Модели на добри практики за Модели на добри практики за третман кај аутизмот: третман кај аутизмот: биомедицински и АБА третман биомедицински и АБА третман- 1 Оваа публикација е изработенасо помош од Европската Унија. Содржината на оваа публикација е исклучиво одговорност на проф. д-р Владимир Трајковски и на ниеден начин не може да се смета дека ги одразуваставовите на Европската Унија. биомедицински и АБА третман биомедицински и АБА третман- решение за успех решение за успех Prof. d Prof. d Prof. d Prof. d Prof. d Prof. d Prof. d Prof. d- - - - -r Vladimir Trajkovski r Vladimir Trajkovski r Vladimir Trajkovski r Vladimir Trajkovski r Vladimir Trajkovski r Vladimir Trajkovski r Vladimir Trajkovski r Vladimir Trajkovski Гевгелија, 07.05.2014
57
Embed
Modeli na dobri praktiki za tretman kaj autizam biomedicinski i aba tretman prof d r vladimir trajko
Презентација од Проф д-р Владимир Трајковски на Форум за аутизам во Гевгелија на 07/05/2014
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Модели на добри практики за Модели на добри практики за третман кај аутизмот: третман кај аутизмот:
биомедицински и АБА третманбиомедицински и АБА третман--
1Оваа публикација е изработена со помош од Европската Унија.
Содржината на оваа публикација е исклучиво одговорност на проф. д-р Владимир Трајковски
и на ниеден начин не може да се смета дека ги одразува ставовите на Европската Унија.
биомедицински и АБА третманбиомедицински и АБА третман--решение за успехрешение за успех
Prof. dProf. dProf. dProf. dProf. dProf. dProf. dProf. d--------r Vladimir Trajkovskir Vladimir Trajkovskir Vladimir Trajkovskir Vladimir Trajkovskir Vladimir Trajkovskir Vladimir Trajkovskir Vladimir Trajkovskir Vladimir Trajkovski
Гевгелија, 07.05.2014
Цел на предавањето
Да се презентира преглед на биомедицинскиот и бихејвиоралниот третман на аутизмот
2
Аутистичен спектар на нарушувањаАутистичен спектар на нарушувања
• Ненормален развој на–Комуникативни вештини–Социјални вештини–Расудување
3
Сменета парадигмаСменета парадигма
Аутизмот не е психолошка состојба –Тој е невро-гастро-имунолошко
4
Тој е невро-гастро-имунолошко нарушување што е резултат на генетска сусцептибилност и
средински инсулт.
Медицински проблеми Медицински проблеми кај аутизмоткај аутизмот
Токсиколошки
5
ГИТ
Невролошки
Имунолошки
Зошто биомедицински и Зошто биомедицински и бихејвиорален третманбихејвиорален третман??
• Многу од децата со аутизам страдаат одкоморбидни медицински состојби.
• Треба да се тестираат медицинските нарушувањакои се во основа.
• Со тоа се зголемува приемчивоста забихејвиорален третман.
6
бихејвиорален третман.• Синергистичките ефекти од третманот на
однесувањето и биомедицинските интервенциирезултираат со зголемување на успешнирезултати.
Зошто постои преклопување меѓу Зошто постои преклопување меѓу бихејвиоралните и бихејвиоралните и
• Коморбидните биомедицински состојби може водат до неуспех или да го забават третманот.
• Не постои единствен третман што функционира кај секое дете – она што
7
функционира кај секое дете – она што функционира кај едно дете не функционира кај друго.
• Бидете свесни за какви било промени во лекови или додатоци - ова може да влијае на однесувањето.
Зошто бихејвиоралните и Зошто бихејвиоралните и биомедицинските интервенции одат рака биомедицинските интервенции одат рака
под рака заедно?под рака заедно? (1)(1)
• Ако детето страда од алергии Концентрацијата и фокусирањето може да
бидат засегнати. • Ако детето страда од ГИ дистрес, како запек,
дијареа:
8
дијареа: Ќе имаат грчеви, надуеност и тоа ќе ги мачи Болката може да доведе до самоповредување
• Ако имаат имунолошки нарушувања Ќе се зголемува бројот на инфекции и
воспаленија што може да влијае на вниманието и концентрацијата.
• Ако биохемиските патишта се компромитирани Невротрансмисијата може да биде помалку или прекумерно стимулирана.
