Mobile Commerce

1

و ا وب

ار يتجارت س

Mobile Commerce

يم کارگر نصر آبادينسب ، ابراه يد مراديربنده ، حميام يمهد

رانيدانشگاه علم و صنعت ا

[email protected], [email protected] , [email protected]

ا يم يس يار بيس يها ار و شبکهيل سيانتقال اطالعات که با وساا نقل و ي يکيهرگونه داد و ستد الکترون يعنيار يتوان گفت تجارت س يم يبه طور کل - ده يچکن مقاله يدر ا. شود يا کاال ميدر تبادل اطالعات، خدمات يا معنويو يشود و منجر به انتقال ارزش مال يانجام م (switched) متصل يعموم يها شبکه

ار را به جلويپرداخت س يها م سامانهيس يد بيجد يفناور. شوند يم يبررس IrDA ،RFID ،NFCم، شامل بلوتوث، يس يبرد ب کوتاه يها ياز فناور يبرخک کانال پرداخت يار، يپرداخت س يها سيسرو . آورد يار، فراهم ميرشد پرداخت س يگاه برايک فرصت نهفته و پايم يس يب يها يفناور ييهمگرا. است اندهر

. کنند يکاربران فراهم م يع، ساده و جذاب برايسر

د واژه يکل

) .امکيپ(ام کوتاه يپ، ميس يب يار، فناوريار، پرداخت سيتجارت س

مقدمه .1

توان گفت يم يبه طور کل. شود يف اشاره مين تعارياز ا ين جا به برخياست، که در ا ارائه شده يف متعدديار تعاريتجارت س يبراا يم يس يار بيس يها ار و شبکهيل سيق وسايانتقال اطالعات که از طرا نقل و ي يکيهرگونه داد و ستد الکترون يعنيار يتجارت س

2

ا کاال يدر تبادل اطالعات، خدمات يا معنويو يشود و منجر به انتقال ارزش مال يانجام م(Switched) متصل يعموم يها شبکه .شود يم

: ان استيار قابل بيتجارت س يت، برايسه منشأ مز

تلفن همراه ياستفاده از گوش يايمزا) الف

اريتجارت س يحاصل از کاربردها يايمزا) ب

تلفن همراه يها يق گوشينترنت از طريت استفاده از ايمز) ج

.باشديم مطرح امروز جهان در اطالعات تکنولوژي شرفتيپ موضوعات نيومهمتر نيترياصل از يکي عنوان به "اريس ارتباطات "

شرفتيپ نيا از که است عيوس حدي تا گذارديم افراد يشخص و حرفهاي يزندگ و جامعه ، تجارت روي بر ارتباطات نيا که رييتاث

ستد و داد انجام نحوه و يجهان تجارت يدگرگون به منجر شرفتيپ نيا .نمود ادي زين اطالعات انقالب عنوان به توانيم تکنولوژي در چيه و شدهاند شناخته يصنعت ارتباطات محركهاي نيمهمتر عنوان به نترنتيا و اريس ارتباطات .است شده ها شرکت توسط

. ندارد وجود تجارت ندهيآ کردن عوض در عوامل نيا توجه قابل ريتاث در دييترد

اي مالحظه قابل سرعت با جنبش نيا .است داشته ادامه رياخ دهه تا که شد آغاز اريس ارتباطات در يعيسر جنبش 1990 دهه در

به سال 74 ثابت تلفن شماره ونيليم 50 مرز به دنيرس که شوديم مالحظه آماري گزارشات به ينگاه با .است افتهي گسترش

به سال 13 يونيزيتلو هاي رندهيگ و سال 16 جهان هاي انهيرا سال، 38 ييويراد هاي رندهيگ براي رقم نيا .است دهيانجام طول

نيا با .است دهيانجام طول به سال 4 تنها ونيليم 50 رقم به دنيرس نترنتيا شبکه شتابان رشد با که يحال در .ديانجام طول يارتباط ليوسا ريسا از شتابتري پر رشد جهان در همراه تلفن توسعه حال،

1,5 به 2005 سال در گفت توانيم و است گذشته شماره ارديليم کي مرز از خود ساله 15 عمر در کهيطور به است، داشته

.اند گرفته يشيپ همراه تلفن از نفوذ در ويراد و ونيزيتلو تنها انيمشتر توجه مورد ليوسا انيم در حال هر به .ديرس خواهد ونيليب

ييبازارها جاديا موجب آنها توسط "برخط هاي تراکنش" انجام و نترنتيا به يدسترس تهاييقابل با همراه هاي تلفن عيسر رشد

دسته دو آن براي که است کيالکترون تجارت از يخاص نوع اريس تجارت .شوديم شناخته "اريس تجارت" عنوان تحت که است شده

حمل قابل ميسيب زاتيتجه از استفاده با خدمات و کاالها فروش و ديارخريس تجارت متداولتر فيتعر .است شده ارائه يکل فيتعر

يمال تراکنش لزوماَ شود،يم و همراه تلفن ليقب از دست PDA زين اريس کار و کسب شامل که گستردهتر فيتعر در .است ها در تجارت از حاصل فروش دوم، فيتعر گرفتن نظر در با .رديگ ينم صورت

شيافزا دالر ونيليم 80 به 2003 سال براي نيتخم نيا و است شده زده نيتخم دالر ارديليم 50 حدود در 2002 سال در اريس .برسد دالر ارديليم 225 فروش حجم به 2005 سال در اريس تجارت شوديم ينيب شيپ .است افتهي

3

فيتعر .2 م يس يب يها يانواع فناور .2.1

ي ارسال داده. اند ل شدهيما تبد يتاليجيد يدر زندگ يمربوط به بخش مهم يکيالکترون يها ها و دستگاه انهيار، رايس يها دستگاهبا پرداختن به . کند يکاربران را عرضه م يو راحت يريپذ است؛ که انعطاف يو شخص ياهداف تجار يبرا ييباال يبرتر يم دارايس يب

ارتباط . م وجود دارديس يب يها در بازار جهان يمختلف فناور يها امروزه گونه. اند جاد شدهيم ايس يگوناگون ب يها يدرخواست، فناوربه . کنند يم استفاده ميس ياست که از ارتباط ب ياديمدت ز ييويراد يها ون و برنامهيزيست؛ پخش تلوين يديجد يم فناوريس يب

يار و مشخصات اصليپرداخت س يکاربرد يها برنامه يم برايس يممکن برد کوتاه ب يها ير فناورينه بخش زيزم شيعنوان پ .کند يان ميرا آزموده و به طور مختصر ب ياکتشاف يها يفناور

بلوتوث .2.1.1

يبرا ياساس يتين مزيا. کند يرا ارائه م ينييپا يرا توان مصرفيشود ز يساز ادهيار پيپرداخت س يها تواند در سامانه يبلوتوث مکند، که باعث يت مين، فعالييمت پايبلوتوث با ق يها زتراشهيد ريتول يرسانا برا مهين، صنعت نيچن هم .ار استيس يها دستگاه

جاد کرده که در بازار يبلوتوث ا يها دستگاه يرا برا ييکتاين فرصت يا. است شده يجهان يبلوتوث در بازارها يها ش دستگاهيافزا به عالوه، بلوتوث از روش. است جاد کردهيار ايپرداخت س يکتا براي يت بازاريک موقعين يچن هم. رفته شوندينفوذ کنند و پذ

Frequency Hopping Spread Spectrum (FHSS) پرداخت يها که به سامانه. کند يده ماز تداخل استفا يريجلوگ يبرا .کند ينان کمک ميس قابل اطمين سرويدر تام

2.1.2. IrDA

IR ارتباط فروسرخ، ياستانداردساز يبرا. کند يم استفاده ميس يک کانال بي يبرقرار يراب فرو سرخپرتو ازIrDA ۱۹۹۳در سال روش نقطه به نيا. کابل است ينيگزيجا يکاربرد يها برنامه ينان برايآفر ن نقشين و مقررتريتر از کامل يکي IrDA . س شديتاس

