Page 1
14/01/62
1
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
หนวยการเรยนรท 1
ความดนอากาศ
Free PowerPoint Templates
ความกดอากาศ .. .- อากาศเปนสสาร มลกษณะเปนแกส และมนาหนก
- ออกแรงกระทาตอสงตางๆ ทอยบนผวโลกและอยใน
บรรยากาศของโลก
- โดยปกตแลวนาหนกของอากาศมมาก แตไมคอยรสก
เพราะวามนาหนกอากาศกดดนรอบๆ ตว
- เรยกแรงดนอากาศนวา ความกดอากาศ
Free PowerPoint Templates
การพจารณาแรงดนอากาศ .. .
นกวทยาศาสตรไดทาการทดลองแลวพบวา คาความกด
อากาศหรอคาความดนอากาศ คอ
คาแรงดนของอากาศตอหนงหนวยพนททรองรบแรงดนนน
หรอ
อตราสวนของแรงดนตอหนวยพนทตงฉากทแรงดนนนกระทา
Free PowerPoint Templates
จากรป.. .เปนการแสดงบรเวณใดๆ ซงมขนาดพ นทเปน A และ F เปน
แรงดนทกระทาตอพ นท A ในทศทางทตงฉากพ นท A ถาให P แทน
ความดนของพ นท A จะไดวา.. ,
Page 2
14/01/62
2
Free PowerPoint Templates Free PowerPoint Templates
การพจารณาแรงดนอากาศ .. .
นกวทยาศาสตรไดทาการทดลองแลวพบวา คาความกด
อากาศหรอคาความดนอากาศ คอ
คาแรงดนของอากาศตอหนงหนวยพนททรองรบแรงดนนน
หรอ
อตราสวนของแรงดนตอหนวยพนทตงฉากทแรงดนนนกระทา
Free PowerPoint Templates
สงทนกเรยนควรทราบเกยวกบ.. .
ความกดอากาศ
Free PowerPoint Templates
1. ความดนของอากาศทกระทาตอพนผวโลก .. .
- จะวดทระดบนาทะเล มคาเทากบ 760 มลลเมตรของปรอท
- หรอ 76 เซนตเมตรของปรอท
เรยกวา
ความดน 1 บรรยากาศ (1 atmosphere หรอ 1 atm)
Page 3
14/01/62
3
Free PowerPoint Templates
1. ความดนของอากาศทกระทาตอพนผวโลก .. .ซงไดจากการบรรจปรอทลงใน
หลอดแกวทปลายหลอดดานหนงปด
ความยาวของหลอดแกวมากกวา 760
มลลเมตร แลวนาไปควาลงในอางท
บรรจปรอท ระดบปรอทในแกวจะลดลง
วดความสงจากระดบปรอทในอางท
บรรจปรอทได 760 มลลเมตร ดงรปFree PowerPoint Templates
1. ความดนของอากาศทกระทาตอพนผวโลก .. .
หนวยวดความดนของอากาศ อาจมหนวยเปน
- บรรยากาศ
- พาสคล
- นวตน/ตารางเมตร
- บาร
ซงเปรยบเทยบกนไดดงน.. .
Free PowerPoint Templates Free PowerPoint Templates
2. เครองมอวดความดนของอากาศ .. .
ไดแก “ บารอมเตอร ”
สรางขนโดยใชหลกความแตกตางของความดนอากาศ
ของสองบรเวณมหลายชนด ดงน
Page 4
14/01/62
4
Free PowerPoint Templates
2.1 บารอมเตอรปรอทแบบงาย (Barometer)
ลกษณะ เปนหลอดแกว
หลกการสราง
ใ ชห ล ก ก า ร ท อ า ก า ศ ส าม า ร ถด น
ของเหลวใหเขาไปในหลอดแกวได
Free PowerPoint Templates
2.2 แอนรอยดบารอมเตอร (Aneroid Barometer)
ลกษณะ เปนตลบโลหะบาง
หลกการสราง
ถาความดนของอากาศภายนอกมากจะ
ดนผวของตลบโลหะใหยบลง แตถาความ
ดนของอากาศภายนอกนอย อากาศภายใน
จะดนผวของตลบโลหะขนมา
Free PowerPoint Templates
2.3 แอลตมเตอร (Altimeter)
ล ก ษณ ะ พฒ น า ม า จ า ก แ อ น ร อ ย ด
บารอมเตอร ใชวดความสง ใชตดตว
นกโดดรม แล ะ ใ ช ใ น เ ค ร อ ง บ น จ า ก
ระดบนาทะเล หลกการสราง
เมอความสงเพมขน ความดนและความ
หนาแนนของอากาศจะมคาลดลง
Free PowerPoint Templates
2.4 บารอกราฟ (Barograph)
ลกษณะ พฒนามาจากแอนรอยดบารอมเตอร แตจะมสเขมชทม
ปากกาบนทกความดนอากาศตอเนองกน ลงบนกระดาษ
กราฟทหมนอยตลอดเวลาดวยลานนาฬกา
Page 5
14/01/62
5
Free PowerPoint Templates
3. ปจจยทมผลตอความดนของอากาศ .. .
3.1 ปรมาณหรอจานวนโมเลกลของอากาศ
ถามจานวนโมเลกลของอากาศมาก โอกาสทจะชนผนง
ภาชนะหรอพนผวกจะมากขนดวย ทาใหความดนอากาศสง
เชน การเปาอากาศเขาไปในลกโปง การเตมลมเขาไปในยาง
รถยนต
Free PowerPoint Templates
3.2 อณหภม
ในระบบปด อณหภมเพมสงขนโมเลกลของอากาศจะม
พลงงานมากขน ทาใหเคลอนทไดเรวและชนผนงภาชนะหรอ
พนผวไดมากขน ความดนของอากาศจงเพมขนตามไปดวย
ในระบบเปด ไมมขอบเขต โมเลกลของอากาศจะเคลอนท
ไดเรวและกระจายตวชนพนผวโลกนอยลง ทาใหความดน
อากาศตา ดงนนบนพนผวโลกบรเวณทมอณหภมสงจงมความ
ดนอากาศนอยกวาบรเวณทมอณหภมต า
Free PowerPoint Templates
3.3 ความหนาแนนของอากาศ
ความหนาแนนของอากาศมาก ความดนอากาศมากFree PowerPoint Templates
3.4 ระดบความสงเหนอระดบนาทะเล
- ถาความสงจากระดบน าทะเลเพมขนทกๆ ระยะ
11 เมตร ความดนของอากาศจะลดลง 1 มลลเมตรของปรอท
(mmHg)
- หรอทกความสง 1,000 ฟต ระดบปรอทจะลดลง 1 นว
Page 6
14/01/62
6
Free PowerPoint Templates
การคานวณหาความสงจากระดบนาทะเลของยอดเขา
1. ใหความดนอากาศมา ถามหาความสงของภเขา
Free PowerPoint Templates
โจทย : บนยอดตกแหงหนง วดความดนอากาศได 500 มลลเมตรของ
ปรอท อยากทราบวายอดตกแหงนอยสงจากระดบนาทะเลเทาไร
ทระดบนาทะเล ลาปรอทสง 760 มลลเมตรของปรอท
ทยอดตก ลาปรอทสง 500 มลลเมตรของปรอท
∴ ทยอดตกระดบปรอทจะลดลง 760 – 500 = 260 มลลเมตรของปรอท
ระดบปรอทจะลดลง 1 มลลเมตร ทกความสง 11 เมตร
ระดบปรอทจะลดลง 260 มลลเมตร ทกความสง 11 x 260 = 2,860 เมตร
∴ ยอดตกแหงนอยสงจากระดบนาทะเล 2,860 เมตร
Free PowerPoint Templates
การคานวณหาความสงจากระดบนาทะเลของยอดเขา2. ใหความสงมา ถามหาความดนบรรยากาศ
Free PowerPoint Templates
โจทย : ลกโปงลอยอยสง 4,400 เมตร จากระดบนาทะเล
ความดนบรรยากาศขณะนนจะมคาเทาไร
ความสง 11 เมตร ระดบปรอทจะลดลง 1 มลลเมตร
ความสง 4,400 เมตร ระดบปรอทจะลดลง 4,400/11 มลลเมตร
= 400 มลลเมตร
∴ ความดนบรรยากาศขณะนน คอ 760 – 400 = 360 มลลเมตรของปรอท
Page 7
14/01/62
7
Free PowerPoint Templates
ความสงจากระดบนาทะเล = ( 760 - ความดนของอากาศ ณ จดนน ) x 11
โดยเขยนเปนภาษาสญลกษณไดวา .. .
h = ( 760 – P ) x 11
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
หนวยการเรยนรท 2
พลงงานความรอน
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
1. ความรอน
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
ความรอน
- เปนพลงงานรปหนงทสามารถถายโอนได
- เกดขนเมอมความแตกตางระหวางอณหภม
Page 8
14/01/62
8
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
วตถทมอณหภมสงจะถายโอนไปยงวตถทมอณหภมต า จนมอณหภมเทากน จงหยดการถายโอนความรอน เรยกวา
“สมดลความรอน”
อณหภมขณะทเกดสมดลความรอน เรยกวา
“อณหภมผสม”
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
วตถ ท มอณหภ ม สงกวาจะคายความรอนออกมา และลดอณหภม จนถงอณหภมผสม
วตถทมอณหภมต ากวาจะรบความรอนทปลอยออกมา และอณหภมจะสงขนเรอยๆ จนถงอณหภม
ผสม
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
การถายโอนพลงงานความรอนเปนไปตามกฎ เรยกวา
“กฎอนรกษพลงงาน”
คอ.. . พลงงานรวมของวตถจะไมเปลยนแปลง จะไม
สญหายหรอถกสรางขนมาใหม
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
Page 9
14/01/62
9
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
2. อณหภม
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
อณหภม
คอ คาทแสดงระดบความรอนของวตถ
ปรมาณความรอนจะขนอยกบ .. .
“ มวล และ อณหภมของวตถ ”
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
วตถทมมวลมากกวาจะมปรมาณความรอนมากกวา วตถทมความนอยกวา
วตถทมอณหภมต ากวาจะมปรมาณความรอนนอยกวา วตถทมอณหภมสงกวา
ปรมาณความรอนมหนวยวดเปน .. . แคลอร หรอ จล
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
3. เทอรมอมเตอร
Page 10
14/01/62
10
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
เทอรมอมเตอร
คอ เครองมอทใชวดอณหภม หรอ ระดบความรอนในวตถ
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
ประเภทของเทอรมอมเตอร
1. เทอรมอมเตอรแบบกระเปาะ
- เทอรมอมเตอรแบบธรรมดา
- เทอรมอมเตอรแบบวดไข
2. เทอรมอมเตอรแบบดจตล
3. เทอรมอมเตอรแบบมหนาปด
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
เทอรมอมเตอรแบบกระเปาะ
สารทอณหภมสงกวาเทอรมอมเตอร
ของเหลวในเทอรมอมเตอรจะไดรบการถายโอนความรอน
ปรมาตรเพมขน เกดการขยายตว
ระดบของเหลวในปรอทสงขนจนไมมการถายโอน
อานคาทวดได
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
ของเหลวทนยมใชบรรจในเทอรมอมเตอร คอ.. . ปรอท และ แอลกอฮอล
Page 11
14/01/62
11
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
เทอรมอมเตอรทใชปรอท
ขอด
1. ขยายตวทนทเมออณหภมเปลยนแปลง
2. นาความรอนไดด
3. สะทอนแสงไดด
4. เคลอนทไดสะดวก ไมตดหลอดแกว
5. เปลยนสถานะเปนไอไดยาก
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
เทอรมอมเตอรทใชปรอท
ขอเสย
1. จะเกดการแขงตวเมออณหภมต ามาก
2. มความเปนพษ
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
เทอรมอมเตอรทใชแอลกอฮอล
ขอด
1. ใชวดอณหภมทต ามากๆได
2. ขยายตวไดดกวาปรอท
3. ราคาถก
ขอเสย
1. ใชวดอณหภมทรอนมากไมได
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
จดเดอดคอ จดทอณหภมของน าเดอนกาลงเปลยน
สถานะกลายเปนไอ
หรอ จดทอณหภมของ
ไอนากาลงเปลยนสถานะ
กลายเปนนาทความดนระดบ
นาทะเล
Page 12
14/01/62
12
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
จดเยอกแขง
คอ จดทอณหภมของน าแขงกาลงเปลยนสถานะกลายเปนนา
หรอ จดทอณหภมของนากาลงเปลยนสถานะกลายเปนนาแขงทความดนระดบ
นาทะเล
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
หนวยของเทอรมอมเตอร
1. องศาเซลเซยส - ระบบเมตรก
2. องศาโรเมอร – ใชในฝรงเศส
3. องศาฟาเรนไฮต – ระบบองกฤษ
4. เคลวน - ระบบเอสไอ
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
Page 13
14/01/62
13
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
4. การหาคาพลงงานความรอน
ทมา
: หนงสอส
อการเรยน
รฯ วทยาศาสต
ร ชน
มธยม
ศกษาปท
1 เล
ม 1
Page 14
14/01/62
14
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
ทมา : หนงสอสอการเรยนรฯ วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 1Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
ทมา : หนงสอสอการเรยนรฯ วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 1
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
ทมา : หนงสอสอการเรยนรฯ วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 1Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
ทมา : หนงสอสอการเรยนรฯ วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 1
Page 15
14/01/62
15
ทมา : หนงสอสอการเรยนรฯ วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 1 ทมา : หนงสอสอการเรยนรฯ วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 1
ทมา : หนงสอสอการเรยนรฯ วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 1Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
5. ผลของความรอนทมตอ
การเปลยนแปลงของสาร
Page 16
14/01/62
16
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
การเปลยนสถานะของสารจากสถานะหนงไปสอกสถานะหนง จะมพลงงาน
สถานะจากของแขง -> ของเหลว มวลจะเทาเดม
สถานะจากของเหลว -> แกส มวลจะเทาเดมถาอยในภาชนะทปด
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
ทมา : หนงสอสอการเรยนรฯ วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 1
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
ของแขง
เมอไดรบความรอน
อณหภมจะสง
หลอมเหลว
หลอมเหลวหมดจนอณหภมไมเปลยนแปลง
“จดหลอมเหลว”
อณหภมทสารเปลยนสถานะจาก
ของแขง เปน ของเหลว
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
ของเหลว
เมอไดรบความรอน
อณหภมจะสง
จะเกดฟองแกสปดขน
บางสวนหลดลอยไป
บางสวนวนกลบไปเปนของเหลวใหม
เกดการเดอด และเปลยน
สถานะเปนไอโดยอณหภมไมเปลยนแปลง
“จดเดอด”
อณหภมทสารเปลยนสถานะจาก
ของเหลว เปน แกส
Page 17
14/01/62
17
ความรอนแฝง .. .
