2015-2017 NAFARROA ZUREKIN AURRERA
2015-2017
NAFARROA ZUREKIN AURRERA
2
AURKIBIDEA
HASIERA
ABIAPUNTUKO EGOERA
AURREKONTUAK ESKUBIDE SOZIALAK
GARAPEN EKONOMIKOA
HERRITARREKIKO ETA ERAKUNDEEKIKO HARREMANAK
OGASUNA ETA FINANTZA POLITIKA OSASUNA
LEHENDAKARITZA, FUNTZIO PUBLIKOA, BARNEA ETA JUSTIZIA
HEZKUNTZA KULTURA, KIROLA ETA GAZTERIA
LANDA GARAPENEKO, INGURUMENEKO ETA TOKI ADMINISTRAZIOKO
3 4 5 6 11 18 23 27 33 39 46 51
Sakatu borobilak
Aurkibidera itzultzekosakatu ikurra
3
“Dagoeneko badira bi urte Nafarroako herritarrek aldaketaren alde eman zutela botoa gogoz eta itxaropenez beterik. Gobernu hau eginkizun argi batekin etorri zen: itxi egin beharra zegoen nafar gizartearen parte handi bati eragiten zioten murrizketa ekonomikoen eskubide urraketen zikloa. Legegintzaldiaren erdia iragan den honetan, datuak oso positiboak dira, eta, hein handian, buelta eman zaio Nafarroako familia askorentzat oso zaila zen egoerari.
Irmo egin dugu lan, eta, orain, bigarren urtean, emaitzak ikusten hasi gara, nahiz eta badakigun oraindik ez dela nahikoa inola ere. Izan ere, hamaika gauza ditugu oraindik hobetzeko, baita etorkizunerako erronka handiak ere.
Bada tentazio bat, aspektu positiboei begiratu eta haiek nabarmentzea eta egindako hutsegiteak ikusi nahi ez izatea. Baina ez dut jokabide horretan erori nahi. Egin dira hutsegiteak, baina haietaz jabetu eta konponbideak bilatu dira, eta zenbaitetan ekimenak birbideratu ere egin dira egokiak ez zirela ikusitakoan. Konponbideak bilatu ditugu, elkarrizketaren eta adostasunaren bidez bilatu ere, baina beti ez da posible izan. Eskua luzatuta eta bulegoko atea irekita lan egitea funtsezkoa da eta izanen da niretzat, Nafarroako lehendakaria naizen aldetik.
Bi urte hauek igaro direlarik, etorkizuneko Nafarroaren alde beldurrik eta konplexurik gabe eta gogotsu lan egiteko garaia da hau. Gizartearen gehiengoa batzen duen proiektuaren alde egin behar dugu lan, proiektu honek bide izan behar baitu gure seme-alaben etorkizuna bermatzeko eta, halaber, hemen bizi garen edo gurera etorriko diren guztiena duintzeko. Nafarroa sustrai sakoneko lurraldea da, eta asko du esateko egoera globalizatu berri honetan, handikeriarik gabe, beti oso gurea izan den eta mundu osoan ezagutzen gaituzten maneran: tinko, lanean, erantzukizunarekin, alai eta, jakina, elkartasunarekin. Hala izan da mendetan, eta zalantza izpirik ez dut halaxe jarraituko dugula, Nafarroa zurekin batera doalako aurrera“.
2015-2017 HASIERA
UXUE BARKOS NAFARROAKO LEHENDAKARIA
4
ABIAPUNTUKO EGOERA2015EKO UZTAILEAN
“2015ean Nafarroa oso egoera sozioekonomiko zailean zegoen, krisialdi indartsu baten eta hura kudeatzeko moduaren ondorioz. Gizarte arloan ezarri zituzten murrizketa gogorrek egoera ekonomiko ahulean utzi zituzten milaka lagun.
Etorkizunerako itxaropenak ez ziren askoz hobeak, urte oparoetan egindako inbertsioetako askok zor handia ekarri zutelako, oraindik ordaintzen ari garena. Are gehiago, ondoko legegintzaldietan ere baldintzatuko du aurrekontuen zati bat.
Abiapuntuko zor haren ondorioz diru aldetik mugatuta egon garen arren, Gobernu honek azken hamarkadako aurrekontu sozialenak onetsi ditu, eta haietan aurrekontu ez finantzarioaren %28,1 osasunera bideratu da, eta %17,27 hezkuntzara“.
%121,5 milioi
Zor publikoaren interesak
2.485 milioi (2044ra arte)
Ezkutuka ordain-sariak (urtero)
30 (2015) milioi 14,5 (2016)
AHTren estatuko zorra
29 milioi
Aparteko ordainsaria
12 milioi
Navarra Arena
3ª Erkidegoa
Gizarte murrizketa
3.2235.187€
MILIOIKO ZORRA
BIZTANLEKO
50 milioi
Altxortegia
5
3.730.453.266€
OSASUNA
TRANSFERENTZIAK BESTEADMINISTRAZIO PUBLIKO
BATZUETARA
AZP
IEG
ITU
RAK
NEK
AZA
RITZ
A,
ABE
LTZA
INTZ
A E
TAEL
IKA
GA
IGIN
TZA
GIZARTE-ZERBITZUAK ETA GIZARTE-SUSTAPENA
HER
RITA
RREN
SEG
URT
ASU
NA
ETA
ESP
ETXE
AK
IZAERAOROKORREKO
ZERBITZUAK
ENPLEGUARENSUSTAPENA
ETXEBIZITZA ESKURATZEA ETA ERAIKUNTZAREN
SUSTAPENA
IKER
KETA
,G
ARA
PEN
A E
TABE
RRIK
UN
TZA
PEN
TSIO
AK
KULT
URA
JUST
IZIA
GOI-ZUZENDARITZA
KANPO-POLITIKA IZAERA EKONOMIKOKO
BESTE JARDUERA BATZUK
BESTE PRESTAZIOEKONOMIKO
BATZUK
MERKATARITZA, TURISMOA ETA ETEAK
ZOR
PUBL
IKO
A;
HER
RI-Z
ORR
A
HEZKUNTZA
INDUSTRIAETA ENERGIA
FINANTZA- ETAZERGA-ADMINISTRAZIOA
GA
RRA
IORA
KOD
IRU
-LAG
UN
TZA
K
AURREKONTUAK“Aurrekontua da Gobernu orok bere politikak ezartzeko duen tresna nagusia eta, era berean, politika horien norabidearen adierazgarri argiena. Aurreko 4 urteetan luzatutako aurrekontuak izan ondoren, 2016ko eta 2017ko aurrekontuak behar zen garaian eta moduan onetsi ziren, azken urteetan Eskubide Sozialetan inoiz izandako inbertsiorik handienarekin eta Garapen Ekonomikoaren arloko asmo handiekin. Gizarte kaudimentsu bat baino ezin delako izan gizarte solidarioa“.
NAFARROAKOAURREKONTUA 2017
GUZTIRA(ez finantzieroa)
Iturria: Nafarroako Gobernua.
NAFARROA ZUREKIN AURRERA 2015-2017
GARAPEN EKONOMIKOA
“Nafarroa beti izan da ekonomikoki lurralde indartsua. Indartsuak ginen gizartea nekazaritzan oinarritzen zenean, eta industriaren aroan ere indartsuak izan gara. Orain, aldaketa globalizatuen garaia dugu, eta berritzeko tenorea dugu, ikuspegi argiarekin eta adimenez jokatzeko tenorea, gizartea eta industria erabat eraldatzen ari den ingurune digital berrira egokitu gaitezen.
Bide horretan aurrera egiteko, eta Nafarroako gizartearen eta eskualdeen kohesioa lortzearren, heldu diren hamarkadetan Nafarroako ekonomiaren oinarria zertuko duen Estrategia Adimentsua abiarazi da.
Ekonomia moderno eta lehiakor horretan, aipagarria da, berrikuntzaren eta sormenaren aldeko apustu garbiaz gainera, industriaren eta nekazaritzako elikagaien sektorearen indarra. Horrekin batera, ongi planifikatuta behar diren inbertsio eta azpiegituren politika -Europarekin lotuko gaituen trenbide korridorea edo Erriberara kalitatezko ura eramateko egin beharreko obrak, esaterako-, garapen jasangarriaren erreferente bihurtuko gara.
Azken bi urteetako adierazleek erakusten digute bide onean goazela. Enplegua hazten ari da, eta gero eta enpresa gehiago ari dira sortzen, eta nazioartekotzearen alde egin dugu garbi, jomuga Europan eta hazten ari diren ekonomietan jarririk“.
GARAPEN EKONOMIKOA
7
MUGARRI NAGUSIAK
Sakanako plan estrategikoa
Hitzarmenak elkarrekiko berme-baltzuekin
Klusterrak sustatzekolaguntzen deialdia
Lurederrak partehartuko du ADltech
Korporazioan Industriako ETE-en eraldaketa digitalerako hitzarmena
Garraioen artean bidaiariek aldaketa egiteko gune berria
Burgiko zeharbidea egokitzeko obrak
Sodena sartzea NafarroakoVECTIA enpresako akziodun gisa;
inbertsiorako konpromisoa,6 milioi eurokoa izanen da
Ederbideaproiektua abiatzea
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
1. Sakanako plan estrategikoaHitzarmena Sakanako Mankomunitatearekin: “Sakanako plan estrategikoa”.
2. Hitzarmenak elkarrekiko berme-baltzuekin2016an, 26.580.524 €-ko mailegua, Nafarroako ekintzaileen, langile autonomoen, mikroenpresen eta ETE-en �nantzaketa sustatzeko; horietatik, Sodenak bere gain hartu zituen arriskuko 4,6 milioi.
3. Klusterrak sustatzeko laguntzen deialdiaLaguntza, besteak beste, 2016an sortutako klusterretarako: ikus-entzunezkoa, osasun turismoa eta haize-energia.
4. Ederbidea proiektua abiatzeaHerrialde mugakideen artean bizikletaz mugitzeko proiektua, Nafarroako, Gipuzkoako eta Pirinio Atlantikoetako lurraldeak modu jasangarrian lotuko dituena.
5. Sodena sartzea Nafarroako VECTIA enpresako akziodun gisa; inbertsiorako konpromisoa, 6 milioi eurokoa izanen daGobernuak eta VECTIAk Castejongo instalazioan hiri-autobus hibrido eta elektrikoak garatzeko asmoa dute.
6. 12 milioi euroko laguntzen deialdia, Nafarroarentzat estrategikoak diren I+G proiektuetarako, ikerketa industrialeko eta garapen esperimentaleko proiektuak egiteko, eta behin betiko akordioa sinatzea Nafarroako Unibertsitate Publikoa Nafarroako Osasun Ikerketarako Institutuan (IdiSNA) integratzeko.
7. Nafarroako Txikizkako Merkataritza Bultzatzeko Plana 2017-2020Xedea: sektorearen lehiakortasunean aurrera egitea, berrikuntzarako eta negozio berriak abian jartzeko erraztasunak ematea.
8. Lurederrak parte hartuko du ADltech KorporazioanLankidetzarako esparru-akordioa sinatu da; horren arabera, Lurederra zentro teknologikoak parte hartuko du hemendik aurrera ADItech Koorporazio Teknologikoan.
9. Burgiko zeharbidea egokitzeko obrakHiri barneko zeharbideak diruz laguntzeko programa berreskuratzea.
10. S3ren 24 erronka (2017-2020)197 milioi euro 2017an S3 abian jartzeko.
11. Industriako ETE-en eraldaketa digitalerako hitzarmenaHitzarmena Industria Ministerioarekin, autodiagnostikoa eta aholkularitza pertsonalizatua egiten duen tresna eskura izateko, eraldaketa digitala sustatzea xede.
12. Garraioen artean bidaiariek aldaketa egiteko gune berria eraikitzea Tafallan. Aldaketa egiteko guneko obrak hastea. Aurreikusitako zerbitzuak: hiru linea, Erriberri eta Tafalla Iruñearekin lotuko dituztenak; bost linea, eskualde horretako zenbait herri Tafallarekin lotuko dituztenak; eta bost linea, ibilgailu beharren arabera, Orbaibarko herri batzuk Tafallarekin eta Iruñearekin lotuko dituztenak.