يمانند کنترل از راه دورها يکيل الکترونياز وسا ياريبس. شود يها استفاده م ن دستگاهيب يا به طور گسترده يارتباط ي نقطهکند، به يرا عرضه م ييباال ياتيکه توان عمل. کنند يقابل حمل از پرتو فروسرخ استفاده م يها انهيها و راPDA، يکيالکترون

يل برايدو دل. ار استيپرداخت س يبرا يگريد ين رقابتيآفر پرتو فروسرخ نقش .Mb/s16 و Mb/s ۱٫۱۵۲ ،Mb/s۴٫۰بيترت يبرا يطراح ياتيک فاکتور حي يکند و دوام باتر ين ميرا تام يکم ينکه پرتو فروسرخ توان مصرفياول ا. اردن وجود ديا

يد برايزم جديک مکانيواضح است که . اند فروسرخ منصوب شده يها ون دستگاهيليم ۱۰۰حدود . ار استيس يها دستگاه .آسان است يکربندياستفاده و پ يفروسرخ نسبتاً برابه عالوه پرتو . کند يار را فراهم ميپرداخت س يساز ادهيپ

2.1.3. RFID

يستم اصليس. است RFID يز به سرعت در حال گسترش است، فناوريکه کاربرد پرداخت آن ن ييها ين فناوريدترياز جد يکيRFID کيرنده و يک فرستنده و گيک آنتن، ي: شامل سه قسمت است RF. است رندهين برچسب، و فرستنده و گيک پل بيآنتن. RFID شامل يگوناگون فرکانس يها در محدوده KHz۱۲۵، MHz۱۳٫۵۶، GHz۲٫۴۵، GHz۵٫۸ و MHz ۹۵۰-۸۶۰ کار

يفناور. است ها وابسته کند که به فرکانس دستگاه يمتر ارائه م ۵متر تا يخواندن را از چند سانت يها ن محدودهيچن هم. کند يم

4

RFID ک يک آنتن و ي يک برچسب حاويک سامانه عبارت است از ي. کند ياء استفاده مياش ييبه منظور شناسا ييوياز امواج راد. باشد يم ييويرنده راديک فرستنده و گي يگر که دارا ک قرائتين يچن اء و هميا اشيدر مورد کاال يتراشه به همراه اطالعات

يا رهيبزرگ زنج يها ن و توسعه فروشگاهيتام يها رهيزنج ياطالعات يها سامانه ييدر بهبود کارا ين فناوريه اياول يکاربردها کاال، افراد، و حفاظت از مناطق امن از يابيکه در رد يدر حال گسترش بوده، به طور ين فناوريا يلکن کاربردها. است بوده

RFID يها و خدمات پرداخت فناور تراکنش ينگهدار .است استفاده شده RFID باشد که در يآن م يربردهاز از جمله کاين .است خرد روزانه شهروندان به کار گرفته شده يدهايخر

2.1.4. NFC

را در يکين هر گونه دستگاه الکترونيم برد کوتاه با فرکانس باالست که تبادل اطالعات بيس يب يارتباط يک فناوري NFC يفناور يا ساده ي توسعه ين فناوريا .کند يکار م MHz۱۳٫۵۶ يفرکانسدر باند NFC .دينما ير ميپذ متر امکان يسانت ۳۰تا ۳ ي فاصله

ک کارت هوشمند را به ياست که واسط RFID يرتماسيغ يها ا همان کارتي ISO ۱۴۴۴۳ يمجاورت يها از استاندارد کارت ISO جيهوشمند را يها قادر است هم با کارت NFC ک دستگاهي. دينما يب ميک دستگاه واحد ترکيگر، درون همراه قرائت يها رساختيبا ز ين فناورين رو اياز هم. ديارتباط برقرار نما NFC يها گر دستگاهين ديچن گرها و هم و هم با قرائت ۱۴۴۴۳

با NFC اساساً. باشد يخرد سازگار م يها و پرداخت يونقل عموم حمل يها مورداستفاده در سامانه يرتماسيموجود پرداخت غ .وجود دارد ياصل ي سه مورد استفاده NFC يفناور يبرا. است شده يتلفن همراه طراح يها يگوشهدف استفاده در

اريتجارت س يحوزه خدمات و محصوالت .2.2

توان آنها را با استفاده از بسترهاي ارتباطي به مخاطب وجود دارند كه مي طيف وسيعي از خدمات و محصوالت

:كنيم را در چند دسته زير تقسيم مياين خدمات و محصوالت . ارائه و عرضه كرد

تعداد زيادي از خدمات كه ما :(Direct-Provided Services) خدماتي كه به طور مستقيم قابل ارائه هستند -

غالب اين خدمات . به صورت مستقيم قابل ارائه به مشتريان هستند شناسيم آنها را به عنوان خدمات ارزش افزوده ميبراي تجار و بازرگانان با ... كارت و رساني قيمت ارز، سكه، طال، سيم براي مثال سيستم اطالع. هستند خدمات متني

... و sms استفاده از پيام كوتاه يا

موارد غالبا درخواستي از در اين :(Indirect-Provided Services) و كاالهايي كه نياز به واسطه دارند خدمات -مورد نظر بايد كاال را از طرق ديگر مانند پست و يا پيك موتوري رد كه فروشگاهگي طرف مشتري براي كاال صورت مي

.ارسال كنند براي مشتري

توان هاي موبايل، مي توجه به ساختار شبكه با :(Location Based Services) خدمات مبتني بر موقعيت - هاي شلوغ شهري اين موقعيت در مكان. ردروشن را با تقريب مناسبي به دست آو موقعيت جغرافيايي هر گوشي موبايل

موقعيت عالي تجاري را براي اين قابليت يك. متر و در جاهاي خلوت حداكثر چندين كيلومتر است 500حدود .كند دهندگان خدمات موبايلي فراهم مي ارائه

5

ار يدر حوزه تجارت س دهندگان كاال و خدمات ارائه .2.3

:بندي نمود زير تقسيم هاي را در دسته دهندگان كاال و خدمات توان ارائه مي

خدمات -خالقيت با اندكي ابتكار و -تواند كند، مي يا شركتي كه خدماتي را ارائه مي هر سازمان، مؤسسه :دهندگان خدمات ئه ارا -

هاي فراواني را به گروهتواند خدمات هايي كه مي ترين سازمان بزرگ يكي از. هاي موبايلي عرضه كنند خود را با استفاده از فناوري زيادي از افراد ارائه دهد، دولت است بسيار

در واقع تجارت . خود بپردازند توانند با ايجاد راهكارهاي مختلف به ارائه كاالهاي توليدكننده كاال نيز مي :توليدكنندگان كاال - .است... سنتي، تجارت الكترونيك و تجارت -هاي تجارت موبايلي مكمل ساير روش

مزايايي دارد كه باعث اين نوع تبليغات. هاي مؤثر تبليغات، استفاده از تبليغات موبايلي است راه يكي از :هاي تبليغاتي شركت - . بسيار باال باشد -استفاده صحيح البته در صورت - گذاري اين نوع تبليغات شود تأثير مي

مشتريان -

بندي مثال، در يك دسته براي فهم بهتر و ارائه. تريان اين قبيل خدمات و كاالها باشندتوانند مش مي به طور كلي همه اقشار جامعه :توان مشتريان اين خدمات را شناسايي نمود ساده مي

دهنده خدمات ارزش افزوده هاي ارائه از طريق شركت توانند اطالعات كاالهاي موردنياز خود را در هر لحظه مي تجار و بازرگانان -خود تعامل برقرار نموده و توانند با مشتريان توانند از اين طريق به خريد و فروش بپردازند يا مي مي آنها همچنين. كننددريافت

