-wyższą poniesione nakłady fi nansowe.

Gdyby ktoś zapytał o naj-większy wspólny mianow-nik obszarów działalności Boscha, odpowiedzią były-by rozwiązania w dziedzi-nie efektywności energe-tycznej i ochrony klimatu.

Troska o środowisko natu-ralne jest ważnym elementem strategii Boscha, która zakłada długofalowy rozwój ekono-miczny przedsiębiorstwa zhar-monizowany z oszczędnym obchodzeniem się z zasobami naturalnymi ziemi i zapew-nieniem czystości środowiska naturalnego. Bosch chce we wszystkich zakresach działal-ności rozbudowywać swoje zaangażowanie w rozwój eko-logicznych technologii, widząc tu równocześnie obszary o du-żym potencjale wzrostu. Od techniki przemysłowej, przez dobra użytkowe, np. elektrona-rzędzia i sprzęt gospodarstwa domowego, techniczne wypo-sażenie budynków, technikę grzewczą, aż po motoryzację koncern stawia na ochronę środowiska i efektywne wyko-rzystanie energii.

INWESTYCJE W EKOLOGICZNE ROZWIĄZANIA

W ubiegłym roku fi rma zainwestowała 3,6 miliarda euro w działalność badaw-czo-rozwojową, co stano-wiło 7,7 proc. całkowitego obrotu fi rmy. Aż 40 proc. tego budżetu, czyli ponad 1,4 miliarda euro, fi rma prze-znaczyła wyłącznie na ekolo-giczne rozwiązania. Co drugi z ok. 3200 wynalazków, jakie przedsiębiorstwo zgłasza co roku do patentu, pochodzi z dziedziny „czystej techno-logii”. Oprócz efektywności energetycznej, zaangażowa-nie Boscha w ochronę środo-wiska będzie w coraz silniej-szym stopniu ukierunkowane na udostępnianie i wykorzy-stanie energii odnawialnych.

W STRONĘ FOTOWOLTAIKITen kierunek rozwoju po-

twierdza jedna z ostatnich akwizycji Boscha – objęcie 91,17 proc. udziałów w fi rmie Ersol Solar Energy, specjali-zującej się w projektowaniu i produkcji nowoczesnych ogniw słonecznych bazujących na technologii półprzewodni-ków krzemowych. Obejmując większość udziałów w spółce, Bosch zamierza umocnić swo-ją pozycję w segmencie energii odnawialnych oraz rozwijać go w stronę fotowoltaiki. Jak do-tąd żaden z dużych producen-tów nie zdecydował się na tak znaczącą inwestycję w młody i wciąż rozwijający się rynek energii odnawialnych. Już w czerwcu 2007 r. Bosch podjął współpracę z fi rmami BASF oraz Heliatek w zakresie prac nad fotowoltaiką organiczną pozwalającą obniżyć koszty produkcji ogniw solarnych przy równoczesnym zwiększe-niu obszarów ich zastosowań.

WYKORZYSTANIE ENERGII ODNAWIALNYCH

Bosch nie ogranicza dzia-łalności w tym obszarze tylko do energii słonecznej. W pro-dukcję energii ekologicznej za-angażowana jest spółka Bosch Rexroth, która dostarczyła m.in. rozwiązań technologicz-nych używanych do budowy pierwszych – jeszcze prototy-powych – elektrowni wyko-rzystujących prądy morskie u wybrzeży Wielkiej Brytanii i Norwegii. Jest też największym na świecie dostawcą napędów do elektrowni wiatrowych. Koncern inwestuje kolejne środki w tę branżę – obecnie buduje w Norymberdze dużą fabrykę przekładni do elek-trowni wiatrowych. Także w Chinach powstaje zakład pro-dukcyjny, który będzie dostar-czać podzespoły do elektrowni wiatrowych. Firma rozważa też budowę kolejnego zakła-

du, tym razem na kontynencie amerykańskim.

Pozostałe branże Boscha również realizują strategię w zakresie efektywnego wyko-rzystania zasobów energii oraz stosowania rozwiązań przyja-znych środowisku. Dział Tech-niki Grzewczej do końca tego roku zainwestuje 5 milionów euro w rozbudowę zakładu wytwarzającego kolektory sło-neczne w niemieckiej miejsco-wości Wettringen, co wraz z fabryką w Aveiro w Portugalii pozwoli na roczną produk-cję kolektorów na poziomie

350 tysięcy sztuk. Kolektory są sprzedawane pod markami międzynarodowymi i regional-nymi – m.in. Buderus i Junkers. Dzięki przejęciom amerykań-skiego producenta pomp ciepła FHP Manufacturing i szwedz-kiej spółki IVT Holding, Bosch jest też największym na świecie producentem pomp ciepła.