12 milioi euroko laguntzen deialdia, Nafarroarentzatestrategikoak diren I+G proiektuetarako
NafarroakoTxikizkako
MerkataritzaBultzatzeko Plana
2017-2020
S3ren 24 erronka(2017-2020)
NAFARROA 2030 HELBURUA S36 sektore
estrategiko5 Lehiakortasun-faktore
Ibilgailuak eta mekanika
Elikakatea
Osasuna
Energia berriztagarriak
Turismoa
Industria sortzaile eta digitalak
Enpresa garapena
Berrikuntza
Azpiegiturak
Administrazio publikoa
Hezkuntza-prestakuntza
Klusterren politika
38 INBERTSIO
23 HOBEKUNTZA SEKTORIAL
17 PRESTAKUNTZA
12 AZPIEGITURA
ERRONKA EKINTZA10224 Plan Estrategikoak
2030. urte arteko Nafarroako Energia PlanaEkintzailetzaEkonomia sozialaLan autonomoa 2017-2020Zientzia, Teknologia eta BerrikuntzaIndustria 2020Nazioartekotzea 2017-2020Turismoa 2017-2020
%50era iristea energia berriztagarriaren kontsumoa 2030ean%5 handitzea urtero enpresa aktiboen kopurua %20 handitzea sektoreko enplegua 2020anUrtean 1000 pertsona LAABen alta emateaBPGren %1,64tik %2,2ra haztea inbertsioa 2020rakoIndustriako enplegua handitzea, 70.000 lanpostu 2020an9,5 milioi € esportazioetan 2020anNazioartekotzea: %46 handitzea Europako bidaiarien ostatu-gauak
PLANAKAUTOMOZIOA
HAIZE-ENERGIA
NEKAZARITZAKO ELIKAGAIAK
FUNCIONAL PRINT
OSASUN TURISMOA
AIN
HELBURUAK
Nazioartekotzea, ekintzailetza, klusterrak-lankidetza, eta abar
Teknologikoa eta ez-teknologikoa
PHT, banda zabala, aireportua, ura
E�zientzia eta �skalitatea
Derrigorrezkoa, Unibertsitatekoa eta LH
ESPEZIALIZAZIO ADIMENTSUAREN ESTRATEGIA
NOLA EGINEN DUGU?
NAFARROA2030
BIZI-KALITATEA
OPAROTASUNA
JASANGARRITASUNA
GARAPEN EKONOMIKOA
GARAPEN EKONOMIKOA
9
1
%1,5
%2,9 %2,9
2
3
2014 2015 2016
260.000
250.000
256.167pertsona
261.207pertsona
261.697pertsona
271.532pertsona
270.000
280.000
2016koURTARRILA
2016koEKAINA
2016koABENDUA
2017koEKAINA
36.000
35.000
35.324enpresak
36.738enpresak
37.983enpresak
38.444enpresak
37.000
38.000
39.000
40.000
2014/01/01 2015/01/01 2016/01/01 2017/01/01
GIZARTE SEGURANTZAKO AFILIAZIOA
HAZKUNDE EKONOMIKOA
ENPRESEN KOPURUA
BPGaren URTETIK URTERAKO ALDAKETA
Iturria: Nafarroako Gobernua.Iturria: Nafarroako
Gobernua.
Iturria: Nafarroako Gobernua.
GARAPEN EKONOMIKOA
10
SODENAren INBERTSIOAK
10 M€
16,11milioi € 13,70
milioi €
19.50milioi €
29,90milioi €
20 M€
30 M€
2014 2015 2016 2017.URTERAKO
AURREIKUSPENA
10.000.000 €
20.000.000 €
30.000.000 €
40.000.000 €
2014 2015 2016 2017.URTERAKO
AURREIKUSPENA
15,45milioi €
16,71milioi €
18,72milioi €
30,89milioi €
1.000.000
500.000
1.500.000
2.000.000
2.500.000
3.000.000
2014
Bidaiarien kopuruaOstatu-gauak
2015 2016
1.218.402pertsona
1.288.430pertsona
1.392.977pertsona
2.519.491Ostatu-gauak
2.694.372Ostatu-gauak
2.949.945Ostatu-gauak
INBERTSIOAK
TURISMOABidaiarien eta ostatu-gauen kopurua (milioitan)Iturria: Nafarroako Gobernua.
Iturria: Nafarroako Gobernua.
Iturria: Nafarroako Gobernua.
LAGUNTZA I+G
NAFARROA ZUREKIN AURRERA 2015-2017
ESKUBIDE SOZIALAK
“Digitalizazioaren ondoriozko krisia eta paradigma sozioekonomikoaren aldaketa desafio dira gaur egun edozein lurralderentzat. Horregatik, lanean ari gara aldaketa hauek ahalik eragin txikiena izan dezaten Nafarroako gizartearen zenbait sektoretan.
Ekonomikoki indartsua den lurralde batek politika sozial ausartak ezartzen ahal ditu. Egoera ekonomiko onari esker, Eskubide Sozialen arloko aurrekontua %25 handitu da 2015az geroztik, eta, horri esker, murrizketa sozialak eta pobrezia estrukturalaren gehikuntza esponentziala geldiarazi dira, eta konpontzen hasi, eta, kohesio soziala helburu, gure gizartearen kolektibo ahulenen aldeko politikak garatu dira.
Helburu nagusietako bat enplegua sortzea izan da. Nabarmen egin du behera pertsona langabeen kopuruak, eta pobreziaren kontrako borroka bizkortu da Errenta Bermatuaren bidez: dudarik gabe garrantzi handiko neurria izan da hori, eta erreferentzia bihurtu da Espainia guztian.
Etxebizitza eta mendekotasuna izan dira gobernu honen ahaleginen beste bi xede, eta, horiekin batera, gizarte zibilarekiko harremana, bizikidetzan eta aukera berdintasunean aurrera egin nahian, azkeneko bi helburuak ezinbesteko ikur baitira zuzentasuna bultzatu nahi dituen edozein gobernu edo gizarterentzat“.
ESKUBIDE SOZIALAK
12
Errealitate Sozialaren Behatokia sortzea
221 errefuxiatu hartzea
Txirotasun energetikoariaurre egitekohitzarmenak
Mendekotasunerako Laguntzen Bateragarritasunari buruzko Foru Agindua
Gizarteratzearieta ErrentaBermatuari
buruzkoForu Lege
Etxebizitzari buruzkoForu Legea
%70eko igoeragarapenerako
lankidetzan
Europak Nafarroari eman dio gizarte berrikuntzako proiektu bat
Larrialdi sozialeko laguntza berriak
1 2 3 6 87 9
Haurtzaro-aurrekontua
%20gehitzea
1210 11 13
Mendekotasuna dela-eta zerga-arintzea
4
NafarroakoEnplegu
Zerbitzuarenestatutuberriak
5 17
Lizitazioa,alokairu
sozialeko 524etxebizitzaeraikitzeko
15 16 19
LaneratzeEnpreseiburuzko
ForuDekretua
14
Foru Legea pentsioak 2017ko LGSarekin parekatzeko
18
Hitzarmen berria desgaitasunaren sektorean
Itun berria, adineko pertsonei 120 plaza eskaintzeko eguneko zentroetan
Itueni buruzko Foru Lege proiektua
onestea
Mendekotasuna baloratzeko
itxaron zerrendak kentzea
1. Errealitate Sozialaren Behatokia sortzeaErrealitate Sozialaren Behatokia sortu da; horren helburua da ikertzeko eta plani�katzeko gaitasuna indartzea eskubide sozialen arloan.
2. Larrialdi sozialeko laguntza berriakToki entitateendako laguntzak ondoko honetarako: etxebizitza gastuak, txirotasun energetikoa, elikadura eta osasun eta hezkuntza gastuak. 9.604 pertsona; horietatik heren bat adingabeak dira.
3. 221 errefuxiatu hartzeaLehendabiziko 221 pertsona errefuxiatuak hasi dira iristen eta Nafarroan hartu dira.
4. Mendekotasuna dela-eta zerga-arintzeaErreforma �skalean zerga-arintzea onetsi da mendekotasun egoeran dauden pertsonendako; 6.000 pertsona baino gehiago izanen dira onuradunak.
5. Nafarroako Enplegu Zerbitzuaren estatutu berriakNafarroako Enplegu Zerbitzuko gobernu organoen aniztasuna handitu da.
6. Txirotasun energetikoari aurre egiteko hitzarmenakTxirotasun energetikoa prebenitzeko akordioak; horrela argindar eta berokuntza etenak saihestuko dira.
7. Mendekotasunerako Laguntzen Bateragarritasunari buruzko Foru AginduaMendekotasun egoeran dauden pertsonendako zenbait prestazio eta zerbitzuren bateragarritasuna onetsi da.
8. Europak Nafarroari eman dio gizarte berrikuntzako proiektu batEuropak Nafarroari eman dio gizarte berrikuntzako proiektu bat, gizarte-bazterketarako arriskua duten Tutera eta Altsasu aldeko 500 pertsona baino gehiago laneratzeko.
9. Gizarteratzeari eta Errenta Bermatuari buruzko Foru LegeaForu lege honen xedea da gizarte-bazterketan dauden 30.000 pertsonatik gorako talde bati errenta bermatua bermatzea.
10. Etxebizitzari buruzko Foru LegeaLege honen barnean honako neurri hauek daude, besteak beste: alokairu soziala jaistea, birgaitzeko laguntzak eta alokairuko etxebizitza babestuak eraikitzeko laguntzak.
11. Laneratze Enpresei buruzko Foru DekretuaLaneratze enpresen erregulazioa onetsi da, talde ahulak laneratzeko.
12. Incremento 25% de presupuesto infancia
13. %70eko igoera garapenerako lankidetzanNafarroako Aurrekontu Orokorretan onetsi da bi urtean %70 handitzea garapenerako lankidetzarako bideratzen diren baliabideak.
14. Foru Legea pentsioak 2017ko LGSarekin parekatzeko Legearen xedea da Nafarroako pentsioak Lanbide arteko Gutxieneko Soldatarekin parekatzea; 22.000 pertsona baino gehiago izanen dira onuradun eta urtean 20.000.000 euroko aurrekontua dago horretarako.
15. Lizitazioa, alokairu sozialeko 524 etxebizitza eraikitzekoEtxebizitzak Alokatzeko Planaren lehenengo etxeak eraikitzeko lizitazioa.
16. Mendekotasuna baloratzeko itxaron zerrendak kentzea
17. Itun berria, adineko pertsonei 120 plaza eskaintzeko eguneko zentroetanBikoiztu da adineko pertsonendako plaza itunduen kopurua eguneko zentroetan.
18. Hitzarmen berria ezgaitasunaren sektoreanSektoreko hitzarmen berria, gatazka urte askoren ondotik, desgaitasuna duten 800 langile baino gehiagoren lan baldintzak hobetzen dituena.
19. Itunei buruzko Foru Lege proiektua onesteaGobernuak Gizarte eta Osasun arloko Itunei buruzko Foru Lege proiektua onetsi du.
