3 Mother Tongue Kagamitan ng Mag-aaral Ang kagamitan sa pagtuturong ito ay magkatuwang na inihanda at sinuri ng mga edukador mula sa mga publiko at pribadong paaralan, kolehiyo, at / o unibersidad. Hinihikayat namin ang mga guro at ibang nasa larangan ng edukasyon na mag-email ng kanilang puna at mungkahi sa Kagawaran ng Edukasyon sa [email protected]. Kagawaran ng Edukasyon Republika ng Pilipinas
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
3
Mother Tongue
Kagamitan ng
Mag-aaral
Ang kagamitan sa pagtuturong ito ay magkatuwang na inihanda at sinuri
ng mga edukador mula sa mga publiko at pribadong paaralan, kolehiyo, at / o
unibersidad. Hinihikayat namin ang mga guro at ibang nasa larangan ng
edukasyon na mag-email ng kanilang puna at mungkahi sa Kagawaran ng
Mother Tongue- Based Multilingual Education – Ikatlong Baitang Kagamitan ng Mag-aaral Unang Edisyon, 2014 ISBN: 978-971-9601-31-9
Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Seksiyon 176 ng
BatasPambansa Bilang 8293: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi sa ano mang akda ng Pamahalaan ng Pilipinas. Gayon pa man, kailangan muna ang pahintulot ng pamahalaan o tanggapan kung saan ginawa ang isang akda upang magamit sa pagkakakitaan ang nasabing akda. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang patawan ng bayad na royalty bilang kondisyon.
Ang mga akda / materyales (mga kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng
produkto o brand names, tatak o trademarks, atbp.) na ginamit sa aklat na ito ay sa nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsikapang mahanap at mahingi ang pahintulot ng mga may karapatang-ari upang magamit ang mga akdang ito. Hindi inaangkin ni kinakatawan ng mga tagapaglathala (publisher) at may-akda ang karapatang-aring iyon.
Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon Kalihim: Br. Armin A. Luistro FSC Pangalawang Kalihim: Dina S. Ocampo, Ph.D. BEE – Director: Marilyn D. Dimaano, Ed.D.
Department of Education-Instructional Materials Council Secretariat (DepEd-IMCS) Office Address: 2
nd Floor Dorm G, PSC Complex, Meralco Avenue,
Pasig City, Philippines 1600 Telefax: (02) 634-1054 or 634-1072 E-mail Address: [email protected]
Development Team of the Learner’s Material
Consultant and Editor: Dr. Felicitas Pado
Dr.Rosalina J. Villaneza Ms. Editha Macayaon
Authors: Ms. Nelia D. Bamba Ms. Lilibeth A. Magtang
Ms. Claire B. Barcelona Ms. Florita R. Matic Ms. Edelyn B. Briones Ms. Irene T. Pilapil Ms. Grethel Laura M. Cadiong Ms. Robina B. delos Reyes Ms. Franlyn R. Corporal Ms. Raquel C. Solis Ms. Florinda Dimansana Ms. Arabella May Z. Soniega
Dr. Victoria D. Mangaser Ms. Dina F. Bazan
Contextualizers: Ms.Agnes G. Rolle – Lead Person Ms.Enelyn T. Badillo Ms. Fe V.Monzon Language Reviewers: Ms.Agnes M. Malihan Layout Artist: Mr. Ronnie G. Cordovez Graphic Artist: Mr. Reynaldo A. Simple
18-B. Chico St. Marulas Valenzuela City Ika- 23 ng Hulyo, 2013 Mahal kong Ellaine, Ang aking lola’y magdiriwang ng kaniyang ika-89 na kaarawan sa ika-10 ng Agosto. Gusto kong gumawa ng isang malaking chocolate cake bilang isang sorpresa. Maaari mo ba akong tulungang gumawa ng cake? Pakilakip sa sulat na ito ang paraan ng paggawa ng chocolate cake. Tiyak na matutuwa ang aking lola kung makadadalo ka sa kaniyang kaarawan. Maraming salamat at umaasa akong ika’y darating. Ang iyong kaibigan, Eunice
Read and Learn! Basahin at Alamin
A. Sagutin ang mga tanong.
Sino ang sumulat ng liham?
Saan nakatira si Eunice?
Kailan niya isinulat ang liham?
Kanino niya ipinadala ang liham?
Tungkol saan ang liham?
B. Paano isinulat ang katawan ng liham?
Sagutin ang mga tanong ng opo o hindi po.
1. Nakapasok ba ang unang salita sa bawat talata ng liham?
2. Nagsisimula ba sa malaking letra ang unang salita sa bawat
pangungusap?
3. Mayroon bang tuldok, kudlit, kuwit, at iba pang bantas na
ginamit?
4. Tama ba ang pagbabaybay ng mga salita?
5. May wastong palugit ba sa magkabilang panig ng papel?
Gawain 6
Sipiin nang patalata ang paraan ng paggawa ng
chocolate cake.
Sundin ang wastong paraan ng pagsulat ng talata.
Paraan ng Paggawa ng Chocolate Cake:
1. Painitin muna ang oven sa temperaturang 350 degrees F (175
degrees C).
2. Sa isang katamtamang laki ng lalagyan, paghaluin ang mga
sangkap ng tatlong minuto gamit ang de-kuryenteng panghalo.
3. Lagyan ng kumukulong tubig at haluin.
4. Ihurno ng mula 30 hanggang 35 minuto gamit ang pinainitang
oven.
5. Palamigin ng 10 minuto bago tanggalin sa lalagyan.
Isipin
6. Sa paggawa ng icing, haluin ang mantikilya hanggang
lumapot at ilagay ang cocoa, asukal, gatas, at vanilla nang salit-
salit.
7. Hati-hatiin ang bawat patong ng cake nang pahalang at
lagyan ng icing ang bawat patong.
Lingguhang Pagtataya
Pagsasanay 1
Tukuyin ang uri ng mga pangngalang nasa loob ng kahon. Isulat
ang mga ito sa ilalim ng angkop na pamagat.
Di-Kongkretong Pangngalan
Kongkretong Pangngalan
tagumpay medalyang ginto pagmamahal
pagtitiyaga kaalaman aklat computer
paaralan kapayapaan watawat
Pagsasanay 2
Buuin ang simile o pagtutulad sa mga pangungusap sa ibaba.
Gamitin at isulat sa patlang ang mga salitang nasa loob ng
kahon.
sindilim ng sintamis ng
isang anghel isang araw
isang ilog
1. Ang kaniyang luha ay dumaloy tulad ng ______.
2. Ang kaniyang buhok ay ______ gabi.
3. Tulad ng ________kung siya ay magsalita.
4. Ang aming pagkakaibigan ay _________ng jam.
5. Ang kaniyang ngiti ay tulad ng ______ na nagbibigay liwanag.
Pagsasanay 3
Isulat nang patalata ang sumusunod na hakbang sa pagpiprito
ng isda.
Sundin ang wastong paraan ng pagsulat ng talata.
a. Linisin ang isda.
b. Ibalot ang isda sa harinang may asin at paminta.
c. Ilagay ang isda sa kumukulong mantika.
d. Iprito ang isda hanggang sa maluto.
e. Hanguin ang isda at ilagay sa lalagyang may sapin upang
tumulo ang mantika.
f. Ilagay ang isda sa isang pinggan na may hiniwang kamatis.
Unang Kuwarter
Ikaanim na Linggo
Aralin 6: Pag-iingat Sa Kalikasan
May hardin ba kayo sa bahay?
Paano mapagkukunan ng pagkain ang hardin?
Ano pa ang maidudulot sa atin ng hardin?
Bigkasin ang tula.
Hardin Ko…Pinggan Ko! ni: Florita R. Matic
Isang araw, sa aking paggising
Aking nasilayan pagsikat ng araw
Ngiting kaytamis ang sa aki’y bumati
Tila isang dalagang mayumi.
