NADWRAŻLIWOŚĆ TYPU III PATOMECHANIZM POWIĄZANE JEDNOSTKI CHOROBOWE.

NADWRAŻLIWOŚĆ TYPU III

PATOMECHANIZMPOWIĄZANE JEDNOSTKI CHOROBOWE

Stan spaczonej odpowiedzi immunologicznej

Osiąga duże nasilenie, ma nieprawidłową formę

Prowadzi do uszkodzenia tkanek

Zapoczątkowywuje proces chorobowy

NADWRAŻLIWOŚĆ

Kompleksy immunologiczne powstałe w wyniku reakcji przeciwciała i antygenu, po aktywacji dopełniacza odkładają się w tkankach

USZKODZENIE TKANKI

TYP III

ANTYGEN(Y) PRZECIWCIAŁA ( opcjonalnie ) SKŁADNIKI DOPEŁNIACZA ODKŁADANIE SIĘ KOMPLEKSU

INICJACJA PROCESU ZAPALNEGO

Kompleks immunologiczny

Wielkość kompleksów immunologicznych

Powinowactwo i klasa przeciwciał

Dopełniacz

Miejscowe warunki mikrokrążenia

Specyfika tkanki

CZYNNIKI SPRZYJAJĄCE ODKŁADANIU KOMPLEKSÓW W TKANKACH

Małe : powstają gdy przeważa antygen, usuwane wraz z udziałem erytrocytów przez nerki i wątrobę

Duże : mała ilość antygenu, duża ilość swoistych przeciwciał obecna w ustroju. Szybko wychwytywane przez kom. żerne wątroby i śledziony

Średnie: łatwo precypitują w tkankach, NAJSILNIEJSZE DZIAŁANIE PATOGENNE !

§Wielkość kompleksów

Duże powinowactwo przeciwciał : tworzenie dużych agregatów, szybko usuwane, SŁABO patogenne

Kompleksy zawierające przeciwciała silnie aktywujące dopełniacz : IgG1, IgG3 odgrywają kluczowe znaczenie w destrukcji tkanek

Uczestniczą tu IgG i IgM, rzadziej IgE i IgA

Powinowactwo i klasa przeciwciał

+ : może hamować odkładanie się kompleksów w tkankach ( wątroba łatwiej wychwytuje duże kompleksy )

- : nasila stan zapalny po przyłączeniu się do kompleksów JUŻ ODŁOŻONYCH W TKANKACH

Brak składników, osłabienie aktywności dopełniacza

Sprzyja grupowaniu się agregatów w tkankach

Dopełniacz

Ułatwione osadzanie

W naczyniach w których zaburzona jest PŁYNNOŚĆ PRZEPŁYWU KRWII i występuje

WYŻSZE CIŚNIENIE ( np. kłębuszki nerkowe)

Miejscowy stan zapalny

Zwiększona przepuszczalność naczyń

Miejscowe warunki mikrokrążenia

KŁĘBUSZKI NERKOWE , KOMÓRKI MEZANGIUM

Posiadają receptory dla DOPEŁNIACZA ( CR1 ) co ułatwia wychwytywanie i wiązanie kompleksów

Wyłapywane są również ANTYGENY które sprzyjają tworzeniu się kompleksów na miejscu w miejscu wychwytu

Specyfika tkanki

ODKŁADANIE KOMPLEKSÓW

wstęp do PROCESU ZAPALNEGO

Dopełniacz inicjuje kolejne etapy zapalenia

Neutrofile, bazofile, trombocyty, wydzielanie mediatorów

Powstawanie mikrozakrzepów ( trombocyty ), KOMÓREK ŻERNYCH ( neutrofile uwalniające enzymy i rodniki ) jest główną przyczyną destrukcji tkanek

W uszkodzonych tkankach obserwuje się odkładanie WŁÓKNIKA

Długotrwały kontakt tkanek zapalnych z antygenem może prowadzić do ZMIAN NIEODWRACALNYCH

Destrukcja tkanek

Formy reakcji :

A- Kompleksy tworzą się in situ ( po miejscowym wniknięciu antygenu)

B – krążące kompleksy odkładają się w różnych tkankach, co jest uzależnione od

krążenia antygenu we krwi

Przykłady reakcji patologicznych

Jest modelem miejscowego uszkadzania tkanek przez kompleksy immunologiczne

Podanie antygenu osobnikowi o dużym stężeniu IgG wiążących dopełniacz doprowadza do reakcji miejscowej charakteryzującej się zaczerwienieniem, obrzękiem i naciekiem z neutrofilów i następnie makrofagów.

Powstający kompleks antygen-przeciwciało po przyłączeniu dopełniacza aktywuje wytwarzanie anafilotoksyn, które powodują degranulację bazofilów i działają przyciągająco na neutrofile, które fagocytują te kompleksy.