พลงงานความรอนททาใหสารเปลยนสถานะโดยอณหภมไมเปลยนแปลง
ความรอนแฝงของการหลอมเหลว
คาพลงงานความรอนททาใหของแขง หรอสาร 1 หนวย เปลยนสถานะจากของแขงเปนของเหลว โดยทอณหภมไมเปลยนแปลง
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
เชน.. .
นาแขงมจดหลอมเหลวท 0°C ความรอนแฝงของการหลอมเหลวของนามคา 80 cal/g
หมายถง.. .
นาแขง 1 กรม ท 0°C จะเปลยนสถานะกลายเปนนาท 0°C จะตองใชพลงงาน 80 cal/g
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
ความรอนแฝงของการกลายเปนไอ
คาพลงงานความรอนททาใหของเหลว หรอสาร 1 หนวย เปลยนสถานะจากของเหลวเปนแกสหรอไอ โดยทอณหภมไมเปลยนแปลง
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
เชน.. .
นามจดเดอดท 100°C ความรอนแฝงของการการกลายเปนไอของนามคา 540 cal/g
หมายถง.. .
นาแขง 1 กรม ท 100°C จะเปลยนสถานะกลายเปนไอท 100°C จะตองใชพลงงาน 540 cal/g
Page 18
14/01/62
18
ปจจยทมผลตอการเปลยนแปลงสถานะของสาร .. .
1. ถาจะเปลยนสถานะจาก ของแขง -> ของแขง
ของแขง -> แกส
ดดความรอน
จะตองใหความรอนหรออยในอณหภมสง
ยงสงมากยงเปลยนสถานะเรว
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
2. ถาจะเปลยนสถานะจาก แกส -> ของแขง
แกส -> ของเหลว
คายความรอน
จะตองใหอยในภาวะทอณหภมต า
จะคายพลงงานงายและเปลยนสถานะเรว
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
ทมา : หนงสอสอการเรยนรฯ วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 1Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
6. การถายโอนพลงงานความรอน
Page 19
14/01/62
19
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
1. การพาความรอนการถายโอนพลงงานความรอน
การพาความรอน .. .
- เปนการถายโอนจากทมอณหภมสงไปยงทมอณหภมต ากวา
- วตถหรอตวกลางเมอไดรบความรอน จะพาความรอนไปพรอมกบตวกลางทเคลอนท
- เกดกบของเหลวและแกสเทานน
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
ประโยชนของการถายโอนพลงงานความรอนโดยการพาความรอน
1. ลม ชวยพาความรอนออกจากรางกาย ทาใหรสกเยน
2. เครองรอน การทเครองรอนสามารถลอยเหนอพ นดนได กเพราะอาศยการพาความรอนของอากาศ
3. เครองยนต นาพาความรอนจากเครองยนตออกมาทหมอนา แลวใชพดลมชวยพาความรอนออกไปอกทหนง
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
4. กาตมนารอนไฟฟา
ทมา : หนงสอเรยนรายวชาพ นฐาน ชนมธยมศกษาปท 1 วทยาศาสตร ม.1 เลม 2
Page 20
14/01/62
20
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
5. เครองปรบอากาศ
ทมา : หนงสอเรยนรายวชาพ นฐาน ชนมธยมศกษาปท 1 วทยาศาสตร ม.1 เลม 2Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
6. ลมบกลมทะเล
ทมา : หนงสอเรยนรายวชาพ นฐาน ชนมธยมศกษาปท 1 วทยาศาสตร ม.1 เลม 2
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
7. บานทรงไทยกบการถายโอนความรอน ลกษณะของบานทรงไทย กคอ การใตถนสง หลงคาทรงสงมาก หนาจว และมชองระบายอากาศรอนภายในบานได
เนองจากอากาศรอนจะขยายตวและเบา จงลอยขนสเบองบน และเคลอนทออกไปทางชองระบายอากาศ ซงเปนการถายโอนความรอนโดยวธการพาความรอน ทาใหอากาศเยนจากนอกบานเคลอนเขามาแทนททางประตและหนาตาง ผ ทอาศยอยในบานทรงไทยจงรสกเยนสบาย
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
2. การนาความรอนการถายโอนพลงงานความรอน
Page 21
14/01/62
21
การนาความรอน .. .
- เปนการถายโอนจากทมอณหภมสงไปยงทมอณหภมต ากวา
- วตถหรอตวกลางเมอไดรบความรอน จะไมไดเคลอนทไปพรอมกบความรอน
- เกดกบของแขงเทานน
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
ความรอนถายโอนจากปลายดานหนงไปสปลายอกดานหนง
โดยตวกลางไมไดเคลอนท
ทมา : หนงสอสอการเรยนรฯ วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 1
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
ความสามารถในการนาความรอน- สารทนาความรอน หรอยอมใหความรอนผาน
เรยกวา ตวนาความรอน
ไดแ ก โลหะต างๆ เ ชน ทองแดง เห ลก อะลมเนยม เงน(เปนโลหะทนาความรอนไดดทสด)
- สารทไมนาความรอน หรอนาความรอนไดนอย เรยกวา ฉนวนความรอน
ไดแก กระเบอง พลาสตก แกว ไม ยาง อากาศ เปนตน
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
ประโยชนของการถายโอนพลงงานความรอนโดยการนาความรอน
1. โลหะตางๆ เปนวตถทนาความรอนทด จงถกนามาทาหมอและกระทะสาหรบประกอบอาหาร
2. ทจบภาชนะหงตม จะทาจากวสดทเปนฉนวน
3. กระตกนาแขง ทามาจากพลาสตก เปนฉนวนความรอน
4. ผาหมนวม อากาศทถกเกบไวในผาหมนวมจะชวยปองกนไมใหความรอนจากตวไหลออกไป
Page 22
14/01/62
22
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
3. การแผรงสความรอนการถายโอนพลงงานความรอน
การแผรงสความรอน .. .
- เปนการถายโอนจากทมอณหภมสงไปยงทมอณหภมต ากวา
- เปนการถายโอนพลงงานความรอนโดยไมอาศยตวกลาง
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
การดดกลนความรอน
วตถทกชนดสามารถดดกลนความรอนได เชน ถาเรานามอ
ทงสองขางไปองบรเวณกองไฟ มอทงสองขางจะดดกลนความ
รอนทาใหเรารสกอบอนขน
วตถทมผวนอกสดาทบและไมเรยบเปนตวดดกลนความ
รอนทด
วตถทมผวนอกสขาวเปนมนวาวและเรยบเปนตวดดกลน
ความรอนทไมด
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
การคายความรอน
วตถทกชนดสามารถคายความรอนออกมาได ถามการดดกลนความรอน
วตถทมผวนอกสดาทบและไมเรยบเปนตวคายความรอนทด
วตถทมผวนอกสขาวเปนมนวาวและเรยบเปนตวคายความรอนทไมด
Page 23
14/01/62
23
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
ประโยชนของการถายโอนพลงงานความรอนโดยการแผรงสความรอน
1. เครองทาความรอนดวยระบบไหลเวยนของน าทใชพลงงานความรอนจากแสงอาทตย
ทมา : หนงสอเรยนรายวชาพ นฐาน ชนมธยมศกษาปท 1 วทยาศาสตร ม.1 เลม 2
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
ประโยชนของการถายโอนพลงงานความรอนโดยการแผรงสความรอน
2. กาตมนารอน
ทมา : หนงสอเรยนรายวชาพ นฐาน ชนมธยมศกษาปท 1 วทยาศาสตร ม.1 เลม 2
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
ประโยชนของการถายโอนพลงงานความรอนโดยการแผรงสความรอน
3. รถบรรทกน ามนและถงน ามน ตวถงบรรทกน ามนของ
รถบรรทกนามนเคลอบผวหนาดวยสขาว เนองจากดดกลนรงสไดไมด
4. การสวมเส อผา ในฤดรอนควรใชสออน เพอใหดดกลนความรอนไดนอย สวนในฤดหนาวควรใสสเขม เพอชวยเพมความอบอนใหแกรางกาย
5. การทาสบาน สทใชทาบานควรเลอกสออน รสกเยนสบายมากขน
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
7. ผลของพลงงานความรอน
Page 24
14/01/62
24
ผลของพลงงานความรอน .. .
ทาใหเกด.. .
1. การเปลยนแปลงสถานะและอณหภม
2. การขยายตวและการหดตว
1. การเปลยนแปลงสถานะและอณหภม .. .
วตถตางๆ สามารถเปลยนแปลงจากสถานะหนงไปเปนสถานะอนไดดวยความรอนและความเยน
เชน.. .
- การเปลยนสถานะจากของแขงเปนของเหลว
- การเปลยนสถานะจากของเหลวเปนแกส
2. การขยายตวและการหดตว .. .