. ... و نظرات آنها را در مورد كاالها و خدمات جويا شوند

..ها و قرارهاي خود را با استفاده از اين قبيل خدمات هماهنگ كنند توانند برنامه مي مديران -

مؤسسات مالي و اعتباري -

بحث پرداخت .شود هاي مالي آن در نظر گرفته مي تجارتي، سازوكاري است كه براي پرداخت ترين اجزاي هر نوع يكي از مهم . هنوز راهكار جامع و مانعي براي آن در ايران يافت نشده است الكترونيك يكي از مباحث داغ در تجارت الكترونيك در ايران است و

و تواند نقش واسطه بين خريدار اين حالت يك بانك يا مؤسسه مالي و اعتباري مي در : استفاده از خدمات بانكداري موبايلي -بانك وارد شده و خريد، مبلغ آن و فروشنده را تأييد با شروع تراكنش مالي، خريدار به درگاه پرداخت. فروشنده را بر عهده بگيرد

. كند از حساب خريدار كسر و به حساب فروشنده واريز ميرا سپس بانك مبلغ. كند مي

هاي متداول براي پرداخت موبايلي روشي است كه در آن يك فروشنده راه يكي از : قرارداد بين يك فروشنده و خريدارانش -

حالت فرد داراي يك حساب در اين . كنند امضا مي قرارادي با مشتريان خود) اي هاي زنجيره معموالً فروشندگان بزرگ و فروشگاه(صورتي كه نوع در. باشد (Credit) يا حساب اعتباري (Debit) تواند حساب بدهكار حساب مي اين. شود مالي در فروشگاه مي

تواند با آن وارد نموده و تا زماني كه اين مبلغ تمام نشده است مي حساب، بدهكار باشد، مشتري بايد ابتدا مبلغي را در اين حسابپس از اتمام اين ميزان اعتبار، . دارد در صورتي كه حساب، اعتباري باشد مشتري تا ميزان مشخصي اعتبار خريد. كند خريد

6

.آورد تسويه حساب نموده و مجدداً اعتبار به دست مي ها با فروشگاه¬مشتري با پرداخت هزينه

به اين معني كه پس از انجام !گيرد ايلي صورت نميهاي پرداخت موبايلي روشي است كه در آن پرداخت موب روش يكي ديگر از -هاي ديگري كاالي خود را تحويل گرفته و وجه آن را دريافت نموده و به روش خريد، مشتري رسيد خريد را بر روي موبايل خود

. پردازد مي

هاي موبايل و توانايي آنها شبكه. 2.4

اند و تعدادي از آنها براي عموم نا شناخته شده كه برخي از آنها به خوبي شود موبايلي بر مبناي چندين فناوري ساخته مي تجارت

:آشنا شويم هاي موبايل هاي شبكه ها به جا است كه با نسل براي آشنا شدن با اين فناوري .آشنا است

.شد هاي آنالوگ كه فقط براي انتقال صدا از آنها استفاده مي يا سيستم نسل اول -

.هاي ديجيتال، فناوري مورد استفاده در شبكه موبايل دولتي ايران يستميا س دوم نسل -

ارسال پيام كوتاه، تعريف صندوق صوتي از قبيل امكان (Bearer Services) كه يكسري خدمات بنام خدمات حامل 2.5نسل - .دهد را در اختيار كاربر قرار مي... و

شبكه ايرانسل از اين . را دارد GPRS توانايي انتقال داده با استفاده از فناوريكه عالوه بر انتقال صدا و خدمات 2.75نسل - .نسل است

هاي ويديويي، بارگذاري توان به تماس جمله آنها مي از. هاي قبلي نيست كند كه در نسل هايي را پشتيباني مي كه فناوري 3نسل - .اشاره كرد... مبتني بر موقعيت و انتقال اطالعات با سرعت باال، خدمات هاي ويديويي، فايل

پشتيباني نموده و همچنين داراي مرورگر WAP هايي استفاده نمود كه از استفاده از خدمات تجارت موبايلي بايد از گوشي براي

WAP در كنار اين موارد پيام كوتاه. باشند براي گشتن در اينترنت نيز (sms) اي و پيام چندرسانه (mms) بسيار كمك نيز .كنند مي

نيز پاسخگوي تعداد زيادي 2.75ولي نسل . استفاده نمود 3هاي نسل از شبكه هاي تجارت موبايلي بايد براي استفاده از همه توانايشود تقريباً هيچ يك از نيازهاي تجارت موبايلي مي كه در شبكه موبايل دولتي ايران از آن استفاده 2متأسفانه نسل . نيازها است از

براي تجارت موبايلي در ايران حلي كه بنابراين هر راه. است sms تنها قابليتي كه دارد همان پيام كوتاه يا كند و آورده نميرا بر .است sms يا شود كامالً مبتني بر پيام كوتاه پيشنهاد مي

اريس وتجارت يکيالکترون تجارت در موجود هاي تفاوت. 2.5

توانيم .باشد يم (Locatability) وحضور (Mobility) تحرك تيقابل اريس تجارت و يکيالکترون تجارت تفاوت ياصل دوبعد

تيقابل که کرد خالصه CIP(Communication , Information , Payment) کلمه سه در را کيتجارت الکترون اتيخصوص

7

.دهند يم را يمحل هر در حضور ييتوانا کاربر به همراه تلفن دادههاي شبکه کهيحال در کند، يم انيب را تجارت نمونه نيا تحرك

, CLIP (Communication , Location , Information به کيالکترون تجارت در CIP ت يخصوص جهينت درPayment)

.شود يم ليتبد اريس تجارت در ,

سهيمقا مورد مختصر طور به ريز جدول در که شوند يم اريس و تجارت يکيالکترون تجارت نيب ييتفاوت ها به منجر بعد دو نيا

.است فتهرگ قرار

اريو تجارت س يکيتجارت الکترونسه يمقا: 1جدول

8

ار يتجارت س يش برنده يپ يرو هاين. 3

: شوند يم انيب اريس تجارت برنده شيپ روهايين عنوان به عوامل از دسته سه

در جاري اي يشخص ارتباط يعني رساند،يم ياري Ever Netتحقق به اريس تجارت .هستند ياجتماع توسعه روندهاي اول دسته

بهره آن از ياجتماع گروههاي يهمگ که يکابل ارتباط راريبرق يروش هاي سنت برخالف .شود برقرار يمکان هر در و يزمان هر

وه يش در رايز شود،يم جادي انيمشتر هاي Segmentجاد يوا بازار Fragmentationامکان اريارتباط س بردند،در يم يکساني .شوديم فراهم شترييب کردن Customizeت يقابل (Interface)ارتباط برقراري

همراه به صوت انتقال جاد امکانيا با .هستند داده ها انتقال با مرتبط فناوري هاي با مرتبط برنده شيپ روهايين ،دوم دستهRoaming بر ، يمبتن خدمات ريسا و نترنتيا به اريس يدسترس ، يجهانIP شوديم فراهم رقابت و بازار توسعه نههاييزم.