Agad akong tumayo, sa likod-bahay tumuloy
At doon ang trabaho’y agad na itinuloy
Tulad ng isang kalabaw na walang kapaguran
At hindi isang pagong na may kakuparan.
Aking mga tanim ay agad nagsilaki
Kawangis ng isang higanteng kaylaki
Kay gandang tingnan halamang luntian
Bituin sa paningin na kaysarap pagmasdan.
Kung ikaw ma’y nalulungkot
Pakiramdam ang lahat sa’yo’y hinakot
Magpunta ka lamang sa aking hardin
Tiyak ang kalungkuta’y papawiin.
Ang hardin ko ay aking pinggan
Na nagpapalusog sa aking katawan
Dahil sa alaga kong anong inam
Puno ng pagmamahal na iningatan.
Read and Learn! Sabihin at Alamin
1. Tungkol saan ang tula?
2. Sino ang tagapagsalaysay sa tula?
3. Saan iwinangis ang araw?
4. Saan iwinangis ng tagapagsalaysay ang kaniyang sarili?
5. Ano-ano pang pagwawangis ang ginamit sa tula?
Gawain 1
Pagkuha ng Pangunahing Diwa ng bawat saknong
Ang pangunahing diwa o kaisipan ay nagpapahayag kung
tungkol saan ang saknong.
Basahin ang bawat saknong. Piliin ang pangungusap na
nagsasaad ng pangunahing diwa nito. Isulat ang letra ng tamang
sagot sa iyong papel.
Isipin
Subukin
Agad akong tumayo, sa likod-bahay tumuloy
At doon ang trabaho’y agad na itinuloy
Tulad ng isang kalabaw na walang kapaguran
At hindi isang pagong na may kakuparan.
Pangunahing Diwa:
a. Inaalagaan ng tagapagsalita ang kalabaw.
b. Nagtatrabaho nang mabuti ang
tagapagsalita
sa kaniyang hardin.
c. Maraming pagong sa kaniyang hardin.
Aking mga tanim ay agad nagsilaki
Kawangis ng isang higanteng kaylaki
Kay gandang tingnan halamang luntian
Bituin sa paningin na kaysarap pagmasdan.
Pangunahing Diwa:
a. Magandang pagmasdan ang mga tanim.
b. May mga bituin sa halamanan.
c. Higante ang mga halaman.
Kung ikaw may nalulungkot
Pakiramdam ang lahat sa’yo’y hinakot
Magpunta ka lamang sa aking hardin
Tiyak ang kalungkuta’y papawiin.
Pangunahing Diwa:
a. Nagdudulot ng kalungkutan ang aking hardin.
b. Nagbibigay saya ang aking hardin.
c. Ang lahat ng bagay ay kinukuha ng aking hardin.
Gawain 2
Gumuhit ng hardin na gusto mo sa iyong kuwaderno.
Basahin ang sumusunod na pangungusap mula sa tula.
1. Ako’y isang kalabaw sa bukid.
2. Hindi ako isang pagong na may kakuparan.
3. Mga higante ang halaman.
4. Bituin sa paningin ang mga halaman na kaysarap pagmasdan.
5. Ang hardin ko ay aking pinggan.
Paano pinaghambing ang mga bagaysa bawat pangungusap?
Anong anyo ng pananalita ang ginamit?
Ang paghahambing na ginamit sa pangungusap ay tinatawag
na metapora o pagwawangis.
Ang metapora o pagwawangis ay anyo ng pananalita na ang
tao o bagay ay inihahambing o iwinawangis sa ibang bagay
na hindi ginagamitan ng sing- o tulad ng-.
Read and Learn! Basahin at Alamin
Tandaan
Gawain 3
Gumuhit ng bituin ( ) sa linya kapag ang pangungusap ay
gumamit ng metapora.
______1. Ang karagatan ay galit na toro kapag may bagyo.
______2. Singgaan ng balahibo ang papel.
______3. May pambihirang panlasa sa kasuotan ang mga
modelo.
______4. Hindi nakatatapos ng anumang gawain si Mary sapagkat
parang pagong kung siya ay kumilos.
______5. Siya ay bituin sa paningin ng kaniyang ama.
Gawain 4
Buuin ang pangungusap gamit ang metapora sa loob ng kahon.
1. Madaling mawala ang galit ni Bing.
Siya ay may _____________________________.
2. Hindi marunong magpatawad si Rene.
Mayroon siyang __________________________.
3. May_____________________ang pamilya nila Mark. Mayaman at
kilala ang pamilya nila sa kanilang lugar.
4. Kung minsan, nagkakatotoo ang lahat ng sinasabi ni Susan. Siya
ay may__________.
dilang-anghel pusong mamon
dugong-bughaw pusong bato
isang kahig, isang tuka
Subukin
5. Wala halos makain ang pamilya nila Jose dahil walang trabaho
ang magulang niya.
Sila ay___________________________________.
Mayroon ka bang talaarawan?
Ano ang isinusulat mo sa iyong talaarawan?
Basahin ang talaarawan ni Ronel at alamin natin ang ginagawa
niya araw-araw.
Read and Learn! Basahin at Alamin
Ako po si Ronel, walong taong gulang.
Paghahardin, pangongolekta ng halaman, at
pagtatanim ng mga puno ang aking mga
paboritong libangan. Mahal ko ang kalikasan.
Lahat ng karanasan ko tungkol sa kalikasan ay
isinusulat ko sa aking talaarawan tuwing gabi
pagkatapos kong gawin ang aking takdang-aralin.
Lunes, Ika-22 ng Hulyo 2013, ika-7:00 ng gabi
Dinala kami ng aming guro sa Science na
si Bb. Santos sa hardin ng paaralan upang pagmasdan ang mga
halaman. Namangha ako sa dami ng mga makukulay na
halaman sa aming hardin.
Kahanga-hanga ang galing ng aming hardinero sa pag-aalaga
ng halaman.
Martes, Ika-23 ng Hulyo, 2013, ika-7:30 ng gabi
Nagkaroon ako ng pagkakataong makausap ang hardinero ng
aming paaralan na si Mang Carding. Sinabi niya sa akin na
kinakausap niya ang kaniyang mga tanim
sa tuwing siya ay magdidilig. Marahil, ang hardin ay mansanas
sa kaniyang paningin.
Miyerkules, ika-24 ng Hulyo, 2013, ika-7:00 ng gabi
Habang ako’y pauwi galing sa paaralan, nakita kong muli si
Mang Carding. Ikinagulat ko ang ibinigay niya sa aking mga
punlang halaman. Sobra raw iyon sa hardin ng aming paaralan.
Nagpasalamat ako sa kaniya. Alam niyang mahilig akong
magtanim.
Huwebes, ika-25 ng Hulyo, 2013, ika-8:00 ng gabi
Maaga akong gumising upang itanim ang mga punla sa aking
hardin. Diniligan ko nang bahagya ang itinanim kong punla.
Inilagay ko rin ang mga tanim malayo sa sinag ng araw upang
hindi malanta. Gusto ko nang makitang lumaki ang aking mga
tanim.
Biyernes, ika-26 ng Hulyo, 2013, ika-7:15 ng gabi
Umuwi ako nang maaga upang tingnan ang aking hardin.
Binunot ko ang mga damo at pinulot ko ang mga tuyong dahon.
Nakatutuwang pagmasdan ang mga buko ng aking mga
halamang namumulaklak.
Sabado, ika-27 ng Hulyo, 2013, ika-8:00 ng gabi
Kahit walang pasok, maaga akong gumising upang tumulong
sa mga gawain.Pagkatapos kong linisin ang aking silid-tulugan,
agad akong pumunta sa aking hardin.
Nagulat ako nang makita kong umuusbong na ang aking mga
itinanim.
