Nen Tang Phat Giao 3 - TK Ho Phap

8/3/2019 Nen Tang Phat Giao 3 - TK Ho Phap

1/354

PHT GIO NGUYN THYTHERAVDA

NN TNG PHT GIO(MLABUDDHASSANA)

QUYN III

TAM BO(RATANATTAYA)

T khu H Php(Dhammarakkhita Bhikkhu)

Ngun http://www.buddhanet.netChuyn sang ebook 17-5-2009

Ngi thc hin : Nam Thin [email protected] Audio Ti Website http://www.phatphapon line.org

Mc Lc

CHNG VHNH GII

(SLCRA)PHN I

GII CA NGI TI GIAI)Ng Gii L Thng Gii (Pacasla Niccasla)

Tm Quan Trng Ca Ng GiiNhng S Tch Lin Quan Mi GiiNg Gii em Li S An LnhNhn Xt V Ng GiiTnh u Vit Ca Ngi Th Php Quy Y Tam BoNg Gii Hnh Phm Hnh(Brahmacariya Pacasla)

Nghi Thc Th Tr Php Quy Y Tam Bo V Ng Gii Hnh Phm HnhII)Gii jva hamakasla(Bt Gii C Gii Th 8 Sng Chnh Mng)

Nghi Thc Th Php Quy Y Tam Bo V Gii jva hamakaslaL xin th php quy y Tam Bo v th tr thp gii ca ngi ti giaTn Trng Gii Ca Mnh
mailto:[email protected]://www.phatphaponline.info/kinh/Audio/Buoc%20Dau%20Hoc%20Phat/So%20Do%20Hoc%20Phat/Nen%20Tang%20Phat%20Giao%20-%20TK%20Ho%20Phap%20-%20Dieu%20Thoi%20Doc/mailto:[email protected]://www.phatphaponline.info/kinh/Audio/Buoc%20Dau%20Hoc%20Phat/So%20Do%20Hoc%20Phat/Nen%20Tang%20Phat%20Giao%20-%20TK%20Ho%20Phap%20-%20Dieu%20Thoi%20Doc/


2/354

Li Ni u

B Nn Tng Pht Gio gm c 9 chng, c chia lm 7 quyn.

Quyn I:Tam Bo(Ratanattaya)

Gm c 2 chng: Chng th nht v chng th nh.

* Chng th nht: Ba Ngi Cao C (Tiyagga)

- c Pht (Buddha)

- c Php (Dhamma)

- c Tng (Sa gha)

* Chng th nh: Tam Bo (Ratanattaya)

- c Pht Bo (Buddharatana)

- c Php Bo (Dhammaratana)

- c Tng Bo (Sa gharatana)

Quyn II:Quy Y Tam Bo (Tisara a)

Gm c hai chng: Chng th ba v chng th t.

* Chng th ba: nc Tam Bo (Ratanattayagu a)

- n c Pht (Buddhagu a)

- n c Php (Dhammagu a)

- n c Tng (Sa ghagu a)

* Chng th t: Quy Y Tam Bo (Tisara a)

- Quy y Pht Bo (Buddhasara a)

- Quy y Php Bo (Dhammasara a)


3/354

- Quy y Tng Bo (Sa ghasara a)

Hai quyn ny n hnh xong, tip n chng th V hnh gii (slcra)s c trnh by trong quyn III.

Quyn III:Hnh Gii (Slcra)

Gm c mt chng: Chng th nm, chia lm 2 phn.

* Chng th nm: Hnh Gii (Slcra)

- Gii ca ngi ti gia c s (Gaha hasla)

- Gii ca bc xut gia tu s (Pabbajitasla)

Hnh gii l th no?

Theo truyn thng Pht gio, i vi cc hng ti gia c s l ngi cn snam, cn s n, sau khi th php quy y Tam Bo xong, tip theo th tr gii.

Gii ca cc hng ti gia c nhiu loi gii nh:

* Ng gii cho tt c mi ngi ti gia.

* Ng gii hnh phm hnh cho bc Thnh Bt Lai ti gia.

* Bt gii jva hamakasla cho tt c mi ngi ti gia v bc xutgia.

3 loi gii ny nn c gi gn cho c trong sch v trn vn sut ngym.

* Bt gii uposathasla v cu gii uposathasla mi thng quy nhc 4 ngy, hoc 6 ngy, hoc 8 ngy gii... Nu ngi cn s nam, cn s nno c kh nng, th th tr bt gii uposathasla, hoc cu gii uposathasla

trong nhng ngy . Nu khng c kh nng, th khng bt buc phi thtr gii y.

* Thp gii ca ngi ti gia, i vi ngi ti gia l cn s nam, cns n c c tin trong sch ni Tam Bo, cha c c hi xut gia lu di, mch c rnh ri thi gian ngn, ngi y n cha xin th php quy y TamBo v th tr thp gii ca ngi ti gia trong khong thi gian ngn.


4/354

* Thp gii ca bc xut gia Sadi, i vi v Sadi, thp gii ny lgii cn phi gi gn cho c trong sch v trn vn sut ngy m trongc cuc i ca v Sadi.

* Gii ca bc xut gia T khu khng phi th tr nh cc hng tigia c s v bc xut gia Sadi. Gii ca T khu c thnh tu ng thimt lc vi l th T khu tng atticatutthakammavc xong.

Hnh gii nh th no?

Ngi c tc thin tm gi gn, bo v nhng iu gii ca mnh choc trong sch v trn vn, ngha l tc thin tm gi gn thn trnh xami c nghip v gi gn khu trnh xa mi c nghip, ng thi thnh tuthn thin nghip, khu thin nghip.

Gii trong sch ngha l tc thin tm gi gn bo v gii ca mnh khngb nhim bi phin no.

V trn vn ngha l gi gn cc iu gii m mnh th tr c trongsch v y , khng gii b t, gii b thng, gii b m, gii bt lan.

Ngi c tc thin tm gi gn gii ca mnh c trong sch v trn vn,c ngha l gi gn, bo v nhn cch trong sch ca mnh, tn trng nhn

phm con ngi ca mnh.Tht ra, ngi ta c th bit ngi khc l ngi thin hay k c do nh giica ngi y c biu hin ni thn v khu.

Ngi c gii l ngi thin, bi do tc thin to thn thin nghip ltrnh xa s st sinh, trnh xa s trm cp, trnh xa s t dm; v to khuthin nghip l trnh xa s ni di, trnh xa s ni li chia r, trnh xa sni li th tc (chi ra, mng nhic), trnh xa s ni li v ch...

Ngi phm gii l ngi c, bi do tc c to thn c nghip l stsinh, trm cp, t dm; v to khu c nghip l ni di, ni li chia r,ni li th tc (chi ra, mng nhic), ni li v ch...

* Ngi c gii hng c 5 qu bu tt lnh:

- C nhiu ca ci qu gi do khng c tnh d dui.


5/354

- C danh thm, ting tt lan truyn khp c 10 phng.

- C tm thin dng cm, khng e ngi s st khi i vo ni hi ongia ch, hi on Vua Cha, hi on Samn, hi on Blamn.

- C tm thin bnh tnh sng sut lc lm chung.

- Sau khi cht, thin nghip cho qu ti sinh trong ci thin gii l:Ci ngi, cc ci tri dc gii.

* Ngi phm gii, ngi khng c gii phi chu 5 qu xu:

- Ca ci b tiu hao, khnh kit do tnh d dui.

- C ting xu lan truyn khp c 10 phng.

- C tm e ngi, s st khi i vo hi on gia ch, hi on VuaCha, hi on Samn, hi on Blamn.

- C tm c ti tm, m mui lc lm chung.

- Sau khi cht, c nghip cho qu ti sinh trong ci c gii: Ci angc, ci atula, ci ng qu, ci sc sinh.

Trong Ch gii bi kinh Sakkapahasutta, c on cp n nhng

ngi c gii trong sch c th la chn c cnh ti sinh 1 trong 6 ci tridc gii nh:

Parisuddhasl nma chasu devalokesu yatthicchanti, tattha nibbattanti[1] .

(Nhng ngi c gii trong sch, lc lm chung tm mun ti sinh vo citri no trong 6 ci tri dc gii, sau khi cht, do thin nghip c gii y choqu ti sinh trong ci tri y, v hng c mi s an lc trong ci tri ycho n ht tui th).

Mun ti sinh ln cc ci tri sc gii hoc ci tri v sc gii, hnh gikhng nhng c gii trong sch m cn phi chng c cc bc thin husc, hoc bc thin v sc. Sau khi cht, chnh bc thin cao nht m hnhgi chng c s cho qu ti sinh ln ci tri sc gii hoc ci tri v scgii, ty theo bc thin s c ca hnh gi.
http://www.buddhanet.net/budsas/uni/u-nentangpg/q3c0.htm#_edn1http://www.buddhanet.net/budsas/uni/u-nentangpg/q3c0.htm#_edn1


6/354

Ngi phm gii, ngi khng c gii s c tm m mui lc lm chung.Sau khi cht, c nghip cho qu ti sinh trong ci c gii: Ci a ngc, hocci atula, hoc ci ng qu, hoc ci sc sinh ty theo qu ca c nghip mh to, phi chu kh trong ci c gii y cho n khi mn qu ca cnghip y. Nu thin nghip cha c c hi cho qu th c nghip li choqu ti sinh tr li trong ci c gii.

Nh vy, ngi c gii trong sch hng c qu bu tt lnh trong kiphin ti ln nhiu kip v lai. Ngc li, ngi phm gii, ngi khng cgii phi chu qu xu, qu kh ngay trong kip hin ti ln nhiu kip v lai.

Vy chng ta nn suy xt rng: S gi gn gii cho trong sch v s phmgii, trong 2 s vic ny, s vic no d lm v s vic no kh lm?.

gii p vn ny mt cch trung thc v khch quan, chng ta nnphn tch ra tng mi gii, ri suy xt k mi s vic, lc , mi c cmt nhn thc ng n, trung thc v khch quan.

V d phn tch v ng gii

1- Gii trnh xa s st sinh

a) Ngi c tc thin tm trnh xa s st sinh, ngha l khng stsinh, khng c gng st hi sinh mng mt chng sinh no d ln d nh,

bit tn trng sinh mng ca mi chng sinh nh bit tn trng sinh mngca mnh. Do t suy xt rng: Chnh ta khng mun ai st hi sinh mngca ta, th ta cng khng nn st hi sinh mng ca chng sinh khc, vi btc hnh thc no. l l cng bng gia mnh vi chng sinh khc.

Nh vy, ngi c tc thin tm trnh xa s st sinh, khng st hi sinhmng ca chng sinh. l vic thin d lm hay l vic thin kh lm?

b) Ngi c tc bt thin, ri c gng suy tnh tm mi cch sthi chng sinh, bng cch t mnh git hi sinh mng chng sinh, hoc sai

khin ngi khc st hi sinh mng chng sinh,... Chng sinh y cht do bis c gng ca mnh.

Nh vy, ngi c tc bt thin st hi sinh mng ca chng sinh khc, dln d nh. l vic c d lm hay l vic c kh lm?

2- Gii trnh xa s trm cp ti sn ca ngi khc


7/354

a) Ngi c tc thin tm trnh xa s trm cp ti sn ca ngikhc, khng trm cp ti sn ca ring mt ngi no, hoc ca chung mtcng ty, hoc ca nh nc (nh trn thu, chim ot ti sn nh nc,v.v...), bit tn trng ti sn ca ngi nh bit tn trng ti sn ca chnhmnh. Do t suy xt rng: Chnh ta khng mun ai n chim ot ti snca ta, th ta cng khng nn chim ot ti sn ca ngi khc mt cch phi

php. l l cng bng gia mnh vi mi ngi.

Nh vy, ngi c tc thin tm trnh xa s trm cp ti sn ca ring cnhn, hoc ca chung (cng ty, nh nc...). l vic thin d lm hay lvic thin kh lm?

b) Ngi c tc bt thin, ri c gng suy ngh tm mi cch trm cp ti sn ca c nhn, hoc ca chung mt cng ty, hoc ca nh

nc (nh trn thu, chim ot ti sn ca nh nc, v.v...), bng cch tmnh trm cp, hoc sai khin ngi khc trm cp ti sn em v cho mnh.

Nh vy, ngi c tc bt thin trm cp ti sn d t d nhiu. l vicc d lm hay l vic c kh lm?

3- Gii trnh xa s t dm

a) Ngi c tc thin tm trnh xa s t dm vi v hoc chng,hoc con ci ca ngi khc, khng phi l v hoc chng ca mnh, bit

tn trng hnh phc gia nh ca ngi khc nh tn trng hnh phc cagia nh mnh; c tnh t trng mt lng thy chung vi v hoc chng camnh, khng ngoi tnh, khng quan h tnh dc bt chnh vi v hoc chngca ngi khc. Do t suy xt rng: Chnh ta khng mun ai n ph hoihnh phc gia nh ta, th ta cng khng nn i ph hoi hnh phc gia nhngi khc. l l cng bng gia mnh vi mi ngi.

Nh vy, ngi c tc thin tm trnh xa s t dm vi v hoc chng,hoc con ci ca ngi khc. l vic thin d lm hay l vic thin khlm?

b) Ngi c tc bt thin, ri c gng suy ngh tm mu ny kkhc d d v hoc chng, hoc con ci ca ngi khc, phm gii tdm vi v hoc chng ca ngi khc, c gng ph hoi hnh phc gianh ca mnh v gia nh ca ngi khc, l con ngi v lim s, khng

bit t trng, mt lng thy chung vi v hoc chng ca mnh...


8/354

Nh vy, ngi c tc bt thin phm gii t dm vi v hoc chng, conci ca ngi khc. l vic c d lm hay l vic c kh lm?

4- Gii trnh xa s ni di

a) Ngi c tc thin tm trnh xa s ni di, ch ni li chntht m thi, ngha l:

- Khi mt thy nh th no, th ni nh th y.

- Khi khng thy, th ni khng thy.

- Khi tai nghe nh th no, th ni nh th y.

- Khi khng nghe, th ni khng nghe.

- Khi ngi, khi nm, khi xc gic nh th no, th ni nh th y.

- Khi khng ngi, khng nm, khng xc gic, th ni khng ngi,khng nm, khng xc gic.

- Khi tm bit th no, th ni th y.

- Khi khng bit iu y, th ni khng bit...

Do t suy xt rng: Chnh ta khng mun ai n ni di, la gt ta, th tacng khng nn ni di, la gt ngi khc l l cng bng gia mnhvi mi ngi.

