Nanuru, MH (Anna) PROVINCIALE STATEN VAN OVERIJSSEL Reg ...

Nanuru, MH (Anna)

Van: Verzonden: Aan:

CC:

Onderwerp: Bijlagen:

Suzan Mathijssen [[email protected]] donderdag 22 december 2016 17:30 '[email protected]'; '[email protected]'; '[email protected]'; '[email protected]'; '[email protected]'; '[email protected]'; '[email protected]'; '[email protected]'; '[email protected]'; '[email protected]'; '[email protected]'; '[email protected]'; '[email protected]'; '[email protected]'; '[email protected]'; '[email protected]'; '[email protected]'; '[email protected]'; '[email protected]'; '[email protected]'; '[email protected]'; '[email protected]'; '[email protected]'; '[email protected]'; '[email protected]'; '[email protected]'; '[email protected]'; '[email protected]'; '[email protected]'; '[email protected]'; '[email protected]'; '[email protected]'; '[email protected]'; '[email protected]'; '[email protected]'; '[email protected]'; '[email protected]'; '[email protected]'; '[email protected]'; '[email protected]'; '[email protected]'; '[email protected]'; '[email protected]'; '[email protected]'; '[email protected]'; '[email protected]'; Statengriffie; Wiggers, R (Renee) Bijleveld-Schouten, Ank (CvdK); Maij, WH (Hester); Haaf, MT Van (Monique); Boerman, E (Bert); Lievers, E. (Erik); Hijum, YJ. (Eddy), van; Osinga, J (Johan); Parmet, BWAH. (Bart) Onderzoeksprogramma 2017 - Rekenkamer Oost Nederland OV - aanbiedingsbrief onderzoeksprogramma 2017.pdf; RON Onderzoeksprogramma 2017.pdf

Geachte leden van Provinciale Staten,

Hierbij ontvangt u het onderzoeksprogramma 2017 van de Rekenkamer Oost Nederland. Voor aanvullende informatie verwijs ik u naar de bijgevoegde aanbiedingsbrie

Voor nu prettige feestdagen en goed 2017 gewenst.

Met vriendelijke groet,

Suzan Mathijssen Secretaris-Directeur

PROVINCIALE STATEN VAN OVERIJSSEL Reg.nr. fS/20/n./lè

Dat. ontv.: Q 5 JAN 2017

ÖOST-MÊÖËfïlAMO

Rekenkamer Oost-Nederland Ächter de Muren Zandpoort 6 « 7411 GE Deventer « T 0570-665800 » M 06-51865795 <

Werkdagen: maandag tot en met vrijdag

De informatie varzonder) met dit e-mailbericht is uitsluitend voor de geadresseerde. Wanneer u dit e-mailbericht per ongeluk heeft ontvangen, dan hoor ik dat graag en verwek ik u het e-mailbericht te verwijderen. Openbaarmaking, vermenigvuldiging, verspreiding en/of verstrekking van deze informatie aan derden is niet toegestaan.

Achter de Muren Zandpoort 6 ● 7411 GE Deventer ● T (0570) 66 58 00

I www.rekenkameroost.nl ● E [email protected] ● Tw @RekenkamerOost

Provinciale Staten van Overijssel T.a.v. Griffie, mevrouw R. Wiggers Postbus 10078 8000 GB Zwolle

Deventer, 22 december 2016

Kenmerk: 201612/5

Betreft: Onderzoeksprogramma 2017

Geachte leden van Provinciale Staten,

De afgelopen maanden hebben we met velen van u gesproken over onderwerpen voor ons nieuwe onderzoeksprogramma. Uw inbreng is voor de Rekenkamer Oost-Nederland van belang omdat wij een instrument van uw Staten zijn.