REDUKCJA EMISJI SPALIN I CO2

Bosch bardzo wcześnie uznał branżę motoryzacyjną za dziedzinę powiązaną z ochroną środowiska i zasobów natural-nych. Już w latach 70. ubiegłe-go wieku fi rma wprowadziła program „3 S” (sicher, sauber, sparsam – z niemieckiego bez-piecznie, czysto, oszczędnie),

który ma na celu zwiększeniebezpieczeństwa, ochrony śro-dowiska i oszczędności podczasjazdy samochodem. Obecnieprzedsiębiorstwo pracuje np.nad udoskonaleniem systemusterowania silnikami Diesla, codoprowadzi do dalszej redukcjiemisji dwutlenku węgla nawet o10 proc. Ponadto, wykorzystu-jąc drugą generację systemówwtrysku benzyny DI-Motronic,Bosch pracuje nad koncepcjądownsizingu, dzięki której emi-sja dwutlenku węgla obniżysię o 15 proc. w porównaniudo konwencjonalnych technik

wtrysku. Firma aktywnie działatakże na polu innych systemównapędowych – od napędu hy-brydowego do napędu przyzastosowaniu gazu ziemnegoczy etanolu. Niedawno, wspól-nie z fi rmą Samsung SDI Boschutworzył spółkę, której celembędzie rozwój, produkcja idystrybucja akumulatorów li-towo-jonowych spełniającychwymagania branży motoryza-cyjnej. Ta technologia stanowipodstawę do zastosowania sil-ników elektrycznych do napę-du pojazdów, co pozwala naznaczną redukcję emisji dwu-tlenku węgla.

STREFY ENERGETYCZNE WIATRU W POLSCE

“Na 60% Polski wykorzystanie siły wiatru jest uzasadnione

ekonomicznie”

Bosch – kierunek ekologiaREKLAMA

Bosch Rexroth największym na świecie dostawcą napędów do elektrowni wiatrowych


P o raz pierwszy gorącz-kowe poszukiwania al-

ternatywnych paliw silniko-wych rozpoczęły się w latach 70. XX w., podczas kryzysu naftowego. Wtedy to po raz pierwszy ludzie zaczęli się za-stanawiać, czy nie da się ich paliwożernych samochodów zasilać inaczej. Ewentualnie czy nie da się zmniejszyć ich apetytu na paliwo.

Alternatywne paliwa i technologie motoryzacyj-ne pozwalają na obniżenie kosztów przejazdu, jak rów-nież umożliwiają dbanie o środowisko naturalne. Z jednej strony oszczędzamy paliwa (przede wszystkim ropę naftową), a z drugiej emitujemy mniej gazów cieplarnianych i innych toksycznych składników spalin.

OBNIŻENIE SPALANIA Zmniejszenie zuży-

cia paliwa w samochodzie to najprostsza z metod na zmniejszenie kosztów jego eksploatacji. Wystarczy tyl-ko wziąć gotowy samochód i udoskonalić jego elementy. Silnik, aby korzystając z no-woczesnych technologii miał większą sprawność. Zmien-ne fazy rozrządu, recyrkula-cja spalin i zmienny stopień sprężania oraz nowoczesne sposoby generowania mie-szanki paliwowo-powietrznej pozwalają, aby silnik praco-wał optymalnie w szerszym zakresie obrotów.

Można przeprowadzić komputerowe symulacje i poprawić wzór bieżnika w oponach. To pozwala na kilkuprocentowe obniżenie spalania i zapewnia tę samą (jeśli nie lepszą) przyczep-ność. Można również popra-wić działanie automatycznej skrzyni biegów, zmniejszając straty energii albo dopraco-wać oprogramowanie steru-jące zmianą przełożeń tak, aby silnik pracował w opty-malnym zakresie obrotów.

NAPĘD HYBRYDOWYKrokiem dalej jest wpro-

wadzenie tzw. napędu hy-brydowego. Wykorzystanie silników elektrycznych i akumulatorów obok silnika spalinowego pozwala na od-zyskiwanie energii marno-

wanej w czasie hamowania. Ma to znaczenie zwłaszcza podczas jazdy miejskiej, gdy często trzeba się zatrzymy-wać na światłach.

Silniki elektryczne wspo-magają silnik spalinowy w czasie jego rozpędzania, gdyż za poruszanie się ze stałą prędkością w trasie odpowiada już klasyczny silnik. Napęd hybrydowy jest jednak swojego rodzaju porażką inżynierów pracu-jących w przemyśle motory-zacyjnym. Nie udało im się pokonać nie-

doskonałości silnika spali-nowego w sposób lepszy niż przez wspomaganie go do-datkowym układem silników elektrycznych, komputera i akumulatorów.

Innym rozwiązaniem, które pozwala oszczędzać paliwo w trakcie jazdy miej-skiej jest system start-stop. Pozwala on wyłączyć sil-nik na najkrótszym nawet postoju, trwającym ledwie kilka sekund. Później, w cią-gu ułamka sekundy pozwa-la uruchomić silnik przed podjęciem jazdy, w sposób niemal niezauważalny dla kierowcy.