MUGARRI NAGUSIAK
ESKUBIDE SOZIALAK
13
35.000
40.000
45.000
50.000
55.000
30.000
2014 2015 2016 2017
53.163pertsona
47.107pertsona
42.911pertsona
39.658pertsona
35.938pertsona
%-9,4Urteko tasa aldakorra
Urt
Ots
Mar
Mai
Eka
Uzt
Abu
Ira Urr
Aza
Abe
Api
Urt
Ots
Mar
Mai
Eka
Uzt
Abu
Ira Urr
Aza
Abe
Api
Urt
Ots
Mar
Mai
Eka
Uzt
Abu
Ira Urr
Aza
Abe
Api
Urt
Ots
Mar
Mai
Eka
Api
245.000
250.000
255.000
265.000
260.000
270.000
275.000
240.000
2014 2015 2016 2017
243.505pertsona
251.153pertsona
257.797pertsona
265.163pertsona
271.532pertsona
Urt
Ots
Mar
Mai
Eka
Uzt
Abu
Ira Urr
Aza
Abe
Api
Urt
Ots
Mar
Mai
Eka
Uzt
Abu
Ira Urr
Aza
Abe
Api
Urt
Ots
Mar
Mai
Eka
Uzt
Abu
Ira Urr
Aza
Abe
Api
Urt
Ots
Mar
Mai
Eka
Api
5.000
7.809pertsona
8.353pertsona
9.870pertsona
10.983pertsona
10.000
15.000
Kontratumugagabeak
2014 2015 2016 2017
5.000
7.809pertsona
8.353pertsona
9.870pertsona
10.983pertsona
10.000
15.000
Kontratumugagabeak
2014 2015 2016 2017
ERREGISTRATUTAKO LANGABEZIAREN EBOLUZIOA NAFARROAN
ENPLEGUA SORTZEA
KONTRATAZIOAREN EBOLUZIOA
GIZARTE SEGURANTZAKO AFILIAZIOAREN EBOLUZIOA NAFARROAN
Iturria: Enplegu Zerbitzu Publikoen Informazio Sistema (SISPE).
Iturria: Gizarte Segurantzako afi-liazioaren datuak (Enpleguko eta Gizarte Segurant-zako Ministerioa)
Datu absolutuak eta aldaketak.Datu pilatuak Urte bakoitzeko urtarrila-ekaina.
Hilabeteko batezbestekoak
Iturria: Enplegu Zerbitzu Publikoen Informazio Sistemako (SISPE) datuak izan dira oinarri.
ESKUBIDE SOZIALAK
14
11.500.000€
10.500.000€
12.500.000€
13.500.000€
15.500.000€
14.500.000€
2015 2016 2017
11.9milioi €
14.5milioi €
15.2milioi €
10
20
30
2015 2016 2017
12,5milioi €
19,6milioi €
24,4milioi €
TALDE AHULETAKO LUZAROKO LANGABEEN ENPLEGURAKO BALIABIDEAK
ENPLEGUA SORTZEA
LANDUNEN ETA LANGABEEN LANBIDE PRESTAKUNTZARA BIDERATUTAKO BALIABIDEAK
Gazteak, desgaitasuna duten pertsonak, emakumezkoak.Iturria: Nafarroako Gobernua.
ENPLEGURAKO LANBIDE HEZIKETAParte-hartzaileakIturria: Nafarroako Gobernua.
Iturria: Nafarroako Gobernua. 7.321
pertsona
10.704pertsona
15.885pertsona
10.000
15.000
5.000
20.000
2015 2016 2017
ESKUBIDE SOZIALAK
15
PENTSIODUNAK
10.000
5.000
9.258pertsona
10.887pertsona
12.387pertsona
15.000
2015eko uztaila 2016ko abendua 2017ko ekaina
MENDEKO PERTSONA GEHIAGOK IZANEN
DUTE ZERGA-ARINTZEA
6.000
ADINEKO PERTSONAK ETA MENDEKOTASUNARI ARRETA EMATEA
10.000pertsona
10.000pertsona
22.000pertsona
5.000
10.000
20.000
25.000 25
20
15
10
5
15.000
2015 2016 2017
Pentsioan LGS arteko osagarria duten pertsonak
Inbertsio soziala (milioi euro)
3 3
20
5.000
10.000
20.000
25.000 25
20
15
10
5
15.000
Errenta bermaturako eskubidea duten kotizazio gabeko pentsioak
Inbertsio soziala(milioi euro)
00
0
5
1.2000
2015 2016 2017
MENDEKOTASUNAIturria: Nafarroako Gobernua.
Laguntzak eta prestazioak jasotzen dituzten mendekotasun egoerako pertsonen kopurua.Iturria: Nafarroako Gobernua.
ESKUBIDE SOZIALAK
16
POBREZARecursos públicos destinados a combatir la pobreza
50
150
100
200
2015 2016 2017
78milioi €
96milioi €
150milioi €
TALDE AHULAK
28.821
31.88929.780
5.000
10.000
20.000
25.000
30.000
40.000
%50
%60
%40
%30
%20
%10
15.000
2015 2016 2017
Gizarteratzeko errenta edo errenta bermatuaren babesa duten pertsonak: urteko kopurua, guztira; salbuespenez, 2017. urtean apirileko datuak dira
Apirilean prestazioa jasotzeko eskubidea izan duten familia unitateak
*Urtetikurterako aldaketa 8
.34
2
11
.29
2
12
.33
7
%35*
ONURADUNEN
ADINGABEAK DIRA
%32
%9*
ERRENTA BERMATUA ESTALTZEKO ADIERAZLEAK
TXIROTASUNATxirotasunari aurre egitera bideratutako baliabide publikoakIturria: Nafarroako Gobernua.
Iturria: Nafarroako Gobernua.
ESKUBIDE SOZIALAK
17
4,93€/m²
5,14€/m²
5,21€/m²
5,40€/m²
5,77€/m²
5,59€/m² 5,59€/m²
5,81€/m²
5,81€/m²
5,81€/m² 5,81€/m²
5,57€/m²
5,10€/m²
4,60
4,80
5,00
5,20
5,40
5,60
5,80
6,00
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 20172005
Iruñerria - Tutera Gainerako udalerriak
200
800608 582
356400
600
2014 2015 2016
%4,28*
%38,8*
*Urtetikurterako aldaketa
ETXEBIZITZA
ALOKAIRU SOZIALEKO ETXEBIZITZEN PREZIOA
HIPOTEKA-BETEARAZPENAKIturria: Nafarroako Gobernua.
Iturria: Nafarroako Gobernua.
NAFARROA ZUREKIN AURRERA 2015-2017
OGASUNA ETA FINANTZA POLITIKA
“Zerga politika da Ongizatearen Estatuaren zutabe handietako bat.Gobernu honen lehenbiziko mugarrietako bat zerga erreforma zuzena egitea izan zen, errenta altuenei zerga-tasa handitzea duena ezaugarrietako bat.
Errentan egindako ahalegin kolektiboak zenbait bide irekitzen dizkigu: aukera ematen digu Osasun arloan eta Hezkuntzan egindako murrizketak kentzeko eta lehengo egoerara itzultzen saiatzeko, enplegu politikak sustatzeko, familientzako laguntzak handitzeko, pentsioak Lanbide arteko Gutxieneko Soldataren parera eramateko, eta aberastasuna sortzearren eta Europan Nafarroa lehiakorra izatearren politika ekonomiko egokiak garatzeko.
Eginahal handiak egin dira iruzur fiskalari gogor egiteko. Emaitzak on samarrak izan dira, nahiz eta ez diren oraindik ere aski gizartearen jokabide insolidario eta arduragabe hauek desagerrarazteko.
Kredituei buruzko egoeraren bilakaera oso positiboa da Nafarroan, eta gure lurraldea, gaur egun, A+-tzat hartua dago, hau da, Estatukoa baino bi maila gorago dago“.
OGASUNA ETA FINANTZA POLITIKA
19
1. Zerga erreformaZerga erreforma, ekitatiboagoa eta progresiboagoa izateko eta Diruzaintzan herentzian hartutako egoera larria itzultzeko xedez prestatua (2007an 1.250 milioikoa zen eta gaur egun 50ekoa da).
2. Aurrekontuen onespenaOnartu dira, 3 urtez luzatu ondoren.
3. ZUEE (Zenbait Urtetarako Esparru Ekonomikoa) Aurrekontu estrategikorako proiektua, erabakiak hartzeko eta baliabide ekonomikoak plani�katu eta banatzeko prozesuak hobetzeko prestatua.
4. Zorraren �nantzaketa minimo historikoetan Nafarroak zorra baldintza historikoetan �nantzatu zuen eta 10 urtean 20 milioi euroko aurrezkia lortu zuen, 494 milioi euro merkatuan jarri baitzituen %1,59ko interesarekin.
5. Iruzur �skalaren aurkako planaIruzurraren aurkako 2016-2019 plana: 590 milioi euro biltzea aurreikusi da, hots, %5 gehiago.. 6. Hitzarmena aztertzeaAzterlan bat egin da eta hartan argitu Nafarroak Estatuari zenbateko diru-ekarpena egin behar dion. Azterlan bat, zeinak bi administrazioetako teknikarien arteko azterlanaren oinarriak ezarri baititu.
7. LEParen deialdiaLEParen deialdia: Ogasuneko 10 teknikari plaza + Ogasuneko 12 kudeatzaile plaza. Xedea: iruzur �skalari aurka egiteko borroka sendotzea.
8. A motako kreditu-kali�kazioaS&P-k Nafarroa A mailako ratingean mantentzen du, maila gorenean eta perspektiba positiboarekin, autonomia erkidego batek ezin baitu Estatua baino bi maila gorago egon (Estatuarena BBB+ da).
9. Zordunen zerrenda argitaratzea316 pertsonako zerrenda argitaratu da (denen artean 238 milioi euro zor dute).
10. Altxorra baino beheragoko zorra duen 1. autonomia erkidegoaNafarroa lehen autonomia erkidegoa da, Estatukoa baino zor merkeagoa �nantzatzea lortu duena. Haren �nantza sendotasunaren erakusgarri.
Zerga erreforma
ZUEE
Iruzur �skalarenaurkako plana
Hitzarmena aztertzea
A motakokreditu-kali�kazioa
Zordunenzerrenda
argitaratzea
LEParen deialdia
Aurrekontuen onespena
1 2 3 5 76 8 9 10
Zorraren �nantzaketa minimo historikoetan
4
Altxorra baino beheragoko zorra duen 1. aut. erkid.
MUGARRI NAGUSIAK
OGASUNA ETA FINANTZA POLITIKA
20
600.000.000€
500.000.000€
400.000.000€
300.000.000€
200.000.000€
100.000.000€
700.000.000€
800.000.000€
900.000.000€
1.000.000.000€
Lehendakaritza,Funtzio Publikoa,
Barnea eta Justizia
Ogasunaeta
FinantzaPolitika
Hezkuntza Osasuna Landa Garap.,Ingurum.
eta Toki Admin.
Garap.Ekonomikoa
EskubideSozialak
Kultura,Kirola etaGazteria
Herritarrekikoeta
ErakundeekikoHarremanak
NafarroakoParlamentua
NafarroakoKontseilua
269,3
9 m
ilioi €
299,7
9 m
ilioi €
692,4
6 m
ilioi €
655,0
6 m
ilioi €
600,4
7 m
ilioi €
642,6
9 m
ilioi €
987,9
4 m
ilioi €
1.0
46,6
8 m
ilioi €
322,1
5 m
ilioi €
358,7
1 m
ilioi €
188,1
7 m
ilioi €
222,3
1 m
ilioi €
370,2
4 m
ilioi €
420,2
5 m
ilioi €
42,4
9 m
ilioi €
46,9
8 m
ilioi €
16,1
9 m
ilioi €
20,6
2 m
ilioi €
16,1
9 m
ilioi €
16,8
7 m
ilioi €
446,2
8 m
ilaka
€446,2
8 m
ilaka
€
+30,40milioi €
%11,3
-37,40milioi €
%5,4
+42,21milioi €
%7,0
+59,73milioi €
%6,0
+36,56milioi €
%11,3
+34,14milioi €
%18,1
+50,00milioi €
%13,5
2016 2017
3.506,17milioi €
3.731,45milioi €
225,28 milioi €%6,4
+4,496milioi €
%10,6
+4,432milioi €
%27,4
+682,7milaka €
%4,2
0 €%0
250.000.000€
1.000.000.000€
1.250.000.000€
1.500.000.000€
500.000.000€
750.000.000€
2015 2016 2017
1.187milioi €
1.228milioi €
1.339milioi €
FINANTZAZKOAK EZ DIREN AURREKONTUAK, DEPARTAMENTUZ DEPARTAMENTU, 2016AN ETA 2017AN.
ZERGA DIRU-BILKETA LIKIDOA Lehen seihilekoa.Iturria: Nafarroako Gobernua.
Iturria: Nafarroako Gobernua.