Зошто бихејвиоралните и Зошто бихејвиоралните и биомедицинските интервенции одат рака биомедицинските интервенции одат рака
под рака заедно? под рака заедно? (2)(2)
• Ако детето страда од дигестивни проблемиНеправилно разградената храна може да има влијание врз однесувањето. Не добиваат хранливи материи за биохемиските патишта и нема максимален метаболизам.
• Ако детето има проблеми со детоксикација
9
• Ако детето има проблеми со детоксикација Се создаваат отрови, зголемен оксидативен
стрес – симптоми кои влијаат на вниманието.
Што е биомедицински третман?Што е биомедицински третман?
• Може да се дефинира како било кој агенс или терапија што директно влијае на телесната внатрешна средина.
• Вклучува: диета/нутриција, нутрициенси, лекови и др.
• Антимикробни природни производи: оригано масло, лук, семе на грејпфрут.
Третман на ГИТ Третман на ГИТ (3)(3)
• Справување со лошата нутриција заради инфламација на ГИТ.
• Суплементи на витамини и минерали Babyvit и Juniorvit, плус цинк и магнезиум.
• Подржете адекватна дигестија.
16
• Подржете адекватна дигестија.• Дигестивните ензими DPP4 се важни. Ензимите ја
разложуваат храната и помалку е веројатно да предизвикаат реакција од имунолошкиот систем.
• DPP4 исто така работи во циклусот на метилација.• DPP4 се создава во цревата (ги вари глутен и
казеин), но ако цревата се надуени и содржат вишок на мукус, нејзиното производство може да биде намалено.
Поддршка на имуниот системПоддршка на имуниот систем (1)(1)
• Ниски дози Naltrexone во вид на крем се даваат навечер.
• Привремената блокада на опиоидни / ендорфин рецептори со Naltrexone предизвикува во мозокот да се ослободи повеќе ендорфин.
17
мозокот да се ослободи повеќе ендорфин. Ендорфин дејствува како цитокин и ја подобрува комуникација во имунолошкиот систем и го подобрува абнормалниот Th1/Th2 однос.
• Го намалува автоимуниот процес преку инхибиција на факторот кој ги претворува имуните клетки во Th2 клетки.
Поддршка на имуниот системПоддршка на имуниот систем (2)(2)
• Ambrotose/ликонутриентиЕсенцијални јаглехидрати кои му помагаат на имуниот систем да го препознае сопственото како сопствено и да го избегнат автоимуниот процес.
18
процес.
• Omega 3 масни киселиниГо модулираат имуниот систем преку сменето производство на цитокини.Тие можат да го сменат имуниот одговор од проинфламаторен кон антиинфламаторен.
Поддршка на метилацискиот патПоддршка на метилацискиот пат
Methylcobalamin (MB12 )
TMG или DMG
Фолна киселина
19
Фолна киселина
Магнезиум
Цинк
DPP4
Поддршка на Поддршка на трансулфурацискиот паттрансулфурацискиот пат
Витамин B6
Магнезиум
20
Таурин
Справување со оксидативен Справување со оксидативен стрес стрес (1)(1)
• Користете антиоксиданси
• Витамин C (одличен ефект заедно со вит. E)
• Таурин, е директен антиоксиданс и ги поддржува витамините А и Е преку обезбедување на
21
апсорпција на жолчните соли.
• Селен е добар антиоксиданс.
• Подржете производство на Глутатион.
• Магнезиум и витамин B6 го поддржуваат ова во клетките.
Справување со оксидативен стресСправување со оксидативен стрес(2)(2)
• Млекото ја поддржува функцијата на црниот дроб,а клетките на црниот дроб произведуваат повеќецистеин во организмот кој се претвора воглутатион во мозочните клетки.
• I.V. давање на глутатион не работи на долгорочна
22
• I.V. давање на глутатион не работи на долгорочнаоснова. Глутатион треба да се внесе вовнатрешноста на клетката, но не можеме да гоставиме таму!
• Подржете го производството на глутатион.• Сулфатите ги чистат токсините во клетката
оставајќи го глутатионот да се справи сооксидативниот стрес поефикасно.
ДетоксикацијаДетоксикација• Да се поддржи црниот дроб.