Linggo, ika-28 ng Hulyo, 2013, ika-7:00 ng gabi
Inimbitahan ko ang aking mga kamag-aral na tingnan ang aking
hardin. Nakita nila roon ang iba’t ibang namumulaklak na
halaman na naging kanlungan ng makukulay na paruparo.
Gusto rin ng aking mga kamag-aral na magkaroon ng kanilang
sariling hardin!
Gawain 5
Aling bahagi ng talaarawan ni Ronel ang iyong labis na
nagustuhan?
Gumuhit ng kuwadro sa sagutang papel at sumulat ng 2-3
pangungusap tungkol dito.
Gawain 6
Isulat sa iyong talaarawan ang isang araw na karanasan mo
tungkol sa pangangalaga ng kapaligiran.
Gamitin ang mga tanong bilang iyong gabay sa pagsulat. Sundin
ang wastong paraan sa paggawa ng talaarawan.
1. Paano mo ilalarawan ang iyong sarili?
2. Anong kapana-panabik na karanasan ang nais mong ibahagi?
3. Kailan at saan ito nangyari?
4. Ano ang nangyari noong araw na iyon?
Mahilig ka bang magbasa?
Alam mo ba ang iba’t ibang bahagi ng aklat?
Kaya mo bang tukuyin ng lima sa mga bahagi nito?
Salunguhitan ang mga ito.
Isipin
Ang aklat ay may iba’t ibang bahagi. Ito ay ang pabalat ng
aklat, pahinang pamagat, talaan ng pagpapalimbag ng aklat,
paunang salita, talaan ng nilalaman, katawan ng aklat,
talatuntunan o indise, glosari, at bibliyograpiya.
Lingguhang Pagtataya
Pagsasanay 1
Pagtambalin ang metapora sa hanay A sa katumbas nito sa
hanay B. Isulat ang letra ng tamang sagot sa sagutang papel.
A B
_____ 1. tinik sa lalamunan a. sobrang trabaho
_____2. mabangis na hayop b. walang pakiramdam
_____3. basang-sisiw c. masama ang ugali
_____4. kayod-kabayo d. problema
_____5. pusong bato e. inaapi
pabalat ng aklat katawan ng aklat
pahinang pang-isports pamagat
pang-ulong tudling talaan ng nilalaman
talaan ng pagpapalimbag glosari
Tandaan
Pagsasanay 2
Piliin mula sa talaan sa ibaba ang iba’t ibang bahagi ng aklat.
Isulat ang mga ito sa inyong kuwaderno.
glosari bibliyograpiya
pabalat ng aklat pahinang pang-isports
indise o indeks pamagat pahinang
pamagat talaan ng nilalaman
paunang salita katawan ng aklat
talaan ng pagpapalimbag ng aklat
Pagsasanay 3
Tukuyin ang pangunahing diwa na ipinapahayag ng bawat
talata. Piliin ang letra ng tamang sagot at isulat sa sagutang
papel.
_____1. Ang mag-anak nina Rico ay nakatira sa lungsod.
Wala silang bakuran upang pagtaniman ng mga puno
ngunit mayroon silang gulayan. Tinuruan siya ng kaniyang
mga magulang na magtanim ng gulay tulad ng petsay,
kamatis, at talong sa mga lata at boteng lalagyan ng tubig.
a. Ang mag-anak nina Rico ay nagtatanim ng mga gulay.
b. Ang mag-anak nina Rico ay nangangarap magkaroon ng
bakuran.
c. Ang mag-anak nina Rico ay may gulayan kahit sila’y
nakatira sa lungsod.
_____2. Si Ana at ang iba pang girl scout ay sumali sa isang
proyekto sa kanilang pamayanan na tinawag na “Tayo nang
Maglinis.” Araw-araw pagtapos ng klase, nagwawalis sila ng
kalsada. Nagtatanim din sila ng mga puno upang
mapanatiling luntian ang paligid. Naniniwala silang ang
pamayanang malinis ay ligtas sa sakit.
a. Si Ana at ang iba pang girl scout ay naglilinis ng paligid
araw-araw.
b. Si Ana at ang iba pang girl scout ay sumali sa proyektong
“Tayo nang Maglinis” upang maging ligtas sa sakit ang
kanilang pamayanan.
c. Nakatutuwang maging girl scout dahil maaari kang sumali
sa proyekto ng pamayanan.
Unang Kuwarter
Ikapitong Linggo
Aralin 7: Bawat Kasapi ng Pamilya: May Tungkulin
Paunang Pagtataya
Lagyan ng tsek () ang wastong hanay kung ikaw ay
sang-ayon o hindi sang-ayon sa isinasaad ng bawat
pangungusap. Isulat sa kuwaderno ang iyong sagot.
Pangungusap Sang-
ayon
Hindi
Sang-
ayon
1. Ang simile o pagtutulad ay anyo ng
pananalita na nagpapahayag ng
paghahambing ng dalawang magkaibang
bagay. Ginagamitan ito ng katagang sing-,
tulad ng-, at gaya ng-.
2. Ang tatay ko’y kawangis ng toro kapag
nagbubuhat siya ng mabigat na karga. Ito
ay halimbawa ng metapora.
3. Ang susing pangungusap ay nagsasaad
ng pangunahing diwa ng talata.
4. Gumamit ng wastong bantas tulad ng
tuldok, tandang pananong o padamdam
sa hulihan ng pangungusap.
5. Ang payak na pangungusap ay
nagpapahayag ng isang buong diwa.
Basahin ang pangungusap tungkol sa bawat larawan.
Ang bituin ay tulad ng brilyante sa langit.
Read and Learn! Basahin at Alamin
Ang uling ay sing-itim ng hatinggabi.
Ang sanggol ay anghel ng pamilya.
Siya ay gutom na leon kung kumain.
Ano-anong salita ang ginamit upang ilarawan ang litrato?
Saan inihalintulad o iwinangis ang mga larawan?
Ang ginamit bang mga salitang panlarawan ay angkop na
gamitin sa paghahalintulad o pagwawangis?
Anong mga salita ang ginamit upang ipakita ang
pagkakapareho ng mga bagay?
Alin ang halimbawa ng simile o pagtutulad? metapora o
pagwawangis?
Paanong nagkaiba ang simile at metapora?
Simile at Metapora
Ano ang simile?
Ano ang metapora?
Tandaan
Ilarawan ang mga litrato gamit ang simile o metapora.
Isulat ang nabuong pangungusap sa patlang.
1. ______________________________________
2. ______________________________________
3. ____________________________________
4. ___________________________________
Ang simile o pagtutulad ay anyo ng pananalita na
nagpapahayag ng paghahambing ng dalawang
magkaibang bagay. Ginagamitan ito ng katagang sing-tulad
ng- at gaya ng-.
Ang metapora o pagwawangis ay anyo ng pananalita
na ang tao o bagay ay inihahambing o iwinawangis sa
ibang bagay na hindi ginagamitan ng sing-o tulad ng-.
Isipin
5. ___________________________________
Basahin ang sumusunod na pangungusap hango sa kuwentong
“Tulad ng Langgam.”
a. Nagwawalis ng bakuran si Athena.
b. Nagdidilig ng halaman si Brigette.
c. Nagbubungkal ng lupa si Rose.
d. Hinahakot ni Kuya Anton ang mga tuyong dahon sa hukay na
gagawing abono.
e. Nagbubunot ng damo ang bunsong si Mark.
f. Nilalagyan ni Mang Jose ng abono ang mga tanim.
Pag-aralan ang tsart na nagpapakita ng mga bahagi ng payak
na pangungusap.