خدمات مناسب و نييپا مت هاييق .هستند اقتصادي روهايين برنده، شيپ روهايين سوم دسته

.است نموده ارييبس بازارکمک رشد به ، باشديم آن با مرتبط فناوريهاي افزاري نرم و افزاري سخت توسعه از يناش که اريس در گفت توانيم .است شده جاديا خطوط نيا با ثابت خطوط تلفن شدن نيگزيجا با اروپا در UTMSستم يس نييپا متهاييق

امکان عمالَ که توسعه حال در کشورهاي از يبرخ در و است گرفته يشيپ ثابت از خطوط اريس خطوط تعداد کشورها از ارييبس

.است شده هيتوص اريس خطوط اندازي راه ندارد، وجود ثابت خطوط رساختهاييجاد زيا

سيار هاي تجارتويژگي. 4

ها براي انجام تبادالت مختلف در حوزه اطالعات، کاال و خدمات سيم براي انتقال و ارتباط داده سيار، استفاده از وسائل بدون تجارتکاربران قادرند . مند شوندحضور در مکاني ثابت بهرهتوانند از مزاياي ارتباط با اينترنت بدون سيار کاربران مي با تجارت. است

سيار تجارت. دهندهاي خودکار را توسط وسايل موبايل انجامهخريدها، امور بانکي، امور تجاري، خريد بليط و خريد از دستگامقوله از اين سه. رکت استوانتقال و انجام تراکنش درحين ح وکار، خدمات تحويل گيرد که شامل کسبميمقوله اصلي را در بر سه

. شودتر با اينترنت انجام مي طريق ارتباط بيسيم و در سطح وسيع

:شوداست، معرفي ميالكترونيك گرديده سيار که موجب تمايز آن از تجارت هاي تجارتويژگينک يا

:جا و در يک زمان حضور در همه·

اين تکنولوژي . سازندي به اطالعات در زمان واقعي و در هر مکاني برآورده ميوسايل ارتباط موبايل نيازهاي کاربران را براي دستياب .کند، بسيار متمايز است اي شخصي امور خود را دنبال مي در اين خصوص با روشي که کاربر از طريق رايانه

:راحتي و قابليت دسترسي ·

9

کاربران به اجبارشود، الكترونيك که از طريق ارتباط سيمي انجام مي تجارت در سيار اما در تجارت. شونددر زمان و مکان محدود مي ها يا اطالع از آخرينهاي تجاري، شرکت در مزايدهايميل، انجام فعاليت نيازي نيست براي ارسال -نتايج مسابقات ورزشي در يک بااين وجود. اقدام كرد PC جاي ثابت و از طريق اندازه. ران را به خود محدود و کنترل كندتواند امکان دستيابي ديگکاربر مي و

آلي برايجايي، آنها را به ابزار ايده بهوزن وسائل موبايل و قابليت جا استکاربران تبديل كرده .

: بودنمحلي·

را ... وهاي فروش هاي تجاري مانند خودپردازها، دستگاه، کاربران و دستگاه TOAيا GPSهايي نظير سيار با تکنولوژي تجارت .دهي بپردازندهاي ثابت نيز اقدام نموده و به سرويسسازد تا به ارسال و دريافت اطالعات خود در مکانقادر مي

: سازيشخصي·

. شودبنابراين وسايل موبايل با نيازها و تمايالت کاربران سازگار مي. شوندوسايل موبايل معموالً بين کاربران به اشتراک گذاشته نميسيار نيز با انعطاف است، تجارتشدن امور در ارتباط وبي از طريق سيم تا امروز گسترش يافتهسازي و سفارشيهمانگونه که شخصي

الكترونيك هايي که تجارتحتي در بخش. تک براي مشتريان فراهم شود به دهي تکكند تا سرويسبيشتري اين مهم را پيگيري ميطور کاربران و بهكردن فرايند براي تک صورت سفارشي تواند بهسيار مي گذارد، تجارتبه اشتراک ميفرايندي را براي چند کاربر

- هاي جداگانه و انتخابي براي کاربران خود باتوجه به عالقهتوانند سرويسهمچنين كاربران موبايل مي. جداگانه پيکربندي شود .هاي آنان، ارائه کنندمندي

: شکل محصوالت موبايل ·

ها براي شرکت. روميزي دارد PCهاي تفاوت زيادي با رايانه) نمايش، کليدها، وزن و اندازه صفحه(شکل فيزيکي وسايل موبايل و ساير وسائل PDAاساس بهبود بخشند و توليدکنندگان کسب موفقيت بايد اين محدوديت را درک كرده و طراحي خود را بر اين

.کنندتر اقدامائي بهتر به توليد محصوالت با صفحه نمايش بزرگتر و کليدهاي مناسبموبايل بايد با درنظرگرفتن کار

: پهناي باند و ظرفيت·

هاي زيادي دارند، اما پهناي باند کنوني و محدوديت هاي صوتي و ويدئويي در وسايل موبايل جذابيت و تواناييهرچند سيستمهاي نسل اول، آنها را بيشتر بويژه در موبايل) سازيحافظه و وضعيت ذخيرهپردازنده، سرعت دستگاه، (موجود در خود وسايل

وجود دسترسي به اينترنت از طريق موبايل به توسعه بيشتر کاربرد ولي بااين. استبودن بر متن سوق داده سمت مبتني بهدارند kbps 56ارتباطي با سرعت بيشتر از حاضر نيز تنها درصد کمي از کاربران اينترنت زيرا درحال. سيار منجر خواهدشد تجارت

.سيار خواهدبود و اين سرعت براي انجام امور از طريق اينترنت قابل پذيرش و معقول است و پهناي باند کنوني مانع گسترش تجارت

: زنجيره ارزش·

-وجود آورده اي اوليه پيدايش خود بههسيم حال حاضر تشابه زيادي با زنجيره ارزشي که اينترنت در سال در ارتباط اينترنتي بدونتوانستند روابط خود را با ساير اجزاي زنجيره تنظيم کنند که طور محدود مي در آن زمان مشتريان به. شودبود، مشاهده مي

وليه خود را سيار باوجود اينکه در اين مقوله روزهاي ا اما در تجارت. شودميگفته» closed-wall«ً به اين حالت در روابط اصطالحا

10

هاي موبايل و كاربران شبکه براي جلب کنندگان محتوا از طريق پرتالکند، انعطاف بيشتري در گسترش روابط بين تهيهسپري ميکند، كاربران شبكه هستند سيار نقش کليدي را ايفا مي در واقع تفاوت اصلي که در زنجيره ارزش تجارت. مشتريان نهايي وجود دارد

- سيار نمايش داده در شکل زير زنجيره ارزش در تجارت. کنندها و وسايل موبايل را کنترل ميبط مالي و رفتار پرتالکه جريان روا . استشده

زنجيره ارزش در تجارت سيار: 1شكل

سيار ها در تجارتموجوديت. 5

سمت محيط الكترونيك اين تراکنش را به تجارت. هاي تجاري بين دو يا چند موجوديت استدر تعريف، تجارت شامل تراکنش .استسيار محيط موبايل را براي انجام امور تجاري انتخاب کرده ها تجارتالکترونيکي هدايت كرده و در تداوم اين فعاليت

ل را در چنين محيطي سه موجوديت اصلي و پايه وجود دارند که ارتباط و نحوه عملکرد آنها ساختار کلي يک تجارت موباي .کندسازماندهي مي

)C( گيرندهوسايل سرويس. 5.1

يا هر وسيله ديگري با خصوصيات ذکرشده براي برقراري ارتباط موبايل PDAهمراه، تواند يک تلفنيک وسيله سرويس گيرنده مي :توان براي آن در نظرگرفتسيار مي نظر از نوع اين وسيله سه سناريو در تجارتصرف. باشد

.برقرار كند desktopگيرنده ارتباطي فيزيکي با يک سرويس Cممکن است -

- C سيم با ارتباطي در محدوده وسيع بيسيم باشد تواند خود يک تلفن بدونمي.

- C تواند مجهز به ارتباطي کوتاه مانند ميBluetooth باشد.