ทมา : หนงสอเรยนรายวชาพ นฐาน ชนมธยมศกษาปท 1 วทยาศาสตร ม.1 เลม 2Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
กรณของแขง
- เมอรบความรอน อนภาคเกดการสน ทาใหอณหภมของของแขงเพมขน
- เมออณหภมของของแขงถงจดเดอด พลงงานความรอนทเกดขนจะชวยสลายแรงยดเหนยวระหวางอนภาค
- ทาใหของแขงหลอมละลายกลายเปนของเหลว เรยกวา จดหลอมเหลว นนเอง
Page 25
14/01/62
25
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
- เมอของเหลวเยนตวลง อณหภมของของเหลวจะลดลง
- เมออณหภมของของเหลวลดลงถงจดเยอกแขง จะเรมมแรงยดเหนยวระหวางอนภาคของของเหลว
- จะทาใหของเหลวนนแขงตวกอรปเปนของแขงเรยกวา จดเยอกแขง
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
- การขยายตวของของแขงอนเนองมารจากความรอน จะสงเกตเหนไดยาก เพราะมการเปลยนแปลงนอยมาก โลหะแตละชนดเมอไดรบความรอนจะมอตราการขยายตวทแตกตางกนตามความยาว ปรมาตร และพนท
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
ทมา : หนงสอเรยนรายวชาพ นฐาน ชนมธยมศกษาปท 1 วทยาศาสตร ม.1 เลม 2
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
กรณของเหลว
- เมอรบความรอน อนภาคจะไดรบพลงงานเพมขนและเคลอนทอยางรวดเรว
- อณหภมของของเหลวเพมสงขนจนทาใหถงจดททาใหเดอด
- พลงงานความรอนทเกดขนจะสลายแรงยดเหนยวระหวางอนภาค ทาใหของเหลวเดอดเปนไอนา เรยกวา จดเดอด นนเอง
Page 26
14/01/62
26
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
กรณของเหลว
- เมอไอนาเยนตวลง อนภาคจะเคลอนทชาลง และอณหภมจะลดลง
- ทาใหเกดการควบแนน จะเรมมแรงยดเหนยวระหวาง
- ทาใหไอนากอตวแนนขนกลายเปนของเหลว ทจดนเราเรยกวา จดควบแนน
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
กรณของเหลว
- ของเหลวตางชนดกนมปรมาณการขยายตวแตกตางกน ณ อณหภมทเพมเทาๆ กน อเทอรจะขยายตวไดมากทสด รองลงมา ไดแก เบนซน แอลกอฮอล และนา
- นอกจากของเหลวจะเกดการขยายตวแลว ของเหลวยงสามารถหดตวไดอกดวย
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
ทมา : หนงสอเรยนรายวชาพ นฐาน ชนมธยมศกษาปท 1 วทยาศาสตร ม.1 เลม 2
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
กรณแกส
- เมอแกสไดรบความรอน อนภาคของแกสไดรบพลงงานเพมขนและเคลอนทเรวมากขน
- ทาใหระยะหางระหวางอนภาคมากขน ปรมาณของแกสจะมากขนดวย
Page 27
14/01/62
27
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
ประโยชนของการนาความรเกยวกบการขยายตวและการหดตวของวตถไปใชประโยชน
1. ตวควบคมอณหภม หรอ เทอรมอสแตต ซงหมายถง เครอง
ควบคมความรอนใหคงท
เทอร-มอสแตตเปนสงประดษฐทใชรกษาอณหภมใหสมาเสมอ เครองใชอเลกทรอนกสทใชเทอรมอสแตตมอยหลายชนด
เ ชน เตาอบ เตารด ต เยน เคร องปรบอากาศในอาคาร เครองปรบอากาศทอยอาศย และเครองปรบอากาศในรถยนต กาตมนา หมอหงขาวไฟฟา เครองคอมพวเตอร
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
ประโยชนของการนาความรเกยวกบการขยายตวและการหดตวของวตถไปใชประโยชน
2. การตหมดยา หมดยาเปนเขมหมดโลหะทใชเชอมตอชนสวน
โลหะบางๆ 2 ชนเขาดวยกน การตหมดยาใชหลกการขยายตวของของแขงเมอไดรบความรอน
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
3. ถนนคอนกรต วนทมอากาศรอนถนนคอนกรตจะขยายตว
หรอแตกราวได ถาไมไดเตรยมชองวางเผอไว สาหรบการขยายตว
ของแผนคอนกรตการทจะแกปญหาน ผกอสรางถนนตองเผอ
ชองวางระหวางแผนคอนกรตไวหรออดดวยยางมะตอย
ทมา : หนงสอสอการเรยนรฯ วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 1
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
4. รางรถไฟ ในวนทอากาศรอน รางรถไฟททาดวยเหลกจะ
เกดการขยายตวและเกดการคดงอได ถารถไฟแลนบนรางนอาจจะ
เกดอบตเหตของรางรถไฟได เพอปองกนเหตการณนไมใหเกดขน
การวางรางรถไฟจะตองเวนชองวางไวเผอการขยายตวของราง
รถไฟ และทปลายรางทเชอมตอกนนนตองมหมดยด
ทมา : หนงสอสอการเรยนรฯ วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 1 ทมา : http://portal.rotfaithai.com/modules.php?name=Forums&file=viewtopic&p=93090
Page 28
14/01/62
28
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
5. สะพาน สะพานทสรางดวยคอนกรตหรอโลหะ ลวนแต
สร างรองรบการขยายตวจากการเปลยนแปลงอณหภมของ
สภาพแวดลอม ลอเลอนและจดเชอมตอทเลอนไปมาไดสรางไว
สาหรบการเคลอนตวของสะพาน เนองมาจากการขยายตวและหด
ตวของวสดทใชสรางสะพาน
ทมา : หนงสอสอการเรยนรฯ วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 1
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
6. ทอสงของเหลวหรอแกส ทอสงของเหลวหรอแกสทรอน
หรอเยน จะทาการโคงงอใหมขนาดใหญ เพอปองกนการแตกหก
ของทอเมอเกดการขยายตวหรอหดตว
ทมา : หนงสอสอการเรยนรฯ วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 1
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
7. แกว ถานานาทตมเดอดจนรอนมากๆ เทลงในแกวหนาๆ
แกวอาจแตกได เนองจากการขยายตวทไมแนนอนของแกว
ดงนนในหองปฏบตการทดลองวทยาศาสตรนยมใชแกวทน
ไฟ ซงจะไมเหมอนกบแกวทวไปโดยจะไมแตกราวไดงาย เพราะวา
แกวทนไฟจะขยายตวเพยงเลกนอยเมอไดรบความรอน
8. สายโทรศพทและสายไฟฟาแรงสง สายโทรศพทและสาย
ไฟฟาแรงสงจะขยายตวและหยอนลงในวนทอากาศรอน ดงนนใน
การวางสายเหลานฝายเทคนคจะตองตดตงสายไฟฟาใหมความตง
พอเหมาะFree PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
9. ขวดบรรจของเหลว การบรรจของเหลวลงในขวด เชน
นาปลา นาอดลม และนาดมทวไป จะไมบรรจนาจนเตมปากขวด
โดยจะตองเวนทวางไวเผอการขยายตวของของเหลวเมออณหภม
ของสภาพแวดลอมสงขน
10. กระปองสเปรย ฉลากของกระปองสเปรยทกกระปองจะ
มปายคาเตอนใหเกบกระปองเหลานไวในบรเวณอากาศเยน
เนองจากกระปองสเปรยบรรจแกสทมความดนสง ถาเราเกบไวใน
ทอณหภมสงจะทาใหแกสขยายตวอยางรวดเรว อาจเปนสาเหตท
ทาใหภาชนะทใชบรรจเกดการระเบดได
Page 29
14/01/62
29
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
ทบทวนสตรกอนสอบ
Free PowerPoint Templates
โดยเขยนเปนภาษาสญลกษณไดวา .. .
h = ( 760 – P ) x 11
โดย.. . h = ความสงจากระดบนาทะเล
P = ความดนของอากาศ ณ จดนน
1. สตรความดนอากาศ
Free PowerPoint Templates
โดยเขยนเปนภาษาสญลกษณไดวา .. .
โดย.. . R = องศาโรเมอร F = องศาฟาเรนไฮต
C = องศาเซลเซยส K = เคลวน
2. สตรการเปลยนอณหภม
Free PowerPoint Templates
3.1 สตรคานวณ โดยเขยนเปนภาษาสญลกษณไดวา .. .
Q1 = mL1 โดย.. .
Q2 = mst
Q3 = mL3
Qรวม = Q1 + Q2 + Q3
3. สตรการเปลยนหาคาพลงงานความรอน
Page 30
14/01/62
30
Free PowerPoint Templates
3.2 สมการหลก โดยเขยนไดวา .. .
3. สตรการเปลยนหาคาพลงงานความรอน
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
หนวยการเรยนรท 3
บรรยากาศของโลก
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
1. อากาศ
Free PowerPoint Templates
อากาศหมายถง : บรรยากาศบรเวณใกลพ นผวโลกและอยรอบๆ ตว
เราจนถงระดบสงจากพ นดนประมาณ 80 กโลเมตร
ประกอบดวย : แกสตางๆ และไอนา
อากาศแหง
อากาศทไมมไอนา
อากาศชน
อากาศทมไอนาปน
ตงแต 1-4 %
ไอนา : ทาใหเกดเมฆ ลม พาย ฝน ฟาแลบ ฟารอง
Page 31
14/01/62
31
Free PowerPoint Templates
การปะปนของไอน าจะ
ทาใหสวนผสมของแกสอน
เปลยนแปลงไป
สวนประกอบของอากาศ
ชนจะเปลยนแปลงไปตาม
สถานท เชน
+ ชายทะเล
+ ภเขา
+ ปาไม
+ ชมชน
+ พนทอตสาหกรรมทมา : หนงสอสอการเรยนรฯ วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 2
Free PowerPoint Templates
“ อากาศชนทมไอนาปนอย ตงแตรอยละ 1-4 ”
หมายถง
ถาอากาศชนมมวล 100 กรม
จะมไอนาปนอยไดมากทสดไมเกน 4 กรม
ตวอยาง
อากาศบรเวณปาไมมไอนารอยละ 2 โดยมวล ถาวเคราะห
อากาศบรเวณปาไมซงมมวล 3 กโลกรม จะมไอนาเทาไร
Free PowerPoint Templates
1 กโลกรม = 1,000 กรม
3 กโลกรม = 3,000 กรม
ถาอากาศชนมมวล 100 กรม จะมไอนาปนอย 2 กรม
ถาอากาศชนมมวล 3,000 กรม จะมไอนาปนอย 2 x 3,000
100
∴ ถาอากาศชนมมวล 3,000 กรม จะมไอนาปนอย 60 กรม
∴ ถาอากาศชนมมวล 3 กโลกรม จะมไอนาปนอย 60 กรม
วธทา
ตวอยาง
อากาศบรเวณปาไมมไอนารอยละ 2 โดยมวล ถาวเคราะหอากาศ
บรเวณปาไมซงมมวล 3 กโลกรม จะมไอนาเทาไร
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
2. บรรยากาศ
Page 32
14/01/62
32
Free PowerPoint Templates
บรรยากาศ
หมายถง : อากาศทอยรอบตวเราและปกคลมโลกทงหมด มขอบเขตจากระดบน าทะเลขนไปประมาณ 600 กโลเมตร
ยงสงขนไปแรงโนมถวงจะมคาลดลง ทาใหอากาศใกลผวโลกมความหนาแนนมาก และเบาบางลง
Free PowerPoint Templates
การแบงชนบรรยากาศทาใหทราบถงโครงสรางของบรรยากาศ และสภาพตางๆของบรรยากาศโลก
บรรยากาศเปนการผสมกนของแกสตางๆ ในอตราสวนทคอนขางคงท
ยกเวน ไอน าและสารแขวนลอยในอากาศ ไดแก ควนไฟ เขมา และฝ นผงตางๆ ซงเปนสวนผสมทสามารถเปลยนแปลงได
Free PowerPoint Templates
การแบงชนบรรยากาศ
โดยจะใชเกณฑในการแบงได 3 เกณฑ ดงน
1. ใชอณหภมของบรรยากาศเปนเกณฑ
2. ใชสมบตของแกส หรอสวนผสมของอากาศ
3. ใชสมบตทางอตนยมวทยา
ในการศกษาเรองนนยมใช.. .
“การแบงชนบรรยากาศโดยใชอณหภมของ
บรรยากาศเปนเกณฑ”ซงแบงไดเปน 5 ขน
Free PowerPoint Templates
การแบงชนบรรยากาศโดยใชอณหภมของบรรยากาศเปนเกณฑ
ทมา
: ht
tp:/
/asr
ee3.
blog
spot
.com
/201
5/06
/lay
ers-
of-1
-tro
posp
here
-10-
15-8
0-6_
27.h
tml
Page 33
14/01/62
33
Free PowerPoint Templates
การแบงชนบรรยากาศโดยใชอณหภมของบรรยากาศเปนเกณฑ
1. โทรโพสเฟยร (Troposphere)
+ อยสงจากพนดนประมาณ 0-10 กม. ซงในแตละพนทจะไมเทากน
+ อากาศหนาแนนประมาณรอยละ 80
+ อากาศแปรปรวน ทาใหเกดปรากฏการณทางธรรมชาต เชน เมฆ ฝน พาย
ฟาแลบ ฟารอง ฟาผา และสภาวะลมฟาอากาศ เปนชนบรรยากาศทมผลตอการ
ดารงชวตของมนษย
+ สดเขตบรรยากาศ เรยกวา โทรโพพอส (Tropopause)
+ อณหภมในชนนจะลดลงตามาก
ทมา : http://asree3.blogspot.com/2015/06/layers-of-1-troposphere-10-15-80-6_27.htmlFree PowerPoint Templates
การแบงชนบรรยากาศโดยใชอณหภมของบรรยากาศเปนเกณฑ
2. สตราโตสเฟยร (Startosphere)
+ อยสงจากพนดนประมาณ 10-45 กม.
+ อากาศเบาบาง มความชน ฝ นผงเลกนอย อากาศไมแปรปรวน
+ นยมนาเครองบนมาบนตอนลางของชนน
+ มแกสโอโซนชวยดดกลนรงสจากดวงอาทตย
+ สดเขตบรรยากาศ เรยกวา สตราโตพอส (Startopause)
+ อณหภมในชนนจะคงทและเพมสงขน
ทมา : http://asree3.blogspot.com/2015/06/layers-of-1-troposphere-10-15-80-6_27.html
Free PowerPoint Templates
การแบงชนบรรยากาศโดยใชอณหภมของบรรยากาศเปนเกณฑ
3. มโซสเฟยร (Mesosphere)
+ อยสงจากพนดนประมาณ 40-80 กม.
+ อากาศไมถงรอยละ 0.1 โดยมวล
+ อกกาบาตหรอวตถนอกโลกจะลกไหมหมดจนไมเปนอนตรายตอโลก
+ สดเขตบรรยากาศ เรยกวา มโซพอส (Mesopause)
+ อณหภมในชนนจะคงทและลดตาลง
ทมา : http://asree3.blogspot.com/2015/06/layers-of-1-troposphere-10-15-80-6_27.htmlFree PowerPoint Templates
การแบงชนบรรยากาศโดยใชอณหภมของบรรยากาศเปนเกณฑ
4. เทอรโมสเฟยร (Thermosphere)
+ อยสงจากพนดนประมาณ 80-600 กม.
+ มแกสตางๆนอยมาก
+ โมเลกลของแกสไดรบความรอนมาก จนแตกตวเปนไอออนสามารถสะทอน
คลนวทยบางความถได
+ เรยกอกชอวา ไอโอโนสเฟยร (Ionosphere)
+ อณหภมในชนนจะลดลง คงท และเพมสงขน
ทมา : http://asree3.blogspot.com/2015/06/layers-of-1-troposphere-10-15-80-6_27.html
Page 34
14/01/62
34
Free PowerPoint Templates
การแบงชนบรรยากาศโดยใชอณหภมของบรรยากาศเปนเกณฑ
5.เอกโซสเฟยร (Exosphere)
+ ชนบรรยากาศชนนอกสดทหอหมโลก
+ เรมตงแต 500 กโลเมตรจากผวโลกขนไป
+ ไมมขอบเขตกาหนดวาเทาใด
+ มแกสไฮโดรเจน และแกสฮเลยม
ทมา : http://asree3.blogspot.com/2015/06/layers-of-1-troposphere-10-15-80-6_27.htmlFree PowerPoint Templates
เอกโซสเฟยร
โทรโพสเฟยร
โอโซโนสเฟยร
ไอโอโนสเฟยร
การแบงชนบรรยากาศโดยใชสมบตของแกสเปนเกณฑ
ทมา
: หนงสอเรยนรายวชาพนฐาน ชน
มธยม
ศกษาปท
1 วทยาศาสต
ร ม.