PALIWA PRZYSZŁOŚCIWiele mówi się o paliwach,

które miałyby zastąpić paliwa ropopochodne. Znalezienie takich alternatyw nie jest trudne, wiele już znamy od

bardzo wielu lat. Olej roślinny był paliwem dla pierwszych silników skonstruowanych przez Rudolfa Diesla. Eta-nol (alkohol etylowy) i jego mieszanki z benzyną są po-wszechnie wykorzystywane do napędzania samochodów w Brazylii już od kilkunastu lat. Biodiesel jest paliwem, o którym mówi się od niedaw-na, podobnie jak o benzynach produkowanych z drewna czy węgla.

Wszelkie biopali-wa wydają się być

na pierwszy rzut oka zba-wienne dla motoryza-cji, klimatu i gospodarki. Pozwalają na tańszą eksplo-atację samochodów, obniżają również emisję gazów cieplarnianych, gdyż zmniej-szają wykorzystanie paliw ro-popochodnych. Do pewnego stopnia pozwalają produkować paliwo we własnym zakresie, na własny użytek. Szkoda tyl-ko, że w szczegółach ich prak-tyczne wykorzystanie nie wy-gląda tak kolorowo.

Producenci nowocze-snych samochodów nie zgadzają się, aby kierowcy tankowali do nich biodiesel lub bioetanol. To się wkrót-ce zmieni – skoro w Brazy-lii dostępne są samochody, które można tankować bio-etanolem, benzyną albo do-wolną ich mieszanką, takie samochody pojawią się i w Polsce. Biodiesel rozpusz-cza uszczelki i przewody paliwowe wykonane z kil-ku, różnych materiałów, ale nic nie stoi na przeszko-dzie, aby do ich produkcji wykorzystywać materiały odporne na jego działanie.

Biopaliwa rzecz jasna mają swoich przeciwników. Niektórzy wręcz twierdzą, że ich produkcja jest zbrod-nicza, bo powoduje głód w biedniejszych państwach świata. Rzeczywiście, prze-stawienie całego transportu

samochodowego na biopa-liwa może wymagać zmiany użytkowania wielu gruntów rolnych. Nieużytków na za-spokojenie rosnącego po-pytu na paliwa raczej nie starczy.

Na paliwa produkowane przez przeróbkę węgla albo biomasy liczyć na razie nie ma co. Kilka lat temu mówio-

no, że będą się opłacać przy cenie ropy wyższej niż 100$ za baryłkę. Cena ropy przez pewien czas była wyż-sza, ale zakładów do prze-rabiania węgla na olej na-pędowy nie zbudowano. Na dobrą sprawę przetwarzanie węgla na paliwa płynne ma sens tylko w szczególnych przypadkach, jak choćby w RPA – bogatej w położone płytko złoża węgla kamien-nego, obłożonej wieloletnim

embargiem na dostawy paliw ropopochodnych.

ALTERNATYWNE UKŁADY NAPĘDOWE

Sporo mówi się o cał-kowitym odejściu od paliw ropopochodnych i klasycz-nych silników spalinowych. Miałyby one być zastąpione przez inne systemy napędo-we, lepsze i bardziej przyja-zne dla środowiska.

Najbardziej oczywiste wydają się być samochody elektryczne. Dziś już pojaz-dów o tym napędzie jeździ sporo, począwszy od wóz-ków widłowych, a skoń-czywszy na meleksach. Nie-stety, niemal każdy pojazd zasilany prądem ma bardzo

mały zasięg. Wraz z upo-wszechnianiem się no-

wych technologii produkcji aku-

mulatorów i zmniejsza-

niem ich kosztu, coraz ła-twiej będzie zbudować sa-mochód zasilany prądem o całkiem znośnym zasięgu.

Być może wcale nie bę-dzie to potrzebne – więk-szość samochodów przez przeważającą część roku przejeżdża nie więcej niż 50 km dziennie. Dłuższe tra-sy pokonywane są rzadko. W coraz powszechniejszej

sytuacji posiadania dwóch samochodów w rodzinie, je-den z nich mógłby być elek-tryczny bez żadnej utraty komfortu. Ładowanie aku-mulatorów nocą pozwoli-łoby skorzystać z taniego prądu w nocnej taryfi e, sam pojazd nie emitowałby żad-nych zanieczyszczeń. Te by-łyby generowane centralnie, w elektrowni wyposażonej w znacznie lepszy system fi ltrów niż samochodowy katalizator. Albo nawet w elektrowni atomowej!

Mówi się też sporo o tzw.ogniwach paliwowych, czyli urządzeniach pozwalających na bezpośrednią zamianę paliwa w energię elektrycz-ną. Osiągają one sprawność dużo lepszą niż klasyczne silniki spalinowe, a dzięki temu pozwalają przejechać więcej kilometrów na tej samej porcji paliwa. Mówi się o nich głównie w kon-tekście wodoru, który jest często przedstawiany jako prawdziwe paliwo przy-szłości. Trochę niesłusznie, gdyż wodór może być co najwyżej nośnikiem energii, ponieważ nigdzie nie ma jego złóż. Do jego produkcji zużywa się energię, której tylko część można później odzyskać.

