Sınıf: 7 Öngörülen Süre: 80 dk. Anahtar Soru: Neden mülteci olunur? Dersin Amacı: Mülteci sorununu ekonomik, siyasi, sosyal ve etik açıdan değerlendirebilme. İlişkili Kazanım: Örnek incelemeler yoluyla göçün neden ve sonuçlarını tartışır. MÜLTECİ OLMAK HEDEFLENEN ÖĞRENME ÇIKTILARI Derse Hazırlık / Malzemeler Q Bütün öğrenciler: Mülteciler sorununun evrensel bir insani sorun olduğunu fark edecektir. Q Birçok öğrenci: Mülteci sorununu ortaya çıkaran faktörleri açıklayacaktır. Q Bazı öğrenciler: Mülteci sorununu ortaya çıkarak faktörleri analiz ederek çözüm önerileri sunacaktır. D oğduğumuz yerde yaşamamızı ne engelleyebilir? Eğer aklınıza hemen bir ya da iki neden geliyorsa, bu etkinliğe siz de katılmalısınız. Çünkü, insanları bir başka ülkede yaşamaya zorlayan nedenler karmaşık, çok boyutlu ve değişkendir. “Mülteci Olmak” etkinliği ile öğrenciler, mültecilerle empati kuracaklar, onların hayatlarını etkileyen o karmaşık, çok boyutlu ve değişken nedenler üzerinde çalışacaklar ve yukarıdaki soruya uzun açıklamalar getireceklerdir. Bu açıklamalar, mültecilerin yaşadıkları sorunlarla ilgili sınıflamalar, karşılaştırmalar içerecektir. Öğrenciler, üzerinde çalıştıkları tekil örneklerden ilke ve genelle- meler türetecekler, üstelik bunları yaparken etkinlik esnasında oynayacakları "Mülteci Oyunu" ile mültecilerin karşılaştıkları zorlukları tecrübe etme imkanı bulacaklardır. Böylece mültecilik sorununun insani yönünü ele alacak ve çözüm yolu bulabilmek için öneriler sunacaklardır. • Çalışma yapraklarını ve bilgi notunu grup sayısınca çoğaltınız. • Grup sayısı kadar zar ve her oyuncu için farklı renkte jeton/pul hazırlayınız. Neden mülteci olunur? Dr. Ahmet DOĞANAY * * Çukurova Üni., Eğitim Fakültesi, Adana
10
Embed
MÜLTECİ OLMAK - EUROCLIO · 2003’te Darfur bölgesinde bölge kabileleri ile hükümet güçleri arasında çatışma % 61 2 300$ 58 Hırvatistan Yugoslavya/ Bosna-Hersek 342000
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Sınıf: 7
Öngörülen Süre: 80 dk.
Anahtar Soru:
Neden mülteci olunur?
Dersin Amacı:
Mülteci sorununu ekonomik, siyasi, sosyal ve etik açıdan değerlendirebilme.
İlişkili Kazanım:
Örnek incelemeler yoluyla göçün neden ve sonuçlarını tartışır.
MÜLTECİ OLMAK
HEDEFLENEN ÖĞRENME ÇIKTILARI
Derse Hazırlık / Malzemeler
QQ Bütün öğrenciler: Mülteciler sorununun evrensel bir insani sorun olduğunu fark edecektir.
QQ Birçok öğrenci: Mülteci sorununu ortaya çıkaran faktörleri açıklayacaktır.
QQ Bazı öğrenciler: Mülteci sorununu ortaya çıkarak faktörleri analiz ederek çözüm önerileri sunacaktır.
Doğduğumuz yerde yaşamamızı ne engelleyebilir? Eğer aklınıza hemen bir ya da iki neden geliyorsa,
bu etkinliğe siz de katılmalısınız. Çünkü, insanları bir başka ülkede yaşamaya zorlayan nedenler
karmaşık, çok boyutlu ve değişkendir. “Mülteci Olmak” etkinliği ile öğrenciler, mültecilerle empati
kuracaklar, onların hayatlarını etkileyen o karmaşık, çok boyutlu ve değişken nedenler üzerinde çalışacaklar
ve yukarıdaki soruya uzun açıklamalar getireceklerdir. Bu açıklamalar, mültecilerin yaşadıkları sorunlarla ilgili
sınıflamalar, karşılaştırmalar içerecektir. Öğrenciler, üzerinde çalıştıkları tekil örneklerden ilke ve genelle-
meler türetecekler, üstelik bunları yaparken etkinlik esnasında oynayacakları "Mülteci Oyunu" ile mültecilerin
karşılaştıkları zorlukları tecrübe etme imkanı bulacaklardır. Böylece mültecilik sorununun insani yönünü ele
alacak ve çözüm yolu bulabilmek için öneriler sunacaklardır.
• Çalışma yapraklarını ve bilgi notunu grup sayısınca çoğaltınız.• Grup sayısı kadar zar ve her oyuncu için farklı renkte jeton/pul
hazırlayınız.
QNeden mülteci olunur?