1 เลม
2
Free PowerPoint Templates
การแบงชนบรรยากาศโดยใชสมบตของแกสเปนเกณฑ
1. โทรโพสเฟยร (Troposphere)
+ เปนชนบรรยากาศทอยตดพนผวโลกจนถงระดบความสงเฉลยประมาณ
10 กโลเมตร
+ สวนผสมของบรรยากาศทสาคญในชนนคอ ไอนา
2. โอโซโนสเฟยร (Ozonosphere)
+ เปนชนบรรยากาศทอยเหนอระดบโทรโพสเฟยรขนไปจนถงระดบประมาณ
50 – 55 กโลเมตร
+ บรรยากาศชนนจะมปรมาณโอโซนทรวมตวกนมากกวาชนอนๆ
Free PowerPoint Templates
การแบงชนบรรยากาศโดยใชสมบตของแกสเปนเกณฑ
3. ไอโอโนสเฟยร (Ionosphere)
+ เปนชนบรรยากาศทแกสเรมมการแตกตวเปนอเลกตรอนและไอออนขน
ซงไอออนเปนอนภาคอสระ มประจไฟฟาบวกหรอลบ
+ ชนไอโอโนสเฟยรยงแบงออกเปนชนยอยๆ ได 3 ชน คอ
ก. ชนด (D-Layer) สง 40 – 100 กโลเมตร
ข. ชนอ (E-Layer) สง 100 – 150 กโลเมตร
ค. ชนเอฟ (F-Layer) สง 150 – 240 กโลเมตร
+ มอเลกตรอนจานวนมากและมากพอทจะมผลตอการเคลอนทผานของคลน
แมเหลกไฟฟา ทาใหสามารถรบสงสญญาณวทยได
Page 35
14/01/62
35
Free PowerPoint Templates
การแบงชนบรรยากาศโดยใชสมบตของแกสเปนเกณฑ
4. เอกโซสเฟยร (Exosphere)
+ เปนชนบรรยากาศทอยเหนอชนไอโอโนสเฟยร
+ ความหนาแนนของอะตอมตางๆ ในบรรยากาศชนนจะนอยลง จนกระทง
การชนกนระหวางอนภาคตางๆ เกดไดยากมาก
+ ระดบความสงจรงของฐานเอกโซสเฟยรนนไมแนนอน
+ ระดบชนบนของเอกโซสเฟยรจะมไฮโดรเจนและฮเลยมมาก
Free PowerPoint Templates
การแบงชนบรรยากาศโดยใชสมบตทางอตนยมวทยาเปนเกณฑ
ทมา
: หนงสอเรยนรายวชาพนฐาน
ชนมธ
ยมศก
ษาปท
1 วทยาศาสต
ร ม.
1 เลม
2
Free PowerPoint Templates
การแบงชนบรรยากาศโดยใชสมบตทางอตนยมวทยาเปนเกณฑ
1. บรเวณทมอทธพลของความฝด
+ เปนชนทนบจากบรเวณพนผวโลกขนไปถงระดบความสงประมาณ 2 กโลเมตร
+ มการไหลเวยนของมวลอากาศไดรบอทธพลจากความฝด
+ โครงสรางในชนนจะแปรเปลยนตามความสมพนธของการถายเทความรอน
ระหวางผวของโลกกบอากาศบรเวณนนๆ
+ การเปลยนแปลงของโครงสรางบรรยากาศขนอยกบละตจดและภมประเทศ
เปนสาคญ
Free PowerPoint Templates
การแบงชนบรรยากาศโดยใชสมบตทางอตนยมวทยาเปนเกณฑ
2. โทรโพสเฟยรชนกลางและชนบน
+ เปนบรรยากาศชนทความฝดจะมผลตอการไหลเวยนของมวลอากาศนอยลง
มาก
+ อณหภมจะลดลงอยางสมาเสมอเมอความสงเพมขน
3. โทรโพพอส
+ เปนชนบรรยากาศทอยระหวางโทรโพสเฟยรกบสตรโตสเฟยร
+ เปนเขตของบรรยากาศทแบงชนทมไอนาและไมมไอนา
Page 36
14/01/62
36
Free PowerPoint Templates
การแบงชนบรรยากาศโดยใชสมบตทางอตนยมวทยาเปนเกณฑ
4. สตราโตสเฟยร
+ เปนชนบรรยากาศทมลกษณะเชนเดยวกบสตราโตสเฟยรทใชเกณฑในการ
แบงโดยใชอณหภมเปนเกณฑ
5. บรรยากาศชนสง
+ เปนชนบรรยากาศทสงขนไปจากสตราโตสเฟยรจนถงขอบนอกสดของ
บรรยากาศ
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
3. ความสาคญของอากาศ
และบรรยากาศ
Free PowerPoint Templates
1. โทรโพสเฟยร มแกสออกซเจน และคารบอนไดออกไซด
ชวยใหเกดกระบวนการตางๆ ทจาเปนตอการดารงชวต
พช+สตว หายใจเอาแกสออกซเจนเขาเผาผลาญสารอาหาร
พช นาแกสคารบอนไดออกไซดใชในกระบวนการ
สงเคราะหดวยแสง
ทมา : https://th.wikipedia.org/wikiFree PowerPoint Templates
2. ชวยปรบอณหภมของโลกใหพอเหมาะกบการดารงชวต
ของสงมชวต
กลางวน ดดกลนรงสททาใหเกดความรอนไวบางสวน
กลางคน คายความรอนเพอใหโลกเยนตวชาๆ
3. ทาใหเกดปรากฎการณทางลมฟาอากาศ
อ า ก า ศ บ ร เ ว ณ โ ท ร โ พ ส เ ฟ ย ร ม ไ อ น า ม า ก ท า ใ ห
เกดปรากฎการณ ลม พาย ฝน ซงมความสาคญทางเกษตรกรรม
Page 37
14/01/62
37
Free PowerPoint Templates
4. ชวยกรองรงสอลตราไวโอเลตไมใหลงมาผวโลกมาก
เกนไป
พอด : ชวยสงเคราะหวตามนด ทาใหกระดกและฟนแขงแรง
มากเกน : มะเรงผวหนง ตอกระจก
แสงจากดวงอาทตยทมองเหน = แสงขาว
รงสความรอน = รงสอนฟราเรด
รงสอลตราไวโอเลตทมองไมเหน = Black Light
Free PowerPoint Templates
4. ชวยปองกนภยอนตรายจากวตถตางๆทมาจากนอกโลก
อกกาบาต ดาวตก เมอเขามาสชนบรรยากาศมโซสเฟยร
จะเกดการลกไหมจนเผาหมดหรอเลกลงกอนตกลงสพ นผวโลก
ทมา : http://webboard.news.sanook.com/forum/?topic=3572198
Free PowerPoint Templates
ดดกลน 70% สะทอนกลบ 30%
พนผวโลก 51%
บรรยากาศ 19%
พนผวโลก 4%
บรรยากาศ 6%
เมฆ 20%
รงส 100%
รงสจากดวงอาทตยโลกไดรบพลงงานจากดวงอาทตยในรปรงส โดยแผลงมายง
โลก
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
หนวยการเรยนรท 4
ลมฟาอากาศ
Page 38
14/01/62
38
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
1. อณหภมของอากาศ
Free PowerPoint Templates
อณหภมของอากาศ.. .
- อณหภมของอากาศในแตละบรเวณ และแตละ
เวลาจะมความแตกตางกน
- ชวงเวลาเชาอากาศจะเยนกวาชวงสายและ
ชวงเวลาบาย
- การบอกระดบความรอนเยนใชเครองมอวด คอ
เทอรมอมเตอร”
Free PowerPoint Templates
เกณฑอณหภมของประเทศไทย
ทมา : หนงสอสอการเรยนรฯ วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 2
Free PowerPoint Templates
สงทนกเรยนควรทราบเกยวกบ.. .
อณหภมของอากาศ
Page 39
14/01/62
39
Free PowerPoint Templates
1. อณหภมของพ นดนและพนนา
- พ นดนสามารถรบและคายความรอนไดดกวาพ นน า เนองจาก
โมเลกลของนาสามารถเคลอนทไปไดอยางอสระมากกวาโมเลกลของดน
ฉะนนนาจงสามารถกระจายความรอนในปรมาตรทมากกวาดน
- การเปลยนแปลงของอณหภมบนพ นดนจะเกดขนทพ นผวดน
มากกวาใตดน จงจะพบวา น าในบอใตดนจะเยนกวาน าทผวดน และจะ
พบวาในชวงฤดรอนนาจะอนขนเพราะนาสะสมความรอนเอาไว และเมอถง
ฤดหนาวนาจะระเหยและคายความรอนออกมาอยางชาๆ
Free PowerPoint Templates
2. ปจจยททาใหอณหภมของอากาศ ณ บรเวณหนงสงหรอต า
ไดแก
2.1 รงสจากดวงอาทตย
ถาพ นผวโลกไดรบรงสยวมาก ความรอนทคายออกมาจะ
มากดวย ทาใหอากาศทอยเหนอพ นผวโลกบรเวณนนมอณหภม
สง
แตถาพ นผวโลกไดรบรงสยวจากดวงอาทตยนอย พลงงาน
ทคายออกมาจะนอย อากาศบรเวณนนอณหภมจะตา
Free PowerPoint Templates
2. ปจจยททาใหอณหภมของอากาศ ณ บรเวณหนงสงหรอต า
ไดแก
2.2 ระดบความสงของพ นท
โดยทวไปพบวาอณหภมของอากาศจะลดลง 6.5°C เมอสง
จากพนดน 1 กโลเมตร ดงนนยอดเขาทสงจากระดบนาทะเล
2 กโลเมตร หรอ 2,000 เมตร อณหภมของอากาศจะตากวา
อณหภมทระดบนาทะเลเทากบ 13°C
Free PowerPoint Templates
2. ปจจยททาใหอณหภมของอากาศ ณ บรเวณหนงสงหรอต า
ไดแก
2.3 ตาแหนงบนโลก
พนทบรเวณใกลเสนศนยสตรไดรบแสงอาทตยมากกวา
บรเวณอน ดงนนอณหภมของพนทบรเวณเสนศนยสตรจงสง
กวาบรเวณอนโดยเฉพาะบรเวณขวโลก อณหภมของอากาศจะ
ตา
Page 40
14/01/62
40
Free PowerPoint Templates
2. ปจจยททาใหอณหภมของอากาศ ณ บรเวณหนงสงหรอต า
ไดแก
2.4 ลกษณะภมประเทศ
- บรเวณหบเขาอากาศถายเทไดนอย อณหภมจงสง
- บรเวณทมปาไม ทะเล อากาศจะถายเทไดด อณหภมต า
- บรเวณทะเลทรายในเวลากลางวนอากาศจะรอนจด
เนองจากไดรบรงสและพลงงานจากดวงอาทตยมาก
Free PowerPoint Templates
2. ปจจยททาใหอณหภมของอากาศ ณ บรเวณหนงสงหรอต า
ไดแก
2.5 ปรมาณเมฆบนทองฟา
ทองฟาทมเมฆมาก เมฆจะดดกลนและสะทอนรงสจาก
ดวงอาทตยออกสบรรยากาศ ทาใหอณหภมของโลกไมสงมาก
Free PowerPoint Templates
3. เครองมอทใชวดอณหภมของอากาศ
3.1 เทอรมอมเตอร
- มลกษณะเปนหลอดแกวปลายปด ภายในบรรจ
ของเหลวทเรยกวา ปรอท / แอลกอฮอล
- เมออากาศอบอนปรอทจากกระเปาะทกนหลอดแกวจะ
ขยายตวขน ทาใหของเหลวภายในหลอดแกวเคลอนทขนมา
- เมออากาศเยนลงปรอทจะหดตว นกเรยนกจะเหน
ของเหลวหดตวลงไปFree PowerPoint Templates
3. เครองมอทใชวดอณหภมของอากาศ
3.2 เทอรมอมเตอรวดอณหภมสงสด – ตาสด
ทมา : http://globethailand.ipst.ac.th/?page_id=4069
Page 41
14/01/62
41
Free PowerPoint Templates
3. เครองมอทใชวดอณหภมของอากาศ
3.2 เทอรมอมเตอรวดอณหภมสงสด – ตาสด
- กดปมเพอใหดชนตดกบผวปรอทหรอใชแมเหลกทตดไวดานลางดดแทง
ดชนใหตดกบผวปรอททง 2 ดาน
- เมออณหภมสงขนปรอทจะขยายตวดนแทงดชนขนไป แตเมออณหภม
ต าลงปรอทจะหดตวลง แตดชนดานอณหภมสงสดจะไมเคลอนทลงมา และเมอ
อณหภมของอากาศลดตาลงปรอทจะหดตวลงดนปรอททางดานอณหภมต าสดให
เคลอนทขนไปซงจะดนดชนขนไปดวย เมอไปอยตาแหนงใดจะอานอณหภมต าสดได
วธอานอณหภมใหอานทปลายดชนทตดกบผวปรอท
Free PowerPoint Templates
3. เครองมอทใชวดอณหภมของอากาศ
3.3 เทอรมอกราฟ
- เปนเครองมอทใชวดอณหภม
แ ล ะ ส า ม า ร ถ บ น ท ก อ ณ ห ภ ม ท
เปลยนแปลงในเวลาทตอเนองกนได
โดยอตโนมต
- อณหภ ม ทวดไดมหนวยเปน
องศาเซลเซยส ทมา : https://legatool.com/th/test-equipment/temperature-
measurement/analog-thermometers/thermographs
Free PowerPoint Templates
4. การรายงานอณหภมของอากาศ
ทมา : หนงสอสอการเรยนรฯ วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 2Free PowerPoint Templates
4. การรายงานอณหภมของอากาศ
ทมา : หนงสอสอการเรยนรฯ วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 2
Page 42
14/01/62
42
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
2. ความชนของอากาศ
Free PowerPoint Templates
ความชนของอากาศ.. .