Wodór ze względu na nie-wielką gęstość trzeba mocno sprężyć, żeby zbiornik pali-wa nie musiał być olbrzymi. Aby samochody można było nim tankować, trzeba zbu-dować od podstaw całą in-frastrukturę, począwszy od rafi nerii przez cysterny do jego transportu a skończyw-szy na stacjach paliw.

ZŁE NAWYKI MOTORYZACYJNEJak wiele można oszczę-

dzić paliwa, zmieniając nie-co nawyki korzystania z sa-mochodów, wiedzieliśmy za czasów benzyny sprzedawa-nej na kartki. W czasach do-brobytu nie musimy oszczę-dzać, ale niewykluczone, że wkrótce zaczniemy. Już dziś opłaca się myśleć o wspólnym korzystaniu z sa-mochodu. Wystarczy tylko skrzyknąć dwie lub trzy oso-by pokonujące codziennie o tej samej porze tę samą trasę i jeździć wspólnie.

W USA na niektórychautostradach są osobne pasy dla samochodów hy-brydowych i tych, którymi jedzie więcej niż jedna oso-ba. W Polsce są co najwyżej pasy dla autobusów, ale i one mogą zachęcać do zre-zygnowania z samochodu.

MOTORYZACJA

Przyszłość światowej motoryzacjiZapasy ropy naftowej według różnych szacunków przy dzisiejszym stopniu jej wykorzystania wystarczą zaledwie na kilkadziesiąt lat. Motoryzacja musi się mocno zmienić, aby sprostać zmianom na rynku paliw i dostosować swoje wyroby do nowej sytuacji.

“Większość samochodów

przez przeważającą

część roku przejeżdża nie

więcej niż 50 km dziennie” ALTERNATYWNE PALIWA SAMOCHODOWE

Krzysztof Lis – ekspert w dziedzinie oszczędzania energii,

Najbliższa przyszłość motoryzacji to przede wszystkim alternatywne paliwa wszelkiego rodzaju. One pozwolą wykorzystać istniejącą fl otę pojazdów i istniejącą infrastrukturę sprzedaży i dystrybucji paliw. Będziemy tankować coraz większe domieszki biodiesla a z czasem pewnie też syntetyczne paliwa produkowane z węgla. Jednocześnie będziemy stosować coraz bardziej oszczędne rozwiązania – napęd hybry-dowy, zmniejszanie zużycia prądu w samochodzie, systemy start-stop.Krokiem naprzód będą zupełnie nowe samochody. Te do codziennej jazdy na krótki zasięg zapewne będą elektryczne. Będziemy je ładować nocą w garażu, pewnie nawet tylko co dwa albo co trzy dni. Na dłuższe trasy będziemy mieć pojazdy napędzane ogniwami paliwowymi, które będziemy mogli zasilać różnymi rodzajami paliw. Jeśli poradzimy sobie z problemami, które dziś stawia przed nami wodór, to właśnie on może być jednym z takich paliw dalszej przyszłości. www.drewnozamiastbenzyny.pl


Na zużycie paliwa w samochodzie duży wpływ ma sposób, w jaki użytkuje go kierowca, jakie ma nawyki i jak zachowuje się na drodze. Ecodriving to sposób prowadzenia samocho-du dzięki któremu możliwe jest ograniczenie zużycia paliwa (o 5-10%) i co się z tym wiąże emisji groźnych dla środowiska związków. Ten sposób jazdy powoduje również mniejszy hałas oraz stres związany z jazdą, tym samym zwiększając bezpie-czeństwo na drodze.

Aby w proekologiczny i bezpieczny sposób poruszać się sa-mochodem, warto zapamiętać kilka bardzo istotnych reguł: • poruszaj się na najwyższym możliwym biegu i najniższych obrotach, np. włączaj wyższy bieg po osiągnięciu 2000–2500 obrotów, • przyspieszaj, dynamicznie wciskając pedał gazu do ¾ głębo-kości, • nie jedź na luzie (jałowym biegu), jeżeli masz zamiar się zatrzy-mać, to tocz się na biegu (samochód będzie hamował silnikiem), • ograniczaj opory toczenia poprzez kontrowanie właściwego ci-śnienie w oponach, jeżeli jest ono o 25% niższe od zalecanego, to skutkować to będzie o 10% większym oporem toczenia oraz 2% wzrostem zużycia paliwa, • ograniczaj opór aerodynamiczny (np. zdemontuj nieużywany bagażnik dachowy), • bądź przewidujący na drodze – unikaj niepotrzebnych przy-spieszeń i hamowań.

