NGỪNG TUẦN HOÀN NGOẠI VIỆN TẠI HÀ NỘIvnha.org.vn/upload/hoinghi/hn2015/L011-DThanhKhan.pdf · NGỪNG TUẦN HOÀN NGOẠI VIỆN TẠI HÀ NỘI ... Giới thiệu.

BSCK II. ĐẶNG THÀNH KHẨN – PGĐ Trung tâm cấp cứu 115 Hà Nội,

PGS.TS. NGUYỄN ĐẠT ANH – Trưởng khoa cấp cứu A9 - Bệnh viện Bạch Mai.

NGỪNG TUẦN HOÀN NGOẠI VIỆN TẠI HÀ NỘI

Nghiên cứu mô tả theo mẫu Utstein

Giới thiệu

Cấp cứu trước bệnh viện tại Hà Nội:

Hà Nội:

Dân số: 6.7 triệu người,

Diện tích ~ 3.329 Km2.

Cấp cứu trước bệnh viện chủ yếu do: Trung tâm

cấp cứu 115, thông qua số máy điện thoại 115,

Hàng ngày có 15 kíp cấp cứu thường trực tại 05

Trạm cấp cứu khu vực.

Hệ thống các trạm cấp cứu vệ tinh

của Trung tâm cấp cứu 115 Hà Nội

Giới thiệu

Quy trình điều hành đáp ứng cấp cứu

Giới thiệu

Yêu cầu cấp cứu được gọi theo số máy 115

đến Bộ phận điều hành cấp cứu

Giới thiệu

Cấp cứu NTH ngoại viện của 115

Hàng năm, 115 cấp cứu > 20.000 lượt BN,

trong đó có 500 - 700 ca NTH ngoại viện.

Khi 115 tiếp cận BN: thường quá muộn,

hầu hết có biểu hiện Vô tâm thu, cấp cứu

không kết quả.

Để có cơ sở xây dựng những giải pháp nhằm

nâng cao năng lực của các kíp 115, góp phần làm tăng

tỷ lệ sống sót cho BN NTH ngoại viện.

------ > Tiến hành đề tài:

NGỪNG TUẦN HOÀN NGOẠI VIỆN TẠI HÀ NỘI

Nghiên cứu mô tả theo mẫu Utstein

Giới thiệu

Mục tiêu

1. Mô tả hoàn cảnh, nguyên nhân và các yếu tố

liên quan đến NTH ngoại viện.

2. Đánh giá thực trạng cấp cứu NTH ngoại viện

của Cấp cứu 115 Hà Nội.

Đối tượng & PP nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu:

BN NTH ngoài bệnh viện tại Hà Nội được gọi cấp cứu 115

trong thời gian từ 8/ 2011 đến 8/ 2012.

Tiêu chuẩn lựa chọn:

BN NTH ngoại viện tại cộng đồng trên địa bàn Hà Nội

được các kíp 115 xử trí cấp cứu.

BN NTH được xác định bởi bác sỹ 115.

Tiêu chuẩn chẩn đoán NTH :

Dựa theo hướng dẫn của AHA 2010:

Bệnh nhân đột ngột mất ý thức.

Ngừng thở hoặc thở ngáp.

Mất mạch cảnh và/ hoặc mạch bẹn.

Thiết kế nghiên cứu:

Nghiên cứu mô tả.

Đối tượng & PP nghiên cứu

Phương pháp nghiên cứu:

Nhân viên 115 được đào tạo Quy trình cấp cứu NTH

theo hướng dẫn của AHA 2010.

Các kíp cấp cứu được trang bị máy khử rung tim.

Dữ liệu: thu thập theo mẫu Utstein.

Kết quả được xử lý theo thuật toán thống kê.