- หมายถง ปรมาณไอนาในอากาศซงไดมาจากการระเหย
ของนาจากแหลงตางๆ การคายนาของพช และกจกรรมตางๆ
ของมนษย
- บรเวณพนทแหงแลง ทะเลทราย มตนไมนอย จะม
ความชนของอากาศตา
- สวนบรเวณพนทมปาไม ใกลแหลงนา จะมความชนของ
อากาศสง
Free PowerPoint Templates
- อากาศทมอณหภมสงจะสามารถรบปรมาณไอน าได
มากกวาอากาศทมอณหภมต า
- อากาศไมอมตว คอ ปรมาณไอนาในอากาศมคานอย
กวาปรมาณไอนาสงสดทอากาศรบไวไดในขณะนน
- อากาศอมตว คอ อากาศทมไอนาอยในปรมาณสงไม
สามารถรบไวไดอก
Free PowerPoint Templates
- การบอกปรมาณของไอน าในอากาศนยมเรยกกนวา
ความชนของอากาศ
- อากาศมความชนมาก นาระเหยไดนอย
- อากาศมความชนนอย นาระเหยไดมาก
- ความชนของอากาศมความหมายใน 2 ลกษณะ คอ
ความชนสมบรณ , ความชนสมพทธ
Page 43
14/01/62
43
Free PowerPoint Templates
ความชนสมบรณ .. .
- หมายถง อตราสวนระหวางมวลของไอนาในอากาศกบ
ปรมาตรของอากาศ ณ อณหภมเดยวกน
- การวดความชนสมบรณมหนวยวดเปนกโลกรมของไอ
นาในอากาศตออากาศ 1 ลกบาศกเมตร หรออาจใชหนวยวด
เปนกรมตอลกบาศกเมตร
Free PowerPoint Templates
- การหาความชนสมบรณ
Free PowerPoint Templates Free PowerPoint Templates
ความชนสมพทธ .. .
- หมายถง สดสวนของปรมาณไอน าท มอยจรงในอากาศ
ขณะนนตอปรมาณไอนาอมตว ทอณหภมและปรมาตรของอากาศ
เดยวกน จะแสดงคาเปนรอยละหรอเปอรเซนต
- ความชนสมพทธนอย เหงอระเหยไดเรวมาก จะทาใหรสก
หนาว
- ความชนสมพทธมาก เหงอระเหยไดนอย จะทาใหรสกอดอด
“
Page 44
14/01/62
44
Free PowerPoint Templates
“- อากาศททาใหรสกสบายควรมความชนสมพทธทเหมาะสม
คอ ความชนสมพทธประมาณ 60%”
เชน อากาศมความชนสมพทธ 80%
หมายถง ...
อากาศปรมาตร 1 m3
มไอนาอย 80 กรม และจะรบไอนาไดอก 20 กรม
Free PowerPoint Templates
- การหาความชนสมพทธ
Free PowerPoint Templates Free PowerPoint Templates
เครองมอวดคาความชน .. .
1. ไซครอมเตอร
- ประกอบดวยเทอรมอมเตอร
แบบกระเปาะเปยกและกระเปาแหง
- เทอรมอมเตอรกระเปาะแหง
เปนเทอรมอมเตอรแบบธรรมดา
- เทอรมอมเตอรกระเปาะเปยกจะ
เปนเทอรมอมเตอรทกระเปาะหมดวยผา
ชนทมา : http://modern4gear.tarad.com/product.detail_1019361_th_5538285
Page 45
14/01/62
45
Free PowerPoint Templates
- ใหอานเทอรมอมเตอรกระเปาะ
แหงวามอณหภมเทาไร แลวนาไป
เทยบในตารางวาอยชองไหน เชน
จากตวอยางอานคาได 27°C จะอย
ในตารางชอง 25 – 29 (แนวตง)
- ใหอานเทอรมอมเตอรกระเปาะ
เปยกวามอณหภมเทาไร เชน จาก
ตวอยางอานคาได 23°C
- หาผลตางของอณหภมจากเทอร
มอมเตอรทง 2 อน วาเปนเทาไร
เ ช น จ ากตว อย า ง ค อ 27 –23
เทากบ 4°C (แนวนอน)
- ซงจากตวอยางจะไดคาตวเลข
ตรงตาแหนงทแนวทงสองตดกน คอ
71 จงนนความชนสมพทธจงมคา
71%
ทมา : หนงสอสอการเรยนรฯ วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 2Free PowerPoint Templates
จากตารางความชนสมพทธ สรปไดวา .. .
เมอผลตางของอณหภมเทอรมอมเตอรกระเปาะเปยกกระเปาะ
แหงยงมคามากขนคาความชนสมพทธกจะยงมคานอยลง
Free PowerPoint Templates
เครองมอวดคาความชน .. .
2. ไฮกรอมเตอรแบบเสนผม
- เปนเครองมอวดความชนสมพทธใชเสนผม
- โดยอาศยหลกการหดตวและยดตวของเสนผมเมอ
ความชนเปลยนแปลงไป
- เมอความชนสมพทธสง เสนผมจะยดตวยาวขน
แตเมอใดทความชนสมพทธต า เสนผมจะหดตวลง
แตถาเครองมอชนดนมการแสดงคาความชน
สมพทธบนกระดาษกราฟ จะเรยกวา ไฮกรอกราฟ
ทมา
: หนงสอส
อการเรยน
รฯ วทยาศาสต
ร ชน
มธยม
ศกษาปท
1 เล
ม 2
Free PowerPoint Templates
Page 46
14/01/62
46
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
3. ลมฟาอากาศ- การเปลยนแปลงของสภาพอากาศเกดจากปรากฏการณทาง
ลมฟาอากาศ เชน ฝนฟาคะนอง พาย ลกเหบ ฯลฯ เปลยนแปลงไป
- ซงปรากฏการณเหลานทาใหสภาวะของอากาศแตละวน ณ บรเวณหนง ในแตละชวงเกดการเปลยนแปลง สภาวะของอากาศทเกดขนประจา ณ ทแหงหนงในชวงเวลาสนๆ
ลมฟาอากาศ .. .
ลมฟาอากาศเกดขนไดจะตองอาศยสงตางๆ ดงน
1. ดวงอาทตย ความรอนจากดวงอาทตยมผลตออณหภม อณหภมจะเปลยนไปเปนสาเหตของการเกดปรากฏการณทางลมฟาอากาศ
2. โลก การหมนรอบตวเองของโลกทาใหเกดกลางวนกลางคน และการโคจรรอบดวงอาทตยของโลกทาใหเกดฤดกาลตางๆ
3. แหลงนาซงทาใหเกดไอนา ความรอนจากดวงอาทตยจะทาใหนาในแหลงนาตางๆ ระเหยกลายเปนไอนาลอยขนไปในอากาศ ซงเปนสาเหตททาใหเกดฝน
4. อากาศหรอบรรยากาศ อากาศเมอเคลอนตวจะหอบไอน าในอากาศไปดวย มผลทาใหเกดปรากฏการณทางลมฟาอากาศได
ทงดวงอาทตย โลก ไอนา และบรรยากาศนเปนองคประกอบทสาคญ ซงเปนสาเหตททาใหเกดปรากฏการณทางลมฟาอากาศ
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
4. ลม
Page 47
14/01/62
47
ลม .. .- ในเวลากลางวนอณหภมของพ นดนจะสงขนอยางรวดเรว ในขณะท
พ นนาจะมอณหภมสงขนอยางชาๆ ทาใหอากาศเหนอพ นดนมอณหภมสงกวาอากาศเหนอพ นนา
- สวนในเวลากลางคนพ นนาจะคายความรอนทเกบสะสมไวออกมา อากาศบรเวณเหนอพ นนามอณหภมสงกวาอากาศเหนอพ นดน
- จากความแตกตางของอณหภมของอากาศเหนอบรเวณตางๆ นเองเปนสาเหตสาคญของการเกดลม
Free PowerPoint Templates
สงทนกเรยนควรทราบเกยวกบ.. .
ลม
1. ลม .. .
ลม (Wind) คอ มวลของอากาศท เค ลอนทไปตามแนวราบจากบรเวณหนงไปสอกบรเวณ
2. ทศทางการเคลอนทของอากาศหรอลม .. . ความดนของอากาศสง (H) ความดนของอากาศตา (L)
ความหนาแนนของอากาศมาก (H) ความหนาแนนของอากาศนอย (L)
อณหภมเหนอพ นดน, พ นนาต า อณหภมเหนอพ นดน, พ นนาสง
Page 48
14/01/62
48
2. ทศทางการเคลอนทของอากาศหรอลม .. . ความดนของอากาศสง (H) ความดนของอากาศตา (L)
ความหนาแนนของอากาศมาก (H) ความหนาแนนของอากาศนอย (L)
อณหภมเหนอพ นดน, พ นนาต า อณหภมเหนอพ นดน, พ นนาสง
อากาศทเคลอนทขนลงในแนวดง เรยกวา กระแสอากาศ
บรเวณตางๆ บนผวโลกมลกษณะแตกตางกน พนดนมสเขมจะดดกลนรงสจากดวงอาทตยไดเรวและคายความรอนเรวกวาพนนา ซงจะดดกลนรงสจากดวงอาทตยชาและคายความรอนชา
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
ลมบกลมทะเล
ทมา : หนงสอเรยนรายวชาพ นฐาน ชนมธยมศกษาปท 1 วทยาศาสตร ม.1 เลม 2
กระแสลมของซกโลกเหนอและซกโลกใต
ซกโลกเหนอกบซกโลกใต กระแสลมจะพดเวยนออกจากบรเวณ
ศนยกลางความกดอากาศสง และพดเขาหาบรเวณศนยกลางความกดอากาศตา ในลกษณะตรงกนขาม ดงน
ทมา
: หนงสอส
อการเรยน
รฯ วทยาศาสต
ร ชน
มธยม
ศกษาปท
1 เล
ม 2
Page 49
14/01/62
49
3. อตราเรวลมและทศทางลม .. .อตราเรวลม บอกใหทราบวาลมเคลอนทเรวหรอชา ซงขนอยกบ
ผลตางของความกดอากาศ
ถาผลตางของความกดอากาศสงและตามคามาก = อตราเรวลมสง
ถาผลตางของความกดอากาศสงและตามคานอย = อตราเรวลมตา
เครองมอทใชวดอตราเรวลม .. .- คอ มาตรวดอตราเรวลม หรอ อะนโมมเตอร
- อะนโมมเตอร ประกอบดวยถวยกลมครงซกททาดวยโลหะเบา 3-4 ใบ หนตามกน ตดอยทปลายแกนหมน ซงหมนไดอสระ เมอลมพดมาปะทะถวย ถวยจะหมนไปรอบแกน จานวนรอบทหมนแสดงถงความเรวของลม ซงสามารถอานไดจากตวเลขทอยในหนาปดของเครอง
- หนวยวดความเรวลมมหลายอยาง ไดแก นอต ไมลทะเลตอชวโมง กโลเมตรตอชวโมง ไมลตอชวโมง เปนตน
ทมา : https://compactanalysis.com/best-types-anemometer-buy-today.html
ทมา : http://www.rfuess-mueller.de/html/counter_anemometer.html
พลงงานจากลมสามารถนาไปใชประโยชนในการสรางกงหนวดนา กงหนผลตกระแสไฟฟา
นอกจากนอตราเรวของลมยงมผลกระทบตอสงมชวตและสงแวดลอม
ซงกรมอตนยมวทยาไดใหข อมลทแสดงความสมพนธระหวางอตราเรวลมกบลกษณะของสงแวดลอมทสงเกตไดดงน ท
มา : หนงสอส
อการเรยน
รฯ วทยาศาสต
ร ชน
มธยม
ศกษาปท
1 เล
ม 2
Page 50
14/01/62
50
เครองมอทใชวดทศทางลม .. .- เครองมอทใชตรวจสอบทศทางลม คอ ศรลม
- ศรลม มลกษณะเปนลกศรทมหางเปนแผนใหญกวาหวลกศรมาก เมอลมพดมา หางลกศรจะถกแรงลมปะทะมากกวาหวลกศร ทาใหหว
ลกศร ชไปในทศทางทลมพดมา ทาใหทราบทศทางลมวาพดมาจากทางไหน
- แอโรเวน คอ เครองมอทใชตรวจจบทศทางลมและวดความเรวลม มลกษณะรปรางคลายเครองบนไมมปก ปลายดานใบพดจะชไปในทศทางทลมพดมา และการหมนของใบพดจะแสดงความเรวลม ซงเราสามารถอานไดจากหนาปดหรอกราฟของเครองวด
ทมา : http://juliuspatricksaletrero.weebly.com/
4. ชนดของลม .. .4.1 ลมประจาถน
เกดจาก ความแตกตางของความกดอากาศในทองถน
ไดแก ลมบก ลมทะเล ลมหบเขา ลมภเขา
4.2 ลมประจาป หรอ ลมประจาภมภาค
เกดจาก ความแตกตางของความกดอากาศบรเวณขวโลกกบบรเวณศนยสตร
ไดแก ลมสนคาซกโลกใตพดจากทศตะวนออกเฉยงใตไปทศต ะ ว น อ อ ก เ ฉ ย ง เ ห น อ แ ล ะ ล ม ส น ค า ซ ก โ ล ก เ ห น อ พ ด จ า ก ท ศตะวนออกเฉยงเหนอไปทศตะวนตกเฉยงใต
4. ชนดของลม .. .4.3 ลมประจาฤด
เกดขน ในทองถนทเปนบรเวณกวาง
ไดแก - ลมมรสมฤดหนาว ทประเทศไทย คอ ลมมรสมตะวนออกเฉยงเหนอ พดผานประเทศจน ไซบเรย ทาใหอากาศหนาวเยน
- ลมมรสมฤดร อน ทประเทศไทย คอ ลมมรสมตะวนตกเฉยงใต พดผานมหาสมทรอนเดย ทาใหฝนตกบรเวณกวาง
Page 51
14/01/62
51
4. ชนดของลม .. .4.4 ลมทเกดจากอากาศแปรปรวน
ไดแก - พายฝนฟาคะนอง
- พายหมนเขตรอน แบงออกเปน
+ พายดเปรสชน จะมกาลงออน
+ พายโซนรอน จะมกาลงปานกลาง ฝนตกหนก
+ พายไตฝ น จะมกาลงรนแรงมาก ฝนตกหนก
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
5. ลมมรสม
ลมมรสม .. .- หมายถง ลมประจาฤดทเกดขนเฉพาะถนหนงๆ เปนบรเวณ
กวาง มชวงเวลาเกดนาน
- ลมมรสมเกดจากความแตกตางระหวางความกดอากาศเหนอพ นทวปกบความกดอากาศเหนอมหาสมทร
- แบงเปน 2 ประเภท คอ ลมมรสมฤดรอน และ ลมมรสมฤดหนาว
ลมมรสมฤดรอน .. .- ลมทพดจากทะเลเขาสพ นทวป
- มอกชอเรยกวา ลมมรสมตะวนตกเฉยงใต
- พดจากมหาสมทรอนเดยผานอาวไทย
- เ ร ม กล า ง เ ด อ นพฤษภาคม –ตลาคม
- ทาใหเกดฝนตกชก
ทมา
: หนงสอส
อการเรยน
รฯ วทยาศาสต
ร ชน
มธยม
ศกษาปท
1 เล
ม 2
Page 52
14/01/62
52
ลมมรสมฤดรอน .. .- ลมทพดจากใจกลางทวปไปสทมความกด
อากาศตากวาบรเวณเสนศนยสตร
- ม อ ก ช อ เ ร ย ก ว า ล ม ม ร ส มตะวนออกเฉยงเหนอ
- พดจากประเทศจน ไซบเรยผานภาคเหนอ และภาคตะวนออกเฉยงเหนอมาถงอาวไทย
- เรมกลางเดอนตลาคม - กลางเดอนกมภาพนธ
- ทาใหเกดอากาศหนาวเยน และแหงแลง
ทมา
: หนงสอส
อการเรยน
รฯ วทยาศาสต
ร ชน
มธยม
ศกษาปท
1 เล
ม 2
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
6. เมฆ
นาในบรรยากาศมอย 3 สถานะ คอ
ของแขง ของเหลว และแกส
- สถานะแกส ไดแก ไอนา ซงมองไมเหนดวยตาเปลา
- สถานะของเหลว ไดแก ละอองนา เชน หมอก หยดนา เชน หยดนาทเกาะอยดานนอกของแกวนาแขง หรอนาคางบนหญา
- สถานะของแขง ไดแก ผลกนาแขงในกอนเมฆ ลกเหบ
สถานะตางๆ ของนาในบรรยากาศ .. .