OGASUNA ETA FINANTZA POLITIKA
21
B+ BB- BB BB+ BBB- BBB BBB+ A- A A+
Kata
luni
a
Vale
ntzi
ako
Erki
dego
a
Ara
goi
Eusk
adi
And
aluz
iaEx
trem
adur
aBa
lear
Uha
rteak
Maximoa aut. erkidegoendakoKa
naria
Uha
rteak
Gal
izia
Mad
rilgo
Erk
ideg
oaEs
pa
inia
Nafa
rroa
150.000.000€
125.000.000€
100.000.000€
75.000.000€
50.000.000€
25.000.000€
2015 2016
Diru-bilketa, osotara
114,50milioi €
%4,68*
*Diru-bilketa likidoa
106,52milioi €
%4,34*
Nafarroako Ogasunak
argitaratu du
ZOR DIZKIOTEN
238 milioi euro
316 pertsona eta enpresen zerrenda
KAUDIMEN EKONOMIKOA
ZERGA IRUZURRA2015, 2016 eta 2017ko azterlan konparatiboa, bai hautemandako kasuena, bai kalkulatutako diruarena.Iturria: Nafarroako Gobernua.
Iturria: Nafarroako Gobernua.
Iturria: Nafarroako Gobernua.
ZERGA IRUZURRA
OGASUNA ETA FINANTZA POLITIKA
22
Behin betiko ekarpenamilioi €-tan
Inbertsioak Nafarroanmilioi €-tan
100,00
200,00
300,00
400,00
500,00
600,00
700,00
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
217,10
480,6490
546,7 534,9549,9
585,1 520,6
126,8078,90
35,50 49,2095,50
106,90
%25
%50
%75
%100
Enpresa handiak>10.000.000 €/urtean
Nafarroa Estatua
Enpresa ertainak1.000.000-10.000.000 €/urtean
Mikroenpresak (MIKROETEak)< 1.000.000 €/urtean
%19%23%28%25%25%25
HITZARMENA ENPRESEN TRIBUTAZIOA NAFARROAN ETA ESTATUAN (SZ + PFEZ)Zerga-tasak.
Estatuari eman beharreko diru-kopuruaren urteko grafiko konparatiboak eta Estatuak Nafarroan egindako inbertsioenak, alderaturik.
Iturria: Nafarroako Gobernua.
Iturria: Nafarroako Gobernua.
NAFARROA ZUREKIN AURRERA 2015-2017
LEHENDAKARITZA, FUNTZIO PUBLIKOA, BARNEA ETA JUSTIZIA
“Gobernantzan halako garrantzia duen arlo honetan, kalitateko zerbitzu publikoen aldeko apustua egin dugu herritarrei harrera eraginkor eta efizientea eskaintzeko.
Horretarako, departamentu honetarako aurrekontua nabarmen igotzearekin batera, lan publikoaren eskaintzak egin dira, 516 lanpostu, hain zuzen ere, ordaindu egin da ordaintzeko zegoen paga estra, eta soldata igoerak egin dira.Bestalde, Banda Zabalaren Plana jarri dugu abian, garrantzi handiko plana, Nafarroako bazter guztietara ailegatu dadin kalitateko konexioa, baita irismen zaileko herrixketara eta industria poligonoetara“.
LEHENDAKARITZA, FUNTZIO PUBLIKOA, BARNEA ETA JUSTIZIA
24
MUGARRI NAGUSIAK
1. Ordaindu gabe zegoen aparteko paga ordaintzea2012ko abenduko aparteko pagaren gainerako zatia ordaindu zen; osotara 27.952 langilek jaso zuten eta zenbatekoa, osotara, 24.416.647,60 €-koa izan zen.
2. Bateratzeari buruzko neurriak funtzionarioendako. 30.000 pertsonaLanaldi murrizketaren modalitateak handitu dira eta lizentziak eta baimenak hobetu dira zenbait kasutan, laneko eta familiako eginkizunak betetzeko.
3. Banda zabala Banda zabalaren plana egin da; horren xedea da lurralde osoa estaltzea %100eko estaldurarekin, 30mp-etan, 2020. urterako.
4. Nafarroako Lurraldeari buruzko Informazio Sistema, toki entitateekin bateraPlan berriaren asmoa da SITNAn eskura dagoen informazioa osatzea eta erabiltzaileei arreta ematea; horretarako hobekuntzak garatuko dituzte erabiltzaileen beharrei erantzuteko eta horiek parte hartuko dute modu aktiboan.
5. Suhiltzaileen lanpostu gehiagoNafarroako Gobernuak 2017., 2018. eta 2019. urteetan onetsiko dituen lan publikoaren eskaintzen barnean suhiltzaileen 55 lanpostu sartuko dira, osotara; horiek gehituko dira 2015eko 30 lanpostuei eta 2016ko 15 lanpostuei.
6. Foruzainen lanpostu gehiagoForuzaina izateko 37 lanpostu betetzeko oposizioaren deialdia. Foruzainen azken promozioa, 20.a, 2010. urtean sartu zen.
7. VioGén sistemaHitzarmena Barne Ministerioarekin, Nafarroako babes aginduak koordinatzeko puntuaren sostengua den aplikazio telematikoa genero-indarkeria kasuetarako osoko segimendurako sistemarekin integratzeko.
8. Delituen biktimak artatzeko bulegoa Debaldeko zerbitzua da, delituak jasan dituzten pertsonak artatzeko, Nafarroako Gobernuaren Justizia Zuzendaritza Orokorraren barruan.
9. Obrak Nafarroako Jauregian Nafarroako Artxibo Nagusi zaharreko estalkia berritu da eta esleitu da eraikin horren barnealdea, lorategiak eta iturria birgaitzeko proiektuaren erredakzioa.
Egindako/aurreikusitako zenbatekoa:
2016 345.529,58€
2017 1.341.681,43€
2018 2.173.000,00€
2019 701.675,00€
2020 300.000,00€ GUZTIRA 4.861.886,01€
10. LEPen deialdia. 2015-2017: 516 LANPOSTU LEPak deitu dira 516 lanpostu betetzeko, Hezkuntzan, Osasunbidean, NOPLOIn eta Funtzio Publikoan.
11. Nafarroako Gardentasunaren Kontseiluaren eraketa
12. “Bizi bizikletan segurtasunez” kanpainaSegurtasunerako eta errespeturako kanpaina, bide-segurtasunaren arloan, bizikleta nahiz kotxea erabiltzen duten pertsonei zuzendua.
Ordaindu gabe zegoen aparteko paga ordaintzea
Banda zabala
Suhiltzaileenlanpostugehiago
Foruzainen lanpostu gehiago
ObrakNafarroako
Jauregian
Delituen biktimakartatzeko bulegoa
Nafarroako GardentasunarenKontseiluaren eraketa
LEPen deialdia.2015-2017:
516 LANPOSTU
VioGén sistema
Bateratzeari buruzko neurriak funtzionarioendako
1 2 3 5 76 9 10 12
Nafarroako Lurraldeari buruzko Informazio Sistema, toki entitateekin batera
4
“Bizi bizikletan segurtasunez” kanpaina
118
LEHENDAKARITZA, FUNTZIO PUBLIKOA, BARNEA ETA JUSTIZIA
25
118 LanpostuADMINISTRAZIO ERROA
200 LanpostuHEZKUNTZA
192 LanpostuO-NOZ
6 LanpostuNOPLOI
!
1.050.000.000
1.000.000.000
950.000.000
1.150.000.000
1.100.000.000
1.250.000.000
1.200.000.000
1.300.000.000
2013 2014 2015 2016 2017
1.066milioi €
1.093milioi €
1.109milioi €
1.179milioi €
1.255milioi €
HASIERAKO AURREKONTUARENEBOLUZIOA
2016KO LAN PUBLIKOAREN ESKAINTZAIturria: Nafarroako Gobernua.Iturria: Nafarroako
Gobernua.
LEHENDAKARITZA, FUNTZIO PUBLIKOA, BARNEA ETA JUSTIZIA
26
30.000.000
60.000.000
90.000.000
150.000.000
120.000.000
180.000.000
210.000.000
2014 2015 2016 2017
BarneaLehendakaritza eta Gobernu Irekia Funtzio Publikoa Justizia Informatika
5.609.971€21.861.383€26.452.137€
85.072.206€
128.419.971€130.095.519€
138.776.035€158.535.132€
85.301.231€ 87.414.009€
93.298.803€
6.738.440€20.069.242€26.597.441€
5.847.834€28.846.947€27.021.525€
6.892.041€31.555.636€28.735.365€
40.000.000
60.000.000
20.000.000
80.000.000
100.000.000
120.000.000
140.000.000
160.000.000
Lehendakaritzaeta Gobernu Irekia
2014 2015 2016 2017
FuntzioPublikoa
Justizia Barnea Informatika
URTE BAKOITZEKO HASIERAKO AURREKONTUA, ZUZENDARITZA NAGUSITAN MULTZOKATUA
ZUZENDARIZA NAGUSIETAKO AURREKONTUEN EBOLUZIOA 2014-2017Iturria: Nafarroako Gobernua.
Iturria: Nafarroako Gobernua.
NAFARROA ZUREKIN AURRERA 2015-2017
HERRITARREKIKO ETA ERAKUNDEEKIKO HARREMANAK
“Bakea eta bizikidetza, gobernu honen lan ildoetako batzuk dira, hainbeste urtean Nafarroak sufritu duen egoeraren ondoren hain beharrezkoak.
Biktimek eskubidea dute egia, justizia eta ordaina izateko. Inki-ankarik gabe diogu, eskubide horiek dituzte bai historia hurbileko terrorismoaren biktimek, bai diktadura frankistarenek, hainbeste familia nafar jo zuen errepresioaren biktimek.
Berdintasunaren arloan, helburu handi bat dugu: gure lurretik desagerraraztea ekintza eta jarrera sexistak, eta, dagokigun erantzukizuna geure gain hartuz, erakundeetan konpromisoak eta neurriak hartzea bide horretan.
Gure garapen ekonomiko eta sozialaren erreferente nagusia Europa da, eta hor dugu jarria gure begirada. Horregatik, abian jarri dugu berriz Bruselako bulegoa, Nafarroako herritarren, enpresen eta erakundeen zerbitzura ari dadin.
Lankidetza da gaur eguneko desafio sozioekonomikoei aurre egiteko bide baliotsuena eta inteligenteena. Horregatik, garrantzi berezia ematen diogu Akitaniarekin eta Euskadirekin batera Euroeskualdean parte izateko aukera ematen digun akordioari. Akordio hau, aukera sozial, ekonomiko eta kultural berrietarako ate izateaz gainera, bide egokia da Europan dugun eragina eta garrantzia handitzeko.
Euskara gure ondare immaterial kultural eta historiko nagusietakoa da.Horregatik, neurriak hartu eta ezarri dira euskararen aldeko estimua Nafarroa osora zabaltzeko. Hizkuntz eskubideak itzuli zaizkie milaka nafarri, askok eta askok, bere hizkuntzatzat hartzeaz gainera, euskaraz bizi nahi baitute arlo pertsonalean zein profesionalean, inolako kalterik ekarri gabe, jakina, hori bera gaztelaniaz edo ingelesez egin nahi dutenei“.
HERRITARREKIKO ETA ERAKUNDEEKIKO HARREMANAK
28
1. Biktimei laguntza emateko politikaren ezarpena Lehen aldiz ezarri dira biktimei arreta emateko politikak, Memoria, Egia, Justizia eta Erreparazioa eskaintzeko konpromisoaren barnean.
2. Emakumeenganako Indarkeriaren aurkako Ekintza Plana6 urtean gauzatu beharreko jarduketak (2016-2021). 22,5 milioi euroko aurrekontua du, osotara.
3. EAErekiko lankidetza hitzarmena berritzeaAragoirekin eta Errioxarekin sinatutakoen antzera, Euskal Autonomia Erkidegoarekin elkarlanean aritzeko Protokoloa sinatu da.