We gebruiken de gesprekken om nieuwe onderwerpen op te halen en te horen hoeveel draagvlak er is voor onderwerpen die we zelf aandragen. Dit levert elk jaar meer op dan we kunnen onderzoeken waardoor een duidelijke keuze noodzakelijk is. Een keuze die door het bestuur van de Rekenkamer Oost-Nederland wordt gemaakt op basis van maatschappelijk belang, financieel belang, opportuniteit en passend bij onze taak, missie en bevoegdheden. Op onze website kunt u hier meer over lezen. Onderwerpen die in potentie wel geschikt zijn, houden we bij op een groslijst. Een lijst die er bij elke nieuwe programmaring weer bij gepakt wordt.

Onderzoeksprogramma in twee delen Om zo goed mogelijk aan te sluiten bij de actualiteit hebben we dit jaar besloten een knip aan te brengen tussen de eerste en tweede helft van het jaar. Het eerste kwartaal 2017 staat in het teken van afronding van het onderzoeksprogramma 2016, het verzoekonderzoek RBT in Overijssel en de start van het onderzoek inspraak burgers. Ook met het onderzoek naar Programmatische Aanpak Stikstof (PAS) starten we in de eerste helft van het jaar. Voor de tweede helft van het jaar moet de keuze nog gemaakt worden. De onderwerpen die hiervoor in aanmerking komen zijn ruimtelijke ontwikkeling (en wonen) en waterveiligheid. We bespreken graag voor de zomer welk onderwerp volgens u het beste door ons opgepakt kan worden.

Rol van PS bij het onderzoek(sprogramma) van de Rekenkamer De Rekenkamer kenmerkt zich door haar onafhankelijke positie ten opzichte van de provincie. De onafhankelijkheid is onder meer gewaarborgd doordat we zelf het onderzoeksprogramma vaststellen. Beide Staten krijgen wel de gelegenheid een zienswijze op het onderzoeksprogramma 2017 te geven. Het bestuur van de Rekenkamer kan op basis van de zienswijzen besluiten het programma aan te passen.

Achter de Muren Zandpoort 6 ● 7411 GE Deventer ● T (0570) 66 58 00

I www.rekenkameroost.nl ● E [email protected] ● Tw @RekenkamerOost

Aan het begin van een onderzoek nodigen we Provinciale Staten in principe uit voor een startbijeenkomst. Dit biedt u de mogelijk om de dialoog met ons aan te gaan over de focus en diepgang van het onderzoek. Op deze manier willen we ook de verwachtingen over het onderzoek beter managen. Uiteraard is het uiteindelijk aan de Rekenkamer zelf om op basis van het wensenpalet van de fracties en andere belanghebbende haar onderzoeksplan vast te stellen. Het is aan de fracties om te kiezen wie aan de bijeenkomst deel nemen.

Het onderzoeksprogramma is de leidraad voor ons werk in 2017. In een lopend onderzoeksjaar kan het voorkomen dat Provinciale Staten de Rekenkamer verzoeken onderzoek te doen naar een actueel onderwerp. In dat geval bekijkt de Rekenkamer of het programma moet worden aangepast.

Met vriendelijke groet, Rekenkamer Oost-Nederland

Michael Mekel Suzan Mathijssen Voorzitter Secretaris-directeur

Bijlage: Onderzoeksprogramma 2017

Cc: Commissaris van de Koning, mevrouw A.Th.B. Bijleveld Gedeputeerde Staten van Overijssel Provinciesecretaris, de heer J. Osinga

Onderzoeksprogramma 2017

Onderzoeksprogramma 2017 – 2

ColofonDe Rekenkamer Oost-Nederland is een onafhankelijk

orgaan dat onderzoek doet naar de doeltreffendheid,

doelmatigheid en rechtmatigheid van het gevoerde

bestuur van de provincies Gelderland en Overijssel.

De bestuursleden van de Rekenkamer zijn:

de heer drs. M.M.S. Mekel (voorzitter), de heer

ir. T.J.A. Gies (plv. voorzitter) en mevrouw B. Vlieger-

Ruitenberg MBA. De secretaris-directeur is mevrouw

drs. S.W. Mathijssen RO.