Ngi c tc thin tm trnh xa s ni di, m ch ni li chn tht nhvy. l vic thin d ni hay l vic thin kh ni?

b) Ngi c tc bt thin ni di la di, la o, la gt...ngi khc ct gy s tai hi cho ngi khc, em li s li ch chomnh nh:

- Khi mt thy, th ni khng thy.

- Khi khng thy, th ni thy.

- Khi tai nghe, th ni khng nghe.


9/354

- Khi khng nghe, th ni nghe.

- Khi ngi, khi nm, khi xc gic, th ni khng c ngi, khngc nm, khng c xc gic.

- Khi khng ngi, khng nm, khng xc gic, th ni c ngi, cnm, c xc gic.

- Khi tm bit r iu y, th ni khng bit.

- Khi khng bit r iu y, th ni bit...

Ngi c tc bt thin ni di la di, la o, la gt,... ngi khc,h cn phi c gng suy ngh tm ra mu k thm c khin cho ngi nghe

phi tin theo, ng thi che giu c li gi di ca mnh... l vic cd ni hay l vic c kh ni?

5- Gii trnh xa s ung ru v cc cht say

a) Ngi c tc trnh xa s ung ru v cc cht say l nhnsinh s d dui, ch ung nc chn, nc lc, nc ngt,... nhng th ncny nh no cng c, ni no cng c. Ung cc th nc ny l ch khikht nc, lc c th cn c nc, gip duy tr mng sng c an lc. Vtrnh xa cc cht say, ch dng nhng cht b dng cho sc khe con

ngi, gip cho con ngi khe mnh, c tr tu sng sut, c s tinh tntrong mi cng vic, em li s li ch cho mnh v cho mi ngi... l vic thin d lm hay l vic thin kh lm?

b) Ngi c tc bt thin mun ung ru v cc cht say l nhnsinh s d dui. Ngi mun ung ru phi i tm ru, la chn th rum mnh thch, khng phi ni no cng c, ch c bn ni cc tim bnru m thi. Khi ngi y ung ru vo ri, lm cho ngi y say sa,ngy ngt, khng cn t ch, mt tr, cung in, si m tm ti khng phn

bit c thin - c, chnh - t, lm kh mnh, lm kh ngi khc. V

ngi mun dng cc cht say nh thuc phin, ma ty, cn sa, thuc l... l nhng cht say, cht nghin m ngi dng n ri s khin chongi y say ngy ngt, c khi kch thch cho ngi y c sc lc bo dnlm iu c.

Khi ngi no dng cc cht say tr thnh ngi nghin, mi khi ln cnnghin, ngi y cm thy khao kht, thm mun cc , khng cn bit t


10/354

ch na, dm lm nhng iu c m khng bit h thn ti li, khng bitgh s ti li, t lm kh mnh, lm kh ngi khc...

Ngi ung ru v cc cht say lu ngy s sinh ra cc th bnh nan y khc th cha tr c.

Nh vy, ngi c tc bt thin ung ru v cc cht say l nhn sinh sd dui. l vic c d lm hay l vic c kh lm?

Mi gii c phn tch, c gi l bc thin tr c tr tu sng sut, suycho k, xt cho cng c mt nhn thc ng n rng:

Ngi c tc thin tm gi gn ng gii cho c trong sch v trnvn, khng c phm ng gii, l vic thin d lm hay l vic thin khlm?

Ngi c tc bt thin, c gng phm gii, l vic c d lm hayl vic c kh lm?

Hnh gii thuc v php hnh

Trong Pht gio, php hnh c 3 php chnh:

* Php hnh gii: Hnh gi c tc thin tm gi gn gii m mnh th tr cho c trong sch v trn vn.

* Php hnh nh l php hnh thin nh: Hnh gi thc hnhphp hnh thin nh dn n chng c cc bc thin hu sc, cc bcthin v sc.

* Php hnh tu l php hnh thin tu: Hnh gi thc hnh phphnh thin tu dn n pht sinh tr tu thin tu thy r, bit r thc tnhca danh php - sc php; thy r, bit r s sinh s dit ca danh php - sc

php; thy r, bit r trng thi v thng, trng thi kh, trng thi v ng

ca danh php - sc php, chng ng chn l T Thnh , chng c 4Thnh o, 4 Thnh Qu v Nit Bn, dit on tuyt mi phin no, mitham i, tr thnh bc Thnh Arahn cao thng.

3 php hnh ny pht sinh theo tun t trc - sau, c nhn v qu lin quanvi nhau:


11/354

Php hnh gii l php hnh phn u. Khi php hnh gii cgi gn trong sch v trn vn, s lm nn tng cho php hnh nh, phphnh thin nh c pht trin.

Php hnh nh, php hnh thin nh l php hnh phn gia.Khi php hnh thin nh c pht trin, nh tm vng chc trong itng thin nh, c kh nng chng c cc bc thin hu sc, v cc bcthin v sc, s lm nn tng cho php hnh tu, php hnh thin tuc pht trin.

Php hnh tu, php hnh thin tu l php hnh phn cui. Khiphp hnh thin tu c pht trin s dn n chng ng chn l T Thnh, chng c 4 Thnh o, 4 Thnh Qu v Nit Bn, dit on tuyt mitham i, mi phin no khng cn d st.

Nh vy, php hnh gii l nhn th php hnh nh l qu; php hnh nhl nhn th php hnh tu l qu; nhn vi qu lun lun lin quan vi nhau.

Php hnh gii v nh tha t tt.

Php hnh nh v nh ging cy n tri.

Php hnh tu v nh hoa v qu.

Tha t tt, mu m lm ni nng nh cho cc ging cy n tri phtsinh v pht trin; khi cc ging cy n tri pht trin th s m hoa kt tri,ri chn ti ngon ngt b dng.

Nu khng c tha t tt, mu m lm ni nng nh th cc ging cy ntri khng c ni nng nh pht sinh, ng nhin cng khng c hyvng c tri cy ngon ngt b dng.

Cng nh vy, khi hnh gii l gi gn gii ca mnh cho c trong sch vtrn vn, lm nn tng cho php hnh thin nh c pht trin; khi php

hnh thin nh c pht trin, tm nh c pht trin, tm nh vngchc trong i tng lm nn tng cho php hnh thin tu pht trin.

Nu khng c gii trong sch v trn vn th php hnh thin nh khng cni nng pht sinh, th khng th c php hnh thin tu c.


12/354

Nh vy, hnh gii, gi gn gii ca mnh cho c trong sch v trn vnc mt tm quan trng rt ln, l lm nn tng cho php hnh thin nh v

php hnh thin tu c pht sinh v pht trin. Cho nn, hnh gi cn phibit tn trng gii, bo v gii ca mnh hn bo v sinh mng ca mnh.Bi v gii trong sch v trn vn cn lm nn tng cho mi thin php c

pht sinh nh dc gii thin php, sc gii thin php, v sc gii thin phpcho n Siu tam gii thin php (4 Tm Thnh o). Tt c mi thin phpy u nng nh ni gii trong sch v trn vn pht sinh v pht trin.

Gii c 2 loi:

1- Lokiyasla: Gii trong tam gii thin tm c i tng tam gii.

2- Lokuttarasla: Gii trong Siu tam gii tm thin c i tng Nit

Bn Siu tam gii.Trong Tng Lut, b Parivrap i , c Pht dy rng:

Vinayo sa varatthya, sa varo avippa isratthya, avippa isro pmujjatthya... yadida anupdcittassa vimokkhoti. [2]

Gii lut l gi gn, bo v nhng iu gii c trong sch.

iu gii c gi gn bo v trong sch l cho tm c mt m (khng

nng ny).Tm mt m l pht sinh tm hi lng hoan h.

Tm hi lng hoan h l pht sinh php h.

Php h l pht sinh thn an tnh, tm an tnh.

Thn, tm an tnh l pht sinh tm an lc.

Tm an lc l pht sinh tm thin nh.

Tm thin nh l pht sinh tr tu thin tu thy r, bit r thc tnh cadanh php - sc php.

Tr tu thy r, bit r thc tnh ca danh php - sc php l pht sinh trtu thin tu nhm chn danh php - sc php.


13/354

Tr tu nhm chn danh php - sc php l pht sinh php ly dc (Thnho).

Php ly dc (Thnh o) l cho qu gii thot kh (Arahn Thnh Qu).

Php gii thot kh (Arahn Thnh Qu) l pht sinh tr tu qun xt 4Thnh o, 4 Thnh Qu v Nit Bn, dit on tuyt mi phin nokhng cn d st na.

Php gii thot kh hon ton l Arahn Thnh o - Arahn Thnh Qu vNit Bn.

Nhng iu gii lm nn tng cho cc php pht sinh t nhn ny nqu kia lin hon vi nhau t tam gii n Siu tam gii.

V th, gii l ngun gc ca mi thin php. Do , ngi no c gii thngi y c th c mi thin php. V tri li, ngi no khng c gii thngi y khng c thin php, m c c php. Cho nn, gi gn, bo v giica mnh cho c trong sch v trn vn l iu thit yu lm nn tngcho mi thin php pht sinh.

Mun cho gii ca mnh c trong sch v trn vn, hnh gi cn phi cc tin. Nh c c tin h tr tc thin tm gi gn gii mi c trongsch v trn vn.

Trong quyn Hnh Gii ny c trnh by cc loi gii ca ngi ti giac s nh: Ng gii, ng gii hnh phm hnh, bt gii jva hamakasla,

bt gii uposathasla, cu gii uposathasla, thp gii ca ngi ti gia.Trong tt c cc loi gii ny, ng gii v bt gii jva hamakasla l thng gii ca ngi ti gia. Ngi ti gia phi nn gi gn 2 loi gii nysut ngy m cho c trong sch v trn vn. Bi v, nu phm iu giino th cng em li s tai hi trong kip hin ti v nhng kip v lai.

Ngoi 2 gii y ra, ngi cn s nam, cn s n no c kh nng th tr v

gi gn bt gii uposathasla, cu gii uposathasla, thp gii ca ngi tigia. cho c trong sch v trn vn, th ngi y chc chn s c nhiu

phc thin c bit v qu bu cng c bit hn ng gii.

V phn gii ca bc xut gia Sadi v T khu, th trong quyn sch ny chtrnh by tm tt m thi, bi v gii ca Sadi v gii ca T khu c rt


14/354

nhiu loi. Cho nn, trong quyn sch nh ny khng th trnh by y c.

Trong quyn sch Hnh Gii ny, bn s c gng ht sc su tm,gp nht nhng ti liu v gii t Tam Tng P i (Tng Lut, Tng Kinh, Tng Vi Diu Php) v cc Ch gii P i ch c by nhiu thi! Tuy bn s c gng ht mnh ging gii gip cho c gi tm hiu r v gii,nhng tht ra, gii l mt ti rng ln v rt vi t. Do kh nng ca bns c hn, nn chc chn khng sao trnh khi nhng iu s st, thm chcn c ch sai ngoi kh nng hiu bit ca bn s.

ln sau ti bn c hon thin hn, knh mong ch bc thin tr t bi chgio, gp chn tnh.

Knh xin qu v xem son phm ny nh l ca chung, m mi ngitrong chng ta, ai cng c bn phn ng gp xy dng, cho son phmny c hon ho, hu mong em li s li ch chung, s tin ha, s anlc cho phn ng chng ta. Bn s knh cn n nhn nhng li ng gp

ph bnh xy dng y ca ch bc thin tr v knh xin qu Ngi ghi nhnni y lng chn thnh bit n su sc ca bn s.

Quyn sch Hnh Gii ny c hon thnh do nh c nhiu ngi gipsc nh: Dhammacitta Bhikkhu (T khu Tm Php), c Sumitt, cDhammanand xem bn tho; t Slcra (Gii Hnh) tn tnh nh

my vi tnh, dn trang, lm thnh quyn; cc th ch trong nc v ngoinc c c tin trong sch lo n hnh l: Php Tnh c cng nhm Phtt cha o Quang (Hoa K), Php Bu c cng nhm Pht t chaHng o (Hoa K), gia nh anh inh Vn Xun cng nhm Pht t c, gia nh c Dhammanand (Php), cc nhm Pht t M, Php, ThyS, Canada, c..., gia nh Hong Quang Chung, gia nh inh Th PhngMai,... v c Nh xut bn Tn Gio cho php n hnh. Bn s vcng hoan h v bit n tt c qu v.

Nhn dp ny, con l Dhammarakkhita Bhikkhu (T khu H Php) thnhknh dng phn php th thanh cao ny n Ngi Va sarakkhitamahthera (C i Trng Lo H Tng) l s ph ca con, ng thi n qu NgiC i Trng Lo Thin Lut, Ngi C i Trng Lo Bu Chn, NgiC i Trng Lo Gii Nghim, Ngi C i Trng Lo H Gic (chaT Quang) cng ch i Trng Lo, i c khc dy cng em Phtgio Nguyn Thy (Theravda) v truyn b trn qu hng Vit Nam thn


15/354

yu, v xin knh dng n ch i Trng Lo nc Thi Lan, ncMyanmar (Min in), c cng dy d con v php hc v php hnh.

Con knh mong qu Ngi hoan h.

Ida no tina hotu, sukhit hontu tayo.

Phc thin php th thanh cao ny, xin hi hng n tt c thn quyn cachng con, t kip hin ti cho n v lng kip trong qu kh, cu mongqu v hoan h th nhn phn phc thin ny thot khi cnh kh, can lc lu di.

Ima pubhga mtpitu-cariya-ti-mittnaceva sesasabbasattnaca dema, sabbepi te puapatti laddhna sukhit hontu.

Chng con thnh tm hi hng, chia phc n ng b, cha m, thy t,thn quyn, bn hu cng tt c chng sinh t ci a ngc, atula, ng qu,sc sinh, nhn loi, ch thin trong cc ci tri dc gii, ch phm thintrong cc ci tri sc gii... tt c qu v hoan h th nhn phn phc thin

php th thanh cao ny, cu mong qu v thot khi mi s kh, c an lclu di.

Ida me dhammadna savakkhayvaha hotu.

Phc thin php th thanh cao ny ca mi ngi chng con, xin lm duynlnh dn dt mi ngi chng con n chng c Arahn Thnh o -Arahn Thnh Qu v Nit Bn, dit on tuyt mi phin no trm lun,gii thot kh t sinh lun hi trong ba gii bn loi.