Nie wszyscy jednak instruktorzy jazdy zgadzają się z zasa-dami ecodrivingu. Eksperci uważają bowiem, że jazda z jak naj-mniejszą prędkością obrotową silnika oznacza, że samochód taki nie ma w ogóle szans osiągnąć maksymalnego momentu obro-towego. W sytuacji krytycznej stosując tę zasadę, nie mamy więc możliwości zareagowania. Mówiąc krótko, jazda wówczas robi się niebezpieczna. Innym absurdem jest zasada, że przy postojach dłuższych niż 60 sekund powinniśmy wyłączać silnik. Stosowa-nie się do tego w praktyce, a więc np. na każdym czerwonym świetle, kiedy postój trwa ponad minutę, byłoby nie tylko uciąż-liwe, ale również niebezpieczne.

W

K lasa energetyczna to skala określająca efek-

tywność urządzenia. Zaczy-na się ona od litery A (dla najbardziej oszczędnych) do G (dla najmniej oszczęd-nych). Wyznacza się ją po-przez porównanie rocznego zużycia energii przez dane urządzenie do standardowe-go zużycia energii tego typu urządzeń. Czasami można spotkać także oznaczenie A+, a nawet A++ – ozna-czają one jeszcze większą efektywność. Zazwyczaj urządzenia o wyższej klasie energetycznej są nieco droż-sze. Ich zakup można jednak potraktować jak inwesty-cje – wyższa cena zakupu zwróci się dzięki niższym rachunkom za energię.

URZĄDZENIA CHŁODNICZEW warunkach domo-

wych najwięcej prądu zuży-wa zwykle lodówka. Jest to bowiem urządzenie, którego się praktycznie nie odłącza od źródła energii. Kupu-jąc lodówkę, zwróć uwagę na jej klasę energetyczną. Najmniej prądu zużywają urządzenia klasy A i A+. Oszczędności wynikające z wykorzystania energoosz-czędnej lodówki mogą się-gać nawet kilkudziesięciu procent (w porównaniu z urządzeniami o niższej kla-sie energetycznej). Pamiętaj także o częstym odmrażaniu chłodziarki oraz wymianie uszkodzonych uszczelek lub niedomykających się drzwi. Nie powinna ona również stać zbyt blisko źródeł cie-pła lub w nasłonecznionym miejscu. Staraj się również nie otwierać zamrażarki zbyt często, a wkładane do niej produkty powinny być ochłodzone i znajdować się w szczelnych pojemnikach.

KUCHNIE ELEKTRYCZNESposobów na zmniejsze-

nie poboru prądu przy ko-rzystaniu z kuchenek elek-trycznych jest kilka. Przede wszystkim należy gotować w małej ilości wody w za-mkniętych naczyniach. Wy-korzystywane garnki i patel-nie powinny mieć płaskie, czyste i dobrze przewodzące ciepło dno. Dodatkowo wiel-kość naczynia powinna być

dostosowana do rozmiaru płyty grzejnej. Optymalnie garnek powinien mieć o 2 cm większą średnicę niż pły-ta grzejna. Można również wykorzystać dostarczoną już energię cieplną i wyłączać płytę grzejną już na 10 min. przed końcem gotowania.

PRALKAWykorzystuj pranie

wstępne tylko wtedy kiedy pranie jest naprawdę mocno zabrudzone. Staraj się wypeł-nić całą pralkę, gdyż przy mniejszej ilości prania pobierana jest taka sama ilość wody. Staraj się prać w niższych temperaturach, korzystając z odpowiednich d e t e r g e n t ó w. Nowoczesne prosz-ki do prania nie wymagają bo-wiem już pra-nia w wysokich temperaturach. W procesie pra-nia większość (nawet 80%) energii elek-trycznej zużywana jest do podgrzewania wody. Stąd obniżenie tempera-tury prania nawet tylko o jeden przedział (na przykład z 90 na 60 stopni lub z 60 na 40 stopni itp.) spowo-duje znaczące oszczędności energii. Będzie to około 45 kWh rocznie w przeciętnym gospodarstwie domowym.

Wystarczy to do zasilenia energooszczędnej świetlówki 20W przez 5 godzin dziennie przez cały rok!

ZMYWARKAZmywarki są coraz popu-

larniejsze w polskich gospo-darstwach domowych. Zu-żywają one mniej wody niż w przypadku mycia w trady-cyjny sposób, jednak są one zasilane energią elektryczną. Aby optymalnie korzystać

ze zmywarki, pamiętaj, aby przed włoże-

niem naczyń do zmywarki usunąć reszt-ki jedzenia. Uruchamiaj ją dopiero,

gdy jest pełna, a naczynia ułóż w niej zgodnie z zale-ceniami producenta.

Jeżeli płuczesz naczy-nia przed włożeniem ich w zmywarce, to wykorzystuj do tego zimną wodę.

OŚWIETLENIEObecnie w użyciu są

dwa główne rodzaje żaró-wek: normalne oraz ener-

gooszczędne świetlówki. Nie wszędzie jednak żarów-ki energooszczędne lepiej się sprawdzą. W miejscach, gdzie przez dłuższy czas korzystamy z oświetlenia (powyżej 2 godzin), należy stosować żarówki energo-oszczędne. Natomiast przy krótkim czasie świecenia należy stosować tradycyjne żarówki.