Simuno Panaguri
Athena nagwawalis ng bakuran
Brigette nagdidilig ng halaman
Rose nagbubungkal ng lupa
Kuya Anton hinahakot ang mga tuyong dahon sa
hukay na gagawing abono
Mark nagbubunot ng damo
Mang Jose nilalagyan ng abono ang mga tanim
Ano ang mga bahagi ng pangungusap?
Mayroon bang buong diwa ang bawat bahagi? Bakit?
Anong uri ng pangungusap ang nagpapahayag ng isang buong
diwa o kaisipan lamang?
Anong bantas ang ginagamit sa hulihan ng pangungusap?
Read and Learn! Basahin at Alamin
Ano ang payak na pangungusap?
Simuno ang tawag sa bahaging pinag-uusapan sa
pangungusap. Ito ang tagaganap ng kilos sa pangungusap.
Panaguri naman ang bahaging nagsasabi tungkol sa
ginawa o ikinilos ng simuno.
Gumagamit tayo ng bantas tulad ng tuldok (.), tandang
pananong (?), o padamdam (!) sa hulihan ng pangungusap.
Gawain 1
Sumulat ng payak na pangungusap tungkol sa bawat larawan.
Isulat ang sagot sa kuwaderno.
Ang payak na pangungusap ay nagpapahayag ng
isang diwa o kaisipan lamang.
Ito ay may dalawang bahagi: ang simuno at ang
panaguri.
Tandaan
Subukin
Tulad ng Langgam ni: Claire B. Barcelona
“Tingnan mo ang mga langgam, Kuya Anton. Bakit kaya sila
masyadong abala?” tanong ni Brigette.
“Nagtutulungan silang humanap ng pagkain bilang
paghahanda sa tag-ulan,” sagot ng kaniyang kuya.
Habang pinagmamasdan nilang dalawa ang mga langgam
na nakapilang gumagapang, narinig nila ang tawag ng kanilang
tatay.
“Athena, Brigette, at Rose, halika kayo rito. Tulungan ninyo
akong linisin ang ating bakuran,” pakiusap ni Mang Jose sa mga
anak.
Dali-daling lumapit ang mga bata sa kanilang tatay. Maya-
maya’y naging abala na ang lahat.
Nagwawalis ng bakuran si Athena. Nagdidilig ng halaman si
Brigette. Nagbubungkal ng lupa si Rose. Nagbubunot ng damo
ang bunsong si Mark. Hinahakot ni Kuya Anton ang mga tuyong
dahon sa hukay na gagawing abono. Naglalagay ng abono si
Read and Learn! Basahin at Alamin
Mang Jose sa mga halaman. Bawat kasapi ng pamilya ay tulung-
tulong sa paglilinis ng kanilang gulayan.
Ang sama-samang pagtatrabaho ay nagpapabilis at
nagpapadali ng gawaing bahay. Bawat kasapi ng pamilya ay
may kani-kaniyang gawain. Ginagawa ng mga bata ang
gawaing kaya na nilang gawin sa tulong at gabay ng kanilang
tatay at nanay. Bawat maliit na tulong ay nakapagpapabilis ng
gawain.
Nakangiting pinagmamasdan ng nanay ang kaniyang mga
anak. “Para kayong mga langgam na abalang tinatapos ang
gawaing bahay,” sambit ng kanilang ina.
Sagutin ang mga tanong.
Ano-ano ang gawaing bahay ng mga kasapi ng pamilya?
Ano ang kanilang natuklasan sa sama-samang pagtatrabaho?
Sa anong insekto inihambing ng nanay ang kaniyang mga anak?
Bakit kaya sa langgam inihambing ng nanay ang mga bata?
Ano ang kahulugan ng sinabi ni Anton na nag-iipon ang mga
langgam para sa tag-ulan?
Anong katangian ng langgam mayroon ang mga bata?
Anong ugali ng mga tauhan ang dapat na gayahin?
Gawain 2
Ano-ano ang mahalagang pangyayari na ginawa ninyo ng iyong
pamilya sa mga espesyal na okasyon?
Ibahagi ang iyong karanasan sa bawat pangyayaring nakasulat
sa kahon, gamit ang payak na pangungusap. Isulat sa iyong
sagutang papel.
Gumamit ng ibang papel para sa iyong sagot.
bakasyon
kaarawan Pasko pista Araw ng mga Puso
Basahin ang mga talata tungkol sa pamilya ni Mang Jose.
Nagwawalis ng bakuran si Athena. Nagdidilig ng halaman si
Brigette. Nagbubungkal ng lupa si Rose. Nagbubunot ng damo
ang bunsong si Mark. Hinahakot ni Kuya Anton ang mga tuyong
dahon sa hukay na gagawing abono. Naglalagay ng abono si
Mang Jose sa mga halaman. Bawat kasapi ng pamilya ay tulung-
tulong sa paglilinis ng kanilang gulayan.
Ang sama-samang pagtatrabaho ay nagpapabilis at
nagpapadali ng gawaing bahay. Bawat kasapi ng pamilya ay
may kani-kaniyang gawain. Ginagawa ng mga bata ang
gawaing kaya na nilang gawin sa tulong at gabay ng kanilang
tatay at nanay. Bawat maliit na tulong ay nakapagpapabilis ng
gawain.
Ano ang isinasaad sa bawat talata?
Ano ang pangunahing diwa ng unang talata? Ikalawa?
Ano-anong pangungusap sa talata ang sumusuporta sa
pangunahing diwa?
Ano ang tawag natin sa mga pangungusap na ito?
Aling pangungusap ang nagsasaad ng buod ng bawat talata?
Saan makikita sa talata ang susing pangungusap?
Ano ang susing pangungusap?
Ano ang pangunahing diwa?
Sabihin at Alamin
Gawain 3
Suriin ang tsart at buuin ang kaisipan.
Isulat sa sagutang papel ang nawawalang impormasyon sa tsart.
Ang susing pangungusap ay nagsasaad ng pangunahing
diwa ng talata. Ito ay maaaring matagpuan sa unahan, sa
gitna, o sa hulihan ng talata.
Lahat ng pangungusap sa talata ay sumusuporta sa susing
pangungusap.
Ang pangunahing diwa ay naglalaman ng mahalagang
impormasyon na nagsasaad ng kabuuang layunin ng bahagi
ng teksto.
Pamagat ng Kuwento
Pagbabasa
ng Diyaryo
Pag-iipon
ng mga
Larawan
liba-
ngan
pagbaba-
sa ng
aklat at
diyaryo
pagtata-
nim ng
halaman
Tandaan
Basahin ang diyalogo hango sa isang paalala sa radyo.
Tagapagsalita 1: Ang DCBB Balita Ngayon ay magbabalik
pagkaraan ng paalalang ito.
Joseph: Mark, saan ka galing?
Mark : Pumunta ako sa silid-aklatan. Doon ako gumawa ng aking
takdang aralin at humiran na rin ako ng aklat.
Joseph: Bakit ka pa nagbabasa? Maglaro na lang tayo ng
computer.
Mark: Mabuti raw na libangan ang pagbabasa, sabi ni tatay.
Halika at ipakikita ko sa iyo ang aking paboritong kuwento
dito sa aklat na hiniram ko.
Joseph: Uy, kay bilis mong nahanap ang pahina ng kuwento!
Mark : Dahil alam kong lahat ang mga bahagi ng aklat, mabilis
kong nakikita ang aking hinahanap.
Joseph: Siguro, kailangan ko nang sumama sa iyong magbasa.
Mark: Tama! Nakalilibang ang magbasa at marami kang
matututuhan.
Tagapagsalita 2: Ang paalalang ito ay hatid sa inyo ng AKLAT
Foundation at ng istasyong ito.
Tungkol saan ang paalala sa radyo?
Paano nahikayat ni Mark si Joseph na makiisa sa kaniyang
libangan?
Bakit namangha si Joseph sa paraan ng paghahanap ni Mark ng
kuwento sa aklat?