Nu mi ngi trong chng con cha dit on tuyt c phin no trmlun, cha gii thot kh sinh, vn cn tip tc t sinh lun hi, th do nnglc phc thin php th thanh cao ny ngn cn mi c nghip khng c chi cho qu ti sinh trong 4 ci c gii: a ngc, atula, ng qu, sc sinh;

v cng do nng lc php thin ny ch h tr thin nghip cho qu ti sinhtrong ci thin gii... m thi. c sinh kip no, mi ngi trong chngcon l ngi c chnh kin, c c tin trong sch ni Tam Bo, tin nghipv qu ca nghip, c duyn lnh c gn gi thn cn vi bc thin tr, cc tin trong sch ni bc thin tr, c gng tinh tn hnh theo li gio hunca bc thin tr, khng ngng to mi php hnh ba-la-mt cho sm cy trn vn, mong sm chng ng chn l T Thnh , chng c 4


16/354

Thnh o, 4 Thnh Qu v Nit Bn, mong dit on tuyt mi phin notrm lun, tr thnh bc Thnh Arahn.

Trong vng t sinh lun hi, mi khi chng con c nghe tin lnh cPht, c Php, c Tng ng ni no, d gn d xa, chng con lin phtsinh tm h lc, c c tin trong sch ni c Pht, c Php, c Tng;quyt tm tm n ni y, hu nh l c Th Tn, hoc ch ThnhThanh Vn t ca Ngi, lng nghe chnh php, c gng tinh tn hnhtheo chnh php ca Ngi, mong chng ng chn l T Thnh , chngc 4 Thnh o, 4 Thnh Qu v Nit Bn, dit on tuyt mi phin no,mi tham i, mi c php, tr thnh bc Thnh Arahn s tch dit Nit Bn,chm dt t sinh lun hi trong ba gii bn loi.

Do nh nng lc phc thin php th thanh cao ny h tr, nhc nh cho

mi ngi chng con, khi thnh tu qu bu ci ngi (manussasampatti)nh th no, cng khng m say trong ci ngi; hoc khi thnh tu qubu ci tri (devasampatti) hng c an lc nh th no, cng khngm say trong ci tri. Bi v mc ch cu cnh cao c ca mi chng conl cu mong sm thnh tu qu bu chng ng Nit Bn (Nibbnasampatti),gii thot kh t sinh lun hi trong ba gii bn loi.

Icchita patthita amha , Khippameva samijjatu.

iu mong c, nguyn ca chng con,Cu mong sm c thnh tu nh .

Ma an c nhp h Pl. 2550Thin vin Vin Khng,

X Tc Tin, huyn Tn ThnhTnh B Ra - Vng Tu

T khu H Php(Dhammarakkhita Bhikkhu)

[1] B Ch gii D. Mahvagga hakath, kinh Sakkapahasutta.

[2] Vinayapi aka, Parivrap i, C asa gma (288).
http://www.buddhanet.net/budsas/uni/u-nentangpg/q3c0.htm#_ednref1http://www.buddhanet.net/budsas/uni/u-nentangpg/q3c0.htm#_ednref2http://www.buddhanet.net/budsas/uni/u-nentangpg/q3c0.htm#_ednref1http://www.buddhanet.net/budsas/uni/u-nentangpg/q3c0.htm#_ednref2


17/354

CHNG V

HNH GII(SLCRA)

Chng IV Quy Y Tam Bo trnh by trong quyn Nn Tng Pht GioII Quy Y Tam Bo xong, chng V trnh by v Hnh Gii.

Hnh gii: Slcra ngha l hnh cc iu gii ca mnh.

Trong php hnh Pht gio,php hnh gii l php hnh u tin lmnn tng cho php hnh thin nh v php hnh thin tu c pht trin.

Th no gi l php hnh gii?

Php hnh gii l tc thin (kusalacetan) gi gn cc iu gii ca mnh,trnh xa mi thn c nghip, khu c nghip; ng thi thnh tu thn hnhthin, khu hnh thin; v hnh 14 php hnh phn s [1] y i vi bcxut gia Sadi, T khu... gi lphp hnh gii.

Php no gi l gii?

Trong bPa isambhidmagga c trnh by 4 php gi l gii:

1- Cetansla: Tc gi l gii.

2- Cetasikasla: Tm s tit ch (viraticetasika) gi l gii.

3- Sa varasla : Thu thc khng tm c pht sinh gi l gii.

4- Avtikkamasla: Khng phm iu gii gi l gii.

1- Cetansla: Tc gi l gii nh th no?

Tc thin (kusalacetan) trnh xa mi thn c nghip, khu c nghip; v

tc thin lm trn phn s 14 php hnh... gi l tc gii.

2- Cetasikasla: Tm s tit ch gi l gii nh th no?

Tm s tit ch (viraticetasika) c 3 loi:


18/354

Chnh ng(sammvc): Li ni chn chnh, l trnh xa s nidi, trnh xa s ni li chia r, trnh xa s ni li th tc (chi ra, mngnhic) v trnh xa s ni li v ch.

Chnh nghip (sammkammanta): Hnh nghip chn chnh ltrnh xa s st sinh, trnh xa s trm cp, trnh xa s t dm.

Chnh mng(sammjva): Nui mng chn chnh l trnh xacch sng t mng do thn hnh c, khu hnh c.

Tit ch (virati) gi l gii c 3 trng hp:

Sampattavirati: Tit ch trnh xa c nghip khi gp i tng anghin hu.

Samdnavirati: Tit ch trnh xa c nghip do th tr gii.

Samucchedavirati: Tit ch trnh xa c nghip mt cch on tuytdo nng lc ca Thnh o Tu ca bc Thnh Nhn.

* Sampattavirati:Tit ch trnh xa c nghip khi gp i tng anghin hu nh th no?

Trng hp mt ngi cha xin th tr gii, n khi gp phi i tng cth lm cho phm gii; ngi y vn l bc thin tr hc nhiu hiu rng, ctr tu sng sut, bit t rn dy mnh rng:

Ta ch nn to c nghip, bi v c nghip ch lm kh mnh, kh chngsinh khc m thi.

S d ngi y c s nhn thc ng n nh vy l nh sinh trng trongmt gia nh c truyn thng o c, c gio dc tt. n khi trngthnh nn ngi, l ngi c hc thc v o c tt.

V d: Tch cu Cakkana[2] o Siha a (nc Srilank), c tm lcnh sau:

M ca cu Cakkana b lm bnh, ngi anh sai bo cu Cakkana vo rngsn bt mt con th em v lm thuc cha bnh cho m. Cu Cakkanavng li mang li vo rng, ging li bt th. Thy mt con th ang in c, cu lin vy ui lm cho con th hong s cm u chy v pha


19/354

trc lnh nn, n b mc li, ku: kiri! kiri! vng vy s cht. CuCakkana nghe ting th ku, chy n bt con th v ngh rng: Ta emcon th ny v lm thuc cha bnh cho m. Nhn thy con th au kh, scht, cu pht sinh tm bi ngh li rng:

Chng sinh u mun bo v sinh mng, s cht. Vy ta khng nn st hicon th ny lm thuc tr bnh cho m ta.

Cu Cakkana bung th con th n chy tr li vo rng, ri tr v vitm thanh thn v nh nhng. Thy cu, ngi anh lin hi:

Sao em khng bt c con th no?

Cu thut li s vic xy ra, lin b ngi anh trch mng. Cu n bncnh ngi m hin, pht nguyn bng li chn tht rng:

T khi con sinh ra, trng thnh, cho n hm nay, con cha tng c tc st hi mt chng sinh no. Do li chn tht ny, xin cho m hin htbnh.

Tht l l thng! Do nng lc li pht nguyn chn tht ca cu, bnh tnhca ngi m chng bao lu khi hn.

l trng hp tit ch trnh xa c nghip, khi gp i tng ang hin

hu.* Samdnavirati:Tit ch trnh xa c nghip do th tr gii nhth no?

Trng hp mt ngi xin th tr gii, sau , gp phi i tng c thlm cho b phm gii; nhng ngi y nim tng li gii m mnh thtr, quyt tm gi gn gii cho trong sch trn vn, d phi hy sinh sinhmng, ch khng phm gii.

V d: Tch chuyn ngi cn s nam tn Uttarava ha-mna [3], ctm lc nh sau:

Mt bui sng, cn s nam Uttarava hamna n nh l Ngi i cBuddharakkhita, xin th php quy y Tam Bo v th tr ng gii xong, xin

php Ngi tr v nh, dt b ra ng cy rung. Cy xong, ng th b cho in c, chng may con b i lc ng. Ngi cn s nam i tm theo giu


20/354

chn b dc theo ven ni, chng may b mt con trn ln sit cht vongi. Lc by gi, trong ngi cn s nam c mang theo mt con dao bnv nhn, ng bn ngh rng: Ta rt con dao ny ct c contrn. Nhngng cht nh li rng: Sng hm nay ta th php quy y Tam Bo v ng

gii ni Ngi i c Buddharakkhita; ta nn gi gn ng gii cho trongsch v y , khng nn phm iu gii st sinh.

Con trn cng lc cng xit mnh, lm cho thn mnh ng v cng au n,ng li ngh n vic rt con dao bn git hi con trn, cu sinh mng camnh. Nhng ng li ngh nh ln trc, nn khng git cht con trn. Micho n ln th ba, ln ny ng suy xt rng: S d, bao nhiu ln ta nh

git hi con trn ny, l v ta li trong mnh ta c con dao.

Ngh vy, ngi cn s nam rt con dao nm ra xa, ri pht nguyn rng:

Th rng ta chu hy sinh sinh mng gi gn gii cho c trong sch vtrn vn, quyt tm khng phm gii.

Do nng lc ca gii, khin con trn t t bung ra khi mnh ng, ri bvo rng.

l trng hp tit ch trnh xa c nghip do th tr ng gii.

* Samucchedavirati:Tit ch trnh xa c nghip mt cch on tuytnh th no?

Trng hp hnh gi thc hnh thin tu, tr tu thin tu pht sinh theo tunt n tr tu th 14 gi l Thnh o Tu c Nit Bn lm i tng, nndit c phin no mt cch on tuyt. Loi phin no no b dit ontuyt do nng lc ca Thnh o Tu ri, loi phin no y vnh vin khng

bao gi pht sinh tr li c na.

Bc Thnh Nhp Lu cgii c hon ton trong sch v trn vn.

3- Sa varasla: Thu thc, gi gn thn, khu, khng c tm pht

sinh gi l gii nh th no?

Thu thc, gi gnthn, khu, khng c tm pht sinh c 5 loi:

- Ptimokkhasa vara : Thu thc vi tc gi gn 227 iu gii tronggii bn T khu (Bhikkhuptimokkha) bng c tin.


21/354

- Satisa vara : Thu thc, gi gnbng chnh nim trong 6 mn:Nhn, nh, t, thit, thn v khng phin no pht sinh (thuc v giigi gn 6 mn).

- asa vara : Thu thc, gi gnbng tr tu ngn chn phin notham, sn, si, khng cho pht sinh trong tm (thuc v gii qun tng 4th vt dng hng ngy m).

- Khantisa vara : Thu thc, gi gnbng tm nhn ni, khi gp thitit nng, lnh, cnh i, kht, nhng i tng tri nghch lng, v.v... msn tm khng pht sinh, ch c thin tm pht sinh m thi.

- Vriyasa vara : Thu thc, gi gnbng tinh tn ngn c php chapht sinh th khng cho pht sinh; tinh tn dit c php sinh; tinh tn lm

cho thin php cha pht sinh th pht sinh; v tinh tn lm pht trin thinphp sinh (thuc v gii nui mng thanh tnh).

4- Avtikkamasla:Khng phm iu gii gi l gii nh th no?

Sau khi th tr gii xong ri, hnh gi c c tin trong sch, c tc thingi gn gii ca mnh cho c trong sch v trn vn; d phi hy sinh sinhmng ca mnh, quyt tm gi gn, bo v gii cho trong sch v trn vn,khng phm gii.

Nh vy, thu thc, gi gn bo v iu gii khng b phm gi l gii.Trong bPa isambhidmagga trnh by gii c 3 loi:

- Kusalasla: Gii thin l tm s tc ng sinh vi thin tm.

- Akusalasla: Gii bt thin (gii c) l tc tm s ng sinh vibt thin tm (c tm).

- Abykatasla: Gii khng thin khng c l tc tm s ng

sinh vi tm qu v tm duy tc.Trong 3 loi gii ny, gii cn gi gn cho c trong sch v trn vnthucgii thin, l tc tm s ng sinh vi dc gii i thin tm.

Ngha Ca Gii (Sla)


22/354

Gii c nhiu ngha

* Sla: Giic ngha lslana:Hnh.

Slana:Hnh c 2 ngha.

1- Samdhna: Hnh gii lm cho thn v khu c t nhin nghong. Ngi hnh gii c thn hnh thin, khu ni thin, nn c ch hnhng ca thn ng hong t nhin ng knh, ni nng nh nhn ng yu.

2- Upadhra a : Hnh gii trong sch lm nn tng cho php hnhthin nh, php hnh thin tu.

Php hnh u tin lphp hnh gii c kh nng ditphin no loi th(vtikkama-kilesa) ni thn v khu, cho nn gii c thanh tnh.

Gii thanh tnh lm nn tng chophp hnh thin nh c pht trin. Phphnh thin nh c kh nng ditphin noloi trung(pariyu hnakisela ) trong tm, chng c cc bc thin hu sc v cc bc thin v sc.

Gii thanh tnh lm nn tng chophp hnh thin tu c pht trin t trtu thin tu tam gii (lokiyavipassan) cho n tr tu thin tu Siu tamgii (Lokuttaravipassan) chng c Thnh o - Thnh Qu v Nit Bn,c kh nng dit on tuyt cphin no loi vi t(anusayakilesa) ngm

ngm trong tm.Nh vy gii c th v nh t. t l ni nng nh ca cc loi thomc pht sinh v pht trin.

nh v tucng c th v nh cc ging cy n tri cn phi nng nh nit pht sinh v pht trin, ri m hoa kt tri.

* Sla:Giicn c cc ngha khc nh:

Sla: Gii c ngha lsira: Ci u.Trong thn th mi chng sinh ni chung, mi ngi ni ring, ci u l

phn quan trng nht. Tht vy, trong thn th con ngi, d b cht tay,cht chn, ngi y vn cn sinh mng (cn sng); nhng nu ngi y bt u, th ng thi mt sinh mng (cht). Cng nh vy,giidn u,

giil nn tng cho mi thin php c pht trin tt, t dc gii thin


23/354

php, sc gii thin php, v sc gii thin php cho n Siu tam gii thinphp. Nu khng c gii hoc gii b t, th tt c mi thin php khng cni nng nh pht trin; cng nh nu khng c t, th tt c cy ci,v.v... khng c ni nng nh sinh trng.