Nowoczesne świetlówkikompaktowe (fl uorescen-cyjne) zużywają ok. 5 razy mniej energii niż tradycyj-ne żarówki i są trwalsze. W Australii do 2010 r. zwykłe żarówki mają być całkowi-cie wycofane z sprzedaży. Jednak, o czym często zapo-minają ekolodzy, posiadają

szereg poważnych wad – przede wszystkim zawiera-ją rtęć – pierwiastek silnie toksyczny. Przy masowej produkcji nieunikniony jest więc problem utylizacji zu-żytych świetlówek.

GRZEJNIKI ELEKTRYCZNEPrzy wykorzystywaniu

odbiorników elektrycznych do ogrzewania pomieszczeń należy korzystać z urządzeń

Domowe oszczędzanie

“Energooszczędne świetlówki najbardziej opłaca się stosować

tam, gdzie będą świecić min. 2 godziny”

Oszczędzanie energii warto zacząć od własnego podwórka. Zmniejszenie zużycia prądu w gospodarstwie domowym ma pozytywny wpływ na środowisko, jak również na zasobność portfela każdego z nas.

Ecodriving – sposób na oszczędną i bezpieczną jazdę

OSZCZĘDZANIE

REKLAMA


OSZCZĘDZANIE

sterujących ich pracą (pro-gramatorów cyfrowych). Urządzenia te umożliwiają automatyczne załączanie i wyłączanie odbiorników elektrycznych oraz pozwa-lają zaprogramować cykl pracy urządzenia w określo-nych godzinach doby, np.: pobór energii elektrycznej w tańszej strefi e. Najbardziej

efektywne są nowoczesne piece akumulacyjne z dyna-micznym rozładowaniem.

TRYB STAND-BYWiększość dostępnych

obecnie urządzeń audio/vi-deo (telewizory, monitory, zestawy stereo itp.) po wy-łączeniu przechodzi w tryb czuwania – tzw. tryb stand--by. Okazuje się, że urzą-dzenie w takim stanie może pobierać znaczącą ilość energii – nawet kilkanaście Wat mocy. Szacuje się, że w przeciętnym gospodar-stwie domowym w Polsce łączna moc trybu stand-by wynosi ok. 20 W. Można się w związku z tym spodzie-

wać większego rachunku za energię o kilkadziesiąt złotych w ciągu roku. War-to więc zastanowić się, czy uzasadnione jest korzysta-nie z tego trybu.

OGRZEWANIE Okazuje się jednak, że naj-

więcej energii w gospodar-stwach domowych w Polsce

pochłania ogrzewanie (60% opłat za mieszkanie). Jeże-li myślisz o oszczędzaniu, to powinieneś w pierwszej ko-lejności zredukować zużycie energii na cele grzewcze. Naj-lepsze efekty przynosi ocie-plenie budynku. Spółdzielnie mieszkaniowe systema-tycznie poddają swoje bloki procesowi ocieple-

nia – mogą na ten cel uzyskać preferencyjne kredyty termomoderni-zacyjne dotowane przez państwo. Docieplenie budynku pozwala zaosz-czędzić 20-30% energii.

Dodatkowo wymier-ne korzyści przyniesie też stosowanie się do kilku pro-stych rad:

• nie nagrzewaj nadmier-nie mieszkania – optymalna temperatura to 20°C – 21°C,

• na noc zasłaniaj okna (zasłonami, roletami), ogra-niczą uciekanie ciepła,

• nie dopuszczaj do wy-chłodzenia mieszkania, le-piej wietrzyć krótko, ale in-tensywnie,

• stosuj automatykę steru-jącą pozwalającą redukować temperaturę w nocy i kiedy nikogo nie ma w domu,

• zwiększenie tempera-tury w pomieszczeniu o 1°C zwiększa zużycie energii o ok. 5%, a więc pokochaj ni-ską temperaturę.

Stosując się do omówio-nych zaleceń, można znaczą-

co obniżyć zużycie energii w swoim gospodarstwie domo-wych. Oszczędności pozytyw-nie wpłyną na wysokość ra-chunków za prąd. Przy okazji ma się świadomość tego, że dba się o środowisko natu-ralne.

OSZCZĘDZANIE WODYOmawiając kwestie zwią-

zane z ochroną środowiska, należy brać również pod

uwagę oszczędzanie wody w gospodarstwie domowym. Warto pamiętać o kilku zasa-dach, dzięki którym możliwe będzie oszczędzanie wody. Będzie to miało korzystny wpływ na domowe wydatki, jak również przyczyni się do zmniejszenia ścieków.