Thời gian nghiên cứu:

Một năm, từ 8/ 2011 đến 8/ 2012

Đối tượng & PP nghiên cứu

Kết quả

Tổng số bệnh nhân (N): 520

Bảng 1: Đặc điểm về giới, tuổi trung bình, nơi xảy ra NTH:

Số liệu

Giới:

Nam 349 (67.1 %)

Nữ 171 (32. 9%)

Tuổi trung bình chung 67.4 ± 19.5 (thấp nhất là 17, cao nhất là 101)

Tuổi trung bình của nam: 62,4 ± 20,3 (thấp nhất là 17, cao nhất là 101)

Tuổi trung bình của nữ: 77,5 ± 13,0 (thấp nhất là 18, cao nhất là 98)

Nơi xảy ra NTH

Tại nơi ở 475 (91,4%)

Nơi công cộng 36 (6,9%)

Khác 9 (1,7%)

Biểu đồ 1: Triệu chứng gợi ý xuất hiện trước NTH

Nhận xét: - 67,13% có triệu chứng gợi ý trước khi NTH.

- Hay gặp: - Khó thở : 204 (40,9%),

- Đau ngực : 110 (22,0%).

Triệu chứng gợi ý trước khi NTH

Tương tự: Vũ Quang Ngọc (7): hay gặp là khó thở: 20%, đau ngực: 9,6%.

Muller (25): khó thở: 15%, đau ngực: 22%.

Kết quả

Biểu đồ 2: Tiền sử bệnh lý kèm theo

Nhận xét:

- N = 520

- Tiền sử có bệnh lý kèm theo: 67,12%

Trong đó:

• THA : 15,38%,

• Đau thắt ngực: 7,12%.

Tương tự: Vũ Quang Ngọc (7): Tiền sử có bệnh chiếm đa số 53,1%, trong đó THA chiếm nhiều nhất: 10,4%.

Tiền sử bệnh lý kèm theo

Kết quả

Bảng 2: HSTP bởi người chứng kiến

Nhận xét: - NTH được chứng kiến: 380 cas (73,1%).

- 233 cas đã được HSTP bởi người chứng kiến (61,3%) .

HSTP bởi người chứng kiến cao hơn so với : David Tran (6): 25%; Vũ Quang Ngọc (5): 28%;

Wai Ka Chung (15): 15,3%; Eng Hock Ong (30): 20,6%.

HSTP bởi người chứng kiến

Bệnh nhân NTH

được chứng kiến

Có Không Tổng số

n % n % N %

Có 233 61,3 147 38,7 380 100

Không 53 37,9 87 62,1 140 100

Tổng số 286 234 520

Kết quả

Bảng 3: Mối liên quan giữa việc hướng dẫn và việc HSTP cho BN

đối với người gọi cấp cứu trong thời gian chờ kíp 115 đến

Nhận xét:

- 303 người gọi đã được nhân viên tổng đài 115 hướng dẫn HSTP cho BN (58,3%).

Trong đó, 89,4% số người này đã tiến hành HSTP cho BN.

- 10,56% không làm HSTP cho BN mặc dù đã được 115 hướng dẫn.

Với tỷ suất chênh OR = 114,05 (độ tin cậy CI 95% dao động từ 57,94 ÷229,84).

Kết quả

Hình 1: Nguyên nhân NTH

Bệnh nhân NTH ngoại viện: 520

NTH nguyên nhân không do tim: 218 (41.9%) NTH nguyên nhân do tim: 302 (58.1 %)

NTH được chứng kiến:

199 (38.3%)

NTH không được

chứng kiến:

103 (19.8%)

NTH được chứng kiến:

181 (34.8%)

NTH không được

chứng kiến:

37 (7.1%)

Tỷ lệ NTH do tim cao hơn so với các tác giả khác: David Tran (6): 33,3%; Vũ Quang Ngọc (5): 39,8%;

Wai Ka Chung (15): 56,5%. Song lại thấp hơn so với Eng Hock Ong (30): 64,05%.....

Nhận xét: - N = 520

- 302 trường hợp (58,08 %) NTH có nguyên nhân do một số

bệnh tim (Bệnh mạch vành, Bệnh tim TMCB, Bệnh van tim ...)