Sla: Gii c ngha lstala: Mt m, thanh tnh.

Phin no lm cho tm nng ny, ri lm cho khu nng ny, thn nng ny.Hnh gi c tc thin gi gn gii, nn ch ng, nn, dit c phinno loi th khng th pht sinh ra ni thn v khu. Do , gi gn gii lmcho thn v khu c mt m, thanh tnh.

Sla: Gii c lpakati[4] : Thng, thi quen.

Ch sla ghp vo nhng danh t nh:

- Aya sukhaslo : Ngi ny thng c an lc.

- Aya dukkhaslo : Ngi ny thng chu au kh.

- Aya kalahaslo : Ngi ny c thi quen hay ci c.

- Aya ma anaslo : Ngi ny c thi quen thch trang im.

* Slabbata (sla + vata): Hnh vi cch sng theo thi quen ca loi b,loi ch,...

* Slabbatupdna (sla + vata + updna): T kin chp th tronghnh vi theo thi quen ca loi b, loi ch, Ngha l mt s ngi btchc hnh theo thi quen ca loi b, loi ch,... nh n, ung, i, ng,v.v... c t kin chp th trong cch sng theo thi quen y, ri cho rng sc ti sinh ln ci tri, s gii thot kh,...

* Slabbataparmsa (sla +vata + parmsa ): T kin thy sai, chp

lm trong hnh vi cch sng theo thi quen ca loi b, loi ch,... nh n,ung, i, ng, v.v... c t kin thy sai, chp lm trong cch sng theo thiquen y, ri cho rng s c ti sinh ln ci tri, s gii thot kh... gi lchp th php thng hnh.

4 Tnh Cht Ca Gii


24/354

nhn thc r vgii, cn phi cn c vo 4 tnh cht ca gii:

1- Trng thi ca gii (lakkha a).

2- Phn s ca gii (rasa).

3- Qu hin hu ca gii (paccupa hna).

4- Nhn gn ca gii (pada hna).

* Trng thi ca gii nh th no?

Gii tuy c nhiu loi, nhng u c chung 2 trng thi:

- Trng thi gi gn thn, khu hnh thin ng hong.

- Trng thi lm nn tng cho mi thin php, nht l php hnh thinnh, php hnh thin tu c pht trin v tng trng tt.

* Phn s ca gii nh th no?

Gii c 2 phn s:

- C phn s dit tr s phm gii.

- C phn s gip lm cho y cc c.

* Qu hin hu ca gii nh th no?

Qu hin hu ca gii l thn hnh thin, khu ni thin, ngh thin; thn,khu, trong sch thanh tnh.

* Nhn gn ca gii nh th no?

Gii c pht sinh do 2 nhn gn:

Hiri:Bit h thn ti li: T mnh bit h thn ti li, cho nn trnhxa mi c nghip, tinh tn hnh mi thin nghip.

Ottappa:Bit gh s ti li: Bit s cc bc thin tr ch trch, skh trong 4 ci c gii (a ngc, atula, ng qu, sc sinh), do , nn trnhxa mi c nghip, tinh tn hnh mi thin nghip.


25/354

Qu Bu Ca Ngi C Gii (Slavanta nisa sa) [5]

Mt thu n, c Th Tn ang ng ti lng P aligma, dn lng P ali n hu nh l c Th Tn xong, ngi mt ni hp l. Khi y, c ThTn bn gi dn lng P ali m dy rng:

Ny cc gia ch, c 5 qu bu ca ngi c gii, ngi gi gn giiy trn vn. 5 qu bu y l:

1- Ny cc gia ch, trong i ny, ngi c gii, ngi gi gn gii y trn vn, c c nhiu ca ci ln lao, do nh nhn khng d dui.

l qu bu th nht cangi c gii, ngi gi gn gii y trnvn.

2- Ny cc gia ch, cn iu ny, ngi c gii, ngi gi gn gii y trn vn, c c danh thm ting tt lan truyn khp mi ni.

l qu bu th nh cangi c gii, ngi gi gn gii y trn vn.

3- Ny cc gia ch, cn iu ny, ngi c gii, ngi gi gn gii y trn vn, ctm dng cm, khng rt r e thn khi i vo ni hi on

Hong gia, hi on gia ch, hi on Samn, hi on Blamn

l qu bu th ba cangi c gii, ngi gi gn gii y trn vn.

4- Ny cc gia ch, cn iu ny, ngi c gii, ngi gi gn gii y trn vn,pht sinhtm khng m mui, tm tr sng sut lc lmchung.

l qu bu th t cangi c gii, ngi gi gn gii y trn vn.

5- Ny cc gia ch, cn iu ny, ngi c gii, ngi gi gn gii y trn vn, sau khi cht, thin nghip gi gii cho qu ti sinh ci thin

dc gii(ci ngi, ci tri dc gii). l qu bu th nm cangi c gii, ngi gi gn gii y trnvn.

Ny cc gia ch, l 5 qu bu ca ngi c gii, ngi gi gngii y trn vn nh vy.


26/354

Cc Loi Gii

Gii ca 2 hng ngi:

1- Gaha hasla : Gii ca ngi ti gia.

2- Pabbajitasla: Gii ca bc xut gia.

1- Gii ca ngi ti gia:C nhiu loi

- Ng gii.

- Bt gii.

- Cu gii.

- Thp gii

2- Gii ca bc xut gia: Gii ca Sadi v gii ca T khu

* Gii ca Sadi: Sadi c cc gii nh:

- 10 gii Sadi.

- 10 gii hoi phm hnh Sadi.

- 10 gii hnh pht Sadi.

- 75 iu gii hnh ca Sadi.

- 14 php hnh ca Sadi, T khu.

* Gii ca T khu: T khu c 4 gii thanh tnh:

- Thu thc trong gii bn T khu bng c tin gi gn 227 iugii.

- Gii thu thc lc cn thanh tnh bng chnh nim trong 6 cn(mt, tai, mi, li, thn v ).


27/354

- Gii nui mng chn chnh bng tinh tn i kht thc.

- Gii suy xt cc th vt dng bng tr tu thy r thc cht ca nkhi dng.

-ooOoo-

PHN I

GII CA NGI TI GIA

I)Ng Gii L Thng Gii (Pacasla Niccasla)

Ng giigi l thng gii (niccasla) chung cho tt c mi ngi, khngphn bit gi tr, trai gi, dn tc, tn gio, Tt c mi ngi u phi nnnghim chnh gi gn ng gii cho c trong sch v y trn vn, btlun c th tr ng gii hoc khng th tr ng gii; bi v, ng giilthng giica con ngi.

Nu ngi no gi gn ng gii trong sch v trn vn, th ngi yc c phc thin, em li s li ch, s tin ha, s an lc lu di c

trong kip hin ti ln nhiu kip trong v lai.

Nu ngi no phm mt hoc nhiu iu gii trong ng gii, thngi y to ti c, c hu qu bt li, thoi ha, kh no c trong kiphin ti ln nhiu kip v lai.

c Pht dy 5 qu bu ca ngi c gii, ngi gi gn gii trong sch vy trn vn, c tm lc nh sau:

1- C c nhiu ca ci ln lao, do nh nhn khng d dui.

2- C c danh thm, ting tt lan truyn khp mi ni.

3- C tm dng cm, khng rt r, e thn khi i vo ni hi on Honggia, hi on gia ch, hi on Samn, hi on Blamn ...

4- C tm khng m mui, tm tr sng sut lc lm chung.


28/354

5- Sau khi cht, thin nghip gi gii cho qu ti sinh trong ci thin dcgii (ci ngi, cc ci tri dc gii).

V c Pht dy 5 iu tai hi ca ngi khng c gii, ngi phm gii,c tm lc nh sau:

1- Lm tiu tan ca ci ln lao, do nhn d dui.

2- C ting xu lan truyn khp mi ni.

3- C tm rt r, e thn, s st khi i vo ni hi on Hong gia, hion gia ch, hi on Samn, hi on Blamn...

4- C tm m mui, hoc tm s hi lc lm chung.

5- Sau khi cht, bt thin nghip (c nghip) phm gii cho qu ti sinhtrong cc ci c gii (a ngc, atula, ng qu, sc sinh).

Nhng bc thin tr c c tin trong sch ni Tam Bo, tin nghip v quca nghip, nhn thc r c 5 qu bu ca ngi c gii trong sch v 5iu tai hi ca ngi khng c gii, ngi phm gii. Cho nn, nhng bcthin tr gi gn gii ca mnh c trong sch v trn vn, ng thikhuyn khch, ng vin ngi khc cng nn gi gn gii ca h cho ctrong sch v trn vn.

Php Quy Y Tam Bo V Ng Gii

Theo truyn thng Pht gio, trc khi th php quy y Tam Bo v ng gii,ngi cn s nam, cn s n nn lm l xin sm hi c Pht, c Php,c Tng xong, tip theo xin th php quy y Tam Bo v ng gii.

Nghi thc xin th php quy y Tam Bo v ng gii c trnh by trongchng IV: Nn Tng Pht Gio Quyn II Quy y Tam Bo.

Trong chng V: Hnh Gii ny s ging gii v cc gii.Ging Gii V Ng Gii

Th Tr Ng Gii

1- P tipt verama isikkhpada samdiymi.


29/354

Con xin th tr iu gii, c tc trnh xa s st sinh.

2- Adinndn verama isikkhpada samdiymi.

Con xin th tr iu gii, c tc trnh xa s trm cp.

3- Kmesumicchcr verama isikkhpada samdiymi.

Con xin th tr iu gii, c tc trnh xa s t dm.

4- Musvd verama isikkhpada samdiymi.

Con xin th tr iu gii, c tc trnh xa s ni di.

5- Surmerayamajjappamda hn verama isikkhpada

samdiymi.

Con xin th tr iu gii, c tc trnh xa ung ru v cc cht say lnhn sinh s d dui.

Chi Php Ca Ng Gii

Mi iu gii c nhng chi php ring bit, mun bit phm gii hockhng phm gii cn phi cn c vo nhng chi php ca mi iu gii y.

Nu hi chi php ca iu gii y, th gi l phm iu gii y; nu thiu

mt trong nhng chi php y, th khng th gi l phm iu gii y.

1- iu Gii Trnh Xa S St Sinh

P tipt verama isikkhpada samdiymi.

* Ngha phn tch ch:

P tipt P + atipt.

+ P : Chng sinh, tt c mi sinh vt c sinh mng.

+ Atipt: Ri mau, la mau.

Verama isikkhpada Verama + sikkhpada .

+ Verama : Tc trnh xa.


30/354

+ Sikkhpada: iu gii, gii.

Samdiymi: Con xin th tr.

P tipt : Hnh ng lm cho chng sinh la b sinh mng trc thi gian

hn nh ht tui th ca chng sinh y; ngha l git hi chng sinh y chttrc thi gian hn nh tui th ca chng sinh y.

Tht ra, tt c chng sinh u phi cht c thy, khng ngoi tr mt ai c.Mi chng sinh cht do ht tui th, do mn nghip h tr, gi l chtng thi (klamara a ).

Trng hp chng sinh c th duy tr, ko di sinh mng thm cho n httui th, n mn nghip h tr, nhng chng sinh y b ngi khc githi, ct t dng sinh mng trc thi gian hn nh tui th ca chng sinhy, gi lp tipt: Git hi chng sinh . (Nu ngi c tc bt thingit hi chng sinh hp chi php ca iu gii st sinh, th ngi y phmiu gii st sinh).

* Ngha tng hp:

Con xin th tr iu gii, c tc trnh xa s st sinh.

Chi Php Phm iu Gii St Sinh

Ngi phm iu gii st sinh cn phi hp 5 chi php:

1- Chng sinh c sinh mng(p o ).

2- Bit r chng sinh c sinh mng(p asait ).

3- Tm ngh st hi chng sinh (vadhakacitta).

4- C gng st hi chng sinh (payogo).

5- Chng sinh y cht do s c gng y (tenamara a ).

Nu hi y 5 chi php ny, th gi lphm iu gii st sinh. Nu thiu1 trong 5 chi, th khng th gi l phm iu gii st sinh.

Ging Gii V S St Sinh


31/354

* Chng sinhl g?

Chng sinh l nhng sinh vt c sinh mng; c nhiu loi chng sinh khcnhau, d nh d ln, mi chng sinh cng u c sinh mng. Sinh mngny

pht sinh t nghip; do , cc loi thc vt, cy c, ni non, t, nc, la,gi, v.v u khng c sinh mng.

Mi chng sinh c gi, c bit qua nhng danh t ch nh bng mith ngn ng, ting ni khc nhau, nhng theo Chn ngha php(Paramatthadhamma), th ch c 3 php l: Tm, tm s, sc phpm thi.

Danh t gi chng sinh cn sinh mng, theo Chn ngha php, chng sinhy cn c sc mng ch (jvitindriyarpa) vdanh mng ch(jvitindriyanma); nu chng sinh y khng cn c sinh mng (sc mng

ch), th gi l thi th, xc cht,2 php: Sc mng ch v danh mng ch:

Sc mng ch c trng thi sinh ri dit lin tc khng ngng, ngthi c phn s bo h, duy tr thn th sinh mng ca mi chng sinh lintc khng gin on sut mi kip (sc mng ch hn ch trong mi kip).

Danh mng ch c trng thi sinh ri dit lin tc khng ngng, cphn s bo h danh php (tm v tm s) t kip ny sang kip khc, thay

i do nng lc qu ca nghip trong mi kip, t v thy cho n kip hinti theo cc l trnh tm, cho n khi tch dit Nit Bn, chm dt kh tsinh lun hi trong ba gii bn loi.

Do ,st sinh ngha lst hi sinh mng ca chng sinh. S tht ng theoChn ngha php (Paramatthasacca) l ct t sc mng ch(jvitindriyarpa) thuc v sc php ca kip y; cn danh mng ch(jvitindriyanma) thuc v danh php c trng thi sinh ri dit lin tckhng ngng, t kip ny sang kip khc, thay i do nng lc qu canghip trong mi kip, th khng th b ct t c.

Nh vy,st sinh ngha l ct t sc mng ch thuc sc php ca kipchng sinh y. Cn danh mng ch thuc danh php vn sinh ri dit lintc k tip kip sau, tu theo nghip cho qu ti sinh.