ها انتخاب اينکه چه سطح ارتباطي جهت دريافت سرويس باتوجه بههاي فوق براي حاالت مختلف و سنجي در تراکنشمکانيزم اعتبارگيرنده خاصيت مفيدي امنيت فيزيکي سرويس. در برخي کاربردها اين تمايز ممکن است مبهم باشد. شود، متفاوت خواهدبودمي

.براي کاربران براي استفاده از سطح باالي تضمين امنيت است

)K(دهنده کيوسک دستگاه سرويس .5.2

11

گيرنده مبادالت اطالعاتي را سرويس/دهندهاست که در مدل سرويس Serverمعموالً يک Kدهنده الكترونيك سرويس در تجارت :باشدشرح زير داشته تواند عوامل مختلفي بهمي Kسيار اما در دنياي پهناور تجارت. دهدانجام مي

.تواند از طريق پراکسي يا مستقيماً با آن مرتبط شوديگيرنده مسايت معمولي که سرويسدهنده وب يا وبسرويس -

.كند گيرنده از آن براي اتصالي محلي استفاده ميماشين تجاري هوشمند که سرويس -

)S(دهنده ساخت سرويسزير .5.3

محيط موبايل وسائل در. باشدها ميعنوان شريک جديد آن، نقش زيرساخت سيار به الكترونيك سنتي با تجارت تفاوت اصلي تجارتهاي موبايل، ههاي اساسي موجود مانند محدوديت ظاهري دستگااز محدوديت) K(ها دهندهيا حتي سرويس) C(گيرنده سرويس

طور اساسي ها بدنه کاربردها بهباتوجه به اين محدوديت. شوندبودن حافظه و پهناي باند کم متضرر مي منابع محدود، کوچک-دهنده و سرويسبنابراين سرويس. تر استسيار پررنگ هاي تجارتها از ديگر موجوديتساختطور کلي نقش زير به. متفاوت است

هاي در اينجا به دو نمونه از اين زيرساخت. عنوان عامل سوم نياز دارند ها بهنيازها و کنترل به زيرساخت ها براي تأمينگيرنده :شودسيار اشاره مي تجارت

-WAP Proxies

در معماري . دهنده وب استو سرويس IPگيرنده وب،عنصر کليدي سرويس است که شامل سه World Wide Web، محيط WAPبهترين تشبيه براي WAP گيرنده از طريق پراکسي يک پروتکل وسيله سرويسWAP كندگيرنده، کشف رمز و دوباره رمزگذاري ميرا براي اتصال به سرويس.

- Wireless Gateway

در اينجا . هاي الکترونيکي به کار بردهاي بيسيم را در پرداختتلفن SIMصورت بالقوه بتواند ارتباط از طريق مکانيزم شناسايي و تشخيص مانند کاربر بايد بهتوان براي خريد اين روش مي براي مثال از. را شناسايي و تصديق نمايد SIMکارگيري تواند بهبيسيم است که مي gatewayدهنده، يک زيرساخت سرويس

.يک نوشابه از دستگاه خودکار با تلفن همراه عمليات پرداخت وجه را انجام داد

سيار ها در تجارتارتباط موجوديت .6

ها، PDAهاي همراه يا مانند تلفن) C(گيرنده وسايل سرويس: موجوديت وجود دارد سيار سه همانطور که اشاره شد در تجارت). S(هاي متحرک هاي خودکار و خودپردازهاي بانک و همچنين زيرساختمانند ماشين) K(دهنده کيوسک سرويس هايدستگاه

:گيرندها در زير موردبررسي قرار مينوع مدل مختلف ارتباط ايجاد کنند که اين مدل 5توانند توسط اين سه موجوديت مي

12

K-Cتراکنش بدون ارتباط .6.1

طور مستقيم با يک به kوCارتباط ندارند و ارتباط بين Sبا سيستم زيرساخت Kدهنده و سرويس Cندهگيردر اين مدل، سرويسهاي استفاده از دستگاه. شودمالحظه مي 2نحوه برقراري اين ارتباط در شکل . گرددايجاد مي Bluetoothارتباط محلي مانند

.از اين مدل هستندهايي مثال) پارکومتر(هاي پارک خودرو خودکار و دستگاه

.ارتباط دارند Sمستقيماً و بدون دخالت KوC: 2شكل

K-S-Cدهنده مدل مرکزيت زيرساخت سرويس .6.2

. کندعنوان يک پروکسي عمل مي مرتبط است و به Kدهنده کيوسک و دستگاه سرويس Cگيرنده به سرويس Sدراين مدل، در . اي از کاربرد اين مدل استکنند نمونهالکترونيکي از طريق تلفن موبايل را فراهم ميهاي خودکار که امکان پرداخت دستگاه .استشدهنحوه ايجاد اين ارتباط نمايش داده 3شکل

.كنند طور غيرمستقيم ارتباط برقرار مي دهنده باهم به از طريق زيرساخت سرويس KوC: 3شكل

13

K-C-Sگيرنده مدل مرکزيت دستگاه سرويس .6.3

از طريق يک لينک بيسيم Sاز طريق يك لينک محلي و با موجوديت Kبا موجوديت Cگيرنده در اين مدل دستگاه سرويساين مدل مالحظه 4در شکل . توان از اين مدل استفاده كردگيرنده ميکمبود حافظه در سرويس براي جبران. کندارتباط برقرار مي

.شودمي

.كند ايجاد نمي Kارتباط مستقيم با Sولي . ارتباط دارد Kو Sبه C: 4شكل

دهنده کيوسکمدل مرکزيت دستگاه سرويس .6.4

سيار و موبايل به وفور کاربرد اين مدل در تجارت. مرتبط است Sنيز با Kکند و ارتباط برقرار مي Kمستقيماً با Cدر اين مدل، Kکند و ارتباط برقرار مي Kعنوان به ATMبا دستگاه C. كنند از اين شيوه استفاده مي ATMهاي براي مثال دستگاه. دارد

.دهداين مدل را نمايش مي 5شکل . شودمرتبط مي Sبراي انجام فرايند پرداخت با

.كند ارتباط برقرار مي Sبا Kمستقيماً باهم در ارتباطند، KوC: 5شكل

14

مدل ارتباط کامل .6.5

هاي قبلي را در صورت مطابقت با اين مدل در واقع تمام مدل. طور مستقيم با هم در ارتباطند ها بهمدل، تمام موجوديتدر اين تواند حداقل در ديگر هر تراکنشي که در مدل ارتباط کامل انجام گيرد، مي بيان به. شودفناوري مورداستفاده در آنها نيز شامل مي

کند ولي از لحاظ تري استفاده ميهاي سادههرچند اساساً مدل ارتباط کامل از پروتکل. جام باشدهاي قبلي قابل انيکي از مدل 6در شکل . كند نام بودن فراهم ميتر امنيتي براي اختفاء و بيهاي ماهرانهارتباط کامل روش. هاستامنيتي قدرتمندتر از ساير مدل

.مالحظه است باط دارند، قابلطور کامل باهم ارت سيار که به سه موجوديت تجارت

مدل ارتباط كامل: 6شكل

ار يستم تجارت سيساختار س. 7

به ساختار نيا شکل در که ، نمود انيب اريس تجارت براي ساده نسبتا ساختار کي توان يم يکل طور به يبررس سري کي از بعد

. :است شده گذاشته شينما به يخوب

15

اريسستم تجارت يساختار س: 7شکل

:نمود انيب توان يم ريز صورت به را شکل نيا اجزا

.دارد برعهده را اريس تجارت هاي کاربرد سازي نهيبه که :)همراه تلفن(کاربر رندهيگ دستگاه

شرکت طرف از که سروري اداره که.باشد يم WASP(Wireless Application Service Provider) کي :داده گاهيپا .دارد عهده بر را شده جاديا دکنندهيتول هاي

همان اريس تجارت از خارج هاي درتراکنش( يرسم ومعامالت وتراکنشهاي نانياطم مورد نامه هاييگواه جاديا :يتيامن بخش

.دارد عهده بر را) دهد يم يمعن امضا

از وجوه وانتقال يبانک هاي حساب به مربوط اطالعات کردن چک اعتباري، کارتهاي با کار امکان :يبانک وانتقاالت نقل بخش

.دارد بر عهده را فروشنده يبانک حساب به داريخر يبانک حساب

توسط که يمعامالت و تراکنشها هماهنگ کردن که دارد قرار داده گاهيپا ساختار نيا درمرکز شوديم مشاهده شکل در که همانطور

