Nhung Chung Tich Chu Nom Xua Nhat Hien Con

8/3/2019 Nhung Chung Tich Chu Nom Xua Nhat Hien Con

1/17

Trang 1

Nh!ng ch"ng tch Ch!Nmx#a nh$t hi%n cn

Gs.TsKh. NGUY!N QUANG H"NG(H N#i - Vi$t Nam)

H!i ngh" Nm h#c11 & 12 thng 4 n%m 2008

Trung tm Tri$t h#c, V%n ho & X h!i Vi&t Nam&'i h(c Temple

1. Ch!Nm trn cc b&n v'n kh(c th)i L*

S) c m*t c+a ch, Nm trong -.i s/ng v%n ho Vi$t Nam -01c b# chnh s2'(i Vi&t s)k* ton th+ghi l'i -3u tin khi nh4c t5i cu chuy$n Nguy6n Thuyn gi7i lm th8ph ch, Nmt9 th.i nh Tr3n: Vo n%m Nhm Ng(, nin hi$u Thi:u B;o 4 [1282], c c sng nh0 c+a cc v%n nhn -08ng th.i, nay -=u - th


2/17

Trang 2

[Hnh 1a]. M*t sauBia cha Thp Mi$u (1210)

Theo kh;o cAu c+a Gs &o Duy Anh th trong b;n v%n bia bGng Hn v%n ny c h8n hai

chNc ch, Nm khc nhau, kB c; ch, Hn -01c m01n -B ghi tn ng0.i Vi$t (nh0:) Hm, *

T'o,+ Lai,, Vim,- Vi$t,.On, v chng -*t sau ch, th01ng/-(c l th5ng). Ngoi ra,

cn c nh,ng ch, Hn -01c m01n -B ghi m nh,ng t9 Vi$t thHt s), nh0:

-0&Eng:0123'/ng H1p,0453'/ng Nhe,0!'/ng Chi.

-/ ThGng:/)Th5ng Hm,/6Th5ng Ch(y,/* Th5ng T(o, v.v.-7 T2u (-(c d6u):789 d6u B7i.-6 Tri (-(c ch(y):/6Th5ng Ch(y.

&i=u -ng l0u C l trong bi v%n bia ny cn c m#t s/ ch, vung l nh,ng ch, Nm th)c s),-01c t'o theo php hnh thanh:

-893B7i {b# Th+y + Bi}: 89:B7i8i3n (ru#ng B8i).


3/17

Trang 3

-!Chi {b# MIch+Ti}:0!'/ng Chi.-453Nhe {b# Th?+Nhi}:0453'/ng Nhe.-!O,n {b# M6+UyBn}: O,n.

Theo -, Gs &o Duy Anh khPng -Inh rGng -:n -.i LC Cao-tn ch, Nm - -01c cm A-Li, xu


4/17

Trang 4

4. C4Vi&t qu0c Thi y L* Cng th(ch bi t"nh t4a-HbcICd'Be. Khng r

ng0.i so'n. Bia lm ngay sau khi Thi y LC cng tAc &S Anh V>fgh3(1114 - 1159) m


5/17

Trang 5

(Nhng xin -01c l01c thuHt cho -+:

6. Chc Thnh bo n t4bi|k#$&'. Bia -01c pht hi$n n%m 1980 Fsn nh th.

&S Th: Dinthn Thanh X, x NghKa Hi$p, huy$n MR V%n, tJnh H0ng Yn. Bia do &S Th:

Din f}@ -.i LC Hu$ Tng d)ng vo n%m Gip Tu


6/17

Trang 6

Ph6t thuy$t8(i bo ph? mAu n tr#ng kinh (G$) v/n l m#t b;n kinh

bGng Hn v%n l0u hnh trong gi5i PhHt gio FTrung Hoa v c; cc n05c ln cHn. Ring FTh0

vi$n Vi$n Nghin cAu Hn Nm c>ng c b;n Hn v%n'(i bo ph? mAu n tr#ng kinh (G#

$)(kC hi$u: AC 308), khng km ph3n gi;i m [kh4c vn n%m Thi$u TrI 7 (1847)]. T


7/17

Trang 7

vng nh0 vHy: ch, Nm ch4c lc -3u c>ng l m#t s;n ph@m tHp thB trong - c s)-nggp m#t ph3n khng nh7 c+a nh cha, bFi v nh,ng th: kD ta -ang xt chnh l'i l nh,ng th: kDPhHt gio FVi$t Nam c)c thInh, v c)c c ;nh h0Fng -:n b# my chnh quy=n c>ng nh0-:nton x h#i [M!t s0v1n 83v3ch.Nm, tr. 41-42].