Фаза I од црнодробна детоксикација• Размислете за користење на нетоксични
средства за чистење, органски пестициди во домашни услови. Јадете органски одгледувана
Фаза II од детоксикација (конјугација) вклучува повеќе различни патишта. Еден од нив е употребата на глутатион, друг е употребата на сулфурациската патека која бара сулфатите да функционираат. Размислете за користење на солени бањи за да се добие сулфат во телото или за апсорпција на магнезиум сулфат.
ХелацијаХелација
• Отстранување на тешки метали.
Се прави интравенски, орално, ректално или трансдермално.
�Средства: EDTA, DMSA, DMPS, Глутатион.
�Отстранувањето на металите може да води до
24
�Отстранувањето на металите може да води до обновување на ГИТ проблемите (размножување на габи).
�Ако е сочуван имуниот систем и ако се нормални биохемиските процеси, тогаш организмот сам ги отстранува тешките метали.
Зголемете ја клеточната Зголемете ја клеточната енергијаенергија
�Клетката има потреба од енергија (ATP) за да може да функционира правилно (метилација/сулфурација).
• Истражувањето на MacFabe покажало дека
25
• Истражувањето на MacFabe покажало дека можеби постои оштетување на клетката во искористување енергетските извори (масни киселини со куси синџири).
• Давање на коензим Q10, ацетил L-Carnitine, иОмега 3 масни киселини може да ја зголемат клеточната енергија.
КарнитинКарнитин
• Pochini покажал (in vitro) дека беталактамските антибиотици го инхибираат митохондрискиот транспортер на карнитинот.
• Цефалоспорините предивизкуваат
26
• Цефалоспорините предивизкуваат иреверзибилна инхибиција по пролонгирана експозиција.
• PEDIATRICS 2007 – извештаи за деца со енцефалопатија и напади по долготрајно давање на антибиотици.
ОмегаОмега 33
• Важни за невротрансмитерска функција.• Важни за флуидност на клеточна мембрана и за
опоравување (постоксидативен стрес). • Важни за ензимска регулација. • Важни за генска експресија.
27
• Важни за генска експресија. • DHA (докозахексаноична киселина) е
предоминантна во мозокот и е поврзана со системите за аудиторно и визуелно процесирање.
• EPA (еикозапентаноична) го модулира имуниот систем преку промена на производството на цитокини од проинфламаторни во антиинфламаторни.
• Витаминот Ц антиоксидант и може да биде од голема корист кај децата со аутизам.
• Витаминот Ц треба да почне да се дава во доза од 5-10 мг/кг/дневно со постепено покачување на дозата.
• Употребата на витамин Ц била испитувана во една мала двојно-слепа, плацебо-контролирана
33
мала двојно-слепа, плацебо-контролирана вкрстена студија, каде што било најдено ублажување на симптомите кај училишните деца со аутизам.
• Авторите поставиле хипотеза дека дејството се должи на претпоставените допаминергички ефекти на витаминот Ц.
• Резултатите од оваа студија сé уште не се повторени.
ВитаминВитамин ДД• Зголемена преваленција на аутизмот во последните
години кореспондира со зголемување на медицинскисовети за да се избегне сонцето, совети кои веројатно гинамалиле концентрациите на витамин Д (калцитриол) воразвојот на мозокот.
• Аутизмот е честа појава во областите на намалена УВЗ
34
• Аутизмот е честа појава во областите на намалена УВЗпенетрација, како што се урбаните области, области совисоко загадувањето на воздухот.
• Аутизмот е почест кај лица со темна кожа кои имаатнедостаток на витамин Д.
• Една студија покажала дека деца со витамин Ддефицитарен рахитис имаат неколку маркери за аутизам,кои очигледно исчезнуваат со давање на високи дози навитамин Д.
Суплементација со аминокиселиниСуплементација со аминокиселини
• Некои деца со аутизам имаат дигестивни проблеми заради намаленото внесување на протеини.Ова може да доведе до аминокиселински недостаток, лишување на мозокот со невротрансмитери, хормони, ензими, имуноглобулини, глутатион, итн.
• Препораки:
35
• Препораки:Тестирање: одредување аминокиселини во плазма, или 24 часовна урина (ЗАБЕЛЕШКА: невообичаено високи нивоа во урината може да укажат на нивно трошење).
• Да се зголеми внесот на протеини.
• Користете ензими за варење.
• Дадете одредена аминокиселина ако недостасува.