Rekenkamer Oost-Nederland

Achter de Muren Zandpoort 6

7411 GE Deventer

Telefoon: 0570 – 66 58 00

[email protected]

www.rekenkameroost.nl

Twitter: @RekenkamerOost

Inhoudsopgave

Overloop uit 2016 3

•Goederenvervoer over water Overijssel

•Revolverende fondsen

•Financieel toezicht

•Verzoekonderzoek RBT Overijssel

Nieuw te starten onderzoek 2017 4

•Inspraak burgers

•Follow-up Grondverwerving Gelderland

•ProgrammatischeaanpakStikstof(PAS)

Nog te kiezen onderzoek 2017 5

Overige activiteiten 6

Planning 7

Gepubliceerd onderzoek en groslijst onderwerpen 8

Onderzoeksprogramma 2017 – 3

Overloop uit 2016

Goederenvervoer over water OverijsselIn de 2de helft van 2016 zijn we gestart met het onder-zoek naar goederenvervoer

over water. De focus van het onderzoek ligt bij de inspanningen van de provincie Overijssel om het goederenvervoer over water te stimu-leren en de resultaten die geboekt zijn. In-spanningen die vastgelegd zijn in een pro-gramma en de opwaardering van het Kanaal Almelo de Haandrik. De resultaten worden uitgedrukt in het vergroten van het aandeel goederenvervoer over water tegenover ver-voer over de weg en het spoor. Het onderzoek wordt 25 januari 2017 gepubliceerd. Provin-ciale Staten (PS) kunnen de uitkomsten be-trekken bij de behandeling van het koersdocu-ment logistiek.

Revolverende fondsen In de 2de helft van 2016 zijn we gestart met het onder-zoek naar revolverende

fondsen. Het oprichten van revolverende fondsen is een ontwikkeling die zich bij de overheid al enige tijd voordoet, zo ook in

provincies Gelderland en Overijssel. In het on-derzoek kijken we naar twee financieel om-vangrijke fondsen per provincie. Dit zijn het Innovatie- en Energiefonds (€ 90,75 mln) en de MKB kredietfaciliteit (€ 42,5 mln) in Gelder-land en Innovatiefonds (€ 41,5 mln) en Ener-giefonds (€ 200 mln) in Overijssel. Het onder-zoek richt zich op de vormgeving van de fondsen en (waarborgen voor) het bereiken van de beoogde doel(groepen). Naar verwach-ting wordt het onderzoek in maart 2017 gepu-bliceerd.

Financieel toezicht In oktober 2016 zijn we gestart met de follow-up financieel toezicht. De pro-

vincie is toezichthouder op gemeentefinan- ciën met als doel het voorkomen dat gemeen-ten een beroep moeten doen op artikel 12. In ons onderzoek uit 2013 concludeerden we dat de provincie haar doel behaalde maar dat er nog wel mogelijkheden waren om de meer-waarde als toezichthouder te vergroten. In dit onderzoek kijken we naar de opvolging van de aanbevelingen door de provincie en de toe-

zichthoudende taak die zij heeft op gemeen-schappelijke regelingen. Naar verwachting wordt het onderzoek in maart / april 2017 ge-publiceerd.

Verzoekonderzoek RBT OverijsselIn november 2016 heeft een meerderheid van de Provin-ciale Staten de Rekenkamer

gevraagd onderzoek te doen naar de RBT-(project)organisatie. Het bedrijventerrein houdt al langer de gemoederen bezig en heeft recent geleid tot een investeringsvoorstel voor de versterking van de projectorganisatie met acquisitiekracht. Het onderzoek is gericht op de lessen die er getrokken zijn en nog getrok-ken kunnen worden. We baseren ons daarbij mede op succesfactoren van andere bedrij-venterreinen met een vergelijkbaar profiel. Om PS optimaal van dienst te zijn streven we naar een publicatie in februari / maart 2017.