Przede wszystkim korzystaj z perlatora – jest to rodzaj sit-ka o drobnych oczkach, które mocuje się na końcu wylewki

po to, by napowietrzało stru-mień wypływającej wody. Tra-dycyjny perlator ogranicza zu-życie wody o około 15%. Ale można spotkać także perlato-ry, zaprojektowane specjalnie z myślą o oszczędzaniu wody, które ograniczają jej wypływ z wylewki o 40–60%. Stosuj również słuchawki pryszni-cowe minimalizujące zużycie wody. Efekt – taka sama siła strumienia i przyjemność bra-nia prysznica, a wody leci do 50% mniej.

energii

“Obniżając temperaturę prania można zaoszczędzić do 45kWh

rocznie”

“Oszczędności wynikające z wykorzystania energooszczędnej lodówki mogą sięgać nawet kilkudziesięciu procent”

REKLAMA


W ostatnich latach wiele mówi się o rosnących

cenach energii i paszportach energetycznych. Zaostrzane są również wymagania nor-mowe stawiane budynkom nowo wznoszonym, a także wykonuje się olbrzymią ilość dociepleń budynków istnieją-cych. Wszystkie te działania mają na celu zmniejszenie zapotrzebowania na energię oraz ograniczenie degradacji środowiska. Inwestowane są duże pieniądze w poprawę izolacyjności ścian budyn-ków wznoszonych dawniej, a nowe budynki wykonuje się z materiałów o coraz lep-szych parametrach.

Niestety często pomija się aspekt trwałości i efek-tywności stosowanych roz-wiązań, który bezpośrednio zależny jest od jakości pro-

wadzonych prac. Poruszając się po wielkim placu budo-wy, jakim jest Polska, moż-na zaobserwować, jak brak sumienności i dokładności podczas prac może zniwe-czyć cały włożony w docie-planie wysiłek.

NIE STOSUJ ZAMIENNIKÓWJednym z najczęściej po-

pełnianych błędów jest łą-czenie produktów różnych fi rm, w celu skompletowania systemu. Podyktowane jest to chęcią zaoszczędzenia pie-niędzy i polega na wyborze pojedynczych, najtańszych produktów od różnych do-stawców. Pozornie nic złego się nie dzieje. Prawda jest jednak taka, że każdy z pro-ducentów posiada przebada-ne kompletne systemy oraz odpowiednie dopuszczenia dla konkretnego zestawu pro-duktów. Stosując zamienniki, można otrzymać oczekiwany efekt wizualny, jednak para-metry fi zykalne mogą odbie-gać od wymagań.

Ponadto trwałość tak zmontowanego układu może być krótsza od tej, którą można uzyskać stosu-jąc kompletny system jed-nego producenta. Dlatego też fi rmy, które dbają o swój wizerunek oraz najwyższą jakość dostarczanych roz-wiązań, promują zwykle ze-stawy produktów. Pozwalają one wykonać wszelkie prace bez konieczności sięgania po produkty fi rm trzecich.

KOMPLETNE ZESTAWYChcąc wyjść naprzeciw

oczekiwaniom wymagają-cych klientów (wykonawców, architektów i inwestorów), fi rma Baumit oferuje kom-pletne zestawy wyrobów do ocieplania ścian budynków niezależnie od materiału kon-

strukcji lub materiału ocieple-niowego. Oferta obejmuje sze-rokie spektrum produktów, od klasycznych tj. tynków, farb akrylowych i mineralnych, poprzez bardziej zaawanso-wane silikatowe i silikonowe, aż po produkty bazujące na najnowocześniejszych doko-naniach techniki.

Przykładami takich pro-duktów niech będą tynki:

• akrylowy Baumit Gra-noporPutz,

• mineralny Baumit Edel-putzSpezial,

• krzemianowy Baumit SilikatPutz lub Baumit Sili-konPutz

• oraz modyfi kowany na poziomie nanocząsteczek tynk Baumit NanoporPutz.

WSPÓŁPRACA NA KAŻDYM ETAPIE

Poza oferowaniem roz-wiązań produktowych, Baumit wspiera klientów również na każdym etapie budowlanym. Współpracu-jąc z architektami, zespół wykwalifi kowanych opie-kunów pomaga dobierać odpowiednie produkty do materiałów konstrukcyj-nych, jak również doradza, jak opracowywać detale roz-wiązań nietypowych. Przy wielu dostępnych dzisiaj nowoczesnych materiałach konstrukcyjnych, nietypowe sytuacje to codzienność. Jed-nak ważne jest, aby ewentu-alne problemy rozwiązywać już na etapie projektowania budynków, a nie dopiero na placu budowy.

W dzisiejszych czasach mi-gracja pracownicza pomiędzy krajami jest zjawiskiem po-wszechnym. Jest to też swego rodzaju problem, polegający na tym, że doświadczeni i wykwalifi kowani pracowni-cy opuszczają swoje dotych-czasowe miejsce pracy, a ich miejsce zajmują niedoświad-czeni, często przypadkowi wykonawcy. Chcąc pomóc inwestorom na tym etapie realizacji przedsięwzięcia, fi r-ma Baumit posiada w swoich szeregach zespół instruktorów technicznych, którzy działają na terenie całego kraju.