Tc bt thin st hi chng sinh c 2 cch:


32/354

1- Bng thn: T chnh mnh st hi chng sinh.

2- Bng khu: Sai khin ngi khc st hi chng sinh.

C gng st hi chng sinh c 6 cch:

1- T mnh st hi chng sinh.

2- Sai khin ngi khc st hi chng sinh bng li ni, bng ch vit,hoc bng cch ra hiu v.v

3- Phng lao, nm dao, bn tn, bn sng v.v lm cho chng sinh ycht.

4- Ngi lm ra nhng th v kh st hi chng sinh c tnh cch lu

di nh o hm, t by, rn gm gio, c sng n, bom, thuc c,v.v H khi no c ngi s dng nhng th v kh y st hi chngsinh, th ngi lm ra nhng th v kh y phm iu gii st sinh. Bi v,ngi y c tc bt thin st hi chng sinh c tnh cch lu di.

5- S dng ba ch, ph php, tr m, v.v lm cho chng sinh y cht.

6- S dng php mu ca mnh st hi chng sinh.

Ti Nng - Ti Nh Ca S St Sinh

Ti nng hoc ti nh ca s st sinh c cn c vo chng sinh ln hocnh; c gii c hoc khng c gii c; gii c nhiu hoc gii c t,v.v

* Chng sinh c thn hnh ln - thn hnh nh:

- Nu st hi chng sinh c thn hnh to ln nh con voi, con tru, conb, v.v th ti nng, v cn phi c gng nhiu.

- Nu st hi chng sinh c thn hnh nh nh con kin, con mui, conrui, v.v th ti nh, v cn c gng t.

* Chng sinh c gii c - khng gii c:

- Nu st hi con ngi, th ti nng hn st hi loi sc vt.


33/354

- Nu st hi ngi c gii, th ti nng hn st hi ngi khng cgii.

- Nu st hi bc Thnh Nhn, th ti nng hn st hi hng phmnhn.

- Nu st hi Thnh Nhn bc cao, th ti nng hn st hi ThnhNhn bc thp.

- Nu st hi bc Thnh Arahn, cha, m ca mnh, th ti nng nht,v phm trngti thuc c nghip v gin (anantariyakamma), sau khi cht,chc chn c nghip y cho qu ti sinh trong ci i a ngc Avci (khngc nghip no c th ngn cn c); chu kh thiu t sut thi gian ludi, cho n khi mn qu ca c nghip y mi mong thot khi ci a

ngc.* T St

Ngi t st c phm iu gii st sinh hay khng?

Ngi phm iu gii st sinh hay khng phm iu gii st sinh cn phixt theo 5 chi php phm iu gii st sinh.

1- P o : Chng sinh c sinh mng (chnh mnh).

2- Pa asait : Bit r chng sinh y c sinh mng (chi php ny mch n chng sinh khc, khng phi chnh mnh).

3- Vadhakacitta: Tm c ngh st hi chng sinh y.

4- Payogo: C gng st hi chng sinh y (c gng t st, t git mnh).

5- Tena mara a : Chng sinh y cht do s c gng (mnh cht do sc gng ca mnh).

Xt trong 5 chi php phm iu gii st sinh ny, chi php th nhPa asait : Bit r chng sinh y c sinh mng ny m ch n chngsinh khc, khng phi chnh mnh. Do , trong trng hp ngi t gitmnh (t st) th thiu chi phppa asait ny. Cho nn, ngi t gitmnh (t st) khng 5 chi php phm iu gii st sinh.


34/354

Nh vy, ngi t st khng phm iu gii st sinh.

V d: Trng hp T khuChanna dng dao ct c t st, trc khi chtNgi thc hnh thin tu dn n chng ng chn l T Thnh , chngc 4 Thnh o, 4 Thnh Qu v Nit Bn; khi cArahn Thnh Qung thi tch dit Nit Bn, gi l bc Thnh ArahnJvitasamassi(Arahn Thnh Qu ng thi tch dit Nit Bn, chm dt t sinh lun hitrong ba gii bn loi).

Nh trong bi kinh Channasutta[6] , c tm lc nh sau:

Mt thu n, c Th Tn ang ng ti ngi cha Ve uvana gn kinh thnh Rjagaha. Khi y, Ngi i c Channa b lm bnh nng trm trng, aun khng th kham nhn ni.

Vo bui chiu, Ngi i c Sriputta v Ngi i c Mahcunda nthm hi bnh tnh ca Ngi i c Channa.

Ngi i c Sriputta hi rng:

- Ny hin Channa, hin c kham nhn ni th kh khng?

T i ca hin c iu ha c khng?

Th kh ca hin gim bt, ch khng tng c phi khng?

Bnh tnh gim r rng, ch khng tng c phi khng?

Ngi i c Channa tha rng:

- Knh tha Ngi i c Sriputta, khng th kham nhn ni thkh.

T i ca khng iu ha c.

Th kh ca bnh khng thuyn gim, m li tng ln.

Bnh tnh tng ln r rng, m khng gim bt. Tha Ngi.

Knh tha Ngi Sriputta:


35/354

* V nh mt ngi n ng mnh m dng cy st nhn bn m vou nh th no, bnh phong (gi) cc k khng khip m xoy vo uca cng nh th y.

* V nh mt ngi n ng lc lng dng si dy bng da do dai,bn chc, sit cht ci u nh th no, bnh phong cc k khng khip sitcht ci u ca cng nh th y.

* V nh ngi git b hoc ngi ph ca ngi git b, dng condao m bng con b nh th no, bnh phong cc k khng khip m xoyvo bng ca cng nh th y.

* V nh hai ngi n ng lc lng, mi ngi mt bn nm taychn ca ngi m yu t ln hm la ang chy, nng ngi y nng

bng nh th no, s nng trong thn ca cn hn th y.- Knh tha Ngi i c Sriputta, khng th kham nhn ni thkh.

T i ca khng iu ha c.

Th kh ca bnh khng thuyn gim m li tng ln.

Bnh tnh tng ln r rng, m khng gim bt. Tha Ngi.

Ngi i c Channa tha tip rng:

- Knh tha Ngi Sriputta, s em con dao t ct c git himnh, khng cn mun sng phi chu ni au n khng khip nhth ny na.

Ngi i c Sriputta khuyn rng:

- Ny hin Channa, hin nn dng thuc cha tr. Hin dng

thuc cha tr duy tr sinh mng, chng ti mun hin dng thuccha tr duy tr sinh mng. Nu vt thc khng thch hp vi hin thti s tm vt thc thch hp. Nu thuc tr bnh khng thch hp vi hin th ti s tm th thuc thch hp. Nu ngi nui bnh khng thch hp vihin th ti s lm ngi nui bnh lo sn sc hin . Xin hin chnn dng dao t st.


36/354

Tip theo Ngi i c Sriputta nhc nh Ngi i c Channa v ccphp nh 6 thc tm vi 6 i tngv lin quan n cc php: Tham i,ng mn, t kin chp th v khng chp th do bi tham i, ng mn, tkin. V Ngi i c Mahcunda cng nhc nh Ngi i c Channarng:

i vi ngi khng cn c tham i, ng mn, t kin, th tm ca nhngbc y khng bao gi b lay chuyn....

Sau khi nhc nh khuyn dy Ngi i c Channa xong, Ngi i cSriputta v Ngi Mahcunda tr v ch ca qu Ngi.

Khi y, Ngi i c Channa vn cn l hng phm nhn khng th khamnhn ni s au n khng khip ca bnh phong y, nn Ngi dng con

dao t ct c git cht mnh gii thot khi ni th kh y.Vn Ngi l ngi c gii trong sch v trn vn, trc khi cht, Ngi thchnh thin tu lin dn n chng ng chn l T Thnh , chng c 4Thnh o, 4 Thnh Qu v Nit Bn. Cho nn, khi chng c nArahnThnh Qu ng thi tch dit Nit Bn gi l Bc Thnh Arahn

Jvitasamassi (ngha l khi chng c Arahn Thnh Qu ng thi cngmt lc tch dit Nit Bn, chm dt t sinh lun hi trong ba gii bn loi).

Khi Ngi i c Channa t mnh ct c cht, Ngi i c Sriputta

n hu c Th Tn ti ngi cha Ve uvana bch hi v hu qu kip sau ca Ngi i c Channa nh th no?

c Pht dy:

T khuChanna chng c Arahn Thnh Qu ng thi tch dit NitBn, chm dt t sinh lun hi trong ba gii bn loi.

Tch Ngi i c Channa chng minh rng: T st khng phm iugii st sinh.

Nu t st l phm iu gii st sinh, th Ngi i c Channa khng thchng c thnh bc Thnh Arahn. S tht, Ngi i c Channa chngc Arahn, th chc chn Ngi phi c gii trong sch v trn vn.

Ngi t st khng phm iu gii st sinh, bi v thiu chi php th nhp asait : Bit r chng sinh c sinh mng(ngha l chnh mnh bit


37/354

r chng sinh khc c sinh mng). Nh vy, chi php ny khng m chmnh, m m ch chng sinh khc.

Cho nn, ngi t t khng phm iu gii st sinh. Tuy ngi t t khngphm iu gii st sinh, nhng nu ngi t st do tm sn chn i, tuytvng khng mun sng trn i ny na, th sau khi ngi y cht, cnghip do tm sn y cho qu,th kh c th trnh khi ti sinh trong ci cgii (a ngc, atula, ng qu, sc sinh).

Nh c Pht dy:

Evameva kho bhikkhave citte sa kili he duggati pa ika kh [7] .

Ny ch T khu, nh vy, khi lm chung tm c pht sinh do phin no nhim, s ti sinh trong ci c gii (a ngc, atula, ng qu, sc sinh).

Nhng Trng Hp Lin Quan n S Cht

Ngi hy sinh sinh mng v mt mc ch cao thng, vi thin tm thinch ca mnh.

V d: Trong b Visuddhimagga (Thanh Tnh o).

* Mt v T khu hnh o sng trong rng. Mt hm bn cp gpNgi, chng cho l iu xui xo s xy n vi chng. S xui, nn chng bttri Ngi bng mt si dy rng ang cn ti v t Ngi nm ti ni y,ri b i. Khu rng chng may xy ra v ha hon, m chy dn dn lann ch Ngi. Ngi suy ngh rng:

Nu ta mun lnh khi nn, th phi lm cho si dy rng b t; nh vyta s b phm iu gii pcittiya. S cht l iu chc chn s xy n vita, khng sao trnh khi c (ngha l trnh khi cht hm nay, sau ny

cng phi cht).Th rng, hm nay ta chu hy sinh sinh mng, quyt gi gn gii m c

Pht ch nh n T khu.

Sau khi quyt nh nh vy, vn Ngi c gii c hon ton trong sch lmnn tng, cho nn khi thc hnh thin tu dn n chng c thnh bc


38/354

Thnh Arahn, ng thi m la chy lan n thiu t Ngi. Ngi tch ditNit Bn, chm dt t sinh lun hi trong ba gii bn loi.

* tr thnh c Pht Chnh ng Gic, ch c B Tt Chnhng Gic cn phi to y 30 php hnh ba-la-mt: 10 php hnh ba-la-mt bc thng, 10 php hnh ba-la-mt bc trung v 10 php hnh ba-la-mt bc thng.

thnh tu php hnh ba-la-mt bc thng no, c B Tt Chnh ngGic cn phi hy sinh sinh mng ca mnh hon thnh php hnh ba-la-mt y. Nh vy, s hy sinh sinh mng ca ch c B Tt Chnh ngGic, v mc ch cao thng, thnh t nguyn vng tr thnh c PhtChnh ng Gic, vi thin tm thin ch trong sch v cao c, th khng thgi l phm iu gii st sinh.

Nh vy, d l ngi t t, hoc c B Tt hy sinh sinh mng, vn khngth phm iu gii st sinh, v khng hp 5 chi php ca iu gii stsinh.

Trng Hp Phm iu Gii - Khng Phm iu Gii St Sinh

Vn: Mt ngi i ch mua tht hay c cht em v lm n c phm iugii st sinh hay khng?

p: Cn c theo 5 chi php phm iu gii st sinh, th khng c mt chiphp no c. Vy ngi y khng phm iu gii st sinh.

Vn: Trong 2 trng hp sau y, ngi mua tht c c phm iu gii stsinh hay khng?

- Mt ngi i ch n hng bn tm, c; ngi y khng chu muanhng con tm, c cht, m chn ly nhng con tm, c cn sng, bongi bn hng lm tht nhng con tm, c y, ri mua em v lm n.

- V mt ngi i ch n hng bn tht g, ngi y khng chumua tht g lm sn, m ch vo con g ang cn sng, bo vi ngibn hng rng: ng (b) hy lm tht con g ny bn cho ti

p: Cn c theo 5 chi php phm iu gii st sinh, th hi c 5 chiphp. Cho nn, trng hp ny ngi bn phm iu gii st sinh v ngimua cng phm iu gii st sinh.


39/354

Vn: Mt ngi lm bp i ch mua nhng con c cn sng, con g cnsng, em v lm mn n cho ngon ming ngi ch. Vy, ngi lm mnn, v ngi ch dng mn n, ngi no phm iu gii st sinh, c ti?

p: Cn c theo 5 chi php phm iu gii st sinh, ngi lm bp git c,git g lm mn n cho ch; ngi lm bp y phm iu gii st sinh, cti, v hi y 5 chi php phm iu gii st sinh.

- Trng hp ngi ch bo ngi lm bp phi mua c cn sng,g cn sng v lm mn n cho mnh, th ngi ch cng phm iu giist sinh.

- Trng hp ngi ch chng hay bit g v ngi lm bp gitc, git g, ch c bit dng nhng mn n m ngi lm bp dn ln bn

m thi, th ngi ch khng phm iu gii st sinh, v khng c chi phpno trong 5 chi phm iu gii st sinh.

Vn: Mt ngi v ng ca lm cht mt con thn ln nm ngay ngchca. Ngi y c phm iu gii st sinh hay khng?

p:Ngi y khng phm iu gii st sinh, v thiu chi php tc c sthi chng sinh.