مجموع در .دارد عهده بر را ...و اعتباري کارت شارژ هکننده،يته به کاال درخواست ارسال دادن گزارش شود،يم انجام همراه تلفن

.دارند بر عهده را ياطالعات تراکنش هاي برقراري کار که شوديم وترهايکامپ از مجموعه کي شامل داده گفت مرکز توان يم

16

سيار تجارت کليدي محرك هاي. 8

بخش نيا در که است شده تجارت نمونه نيا گسترده و ريچشمگ شرفتيپ به منجر اريس تجارت در دييکل اتيخصوص سري کي

: ميکنيم انيب خالصه صورت به حدي تا را هستند شترييب تياهم داراي که را اتيخصوص نيا از سري کي

(ubiquity) زمان کي در جا همه در حضور. 8.1

تجارت نمونه نيا شدن يهمگان به منجر که دييکل عامل نيمهمتر عنوان به ميتوانيم را زمان تيمحدود از خارج کار انجام ييتوانا

.ميکن انيب است شده

(Reach) فروشندگان به يدسترس. 8.2

.است ممکن او براي فروشندگان با ارتباط برقراري امکان يزمان هر و مکان درهر نيبنابرا باشد، يم خط بر شهيهم مشتري

(Convenience) يآسودگ. 8.3

براي آن از يراحت به زمان هر در توانديم کاربر و دارد يراحت کاربرد که دارد) همراه تلفن( درکنترل لهيوس کي همواره مشتري

.کند استفاده گريد وکارهاي معامالت انجام

(Personalization) يشخص. 8.4

نيا بر .شوديم يکي فرد پول فيک با که گفت توانيم باَيتقر باشد،يم فرد همراه شهيهم داستيپ اسمش از که همانطور همراه تلفن .است شده داده قيتطب فردي ازهايين اساس بر که ديآيم وجود به امکان نيا اساس

(Stability): استحکام. 8.5

.شوند -يم مشکل دچار يشخص وترهاييکامپ از کمتر همراه تلفنهاي

(Security): تيامن. 8.6

باشديم يتيامن هاي نشانه داراي بودن ميسيب واساس هيپا

(Application): کاربردها. 8.7

کاربردها نيا از سري کي نجايا در .است شده آن کاربرهاي تعداد شيافزا باعث يکيالکترون تجارت وجذاب آسان کاربردهاي

.شد ذکرخواهد

(Transmission Rate): داده انتقال سرعت. 8.8

17

گسترش دييکل عامل عنوان به شديم جابجا ياطالعات هايبسته صورت به که داده انتقال سرعت نترنتيا کار به شروع هنگام در

را عامل نيا و کرد دايپ شترييب تياهم ها داده انتقال سرعت کاربرها تعداد شيافزا با سال ها ازگذشت بعد بود شده شناخته آن

.کرد انيب زين اريس تجارت تيموفق عوامل از يکي عنوان به توانيم

(User Friendliness): پسندي کاربر. 8.9

.باشديم شبکه ها سهاييسرو وگسترش انتشار براي مهم مالك کي دادهها و يارتباط سهاييسرو به وساده راحت يابيدست امکان

هاي تيقابل با کوچک همراه تلفن کي جاديا موجب افزاري ونرم افزاري سخت نه هاييزم شرفتيپ که روديم انتظار گريد ازطرف

. باشد يم دستگاه نيا تر راحت کاربرد کننده نيتضم که باشد صدا کنترل تيقابل اي Touch Screen ش ينما صفحه

سيار تجارت هاي کاربرد. 9

شوديم شامل را گستردهتري کاربردهاي اريس تجارت يول باشديم گسترده اريبس حاضر حال در يکيالکترون تجارت کاربردهاي

. ليموبا قيطر از امکانات عيتوز و موجودي رييگيپ امکان مانند

: باشديم ريز نههاييگز شامل خالصه طور به اريس تجارت عمده کاربردهاي

: يبازرگان و تجارت. 9.1

.شوديم هم گريد جاي به ييجا از آنها نقل و حمل شامل که بزرگ حجم در کاالها فروش و ديخر اي معامله از است عبارت تجارت

شده شرفتهيپ و متداول اريبس لهيوس نيا از بااستفاده تجارت ، همراه تلفنهاي بودن دسترس در و يگستردگ ليدل به حاضر حال در

.کرد پرداخت همراه تلفن توسط پارکومترها به را نيماش توقف نهيهز که است آمده وجود به ييتوانا نيا مثال عنوان به است،

امکان نيهمچن و داد انتقال گريد حساب به يحساب از را يپول اي کرد چک را خود حساب بانک در حضور به ازين بدون اي

.است شده جاديا WAP ستميس ي لهيبوس online ديخر

:يآموزش خدمات. 9.2

و وترييکامپ هاي تيسا از درس کالسهاي بودن جدا .شدهاند مواجه وتريکامپ کمبود مشکل با ادييز هاي دانشکده و ها مدرسه معموالً مشکل نيا حل براي . است شده علت بر ديمز ميس بر يمبتن و يميقد هاي شبکه روي بر وترهايکامپ روزکردن به دشواري

وتريکامپ اي PDA مثل خود يشخص لهيوس با هرکس قيطر نيا از .شوديم استفاده ميسيب اي LAN Wireless هاي شبکه از

بدون تواننديم آموزان-دانش و انيدانشجو جهينت در . کند استفاده نترنتيا از و شود وصل شبکه به تواند يم ...و متحرك

جمله از گرييد کاربردهاي اريس تجارت و E_Learning بيترک از البته .کنند استفاده يدرس منابع از زمان و مکان تيمحدود

. است شده ممکن هم يزمان هر در و مکان هر در درس کالس برگزاري

18

9.3 .ERP يسازمان منابع جامع زيير برنامه اي :

خود دييکل هاي جنبه بر کردن تيريمد در را سازمانها مسئوالن نرمافزارها سري کيبر هيتک با که صنعت در ييتهايفعال مجموعه

که کاربردي .کند يم اريي ... و ها کننده تدارك ها مشتري با تعامل ، موجودي نييتع د،يخر بخش ، ديتول زيير برنامه مثل

در هشدار هاي اميپ و خدمات و کاالها استقرار محل رييگيپ : از است عبارت باشد داشته تواند يم نهيزم نيا در اريس تجارت . مشخص زمانهاي

: يپزشک هاي مراقبت. 9.4

.باشد جوان نسل براي فناوري نيا کاربرد نيمحبوبتر ديشا و است کرده بازي وتريکامپ کاربرد در يمهم نقش شهيهم يسرگرم

عمل نيا که يحال در کنديم جاديا او براي را فرد موردعالقه لمهاييف و عکسها ، هايقيموس ، بازيها کردن دانلود امکان اريس تجارت

جاديا را online شرطبنديهاي و onlineبازيهاي انجام امکان فناوري نيا نيهمچن . رديگيم انجام يومکان يزمان تيمحدود بدون

online هاي بازي از يغرب اروپاي و کايآمر در ليموبا کاربران % 80 حداقل 2005 سال تا که شده ينيب شيپ . است کرده

. کنند استفاده

:امکانات عيتوز و موجودي رييگيپ. 9.5

.است شده انجام) يجان اي يمال ( نهيهز کاهش براي ييتالشها اريس تجارت در .است باال معموالً يپزشک مراقبتهاي نهيهز

دايپ يدسترس مارانشانيب سابقه به ييهرجا در که است شده جاديا امکان نيا پرستاران و پزشکان براي اريس تجارت از استفاده با

بهرهوري و ييکارا آمدن نييپا در ادييز ريتاث آن اديز ريتاخُ ليبدل معموالً که ندييفرآ ، بکنند را الزم استفادههاي آن از و کرده

يمکان هر در ها حادثه در يپزشک فوري هاي کمک دادن امکان نيهمچن . دهديم کاهش هم را خدمات تيفيک و دارد يياجرا ميت . کنديم جاديا را