Trong b/i c;nh chung -, nh,ng v%n b;n ch, Nm s5m nh


8/17

Trang 8

CCVC. M#t -i=u thHt th vI l chnh trong v%n b;n gi;i m kinhPh6t thuy$t, theo nh,ng g cnl0u l'i d G>y (19b)

{[} [a-kh] > G (27a){[} {[} [a-ch GiDt g"a (43b){[} [a-ht] > Ht(22b){[} [a-l#] > L (29a){[} [a-luHn] > L?n (20a){[W} [a-ni] > Ny (22a){[} [a-ngm] > Ng6m (42a){[} [a-nh>] > NhE (gi#t) (29a) (29b){[} [a-nSi] > N0i (43a){[} [a-nSi] > Nui (14b)

{[} [a-l#] > L (29a){[} [a-l] > L)a (29a){["} [a-la] > Ra (13a){[} [a-lng] > R(ng(29a){[} [a-long] > Rng(29a){[} [a-tInh] > Snh (14b){[} [a-l'i] > Tr,i (13a)


9/17

Trang 9

{[} [a-luHt] > Trt(29a){[} [a-bi] > V!i (38a){[} [a-ph] > VF(43a)

(a.2) V5i Cv [ba], [ba] v [b] ta c 11 c*p ch, Cv-CVC:

{} [ba--' p] >'9p (20a){} [ba--] > 'G(44b, 44b){} [ba-ni] > Ni [g;] (21b){"} [ba-la] > Tr,(8b){} [ba-thAc] > X=c (8a){+} [ba-lai] > BHi (11a){} [ba-dNc] > D+Ct[tHp theo] (18a) (19a){} [ba--p] > '9p (20a){} [ba-ni:t] > Nt(24b){} [ba-tan] > Ran (29a)

{} [b-luHn] > Tr#n (10b)

(a.3) V5i Cv [pha] [ph] ta c 5 c*p ch, cho CvCVC:

{} [pha-lHt] > Tr6t(13b){} [ph-tn] > R9n (29a){} [ph-li6u] > Su (40b){} [ph-luHt] (29a) / {} [pha-luHt](29a) > S0t

(a.4) V5i CvF [c], [c0], ta c 5 c*p ch, cho Cv-CVC:

{F} [c-n] > No (khi) (13b) (17a) (27a) (29b)

{F#} [c-lung] > Trng(3a){F} [c-t] > Ra (31a){#} [c0-lung] > Lng(17a){}[c0-mng] > M9ng(nghe) (5b) (6b) (8b) (28a) (30b)

(a.5) V5i Cv [kh;] ta c 5 c*p ch, Cv-CVC:

{} [kh;-nh,] > NhH(12a) (15b){} [kh;-li$t] > S9t(29a) (31a){} [kh;-da] > Xa (12a) (15b) (19b) (22a, 22a) /{} [kh;-xa] > Xa (36b) /

{} [kh;-xa] > Xa (43a).(a.6) V5i Cv [-a] ta c 16 c*p ch, cho Cv-CVC:

{} [-a-b;n] > B,n (44b){} [-a-bGng] > B5ng(12a) (15a){} [-a-bin] > Bin (44b){} [-a-kD] > Gh (34b)


10/17

Trang 10

{} [-a-m$nh] > Mnh (25b){} [-a-l%ng] > L+ng(24b){} [-a-m*c] {} [-a-ph+] > M9c mH(19b){} [-a-mi$t] > Mi&t(41b){} [-a-nghi] > Nghe (23a)

{!} [-a-nghK] > NghI(t)) (14a) (14b) (22a) (22b, 22b){} [-a-quyn] > Qun (14a) (44b){} [-a-quy:n] > Quy$n (36b){} [-a-mai] > Vai (24a){} [-a-m] > V3(5b){} [-a-bng] > V#ng(3a)

(a.7) V5i Cv" [la] c 2 c*p ch, cho Cv-CVC:

{$!} [la--;] > ' (41b).{"} (3a) /{$} (11a) (30a) [la-ng'n] >Ngn .

(a.8) V5i Cv [ma] ta c 5 c*p ch, cho -8n vI Cv-CVC:

{} [ma-lHn] > Gi6n (36a, 36a){} [ma-ln] {} [ma-lNc] >L%n lc (19b){} [ma-l$] > L;i (31a){} [ma-lHn] > LHn (23a)

(a.9) V5i Cv [x] ta c 1 c*p ch, cho Cv-CVC:

{} [x-l'i] > Th>y (7a) (18b).

(b) M!t t: (ng. t0 ) ti$ng Vi&t8+Cc ghi b5ng 2 ch.Hn ghp vo nhau, ph,n nh c1utrc ng.m t:87n ti$t CCVC. N:u nh0 trong m#t v%n b;n Nm m c hi$n t01ng t08ng Angv5i m#t t9 (ho*c ng, t/) -8n ti:t trong ti:ng Vi$t hi$n nay l'i -01c ghi bGng 2 kC t) (ch, Hn)ghp vo nhau, m mSi kC t)-=u h3u nh0 khng tr)c ti:p biBu nghKa, th - chnh l s) ph;nnh c [c?], [c0], [c)], [kh;], [-a], [ma], [t0].