Vn: Mt ngi gin con ch, vi tc c nh cht n; nhng n khng

cht m ch b thng nng m thi. Ln sau, ngi y li nh ui conch y, vi tc lm cho n s b i; nhng chng may ng nhm vo vtthng c, lm cho con ch y cht. Nh vy, ngi y phm iu gii st

sinh vo ln th nht hay ln th nh?

p:Ngi y phm iu gii st sinh ln th nht, khng phi lnth nh. Bi v, ln th nh ngi y nh con ch vi tc lm cho con ch

s b i, m khng c tc git hi n.V.v

Phm iu Gii St Sinh To c Nghip Trng Ti

Ngi phm iu gii st sinh nhgit cha, git m, git bc Thnh Arahn(akusala-garukakamma) to nghip c trng tithuc loi nghipanantariyakamma:c nghip v gintrng tingha l c nghip ny chcchn cho qu ti sinh kip sau k tip trong ci i a ngc Avci, chu khsut thi gian lu di, m khng c mt nghip no c kh nng ngn cn,lm gin on c nghip y.


40/354

Nhng trng hp git cha, git m, git bc Thnh Arahn

* Trong m ti, ngi con khng phn bit c cha (hoc m) camnh; tng nhm rng k trm ln vo nh ly trm ca ci, ngi con gitk trm y; nhng s tht, ngi b git y chnh l cha (hoc m) ca mnh.Mc d vy, ngi con vnphm ti git cha(git m).

* Ngi con b b ri t khi mi sinh ra i, c c nhi vin, hocngi khc nui dng Khi trng thnh, ngi y khng bit ai l cha, ail m ca mnh. Nu ngi y git mt ngi n b, m ngi y khng

bit b y l m ca mnh; hoc git mt ngi n ng, m ngi y khngbit ng y l cha ca mnh. Nh vy ngi y cng gi l ngiphm tigit cha, git m ca mnh.

* Ngi cha thay i tr thnh n gii; ngi m thay i tr thnhnam gii. Nu ngi con git ngi n b (trc kia l cha) hoc gitngi n ng (trc kia l m), th ngi con vnphm ti git cha hoc

git m.

* Nhng trng hp nh:

Ngi con l loi ngi, cn cha l loi sc sinh v m l loi ngi(trng hp Cng t Shabhu x Srilank, l con ca mt Cng cha vmt S t cha).

Ngi con l loi ngi, cn m l loi sc sinh v cha l loi ngi(trng hp o s Migasinga l con ca con nai v mt v o s).

Con l loi sc sinh, cha m cng l loi sc sinh.

Trong 3 trng hp trn, ngi con git cha l loi sc sinh, git m l loisc sinh; v con l loi sc sinh git cha m cng l loi sc sinh; c 3trng hp ny ngi con to c nghip nng st sinh, m khng gi lc nghiptrng tihoc c nghip v gin.

* Mt ngi nh p hnh h mt hnh gi cn l phm nhn angthc hnh thin tu, b thng nng. Hnh gi y tip tc thc hnh thin tudn n chng ng chn l T Thnh , chng c 4 Thnh o, 4 ThnhQu v Nit Bn, tr thnh bc Thnh Arahn, ng thi tch dit Nit Bn,

bi v b thng nng. Ngi nh p hnh h y phm ti git bc Thnh


41/354

Arahn, thuc c nghip v gin trng ti. Chc chn c nghip y cho quti sinh trong ci i a ngc Avci, chu kh sut thi gian lu di.

Thuc dit vi khun - vi trng

Dng thuc dit vi khun, vi trng khng phm iu gii st sinh; bi vvi khun, vi trng khng c sinh mng cng khng c tm thc. Chng chc t i (t, nc, la, gi) pht sinh do thi tit nng lnh, bn trong, bnngoi. Chng pht trin tng trng do ha i (la) di chuyn do phong i(gi). Cng nh cc loi thc vt (cy, c,) cng khng c sinh mng,khng c tm thc.

Trong s 28 sc php; sc mng ch (jvitindriyarpa) pht sinh do nghip.Cc loi vi khun, vi trng, cc loi cy c pht sinh do utu: Thi titv

hra: Vt thc, Do , dit vi khun, dit vi trng, cht cy, c khngphm iu gii st sinh.

Trng hp n b ung thuc nga thai, dit tinh trng ca n ngkhng phm iu gii st sinh. Nhng nu trng hp ngi n b ungthuc c tc c ph thai, th ngi n b y phm iu gii st sinh, phmti git con; bi v thai nhi s l mt a con. Tht ra, khi tm ti sinh uthai vo lng m u tin, c tm qu ti sinh cng vi 3 sc php l scthn (kya), sc nam tnh hoc sc n tnh (bhava) v sc cn(hadayavatthu) ni nng nh ca tm qu. Nh vy, ngay khi u thai

hnh thnh mt chng sinh, mt thai nhi tuy cn rt nh, c ng un (3sc php thucsc un, tm qu ti sinh gm c 4 danh un).

Cn trng hp ngi m b sy thai ngoi mun, th ngi m khng bphm iu gii st sinh, v thiu chi php tc c st hi chng sinh.

Phm iu gii st sinh ny rt vi t, cng rt a dng, nn tm hiu trongTng Lut phn giiPrjika:Bt cng tr ca T khu.

2- iu Gii Trnh Xa S Trm Cp

Adinndn verama isikkhpada samdiymi.

* Ngha phn tch ch:

Adinndn A + dinna + dn


42/354

+ A: Khng, khng c php.

+ Dinna: Ca ci, ti sn m ch nhn cho php.

+ dn: Ly, chim ot.

Verama isikkhpada Verama + sikkhpada




Adinndn: Ly, chim ot ca ci, ti sn m ch nhn khng cho php

hoc ch nhn ang gi gn.

Ngi ly, chim ot ca ci, ti sn m ngi ch khng cho, bng cchtrm cp, cp git, lng gt, nh tro, v.v u b phm iu gii trmcp.

* Ngha tng hp:

Con xin th tr iu gii, c tc trnh xa s trm cp.

Chi Php Phm iu Gii Trm Cp

Ngi phm iu gii trm cp cn phi hp 5 chi php:

1- Ca ci c ch gi gn (parapariggahita).

2- Bit r ca ci c ch gi gn (parapariggahitasait).

3- Tm ngh trm cp (theyyacitta).

4- Cgng trm cp (payogo).

5- Ly c ca ci y do s c gng(avahro).

Nu hi 5 chi php ny, th gi lphm iu gii trm cp. Nu thiu 1trong 5 chi, th khng th gi l phm iu gii trm cp.


43/354

Ging Gii V S Trm Cp

Ca ci: l cc th ti sn tin ca, vng bc chu bu,; cc th vtnh voi, nga, tru, b,; cc th s hu tr tu, l nhng th ca ci gitr c ch.

* Tm ngh trm cp c 2 cch:

1- Bng thn, t mnh chim ot ca ci ngi khc.

2- Bng khu, dng li ni lng gt, hoc sai khin ngi chim otca ci ngi khc.

* C gng trm cp c 6 cch:

1- Do chnh mnh trm cp ca ci ngi khc.

2- Sai khin ngi trm cp ca ci ngi khc.

3- Nm hng ha, c qua cc trm thu thu, ca khu trn thu.

4- Sai khin ngi rng: Ch c c hi hy trm cp ca ci ykhng hn nh thi gian.

5- Dng ba ch, thuc m lm cho ngi ch m mui, ri chim ot

ca ci.

6- Dng thn thng ly nc h ung (trng hp v Sadi xin nch ung, Long Vng gi h khng cho; v Sadi ny dng thn thng ly nc h ung. Trng hp ny khng gi l trm cp, v ngi ch lLong Vng gi h, v lng nc hao tn khng ng k).

Ti Nng - Ti Nh Ca S Trm Cp

Ti nng - ti nh ca s trm cp c cn c vo gi tr ca ci, ti snnhiu hoc t; v cn c vo ch nhn c gii c hoc khng c gii c.

- Trm cp ca ci, ti sn c gi tr nhiu, th ti nng.

- Trm cp ca ci, ti sn c gi tr t, th ti nh.


44/354

- Trm cp ca ci, ti sn ca bc xut gia Sadi, T khu, th tinng.

- Trm cp ca ci, ti sn ca ngi ti gia c s, th ti nh.

- Trm cp ca ci, ti sn ca c nhn, th ti nh.

- Trm cp ca ci, ti sn ca chung, ca nh nc, th ti nng.

- Trm cp ca ci, ti sn ca bc Thnh Nhn, th ti nng.

- Trm cp ca ci, ti sn ca hng phm nhn, th ti nh.

- Trm cp ca ci, ti sn ca ch i c Tng, th ti nng hn c.

25 Cch Trm Cp

25 cch trm cp c chia ra lm 5 phn, mi phn c 5 cch.

1- Nnbha a pacaka: Trm cp ca ci nhiu loi v cc th tisn, c 5 cch.

1. 1 diyana adinndna: Mt ngi mun chim ot ca ci, ti snnh t ai, nh ca, ca ngi khc, bng cch tha kin ra ta. Trnghp ny ngi c mu chim ot ti sn ca ngi ch m khng lin

quan n n nn, ti sn th chp, m ch l mu mun lm ch(chim ot) t ai ti sn hoc nh ca ngi khc.

Vic ra ta xt x lu ngy, khin cho ngi ch nn lng, c ngh bungb ti sn y rng: Ti sn ca ta, chc chn s thuc v ca ngi khcri.

Nh vy, ngi c mu chim ot ca ci, ti sn (t ai, nh ca,)ca ngi khc hp 5 chi php phm iu gii trm cp.

1. 2 Hara a adinndna : Mt ngi lm thu mang ca ci ngikhc n mt ni nh. Trong khi ang mang ca ci i trn ng,ngi y pht sinh tm tham, mun chim ot lm ca mnh. Khi tm nghtrm cp pht sinh, ngi y ch cn di chuyn ca ci y ri khi ch ccht nh, v d nh t vai phi sang vai tri, hoc t tay phi sang tay tri.


45/354

Nh vy, ngi lm thu mang ca ci y hp 5 chi php phm iu giitrm cp.

1. 3 Avahara a adinndna : ng A nhn gi h ca ci ca ng B; vsau, ng B n gp ng A xin ly li nhng th ca ci m trc y ng B gi gm nh ng A gi h. ng A c tm tham mun chim ot ca cica ng B, nn ng A ph nhn rng:

Ti cha bao gi nhn gi h ca ci ca ng.

Khi ng B, ngi ch ca ci khng cn hy vng ly li ca ci ca mnh,v ngh rng: Ca ci m ta em gi cho ng A gi h trc kia, by gi

xem nh mt ri.

Nh vy, ng A nhn gi h ca ci ca ng B, ri chim ot ca ci y,ng A hi 5 chi php phm iu gii trm cp.

1. 4 Iriypathavikopana adinndna: Ch nhn ang ngi hoc angnm, hoc ang ng, ti ni ca ci, ti sn ca mnh. Ngi trm cpmun chim ot s ca ci, ti sn y, nn hm da ngi ch nhn phiri khi ni y, y chim ot ca ci y. Khi bt buc ch nhn phi rikhi ni y, d 1-2 bc, th ngi trm cp y hi 5 chi php phmiu gii trm cp.

1. 5 hncvana adinndna : Cc bu vt m ch nhn t mtni, k trm cp nhn thy, pht sinh tm tham, mun trm cp bu vt y;k y ch cn di chuyn bu vt y ri khi v tr ch c cht t, th k y hp 5 chi php phm iu gii trm cp.

2- Ekabhanda pacaka: Trm cp nhng sinh vt c sinh mng, c 5cch.

2. 1 diyana adinndna: Ngi mun chim ot nhng sinh vt csinh mng nh cc loi gia sc ca ngi khc, bng cch tha kin. n

khi ch nhn ca cc loi gia sc kia nn lng bung b v ngh rng: ngia sc ca ta chc chn s thuc v ngi khc ri.

Nh vy, ngi chim ot hp 5 chi php phm iu gii trm cp.


46/354

2. 2 Hara a adinndna : Mt ngi lm thu dt con b i n mtni nh. Trn ng i, ngi y pht sinh tm tham, mun chim otcon b y tr thnh ca mnh.

Sau khi suy ngh xong, ngi y ch cn dt b i theo con ng khc hocc trao t tay ny sang tay khc.

Nh vy, ngi lm thu y hp 5 chi php phm iu gii trm cp.

2. 3 Avahara a adinndna : ng A nhn gi h con b ca ng B. Vsau, ng B n gp ng A xin nhn li con b m trc y ng nh ngA gi h. Nhng ng A c tm tham, mun chim ot con b ca ng B,nn ng A ph nhn rng:

Ticha bao gi nhn gi h con b ca ng.

Khi ng B khng cn hy vng nhn li con b ca mnh c na, th nghrng: Chc chn ta khng th ly li con b c ri.

Nh vy, ng A nhn gi h con b m khng chu tr li, hp 5 chiphp phm iu gii trm cp.

2. 4 Iriypatha vikopana adinndna: Ngi, hoc tru, b, ang i,ng, nm, ti mt a im no ; ngi c tm tham mun bt cc ngi

v li, hoc bt trm tru, b dt i bn, Khi ngi, hoc tru, b chcn b di chuyn 1-2 bc khi ni y m thi, l ngi y hp 5 chiphp phm iu gii trm cp.

2. 5 hncvana adinndna : Ch nhn ang nht tru, b trongchung. Ngi c tm tham, mun dt trm tru, b ra khi chung. Khitru, b b dt ra khi chung 1-2 bc m thi, l ngi y hp 5 chi

php phm iu gii trm cp.

3- Sahatthika pacaka: Chnh t mnh trm cp, c 5 cch.

3. 1 Sahatthika adinndna: Chnh t mnh trm cp ca ci, ti snca ngi khc.

Nh vy, ngi y hp 5 chi php phm iu gii trm cp.


47/354

3. 2 attika adinndna : Sai khin ngi khc i trm cp ca ci, tisn ca ngi khc. V ngi b sai i trm cp ca ci, ti sn y.

Nh vy, ngi sai khin hp 5 chi php phm iu gii trm cp, vngi b sai cng phm iu gii trm cp.

3. 3 Nissaggiya adinndna: Giu hng ha trn thu.

Nh vy, ngi giu hng ha y hp 5 chi php phm iu gii trmcp.

3. 4 Atthasdhaka adinndna: Ngi ra lnh cho nhm b h tay saii trm cp ca ci ca ngi khc, nu khi c c hi, khng hn nh thigian. V nhm b h i trm cp ca ci y.

Nh vy, ngi ra lnh phm iu gii trm cp, v nhm b h cng phmiu gii trm cp.

