Mohd Nazir Kadir Ketua Pusat Islam, Kolej Pengajian Islam … · Mohd Nazir Kadir Ketua Pusat Islam, Kolej Pengajian Islam Johor (MARSAH), Johor Bahru. Mohd Faizulamri Mohd Saad Pusat

Mohd Nazir KadirKetua Pusat Islam, Kolej Pengajian Islam Johor (MARSAH), Johor Bahru.

Mohd Faizulamri Mohd SaadPusat Kajian al-Quran dan al-Sunnah, Universiti Kebangsaan Malaysia (UKM)

PendahuluanPenulisan al-Quran merupakan satu usaha penyalinan semula

ayat-ayat suci al-Quran yang bermula sejak zaman NabiSAW lagi. Diikuti khalifah seterusnya dengan mengekalkanbentuk gaya penulisan, susunan, bentuk tulisan iaitu rasmdan kosong dari sebarang tanda-tanda bacaan. Begitu jugamanuskrip al-Quran yang dijumpai atau disimpan adalahsatu budaya penyalinan semula ayat-ayat al-Quran.

Tradisi penyalinan al-Quran di Alam Melayu terus menerusbermula sejak abad ke-16 Masihi lagi (Asep Saefullah 2008) hinggalah pertengahan atau akhir abad ke-19 Masihi. Bukti-bukti terbaru menyaksikan bahawa beberapa buahmanuskrip al-Quran masih boleh didapati di negara-negeraseperti Sumatera, Jawa, Kalimantan, Pattani, Sulawesi, Malaysia, Brunei dan sebabaginya.

Keberadaan manuskrip al-Quran di pelbagai wilayah danlapisan masyarakat menunjukkan bahawa penyalinan mashafal-Quran di Alam Melayu pada masa lampau cukup meluas.Selain tradisi penyalinan mashaf al-Quran, dunia AlamMelayu juga mula mengembangkan pelbagai ilmutermasuklah Ulum al-Quran. Ini terbukti apabila banyakbidang Ulum al-Quran mula disalin oleh para penyalinmanuskrip atau dikarang oleh para ulama, malah metodepenulisan beberapa manuskrip al-Quran dari sudut elemenUlum al-Quran juga agak berbeza walaupun dari wilayahyang sama. Oleh itu timbul persoalan apakah elemen Ulumal-Quran yang terdapat dalam mashaf-mashaf tersebut yangmenjadi isu dalam kajian filologi.

MANUSKRIP AL-QURAN DI ALAM

MELAYU

Eleman Ulumal-Quran

Qiraat Rasm

'Uthmani Imlai'

Dabt

Tanda Waqaf Tanda Tajwid

Tajwid

Selamat membaca al-Quran

� TINJAUAN ELEMEN ULUM AL-QURAN DALAM MANUSKRIP AL-QURAN DI ALAM MELAYU��REVIEW OF ULUM AL-QURAN ELEMENTS IN�THE MALAY REALM’S AL-QURAN MANUSCRIPTS�Slide Number 2�Persoalan Kajian�Hasil KajianSekian terima kasih