Dr. Ahmet DOĞANAY*
* Çukurova Üni., Eğitim Fakültesi, Adana
İŞL
EN
İŞ /
SÜ
RE
Ç
5 dk.
10 dk.
5 dk.
5 dk.
5 dk.
5 dk.
15 dk.
15 dk.
15 dk.
süre
Değerlendirme:
Öğrencilerinizden bu derste öğrendikleriyle ilgili üç soru türetmelerini ve bunlardan birini ce-vaplamalarını isteyiniz.
1. Çalışma Yaprağı-1’i dağıtınız. İmkânınız varsa resimleri yansıtınız. Aşağıdaki soruları yöneltiniz:
2. Öğrencilerinizi 4-5 kişilik gruplara ayırınız.3. Çalışma Yaprağı-2’yi gruplara dağıtınız ve incelemelerini isteyiniz.4. Öğrencilerinizden grup halinde bu örneklerdeki insanların ortak yaşan-
tılarını bulmalarını isteyiniz. Grupların buldukları ortak yaşantıları tah-taya yazınız. Bunlar aşağıdaki gibi olabilir:
verileri göz önüne alındığında, bu verilerin hangilerinin mülteci olayla-rıyla ilişkili olduğu söylenebilir?
• Mülteciliğenedenolankoşullarnelerolabilir?10. Mülteci Oyunu: Her gruba mülteci oyununun malzemeleri olan üzerin-
de mülteci yolu bulunan birer karton, zar ve her oyuncu için birer renkli jeton dağıtınız. Yönergede belirtilen şekilde oyunu oynatınız. Oyun ta-mamlandıktan sonra aşağıdaki soruların tartışılmasını sağlayınız:
hissederdiniz? 11. Etkinlikleriniz bittikten sonra Çalışma Yaprağı-5'i gruplara dağıtınız.
Çalışma yaprağında istenilen boşlukları grupların doldurmasını sağla-yınız. Bu çalışmada istasyon tekniği de uygulanabilir. Bu çalışma bitti-ğinde çalışma yapraklarını sınıfta görülebilecek yerlere asınız ve öğren-cilerin incelemesini sağlayınız.
İŞLE
NİŞ
250M
ülte
ci O
lmak
ÇA
LIŞ
MA
YA
PR
AĞ
I1
Q Zaman içinde farklı coğrafyalarda gerçekleşmiş mülteci olaylarından görüntüler.
251
Mül
teci
Olm
ak
ÇA
LIŞ
MA
YA
PR
AĞ
I2ÖRNEK MÜLTECİ OLAYLARI
1972’de Malawi Kongre Partisi lideri ve Başbakan Hastins Bonda’nın ülkedeki Yahova Şahitlerini itham etmesi sonu-
cu, genç parti üyelerinin saldırısı nedeniyle 10 000 Yahova Şahidi ülkeyi terk ederek Zambia’nın doğu kesimine kamp kurdular ve Zambia’dan sığınma istediler.
1978’de aşağı yukarı 70 000 Burma’lı müslüman Bangladeş’e kaçmak zorunda kaldı. Burmalı müslümanlar Burmalı si-
lahlı kişiler tarafından tecavüz, işkence, ölüm gibi muamelelerle karşı karşıya kalmışlardı.
Vietnam Savaşı 1975’te sona erdiğinde, on binlerce Güney Vietnamlı, toprakları Kuzey Vietnamlılarca kontrol altına
alındığından, güvenliklerinden endişe ettikleri için değişik ülke-lere iltica ettiler.
Sudan’da yerel ve Arap kabilelerinin hayvancılıkla geçindiği bölgede, su kaynakları ve otlakların paylaşımı konusunda-
ki uyuşmazlıklar, kuraklığın etkisiyle büyümüş, 2003 yılında yerel bir isyanın ardından, bölgedeki kabileler ile hükümet tarafından kurulan ve desteklenen milli kuvvetler (Cancavit) arasında çatış-malar başlamıştır. Darfur nüfusunun üçte biri, yaklaşık 2 milyon insan, zorla yerinden edilmiş, yüz binlerce insan öldürülmüştür. Zulüm ve işkenceden kaçan yaklaşık 300 bin kişi komşu ülke Çad’a sığınmıştır.
Şili’de 11 Eylül 1973 tarihinde general August Pinochet, Salva-dor Allende hükümetini devirerek yönetime el koymuştur. Tüm
devlet birimleri askeri birlikler tarafından işgal edilmiştir. Ülkede yetkileri cunta lideri Pinochet devralmıştır. Askeri birlikler kuzey Şili’nin en tenha bölgelerinde ve Patagonya’nın yerleşimi seyrek yer-lerinde toplama kampları oluşturulmuştur. Cuntaya muhalif olanlar işkencelerde öldürüldü ya da uçaklardan denize atılmıştır. Binlerce Şili’li kötü muamele, can güvenliği ve insan hakları ihlallerinden do-layı yurt dışına kaçarak, komşu ülkelerden sığınma istemişlerdir.