3. 5 Dhuranikkhepa adinndna: Ngi vay mn tin ca ngikhc; hoc nhn lnh ct gi ti sn ca ci ca ngi khc. Khi ngi chnhn n i n; hoc xin nhn li ti sn ca ci gi gm. Ngi vaymn (con n) hoc ngi nhn lnh ct gi ca ci t chi rng:

Ti khng h vay mn tin ca ca ng, hoc ti khng h nhn

lnh ct gi ti sn ca ci cho ng.Ngi ch nhn quyt nh bung b rng: Tin ca, hoc ti sn ca cica ta chc chn b ngi y chim ot ri.

Ngay khi y, ngi vay mn tin ca, hoc ngi nhn lnh ct gi ca cim khng tr li, hp 5 chi php phm iu gii trm cp.

4- Pubbapayoya pacaka:Phm iu gii trm cp trc khi ly trmti sn, ca ci ca ngi khc, c 5 cch.

4. 1 Pubbapayoya adinndna: Ngi ra lnh cho ngi khc i trmcp rng: Bng mi cch ngi phi trm cp cho c ca ci y. Khi ralnh xong, ngi y phm iu gii trm cp ngay khi y.

4. 2 Sahapayoya adinndna: Ngi no pht sinh tm trm cp tisn, ca ci ca ngi khc, ng thi c gng di chuyn ti sn, ca ci ra


48/354

khi ch c; ngi y phm iu gii trm cp. Ngi no pht sinh tmgian ln, ln chim t ai ca ngi khc, ng thi c gng di ct mcranh gii sang phn t ca ngi bn cnh. Ngi y phm iu gii trmcp.

4. 3 Sa vidvahra adinndna : Mt nhm ngi (t 2 ngi tr ln)hp thnh nhm cng nhau i trm cp. Trong nhm ngi y, nu c mtngi no trm cp c ca ci, ti sn ca ngi khc, th c nhmngi y u phm iu gii trm cp.

4. 4 Sa ketakamma adinndna : Ngi sai khin bn tay sai i trmcp, c quy nh thi gian r rng, v d vo lc na m 24 gi chng hn.

- Nu bn tay sai thc hin hnh ng trm cp ng theo gi quy

nh (24 gi), th ngi sai khin phm iu gii trm cp, v bn tay saicng phm iu gii trm cp.

- Nu bn tay sai thc hin hnh ng trm cp vo lc thi gian smhoc mun hn thi gian quy nh (trc hoc sau 24 gi), th ngi saikhin khng phm iu gii trm cp; ch c bn tay sai phm iu giitrm cp m thi.

4. 5 Nimittakamma adinndna: Ngi sai khin bn tay sai i trmcp, theo hiu lnh nh v tay, hut so (hut gi) thc hin hnh ng

trm cp.

- Nu bn tay sai thc hin hnh ng trm cp ng theo hiu lnh,th ngi sai khin phm iu gii trm cp, v bn tay sai cng phm iugii trm cp.

- Nu bn tay sai thc hin hnh ng trm cp m khng theo hiulnh quy nh, th ngi sai khin khng phm iu gii trm cp; ch c

bn tay sai phm iu gii trm cp m thi.

5- Theyyvahra pacaka: Trm cp bng cch la bp, c 5 cch.

5. 1 Theyyvahra adinndna: Ngi bn hng cn hng ha thiu,bn gi, bun bn hng lu, trn thu, ngi y phm iu gii trmcp.


49/354

5. 2 Pasayhra adinndna: Ngi dng v kh (sng, dao,) hmda ngi khc, bt buc ngi khc phi trao ca ci, vng bc, Ngiy phm iu gii trm cp.

5. 3 Parikappvahra adinndna: Ngi mun trm cp mt th no, d c th y, hoc c mt th no khc, m vn hi lng, thngi y phm iu gii trm cp.

5. 4 Pa icchannvahra adinndna : Mt ngi vo nh ngi khcnhn thy mn qu gi (nhn kim cng, ht xon, v.v) m ngi ch trn bn. Ngi y pht sinh tm tham, mun chim ot mn y trthnh ca mnh, nn ly mn y em giu kn mt ni khc, ch chi ngi ch i khi ni , mi ly mn y em i. Trong khi ly mn y em giu kn mt ni, ngi y cha phm iu gii trm cp. n

khi ngi ch tm khng thy mn ca mnh, do cng vic gp phi ikhi ni v c nh sau khi xong cng vic s tr li tm k hn.

Khi ngi ch ri khi ni ri, ngi trm cp ly mn y, ngi yphm iu gii trm cp.

5. 5 Kusvahra adinndna: Trm cp ly mn qu gi ca ngikhc ri thay th vo mn khng gi tr ca mnh.

V d: Mt ngi ly chic ng h t gi ca ngi khc, ri thay th vo

mt chic ng h xu, r tin ca mnh; hoc c hai gi , mt gi ctn ca mnh v mt gi l tn ca ngi khc. Ngi y nhn thy gi ctn ca ngi khc gm cc mn qu gi, cn gi c tn ca mnhgm cc mn tm thng; ngi y lin bc ci nhn ghi tn ca mnhgn vo gi dng ca ngi khc, v bc ci nhn c ghi tn ca ngikhc gn vo gi dng ca mnh, v.v

Ngi c tm tham thay i mn xu ly tt, hoc thay i tn camnh th vo ch tn ca ngi khc, ngi y phm iu gii trm cp.

Phm iu Gii - Khng Phm iu Gii Trm Cp

nhn nh c phm iu gii hay khng phm iu gii trm cp u cnc vo tc (cetan). Nu c tc bt thin (tc c) cng vi hp chica gii, th b phm iu gii; cn nu c tc bt thin m khng chica gii, th khng phm iu gii.


50/354

V d: Nhn thy con mo bt cn c con g cht ca ngi khc, ri ngiy bt buc con mo th con g ra cho y n tht, m khng cho con mon tht con g. Vy, ngi y phm iu gii trm cp.

Nhng khi nhn thy con mo bt con g cn sng, ngi y bt buc conmo th con g, cu mng con g, khng cho con mo n tht con g.Vy, ngi y khng phm iu gii trm cp, m cn to c phc thincu mng.

Trng hp ngBlamn Do a l ngi ng ra lm trung gian phn chiaX li ca c Pht Gotama cho cc nc ln; c vua mi nc thnh Xli Pht em v, ri to ngi Thp Bo tn th X li c Pht. Trongkhi phn chia X li Pht, ng Blamn Do a thnh X li Rng Nhngiu kn trn u tc ca mnh, tn th.

c vua Sakka[8] trn ci tri Tam Thp Tam Thin nhn thy, suy xtrng: ng Blamn Do a khng th c mt ngi Thp Bo xng ng tn th X li Rng Nhn ca c Pht. Ta nn hin xung thnhX li

Rng Nhn v ci tri ny.

Suy ngh xong, c vua tri Sakka hin xung ci ngi, thnh X liRng Nhnt trn u tc ca ng Blamn Do a, m ng chng h hay bit. c vua tri Sakka thnh v tn th trong ngi Bo Thp C ma ti ci tri Tam Thp Tam Thin, cho ton th ch thin l bi cng dng.

Nh vy, c vua tri Sakka khng th phm iu gii trm cp, bi v cvua tri (l bc Thnh Nhp Lu) c tc thin, c gii hon ton trongsch v trn vn, nn khng c ti, ch c nhiu phc thin cao thng mthi.

Cho nn phm iu gii hay khng phm iu gii c cn c vo tc (cetan) l chnh. Nu c tc bt thin (tc c) ri to nn c nghip dothn hoc khu, th gi l phm iu gii; ngc li, nu c tc thin rito nn thin nghip do thn hoc khu, th khng phm iu gii, khng c

ti, ch c phc thin m thi.

3- iu Gii Trnh Xa S T Dm

Kmesumicchcr verama isikkhpada samdiymi.

* Ngha phn tch ch:


51/354

Kmesumicchcra Kmesu + micch + cara

+ Kmesu: Trong s hnh dm (Kmesu ti methunasamcaresu:Kmesu c ngha l hnh dm).

+ Micch: T, bt chnh.

+ Cara: Hnh vi.





Kmesumicchcra: Hnh vi t, bt chnh xu xa trong s hnh dm, mch thin tr thng ch trch.

Bc thin tr ch trch nhng ngi n ng hoc ngi n b no c hnhvi t, bt chnh xu xa trong quan h tnh dc, m khng phi l v chngca nhau, nhng ngi y b phm iu gii t dm.

Nu hai ngi l v chng ca nhau ng theo phong tc tp qun, c s

cng nhn ca hai bn cha m, b con dng h, v cng c chnh quynchp thun, mi ngi cng nhn th s quan h tnh dc gia hai vchng vi nhau l vic bnh thng ca ngi i, khng b ch trch.

Ngi phm iu gii t dm ch to thn c nghip hoc thnhnh c mthi, khng lin quan n khu v .

* Ngha tng hp:

Con xin th tr iu gii, c tc trnh xa s t dm.

Chi Php Phm iu Gii T Dm

Ngi phm iu gii t dm cn phi hp 4 chi php:

1- i tng n khng c quan h tnh dc (agamaniyavatthu).


52/354

2- Tm tham mun quan h tnh dc (tasmi sevanacitta ).

3- S c gng hnh dm (payogo).

4- Tm tha thch trong s tip xc gia hai b phn sinh dc nam - n

vi nhau (maggena-maggapa ipatti addhivsa ).

Nu hi y 4 chi php ny, th gi lphm iu gii t dm. Nu thiu 1trong 4 chi, th khng th gi l phm iu gii t dm.

Ging Gii V S T Dm

Con trai, n ng khng c quan h tnh dc vi 20 hng con gi, n bsau y:

1- Con gi c m trng nom (cha cht hay xa).

2- Con gi c cha trng nom (m cht hay xa).

3- Con gi c m cha trng nom.

4- Con gi c ch hoc em gi trng nom.

5- Con gi c anh hoc em trai trng nom.

6- Con gi c b con trng nom.

7- Con gi c dng h trng nom (nu con gi sng ngoi quc, th cngi cng ni ging trng nom).

8- Con gi hnh phm hnh c thy, bn trng nom.

9- Con gi c c vua hoc ngi c quyn th n mai mi ri.

10- Con gi nhn l ha hn (l n hi)ca ng trai.

11- Con gi c mt ngi n ng chuc v lm v.

12- Con gi ng thun i theo ngi mnh yu, lm v.

13- Con gi ng thun lm v ca mt ngi n ng vi hy vng cc ca ci.


53/354

14- Con gi ng thun lm v ca mt ngi n ng vi hy vng cc trang sc.

15- Con gi lm l thnh hn vi mt ngi n ng ng theo phongtc tp qun.

16- Con gi ngho bun bn, c mt ngi n ng thng yu, riem v nui, lm v(con gi khng cn bun bn na).

17- Con gi l t nhn c ngi n ng ly lm v.

18- Con gi lm trong cng s c ngi ch s ly lm v.

19- Con gi ti t trong nh c ngi ch nh ly lm v.

20- Con gi chu lm v trong thi gian ngn (nh cc c k n).

Trong 20 hng con gi y, 8 hng con gi phn u k t con gi c mtrng nom cho n con gi l ngi hnh phm hnh tuy c ngi thntrng nom bo v, nhng nhng ngi thn ny khng phi l ch cuc ica h. 8 hng con gi ny l ngi cha c chng, cha c ngi n ngno lm ch cuc i ca h.

Do , nu nhng ngi con gi ny t ln lt yu thng mt ngi contrai cn c thn, v hai ngi ny c quan h tnh dc vi nhau, nu xtv gii, th ngi con gi ykhng phm iu gii t dm, ch c ngi contrai phm iu gii t dm m thi, bi v ngi con trai y xc phmn hng ngi con gi m ngi thn ca c y cha cho php.

Tuy ngi con gi khng phm iu gii t dm, nhng l hnh vi xu xakhng ng theo phong tc tp qun, ng cho mi ngi ch trch, cham, b con dng h b mang ting xu. Cho nn, ngi con gi cm thy hthn, hi hn, lm cho tm b nhim, c th cho qu ti sinh trong ci cgii (a ngc, atula, ng qu, sc sinh).

12 hng con gi cn li, k t hng con gi th 9 cho n hng con gi th20, l ngi c chng, c ngi n ng lm ch cuc i ca h (ck n ng thun lm v ca mt ngi n ng trong thi gian ngn, c vnc xem nh c chng).


54/354

Trong 12 hng con gi ny, nu ngi con gi no t ngoi tnh v c quanh tnh dc vi mt ngi n ng no khc (khng phi l chng camnh), th ngi con gi yphm iu gii t dm.

Nh vy, ngi con trai khng c php quan h tnh dc vi 20 hng congi ny. Nu ngi con trai no c quan h tnh dc vi 1 trong 20 hngngi con gi ny, th ngi con trai y phm iu gii t dm. V ngin ng no c v (d l v cha ci), ngi v y l ch cuc ica ng, nu ngi n ng y t ngoi tnh v c quan h tnh dc vimt ngi n b no khc (khng phi l v ca mnh), th ngi n ngy phm iu gii t dm.

Ti Nng - Ti Nh Ca S T Dm

Ngi phm iu gii t dm vi ngi c gii c, th phm tinng.

Ngi phm iu gii t dm vi ngi khng c gii c, th phmti nh.

Ngi phm iu gii t dm bng cch hip dm, d vi ngikhng c gii, th vn phm ti nng.

Ngi phm iu gii t dm gia hai bn nam n cng tha thch

vi nhau, th phm ti nh. Ngi phm iu gii t dm vi bc Thnh Nhn, th phm ti nnghn phm iu gii t dm vi hng phm nhn.

Ngi phm iu gii t dm vi bc Thnh Nhn cng cao, thphm ti cng nng.

Ngi hip dm bc Thnh n Arahn, th phm ti nng nht.

Nh trng hp tnNanda hip dm Ngi i c T khu niUppalava , l bc Thnh Arahn. Tn Nanda phm ti nng lm cho mt t nt n ra ht g vo su trong lng t. Sau khi cht, do c nghipy cho qu ti sinh vo ci i a ngc Avci, chu kh cc sut thi gianlu di.

Vn Lin Quan n T Dm


55/354

Ngi n b no c chng, ngha l ngi n b c ngi n nglm ch v cng chp nhn lm v ca ngi n ng y ri. Nh vy,

phn th xc ca c c ch, c c phn s gi gn th xc ca mnh, chdnh cho ngi chng ca c m thi.

Nu c y ngoi tnh, yu mt ngi n ng khc, v c quan h tnh dcvi ngi n ng y, th c t trm cp th xc c ch em trao chongi n ng khc, cho nn c yphm iu gii t dm.