Nieuw te starten onderzoek 2017

Inspraak burgers Burgerparticipatie is een ac-tueel thema. De roep om burgers zo goed mogelijk bij

politiek en besluitvorming te betrekken wordt steeds sterker. Ook de nieuwe Omgevingswet legt meer verantwoordelijkheid bij de over-heid om burgers te betrekken. Zij kunnen op zeer uiteenlopende wijze betrokken worden bij provinciaalbeleid. Zo is er bij diverse be-leidsprogramma’s sprake van co-creatie, kunnen burgers soms meebeslissen of worden er inspraakavonden gehouden voor concrete projecten. Beide provincies hebben een inspraakverordening. De provincie Overijssel kent daarnaast een participatielad-der, waarin diverse vormen van burgerpartici-patie worden onderscheiden.

Burgerparticipatie is dermate breed dat er in het onderzoek gefocust wordt op een aantal concrete projecten bijvoorbeeld op het gebied van infrastructuur of wind- molens. We kijken daarbij zowel naar de formeel juridische inspraak als de andere initiatieven die ondernomen zijn om burgers te betrekken bij de besluitvorming. Over de

selectie van projecten gaan we graag met Provinciale Staten in gesprek.

Follow-up Grondverwerving Gelderland Grondverwerving is een middel voor overheden om maatschappelijk doelen te

bereiken bijvoorbeeld op het gebied van be-reikbaarheid of natuur. In 2013 hebben we onderzoek gedaan naar actief grondbeleid. Voor de provincie Gelderland werden er kant-tekeningen geplaatst bij de legitimiteit van projecten: er werd niet altijd volgens de afge-sproken werkwijze en mandaten gewerkt, het beleid was verouderd en aan actualisatie toe. Dit heeft geleid tot 16 aanbevelingen. PS be-sloten begin 2014 om de aanbevelingen over te nemen wat geleid heeft tot een actualisatie van het grondbeleid en het protocol grond-zaken.

Een follow-up op eerder onderzoek betekent dat we kijken wat er met de aanbevelingen is gedaan, wat de ontwikkelingen zijn en hoe de provincie daarop inspeelt. In de gesprek-ken met de fracties is door meerdere partijen

aangegeven dat er weinig zicht is op de (stra-tegische) grondpositie van de provincie. Dit is een mogelijke verbreding van het onderzoek.

Programmatische aanpak Stikstof (PAS) Veehouderijen, industriële bedrijven en verkeer heb-ben door de uitstoot van

stikstof invloed op de kwaliteit van natuurge-bieden. De Natuurbeschermingswet 1998 be-paalt dat nieuwe of uitbreidingen van be-staande economische activiteiten getoetst moeten worden op hun effect op de Natura 2000-gebieden. In veel van deze gebieden vormt de neerslag van stikstof een bedreiging voor stikstofgevoelige natuur, waardoor er een rem staat op activiteiten waarbij uitstoot van stikstof plaats vindt. Om de natuurdoelen te bereiken en tegelijkertijd economische ont-wikkelingen mogelijk te maken, is de PAS ont-wikkeld. De PAS is een landelijk instrument waaraan 3 ministeries, de waterschappen en 12 provincies deelnemen. Natura2000 gebie-den die gevoelig zijn voor het neerslaan van stikstof maken deel uit van de PAS. Negen PAS-gebieden liggen in Gelderland, 20 in

Onderzoeksprogramma 2017 – 4

Overijssel. Het PAS is per 1 juli 2015 in werking getreden en bestaat uit herstelmaatregelen voor natuur in beheerplannen, generieke maatregelen voor de afname van stikstofuit-stoot en monitoring.

De provincie heeft verschillende rollen in de PAS. In dit onderzoek willen we kijken naar de rol van de provincie bij de ontwikkelruimte, met de vergunningverlening en handhaving als belangrijks onderdeel. De mate waarin er ontwikkelruimte ontstaat, de manier waarop de ontwikkelruimte wordt verdeeld en de stu-ring door PS zijn een verdere invulling van het onderzoek.

