Nguyễn Văn Hiếu - CSO và cơ chế phát ngôn, cung cấp thông tin cho báo chí

CSO&C CH PHÁT NGÔN,Ơ ẾCUNG C P THÔNG TIN CHO BÁO CHÍẤ

Nguy n Văn Hi uễ ế

C c Báo chí, B Thông tin và Truy n thông ụ ộ ề

TH C T HI N NAYỰ Ế Ệ

Theo kh o sát c a m t t ả ủ ộ ổch c nghiên c u m i đây:ứ ứ ớ

Các CSO v n nhìn nh n báo ẫ ậchí đ n thu n là m t kênh đ ơ ầ ộ ểqu ng bá hình nh c a t ả ả ủ ổch c, gi i thi u ho t đ ng ứ ớ ệ ạ ộc a t ch c mình ra bên ủ ổ ứngoài.

=> H qu là báo chí ch a ệ ả ưnhìn nh n t ch c xã h i ậ ổ ứ ộnh m t ngu n cung c p ư ộ ồ ấthông tin cho mình.

Nhi u t ch c quan ni m r ng, ề ổ ứ ệ ằs m nh chính c a t ch c là ứ ệ ủ ổ ứph c v nhóm đ i t ng đích ụ ụ ố ượmình h ng t i, do đó ch c n ướ ớ ỉ ầt p trung làm t t vi c cung c p ậ ố ệ ấcác d ch v h tr c ng đ ng. ị ụ ỗ ợ ộ ồ

Vi c th hi n quan đi m c a t ệ ể ệ ể ủ ổch c v i các v n đ xã h i ch a ứ ớ ấ ề ộ ưđ c nhìn nh n nh m t trách ượ ậ ư ộnhi m c a t ch c. ệ ủ ổ ứ


m t góc đ khác, nhi u t Ở ộ ộ ề ổch c có m t cái nhìn khá dè d t ứ ộ ặvà thi u thi n c m v i báo chí. ế ệ ả ớ

2 v n đ quan ng i chính đ c ấ ề ạ ượnêu ra là: Báo chí hay đ a tin ưthi u chính xác; và c n ph i có ế ầ ảchi phí cho nhà báo báo thì m i ớđ a tin tích c c v mình. ư ự ề


Xét t góc đ báo chí, hi u bi t c a nhi u phóng ừ ộ ể ế ủ ềviên báo chí v CSO Vi t Nam còn h n ch . H ề ở ệ ạ ế ọch a hi u sâu v s m ng, đ c đi m, cũng nh ư ể ề ứ ạ ặ ể ưnh ng công vi c c th các t ch c này đang làm. ữ ệ ụ ể ổ ứ


Các CSO nhìn chung ch a có nhi u kinh nghi m làm ư ề ệvi c v i báo chí. ệ ớ

Các t ch c ch a có s ch đ ng c n thi t, cũng nh ổ ứ ư ự ủ ộ ầ ế ưch a đ c trang b nh ng ki n th c và kỹ năng c ư ượ ị ữ ế ứ ơb n đ làm vi c hi u qu v i phóng viên, nhà báo. ả ể ệ ệ ả ớ

Nhi u t ch c không hi u rõ nhu c u cũng nh đ c ề ổ ứ ể ầ ư ặđi m tác nghi p báo chí, do đó không có nh ng ể ệ ữ

chu n b , k ho ch c th giúp đáp ng nhu c u này.ẩ ị ế ạ ụ ể ứ ầ


Hi u bi t các quy đ nh pháp lu t v báo chí ể ế ị ậ ềc a các CSO còn h n ch . Đi u này khi n cho ủ ạ ế ề ếvi c th c hi n các quy n c a chính các t ệ ự ệ ề ủ ổch c b h n ch . B n thân các t ch c lúng ứ ị ạ ế ả ổ ứtúng khi quy n l i tr c ti p c a h b báo chí ề ợ ự ế ủ ọ ịvi ph m. ạ