- ไอนา ไอนาในบรรยากาศมอนภาคเลกมาก มองไมเหนไดดวยตาเปลาเหมอนแกสทวๆ ไป
- ละอองนา เกดจากไอนากระทบกบความเยน แลวควบแนนเปนของเหลวขนาดเลกมาก มองเหนคลายหมอก แตไมสามารถมองเหนขนาดของอนภาค
- หยดนา เกดจากไอนากระทบความเยน แลวควบแนนเปนของเหลวหยดเลกๆ แลวรวมกนมขนาดใหญขน สามารถมองเหนไดดวยตาเปลา
Page 53
14/01/62
53
สถานะตางๆ ของนาในบรรยากาศ .. .
- หมอก เกดจากไอนาบรเวณทอณหภมของอากาศเทากบจดนาคาง ไอนาจะกลนตวเปนละอองนาอยใกลพ นดน
- เมฆ เกดจากไอนาในบรรยากาศระดบสง ถามอณหภมของอากาศตาจะเปลยนสถานะเปนละอองนาเลกๆ และถาอณหภมของอากาศตากวาจดเยอกแขง ไอนาจะเปลยนสถานะเปนผลกนาแขง
ชนดของเมฆ .. .
- เมฆมหลายชนด แตละชนดจะมลกษณะแตกตางกนไป เชน เปนกระจก เปนกอนขนาดเลก เปนกอนขนาดใหญ เปนร ว เปนแผน และอยในความสงทตางกน
- จงใช ระดบความสง ลกษณะการกอตว และ ลกษณะของเมฆในการแบงชนดของเมฆและการเรยกชอเมฆ
ชนของเมฆ .. .
1. ซรโร คอ เมฆระดบสง มลกษณะคลายขนนก
2. อลโต คอ เมฆระดบกลาง
ลกษณะของเมฆ .. .
1. ควมลส หรอ เมฆเปนกอนกระจก
2. สเตรตส หรอ เมฆเปนชน
3. นมบส หรอ เมฆทกอใหเกดฝน จะมสเทา
เมฆม 4 ชนด คอ
1. เมฆระดบสง
2. เมฆระดบกลาง
3. เมฆระดบตา
4. เมฆกอตวในแนวตง
ซงนกอตนยมวทยาบางทานอาจจะรวมไวในเมฆระดบตา ดงน
Page 54
14/01/62
54
ทมา : หนงสอสอการเรยนรฯ วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 2
ลกษณะทองฟาในแตละวนหรอเวลาตางกนจะมปรมาณเมฆตางกน ซงกรมอตนยมวทยาไดใหขอมลเกยวกบลกษณะทองฟา และปรมาณเมฆ เมอใหทองฟามพ นท 10 สวน ดงน
ทมา : หนงสอสอการเรยนรฯ วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 2
การแบงชนดของเมฆ .. .
1. เมฆชนสง พบทระดบความสง 6,500 เมตร ประกอบดวยผลกนาแขงเปนสวนใหญ เพราะทระดบนอณหภมต ากวาจดเยอกแขง ไดแก
- เมฆซรโรควมลส เปนเมฆสขาว เปนผลกนาแขง มลกษณะเปนรวคลนเลกๆ มกเกดขนปกคลมทองฟาบรเวณกวาง
- เมฆซรโรสเตรตส เปนเมฆแผนบางมสขาว เปนผลกนาแขง ปกคลมทองฟาเปนบรเวณกวางโปรงแสงตอแสงอาทตย บางครงหกเหแสงทาใหเกดดวงอาทตยทรงกลด และ พระจนทรทรงกลด เปนรปวงกลมสคลายรง
- เมฆซรรส เปนเมฆรวสขาว รปรางคลายขนนก เปนผลกนาแขง มกเกดในวนทม อากาศด ทองฟาเปนสเขม
เมฆซรโรควมลส เมฆซรโรสเตรตส เมฆซรรส
ทมา : http://portal.edu.chula.ac.th/lesa_cd/assets/document/lesa212/6/clouds/clouds_gallery/clouds_gallery.html2
Page 55
14/01/62
55
2. เมฆชนกลาง พบทระดบ 2,500–6,500 เมตร ประกอบดวย ผลกนาแขงและละอองนา ไดแก
- เมฆอลโตควมลส เปนกอนเมฆกอน สขาว มลกษณะคลายฝงแกะ ลอยเปนแพ มชองวางระหวางกอนเลกนอย
- เมฆอลโตสเตรตส เปนเมฆแผนหนา สวนมากมสเทา เนองจากบดบงแสงอาทตยไมใหลอดผาน และเกดขนปกคลมทองฟาเปนบรเวณกวางมาก หรอปกคลมทองฟาทงหมด
ทมา : http://portal.edu.chula.ac.th/lesa_cd/assets/document/lesa212/6/clouds/clouds_gallery/clouds_gallery.html2
เมฆอลโตควมลส เมฆอลโตสเตรตส
3. เมฆชนต า พบทระดบตากวา 2,500 เมตร ประกอบดวยละอองนาเปนสวนใหญ ไดแก
- เมฆสเตรตส เปนเมฆแผนบาง ลอยสงเหนอพ นดนไมมากนก เชน ลอยปกคลมยอดเขาในเวลาตอนเชา บางครงจะลอยตาปกคลมพ นดน เรยกวา หมอก
- เมฆสเตรโตควมลส เปนเมฆกอนลอยตดกนเปนแพ ไมมรปรางทชดเจน มชองวางระหวางกอนเพยงเลกนอย มกเกดขนในเวลาทอากาศไมด มก มสเทา เนองจากลอยอยในเงาของเมฆชนบน
- เมฆนมโบสเตรตส เปนเมฆแผน มสเทา เกดขนเวลาทอากาศมเกด ฝนตกชวงสนๆ หรอ ฝนตกแดดออก ไมมพายฟาคะนอง ฟารอง ฟาผา มกปรากฏใหเหนสายฝนตกลงมาจากฐานเมฆ ทมา : http://portal.edu.chula.ac.th/lesa_cd/assets/document/lesa212/6/clouds/clouds_gallery/clouds_gallery.html2
เมฆสเตรตส เมฆสเตรโตควมลส เมฆนมโบสเตรตส
Page 56
14/01/62
56
4. เมฆกอตวในแนวตง พบทระดบ 500 – 2,500 เมตร สวนใหญอาจจะรวมไปกบเมฆชนต า ไดแก
- เมฆควมลส เปนกอนเมฆปกปย มสขาวเปนรปกะหลา กอตวในแนวตง เกดขนจากอากาศไมม เสถยรภาพ ฐานเมฆเปนสเทาเนองจากมความหนาแนนพอทจะบดบงแสง จนทาใหเกดเงามกปรากฏใหเหนเวลาอากาศด ทองฟาเปนสฟาเขม
- เมฆควมโลนมบส เปนเมฆทกอตวในแนวตง พฒนามาจากเมฆควมลส มขนาดใหญมาก ปกคลม พนทครอบคลมทงจงหวด ทาใหเกดพายฝนฟาคะนอง
ทมา : http://portal.edu.chula.ac.th/lesa_cd/assets/document/lesa212/6/clouds/clouds_gallery/clouds_gallery.html2
เมฆควมลส เมฆควมโลนมบส
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
7. หยาดนาฟา
3.1 หมอก .. .- หมอกเกดจากอากาศชนเยนตวและ
ลอยตาใกลพ นผวโลก
- หมอกเปนเมฆระดบตาชนดหนงทปรากฏในรปรางของละอองนาทมขนาดของหยดนาใหญกวาหยดนาในเมฆ ซงแตกตางจากการเกดเมฆทเกดจากการเยนตวของอากาศชนแลวลอยตวสงขน
ทมา : http://guru.sanook.com/gallery/gallery/5564/267331/
ทมา : http://travel.sanook.com/1396367/
Page 57
14/01/62
57
3.2 ฝน .. .- ฝนเกดจากละอองไอนามารวมกน และ
กลนตวเปนหยดน า หยดน าเหลานเมอมขนาดใหญขนจนไมสามารถลอยตวอยไดกจะตกลงมาเปนฝน
- การกลนตวของเมฆใหกลายเปนฝนไดนนตองมผลกนาแขง หรอเมดนาขนาดใหญ ทาใหอากาศบรเวณนนแขงตวไปดวย เมดนาขนาดเลกจะรวมตวกนกลายเปนเกลดหมะ เ มอมนาหนกมากเกนไปจะตกผานอากาศทอนกวาจะกลายเปนฝน
ทมา : https://www.wongnai.com/restaurants/122967JP-ryokan-cafe/photos/
ทมา : http://www.edufirstschool.com/learn-english
3.3 หมะ .. .- เมดนาทรวมตวกนกลายเปนเกลดหมะแลวตกผานอากาศทอนกวาลงมาจะ
กลายเปนฝน แตในฤดหนาวอณหภมของอากาศเยนจด เมดฝนทตกผานอากาศลงมาจะไมละลายจงตกลงมากลายเปนหมะ
- เกลดของหมะมหลายลกษณะโดยทวไปเปนรปหกเหลยม รปรางและขนาดแตกตางกนออกไป
ทมา : http://th.hereisfree.com/materials/download/8304.html
3.4 ลกเหบ .. .- ลกเหบเปนกอนนาแขงทเกดจากกระแส
ลมแรงทเกดในเมฆควมโลนมบส ซงเปนเมฆพายฝนฟาคะนองพาหยดนาฝนขนไปแขงตวในระดบสงเกดเปนกอนนาแขง และถกกระแสลมพดพาขนลงจนนบครงไมถวน กอนนาแขงจงเกดการรวมตวใหญขน และเปนลกเหบหลนลงมายงพนผวโลก
โดยปกตลกเหบจะมเสนผานศนยกลางตงแต 5 มลลเมตรขนไป หรอขนาดใหญถง 140 มลลเมตร ลกเหบทใหญทสดทเคยตรวจพบมนาหนกถง 766 กรม
ทมา : http://daily.khaosod.co.th/view_news.php?newsid=TURONWIzVXdNakkwTURnMU9BPT0
=§ionid=Y25Wd1lXbHRiMlJs&day=TWpBeE5TMHdPQzB5TkE9PQ==
3.5 เครองมอวดปรมาณนาฝน .. .- หมายถง ระดบความลกของน าฝนในภาชนะทรองรบน าฝน ทงน
ภาชนะทรองรบน าฝนจะตองวางใหอยในแนวระดบ และวดในชวงเวลาทกาหนดดวย
- ปรมาณนาฝนไมสามารถวดไดโดยตรงเปนปรมาตรหรอนาหนก แตใชหนวยของความลกเชนเดยวกบการวดนาบนพ นผวโลก และนยมอานคาปรมาณนาฝนในหนวยของมลลเมตร
- เครองมอวดปรมาณนาฝน เรยกวา เครองวดน าฝน ซงมอยหลายแบบ ไดแก
Page 58
14/01/62
58
1. เครองวดนาฝนแบบทรงกระบอก
- หยดน าฝนทตกลงมาจะถกเกบไวกอนทจะมาถงพ นดน โดยน าฝนจะตกลงสกรวยทมดานขางสงชน แลวไหลลงสขวดเกบนาฝน
- น าฝนทเ กบไวจะถกนามาวดดวยกระบอกตวงทมมาตรวดกากบอย มาตรวดทใชวดขนอยกบพ นทของปากกรวย ทาใหวดตวเลขของนาฝนตอหนวยพ นทได
ทมา : http://www.waterindex.com/Rain-raingauge-35mm-p1.htm
ทมา : http://www.kasetporpeang.com/forums/index.php?topic=79810.224
2. เครองวดน าฝนแบบบนทกหรอแบบอตโนมต
ในทหางไกลเปนไปไมไดทจะตรวจวด
นาฝนทกๆ วน เครองวดนาฝนแบบถงกาลกนาจะวดนาฝนเองในแตละวน และทาใหขวดเกบนาแหงเตรยมพรอมทจะใชในการวดครงตอไป ปรมาณทเกบไดจะถกบนทกไวบนมวนกระดาษโดยอตโนมต
ทมา : http://www.prachin.tmd.go.th/rain.htm
ทมา : http://www.cmmet.tmd.go.th/instrument/instruments.php
เกณฑกาหนดปรมาณนาฝน
ทมา : หนงสอสอการเรยนรฯ วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 2
ปรมาณนาฝนในประเทศไทย .. .