Reakcja Arthusa

Zewnątrzpochodne alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych: płuco farmera, płuco

hodowcy pieczarek, płuco hodowcy gołębi

Przyczyną jest codzienny kontakt z danym antygenem w postaci rozproszonej w powietrzu

Zapalenie obejmuje najniższe piętra układu oddechowego

Wysokie miano swoistych precypitujących przeciwciał

W badaniu histologicznym pojawiają się nacieki z limfocytów CD8+ oraz piankowatych makrofagów w tkance śródmiąższowej, oskrzelikach i pęcherzykach płucnych.

Naciekom tym towarzyszą słabo uformowane ziarniniaki oraz wielojądrzaste komórki olbrzymie rozrzucone w obrębie płuc, a także okołooskrzelikowe włóknienie i skupiska tkanki limfoidalnej.

Zewnątrzpochodne alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych c.d.

Może przyjąć postać ostrą, podostrą lub przewlekłą

W ostrej postaci choroby objawy pojawiają się po upływie 4-12 godzin od chwili ekspozycji na czynnik sprawczy.

Występują wówczas gorączka, dreszcze, duszność, kaszel oraz w badaniu osłuchiwaniem trzeszczenia nad polami płucnymi. W badaniach laboratoryjnych stwierdza się przemijającą leukocytozę.

Poprawa stanu klinicznego następuje w ciągu 24-48 godzin, jeżeli chory nie jest ponownie narażony na kontakt z alergenem.

W przewlekłej postaci choroby obserwuje się podstępne narastanie duszności. Towarzyszy temu najczęściej przewlekły kaszel, utrata masy ciała oraz zmniejszona tolerancja wysiłku.

Występuje po 4-14 dniach po podaniu obcego białka ( np. surowica przeciwtężcowa)

Okres narastania swoistych przeciwciał pacjenta przy względnym nadmiarze antygenu

Naczynia włosowate skóry, kłębuszki nerkowe, stawy – powoduje przemijający odczyn zapalny

Objawy: pokrzywka na skórze, z uczuciem pieczenia i świądu. Bąble pokrzywkowe mogą się pojawić również na błonach śluzowych, dając objawy nieżytu nosa, krtani i oskrzeli, a nawet astmie.

Uogólniona patologia: Choroba Posurowicza

Nieswoiste zapalenie stawów, zmiany pozastawowe Proces zapalny dotyczy błony maziowej stawów:

ulega pogrubieniu, obrzękowi, czasem przekrwieniu

W błonie maziowej powstają następnie nacieki limfocytów i komórek plazmatycznych.

Pogrubiona błona powoduje ograniczenie ruchomości stawu. W przebiegu choroby występuje początkowo osteopenia (później osteoporoza - szczególnie okołostawowa) oraz nadżerki nasad kostnych

Poprzez zmniejszenie zakresu ruchomości stawów, dochodzi do zaniku mięśni w okolicy zmienionego chorobowo stawu

Reumatoidalne zapalenie stawów

choroba autoimmunologiczna, należąca do grupy toczni rumieniowatych, rozwijająca się na tle złożonych i niejasnych zaburzeń układu odpornościowego, doprowadzająca do procesu zapalnego wielu tkanek i narządów

Toczeń rumieniowaty układowy

glomerulopatia wtórna zapalna, w której uszkodzenie miąższu nerek spowodowane jest toczniem rumieniowatym układowym. Do zmian w nerkach dochodzi u około 50% przypadków

Nefropatia toczniowa

zaliczana do grupy kolagenoz choroba w której obrazie dominuje martwicze zapalenie tętnic o średnim i małym kalibrze, nieobejmujące jednak tęczniczek, żyłek i włośniczek

niektóre antygeny bakteryjne czy wirusowe (zwłaszcza HCV i HBV) mogą zapoczątkowywać aktywację układu dopełniacza i aktywację neutrofilów prowadzące do zapalnego uszkodzenia tętnic

Guzkowe zapalenie tętnic

przewlekła choroba charakteryzującą się stwardnieniem skóry i tkanek w wyniku nadmiernego gromadzenia kolagenu

spowodowana występowaniem przeciwciał przeciw topoizomerazie oraz centromerom

Zmiany skórne charakteryzują się twardymi, wyraźnie odgraniczonymi ogniskami barwy porcelanowej. Początkowo są one otoczone obwódką barwy fiołkowej, a następnie ulegają przebarwieniu i zanikowi.

Twardzina

Obserwacja wysokiej częstości występowania chorób autoimmunologicznych w rodzinach zespołem Sjögrena jest związana z genetyczną predyspozycją do zespołu.

Pacjenci wykazują różną podatność na zespół z powodu różnych typów wytwarzanych autoprzeciwciał

Zespół Sjögrena

polegająca na zapaleniu drobnych naczyń krwionośnych na skutek odkładania się w nich kompleksów immunologicznych zawierających IgA (immunoglobulinę A)

odkładają się w ścianach drobnych naczyń krwionośnych, wywołując miejscowy stan zapalny, prowadzący do zaburzeń przepływu krwi i miejscowych ognisk martwicy

Choroba Schönleina-Henocha