Kết quả

Hình 2: Hình ảnh điện tim đầu tiên ghi được tại hiện trường

Nhận xét: 307 BN đã được ghi ECG tại hiện trường (59,04%). Trong đó:

- Vô tâm thu: 239 (77,8%);

- Rung thất: 65 (21,2%),

- Nhịp nhanh thất vô mạch: 3 (1%)

Vô tâm thu chiếm tỷ lệ cao nhất, tương tự KQ của: Vũ Quang Ngọc (73,7%), Eng Hock Ong (54,5%);

NTH nguyên nhân không do tim: 108 (35.2%) NTH nguyên nhân do tim: 199 (64.8%)

Rung thất và Nhịp

nhanh thất vô

mạch: 49 (16.0%)

Vô tâm thu: 150 (48.9%)

Rung thất và Nhịp

nhanh thất vô

mạch: 19 (6.2%)

Vô tâm thu: 89 (28.9%)

Bệnh nhân NTH ngoại viện ghi được ECG tại hiện trường: 307

Kết quả

Bảng 4: Thời gian TB từ khi nhận cuộc gọi đến khi kíp cấp cứu

115 có mặt tại hiện trường

Nhận xét: - TTB là: 13,35 ± 6,62 phút.

- Nhanh nhất: 3 phút, lâu nhất: 50 phút.

Tương tự KQ của Fraga (19): 13,6 ±10,04 phút;

Chậm hơn so với KQ của các tác giả: Brison (22): 7,8 phút, Eng Hock Ong (30): 10,2 phút,

Hayashi (54): 5 phút….

Thời gian Trung bình SD Min Max N

Phút 13,35 6,62 3 50 520

Kết quả

Biểu đồ 3: Xử trí cấp cứu NTH tại hiện trường

Nhận xét:

290/ 520 cases NTH đã được kíp 115 tích cực cấp cứu (55,8%).

230/ 520 cases (44,2%) không được tích cực cấp cứu do thời gian NTH quá lâu.

Kết quả

Xử trí cấp cứu NTH tại hiện trường

Bảng 5. Sốc điện cấp cứu bệnh nhân NTH

Nhận xét:

Trong số 68 trường hợp NTH có chỉ định Sốc điện, có 49 trường

hợp đã được kíp cấp cứu 115 tiến hành Sốc điện (72,1%).

Hình ảnh điện tim của bệnh nhân

NTH tại hiện trường

Bệnh nhân được kíp cấp

cứu 115 tiến hành sốc điện

Tổng số

Có Không

Rung thất/ Nhịp nhanh thất vô mạch 49 (72,1%) 19 (27,9%) 68 (100%)

Vô tâm thu 0 222 (100%) 222 (100%)

Cộng 49 241 290

Kết quả

Kết quả cấp cứu

Trong số 290 BN được 115 tích cực cấp cứu:

Tỷ lệ tái lập được tuần hoàn tại hiện trường là: 7,6%

(22/290 trường hợp);

Tỷ lệ bệnh nhân sống sót đến khoa cấp cứu của bệnh

viện là 4,5% (13/ 290 trường hợp).

Tỷ lệ sống sót trong NC của chúng tôi: 4,5% thấp hơn KQ nghiên cứu của Eng Hock Ong (8,5%);

Kết quả

Hình 3: Báo cáo

kết quả

nghiên cứu

NTH ngoại viện

theo mẫu

Utstein 2002

Địa điểm xảy ra NTH ngoại viện

Tại nhà n = 475

Nơi công cộng n = 36

Nơi khác n = 0

Nơi khác n = 9

NTH được chứng kiến n = 380

Người xung quanh n = 365

Nhân viên y tế n = 15

NTH không được chứng kiến n = 140

Số trường hợp không được hồi sức

Tổng số n = 230

Nhân viên y tế không cố gắng hồi sức

n = 0

Cho rằng hồi sức là vô nghĩa n = 230

Số trường hợp được hồi sức

Tổng số n = 290

Nỗ lực sốc điện n = 49

Ép tim ngoài lồng ngực n = 290

Hỗ trợ hô hấp n = 290

Nguyên nhân

Do tim n = 302

Chấn thương n = 24

Đuối nước n = 3

Hô hấp n = 53

Nguyên nhân không do tim khác n = 138

Kết quả cấp cứu NTH:

Tái lập tuần hoàn tại hiện trường

Có n = 22

Không n = 268

Sống sót đến khoa cấp cứu n = 13

Tử vong n = 277

Số bệnh nhân NTH ngoại viện

N = 520

Nhịp tim ban đầu của NTH

Loại phải sốc điện n = 68

Rung thất n = 65

Nhịp nhanh thất n = 03

Loại không phải sốc điện n = 239

Vô tâm thu n = 239

Phân ly điện cơ n = 0

Không rõ n = 0

HSTP trước khi cấp cứu đến n = 286

Kết quả

Kết luận

Qua nghiên cứu 520 BN NTH ngoại viện tại Hà Nội

được các kíp cấp cứu 115 xử trí, cho thấy:

NTH xảy ra tại nơi ở chiếm 91,4%.