Read and Learn! Basahin at Alamin
Gawain 4
Pag-aralan ang mga impormasyon na nakasaad sa talahanayan
na nagbibigay ng impormasyon ng iba’t ibang bahagi ng aklat.
Bahagi ng Aklat Kahulugan
1. Pabalat ng aklat nagpapakita ng pamagat ng
aklat, may-akda, at gumuhit
ng mga larawan.
2. Talaan ng
pagpapalimbag ng aklat
nagsasaad kung kailan
inilimbag ang aklat
3. Talaan ng nilalaman nagpapakita ng paksa, aralin,
at pahina kung saan ito
mababasa
4. Katawan ng aklat
nilalaman ng aklat
5. Glosari nagsasaad ng kahulugan ng
mga salitang ginamit
Ano-ano ang bahagi ng aklat?
Anong impormasyon ang makikita sa bawat bahagi nito?
Gawain 5
Itambal ang nilalaman ng hanay A sa bahagi ng aklat na nasa
hanay B kung saan ito makikita. Isulat ang letra ng sagot sa isang
papel.
A B
1. Landas sa Pagbasa a. talaan ng pagpapalimbag
ni Paz M. Belvez
2. EduResources Publishing, Inc. b. pabalat ng aklat
Visayas Avenue, Quezon City
3. Aralin 1-Mga Tugmang-bayan c. glosari
(Salaysay)………….2
4. malumbay, 24
5. Antonio Basilla, tagapagguhit d. talaan ng nilalaman
Lingguhang Pagtataya
Ito ay isang pagsusuri ng iyong kaalaman sa mga aralin ng
Linggong ito. Sagutin nang wasto ang bawat aytem gamit ang
inyong sagutang papel.
A. Pakinggan ang kuwento at sagutin ang mga tanong.
“Nanay, nasaan po kayo?” tawag ni Mark. Hinanap niya
ang kaniyang ina sa loob ng bahay ngunit walang tao roon.
Lumabas siya ng bahay at nakita niyang ang lahat ay abala.
Nakita niyang naglilinis ng kanal ang kaniyang tatay.
Inilalagay naman ng kaniyang Kuya Anton ang mga basyong
boteng lalagyan ng tubig. Si Athena at ang kaniyang nanay ay
nagwawalis. Dala ni Brigette ang plastik bag na lalagyan ng
basura habang inihihiwalay ni Rose ang mga di nabubulok na
basura. Lumapit si Mark sa mga kapatid at tumulong.
“Bukas na ang magarbong parada. Handa na halos ang
lahat para sa ating pista,” sambit ng kanilang Punong Baranggay
na tuwang-tuwa.
“Matatag kung sama-sama, marupok kapag hiwa-hiwalay,”
puna ni Mark .
1. Ano ang magandang pamagat para sa kuwento?
a. Ang Pista
b. Oras ng Maglinis
c. Pagtutulungan ng Mag-anak
d. Paghahanda sa Pista
2. Aling pangungusap ang nagsasaad ng buod
ng binasa?
a. Ang lahat ay abala sa paglilinis ng daan.
b. Hiniling ng Punong Baranggay ang bawat mag-anak na
maglinis.
c. Tumutulong ang mga bata sa pagpapanatili ng kalinisan sa
pamayanan.
d. Hinihimok ng mga magulang ang kanilang mga anak na
maging responsable.
3. Aling pangungusap sa ibaba ang tumutugon
sa diwang “Matatag kung sama-sama, marupok kapag hiwa-
hiwalay?”
a. Hinihikayat ang mga batang maglinis ng daan.
b. Ang matatanda lamang ang dapat na tumulong sa
paghahanda para sa pista.
c. Iniutos ng Punong Baranggay ang bawat mag-anak na
maglinis ng daan.
d. Bawat kasapi ng mag-anak ay sama-samang tumutulong sa
paghahanda para sa pista.
A. Salungguhitan ang anyo ng pananalitang ginamit sa bawat
pangungusap. Isulat ang S kung simile ang ginamit at M kung
metapora.
_____1. Gutom na gutom ang mga biyahero kaya Nang kumain
sila, gabundok na kanin ang naubos.
_____2. Galit na leon si Gng. Tuazon nang makita niyang nabasag
ang kaniyang paboritong plorera.
_____3. Hindi mabango ang durian ngunit ang lasa ay tulad ng
langit kapag iyong natikman.
_____4. Ang nanalo’y isang kabayong hindi patatalo sa karera.
B. Basahin ang talata at piliin ang letra ng tamang sagot. Isulat ito
sa sagutang papel.
Sabado ng umaga, gumagayak ang magkakapatid para
dalawin ang kanilang mga lolo at lola. Maagang gumising si
Athena at nagluto. Gumagawa ng biskuwit si Brigette para sa
kanilang lolo. Pumipitas ng mga gumamela si Rose para sa
kanilang lola. Nagsasanay umawit ang bunsong si Mark para sa
kanilang lolo at lola. Nag-eensayo naman ng sayaw sina Anton at
Joseph para sa kanilang paaralan. Lahat sila’y nananabik na
makarating sa bukid ng kanilang lolo at lola.
1. Alin ang susing pangungusap?
a. Umaga ng Sabado.
b. Lahat sila’y nananabik na makarating sa bukid ng kanilang lolo
at lola.
c. Nagsasanay umawit ang bunsong si Mark para sa kanilang lolo
at lola.
d. Gumagayak ang magkakapatid para dalawin ang kanilang
mga lolo at lola.
2. Aling pangungusap ang hindi sumusuporta sa pangunahing
diwa?
a. Gumagawa ng biskuwit si Brigette para sa kanilang lolo.
b. Nag-eensayo naman ng sayaw sina Anton at Joseph para sa
kanilang paaralan.
c. Pumipitas ng mga gumamela si Rose para sa kanilang lola.
d. Nagsasanay umawit ang bunsong si Mark para sa kanilang lolo
at lola.
3. Ano ang kaisipang diwa ng talata?
a. Ang mga Batang Abala
b. Katapusan ng Linggo sa Lolo at Lola
c. Kapana-panabik na Araw sa Bukid
d. Paghahanda sa Pagbisita sa Lolo at Lola
4. Gustong malaman ni Rose ang sumulat, tagapagguhit, at
naglimbag ng aklat, aling bahagi ng aklat ang kaniyang
titingnan?
a. indeks o indise
b. glosari
c. pabalat ng aklat
d. talaan ng nilalaman
5. Pag-aralan ang pangkat ng mga salita sa ibaba. Alin sa mga
ito ang halimbawa ng payak na pangungusap?
a. Tumutulong ang mga bata sa kanilang nanay na magluto ng
tanghalian.
b. Tatlong makukulay na paruparo sa isang magandang hardin
c. Pumunta si Ramil sa Maynila at dinalaw niya ang kaniyang
asawang si Joyce.
d. Umiyak si Anjelie dahil nawala ang kaniyang computer sa
paaralan.
C. Sumulat ng tatlong (3) payak na pangungusap tungkol sa
larawan. Gumamit ng anyo ng pananalita sa paglalarawan nito.
Isulat ito sa papel. (13-15)
Unang Kuwarter
Ikawalong Linggo
Aralin 8: Bawat Kasapi: Karangalan ng Pamilya
Paunang Pagtataya
Piliin at isulat sa sagutang papel ang hanay na kakatawan sa
iyong pansariling karunungan sa nakaslulat na konsepto.
Lagyan din ng sagot ang huling dalawang hanay kung alam mo
ito.
Konsepto
Alam na
alam ko
Ito
Narinig
ko na
Ito
Wala
palatandaan Hal Kahulugan
tambalang
pangungusap
salitang may
iba’t ibang
Tara Na! ni: Florita R. Matic
Ang lahat ng kasama’y abala
Ang pakiramdam ay masaya
Dahil lahat ay tiyak na sasama
Sa lakbay-aral na kay saya
Tiyak na magdudulot ng ligaya.