ปรมาณน าฝนในประเทศไทยแตละเดอนจะแตกตางกน
ขนอยกบฤดกาลและสภาพอากาศ โดยเดอนทฝนตกนอยทสดสวนใหญจะเปนเดอน มกราคม ตอไปเปนเดอนกมภาพนธ มนาคม ธนวาคม และเมษายน ตามลาดบ
สวนเดอนทปรมาณฝนเฉลยมาก คอ ชวงเดอนพฤษภาคมถงเดอนตลาคม ซงอยในชวงฤดฝน โดยเฉพาะเดอนสงหาคมกบเดอนกนยายน ปรมาณนาฝนคอนขางมากกวาเดอนอนๆ
Page 59
14/01/62
59
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
8. พายหมนเขตรอน
พายหมนเขตรอน .. .- หมาย ถง พายห มนท เ ก ด ขน
บรเวณทะเลและมหาสมทรในเขตรอน โดยในทะเลหรอมหาสมทรทมอณหภมของผวนาสงกวา 26.5°C
- อากาศรอนชนจงลอยตว ความกดตา จงทาใหเกดลมพายพดหมนเวยนเขาหาศนยกลางความกดอากาศ
ทมา : http://guru.sanook.com/8789/
ทมา : https://pixabay.com/en/tropical-cyclone-catarina-1167137/
- พายทพดแรงมากๆ จะม ตาพาย”บรเวณตาพายลมจะสงบเงยบ ทองฟาโปรง ไมมฝน แตบรเวณใกลศนยกลางรอบๆ ตาพายกลบเปนบรเวณท มเมฆมาก มฝนตกหนก
- เมอพายเคลอนทไปยงบรเวณมหาสมทรหรอทะเลทมอณหภมต ากวาหรอเขาสแผนดน พายจะออนกาลงและสลายตวไป
ทมา : หนงสอสอการเรยนรฯ วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 2
ประเภทของพายหมนเขตรอน .. .
การจาแนกประเภทของลมพายหมนเขตรอนใชความเรวลมสงสด
รอบจดศนยกลางเปนเกณฑ
Page 60
14/01/62
60
บรเวณทเกดพายหมนเขตรอน .. .1. แถบหมเกาะอนดสตะวนตก ทะเลแครบเบยนและอาวเมกซโก
2. ทางดานตะวนตกของมหาสมทรแปซฟกเหนอรวมทะเลจนใต หม
เกาะฟลปปน และหมเกาะญปน
3. ทางดานตะวนตกของมหาสมทรแปซฟกใตรวมหมเกาะฟจ และ
ชายฝงดานตะวนนออกของทวปออสเตรเลย
4. ชายฝงมหาสมทรแปซฟกทางดานตะวนออกของเมกซโก และ
สหรฐอเมรกา
5. มหาสมทรอนเดยแถบเกาะมาดากสการ
6. ทะเลอาหรบ และอาวเบงกอล
การเรยกชอตามบรเวณทเกด .. .
ผลของพายหมนเขตรอน .. .1. พายหมนเขตรอนในทะเล
ทาใหเกดคลนขนาดใหญ เปนอนตรายตอการเดนเรอ ถาคลน
พดเขาสฝง เรยกวา คลนพายซดฝง
2. พายหมนทพดเขาสฝง
ทาใหบานเรอนพงเสยหาย ตนไมหก นาทวม พ นดนพงทลาย
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
9. พายฟาคะนอง
Page 61
14/01/62
61
พายฟาคะนอง .. .- บรเวณทมอากาศรอนและชนจะเกดพายทมลมพดแรง ฝน
ตกหนก และเกดฟาแลบ ฟารอง และฟาผาขน
- พายชนดนบางครงมลกเหบเกดขนดวย
- ประเทศไทยซงอยในเขตรอนชนจะเกดพายฝนฟาคะนองในฤดฝนชวงเดอนพฤษภาคม
- พายนเกดจากเมฆควมโลนมบสทกอตวในแนวตง
- ซงมลกษณะยอดเมฆแบนและแผออกไปเปนบรเวณกวางคลายรปทงอนเปนลกษณะของเมฆพายฝนฟาคะนอง
- เครองบนขนาดเลกหรอเฮลคอปเตอรควรบนใหหางจากเมฆลกษณะน เนองจากอาจไดรบอนตรายจากพายทพดอยางรนแรง รวมถงอนตรายจากฝนตกหนกและฟาผาอกดวย
สภาวะการเกดพายฝนฟาคะนอง .. .1. ขนเรมกอตว
เปนขนเรมตน ลกษณะเมฆเปนแบบเมฆควมลสทกาลงจะพฒนาเปนเมฆควมโลนมบส ในขนนจะมกระแสลมพดขนตามแนวตงตลอดตงแตฐานเมฆไปจนถงยอดเมฆ ความเรวลมทพดขนไปอาจแรงถง 10 กโลเมตร/ชวโมง บางครงอาจถง 50 กโลเมตร/ชวโมง
2. ขนพฒนาเตมท
- ขนนภายในเมฆควมลสยงมกระแสลมทพดขนตามแนวตง และมกระแสลมพดลงตามแนวตงจากเมฆลงมาสพ นดนตามเมดฝนลงมา
- ในขนนไอน าจะเกดการกลนตวเปนเมดน าและมขนาดโตขนจนหนกเกนกวาทกระแสลมจะพยงไวได
- ในทสดจะตกลงมาเปนฝนซงฝนนจะเกดขนในบรเวณระดบตาของเมฆ แตในระดบสงของเมฆขนไปจะมทงฝนและหมะ
- สาหรบพายฝนฟาคะนองทมกระแสลมพดขนอยางแรง เมดนาจะถกพดขนไปในระดบสงมาก และตกลงมาเปนลกเหบได
Page 62
14/01/62
62
3. ขนสลายตว
- ขนนกระแสลมทพดลงตามแนวตงจะแผไปทวกอนเมฆ
- จนกระทงกระแสลมทพดหมดไป
- ทาใหหยาดนาฟาคอยๆ ลดลง และพายฝนฟาคะนองกคอยๆ ออนกาลงลงไปดวยเชนกน
ทมา : หนงสอเรยนรายวชาพ นฐาน ชนมธยมศกษาปท 1 วทยาศาสตร ม.1 เลม 2
ฟาแลบ .. .- หมายถง ปรากฏการณทเกดจากการแลกเปลยนประจไฟฟาภายใน
กอนเมฆ
- หรอ ระหวางกอนเมฆทอยใกลกน ทาใหมแสงหรอประกายไฟฟาเกดขนอยางรวดเรว
ฟาผา .. .- หมายถง ปรากฏการณทเกดจากการแลกเปลยนประจไฟฟาในกอน
เมฆกบพ นผวโลก ประจไฟฟาจะลงสสวนทใกลกอนเมฆมากกวา
- เชน ตนไมสง เสาสงๆ จงตองทาสายลอฟาบนอาคารเพอใหประจลงสพ นดนไดงาย ทาใหปลอดภยจากฟาผา
ดงนนขณะฟาคะนองจงไมควรยนอยในทโลงจะทาใหเปนสวนทสงทสดบรเวณนน และไมควรหลบฝนอยใตตนไมสง
Page 63
14/01/62
63
ฟารอง .. .- เมอเกดฟาแลบหรอฟาผา
- อากาศจะมอณหภมสงประมาณ 30,000 องศาเซลเซยส ทาใหเกดการขยายตวของอากาศอยางรวดเรว และมการเคลอนทของอากาศ และละอองนาในกอนเมฆเกดการเสยดสกนอยางรนแรงทาใหเกดเสยงดง
วธปองกนอนตรายจากฟาผา .. .1. ไมควรอยใกลสงทเปนตวนาไฟฟาทจะเปนสอของฟาผา เชน เสา
ไฟฟา แหลงนา รวโลหะ
2. หลกเลยงการอยใกลสงทสงในโลงแจง เชน ใตตนไมใหญ เพราะตนไมใหญเปนตวนาไฟฟาทด เนองจากมนาอยมากและมความสงกวาวตถในบรเวณเดยวกน ทาใหเปนสอของฟาผา น าในตนไมจะร อนจดจนกลายเปนไอนาอยางฉบพลน ทาใหตนไมเกดการระเบดอยางรนแรง
วธปองกนอนตรายจากฟาผา .. .3. หากอยกลางแจงและรสกวาผมบนศรษะตงขนแสดงวากาลงจะ
เกดฟาผา ใหกมตวใหต าทสดในทานงกมหนาลง มอทงสองวางบนเขา ปลายเทาชดกน และเขยงเทาขน อยานอนราบกบพ น ทงนเพอใหรางกายมสวนทสมผสพ นดนนอยทสด เพอลดโอกาสทกระแสไฟฟาจะไหลผานรางกายหากเกดฟาผาลงมายงพ นดนในบรเวณทใกลเคยง
4. ขณะเกดพายฝนฟาคะนอง ไมควรใชเครองใชไฟฟาและควรถอดเตาเสยบออก เชน โทรทศน วทย ไดรเปาผม และโทรศพท เพราะอาจมกระแสไฟฟาทเกดจากฟาผาไหลผานเครองใชไฟฟาหรอโทรศพทเขาสรางกายได
สงทจะพบในปรากฏการณพายฝนฟาคะนอง .. .1. เกลดนาแขง ผลกนาแขง
2. หมะ
3. ฟาแลบ ฟารอง ฟาผา
4. หยดนาฝน
Page 64
14/01/62
64
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
10. การพยากรณอากาศ
การพยากรณอากาศ .. .
หมายถง การคาดหมายสภาวะของลมฟาอากาศและปรากฏการณทางธรรมชาตทจะเกดขนลวงหนา
การพยากรณอากาศแบงไดเปน3 ระยะ ดงน .. .
1. การพยากรณอากาศระยะสน
เปนการพยากรณอากาศในชวงระยะเวลาไมเกน 72 ชวโมงสวนใหญพยากรณในรอบ 1 วน หรอ 24 ชวโมง
2. การพยากรณอากาศระยะปานกลาง
เปนการพยากรณอากาศในระยะเวลามากกวา 72 ชวโมงจนถง 40 วน
3. การพยากรณอากาศระยะนาน
เปนการพยากรณอากาศตงแต 10 วนขนไป
หนวยงานทเกยวของกบการพยากรณอากาศ .. .
- หนวยงานของประเทศไทยททาหนาทในการตรวจสอบสภาพอากาศและปรากฏการณธรรมชาต เพอพยากรณอากาศและเตอนภยทเกดจากธรรมชาต คอ กรมอตนยมวทยา กระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม
- นอกจากจะทาหนาทเ กยวกบการตรวจสภาพอากาศและการพยากรณอากาศแลว กรมอต นยม วทยายงทาการ ศกษา วจยดานอตนยมวทยา ในกจการดานตางๆ เปนศนยโทรคมนาคมประจาภาคพ นเอเชยตะวนออกเฉยงใต รวมทงรวมมอและประสานงานกบองคการอตนยมวทยาโลก องคการบนพลเรอนระหวางประเทศ และหนวยงานอนๆทเกยวของ
Page 65
14/01/62
65
หลกการพยากรณ .. .
หลกการพยากรณอากาศประกอบดวยระบบทสาคญ 3 ระบบ
คอ
1. ระบบการตรวจอากาศ
2. ระบบการสอสาร
3. ศนยพยากรณอากาศ
1. ระบบการตรวจอากาศ .. .ในระบบการตรวจอากาศจะประกอบดวยสถานตรวจอากาศทงทางบก
ทะเล และในอากาศ ดงน
1.1 สถานตรวจอากาศบนบกหรอพ นผว
แตละแหงไมควรหางกน เกน 150 กโลเมตรตรวจวดอณหภม ความชนของอากาศ ความกดอากาศเมฆ ฝน ฯลฯ ทก 3 ชวโมง
1.2 สถานตรวจอากาศชนบน
ควรอยหางกนไมเกน 300 กโลเมตร ตรวจวดทศทางลม ความเรวลม ทก 6 ชวโมง และตรวจวด อณหภม ความชน ฯลฯ ทก 12 ชวโมง
1.3 สถานตรวจอากาศของทกประเทศรวมกน
จะไดสถานเครอขายครอบคลมทกสวนของโลกทเปนพ นดน
1.4 ลมฟาอากาศในทะเลและมหาสมทร
จะอาศยเรอพาณชยขนาดใหญทสญจรไปมาทาหนาทตรวจอากาศ
1.5 การตรวจอากาศชนบน
จะอาศยเครองบนพาณชยระหวางประเทศ
1.6 บรเวณปาดงดบและในมหาสมทรทไมมการสญจรไปมา
จะใชดาวเทยมตรวจอากาศทโคจรผานชวงบรเวณนนเปนประจา
2. ระบบการสอสาร .. .