252M
ülte
ci O
lmak
ÇA
LIŞ
MA
YA
PR
AĞ
I3
İLTİCA OLMAYAN GÖÇLER
Yeni bir yere göç eden herkes mülteci değildir. Örne-ğin, aşağıdaki durumlarda göç eden insanlara mülteci olarak adlandırılmazlar.
Q Ekonomik ya da diğer nedenlerle ülkenin başka bir böl-gesine göç eden insanlar. Örneğin, işsizlik nedeniyle Türkiye'nin değişik bölgelerinden büyük şehirlere göç eden vatandaşlar.
Q Ülkesinde adi suçlar işledikten sonra diğer bir ülkeye kaçan insanlar.
Q Diğer bir ülkeye çalışma amacıyla giden ve orada yerle-şen kimseler. Örneğin, Almanya’ya giden ve orada yer-leşen Türk işçiler.
Q Bir ülkenin vatandaşlığını kendi isteğiyle bırakan ve başka bir ülkenin vatandaşlığına geçen kişiler.
253
Mül
teci
Olm
ak
ÇA
LIŞ
MA
YA
PR
AĞ
I4BİRLEŞMİŞ MİLLETLER MÜLTECİ TANIMI
QQ Kaynak 1: BM Mültecilerin Statüsüne İlişkin Sözleşme, 1951
Mülteci: "Irkı, dini, milliyeti, belli bir sosyal gruba mensubiyeti veya siyasi düşünceleri
nedeniyle zulüm göreceği konusunda haklı bir korku taşıyan ve bu yüzden ülkesinden
ayrılan ve korkusu nedeniyle geri dönemeyen veya dönmek istemeyen kişi"dir.
www.unhcr.org.tr (13.01.2011 tarihinde erişilmiştir).
Q Kendi tanımınızla yukarıdaki tanımın benzer ve farklı yönlerini yazınız.
Bu oyunu oynarken, kendinizi gerçek bir mülteci gibi hissetmeye çalışınız.
Oyun 2-4 kişilik gruplar halinde oynanabilir. Oyun için, üzerinde 1’den 58’e kadar karelerin çizildiği bir yolun bulunduğu bir karton, her bir oyuncu için birer farklı renkli jeton ya da karton parçası ve grup için bir zar bulunmalıdır.
Gruptaki her oyuncu zarı atarak, en yüksek sayıyı bulan kişi oyuna başlar. Oyuna ilk başlayan kişi, zarı atar ve gelen sayı kadar yolda ilerler. Yol üzerindeki bazı karelerde, mülteci adaylarının karşılaşmasının olası olduğu durumlar yer almaktadır. Hangi karede hangi durumla karşılaşılacağı aşağıda kare numa-ralarıyla verilmiştir. Bu karelere gelindiğinde, karelerle ilgili açıklamalara göre yola devam edilir. Elli sekizinci kareye gelen kişi oyunu bitirir ve mülteci olmaya hak kazanır.
Yolculukta Yaşananlar (Renkli Kareler ile İlgili Açıklamalar)
3. Pasaportunuzu unutmuşsunuz, 1’e geri dönünüz.
6. Yolda yiyeceğiniz kalmadı. Yiyecek aramak amacıyla, bir tur bekleyiniz.
9. Engelli bir yolda ayağınızı burktunuz. Diğer oyuncular geçene kadar bekleyiniz.
11. Bir ağaç yolunuzu kapatmış, çevresinden dolanmak için bir tur bekleyiniz.
14. Yabani, vahşi bir hayvan sizi kovalıyor, 12. kareye dönünüz.
16. Bir kısa yol keşfettiniz, 20. kareye gidiniz.
19. Kayboldunuz, 17. kareye dönünüz.
22. Korkunç bir ses duyuluyor, kendinizi güvene almak için 21. kareye gidiniz.
26. Arkanızda sizi takip eden kardeşiniz düştü. Onu bulmak için 23. kareye gidiniz.
28. Sınır polisi sizi arıyor, 27. kareye giderek gizleniniz.
32. Elektrikli dikenli tellerle örülmüş çite takıldınız, bir tur bekleyiniz.
34. Polis sizi yakaladı ve ülkenize geri gönderdi. Birinci kareden tekrar başlayınız.
38. Bir transit kampına yerleştirildiniz, bir tur bekleyiniz.
40. Çok açsınız, bir tarladan mısır çalarken tarla sahibi sizi yakalamak üzereydi ve siz 39. kareye kaçtınız
44. Şiddetli bir fırtına geliyor, 42. karedeki mağaraya gizleniniz.
48. Nehirden karşıya geçmeniz gerekiyor. Botun sizi karşıya geçirebilmesi için bir tur bekleyiniz.
51. Çok şiddetli rüzgar esiyor. Gelecek sıranızda ancak bir kare ilerleyebilirsiniz.
53. Pasaportunuzu ırmağın öbür kıyısında unuttunuz, onu almak için 50. kareye geri dönünüz.
57. Ateşiniz 39 derece. Dinlenmek için 2 tur bekleyiniz.