Ich zadaniem jest szko-lenie nowych wykonawców, demonstrowanie sposobów aplikacji produktów oraz

znajdowanie optymalnych rozwiązań problemów, które pojawiają się na etapie wyko-nywania prac. Ponadto stała współpraca z fi rmami wyko-nawczymi oraz ich kontrola (pod kątem jakości prowadzo-nych prac) pozwala na certy-fi kowanie najlepszych z nich.

Firma Baumit chętnie służy radą i pomocą również

dla inwestora, który może w każdej chwili skorzystać z rady naszych przedstawicieli handlowych, którzy pomogą dobrać odpowiedni materiał bądź ocenić jakość wykona-nych prac ociepleniowych.

Wszystkie wymienione wcześniej aktywności zmie-rzają do tego, aby produkty naszej fi rmy stosowane były systemowo, a nie z przy-padku. Dzięki temu każdy z uczestników procesu budow-lanego może mieć pewność, że inwestowane pieniądze zwrócą się w postaci oszczęd-ności energii potrzebnej do ogrzania pomieszczeń.

NAPRAWY I KONSERWACJENa efektywność wykona-

nego docieplenia ma także wpływ częstotliwość wyma-ganych napraw lub konserwa-

cji elewacji. Trwałość oznacza zarówno niezmienność w cza-sie odpowiednich parametrów fi zykalnych ocieplenia, jak również wygląd zewnętrzny i estetykę powierzchni.

Firma Baumit daje teraz możliwość cieszenia się czy-stą, estetyczną elewacją dwa razy dłużej. Dzięki specjalnie modyfi kowanej nanostruk-turze tynku i farby Baumit Nanopor możliwe jest samo-oczyszczanie się powierzchni elewacji. Zanieczyszczenia mają ograniczoną możli-wość do wnikania w głąb struktury tynku, co pozwala

na zmywanie ich przez wodę opadową. Jednocześnie tynk pozostaje otwarty dla dy-fuzji pary wodnej. Oznacza to, że zgromadzona para wodna w pomieszczeniach i przegrodach budynku może swobodnie przedostać się przez warstwę tynku.

Kolejnym innowacyjnym systemem wartym wspomnie-nia jest Baumit Open. Poprzez unikalną budowę warstw umożliwia on swobodny prze-pływ wilgoci z zawilgoconych przegród. Wprowadzając ten system, Baumit stworzył możliwość przeprowadzania

termomodernizacji budynków starych, o zawilgoconychmurach oraz ocieplania bu-dynków nowych, skracając znacznie czas wymaganych przerw technologicznych.

Stosując klasyczne meto-dy, należy odczekać, aż prze-grody całkowicie wyschną, w przeciwnym razie wilgoć technologiczna zostanie uwięziona. To może być przy-czyną zmniejszenia efektyw-ności ocieplenia i przyspie-szonej degradacji materiałów wierzchnich. System Baumit Open umożliwia swobodny przepływ wilgoci z budyn-ku, nie tracąc swej trwałości i jednocześnie będąc odpor-nym na działanie warunków atmosferycznych.

Należy pamiętać, że ścia-ny i stropy budynków mają procentowo największy udział w stratach ciepła z budynków. Dlatego też ja-kość wykonywanych prac ma kluczowe znaczenie przy efektywności dociepla-nia. Naturalnie docieplenie ścian powinno być jedynie jednym z kilku elementów modernizacji budynków. Nie można zapomnieć o moder-nizacji systemu wentylacji, klimatyzacji oraz instalacji grzewczej, a także o wymia-nie stolarki okiennej, które stanowią drugie w kolejno-ści źródła ucieczki ciepła.

Tomasz ZembrowskiProduct Manager Systemy

Ociepleń Baumit

Baumit sp. z o.o.ul. Sukiennice 6

50-107 WrocławTel. 071 358 25 00Fax 071 358 25 06

“Ściany i stropy budynków mają

procentowo największy udział w stratach ciepła z budynków”

Termomodernizacja ogranicza koszty związane z ogrzewaniemZastosowanie kompletnych systemów izolacyjnych gwarantuje najwyższą trwałość oraz jakość docieplenia. Wykorzystanie przy wykonywaniu izolacji produktów różnych producentów może przynieść tylko pozorne korzyści.

REKLAMA

“Stała współpraca z fi rmami

wykonawczymi oraz ich kontrola

pozwala na certyfi kowanie

najlepszych z nich”

Zdj. Grupa produktów w systemie ociepleń Baumit open®

Zdj. Elewacja wykonana z zastosowaniem Baumit NanoporPutz

NIEZALEZNA PUBLIKACJA MEDIAPLANET …doc.mediaplanet.com/all_projects/2825.pdf · niezalezna publikacja mediaplanet dystrybuowana wraz z rzeczpospolita 27 listopada 2008 energia wiedza.

Documents