Tara na at maglakbay
Ingat lang at alalay
Sa paanan ng burol
Hakbang mo’y ingatan
Talampakan ay tatagan.
Mga puno sa burol
Puno ng sangang madahon
Sa tabi naman nito’y
May tubo na nakabaon.
Doon sa di kalayuan
Iyong masisilayan
Mga tanim na tubo
Tubo na ang ilan
Kay sarap tikman.
Paso at lapnos ang aming balat
Sa init ng araw na matingkad.
Dahil sa layo ng aming nilakad
kahulugan
nakapagbibigay-
hinuha sa
nararamdaman
ng tauhan
talaan ng
nilalaman
Read and Learn! Basahin at Alamin
Katawang pagod ay agad napaupo
Sa tabi ng paso dahil sa hapo.
Anong mga salita ang ginamit nang dalawa o higit pang beses sa
rap na binasa?
Ano-ano ang kahulugan ng salitang puno? tubo? paso?
Magkakapareho ba ang kahulugan ng bawat salita?
Paano natin malalaman ang angkop na kahulugan ng salitang
magkapareho ang baybay?
Mga Salitang may Iba’t Ibang Kahulugan
Pag-aralan ang mga kahulugan ng mga salita sa loob ng tsart.
Salita Kahulugan
puno tanim o punong-kahoy maraming laman
tubo daluyan ng tubig isang uri ng
pananim na
ginagawang asukal usbong ng halaman na
lalaki pa lamang
paso lapnos sa balat dahil sa
init
lalagyan ng
halaman
Ano ang tawag sa mga salitang nasa loob ng tsart?
Ano ang ibig sabihin ng salitang may iba’t ibang kahulugan?
Paano mo malalaman kung ano ang angkop na kahulugan ng
salitang may magkaparehong baybay na ginamit sa
pangungusap?
Ang mga salita ay maaaring magkaroon ng isa o higit
pang kahulugan.
Ang kahulugan ng mga salita ay nakabatay sa kung
paano ito ginamit sa pangungusap.
Sabihin at Alamin
Tandaan
Pag-aralan ang bawat larawan at itambal ito sa pangungusap
nagpapahayag ng kahulugan nito. Ibigay ang letra ng tamang
sagot.
a. Bumili ng bagong saya si Ana.
1.
2. b. Makikita sa mukha ng mga bata ang
saya na kanilang nararamdaman.
3. c. Malakas ang tunog ng pito.
4. d. Alam kong isulat ang simbolo ng
bilang na pito.
5. e. Magtanim tayo ng puno.
f. Puno ng kape ang tatlong tasa.
6.
Isipin
Pagbibigay ng Hinuha sa Nararamdaman ng Tauhan
Basahin ang usapan ng mga tauhan sa kuwento. Ibigay ang
iyong hinuha sa kanilang nararamdaman.
Sino sino ang tauhan sa usapan?
Ano ang nararamdaman ni Athena?
Ano ang iniisip ni Brigette?
Ano ang sagot ni Anton?
Ano ang naramdaman ni Mang Jose sa kaniyang mga anak?
Ano kaya ang nararamdaman ni Athena? ni Brigette? ni Anton?
ni Mang Jose?
Basahin ang nilalaman ng tsart. Isulat ang iyong hinuha tungkol sa
naramdaman ng mga tauhan batay sa kanilang usapan.
Tauhan Nararamdaman Iniisip Ginawa Usapan Ugali
Athena
Brigette
Anton
Mang
Jose
Ano ang ating binibigyan ng pansin kapag tayo ay nagsasabi ng
hinuha tungkol sa nararamdaman ng tauhan?
Athena: Hindi ko makuha ang tamang sagot.
Brigette: Patulong kaya tayo kay Kuya Anton.
Anton: Madali lang yan. Tutulungan kita.
Ano ang sinabi?
Mang Jose: Ipinagmamalaki ka ng ating pamilya.
Ano ang nararamdaman?
Sabihin at Alamin
Sino-sino ang tauhan sa kuwento?
Paano mo masasabi kung ano nararamdaman
ng tauhan sa kuwento?
Gawain 1
Pakinggan ang talatang babasahin ng guro tungkol kay Dino.
Isipin kung kailan naramdaman ni Dino ang sumusunod na
damdamin.
Paano mo ito nalaman?
Damdamin Sitwasyon
kinakabahan
kawalan ng
tiwala sa sarili
maiyak-iyak
matapang
Ang tauhan ay maaaring tao o hayop na gumaganap sa
kuwento. Masasabi natin kung ano ang nararamdaman ng
tauhan batay sa kaniyang sinasabi, ginagawa, o iniisip.
Ako po si Dino.
Tandaan
Ito ang araw ng palatuntunan sa paararalan nina Dino.
Masaya ang mga magulang, kapatid, at iba pang
manonood dahil masasaksihan nila ang talento ng mga
mag-aaral. Tinawag na si Dino at siya ay tumugtog. Ang
lahat ay nagpalakpakan at nasiyahan sa kaniyang
ipinakita. Binati at niyakap siya ng kaniyang kapatid
pagkababa niya sa entablado. Nagustuhan ng kaniyang
tatay ang napakaganda niyang ipinalamas.
Gawain 2
Ibigay ang nararamdaman ng pangunahing tauhan.
Sipiin sa inyong sagutang papel.
Ugali Ginawa at Sinabi ng
Tauhan
“Hindi ko halos narinig
kung kailan ka
nagkamali. Lahat ay
pumalakpak pagkatapos
mong tumugtog.”
“Narinig kitang
tumugtog. Ang husay
mo!” Niyakap niya ang
kapatid.
“Bakit, Dino?” bulong
niya sa kapatid.
Ako po si Angela.
Ano po ang ugali ko?
Pangalan ng tauhan
iniisip
ginagawa
nararamdaman
Ako po si _______
___________.
sinasabi
Magandang Ideya ni: Claire B. Barcelona
“Tapos na halos ang aking takdang-aralin, Ate Athena,”
sambit ni Brigette sa kapatid.
“Talaga, paano mo ito nagawa?” tanong ni Athena.
“Nahihirapan akong makuha ang sagot. Sinubukan kong
sagutin nang maraming beses pero hindi ko talaga makuha,”
sagot ni Brigette sabay lapit sa kaniyang kapatid.
Tiningnan niya ang sagot ni Brigette sa Math.
“Ano kaya ang mali sa sagot mo?” nakakunot-noong
tanong ni Athena.
“Mayroon akong magandang ideya. Patulong tayo kay
Kuya Anton. Isa siyang Math wizard,” giit ni Brigette sa kapatid.
Nakangiting ipinaliwanag ni Anton sa kapatid kung ano ang
gagawin. Humanga ang magkapatid sa husay ng kanilang Kuya
Anton sa Math.
“Sa tuwing kakailanganin ninyo ng tulong sa Math, lagi
akong nandito para tumulong. Huwag ninyong isiping mahirap
ang Math. Kailangan lang na ilagay ninyo ito sa inyong
puso,”mababang-loob na paliwanag ng kanilang Kuya Anton.
Tinapik ni Mang Jose sa balikat si Anton at sinabing
“Ipinagmamalaki ka ng ating pamilya.”
Niyakap ni Mang Jose ang mga anak at sabay-sabay silang
tumungo sa hapag-kainan.
Basahin at Alamin
Sagutin ang mga tanong.
Paano ibinahagi ni Anton ang talino niya sa kaniyang mga
kapatid?
Bakit siya tinawag na Math wizard ng kaniyang mga
kapatid?
Ano ang ginagawa ni Anton upang mas mapaghusay pa
niya ang kaniyang galing sa Math?