Đ i v i các CSO thì ph ng v n, tr l i báo chí là hình ố ớ ỏ ấ ả ờth c đ c s d ng th ng xuyên nh t; Các ki n ứ ượ ử ụ ườ ấ ếth c và kỹ năng v các ho t đ ng khác nh t ch c ứ ề ạ ộ ư ổ ứh p báo, vi t thông cáo báo chí, đ ngh đăng tin ọ ế ề ịđính chính/ph n h i h u nh ch a đ c trang b ả ồ ầ ư ư ượ ịnhi u.ề


Các t ch c b c đ u có s quan tâm đ n ổ ứ ướ ầ ự ếv n đ báo chí và th hi n ti ng nói v i báo ấ ề ể ệ ế ớchí; Ng i phát ngôn và v n đ t ch c công ườ ấ ề ổ ứvi c phát ngôn là ch đ r t m i v i các CSO. ệ ủ ề ấ ớ ớS l ng t ch c có ng i phát ngôn là r t ít.ố ượ ổ ứ ườ ấ


Ng i phát ngôn cũng có nh ng cách hi u khác ườ ữ ểnhau: - Ng i đ ng đ u t ch c m c nhiên là ng i phát ườ ứ ầ ổ ứ ặ ườngôn

- Ng i đ c y nhi m phát ngôn cho t ch c/không ườ ượ ủ ệ ổ ức n m t ng i phát ngôn c đ nh- t t c đ u c n thi t ầ ộ ườ ố ị ấ ả ề ầ ếph i phát ngôn. ả


Các t ch c quan tâm v v n đ ổ ứ ề ấ ềphát ngôn: V n ch a có cách hi u ẫ ư ểth ng nh t v phát ngôn. ố ấ ề- Ng i phát ngôn đ i di n cho t ườ ạ ệ ổch c, thay m t t ch c đ lên ứ ặ ổ ứ ểti ng/bi u đ t v i t cách chuyên ế ể ạ ớ ưgia/ng i làm chuyên môn trong ườlĩnh v c.ự- T t c các thành viên đ u có t ấ ả ề ưcách phát ngôn v các v n đ c a ề ấ ề ủt ch c và liên quan đ n t ch c.ổ ứ ế ổ ứ


Nh ng lo ng i chính có th có khi ch đ nh m t v ữ ạ ể ỉ ị ộ ịtrí phát ngôn th ng xuyên cho t ch c: ườ ổ ứ

- Mang h i h ng hành chính hóa vi c phát ngôn nh ơ ướ ệ ưv i c quan hành chính nhà n c ớ ơ ướ

– Thi u linh ho t trong vi c cung c p thông tin ra ngoàiế ạ ệ ấ – H n ch chi u sâu thông tin cung c p cho báo chí vì ạ ế ề ấ

ng i đ ng đ u không ph i ph i lúc nào cũng có ườ ứ ầ ả ảchuyên môn sâu v h u h t các lĩnh v c c a t ch c ề ầ ế ự ủ ổ ứ

– Đùn đ y trách nhi m phát ngôn cho ng i đ ng đ u: ẩ ệ ườ ứ ầthi u ch đ ng/s trách nhi m ho c x y ra sai sót khi ế ủ ộ ợ ệ ặ ảphát ngôn;


GI I QUY T SAO?Ả ẾGI I QUY T SAO?Ả Ế

Nh m đáp ng nhu c u xây d ng hình nh c a t ằ ứ ầ ự ả ủ ổch c và đáp ng nhu c u thông tin c a ng i dân ứ ứ ầ ủ ườthông qua báo chí, các CSO nên xây d ng c ch phát ự ơ ếngôn và cung c p thông tin cho báo chí c a mình.ấ ủ

Theo quy đ nh c a Lu t Báo chí thì công dân có ị ủ ậquy n; các t ch c trong ph m vi quy n h n, ề ổ ứ ạ ề ạnhi m v c a mình có quy n và nghĩa v cung ệ ụ ủ ề ục p thông tin cho báo chí. Nh v y các cá nhân ấ ư ậthu c các CSO đ u có quy n cung c p thông tin ộ ề ề ấcho báo chí.