NTH được chứng kiến: 73,08%, trong đó 61,32%

BN đã được HSTP bởi người xung quanh.

Dấu hiệu gợi ý trước khi NTH hay gặp là: khó thở

(40,9%) và đau thắt ngực (22,0%).

NTH do tim: 58,1%. Hình ảnh điện tim với RT/

NNT vô mạch: 22,2%, vô tâm thu: 77,9%.

TTB từ khi nhận cuộc gọi đến khi kíp cấp cứu 115

có mặt tại hiện trường là: 13,35 ± 6,62 phút.

55,8% số BN đã được kíp 115 tích cực cấp cứu

(290/ 520).

72,1% số BN có chỉ định khử rung, đã được các

kíp 115 tiến hành khử rung (49/ 68).

Tỷ lệ tái lập tuần hoàn tại hiện trường: 7,6%,

Tỷ lệ sống sót đến khoa cấp cứu bệnh viện: 4,5%.

Kết luận

Bàn luận

1. Thời gian đáp ứng của các kíp 115 chậm hơn so với

mong muốn. Việc xử trí cấp cứu bệnh nhân NTH tại hiện

trường của của các kíp 115 chưa đầy đủ theo phác đồ,

đặc biệt là những trường hợp cần khử rung tim. Những

phát hiện này sẽ rất hữu ích cho kế hoạch đào tạo, nâng

cao năng lực cho các kíp 115, cũng như định hướng chiến

lược phát triển của chúng tôi trong tương lai.

2. Ứng dụng mẫu Utstein sửa đổi năm 2002 để báo cáo

thống nhất về kết quả nghiên cứu NTH ngoại viện ./.

Tài liệu tham khảo

1. Andrew H.T, and et al(2010), “CPR overview: 2010 American Heart Association Guidelines for

Cardiopulmonary Resuscitation and Emergency Cardiovascular Care", Circulation. 122 (3), pg. 676-684.

2. Cummins R. O. et al. (1991), "Recommended guidelines for uniform reporting data from out-of-hospital

cardiac arrest: the Utstein Style. A statement for health professionals from a task force of the American

Heart Association, the European Resrscitation Council, the Heart and Stroke Foundation of Canada, and the

Australian Resuscitation Council", Circulation. 84, pp.960-975.

3. Eng H.O, and et al(2003), “Cardiac arrest and resuscitation epidemiology in Singapore (CARE I study)”,

Prehospital Emergency Care. 7(4), pg. 427-433.

4. Ian Jacobs et al. (2004), "Cardiac Arrest and Cardiopulmonary Resuscitation Outcome Reports: Update and

Simplification of the Utstein Templates for Resuscitation Registries: A Statement for Healthcare

Professionals from a task force of the International Liaison Committee on Resuscitation (American Heart

Association, European Resuscitation Council, Australian Resuscitation Council, New Zealand Resuscitation

Council, Heart and Stroke Foundation of Canada, InterAmerican Heart Foundation, Resuscitation Councils

of Southern Africa)", Circulation. 110, pp. 3385-3397.

5. Juan Manuel, Fraga - Sastrías et al. (2009), "Out-of-Hospital Cardiac Arrest: First Documented Experience

in a Mexican Urban Setting", Prehospital and Disaster Medicine. 24(2), pp. 121 –125.

6. Vũ Quang Ngọc (2007), “Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng và điện tim của bệnh nhân ngừng tuần hoàn ngoại

viện vao khoa cấp cứu Bệnh viện Bạch mai trong 5 năm 2002-2006”, Khóa luận tốt nghiệp bác sỹ y khoa,

Đại học Y Hà Nội.

7. Wai K.C, and et al(2005), “Out-hospital Cardiac Arrest in a Teaching Hospital in Hong Kong: Descriptive

Study using the Utstein Style", Hong Kong Journal of Emergency Medicine. 12(3), pg. 148-155.