Рана интервенцијаРана интервенција
Доенчиња и мали деца со доцнења во развојот, или биолошко/средински ризици за доцнења.Интервенцијата е:
3636MA Department of Public Health Bureau of Family Health and Nuttrion
Интервенцијата е:Семејно ориентиранаСеопфатнаКоординиранаРазвојно соодветнаОбезбедена во природна средина
Цели на рана интервенција кај Цели на рана интервенција кај аутистичниот спектар на нарушувањааутистичниот спектар на нарушувања
• Да им се помага на лицата со аутистичен спектар на нарушувања да функционираат со поголема независност:
– Го промовира квалитетот на нивниот живот.
– Ги олеснува психолошките и финансиските притисоци на нивните фамилии.
3737
на нивните фамилии.
– Ги олеснуваат финансиските притисоци на надворешните агенции за поддршка.
• Интервенцијата е поефикасна ако е понудена рано, отколку, да се лечи подоцна.
• Има јасна потреба за евалуација на раните интервенции во однос на нивното влијание врз проблемите поврзани со аутистичниот спектар на нарушувања.
Што е рана интензивна Што е рана интензивна бихејвиорална интервенција?бихејвиорална интервенција?
• АБА се засновува на:
– Поттикнување
– Обликување
– Засилување
• Употребена кај деца со аутизам и поврзани
38
• Употребена кај деца со аутизам и поврзани нарушувања.
• Целта е да се намали несоодветното однесување и да се зголеми социјалното соодветно однесување.
• Се обидува да ги отстрани бихејвиоралните карактеристики на аутизмот.
Применета бихејвиорална Применета бихејвиорална анализа (АБА)анализа (АБА)
Дисциплина посветена на разбирање и подобрување на човечкото однесување.
3939
Некои компоненти на АБАНекои компоненти на АБА (1)(1)
• Подучување со дискриминативни налози
• Обликување
40
• Обликување
• Исчезнување
• Засилување
• Поттикнување
• Врзување
• Применета: социјално значајни, непосредно важни за индивидиуата или за општеството во природната средина.
• Бихејвиорална: социјално валидна, забележителна и мерлива.
• Аналитичка: дава убедливи, репродуктивни и
Некои компоненти на АБА (2)
41
• Аналитичка: дава убедливи, репродуктивни и концептуално разумни демонстрации за како да се постигнат специфични промени во однесувањето.
• Користи докажани стандарди на интервенција кои биле експериментално демонстрирани. Одлуки донесени врз основа на податоци за да се постигне прогрес.
Клучните компонентиКлучните компоненти
• Да се започне рано во животот на детето;
• Голем број на часови неделно;• Долго траење;
42
• Долго траење;• Многу често зазема место во домот
на детето;• Инструкции еден на еден од
терапевт, наставник и/или родител.
Генерален описГенерален опис (1)(1)
• Интервенцијата се случува во изолиран или приватен простор и вклучува време за учење и игра.
• Целните вештини се детерминирани од тим.• Фокусирани на вештини што детето не ги прави или барем не постојано.
• Го следи развојниот напредок.
43
• Го следи развојниот напредок.• Терапевтите се тренирани за бихејвиоралните техники.• Специфични стратегии се употребени за решавање на проблем во однесувањето.
• Интервенцијата е под надзор на аналитичар на однесување
• Периодични тимски состаноци се многу често
одржувани.
Генерален опис Генерален опис (2)(2)
• Дискретен пробен формат е користен за учење(инструкција-одговор-последица)
– Дадена е кратка, прецизна инструкција– Детето е поттикнато да одговори, ако е потребно– Детето е поттикнато за одговарање
44
– Детето е поттикнато за одговарање– Материјалите се отстранети и нови материјали се поставени за следната проба
• Пробите се повторуваат се додека детето не одговори што е можно посамостојно
• Целта е продолжена се додека не го задоволи критериумот за совладување
• Родителите се тренирани да генерализираат вештини
во природната средина.
Рана интензивна интервенцијаРана интензивна интервенција--базирана дома и во Центаротбазирана дома и во Центарот (1)(1)
• Индивидуализирано програмирање– Проценка и развој на индивидуализиран план за третман, програми за учење и системи на податоци кои се концентрираат на деловите за комуникација, социјализација, вештини за
45
комуникација, социјализација, вештини за играње, вештини на сигурност, лична нега и подготвителни вештини за училиште.
• Интензивно еден на еден учење– 30-40 часа неделно; некои учења се случуваат во домот на детето или општината; некои учења
може да бидат направени во типична училница.