4. Euskalerria Irratiaren emisioen erregularizazioa19 urteren ondotik, behin betiko ebatzi da Euskalerria Irratiaren auzi-mauzia. Jada normaltasunez ari da emititzen, Iruñeko 98.3 FM frekuentzian.
5. Europako Ekintza Plana eta Nafarroaren Ordezkaritza BruselanBere bulegoa ireki du, berriz ere, eta Nafarroako Gobernuaren Europako Ekintza Plana abiarazi.
6. Bake eta Bizikidetzaren aldeko Eskolen ProgramaHezkuntza erkidego guztiari (irakasle, ikasle, familia) zuzenduriko 120 jarduera; haietan, 3000 lagunek eta 57 ikastetxek parte hartu dute, osotara.
7. EITBren seinalearen kaptazioaBerriz ere ikus daiteke EiTB Nafarroan, UPNren Gobernuaren salaketa batek eragin zuen itzalketaren ondotik.
8. Jauregiko aitzinaldetik ereinotza kentzeaNafarroako armarritik ereinotza frankista kendu da eta, haren ordez, beirate bat paratu da armarri o�zialean.
9. Euskararen Plan EstrategikoaPlanak erantzun egokia ematen dio herritarrek euskara jakin eta erabiltzeko duten eskubideari, eta de�nitzen ditu hori ahalbidetzeko tresnak eta neurriak, eskubide hori babestu eta garatzeko.
10. Euskadi-Akitania euroeskualdean sartzeaNafarroa “Akitania-Euskadi-Nafarroa” euroeskualdeari atxikita, posible izanen da lankidetza eta lurralde honen kohesio ekonomikoa eta soziala indartzea, Nafarroako lurraldea isolamendutik aterata.
11. LGTBI kolektiboari Laguntza Emateko UnitateaAdministrazio unitate baten sorrera, kolektibo honen eskubideen berdintasun erreala sustatzeko xede garbiz.
12. Herritarren Parte-hartzea Sustatzeko Nafarroako PlanaPlana 1,9 milioi euroz horniturik egonen da 2019 arte, herritarren engaiamenduan bidea egiteko Administrazioaren eta Gobernuaren erabaki eta jarduketetan.
13. Lankidetza hizkuntza politikanHiru lurraldeetan euskara sustatzeko hitzarmena sinatu da, errespetu instituzionala oinarri.
Biktimei laguntza emateko politikaren ezarpena
EAErekiko lankidetza hitzarmena berritzea
NafarroakoGobernuaren Europako
Ekintza Plana
Bake eta Bizikidetzaren aldeko Eskolen Programa
Jauregikoaitzinaldetik
ereinotza kentzea
EuskararenPlan
Estrategikoa
EITBren seinalearen kaptazioa
Emakumeenganako Indarkeriaren aurkako Ekintza Plana
1 2 3 5 7
Lankidetza hizkuntza politikan
136 8
LGTBIkolektiboari
LaguntzaEmateko Unitatea
119
HerritarrenParte-hartzea
SustatzekoNafarroako Plana
1210
Euskalerria Irratiaren emisioen erregularizazioa
4
Euskadi-Akitania euroeskualdean sartzea
MUGARRI NAGUSIAK
HERRITARREKIKO ETA ERAKUNDEEKIKO HARREMANAK
29
Lizarra
SMAM Iruña
Tutera 2015 2016
SMAM Iruña
Lizarra
Tutera
Iparraldeaeta Iruñerria
Tafalla
1.500.000€
1.000.000€
500.000€
2.500.000€
2.000.000€
3.500.000€
3.000.000€
4.000.000€
2012 2013 2014 2015 2016 2017
2,142milioi €
1,509milioi €
1,555milioi €
1,974milioi €
2,525milioi €
3,628milioi €
BERDINTASUNA
BAIT:GENERO INDARKERIAREN BIKTIMEI ARRETA INTEGRALA EMATEKO TALDEAK
NAFARROAKO BERDINTASUNERAKO INSTITUTUAK 2012TIK 2016RA EXEKUTATUTAKO AURREKONTUA, ETA 2017RAKO AURREIKUSITAKO AURREKONTUA, EUROTANIturria: Nafarroako Gobernua.
Iturria: Nafarroako Gobernua.
HERRITARREKIKO ETA ERAKUNDEEKIKO HARREMANAK
30
1
710
8
9
14
317
4
6
218
1911
1216
15
1321
2322
5
20
1. Ibero*2. Olabe3. Zizur Nagusia. Las Tetas4. Zizur Nagusia. Ardoi5. Agalde6. Paternain7. Markalain (Txulapain)8. Nabatz (Txulapain)9. Usi (Txulapain)10. Anoz (Txulapain)11. Urdotz12. Saigots13. Usetxi14. Otsoportillo15. Legarre (Gaztelu)16. Lantz17. Etxauri18. Burutain19. Anotzibar20. Ostitz21. Agorreta22. Urtasun23. Lintzoain
*Lehenagoko diru-laguntza programatik heldu den desehorzketa
P: Aztertuak E: Desehortziak 56 14
DESEHORTZIEN KOPURUA
EGOERA IDENTIFIKATUEN KOPURUA
20152016201620162016201620162016201620162016201620162016201620172017201720172017201720172017
716
397
6
152
3
47
EEPPPPPPPPPPEEEPPEPPEEE
BAKEA ETA BIZIKIDETZA
2015 ARTE EZ ZEN DESEHORZKETA BAKAR BAT ERE EGIN NAFARROAKO GOBERNUAK BULTZATUA URTE HARTARAINO, MEMORIA HISTORIKOAREN ALDEKO ELKARTEEK BURUTU ZITUZTEN EKIMEN GUZTIAKIturria: Nafarroako Gobernua.
HERRITARREKIKO ETA ERAKUNDEEKIKO HARREMANAK
31
800.000€
700.000€
600.000€
500.000€
400.000€
300.000€
200.000€
100.000€
Toki entitateekikolankidetza hitzarmena,
hizkuntza politikakoordinatzeko
eta optimizatzeko
Helduei euskarazirakasteko laguntzak
Euskarazkohedabideendako
laguntzak
Irabazi asmorikgabeko elkarteek
euskara sustatzeko jardueraeta programak egiteko laguntzak.
HitzarmenaEuskaltzaindiarekin
HitzarmenaEusko Ikaskuntzarekin
20162015 2017
65
0.0
00
€
30
0.0
00
€
40
0.0
00
€
0 0 0
29
0.0
00
€
58
0.0
00
€
70
0.0
00
€
14
7.0
00
€
13
0.0
00
€
11
0.0
00
€
96
.00
0€
14
9 .
00
0€
20
.00
0€
40
.00
0€
80
.00
0€2
50
.00
0€
3.000.000€
2.000.000€
1.000.000€
6.000.000€
7.000.000€
4.000.000€
5.000.000€
2015 2016 2017
2,17milioi €
4,27milioi €
6,22milioi €
EUSKARA
EUSKARABIDEAREN AURREKONTUA, OSOTARA
KONPROMISOA HIZKUNTZA POLITIKAREKIN
Berriz ere indarrean jarri dira euskara sustatzeko laguntzak, toki entitate, hedabide eta helduen ikastegiendako.
Iturria: Nafarroako Gobernua.
Iturria: Nafarroako Gobernua.
HERRITARREKIKO ETA ERAKUNDEEKIKO HARREMANAK
32
EUROPA
EUROESKUALDEA
BRUSELAS
9 milioi biztanle100.000 km koadroEB osoko %2
1.500 erakunde, europarrak
1.700 enpresa, nazioartekoak
EBko erakundeak
edo nazioartekoak
1,7milioi € LIFE
20,4milioi €
11,4milioi € H2020
0,9milioi € INTERREG EUROPE
1,4milioi € EASI
3,6milioi € POCTEFA
0,3milioi € ERASMUS +
0,7milioi € SUDOE
0,2milioi € CE CALL
EUROESKUALDEA EBREN DIRUEN ITZULERA NAFARROAKO ENTE PUBLIKOEI, PROGRAMA HAUEN BITARTEZIturria: Nafarroako Gobernua.
Iturria: Nafarroako Gobernua.
NAFARROA ZUREKIN AURRERA 2015-2017
HEZKUNTZA
“Gobernu honek, hezkuntzaren arloan, bi ditu helburu nagusiak: hezkuntzaren kalitatearen alde lan egitea, eta eleaniztasuna bermatu eta bultzatzea.
Programa-akordioak agerian uzten du hezkuntzak tresna izan behar duela bai gizartearen eta lurraldearen kohesiorako, baita transformazioa bultzatzekoere.
Berriki onetsi den Lanbide Heziketaren planaren bitartez, argia izan da gure helburua: hezkuntzaren eskaintza Nafarroaren behar sozial eta ekonomikoetara eta transformazio teknologikora egokitzea.
Kontu akademiko hutsetatik haratago, hezkuntza funtsezko zutabea da berdintasun eta zuzentasun jarrera nahiz balioak bultzatzeko, baita lankidetza eta sormena pizteko ere, zeharkako gaitasun hoiek ezinbestekoak baitira berrikuntzarako, hots, gure gaur egungo gizartearen mugiarazteko“.
HEZKUNTZA
34
1. D ereduan matrikulatzeko eskubidea Nafarroa osoanEuskararen 18/1986 Foru Legearen aldaketarekin betetzeko eta akordio-programa jarraituz, hau da, hizkuntza aniztasuna sustatzea Nafarroako berezko bi hizkuntzen ezagutzatatik abiatuta, Nafarroa osora zabaldu da D ereduan matrikulatzeko eskubidea, baita eremu ez euskaldunean ere.
2. Laguntza programa: elkarbizitzarako eta eskola jazarpenari aurre hartzeko hezkuntza7 ikastetxe pilotutan, 2016-2017 ikasturtetik. Hezkuntzan elkarbizitza eta , eskola-jazarpen klasikoari nahiz IKT bidezkoari aurre hartzeko estrategiak eta metodologiak artikulatzen ditu, irakasleen formazio eta trebakuntza hobetuz bulling kasuak identi�katzeko, aurreikusteko eta esku hartzeko, hezkuntza komunitate osoa inplikatuz.
3. Gelako ikasle kopurua jaistea Haur eta Lehen HezkuntzanTaldeko 25 ikaslera jaitsi da ikasle kopurua 2016-2017 ikasturtean. Horrek 63 talde berriren sorrera eta 66 irakasleren kontratazioa ekarri du: 2.430.000 euroko inbertsioa.
4. LEP Lehen HezkuntzanLan eskaintza publikoa Lehen Hezkuntzan; bost urtetan egindako lehenengo LEP. 200 plaza deitu ziren hezkuntzako lan-talde organikoa �nkatzeko eta bitarteko izaera duten lanpostuak gutxitzeko.
5. Unibertsitate-ikerketaren aldeDoktorego programaren laguntza-deialdia berreskuratu da, ikerlari gazteek tesiak egin ditzaten Nafarroaren intereserako gaiez; nazioarteko egonaldiak egiteko laguntzak ere gehitu dira. Guztira, 52.500 euro 2016an; 376.000 euro, 2017an.
6. 0-3 zentroak: 1,1 milioi euroko partida gehitzea, tarifak merkatzekoErrentaren araberako tarteak gehitu dira, ordaindu beharrekoa jaisteko: tarifa-jaitsiera handiagoa errenta baxuenetan. Guraso bakarreko familiak eta familia ugariak modu espezi�koan gehitu dira.
7. Irasleen aldi baterako kontrataziorako aplikazio telematikoaAldi baterako irakasleak behar direnean erabiltzen da, bai sortutako premia berriei erantzuteko, bai ikasturtean zehar ordezkapenak egiteko. Kontratazioak azkartu dira.
8. Hezkidetza plana: bizi-proiektua berdintasunean garatzeko gaitasunakProgresiboki eta era integratuan ezarriko da Nafarroako hezkuntza sistema guztian, 0-3 urtetik 18 urtera arte, hurrengoak lantzeko: pertsona autonomia, independentzia eta enplegua, sexualitatea, elkarbizitza, indarkeria matxistari aurre hartzea, lidergoa, banakako eta taldeko ahalduntzea, ezberdintasunen kontzientzia eta aldaketarako gaitasuna.