Nog door PS te kiezen onderwerp

Ruimtelijke ontwikkeling Provincies zijn voor een groot deel verantwoordelijk voor de ruimtelijke orde-

ning. Om invulling te geven aan deze verant-woordelijkheid beschikt de provincie over ruimtelijk instrumentarium zoals zienswijzen en inpassingsplannen. In het onderzoek bie-den we een overzicht van het instrumen- tarium dat provincies op dit moment hebben, aangevuld met de mate waarin de provincies de verschillende instrumenten de afgelopen jaren hebben ingezet. Daarnaast zal in het on-derzoek aandacht worden geschonken aan de wijzigingen die verwacht worden in relatie tot de invoering van de Omgevingswet in 2019.

Naast het inventariserende deel voeren we een toetsend deel aan dit onderzoek toe. Op basis van de inventarisatie zullen we de focus voor het toetsende deel bepalen. Op voor-hand denken we daarbij aan de doorwerking van het ruimtelijk instrumentarium op het gebied van wonen. In welke mate slagen de provincies er in om hun doelen op het gebied van wonen te realiseren door de inzet van het ruimtelijke instrumentarium?

Waterveiligheid Door het veranderende kli-maat is het waarborgen van veiligheid een (extra) grote

opgave. De provincies zijn binnen het water-beheer één van de schakels door de kaderstel-ling op regionaal niveau en door de uitvoering van enkele taken. Het nationale Deltapro-gramma heeft ruimtelijke consequenties voor de provincies Gelderland en Overijssel die doorwerken in de Omgevingsplannen van de provincies. De provincie stelt de veiligheids-normen vast voor regionale waterkeringen en is toezichthouder op de regionale keringen. Ook het gebruik maken van het ruimtelijk in-strumentarium om risico’s in overstromings-gebieden te beperken, hoort tot het domein van de provincie.

Het onderzoek zal betrekking hebben op hoe effectief de provincies omgaan met hun rol voor het waarborgen van de waterveiligheid en de mate waarin zij aandacht hebben voor klimaatadaptatie. Daarbij houden we oog voor de verantwoordelijkheden die verschillende partijen (o.a. Rijkswaterstaat en waterschap-pen) binnen dit thema hebben.

Onderzoeksprogramma 2017 – 5

Overige activiteiten

OnderwerpselectieEen continue activiteit binnen de Rekenkamer heeft betrekking op het verkennen van nieuwe onderwerpen. Onder meer de gesprek- ken met fracties, het bijhouden wat er in de commissies op de agenda staat, het bijwonen van technische presentaties, het volgen van landelijke ontwikkelingen, etc. ondersteunen hierbij.

Begeleiden stagiairesVanuit onze maatschappelijke verantwoorde-lijkheid worden in 2017 twee studenten in de gelegenheid gesteld om bij ons stage te lopen en hun scriptie te schrijven. In overleg wordt een geschikt onderwerp geselecteerd. Onder-zoekers van de Rekenkamer begeleiden de studenten bij het doen van onderzoek.

Toepassing Duisenbergmethode In 2016 heeft de Rekenkamer samen met de Auditcommissie Overijssel een bijeenkomst georganiseerd waarbij de methode is toe-gelicht en toegepast op enkele onderdelen van de begroting 2017. Binnen PS Overijssel was veel enthousiasme voor de methode en zij willen begin 2017 de methode gaan toe-passen op 2 onderwerpen. Wij zullen hierbij enige ondersteuning bieden. Voor Gelderland bieden we deze mogelijkheid ook.

Lessen uit innovatieve projectenIn 2010 hebben we een onderzoek over de Innovatieroute Twente gepubliceerd. Hierin hebben we zes innovatie projecten nader on-derzocht. We zijn inmiddels zes jaar en een economische crisis verder en deze projecten bestaan nog steeds. Hier willen we lessen uit trekken voor de situatie nu. Dit wordt een al-ternatief rekenkameronderzoek.