Рана интензивна интервенцијаРана интензивна интервенција--базирана дома и во Центарот базирана дома и во Центарот (2)(2)
• Тренирање и надзор
– Обезбедено од професионалци стручни во применета анализа на однесување, развојна и детска психологија
• Тренирање на родителите и вклученост
46
• Тренирање на родителите и вклученост
– Охрабреност за партиципација и активно подржување, вклучувајќи периодични состаноци на тимот и планирање на програмата.
• Документација на напредокот
– Собирање податоци за наставните цели на индивидиуата со следење на прогресот.
Тимска соработкаТимска соработкаКој треба да биде вклучен?
Семејство
Индивдуа
Кругот за поддршкана лицата
47
Наставници
ПарапрофесионалциУслуги поврзани со персонал
Колку е ефективна АБА кај аутизмотКолку е ефективна АБА кај аутизмот?? (1)(1)
�Околу 50% на деца со аутизам илесна интелектуална попреченост накои била спроведена рана
48
кои била спроведена ранаинтервенција со АБА постигналенормален IQ и се едуцирале воредовни училници со минималнапомош.
Колку е ефективна АБА кај аутизмотКолку е ефективна АБА кај аутизмот? ? (2)(2)
• Раната интервенција на аутизмот со користењето на АБА е препорачана од:
• Оделот за здравство во државата
49
• Оделот за здравство во државата Њујорк.
• Американската институција Сургеон Генерал.
• Националниот истражувачки совет.• Научната асоцијација за третман на
аутизам.
Зошто АБАЗошто АБА е ефективна кај аутизмоте ефективна кај аутизмот? ? (1)(1)
• Сеопфатна: ги учи сите вештини (пр: седење, присуство, имитирање, следење на насоки, јазик, социјални вештини, вештини за самопомош).
• Цел и употреба на обработени
50
• Цел и употреба на обработени податоци: фокусот на објективните мерки и анализи на однесувањето обезбедуваат тековно повратни информации за прогресот и назадувањата.
Зошто АБАЗошто АБА е ефективна кај аутизмоте ефективна кај аутизмот? ? (2)(2)
• Емпириски нагласок: третманите се базирани врз принципи и процедури подржани од
51
процедури подржани од истражување.
• Ниво на интензитет: 25 до 40 часа неделно за 3 години.
Рана бихејвиорална Рана бихејвиорална интервенција на аутизмот интервенција на аутизмот (1)(1)
Првата година - се редуцира несоодветното однесување, учат за присуство, имитација, следење на
52
инструкции , зборување во кратки фрази, вештини за играње и вештини за самопомош.
Рана бихејвиорална интервенција Рана бихејвиорална интервенција на аутизмотна аутизмот (2)(2)
• Втората година - го прошируваат експресивниот вокабулар, учат повеќе апстрактни концепти, проширен третман во група и места во средината.
53
третман во група и места во средината. • Третата година- предучилишни и
училишни вештини, соодветни емоционални изразувања, опсервационо учење, инструкции и другарства со нормално развиените врсници.
Анализа на трошоци и придобивки на Анализа на трошоци и придобивки на рана интензивна АБА кај аутизмотрана интензивна АБА кај аутизмот
• Просечен животен трошок за дете со аутизам е преку 4 милиони $.
• Просечен трошок на рана,
54
• Просечен трошок на рана, интензивна АБА е 150,000 $ за околу 3 години.
• Просечни животни заштеди од АБА третманот се помеѓу 1.6 и 2.7 милиони $.
ЗаклучокЗаклучок
• Аутистичниот спектар на нарушувања има епидемиски размери.
• Постојат мноштво медицински нарушувања на имуниот систем, ГИТ, метаболизмот со генетска предиспозиција.
• Постојат средински откочувачи кои може да ги
55
• Постојат средински откочувачи кои може да ги иницираат симптомите.
• Биомедицинскиот третман може да помогне во многу случаи.
• Мета анализите покажуваат дека ЕИБИ може да ги олесни клиничко значајните придобивки во интелектуалното, социјалното, емоционалното и адаптивното функционирање кај децата со аутизам во предучилишниот период.
ПоракаПорака
Аутизмот се третира
Постојат многу индивидуални
56
Постојат многу индивидуални разлики меѓу лицата со аутизам. Третман кој е ефикасен за едно
дете со аутизам може да има мала или никаква корист за