(b.1) V5i C1 l[ [a], ta c 8 ch, ghp cho CCVC sau -y:

!{[+} [a+lai] > Rai [b(c] (?) (29a)!{[} [a+l#] > L (29a)!{[} [a+hEng] >Ng#ng(46a)!{[" [a+la] > Ra (38b)!{[} [a+l'i] > R;i (13b) (38b)!{[} [a+lSi] > Tr@i (22b)


11/17

Trang 11

!{[} [a-ph?],!{[} [a-ph] > V@v3 (14a)

(b.2) V5i C1 l [ba], ta c 9 ch, ghp cho CCVC nh0 sau:

!{} [ba+dNc] >D+Ct[tHp](18a)"{+} [lai+ba] > Trai (7b, 7b, 7b) (8a) (8b) (11a) (30a) (38a) (42a, 42a)

!{} [ba+lam] > Trn (12b)!{} [ba+l't] > Trt(15a)!{} [ba+-] > 'G(3a) (41a) (44b) (45a, 45a, 45a) (45b, 45b) (46a)"{} [l,+ba] > S.a (18a)"{} [l,+ba] > TrJ(42a)!{} [ba+l$] > Tr;i (16b) (20a) (34a) (34b) (43b)"{+} [lai+ba] > Vai (5a)

(b.3) V5i C1 l F [c], > [c?], [c0], [c)], ta c 35 ch, ghp cho CCVC sau -y

(ring v5iF [c] c 29 ch,):

"{F} [ng+c] > Kng(l*ng) (21a)"{F} [chu+c] > Chu (quanh) (20a)"{F} [chuyn+c] > Chn (20a)"{~F} [c2+c] > C=a (11a)"{F} [-'i+c] > D(y (42b)"{F} [-t+c] > D9t(42b)"{F} [-/i+c] > D0i (41a)"{F} [cao+c] > Go (39b)!{F} [c+tKnh] > Gi$ng(35a)

"{F} [hai+c] > Hai (10b)!{F} [c+hGng] >H5ng(16a) (46a, 46a)"{F} [l+c] > LJ(10b)"{F} [m#c+c] > Mc (41b)!{F} [c+-t] > Nt(43a)"{F} [ n08ng vt.+c] > (nB)Nang(42b)!{F} [c+n] > No (16a)"{F} [quang+c] > Quanh (29a)"{F} [quyn+c] > Quen (17a)"{F} [ti+c] > (r2a)Ry (11b) (15a) (15a)

"{F} [lSi+c] > Ri (9a)!{F} [c+l#ng] > Rng(36a)"{F} [l,+c] > R)a (15a)"{F} [l'i+c] > Tri (qu;) (10b)"{F} [lm+c] > Tr%m (3a)"{F} [l6+c] > TrL(10b) (14a)"{F} [l#ng+c] > Trng(33b) (34a) (35b)


12/17

Trang 12

"{F} [l0+c] > Tr+a (21a)"{F} [vK+c] > Vy (?) (11a)"{F} [m+c] > V3(7a)"{>} [l#ng+c?] (30a) /"{>+} [c?+l#ng] (44a) > S0ng"{} [long+c0] > Trng(43b)"{} [b@m+c)] > BMm (17b) (33b)"{} [l,+c)] > S.a (34a) (35a)"{} [l%ng+c)] > S+ng(38a)

(b.4) V5i C1 l [kh;] ta c 2 ch, ghp cho CCVC sau -y:

!{} [kh;+trng] > Ch/ng(22a)!{} [kh;+da] > NhH(15b)

(b.5) V5i C1 l [-a] ta c 4 ch, ghp cho CCVC nh0 sau:

"{} [mu#n+-a] /"{} [m"ch+-a] >Bu/n b4c (13a)

!{} [-a+ci] > C+Hi (42a)!{} [-a-m] > V3(41a) (45a) (46a)

(b.6) V5i C1 l (vi:t t4t l%) [ma] ta c m#t ch, ghp CCVC l:

!{} [ma+l$] > L;i (19a) (31a, 31a) (31b, 31b) (37b)

(b.7) V5i C1 l [t0] ta c 4 ch, ghp cho CCVC sau -y:

"{}[b/+t0] > Vua (5a)"{} [bi+t0] (20a) /!{} [t0+bi] (46a) > Vui"{}[kh08ng+t0] > Vua (12a)