V y phát ngôn c a t ch c hi u nh th ậ ủ ổ ứ ể ư ếnào?


Quan đi m cá nhân thì:ể- Phát ngôn c a t ch c: ủ ổ ứ Là vi c ng i phát ngôn c a ệ ườ ủt ch c nhân danh, đ i di n cho t ch c cung c p ổ ứ ạ ệ ổ ứ ấthông tin cho báo chí v ho t đ ng c a t ch c, quan ề ạ ộ ủ ổ ứđi m c a t ch c v m t v n đ liên quan, ho c v n ể ủ ổ ứ ề ộ ấ ề ặ ấđ t ch c quan tâm d i các hình th c khác nhau.ề ổ ứ ướ ứ- Ng i phát ngôn c a t ch c: ườ ủ ổ ứ Là ng i đ ng đ u t ườ ứ ầ ổch c ho c ng i đ c ng i đ ng đ u t ch c giao ứ ặ ườ ượ ườ ứ ầ ổ ứnhi m v ( y quy n) phát ngôn và cung c p thông tin ệ ụ ủ ề ấcho báo chí th ng xuyên ho c theo v vi c c th .ườ ặ ụ ệ ụ ể


Cung c p thông tin cho báo chí: ấ Là vi c cá nhân c a ệ ủt ch c th c hi n cung c p nh ng thông tin cho báo chí ổ ứ ự ệ ấ ữtheo quy đ nh c a pháp lu t, không nhân danh t ch c ị ủ ậ ổ ứvà ch u trách nhi m tr c pháp lu t v n i dung thông ị ệ ướ ậ ề ộtin đã cung c p.ấ

Các t ch c nên công b thông tin v ng i phát ngôn ổ ứ ố ề ườtrên website, các kênh thông tin khác c a t ch c và g i ủ ổ ứ ửcho các c quan báo chí.ơ

Tùy theo m c đ mà t ch c cho là h p lý đ cân nh c ứ ộ ổ ứ ợ ể ắcông b , g i nh ng thông tin nào hay g i toàn b các ố ử ữ ử ộthông tin c a Ng i phát ngôn, t i thi u cũng nên công ủ ườ ố ểb : H tên, ch c v , lĩnh v c chuyên môn, s đi n ố ọ ứ ụ ự ố ệtho i c quan, s đi n tho i di đ ng và đ a ch e-mail. ạ ơ ố ệ ạ ộ ị ỉ


CSO nên xây d ng ch đ phát ngôn và cung c p thông ự ế ộ ấtin đ nh kỳ và đ t xu t, b t th ng cho phù h p.ị ộ ấ ấ ườ ợ


- T ch c h p báo ổ ứ ọ (xin phép c quan ơqu n lý nhà n c v báo chí; chu n ả ướ ề ẩb Thông cáo báo chí, các tài li u liên ị ệquan; Gi y m i ho c hình th c khác ấ ờ ặ ứđ thông báo cho các c quan báo chí ể ơbi t n i dung, ngày gi , đ a đi m t ế ộ ờ ị ể ổch c h p báoứ ọ )

V hình th cề ứ

Tùy theo tính ch t, quy mô và ho t đ ng, t ch c có th ấ ạ ộ ổ ứ ểl a ch n các hình th c phát ngôn và cung c p thông tin ự ọ ứ ấcho báo chí phù h p, có th m t ho c m t vài hình th c ợ ể ộ ặ ộ ứcũng có th toàn b các hình th c d i đây:ể ộ ứ ướ