Anong talento ang mayroon ka na kailangan mong
ipagmalaki?
Ibinabahagi mo ba sa iyong pamilya ang iyong talento?
Paano?
Anong ugali ni Anton ang dapat mong gayahin?
Tambalang Pangungusap
Basahin ang mga pangungusap tungkol sa kuwento.
a. Nakangiting ipinaliwanag ni Anton sa kapatid kung ano ang
gagawin at humanga sila sa kaniyang husay.
b. Nangamba si Brigette at humingi siya ng tulong sa kapatid na si
Athena.
c. Tinapik ni Mang Jose sa balikat si Anton at binati niya si Anton.
d. Niyakap nila ang isa’t isa at sama-sama silang tumungo sa
hapag-kainan.
Ano-anong kaisipan ang ipinahahayag sa bawat pangungusap?
Pag-aralang mabuti ang unang pangungusap.
Nakangiting ipinaliwanag ni Anton sa kapatid kung ano ang
gagawin at humanga sila sa kaniyang husay.
Ilang buong kaisipan ang ipinahahayag sa pangungusap?
Ano-ano ang lipon o grupo ng mga salitang makatatayong mag-
isa dahil may buong kaisipang ipinahahayag?
Basahin at Alamin
Anong salita ang ginamit upang pag-ugnayin ang dalawang
sugnay na nakapag-iisa?
Ano ang tawag sa katagang ginamit sa pangungusap upang
pag-ugnayin ang dalawang sugnay na nakapag-iisa?
Tukuyin ang mga sugnay na nakapag-iisa sa ibang pangungusap
na ginamit sa kuwento.
Ano ang tambalang pangungusap?
Ano ang tinatawag na sugnay na nakapag-iisa?
Ano ang pang-ugnay?
Ano-anong pang-ugnay ang ginagamit sa tambalang
pangungusap?
Anong bantas ang ginagamit sa tambalang pangungusap?
Gawain 3
A. Nasaan ang aking kaparis?
Pagtambalin ang dalawang sugnay na nakapag-iisa upang
makabuo ng tambalang pangungusap. Gumamit ng wastong
pang-ugnay. Isulat ang sagot sa isang papel.
A
1. Pagpipinta ang gusto ni Mark.
2. Tumutugtog ng gitara siJoseph.
3. Lumalangoy si Erick na tulad ng isda.
4. Mahusay sumayaw si Grace.
5. Simbilis ng kabayo kung tumakbo si Ramil.
Ang tambalang pangungusap ay binubuo ng dalawang
sugnay na nakapag-iisa.
Pinag-uugnay ito ng pang-ugnay na at-, o-, ngunit-, at saka-.
Tandaan
B
a. Araw-araw siyang nagsasanay.
b. Siya ang lider ng cheering squad.
c. Kumakanta ang banda nila sa handaan.
d. Sumasali siya sa paligsahan ng pagguhit.
e. Nakatatanggap siya ng gintong medalya sa paligsahan.
Gawain 4
Talaan ng Nilalaman ng Aklat
Pag-aralan ang talaan ng nilalaman at sagutin ang sumusunod
natanong. Isulat sa sagutang papel.
Ilang aralin mayroon sa talaan?
Ano ang pamagat ng huling aralin?
Saang pahina mo makikita ang impormasyon tungkol sa
pagtuklas ng iyong lakas?
Anong impormasyon ang makikita sa pahina 98?
Aling aralin ang nagbibigay ng pangkalahatang ideya ng
libangan?
Ibinabahagi ni Anton ang kaniyang talento sa kaniyang mga
kapatid. Sa anong aralin maiuugnay ang karanasang ito?
Anong aralin ang tumatalakay sa ugnayan ng libangan at
priyoridad?
Kung bago mo lamang natutuklasan ang iyong talento, aling
aralin ang babasahin mo?
Mga Libangan Mo
Aralin 1 Pag-usapan ang mga Libangan………………… 1-7 Aralin 2 Pagtuklas sa iyong Lakas……………………... 8-39 Aralin 3 Pagyamanin ang Galing….………………….. 40-76 Aralin 4 Ibahagi sa Iba………… ……………………… 77-99 Aralin 5 Pagpapaunlad sa Sarili…..…………………100-124 Aralin 6 Libangan laban sa Priyoridad……………...125-150
Ano-anong impormasyon ang makikita sa talaan ng nilalaman ng
aklat?
Paano mo magagamit ang talaan ng nilalaman ng aklat?
Lingguhang Pagtataya
Ito ay isang pagsusuri ng iyong kaalaman sa mga aralin ng
Linggong ito.
Subuking sagutin ang bawat aytem nang wasto.
A. Pakinggan ang kuwento.
Sagutin ang mga tanong. Piliin ang wastong letra.
Kambal sina Myko at Myka. Nakatanggap sila ng regalo
galing sa kanilang Tito Bobby. Iginiit ni Myko na sa kaniya ang
bisikleta. Kahit basketbol ang kaniyang pinaglalaruan, ayaw
niyang ipagamit ang bisikleta sa kaniyang kakambal ni si Myka.
“Hindi ko gagamitin ang iyong bisikleta. Maaari bang
pahiramin mo ako ng iyong bola,” pakiusap ni Myka.
“Ayoko, bola ko ito. Mayroon ka namang manika,” galit na
tugon ni Myko sa kakambal.
Tinawag silang dalawa ng kanilang nanay.
Ang talaan ng nilalaman ng aklat ay makikita sa
unahang bahagi ng aklat.
Nakasaad dito ang yunit, aralin, o kuwento at kung saan
pahina ang mga ito matatagpuan.
Tandaan
1. Alin sa mga salita ang maaari mong masabi na ugali ni Myko?
a. makasarili
b. mapagtiwala
c. palakaibigan
d. matigas ang ulo
2. Ano ang naramdaman ni Myka sa ugali ng kaniyang
kakambal?
a. natakot
b. nalungkot
c. nagalit
d. humingi ng paumanhin
3. Aling pangungusap ang nagsasaad na makasariling bata si
Myko?
a. Hindi mo puwedeng gamitin ang aking laruan.
b. Mayroon kang sariling manika.
c. Hindi ko gagamitin ang iyong bisikleta.
d. Maaari bang mahiram ang iyong bola?
B. Basahin at piliin ang letra ng tamang sagot.
4. Alin ang tambalang pangungusap?
a. Nakiusap si Myka kay Myko na pahiramin siya ng bola.
b. Nakatanggap ng regalo sina Myko at Myka sa
kanilang Tito Bobby.
c. Nang hindi pinahiram ni Myko ng laruan si
Myka, umalis siyang maluha-luha.
d. Nagpasalamat ang kambal sa kanilang
Tito Bobby at ikinatuwa nila ang regalo.
5. Bumili ng tatlong kilong karne si Athena upang gawing hamon.
Ano ang kahulugan ng salitang may salungguhit?
a. karneng manamis-namis ang luto
b. paghingi ng tawad
c. pag-aanyaya ng away
d. pagkaing gawa sa isda
6. Pagsamahin ang payak na pangungusap gamit ang wastong
pang-ugnay.
Tumula ang mga batang babae.
Nagsayaw ang mga batang lalaki.
Alin ang tama?
a. Tumula ang mga batang babae kaya nagsayaw ang
mga batang lalaki.
b. Tumula ang mga batang babae ngunit nagsayaw ang
mga batang lalaki.
c. Tumula ang mga batang babae at nagsayaw ang mga
batang lalaki.
d. Tumula ang mga batang babae nang sumayaw ang
mga batang lalaki.
7. Pag-aralan ang larawan. Aling kahulugan ng salitang saya ang
angkop na ginamit sa pangungusap batay sa larawan?
a. Nakadamit ng saya ang mga bata.
b. Saya ang dulot ng sanggol sa pamilya.
c. Baro at saya ang kasuotan ng mga
ninuno nating Pilipino.
d. Ang saya ng mga bata ay makikita sa
kanilang mga ngiti.