Rode draden in onderzoekDe Rekenkamer wil in haar onderzoeken met rode draden gaan werken. Dit zijn thema’s die in elk onderzoek zo veel mogelijk terug ko-men. Dit zijn: informatievoorziening aan PS, budgettaire kaders en sturingsrol. Uiteinde-lijke doel is om na de volgende verkiezingen Statenleden op deze thema’s lessons learned mee te geven.

Onderzoeksprogramma 2017 – 6

Onderzoeksprogramma 2017 – 7

PlanningOnderwerp 2017 2018

Q1 Q2 Q3 Q4 Q1

Goederenvervoer over water (Ov)

Revolverende fondsen

Financieel toezicht

Verzoekonderzoek RBT (Ov)

Inspraak burgers

Follow-up Grondverwerving (Gld)

PAS

Nog te kiezen:

1….

Overige activiteiten

Onderzoeksprogramma 2017 – 8

Gepubliceerd onderzoek en groslijst onderwerpenTaak Uitgevoerde onderzoeken Groslijst onderwerpen

Revolverende fondsen (start 2016) Beveiliging en ICT

Netwerksturing Gelderland (2016) Aanbestedingen

Social return (2015) Ontwikkeling netwerksteden (Overijssel)

Externe inhuur Overijssel (2014) Vastgoed (Gelderland)

Houdstermaatschappij Fondsen Overijssel (2014) Kwaliteit Statenvoorstellen / besluiten

Toezicht gemeentefinanciën (2013 en 2016 start follow up) Grensoverschrijdende samenwerking (Gelderland)

Effectiviteit subsidies Overijssel (2013) Doelmatigheid subsidiebeleid

Nulmeting social return (2013)

Statenvragen (2013)

Verkenning demografische ontwikkeling/krimp (2012)

Follow-up onderbesteding, reserves en voorzieningen en treasury (2012)

Reserves en voorzieningen (2009)

Treasury (2008)

Collegeprogramma’s (2007)

Onderbesteding (2007)

Beleidsrekening Gelderland (2006)

Cultureel ondernemerschap (2016) Sportbeleid

Jeugdzorg: (on)verantwoord wachten (2012)

Verkenning jeugdzorg (2009)

Wonen, zorg en welzijn voor ouderen (2006)

Onderzoeksprogramma 2017 – 9

Taak Uitgevoerde onderzoeken Groslijst onderwerpen

Faunabeheer (2014) Biodiversiteit (Overijssel)

Grondverwerving (2013) Kwaliteit grondwater

Investeringsbudget landelijk gebied (2010) Samen werkt beter (Overijssel)

Verdrogingsbeleid (2006)

Watertoets (2009)

Verkenning natuur (2016)

Follow up bedrijventerreinen (2015) Effectiviteit landschapsbeleid (Gelderland)

Bedrijventerreinen (2012) Herstructurering glastuinbouw (Gelderland)

Nationale landschappen (2010) Ladder duurzame verstedelijking

Economische innovatie: revolverende fondsen (start in 2015) Breedband in het buitengebied (Overijssel)

Maatregelen discrepantie arbeidsmarkt Gelderland (2014) Goederenvervoer (Gelderland)

Gemeenschappelijke regelingen Overijssel (2014)

Recessiemaatregelen (2012)

Innovatieroute Twente (2010)

Oost NV (2009)

Groot onderhoud wegen en kunstwerken (2016) Openbaar vervoer: exploitatie, concessieverlening

Concessieverlening openbaar vervoer Overijssel ( 2013)

Effecten provinciale wegen (2011)

Sturing op provinciale wegen(2007)

Goederenvervoer over water Overijssel (start 2016)

Energietransitie Gelderland (2014) Energiebeleid / energietransitie

Bodemsanering (2010) Asbestsanering

vervolg (Gepubliceerd onderzoek en groslijst onderwerpen)