C thB-/i v5i m#t s/ tr0.ng h1p cN thB ch0a hPn - th)c s) ph;n nh c


13/17

Trang 13

nghIxem nghInhu>n [T4a, tr.1b]. Xa ch.kp l g? Xa l nhi=u, Kp l ghp l'i. C lT-y khng hPn l tr7 nhi=u ch, vi:t theo kiBu phEn thB, nt bt r0.m r, m -ng h8n lnhi=u ch, c c


14/17

Trang 14

nh ng+;i, ng n( cng xa (36b, d.9). / k#Jlmnk7{} Ch"u bo trong ba8+;ng kh


15/17

Trang 15

Tan tc-01c ghi bGng san scht~ (20a) (29b) (31b). Th dN:Tt~Jed'X+7ng b(c tan tc trong qu n+Hc ng+;i (20a, d.5). t~).3Tt~J%X+7ng th"t r.a nt tan tc trong ch+ng m!t ngy (29b, d.9). Tt~ Th"t dax+7ng gn 83u tan tc (31b, d.5).

Tch -01c ghi bGng sch ~ (29b): ro/"#$%0&'>u 8!i mm l)a, xe s9tphn tch ru!t d( (29b, d.9).

Snh-01c ghi bGng t/nh (30b)v c;a-t/nh{[} (14b): 1[G3No [thuF]1y A Nan snhnh.ng8(i chng thin long qu- th>n (30b, d.6). DZ{[}. Cha nghim snh ch+ng tr;i (14b, d.1).

Sp[kh4p] -01c ghi bGng tp (3a) (3b) (4b) (31b) (40b, 40b) / v c; tt (22b).Th dN: yGSp thInh h$t8(i chng(3a, d.1). Sp 8$n nh1t thi$t[t *[j-] > [z-] (nh0, -(c l danh dn) -01c

dng -B ghi t9 Vi$t m ngy nay ta -(c bGng m -3u [z-], nh0ng x0a kia c thB-(c l *[mj-] >

*[j-]. & l tr0.ng h1p mPh6t thuy$tdng hai ch, mn mn -B ghi cho t9 Vi$t d>n d>n,nh0 trong cu sau -y:

F0.0KL c, che h!, d>n d>n nn c,(19a, d.5).Nh0 vHy, cc ch, Hn thu#c thanh mMu Tm *[s-] v c; TInh *[bj-], Minh *[mj-]

trong Hn ng, th.i &0.ng T/ng h3u nh0 vMn -ang -01c gi, nguyn trong cch pht m c+a ng0.iVi$t th.i schPh6t thuy$t-01c gi;i m, v ph;i sau - m5i th)c s) chuyBn sang -(c theo m HnVi$t nh0 by gi.. Theo Gs Nguy6n Ti C@n th mu#n l4m l vo cu/i -.i nh Tr3n, qu trnhchuyBn t9 [s-] [bj-] sang [t-] trong m Hn Vi$t - hon thnh v khng ch


16/17

Trang 16

khng cn gi, phN m mi n,a nn m5i -?i l'i nh0 vHy [Ngu/n g0c v qu trnh hnh thnh cch8#c Hn Vi&t. 2000, tr.189].

M*c d cho -:n nay ch0a m#t ai khPng -Inh -01c nin -'i xc tn c+a b;n gi;i m ny,song v5i nh,ng g - -01c trnh by, chng ti nghK rGng v%n b;n gi;i m Nm cho sch Ph6t

thuy$tHn v%n -01c hon thnh khng thB mu#n h8n th.i nh LC (vo kho;ng -3u th: kD XII,thHm ch cn s5m h8n cht t n,a), khi m -'o PhHt - vo th.i kU c)c thInh Fn05c ta, khngchJ-01c tri=u -nh tr(ng v(ng, m c>ng -01c dn chng nhi$t thnh -n nhHn, v khi m ti:ngVi$t - chIu nhi=u ;nh h0Fng t9 Hn ng, song ch0a th)c s) hon thnh qu trnh -8n lHp m ti:ttnh tri$t -B, v h$ th/ng m Hn Vi$t c>ng -ang Fvo giai -o'n m5i hnh thnh. V nh0 vHy,n:u nh0 v5i cc v%n bia c nin -'i xc tn th.i nh LC, ta c chAng tch v= giai -o'n manh nhac+a ch, Nm, th v5i v%n b;n gi;i mPh6t thuy$t, ta c chAng tch s5m nh


17/17

Trang 17

h(c Lin X, 1974), Ti:n sKkhoa h(c Ng, v%n (&'i h(c T?ng h1p Moskva, 1985). &01c Nhn05c phong hm Ph Gio s0 (1984) v Gio s0 (1991).

Nhi=u n%m nghin cAu v gi;ng d'y v= Ngn ng, v V%n t) t'i cc tr0.ng -'i h(c vvi$n nghin cAu. Nguyn chuyn vin cao c

Nhung Chung Tich Chu Nom Xua Nhat Hien Con

Documents