9. Aniztasunaren Trataera Plana (borradorea) Ikasle guztiei kalitatezko erantzun hezigarria emateko, zuzentasunetik beharrizanak identi�katuz. Irailean Nafarroako Gobernuaren gardentasun webgunera gehituko da plana. Zaintzaile-kopurua hobetu da: 5.783 ordu 2016an; 7.000 ordu, 2017an.
10. Lansaio jarraitua ikastetxeetanBigarren zikloko Haur eta Lehen Hezkuntzako ikastetxeetan ezarritako lanaldi jarraituaren inguruko hausnarketa eta bozketa prozesua ahalbidetu da. 73 ikastetxek aukeratu dute lansaio jarraitua.
11. Landa eremuko eskolakLanda eremuko izaeradun 79 eskola daude Nafarroan. 2016-17 ikasturtean, eta Eskola Kontseiluak antolatutako jardunaldien harira egindako Landa-eremuko Eskolen monogra�koaren ondotik eratorritako lan-taldeak, landa eremuko eskolen egoera jaso duen dokumentua egin da etorkizuneko lan-ildoak jasoz. Lan-taldeak jarraipena izango du 2017-18an.
12. Lanbide Heziketaren Plan EstrategikoaHezkuntza, Garapen ekonomikoa, Eskubide sozialak eta Landa Garapena, Ingurumena eta Toki Administrazioa departamentuek uztailaren 3an aurkeztu zuten Lanbide Heziketa plana, dokumentua landu duten ehunka eragilerekin batera. Plana Espezializazio Adimentsuaren Estrategiako (Nafarroa-S3) estrategian ezartzen da. Era berean, Lanbide Heziketaren Nafarroako Kontseiluaren eraketa zabaldu da, 15 kidetik 25era.
D ereduan matrikulatzeko eskubidea Nafarroa osoan
Gelako ikasle kopurua jaistea Haur eta Lehen Hezkuntzan
Unibertsitate-ikerketaren
alde
0-3 zentroak: 1,1 milioi euroko partida gehitzea, tarifak merkatzeko
Hezkidetza plana:bizi-proiektua
berdintasuneangaratzeko gaitasunak
AniztasunarenTrataera Plana
(borradorea)Irasleen aldi baterako kontrataziorako aplikazio telematikoa
Laguntza programa: elkarbizitzarako eta eskola jazarpenari aurre hartzeko hezkuntza
1 2 3 5 76 8 9 10
LEP Lehen Hezkuntzan
4
Lansaio jarraitua ikastetxeetan
LanbideHeziketaren
Plan Estrategikoa
Landa eremuko
eskolak
11 12
MUGARRI NAGUSIAK
HEZKUNTZA
35
!
1.500.000
500.000
2.500.000
3.500.000
4.500.000
2012/13 2013/14 2014/15 2015/16 2016/17
3,170milioi € 2,765
milioi €
3,011milioi €
3,245milioi €
4,334milioi €
IKASLE KOPURUA GUTXITU DA HAUR ETA LEHEN HEZKUNTZANIturria: Nafarroako Gobernua.
DERRIGORREZKOAK EZ DIREN IKASKETAK ETA UNIBERTSITATEKOAK EGITEKO BEKAKIturria: Nafarroako Gobernua.
DATU AIPAGARRIAK:
Lehenengoz 2016-2017 ikasturtean
2.430.000 euroko inbertsioa 16-17 ikasturtean
63 talde gehiago sortu ziren
66 irakasle gehiago kontratatu ziren25
ikasle
gelako
HAUR ETA LEHENHEZKUNTZAN
HEZKUNTZA
36
!6.000.000€
4.000.000€
2.000.000€
10.000.000€
8.000.000€
14.000.000€
12.000.000€
18.000.000€
16.000.000€
20.000.000€
2012 2013 2014 2015 2016 2017
5,85milioi €
5,90milioi €
6,91milioi € 5,92
milioi €
7,86milioi €
17,1milioi €
600.000€
400.000€
200.000€
1.000.000€
800.000€
1.400.000€
1.200.000€
1.800.000€
1.600.000€
2.000.000€
2012 2013 2014 2015 2016 2017
614milaka €
662milaka €
623milaka €
752milaka €
1,37milioi €
1,51milioi €
INBERTSIOA HEZKUNTZA AZPIEGITURETAN
INBERTSIOA IKASTETXEEN MANTENTZE-LANETANIturria: Nafarroako Gobernua.
Iturria: Nafarroako Gobernua.
HEZKUNTZA
37
44.000.000
42.000.000
40.000.000
48.000.000
46.000.000
52.000.000
50.000.000
56.000.000
54.000.000
60.000.000
58.000.000
2012 2013 2014 2015 2016 2017
51,6milioi €
51milioi €
51,7milioi €
53,7milioi €
52,6milioi €
56,8milioi €
1.975(340 euro)
3.566671.520€
957(328 €/b.)313.810€
1.501(114 €/b.)170.724€
9
85(210 €/b.)17.850€
540(442 €/b.)238.491€
671.520€
MONITOREAK
ERAMANGARRI
CHROMEBOOK
CHROMEBOX
OE (DVD GABE)
OE (+ DVD)
OE (+ DVD)
NUPEN FINANTZAZIOA
INFORMATIKA EKIPOAK IKASTETXEETANIturria: Nafarroako Gobernua.
Iturria: Nafarroako Gobernua.
HEZKUNTZA
38
LANBIDE HEZIKETAREN PLAN ESTRATEGIKOA
75
50
25
125
100
175
150
225
200
250
2012/13 2013/14 2014/15 2015/16 2016/17 2017/18
185taldeak
190taldeak
189taldeak
192taldeak
193taldeak
206taldeak
*Urtekoaldaera
2,5%* 1,5%*
7%* NAFARROAKO ESPEZIALIZAZIO ADIMENTSUAREN ESTRATEGIAREN 6 ARLOETARA ZUZENTZEA ERREKURTSOEN %80
EMAKUMEAK IZATEA LANBIDE HEZIKETAN ARI DIREN IKASLEEN %45LANBIDE HEZIKETAK
LURRALDE OSOKO AKTIBITATE EKONOMIKOEN BEHARRIZANAK ASETZEA
%80KO LANERATZEA LORTZEA LANBIDE HEZIKETA IKASLEEN ARTEAN
12.000 IKASLETARA IRISTEA LANBIDE HEZIKETA ZIKLOETAN
ATZERRIAN PRAKTIKAK EGITEN DITUZTEN IKASLE-KOPURUAN 280RA IRISTEA
122 ESPEZIALITATE PRESTAKUNTZA ESKAINTZEA
METODOLOGIA AKTIBOAK APLIKATZEA LANBIDE HEZIKETA ZENTROEN %100EAN
TALDE KOPURUA LEHENENGO MAILAN, IKASTURTEZ IKASTURTE
ERAGIN ADIERAZLEAKIturria: Nafarroako Gobernua.
Iturria: Nafarroako Gobernua.
NAFARROA ZUREKIN AURRERA 2015-2017
OSASUNA
“Osasuna -eta horretaz baliatzeko eskubidea- ongizatearen gizarte deitzen dugun horren zutabe nagusietakoa da. Nafarroan, Osasunbidea-Nafarroako Osasun Zerbitzua izateko zoriona dugu, gure gizartearen oinarrizko baliabidea baita: kalitateko zerbitzua da milaka profesionalen lan bikainari esker, egunero-egunero frogatzen digutenez.
Gobernu honek arlo honetan duen konpromisoa Osasunari merezi bezalako aurrekontua ematea da. Horregatik, osasuna da Nafarroako gizartearen zerga-esfortzuaren helburu nagusia.
Esfortzuak, jakina, aurrekontuan egin ziren murrizketen eragin kaltegarria desagerraraztea du helburu, baita egoera hobetzea ere behar diren azpiegiturez eta langileez hornituz. Horri begira egin ditugu ahaleginak, enpleguaren eskaintza publikoan eta ebakuntza-geletako inbertsioetan bereziki. Gainera, itxaron-zerrendak ere murriztu ditugu, aurrera egin dugu berdintasunean botiken koordainketarako laguntzak ezarriz, eta zerbitzu publikoen defentsa egin dugu, konparazio batera, ospitaleko lehengo sukalde sistemara itzuliz.
Gerora begira, transformazio handiak egin behar dira osasun arloan, eta hori egiteko konpromisoa hartua dugu. Horretan, funtsezkoa da berrikuntzei arreta ematea, berrikuntzak aurkikuntza teknologikoetarako bide baitira, eta, dudarik gabe, errotik aldatuko baitute gaur egun ezagutzen dugun osasun laguntza“.
OSASUNA
40
MUGARRI NAGUSIAK
Osasun arretarako eskubide unibertsala bermatua
Koloneko edo ondesteko minbizia garaiz detektatzeko programaren hedapena
Ospitalegunekolarrialdiak
hobetzeko plana
Paziente kronikoen programaren hedapena
Probadiagnostikoakasteburuetan
Sexu- eta ugalketa-osasunaren arloko
politika berria
NUPNafarroako
OsasunIkerketarako
Institutuansartzea
Ospitalegunean,haurren 4.
solairuareneraberritzea
Laneko giroaren gaineko 1. inkesta Osasunbideko langileei
Itxaron zerrendak murrizteko estrategia integrala
1. Osasun arretarako eskubide unibertsala bermatuaOsasun arretaren unibertsaltasuna pertsona ororentzat bermatua Nafarroan bizi diren lehen egunetik.
2. Itxaron zerrendak murrizteko estrategia integralaItxaron zerrendak murrizteko estrategia ezarri da, epe labur, ertain eta luzerako neurriekin.
3. Koloneko edo ondesteko minbizia garaiz detektatzeko programaren hedapena2016ko urtarriletik, Nafarroa osoko 50 eta 69 urte bitarteko 64.255 pertsona gehiago joan dira sartzen programa honetan.
4. Ekitatea eta familiendako aurrezpena, pneumokokoaren aurkako txertoarekinPneumokokoaren aurkako txertoa lortzeko ekitatea bermatu da, eta txertoa eman zaion haur bakoitzeko 305 euro aurreztu dute familiek.
5. Ospitaleguneko larrialdiak hobetzeko planaPaziente larriak artatzeko denborak murrizteko plana, beste
ekintza batzuen artean, plantilla handitzea eta ekipamendua eskuratzea dakarrena.
6. Paziente kronikoen programaren hedapenaNafarroako herritar guztiak artatzen dituzten 56 oinarrizko osasun eskualdeetara hedatu da estrategia, oso ohikoak diren bost eritasunetarako: diabetesa, bihotz-gutxiegitasuna, dementzia, �bromialgia eta eskizofrenia.
7. Laneko giroaren gaineko 1. inkesta Osasunbideko langileei 4.226 profesionalek parte hartu dute Osasunbideko langileen gogobetetasun maila eta iritzia ezagutu eta hobekuntza ekintzak ezartzeko egin den 1. inkestan.
8. Proba diagnostikoak asteburuetan2016ko urritik aitzina, Ospitalegunean asteburuetan ere egiten dira proba diagnostikoak, itxaron zerrendak murrizteko eta herritarrek eskurago izan ditzaten.
9. Sexu- eta ugalketa-osasunaren arloko
politika berria Dekretu berria sare publikoan haurdunaldiaren borondatezko etendura bermatzeko, beste prestazio batzuen artean.
10. Reina Sofía Ospitalean teleiktusa abiarazteaTuteran teleiktusa ezartzea, patologia hori berehala tratatu ahal izateko eta, hala, eskualdeen arteko ekitatea hobetzeko.
11. Ospitalegunean, haurren 4. saolairuaren eraberritzeaHaurren 4. solairuaren eraberritzea ospitaleratze baldintzak eta profesionalen lantokia hobetzeko.
12. NUP IdiSNAn sartzeaNUP Nafarroako Osasun Ikerketarako Institutuan sartzeko akordioa, funtsezkoa baita Nafarroarako estrategikoa den proiektuaren jarraipena bermatzeko.