- Đăng t i n i dung phát ngôn và cung c p ả ộ ấthông tin trên Trang thông tin c a t ch c.ủ ổ ứ- G i thông báo cáo báo chí và các tài li u ử ệcho các c quan báo chí.ơ


- Tr l i câu h i c a nhà báo, phóng viên t i ả ờ ỏ ủ ạbu i g p m t ho c qua đi n tho i.ổ ặ ặ ặ ệ ạ- G i n i dung tr l i phóng viên, nhà báo ử ộ ả ờqua th đi n tư ệ ử- Tr ng h p c n thi t, t ch c có th đ n ườ ợ ầ ế ổ ứ ể ếcung c p thông tin tr c ti p t i các cu c ấ ự ế ạ ộgiao ban báo chí Trung ng ho c đ a ở ươ ặ ịph ng t ch c;ươ ổ ứ

- Ra văn b n đ ngh c quan báo chí đăng ph n h i n i ả ề ị ơ ả ồ ộdung thông tin trên báo chí.

- G i văn b n đ ngh c quan báo chí c i chính, xin l i ử ả ề ị ơ ả ỗtheo quy đ nh.ị- G i văn b n khi u n i n i dung thông tin trên báo chí ử ả ế ạ ộtheo quy đ nh c a pháp lu t.ị ủ ậ


Quan h c a ng i phát ngôn và nh ng cá nhân khác ệ ủ ườ ữtrong t ch c.ổ ứ- Ng i phát ngôn đ c nhân danh đ i di n t ch c phát ườ ượ ạ ệ ổ ứngôn và cung c p thông tin cho báo chí. ấ- Đ vi c th c hi n phát ngôn và cung c p thông tin cho ể ệ ự ệ ấbáo chí c a t ch c th ng nh t, xuyên su t và tránh s ủ ổ ứ ố ấ ố ựkhác nhau trong cung c p thông tin cho báo chí c a các cá ấ ủnhân trong t ch c v cùng m t n i dung, Ng i đ ng ổ ứ ề ộ ộ ườ ứđ u t ch c nên quy đ nh trách nhi m c a các nhân trong ầ ổ ứ ị ệ ủt ch c v vi c t p h p thông tin, chu n b n i dung, ổ ứ ề ệ ậ ợ ẩ ị ộph i h p cùng ng i phát ngôn th c hi n phát ngôn, cung ố ợ ườ ự ệc p thông tin đ nh kỳ, đ t xu t cho báo chí. ấ ị ộ ấ


Ng i phát ngôn c a t ch c nên đ c l a ch n căn ườ ủ ổ ứ ượ ự ọc vào các tiêu chí chính nh sau: ứ ư- Là lãnh đ o c a t ch c, am hi u v s m nh, m c tiêu, ạ ủ ổ ứ ể ề ứ ệ ụcác ch ng trình và ho t đ ng chính c a t ch c; ươ ạ ộ ủ ổ ứ- Có ki n th c c b n v truy n thông và báo chí; ế ứ ơ ả ề ề- Có kỹ năng giao ti p t tế ố- Có kỹ năng ng x khéo léo, x lý tình hu ng nhanh ứ ử ử ốtrong đi u ki n áp l c; ề ệ ự- Là ng i có th s p x p th i gian đ luôn s n sàng ườ ể ắ ế ờ ể ẵt ng tác v i báo chí nhanh nh t có th (qua nhi u ươ ớ ấ ể ềph ng ti n: tr l i tr c ti p; tr l i email, đi n tho i...)ươ ệ ả ờ ự ế ả ờ ệ ạ


CSO&C CH PHÁT NGÔN,Ơ ẾCUNG C P THÔNG TIN CHO BÁO CHÍẤ

Nguy n Văn Hi uễ ế

C c Báo chí, B Thông tin và Truy n thông ụ ộ ề

Nguyễn Văn Hiếu - CSO và cơ chế phát ngôn, cung cấp thông tin cho báo chí

Government & Nonprofit