: هينقل ليوسا حرکت کنترل و کيتراف . 9.6

عناصر ، ادهيپ افراد و هينقل لهيوس داخل مسافران . شوديم شامل را منطقه کي اي ريمس کي در هينقل ليوسا کردن حرکت ، کيتراف

شهرها کالن معضالت نيبزرگتر از يکي کيتراف کنترل . باشند اريس تجارت براي دهآليا يانيمشتر تواننديم که هستند يمتحرک

اتوبوسها روي بر GPS هاي دستگاه دادن قرار با مثالً کند اجرا توانديم آن کردن طرف بر در ادييز نقش اريس تجارت که باشديم

، خلوت رهاييمس کردن يمعرف و يابي ،جهت راننده مکان کردن مشخص با تلفن يگوش در نيهمچن و يشخص هاي خودرو ، .کنند اقدام کيتراف حجم کاهش براي توانيم

19

: يفروش طيبل و مسافرت. 9.7

لهيبوس سفرها يياجرا نههاييهز دادن کاهش با توانديم اريس تجارت . شوديم اديز اريبس معموالَ کاري متعدد مسافرتهاي نهيهز

کنند رزرو جا خود براي سفر نيب در توانند يم مثال .باشد افراد براي يخوب کمک "مسافران براي مسافرت اريس يتيريمد خدمات"

.کنند زيير برنامه را خود کاالهاي حمل اي و کنند دارييخر طيبل اي

: کننده سرگرم خدمات. 9.8

لجيستيک و ها موجودي پيگيري 9.9

اجازه نيا سازمان به اريس تجارت . است شده تجارت در مهم اريبس ياصل حاضر حال در (JIT: Just In Time) موقع به ديتول

که کند ينيشبيپ را کاال ليتحو قيدق زمان و باشد داشته يمکان هر در و يزمان هر در را خود اريس موجودي رييگيپ تا دهديم را

تجارت نوع نيازا استفاده اثرات از شرکت يرقابت تهاييمز رفتن باال و موجودي دادن کاهش ، مشتري به سيسرو تيفيک رفتن باال

.کنند يم استفاده فناوري نيا از حاضر حال در UPS و Fedex مثل کاال ليتحو و کاال حمل عمده شرکتهاي .باشديم

يکيار در تجارت الکترونيکاربرد تجارت س. 10

کردن يت ، شخصيش فوريت کاربر ، افزاين اطالعات مربوط به موقعيجاد امکان تاميبا ا ل نسل سوميموبا يشبکه ها )Personalization (کنند يها در تجارت کمک م ين فناوريشرفته تر ايپ يو در دسترس بودن خدمات به توسعه کاربردها .را مورد هدف ) ٣( B٢Cو ) ٢( B٢Bل يز قبک ايانواع گوناگون تجارت الکترون ار باعث شده تا نه تنهايکسب و کار س يها يژگيو

گوناگون يکاربردها.باشد) D٢D )Device to Deviceهمچون يتجار ياز رابطه ها يديقرار دهد بلکه خود معرف انواع جد :م کردير تقسيز يتوان به گروه ها يار را ميکسب و کار س

مثال کاربرد طبقه ياطالعات شهربانک * اطالعات )B٢C(تاجر با مصرف کننده

ليق موباير از طريت مسيهدا* ليق موبايغات از طريتبل* ارتباطات

ت يفور يخدمات دارا*)Emergency(

ليموبا يهايباز* يسرگرم لير در موباياستفاده از صوت و تصو*

ليق موباياز طر يخرده فروش* معامالت

ليق موبايپرداخت از طر*

20

کاال يابيرد* اريبطور س يره موجوديزنج تيريمد )B٢B(تاجر با تاجر

انبار يل مداوم موجوديتکم* ليق موبايجاد حراج از طريا* اريبطور س يت ارتباط با مشتريريمد

ليق موباياز طر يمشتر يبانيپشت*ق ياز طر يک مساعيو تشر يهمکار* اريکار بطور س يرويکاربرد ن

ليموبا

يکينورتکلا تراجت رد رايس تراجت دربراک : 2 هرامش لودج

ن اثر را در يشتريکه ب يتياست اما خصوص) Mobility(صفت مشترک در همه کاربردها تحرکن يکه مهمتر يبا وجود از يد ، آگاهيآ يز به حساب ميک نيآن با تجارت الکترون يز اصليقت وجه تماين نوع تجارت داشته و در حقيا ييگسترش و شکوفام يس يارتباط ب يدستگاه ها يکيزيت فيص موقعيدر تشخل يخدمات دهندگان موبا ييتوانا يت به معناين قابليا.مکان کاربر است

ار دارا يکسب و کار س يان کاربردهاين کاربرد را در ميشتريب) Location Based Services(ت کاربر يه موقعيخدمات بر پا.است .باشند يم

ط کاربرديمح ازيدقت مورد ن مثال ها نوع خدمات

يفور يتماس ها* )Emergency( يخدمات فور

هيل نقليوسا يکمک رسان*

متوسط به باال

متوسط

بسته/باز

باز ريت مسيهدا* يت و ناوبريخدمات هدا

ت عبور و مروريريمد*

بسته يط هايدر مح يابيريمس*

باال

متوسط

باال

باز

باز

بسته يشهر ياطالعات يبانک ها* يخدمات اطالع رسان

يخدمات سرگرم*

يخدمات مسافرت*

متوسط

باالمتوسط به

متوسط به باال

باز

باز

باز باز متوسط به باال غيه و تبلي، اطالع يآگه* يابيخدمات بازار

افراد يابيرد*

ه يل نقليوسا يابيرد*

باال

نييپا

بسته/باز

باز

21

کارکنان يابيرد*

محصوالت يابيرد*

متوسط

باال

باز

بستهحساس به يصدور صورتحساب ها* خدمات صدور صورتحساب

تيموقع بسته/باز ن تا متوسطييپا

3 هرامش لودج

شناسايي محل کاربر. 10.1

به افراد و شرکت ) Location Identifying Technologies(همانطور که گفته شد تکنولوژي هاي تشخيص محل کاربر اين گونه .وي عرضه دارند ها اجازه مي دهد تا موقعيت مکاني کاربر خود را شناسايي کنند و خدمات خود را بر پايه موقعيت کاربر به

و ) ٦( B٢E و در رابطه هاي تجاري )٥)(CRM(بازاريابي بي سيم ، مديريت ارتباط با مشتري خدمات مي تواند در اصالحB٢C به عنوان مثال اگر تاجري بداند که مشتري اش در نزديکي يکي از شعب يا فروشگاه هاي آن قرار دارد مي .بسيار موثر باشد

وي را از وجود ارسال اطالعيه هايي وي را از برنامه ها و حراجي هاي فروشگاه با خبر سازد و يا صرفا با ارسال تبليغات ،تواند با شرکت ها و خدمات دهندگان موبايل در استفاده از تکنولوژي هاي تعيين موقعيت کاربر با مشکالتي . چنين فروشگاهي آگاه سازد

ه مي توان به محدوديت پهناي باند ، سرعت ارتباطات و خطا ها ي تغيير مسير سيگنال ها در اثر نيز رو برو هستند که از آن جملبا توجه به اين محدوديت ها و همچنين ميزان دقت مورد .اشاره کرد... وجود اجسام حجيمي چون برج ها و ساختمان هاي بلند و

ص موقعيت استفاده مي کنند که برخي از معمول ترين آنها نياز در موقعيت يابي ، شرکت ها از تکنولوژي هاي مختلف تشخي :بهمراه ميزان دقت و صحتشان در جدول زير آمده است

ميزان دقت معادل فارسي تکنولوژي Cell Of Origin (COO) کاربر ممکن است .کمترين دقت سلول مبدا

است در هر جايي از محدوده .دکل باشد

Angle Of Arrival (AOA) کاربر در لبه تماس .نسبتا دقيق دريافتزاويهبيشتر در .دو سلول قرار دارد