13. Onkohematologiako eguneko ospitalearen irekiera TuteranReina Sofía ospitaleko onkohematologia arloaren berritzeari
esker, pazienteei eskaintzen zaien arretaren kalitatea eta segurtasuna hobetuko da.
14. Ospitaleguneko sukaldeen lehengoratzeaSukaldeen kudeaketa publikoa berreskuratzea, elikaduraren kalitatea hobetzeko, sendatze terapeutikorako funtsezko laguntza baita.
15. Kirofano berrien irekiera OspitaleguneanAzken belaunaldiko teknologiaz hornituriko 8 kirofano berri martxan jartzea. Horiei esker, urtean 700 bat ebakuntza gehiago egin ahal izanen dira.
16. Laneko istripuen prebentziorako programa berriaOsasun Publikoaren Institutuaren bisitaldi kanpaina laneko istripu gehien izaten duten jarduera ekonomikoetako enpresetara, istripuak eta bestelako kalteak murrizteko xedearekin.
17. Koordainketa farmazeutikorako laguntzakNafarroak diruz laguntzen du koordainketa farmazeutikoa. 242.000 onuradun izan daitezke eta 2.000.000 euroko kostua aurreikusi da.
1 2 3 5 76 8 9 10 11 12 17
Ekitatea eta familiendako aurrezpena, pneumokokoaren aurkako txertoarekin
4 14 16
Koordainketa farmazeutikorako laguntzak
Tuteran teleiktusa abiatzea
13
Onkohematologiako eguneko ospitalearen irekiera Tuteran
15
Kirofano berrien irekiera Ospitalegunean
Ospitalegunekosukaldeen
lehengoratzea
Laneko istripuen prebentziorako
programa berria
OSASUNA
41
800
600
1.200
1.000
20122011 2013 2014 2015 2016 2017
1,6%
5,9% 856milioi €
6,3%
1047milioi €
5,5%
0 0 00
120
313
215
350
150
200
250
300
50
100
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
LAN PUBLIKOAREN ESKAINTZAK
OSASUN ARLOKO AURREKONTUAIturria: Nafarroako Gobernua.
Iturria: Nafarroako Gobernua.
OSASUNA
42
LEHENBIZIKO KONTSULTA Iturria: Nafarroako Gobernua.
ITXARON ZERRENDAK
54.531pertsona
36.112pertsona
30.000
45.000
60.000
15.000
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
DATU AIPAGARRIAK:
2015eko ekainean baino 9.875 paziente gutxiago lehenbiziko kontsulta baten zain.
2015eko ekainean baino 13 egun gutxiago lehenbiziko kontsulta baten zain.
LEHENBIZIKO KONTSULTA
OSASUNA
43
ITXARON ZERRENDAK
2.232pertsona
442pertsona
2.000
1.000
3.000
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
9,810personas
7.747pertsona
9.810pertsona
7.422pertsona
8.000
12.000
4.000Jun
2011Jun
2012Jun
2013Jun
2014Jun
2015Jun
2016Jun
2017
DATU AIPAGARRIAK:
PRIMERA CONSULTA
2015eko ekainean baino 404 pertsona gutxiagok gainditzen dute Berme Kirurgikoen Legean ezarritako itxarote denbora
BERMEEN LEGETIK KANPO DAUDEN PAZIENTEAK
2015eko ekainean baino 1.267 paziente gutxiago ebakuntza baten zain
2015eko ekainean baino 15 egun gutxiago ebakuntza baten zain.
EBAKUNTZA KIRURGIKOAK
Iturria: Nafarroako Gobernua.
EBAKUNTZA KIRURGIKOAK
BERMEEN LEGETIK KANPO DAUDEN PAZIENTEAKIturria: Nafarroako Gobernua.
OSASUNA
44
51, 9ohe
105,8ohe
40
20
80
60
120
100
2015eko ekaina 2017ko ekaina
EKOGRAFOGEHIAGO
osasun etxeetan
8135.000€
ERAGINKORRAGOAKIZATEKO
440.000€26
OINARRIZKO OSASUN
LAGUNTZAKO
2016 20172 2015
ETXEKO OSPITALERATZEKO OHE KOPURUA
OSASUN ETXEETAKO EKOGRAFO KOPURUAIturria: Nafarroako Gobernua.Iturria: Nafarroako
Gobernua.
OSASUNA
45
ORDAINDUKO DUTE GEHIENEZ
ORDAINDUKO DUTE GEHIENEZ
45.000PENTSIODUNEK
197.000JARDUNEKO PERTSONAK
NAFARROAK DIRUZ LAGUNDUKO DU FARMAZIA-GASTUAREN KOORDAINKETA
BALIZKO ONURADUN242.000
8,232,6
€/HIL
€/HIL
6.000€ eta 18.000€ arteko errentak dituzten pentsiodunen egoera ez da aldatuko, jada 8,23€
ordaintzen baitute gehienez hilean.
6.000€ eta 18.000€artekoerrentekin
6.000€-tikbeheitiko errentekin
KOORDAINKETA FARMAZEUTIKOA
NAFARROA ZUREKIN AURRERA 2015-2017
KULTURA, KIROLA ETA GAZTERIA
“Kultura denon ondarea da, eta hala dela aintzat hartuz zaindu beharko genuke erakunde publikoetan, baliabide eta aurrekontu egokiak ziurtatuz.
Sormen industriak estrategikoak dira Nafarroako etorkizuneko garapenerako. Halaxe erabaki da S3-an, eta, horregatik, Nafarroako sare artistiko kulturalari laguntzea izan da gure funtsezko helburua, 948 Merkatua izeneko ekimenaren bitartez, esate baterako.
Kirolari dagokionez, protagonismoa oinarrizko kirolari ematea izan da funtsezko helburua, lehenbizi federazioekin lan eginez. Besteak beste, zerga-malgutasunerako neurri bat onetsi da, irabazi-asmorik gabeko kirol entitateek kudeaketa lana errazago egin dezaten.
Gazteriaren arloan, argia da gobernu honen filosofia: zeharkako elementua da, gobernu honen arlo guztietako zeregina blaitzen duena. Garbi dugu, bestalde, gazteriaren arloko politikak garatzeko, protagonista nagusiekin batera egin behar dela lan, gazteekin alegia. Halaxe egin da, adibidez, Gazteriaren arlorako Estrategia eta Planarekin, zeinean entitateen, elkarteen eta partikularren 536 ekarpen bildu baitira“.
KULTURA, KIROLA ETA GAZTERIA
47
KULTURA
1. Sormenaren industria sustatzeaKulturaren parte-hartzea Eskualdeko Plan Estrategikoaren batzorde publikoan eta plataforma estrategikoan eta RIS3 planteamendua. Sormenaren industria sartzea eta abian jartzea “948 Merkatua”, arteen Nafarroako lehen azoka.
2. Etapa berria Baluarte Fundazioan, NOS barne hartuz Zuzendaritza propio berriarekin eta NICDO sozietate publikotik bereizirik, Fundazio horrek bere gain hartu du Nafarroako Orkestra Sinfonikoa, haren jarraitutasuna bermatuz, eta programazio ildo berriak irekiz.
3. Lehiaketa publikoak zuzendaritza berrietarakoEtapa berria hasia duen Baluarte Fundazioan, lau emakumek batera zuzentzen duten UAGZn, eta Baluarte Fundazioarekin lankidetzan Kultura Zuzendaritza Nagusiak antolatzen dituen jaialdi nagusietako zuzendaritza artistikoetan.
4. Aurrekaririk gabeko parte-hartze prozesua Kulturan eta KPE martxan jartzea601 ekarpen jaso dira Kulturaren Plan Estrategikoa egin aurretik Kultura Zuzendaritza Nagusiaren ekintza planerako antolatu den parte-hartze prozesuan.
5. Funts gehiago liburutegietarako380.000 euroko lehiaketa publikoa liburuak eta ikus-entzunezko materialak erosteko, 2016an erosketetarako zegoen aurrekontua bikoiztuz. 6. “Landarte”, arte eta landatartasun programa, abian jartzeaArte eta landatartasun programaren lehen edizioa 10 herritara iritsi da, herritarrak arte proiektu kolektiboetan inplikatuz.
7. Musikako eta arte eszenikoetako artxiboaMusikaren, dantzaren eta antzerkiaren ondare dokumentalarekiko konpromisoa, kasu batzuetan kontserbazio egoera larrian baitago.
KIROLA ETA GAZTERIA 8. Kirol eta kultura entitateentzako �skalitatea malgutzeaKirol entitateei aholku emateko bulego bat abian jartzea, gida bat argitaratzea eta Nafarroako zenbait tokitan prestakuntza ematea. 9. “Kirola eta Emakumea” Plana eta “Kirolaren Balioak” Plana Emakumeak kirolean presentzia izan dezan laguntzea eta kirolaren balioen aldeko apustua egitea, gatazketarako bitartekaritza zerbitzu berria eskainiz; lehen bi hilabeteetan, 11 kasu erregistratu dira zerbitzu horretan. 10. Miguel Indurain FundazioaFundazio publikotzat jotzen da, Kontuen Ganberaren aholkuekin bat. Goi errendimenduko kirolari laguntzeko helburuarekin jarraitzen du eta, horrez gain, prestakuntza edo ikerketa ekintzak egiten ditu, besteak beste.
11. Navarra Arena irekitzeko plana2018ko irailean irekiko dela aurreikusten da. Bertan izanen dira NKGIren egoitza eta federazioak. Kudeaketa publikoaren aldeko apustua egin du, NICDO sozietate publikoaren bitartez.
12. Gazteriaren Estrategia 2017-2020 eta Gazteriaren II. Plana 2017-2019Gobernua Gazteriaren arloko politikekin konprometitzen duten 153 ekintza, departamentu guztietakoak. Prozesu horretan 3000 gaztek baino gehiagok hartu dute parte.
13. Aurrekontu parte-hartzaileak30.000 euroko aurrekontua, gazteen ekimenez egiten diren proposamenetarako.
Sormenaren industria sustatzea
Lehiaketa publikoak zuzendaritza berrietarako
Funts gehiagoliburutegietarako
“Landarte”, arte eta landatartasun programa, abian jartzea
Kirol eta kulturaentitateentzako
�skalitatea malgutzea
“Kirola eta Emakumea” Plana eta“Kirolaren Balioak” Plana
Gazteriaren Estrategia 2017-2020eta Gazteriaren II.Plana 2017-2019
Navarra Arenairekitzeko plana
Musikako eta arte eszenikoetako artxiboa
Etapa berria Baluarte Fundazioan, NOS barne hartuz
1 2 3 5 76 8 9 10 11 12
Aurrekaririk gabeko parte-hartze prozesua Kulturan eta KPE martxan jartzea
4
Miguel Indurain Fundazioa
13
Aurrekontuparte-hartzaileak
MUGARRI NAGUSIAK
KULTURA, KIROLA ETA GAZTERIA
48
30.000.000€
20.000.000€
10.000.000€
40.000.000€
50.000.000€
2016 2017
%10,5
42.490milioi €
46.987milioi €
1.000.000€
4.000.000€
5.000.000€
2.000.000€
3.000.000€
2015 2016 2017
3,09milioi €
3,42milioi €
4,21milioi €
1.000.000€
4.000.000€
5.000.000€
6.000.000€
2.000.000€
3.000.000€
2015 2016 2017
4,76milioi €
5,39milioi €
6,05milioi €
AURREKONTUAREN GEHIKUNTZA 2016-2017
NKGI-KO LAGUNTZEN DEIALDIETARA BIDERATURIKO AURREKONTUAIturria: Nafarroako Gobernua.
Iturria: Nafarroako Gobernua.
Iturria: Nafarroako Gobernua.
KULTURAKO LAGUNTZEN DEIALDIETARA BIDERATURIKO AURREKONTUA
Departamentuaren (hasierako) aurrekontua gehitu da: %10,5
KULTURA, KIROLA ETA GAZTERIA
49
EKARPEN
(90 parte-hartzaile)
3.182INKESTA
(173 gazte)
PARTE-HARTZE LANTEGI
MAHAI TEKNIKO
ESKUALDEKO FORO
10
536
10
IZAN ZIREN
8
PARTE-HARTZEA: GAZTERIAREN II. PLANAIturria: Nafarroako Gobernua.