Cng tng t nh vy, ngi n ng c v, ngha l ngi n ng c mt ngi n b lm ch v cng chp nhn lm chng ca c y ri.

Nh vy, phn th xc ca ng y c ch, ng y c phn s gi gn thxc ca mnh, ch dnh cho ngi v ca mnh m thi.

Nu ng y ngoi tnh, yu mt ngi n b no khc, v c quan h tnhdc vi ngi n b y, th ng t trm cp th xc c ch em traocho ngi n b khc, cho nn ng yphm iu gii t dm.

Vn: Trong i, nu n ng c ngi v c ri, cn c thm ngi v lna. Nh vy, ngi n ng y c phm iu gii t dm hay khng?

p:Ngi n ng y phm iu gii t dm, v cng c th khng phmiu gii t dm.

a) Trng hp phm iu gii t dm:Ngi n ng c ngi v c, ri ln lt ngoi tnh, yu mt ngi nb khc nh mt nhn tnh hoc nh ngi v l, v c quan h tnh dc btchnh. Vy ngi n ng y t trm cp th xc ca mnh c v clm ch, em trao cho ngi n b khc. Do , ngi n ng yphmiu gii t dm.

b) Trng hp khng phm iu gii t dm:

Ngi n ng c ngi v c ri, ngi v c khng c con ni dngdi. Ngi n ng y mun c ngi v l. Chnh ngi v c s i hici ngi n b khc em v cho chng mnh lm ngi v l. Nh vy,ngi v c ng chia quyn lm ch th xc ca ngi chng chongi v l. Cho nn, ngi chng c php quan h tnh dc vi ngi vl, m khngphm iu gii t dm.


56/354

Vn: Trng hp ng tnh luyn i c phm iu gii t dm hay khng?

p:i vi ngi ti gia c s, nu hai ngi n ng c thn vi nhau,hoc hai ngi n b c thn vi nhau, th h khng phm iu gii tdm. Nhng l hnh ng xu xa ng ch trch; bi v, theo phong tctp qun ca ngi i khng chp nhn nhng hnh vi nh vy. Cn ivi bc xut gia, nu hnh ng nh vy, th chc chnphm iu giihnh dm, khng cn phm hnh ca bc xut gia na.

Vn:Ngi n b hoc ngi n ng c quan h tnh dc vi loi gia sc(ch, kh,) c phm iu gii t dm hay khng?

p: Trong trng hp y, c th phm iu gii t dm v cng c thkhngphm iu gii t dm.

a) Trng hp phm iu gii t dm:

Nu ngi n b no c chng, hoc ngi n ng no c v ri,m c quan h tnh dc vi loi gia sc (ch, kh), th ngi n b yhoc ngi n ng y phm iu gii t dm.

V d:Trong thi k c Pht cn ti th gian, b Mallik[9]chnh cungHong hu ca c vua Pasenadi-kosala phm iu gii t dm vi conch trong phng tm, c vua nhn thy nhng b ni di l khng c lm

nh vy.B chnh cung Hong hu Mallik vn l ngi cn s n c c tin trongsch ni Tam Bo, c tr tu, ht lng thnh knh lm phc b th cngdng n c Pht cng ch i c Tng. Th m, sau khi b cht, do

gii khng trong sch, c nghip y c c hi cho qu ti sinh trong ci ia ngc Avci sut 7 ngy, n ngy th 7 mi mn qu ca c nghip, ric ti sinh ln ci tri Tusita (u Xut Thin - ci tri th 4 trong 6tng tri dc gii) hng mi s an lc ca ci tri y.

V trong Tng Lut, phn gii T khu c mt T khu phm iu giihnh dm vi con kh ci. Do , c Pht ch nh thm vo iu gii:T khu no hnh dm vi ngi hoc loi sc sinh; T khu y b phmiu gii prjika (bt cng tr) mt phm hnh T khu.

i vi ngi ti gia c s c thn (khng c v hoc khng c chng), mhnh dm vi loi gia sc (ch, kh,) c ch, l phm iu gii t dm.


57/354

b) Trng hp khng phm iu gii t dm:

Ngi ti gia c s c thn (khng c v hoc khng c chng) nu hnhdm vi loi gia sc (ch, kh,) v ch, th khng phm iu gii t dm.

Nhng l mt hnh vi ng xu h, tri vi lun thng o l, ng chtrch; bi v khng ph hp vi phong tc tp qun trong i.

S hnh dm l s quan h tnh dc gia nam v n, l victhng xy ra i vi chng sinh trong ci dc gii.

- Bc thin tr hnh phm hnh c tc trnh xa s hnh dm. Nungi cn s nam, cn s n th tr 8 gii uposatha-sla, th trong nhngngy gii hng thng, h trnh xa s hnh dm vi v hoc chng trongnhng ngy gii y.

- Nhng tu n hoc nhng ngi sng trong cha hnh phm hnh thtr 8 gii uposathasla, th h trnh xa s hnh dm sut i.

- Nhng bc xut gia l Sadi, T khu hnh phm hnh trnh xa shnh dm trn i.

4- iu Gii Trnh Xa S Ni Di

Musvd verama isikkhpada samdiymi.

* Ngha phn tch ch:

Musvda Mus + vda

+ Mus: Chuyn di tr, iu khng tht, vt khng c tht

+ Vda: Li ni.

V d: Mnh bit chuyn y m ni khng bit; mnh khng bit chuyn ym ni bit, nh vy chuyn y l chuyn mus: La di. Mnh c tinm ni khng c tin; mnh khng c tin m ni c tin, nh vy tinl vt mus: La di. Nh vy, mus khng phi trc tip bng li ni.




58/354



Ngi ta ni iu khng tht, vt khng c vi tc bt thin (tc c)

ni l tht, l c gi l ni di (musvda) ct lm cho ngi khc hiulm.

S ni di ny pht sinh phn nhiu bng li ni; v i khi cng pht sinh thn bng c ng lc u ph nh, gt u khng nh d vy, vn gi lni di (musvda).

* Ngha tng hp:

Con xin th tr iu gii, c tc trnh xa s ni di.

Chi Php Phm iu Gii Ni Di

Ngi phm iu gii ni di cn phi hp 4 chi php:

1- iu khng tht, vt khng c (atthavatthu).

2- Tm ngh la di (visa vdanacittat ).

3- C gng la di bng li ni hoc bng thn c ng theo tm ngh

la di ca mnh (payoga).

4- Ngi nghe tin theo s la di y (tadatthavijnana).

Nu hi y 4 chi php ny, th gi lphm iu gii ni di. Nu thiu 1trong 4 chi, th khng th gi l phm iu gii ni di.

Ging Gii V S Ni Di

* Nhng iu khng tht nh:

- iu mnh khng thy, ni ti thy.

- iu mnh khng nghe, ni ti nghe.

- iu mnh khng tip xc, ni ti tip xc.


59/354

- iu mnh khng bit, ni ti bit.

- iu mnh thy, ni ti khng thy.

- iu mnh nghe, ni ti khng nghe.

- iu mnh tip xc, ni ti khng tip xc.

- iu mnh bit, ni ti khng bit.

* Nhng vt khng c nh:

- Vt y mnh khng c, ni ti c.

- Vt y mnh c, ni ti khng c, v.v

* Tm ngh la di ngi nghe: C 2 trng hp.

1- Tm ngh la di ngi nghe, nhng khng gy thit hi n ngitin theo, th ch l la di m khng phm iu gii ni di, khng cho quti sinh trong ci c gii.

2- Tm ngh la di ngi nghe, gy thit hi n ngi tin theo, ththt l la di, cho nnphm iu gii ni di, cho qu ti sinh trong ci cgii.

* S c gng la di bng li ni hoc bng thn c ng: C 4cch.

1- T mnh c gng la di bng li ni di hoc bng thn c ng lcu ph nh iu c tht, hoc gt u khng nh iu khng c tht.

2- Sai khin ngi khc la di bng khu hoc bng thn.

3- Vit chuyn khng tht trn bo, trong th, ni trn i pht thanh,

lan truyn ra lm cho c gi, thnh gi, tin theo.

4- Vit sch ni dung khng c tht, ghi m thanh vo bng a, ctnh cch lu di, la di c gi, thnh gi tin theo.

Ngi c tm c la di ngi khc, nu ngi khc tin theo s la di camnh, th ngi y to c nghip ni di, hi y 4 chi phpphm iu


60/354

gii ni di. Nhng nu ngi khc khng tin theo s la di y, th ngiy khng chi, khng phm iu gii ni di.

Ti Nng - Ti Nh Ca S Ni Di

Ngi phm iu gii ni di phm ti nng hoc ti nh cn c vo s thithi nhiu hoc t n cho ngi tin theo s ni di y.

- Nu ngi phm iu gii ni di gy ra s thit hi nhiu ncho ngi tin theo s ni di, th ngi ni di y phm ti nng, c th choqu ti sinh trong ci c gii.

- Nu ngi phm iu gii ni di khng gy ra s thit hi no ngk n cho ngi tin theo s ni di, th ngi ni di y phm ti nh,khng th cho qu ti sinh trong ci c gii.

Tnh Cht Ca S Ni Di

* i vi ngi ti gia c s l cn s nam, cn s n:

Ni di l 1 gii cm trong ng gii, trong bt gii, trong cu gii, mngi ti gia ni chung cn phi gi gn cho c trong sch, th c nhiu

phc thin cao qu. Ngc li, nu ngi no phm n gii ni di, thngi y phi chuphm ti nnghoc nh ty theo s thit hi gy ra

i vi ngi tin theo s la di y. Ngay trong kip hin ti ngi y bmt uy tn i vi mi ngi; nu phm ti nng, th c nghip y c th choqu ti sinh trong ci c gii trong nhng kip v lai.

* i vi bc xut gia l Sadi hoc T khu:

- i vi v Sadi:

S ni di l 1 gii cm trong 10 gii ca Sadi; nu v Sadi no phm iugii ni di, th v Sadi y b h hng phm hnh, khng cn l v Sadi na.

Nu v Sadi y bit mnh khng cn phm hnh Sadi na, th nn bit phchi phm hnh Sadi tr li, bng cch tm n v Thy t hoc v i cT khu, nh l Ngi, xin Ngi hng dn php quy y Tam Bo. Khi v yth php quy y Tam Bo n ln th ba xong, ngay khi y, v y tr thnh vSadi tr li nh trc.


61/354

- i vi v T khu:

Phm iu gii ni di c nhiu mc nh - nng khc nhau.

Trong khi hnh Tng s tng gii bn ca T khu (Bhikkhuptimokkha)

mt v T khu lut s tng xong mi phn gii, hi nhm T khu hi hpti Sm u trong sch phi khng?

+ Nu v T khu no c gii khng trong sch, m vn ngi im lng,khng ni, cng l mt cch la di, th v T khu yphm iu giidukka a (tc c).

+ Nu v T khu no ni li khng ng s tht, th v T khu yphm iu gii pcittiya (i tr).

+ Nu v T khu no ni li vu khng v T khu khc phm iu giiPrjika (Bt cng tr), th v T khu y bphm iu gii Sa ghdisesa (Tng tn).

+ Nu v T khu no t ni khoe khoang php ca bc Thnh Nhnnh chng c thin nh, php thn thng; chng c Thnh o - ThnhQu v Nit Bn m chnh mnh khng c, th v T khu y b phm iu

gii Prjika (Bt cng tr) khng cn phm hnh T khu na.

i vi v T khu phm iu gii ni di c nhiu mc nh - nng khcnhau, ty theo li ni di.

Ni Di, La Di V Ti

Ngi ni di bng khu hoc la di bng thn, nhng khng gy ra sthit hi no n cho ngi tin theo li ni di, s la di y; thm ch cnem li s li ch, s tin ha, s an lc lu di cho ngi tin theo li nidi, s la di y; th ngi y khng c ti, m cn c phc thin ln na.

* Nh cu chuyn v quan cn thnthn tn tu vi c vua, c tmlc nh sau:

Mt i v chng tr ngho kh sng trong tp lu nh ngoi thnh. Lnu tin, ngi v mang thai nghn, li sinh chng l thng l thm n n ca c vua; nu nng khng c n mn vt thc thm mun y, thnng khng th sng c. Ngi chng qu thng v, thng con, mun


62/354

bo v v v con, nn ngi chng lin tm cch cu v v con. Ngichng gi lm mt v T khu, bit n gi c vua sp vt thc, v Tkhu gi mang bt i vo trong cung in ca c vua kht thc, vihnh vi c ch i chm ri tng bc - tng bc tht ng knh.

c vua nhn thy v T khu y, lin pht sinh c tin m ngh rng: VT khu kia chc khng phi l v T khu tm thng, Ngi l bc c phpc bit no , nn c vua truyn lnh cho cc quan thnh v T khu yvo trong cung in, ri c vua cung knh bt nhng mn n ca mnhn v T khu. V T khu gi y im lng chm ri tng bc - tng bcra khi cung in.

c vua truyn gi mt v quan cn thn thn tn, c tr tu, theo di xem vi c y ni no, ri tr v tu cho c vua bit r.

V quan cn thn i sau theo di v T khu y, m v T khu gi y chngh hay bit g; khi i ra khi thnh v n tp lu nh, v T khu ci b yra, ri mc b ngi ti gia, m bt n ca c vua trao cho ngi vang mang thai nghn n. V quan cn thn theo di mi hnh vi c chca v T khu gi t u n cui, nn bit r rng: Ngi y khng phil T khu, m ch gi lm T khu vi mt ca y m thi. Khi tr v,nu ta tu ln c vua nhng iu trng thy ng theo s tht, th chcchn s em li nhng hu qu khng tt cho c hai bn: c vua s mtc tin, cn ngi la bp gi lm T khu kia s phi chu ti t hnh. Vy

ta nn tu ln c vua vi li l tht kho lo, em li s li ch cho chai bn.

Ngh vy, v quan cn thn thn tn c tr tu n chu c vua bn bchrng:

Mun tu b h, tha lnh b h, h thn i theo di st v ic y; sau khi ra khi thnh n mt ni, th hnh nh tm y vng y binmt khi tm mt ca h thn, v t h thn khng cn nhn thy hnhdng v i c y na.

c vua nghe v quan tu xong, lin pht sinh tm thin v cng hoan h,truyn bo rng:

Bc i c y chc l bc Thnh Arahn, hm nay s b th cng dngca ta

Nen Tang Phat Giao 3 - TK Ho Phap

Documents