สถานตรวจอากาศในแตละแหงเมอตรวจอากาศตามเวลาท
กาหนด จะตองรบสงผลการตรวจไปยงศนยพยากรณอากาศโดยเรว การรายงานผลการตรวจอากาศจงตองเปนขอความทสนทสดแตได ใจความ เพอใหเสยเวลาในการสงนอยทสด และตองมระบบการสอสารทมประสทธภาพด ปจจบนนการตดตอสอสารระหวางสถานตรวจอากาศและศนยพยากรณอากาศ ซงจะใชระบบวทยโทรพมพ โทรสาร จดหมายอเลกทรอนกส อนเตอรเนตซงสามารถสงรายงานไดรวดเรวมาก
Page 66
14/01/62
66
3. ศนยพยากรณอากาศ .. .
การพยากรณอากาศทปฏบตตามศนยพยากรณอากาศทวๆไป
มขนตอนการปฏบตงานดงน
3.1 การเขยนแผนทพนกงานเขยนแผนทอากาศของศนยพยากรณอากาศ จะเขยนแผนทตามแบบทองคการอตนยมวทยาโลกกาหนด โดยเขยนเปน ตวเลข และสญลกษณตามตาแหนงตางๆ ทกาหนดลงบนแผนททมการตรวจอากาศ ณ ทสถานตรวจอากาศตงอย มทงแผนทอากาศพ นผว แผนทอากาศชนบน และแผนทประกอบอนๆ
3.2 การวเคราะหแผนทอากาศทเขยนเสรจแลว จะถกสงไปใหผ
วเคราะห ทาการวเคราะหตามหลกวชาการและวธการของแผนทอากาศนนๆ เมอวเคราะหเสรจแลวจะทาใหทราบระบบอากาศตางๆ
3.3 การพยากรณอากาศผพยากรณอากาศจะใชแผนทอากาศทวเคราะหแลวเปนเครองมอในการพยากรณอากาศทจะเกดขนตอไปขางหนาทงระยะสน ปานกลาง และยาว โดยวธพยากรณอย 2 วธ คอ
- เปรยบเทยบแผนทอากาศทแลวๆ มากบแผนทอากาศในปจจบน
- คานวณจากคาสถตทไดจากการวเคราะหขอมล
หลงจากนนนกอตนยมวทยาจะสงผานขอมลการพยากรณอากาศไปยงหนงสอพมพ โทรทศน อนเตอรเนต เพอรายงานใหประชาชนทราบตอไป
ขอมลทใชในการรายงานสภาพอากาศหรอพยากรณอากาศ .. .
1. ทองฟาและเมฆ เชน ทองฟาแจมใส ทองฟาโปรงใส ทองฟามเมฆบางสวน
2. สภาพอากาศ แสดงลกษณะความรนแรง เชน ฝนตกหนก ฝนปานกลาง และแสดงบรเวณทตก เชน ฝนฟาคะนองเปนแหงๆ 30% ของพ นท
3. ลกษณะทะเล เชน ทะเลเรยบ ทะเลมคลนปานกลาง
4. ความกดอากาศ หรอความดน ทศทางการเคลอนท
5. ความเรวลม
6. อณหภมสงสด – ตาสด
ความสาคญของการพยากรณอากาศ .. .
1. ดานการบน เพอความปลอดภยและประหยด
2. ดานการประมง รสภาพอากาศตลอดเวลาวาควรนาเรอออกจากฝงหรอไม คลนลมแรงเพยงใด
3. ดานการเกษตร การเพาะปลก ควรปลกพชชนดใด ชวงเวลาใดทเหมาะสมกบปรมาณนาฝน
4. ดานอตสาหกรรมบางประเภท เชน การทานาเกลอ การทาแปงมนสาปะหลง
5. การพฒนาแหลงนา เชน การชลประทาน การสรางเขอน
6. การดารงชวตประจาวน เพอความปลอดภยเชน ผ
Page 67
14/01/62
67
Free PowerPoint Templates
Free PowerPoint Templates
11. การเปลยนแปลงอณหภมและสภาพอากาศของโลก
- จะพบวาในอดตการเปลยนแปลงอณหภ มของโลกจะเป ลยนแปลงเ พยงเ ล ก นอ ย จ ง ไ ม ม ผ ลต อ ส ง ม ช ว ต แล ะสงแวดลอมมาก
- แตแนวโนมของการเปลยนแปลงอณหภมของโลกในอนาคตคอนขางมากและรวดเรว ผลกระทบจงเกดมาก
- ปจจยทมผลตอการเปลยนแปลงอณหภมของโลก ไดแก ปจจยทางธรรมชาต และปจจยทเกดจากการกระทาของมนษย
ทมา : หนงสอสอการเรยนรฯ วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 2
10.1 ปจจยทางธรรมชาต .. .
1. ตาแหนงภมประเทศบนพ นผวโลก
2. ลม
3. กระแสนาในมหาสมทร
4. เมฆ
5. ภเขาไฟระเบด
6. ไฟปา
1. ตาแหนงภมประเทศบนพ นผวโลก
เชน บรเวณเสนศนยสตรจะไดรบพลงงานความรอนจากดวงอาทตยมากกวาบรเวณอน อณหภมบรเวณเสนศนยสตรจงสงกวาบรเวณอน
สวนบรเวณขวโลก อากาศจะเยนจดและมนาแขงปกคลมอยตลอดเวลาจงมอณหภมต ากวาบรเวณอนๆ
Page 68
14/01/62
68
2. ลม
ทาใหอณหภมของอากาศเปลยนแปลงไปตามชนดของลมทพดผาน เชน บรเวณทมลมรอนพดผานจะทาใหอณหภมของอากาศในบรเวณนนสงขนดวย สวนบรเวณทมลมเยนหรอลมทพดมาจากททมอากาศหนาวเยนหรอความกดอากาศสง จะทาใหอณหภมของอากาศบรเวณนนตาลงไปดวย เชน เมอลมทะเลพดผานพ นทบรเวณหนงนานประมาณ 15 -20 นาท จะทาใหอณหภมของอากาศในพ นทบรเวณนนลดลงประมาณ 7 - 8°C เปนตน
3. กระแสนาในมหาสมทร
สามารถทาใหอณหภมของโลกเปลยนแปลง เชน บรเวณทมกระแสนาอนไหลผานจะทาใหอณหภมของอากาศบรเวณนนสงขนแตถามกระแสนาเยนไหลผานกจะทาใหอากาศในบรเวณนนลดตาลง
4. เมฆ
เมฆทปกคลมทองฟาจะชวยกนพลงงานความรอนจากดวงอาทตย โดยละอองนาในกอนเมฆจะ ดดซบพลงงานความรอนจากดวงอาทตยเอาไว และในขนาดเดยวกนกจะชวยกนความรอนทพ นผวโลกคายออกไปดวย
ในวนททองฟามเมฆนอย โลกจะไดรบพลงงานความรอนจากดวงอาทตยประมาณรอยละ 80 ซงปรมาณความรอนทโลกไดรบนจะเปลยนแปลงอยในชวงรอยละ 0 - 45
5. ภเขาไฟระเบด
คอ ชองทางระบายแรงดนของพลงงานทอยในรปแมกมาหรอหนทหลอมเหลวออกมาสนอกโลก การระเบดของภเขาไฟจาทาใหมแมกมาจานวนมากถกพนออกมา สวนทเปนแกสจะฟงกระจายออกไปในบรรยากาศสวนทเหลอ เรยกวา ลาวาเมอภเขาไปเยนลงจะกลายเปนหนสดา ความรอนจากการระเบดของภเขาไฟจะทาใหอณหภมของโลกบรเวณนนสงขนเปนอยางมากซงเปนอนตรายตอสงมชวต ทาใหมนษย สตว และพชตายไปจานวนมาก สงแวดลอมและระบบนเวศถกทาลาย อณหภมของอากาศเปลยนไป
Page 69
14/01/62
69
6. ไฟปา
เกดจากลมทพดแรงทาใหเกดตนไมเกดการเสยดสกน จนเกดความรอนพอทจะทาใหเกดการลกไหมโดยเฉพาะในบรเวณทแหงแลง
10.2 ปจจยทเกดจากการกระทาของมนษย .. .
1. การทาลายปาไม การเผาปาทเปนตนกาเนดของนา
2. การใชน ามนเ ชอเพลงท งยานพาหนะ และโรงงานอ ต ส า ห ก ร ร ม ก า ร ห ง ต ม น ค ร ว เ ร อ น ท า ใ ห เ ก ด แ ก ส คารบอนไดออกไซด ไอนา เขมา และแกสคารบอนมอนอกไซด
3. การสรางอาคารสงทาใหขวางกนการถายเทของอากาศ
4. การใชเครองปรบอากาศและสารเคม
5. การเนาเปอยของขยะมลฝอย ทาใหเกดแกสมเทน (CH4) ซงเปนแกสเรอนกระจกชนดหนง
10.3 ผลกระทบทเกดจากการกระทาของมนษย .. .
1. ปรากฏการณเรอนกระจก
2. รโหวโอโซน
3. ภาวะโลกรอน
1. ปรากฏการณเรอนกระจก
- ปรากฏการณเรอนกระจกเปนปรากฏการณทโลกมอณหภมสงขนกวาทควรจะ
เปน
- โลกไดรบพลงงานจากดวงอาทตยในรปคลนแมเหลกไฟฟาชนดตางๆ โดยมแกสโอโซน ชวยกรองรงสยวหรออลตราไวโอเลตไวบางสวน ทาใหรงสนผานลงมายงผวโลกในปรมาณทเหมาะสม ทาใหโลกอบอน
- ในเวลากลางคนโลกคายพลงงานความรอนในรปรงสอนฟราเรด ออกสบรรยากาศนอกโลกรงสอนฟราเรดสวนใหญจะสะทอนกลบเขาสโลกเพอใหเกดความอบอนในเวลากลางคน
- ถาชนแกสเรอนกระจกหนามากกวาเดม จะทาใหรงสอนฟราเรดผานชนแกสเรอนกระจกออกไปไดนอย และสะทอนกลบเขาสโลกมากขน ทาใหอณหภมของโลกรอน
Page 70
14/01/62
70
2. รโหวโอโซน
- บรรยากาศชนโอโซนจะชวยกรองรงสยวใหผานลงมายงโลกในปรมาณทพอเหมาะแกการดารงชวตของสงมชวต
- ในยคอตสาหกรรมทมการใชสาร CFCs ในเครองทาความเยน ใชใน
สเปรยฉดพน การทาโฟม ทาใหสาร CFCs หลดลอยขนไปบนชนบรรยากาศ
และไปทาลายโอโซน
- ทาใหเกดรโหวในชนโอโซน รงสยวจากภายนอกจง ทะลผานลงมายง
โลกไดมากขน ทาใหจลนทรยและสงมชวตเลกๆ ตาย รวมทงไปทาลายเซลล
ผวหนง ทาใหเกดโรคมะเรงผวหนง และทาใหตาเปนตอกระจก และทสาคญก
คอทาใหอณหภมของโลกสงขนดวย
3. ภาวะโลกรอน
ปรากฏการณภาวะโลกรอน คอ ปรากฏการณทอณหภมเฉลยของพ นผวโลกและพ นผวนาในมหาสมทรสงขน ซงมสาเหตมาจากชนแกสเรอนกระจกหนาขนและเกดรโหวโอโซน
ผลของภาวะโลกรอน
1. อณหภมเฉลยในแตละพ นทสงขน ทาใหเกดคลนรงสความรอนซงพบวามผเสยชวตจากคลนรงสความรอนเปนจานวนมากและเพมขนเรอยๆ
2. น าแขงขวโลกและธารน าแขงจะละลาย ระดบน าทะเล
สงขน ทงในมหาสมทรอนเดยและแปซฟกสงผลใหเกดนาทวมชายฝง พ นดนลดลง พ นนามากขน
3. พายเขตรอนทวความรนแรงมากขน เกดภยแลง จานวนวนทมอากาศรอนมากขน
4. สงมชวตในทะเล มหาสมทร จะลดลง เนองจากอณหภมของนาจะเพมสงขนมากกวาปกตถง 6°C ปะการงจะถกทาลาย แหลงอาหารของมนษยจะลดลง เกดภาวะขาดแคลนอาหาร
Page 71
14/01/62
71
การลดภาวะโลกรอน
1. ลดกระบวนการททาใหเกดแกสคารบอนไดออกไซดลดปรมาณการใชเชอเพลง หนมาใชพลงงานทดแทนททาไมใหเกดแกสคารบอนไดออกไซด เชน พลงงานการใชแสงอาทตย
2. ลดการเนาเสยของขยะมลฝอยททาใหเกดแกสมเทน
3. ลดการใชสารซเอฟซโดยใชสารอนทดแทน
4. ลดการใชกระดาษ นาสงของทใชแลวกลบมาใชใหม กระดาทาจากเยอไม การใชกระดาษมากขนทาใหมการตดไมมากขน พ นทเสยความชมชน