KULTURA, KIROLA ETA GAZTERIA
50
8.488pertsona
6.946pertsona
8.000
7.000
6.000
5.000
4.000
3.000
2.000
1.000
9.000
maiatza 2015 maiatza 2017
33.645pertsona
35.380pertsona
40.000
35.000
30.000
25.000
20.000
15.000
10.000
5.000
45.000
maiatza 2015 maiatza 2017
LANGABEZIAREN BEHERAKADA
GIZARTE SEGURANTZAKO AFILIAZIOEN GEHIKUNTZAGazteen Gizarte Segurantzako afiliazioa (<30 urte).
Langabeziaren bilakaera gazteen artean (<30 urte).
Iturria: Egileek prestatua, afiliazio datuak erabilita (Gizarte Segurantzako Diruzaintza). Hilabete bakoitzeko azken eguna.Iturria: Egileek
prestatua, Enplegu Zerbitzu Publikoen Informazio Sistemaren (SISPE) datuak erabilita.
GAZTERIA. JOERA ENPLEGU ZIFRETAN
NAFARROA ZUREKIN AURRERA 2015-2017
LANDA GARAPENA, INGURUMENAETA TOKI ADMINISTRAZIOA
“Nafarroa, berriki arte, abeltzaintzan eta nekazaritzan oinarritutako lurraldea izan da. Gure indarguneetako bat izan da, baita nortasun ikur ere, industria bizkortu zen arte eta herrietatik hirietarako migrazioa gertatu zen arte.
Lurralde-kohesioan aurrera egiteko oinarriak finkatu dira, eta, Nafarroako garapen jasangarrirako, aldaketa klimatikoaren kontrako borroka eta natur baliabideen optimizazioa dira zutabe.
Planak eta neurriak ezarri ditugu Nafarroan bizi diren pertsona guztiek, beren hurbileneko ingurunean, herri handietan eta hirietan bizi direnen mailako dotazioak eta prestazioak izan ditzaten eta ez kaskarragoak.
Gure departamentuak herrietako bizimodu garaikidea eraikitzeko abian jartzeko politiken zutabeak hauek dira: gure herrietako bizilagunen protagonismoa, Nafarroako Landa Garapeneko 2014-2020ko Plana, toki erreformaren proposamena, aldaketa klimatikoaren kontrako borroka eta uraren kudeaketa. Politika horiek guztiak bat heldu dira Garapen Jasangarrirako 2030eko Agendaren eginkizun eta helburuak“.
LANDA GARAPENA, INGURUMENA ETA TOKI ADMINISTRAZIOA
52
1. Nafarroako Landa Garapeneko 2014-2020ko Plana onetsi da, eta 320 milioi euroz hornituAurreko Gobernuak prestaturiko programari Bruselak egindako oharrak zuzendu dira (400dik goiti).
2. Udalen gastuetarako aurrekontua handitu daPrograma-akordioarekin bat, KPI + 2 puntuko gorakada aplikatzen da urtero, toki entitateen �nantza iraunkortasuna bermatzeko.
3. Hasiera eman zaio Nafarroako Toki Administrazioa Berritzeko ProzesuariEztabaida toki entitateen eskumenen banaketaz, antolaketaz eta �nantzaketaz, toki administrazioa modernizatzeko eta arrazionalizatzeko eta autonomia handiagoa emateko.
4. 100 milioi euro toki entitateen inbertsioak �nantzatzekoToki Azpiegituren 2017-2019ko Planari buruzko Foru Legea onetsi da. Oinarrizko azpiegitura eta instalazio hobeak jarriko dira gure herrien eskutan.5. Nafarroako Hondakinen 2017-2027ko Plana onetsi da Nafarroa erreferentziazko gizarte bilakatu nahi dugu ekonomia zirkularrari dagokionez, gutxitzeko, berrerabiltzeko, konpontzeko eta birziklatzeko araua aplikatuz.
6. Erribera edateko, industriarako eta ureztatzeko uraz hornitzeko aukeren gaineko azterlana aurkeztu daNafarroako Gobernuak bere konpromisoa eta borondatea adierazi du Nafarroako Erriberaren eskakizunak betetzeko, ureztatzeko eta edateko kalitatezko urari dagokionez.
7. Nafarroako sektore ekologikoaren aldeko apustuaLehen aldiz, unitate berariazkoa sortu da ekoizpen mota honen aldeko apustua egiten duten nekazari eta abeltzainei zerbitzu osoa eskaintzeko eta horren inguruko estrategia moldatzeko.
8. Landa Garapeneko 2014-2020ko Programaren aldaketak onetsi dira 14 milioi euro, nekazaritza, ingurumen eta ekologia arloko neurrietan eta naturak mugatutako eskualdeetan, baita Nafarroako tokiko ekintza taldeetan, bidea egiten hasteko eredu jasangarriagoetara.
9. Klima aldaketari buruzko ibilbide-orriaren zirriborroa aurkeztu daZeharkakotasunez erabiltzeko tresna izanen da, neurriak hartzeko aukera emanen duena berotegi efektuko gasak murrizteko, kalteak apaltzeko eta tenperaturen igoeraren ondorioetara egokitzeko.
10. Nafarroako kontserbazio bereziko eremuen xedeak, lehentasunak eta ekintza ildoak de�nitu diraBurutzapena eman dio Nafarroako Natura Sareko naturgune babestuak kudeatzeko planen prestaketari. Europaren galdea zen, 2011rako bururaturik egon behar zuena.
Nafarroako Landa Garapeneko 2014-2020ko Plana onetsi da, eta 320 milioi euroz hornitu
Hasiera eman zaio Nafarroako Toki Administrazioa Berritzeko Prozesuari
NafarroakoHondakinen
2017-2027koPlana onetsi da
Erribera edateko, industriarako eta ureztatzeko uraz hornitzeko aukeren gaineko azterlana aurkeztu da
Landa Garapeneko2014-2020koProgramaren
aldaketak onetsi dira
Klima aldaketari buruzkoibilbide-orriaren
zirriborroa aurkeztu da
Nafarroako sektore ekologikoaren aldeko apustua egin da
Udalen gastuetarako aurrekontua handitu da
1 2 3 5 76 8 9 10
100 milioi euro toki entitateen inbertsioak �nantzatzeko
4
Nafarroako kontserbazio bereziko eremuen xedeak, lehentasunak eta ekintza ildoak de�nitu dira
MUGARRI NAGUSIAK
LANDA GARAPENA, INGURUMENA ETA TOKI ADMINISTRAZIOA
53
SEKTORE EKOLOGIKOA
NATURAK MUGATUTAKOESKUALDEAK EDO BERARIAZKO BESTE MUGA BATZUK DITUZTENAK
GUZTIRA: 14.009.000€
NEKAZARITZA, INGURUMENA ETA KLIMA
TOKIKO GARAPENA
981.000€
2.950.000€
1.528.000€
8.550.000€
DATU AIPAGARRIAK:
NPEAren KUDEAKETA EFIZIENTEA
LANDA GARAPENEKO PLANAREN EXEKUZIOA
%50,83
%13,81
DEITUA
GAUZATUA
100 milioi €/urteko
161,6 milioi €
49,9 milioi €
12.713 hartzaile
49milioi € %15,5
5milioi € %1,6
97milioi € %30,4
Ustiategien bideragarritasuna, lehiakortasuna eta berrikuntza eta oihanen kudeaketa jasangarria hobetzea
Elikakatearen antolaketa sustatzea
Nekazaritzarekin eta oihangintzarekin loturiko ekosistemak berrezartzea, zaintzea eta hobetzea
Baliabideen e�zientzia sustatzea eta karbono gutxi erabiliko duen ekonomiarako trantsizioa sostengatze
Gizarteratzea, pobreziaren gutxitzea eta garapen ekonomikoa sustatzea landa eremuetan
Beste batzuk
119milioi € %37,5
46milioi € %14,6
1,3milioi € %0,4
LANDA GARAPENEKO 2014-2020KO PLANAREN LEHENTASUNEZKO EREMUAK.
LGParen ALDAKETA: 14 MILIOI EKOIZPEN EREDU JASANGARRIAK INDARTZEKO.Iturria: Nafarroako Gobernua.
Iturria: Nafarroako Gobernua.
LANDA GARAPENA, INGURUMENA ETA TOKI ADMINISTRAZIOA
54
11,2milioi € %26
13,5milioi € %32
5milioi € %12
6,6milioi € %15
4,7milioi € %11
1,4milioi € %3
0,6milioi € %1
Hornidura eta saneamenduko sareak
Zoladurak eta sareak
Zoladurak sarerik gabe
Argiteria publikoa
Azpiegiturak eta ekipamenduak araudira egokitzea
Bizitokietarako bideak
Lurzatiak
6 milioi € %26
17 milioi € %74
3.000 biztanletik gora duten entitateak
3.000 biztanle edo gutxiago dituzten entitateak
2017-2019KO TIP BERRIAREN 100 MIL IOIEN BANAKETA, PROGRAMEN ARABERA
DATU AIPAGARRIAK:
DIRU GEHIAGO TOKI ENTITATEEN INBERTSIOETARAKO
AURREKONTU HANDIAGOA UDALEN GASTUETARAKO
TRANSFERENTZIA ARRUNTEN FUNTSA
ZERGA HOBARIEN KONPENTSAZIOA
2016
2017
33,3 milioi €/urteko(urteko batezbestekoa, 2017-2019an)
4 milioi €(2015aren aldean)
2,6 milioi €(2016aren aldean)
2,9 milioi €
34 MILIOI EURO, INBERTSIO PROGRAMAKOAK
43 MILIOI EURO, TOKI PROGRAMAZIOKOAKIturria: Nafarroako Gobernua.Iturria: Nafarroako
Gobernua.
Iturria: Nafarroako Gobernua.
23 MILIOI EURO, LIBREKI ERABAKITZEKOAK
4 milioi € %12
0,1 milioi €
9,5 milioi € %28
20,4 milioi € %60
Uraren goi-hornidura
Hondakinen tratamendua
Banda zabala
Azterketa eta proiektuak
LANDA GARAPENA, INGURUMENA ETA TOKI ADMINISTRAZIOA
55
DATU AIPAGARRIAK:
HIRIGINTZA PLANEN DESBLOKEOA
NAFARROAKO HONDAKINEN PLANA
+50.541
2.365
130
udal plan orokor onetsi dira
lankidetzahitzarmen sinatu dira udalekin
Lankidetza hitzarmen bidean daude udalekin sinatzeko
Udalek definitu dituzte lurraldea okupatzeko estrategia eta ereduak (LOEE)
Bisitatik goiti Nafarroako Hondakinen Planaren webgunean
Ekarpen norbanakoenak
Alegazio
10
10
4
7
19,1milioi €
22,5milioi €
27,1milioi €
20milioi €
2,4milioi €
2,4milioi €
3milioi €
24milioi €
16,6milioi €
10.000.000€
5.000.000€
20.000.000€
15.000.000€
25.000.000€
30.000.000€
2015 20172016
Lurralde Antolamendua
Ingurumena
LA+I
Gaikako bilketaGaika biltzea etxeko eta saltokietako hondakinen %65
Hondakin organikoen gaikako bilketa nahitaezkoa herritarren %100era zabaltzea
+GEHIAGO
Hondakinak%10 gutxiago 2020an eta %12 gutxiago 2027an
-GUTXIAGO
Enplegua350 lanpostu inguru sortzea
ErrefusaErrefusa gutxitzea, %35 izan dadin
TratamenduaErrefusaren %100 tratatzea
IsurketaZabortegira doan errefusa %63tik %25era pasatuko da
AURREKONTUAREN BILAKAERA INGURUMENEAN ETA LURRALDEAREN ANTOLAMENDUAN
2017-2027KO NHParen XEDEAKEtxeetako eta saltokietako hondakinakIturria: Nafarroako Gobernua.
Iturria: Nafarroako Gobernua.