Piliin sa loob ng kahon ang kahulugan ng salitang may
salungguhit na ginamit sa pangungusap. Isulat sa sagutang
papel.
a. taniman ng halaman
b. lapnos ang balat dahil sa init
c. lagpas na sa itinakdang araw
8. Nabasag ang paso dahil nabunggo ng pusa.
9. Ginamot ng nanay ang mga paso ni Mark sa braso.
10. Nagpagawa si Anton ng bagong I.D. dahil paso na ito.
C. Pag-aralan ang talaan ng nilalaman ng aklat.
11. Aling aralin ang kailangan mong basahin kung gusto mong
malaman ang ehersisyong bagay sa iyo?
a. aralin 1 b. aralin 2 c. aralin 3 d. aralin 4
12. Anong impormasyon ang nasa pahina 32?
a. Tamang Ehersisyo
b. Gabay sa Pagkain
c. Mabuti sa Katawan
d. Pag-iingat na Kailangan
D. Pag-aralan ang larawan. Sumulat ng dalawang tambalang
pangungusap tungkol dito.
Malusog na Pamumuhay
Aralin 1 Ano ang Mabuti sa Katawan?................... 1-18 Aralin 2 Pag-iingat na Kailangan…...…………….. 19-36 Aralin 3 Mag-exercise Tayo……………..………… 37-54
Aralin 4 Pagkaing Tama sa Iyo…………............... 55-75
Basahin nang mabuti ang pangungusap. Piliin kung alin sa mga
sagot ang kasingkahulugan ng salitang may salungguhit sa
pangungusap.
1. Ibinalik ni Mia ang tapon upang hindi sumingaw ang amoy ng
alcohol.
a. Inutusan ko si Mia na ilagay muli ang tapon ng bote ng alcohol.
b. Tapon nang tapon ng basura ang mga bata sa baybay
kalsada.
2. Mahahalagang tala ng kasaysayan ang matatagpuan mo sa
Corregidor.
a. Kapakipakinabang ang mga tala mula sa mga
makasaysayang lugar ng ating bansa.
b. Maliwanag ang tala kung gabi.
3. Laging bukas ang aming tindahan araw-araw.
a. Pakiusap, iwanan mo na bukas ang pinto, may dadating na
panauhin.
b. Bukas aalis na ang iyong pinsan.
Paano mo nakikilala ang mga salitang maraming kahulugan.
May mga salita na maraming kahulugan.
Nagbabago ang kahulugan ng mga salita ayon sa gamit
nito sa pangungusap.
Basahin at Alamin
Tandaan
Gawain 1
Hanap larawan: Piliin at iguhit sa sagutang papel ang larawang
nagpapahayag ng pangungusap.
1. Kulay ube ang puso sa puno ng saging.
2. Si Mimi ay nagdiwang na ng ika-pito niyang kaarawan.
3. Ang baso ay puno ng gatas.
4. Saya ang nais isuot ni ate sa Linggo ng Wika.
5. Kulay berde ang upo.
Subukin
Balikan ang detalye ng kuwento. Piliin ang katangian ng tauhan
na inilalarawan sa pangungusap.
a. Iniwan ni Monita kay Monina ang mga kasangakapan na hindi
nahuhugasan sa gabi. Si Monita ay__________.
mapagbigay bastos tamad
b. Hinugasan ni Monina ng mga pinggan ng walang reklamo si
Monina ay __________.
mabait mapagbigay matulungin
c. “Monita, ibigay na lang natin sa matandang nagugutom ang
ating baon. Si Monina ay__________.
malungkot galit mapagbigay
d. “Ibigay mo ang iyong baon, pero ang sa akin ay hindi ko
ibibigay,“ wika ni Monita. Siya ay _________.
makasarili maalalahanin palakaibigan
e. Nararamdaman niyang siya ay __________.
masaya malungkot mainitin ang ulo
Ano pa ang maaaring pagkakilanlan o clue ng isang tauhan sa
kuwento upang malaman natin ang kaniyang ugali.
Kung ano ang sinasabi, ginagawa, inisip, at nararamdan
ng tauhan ay nagpapakita kung anong ugali ang
mayroon siya.
Sabihin at Alamin
Basahin ang mga payak na pangungusap. Pagsamahin ang
dalawang pangungusap sa pamamagitan ng pagdadagdag ng
salitang dahil o habang.
1. Masaya ako. Nakapasa ako sa pagsusulit.
2. Nilinis ni Maria ang kuwarto. Naghihintay si Mario sa labas.
3. Umawit si Paolo. Matamang nakinig ang kaniyang mga
kaklase.
4. Umuwi kami nang maaga. Nagpatawag ng pagpupulong ang
punong guro.
5. Tumatahol ang aso. Maraming tao sa likod bahay.
Ano ang hugnayang pangungusap?
Paano nabubuo ang hugnayang pangungusap?
A. Basahing mabuti ang pangungusap. Sabihin kung ang
pangungusap ay tambalan o hugnayang pangungusap.
Ang hugnayang pangungusap ay binubuo ng
dalawang payak na pangungusap. Nagpapahayag ito
dalawang kaisipan at pinagsasama ng mga pang
ugnay na dahil o habang.
Basahin at Alamin
Tandaan
Basahin at Alamin
1. Pumunta kami sa hardin ngunit wala naman kaming ginawa
doon kahapon.
2. May sakit si Alice at kailangan niyang tumigil muna sa bahay.
3. Nagpunta ang pamilya Montemayor sa evacuation center
dahil nangangailangan sila ng tulong.
4. Hindi magamit nina Lina at Sarah ang bisikleta dahil sira ito.
5. Nagbasa ang nanay ng magasin habang naghihintay siya ng
bus.
B. Buuin ang pangungusap sa pamamagitan ng paglalagay ng
pag ugnay na dahil o habang.
1. Nakapunta kami sa maraming lugar _____ kami ay nasa Cebu.
2. Kailangan ni Marta na magsuot ng tsinelas ______ namamaga
ang kaniyang paa.
3. Sikat ang pamilya Garrara ________ lahat ng kanilang mga
anak ay nasa honor roll.
4. Dapat tayo ay palaging magbasa _______ tayo ay bata pa.
5. Pumunta muna kami sa silid-aklatan ______ naglilinis ang mga
lalaki sa silid-aralan.
Basahin ang talaarawan. Sagutin ang tanong.
April 25, 2012
Ibinili ako ng tatay ng asul na bisikleta. Sa darating na bakasyon mag-aaral akong magmaneho. Natutuwa talaga ako! Bert April 27, 2012 Marunong na akong magmaneho ng bisikleta. Tinuruan ako ng tatay. Ngunit dahil madulas ang kalsada kahapon, natumba ako. Nasaktan ang aking tuhod. Napakasakit. Bert
Basahin at Alamin
Tanong:
1. Sino ang sumulat ng talaarawan?
2. Ano-ano ang mahahalagang detalye mula sa talaarawan?
3. Ano ang sinasabi ng talaarawan tungkol kay Bert?
Pagsulat ng talaarawan
Sagutin ang tanong:
1. Ano ang mahalagang nagyari sa iyo noong Sabado?
Sumulat ng dalawang pangungusap.
2. Bakit nangyari iyon?
3. Ano ang naramdaman tungkol dito?
Gamit ang inyong mga sagot, sipiin ang talaarawan sa sagutang
papel. Isulat ang inyong karanasan.
Sa talaarawan karaniwang isinusulat ang mga bagay
tungkol sa ating sarili. Mga pangyayari na gusto at hindi
natin gusto. Nakatutulong ito upang matandaan o
mabalikan natin ang mahahalagang pangyayari sa ating