مناطق روستايي که دکل هاي کمي در آن نسب است مورد

.استفاده قرار مي گيردTime Difference Of Arrival

(TDOA) مکان کاربر با استفاده از .دقيق اختالف زماني دريافت

فاصله اش از سه نقطه محاسبه ر در مکانهايي بيشت.مي شود

کاربرد دارد که دکل ها به .يکديگر بسيار نزديکند

22

Enhanced Observed Time Difference (EOTD)

مکان کاربر با محاسبه .دقيق اختالف زماني مشاهده پيشرفتهفاصله کاربر از سه نقطه محاسبه

.مي شودLocation Pattern Matching از طريق مکان کاربر .دقيق تطابق الگوي مکاني

تحليل تداخل چند مسير در منطقه داده شده محاسبه مي

شودGlobal Positioning System

(GPS) سيستم موقعيت يابي سراسري

)جهاني(مکان کاربر در هر .بسيار دقيق

نقطه از کره زمين با استفاده از در .ماهواره ها تعيين مي شود

فضا هاي بسته کاربرد زيادي .ندارد

4 هرامش لودج

:بازاريابي بي سيم و تبليغات . 10.2

ارتباطات سيار .اينترنت و ارتباطات بي سيم ابزارهايي جديد در توسعه روشهاي بازاريابي در اختيار بازاريابان قرار داده است و با ارسال بطور خاص به افراد ، سازمان ها و شرکت هاي تجاري اين امکان را مي دهد تا مشتريان بالقوه خود را شناسايي کنند

-M(و بازاريابي سيار ) E-Marketing(بازاريابي الکترونيک .محتواي مناسب و بهنگام آنها را مورد هدف قرار دهند

Marketing( در کنار ابزار ها و تکنيک هاي بازاريابي سنتي تشکيل يک استراتژي موثر تبليغاتي و در نتيجه جذب مشتري هاينکته اي که بايد در مورد بازاريابي سيار مورد توجه قرار گيرد .خريد مکرر از فروشگاه را مي دهندجديد و ترغيب آنها به بازگشت و

اين کار عالوه بر حفظ حريم شخصي کاربران ، درصد .اينست که پيام هاي تبليغاتي بايد با اجازه خود کاربر براي وي فرستاده شود .موفقيت را نيز افزايش مي دهد

، ) Content Provider(ه سازي يک سيستم تبليغات بي سيم نيازمند همکاري کامل فراهم کننده محتوا موفقيت در پياد در يک چنين سيستمي است که پيام هاي تبليغاتي مناسب در زمان .است) Carrier(و پيام رسان ) Advertiser(آگهي دهنده

رونيک تخفيف يک رستوران در حوالي ظهر و به کاربري که ارسال کوپن هاي الکت.درست و در مکان درست به کاربر خواهد رسيد .در نزديکي آن رستوران قرار دارد نمونه مناسبي از پياده سازي درست يک سيستم بازاريابي بي سيم است

:م پرداخت بي سي . 10.3

M-Paymentت شرکت هاي فراهم کننده خدما.امنيت مهمترين دغدغه فراهم کنندگان خدمات پرداخت بي سيم است و اعتبار ) Security(بايد مبادالت خود را از دو جهت امنيت .) پرداخت هايي که از طريق دستگاه هاي بي سيم انجام مي شود()Validity (نبود استاندارد هاي ثابت در زمينه سازگاري دستگاه ها و نرم افزار ها از ديگر مشکالت فراروي اين .تضمين نمايند

23

محبوب ترين نوع پرداخت هاي سيار بحساب مي آيند که همين امر سبب ) ٨(در حال حاضر ريزپرداخت ها .خدمات بشمار مي رودوسسات اعتباري اين نوع مبادالت را سودمند نمي بينند و به ندرت به آن عالقه نشان از يک سو بانکها و م.بروز مشکالتي شده است

مي دهند و از سوي ديگر اپراتور هاي تلفن همراه که مناسب ترين گزينه براي ارائه اين خدمات هستند نيز ريسک ورود به اين .الت بانکي به اين شرکت ها اعتماد کامل ندارندعالوه بر اين کاربران نيز براي انجام کارها و مباد.عرصه رانمي پذيرند

در حال توسعه يار در کشورهاياز استفاده از تجارت س يينمونه ها. 11

قيمت، مدرن همراه يك وسيله گران ثابت موجود بود و تلفن نفر فقط يك خط تلفن 100در كشور ويتنام به ازاي هر 1995در سال

.شد و تجملي محسوب مي

.همراه است خط تلفن دارد كه دوسوم اين خطوط مربوط به تلفن 33نفر، 100ويتنام به ازاي هر اما امروزه

.بعضي از كشورهاي در حال توسعه حتي از نظر تعداد دارندگان موبايل در صدر هستند

كنند ال وجه استفاده ميهمراه به عنوان كيف پول مجازي براي خريد كاال يا انتق ميليون كاربر از تلفن 4در فيليپين، بيش از .شود درحالي كه اين سرويس در اكثر كشورهاي ثروتمند به ندرت استفاده مي

ها و توسعه مناطق تحت پوشش شبكه تلفن، موجب شده تا تعداد گوشي هاي موبايل و قيمت از سوي ديگر كاهش هزينه سرويسطبق 2005برابر شود، تا جايي كه در سال 5، دقيقا 2005 تا 2000همراه در كشورهاي در حال توسعه از سال مشتركان تلفن

در حالي كه اين ميزان در . ميليارد نفر رسيد 4/1همراه به ، تعداد مشتركان تلفن)ITU(المللي ارتباطات دوربرد اعالم اتحاديه بين .ميليون نفر است 800اقتصادهاي پيشرفته تنها

سيم به زارهاي چين، هند و فيليپين دريافت كه افزايش ضريب نفوذ ارتباطات بيبا بررسي با Mckinsey&coموسسه تحقيقاتي .شود مي) GDP(درصدي توليد ناخالص داخلي درصد موجب افزايش نيم10ميزان

اه از همر كنند و كشاورزهاي كنيايي با استفاده از تلفن همراه قراردادهاي فروش ماهي را منعقد مي در هند، ماهيگيران از طريق تلفنهاي همراه نقش يك دفتر كار مجازي را براي نجاران و نقاشان همچنين در آفريقاي جنوبي، تلفن. يابند قيمت محصوالت اطالع مي

.كند ايفا مي

اين سرويس يك روش مناسب براي افرادي است كه در . ها نيز داراي مقام جهاني در مقوله تجارت موبايلي هستند فيليپيني .توسعه حساب بانكي ندارند و نقل و انتقال پول برايشان خطرناك و دشوار است كشورهاي در حال

24

در ويتنام، جايي كه رشد .ثابت وجود دارد هزار خط تلفن 20همراه و فقط ميليون مشترك تلفن 2اكنون در افغانستان، بيش از هماستان كشور كرده 64همراه در تمام وشش تلفنگذاري سنگيني براي گسترش پ درصد است، دولت سرمايه 8اقتصادي آن ساالنه

.شود ها محسوب مي هاي شغلي براي جوان هاي همراه در ويتنام بهترين راه يافتن فرصت تلفن.است

خودکار فروش کوکا ين هايماش يتلفن همراه بر رو ياول بار دو گوش يکه برا يمتولد شده بود هنگام 1997ار در يتجارت سفروش خودکار ين هاينه پرداخت به ماشيارسال هز يبرا يام کوتاه متنيآنها از پ .ديفنالند فعال گرد ينکيسکوال در منطقه هل

.استفاده کرده بودند

کا در فنالند شروع به کار کرد که آن يمستقر شده بود در بانک مر يس بانکيل که در آن سرويموبا ين گوشياول 1997ن در يهمچن .کرد ياستفاده مام کوتاه يز از پين

نگتون ين ريکه اول يهمراه فراهم شد هنگام يتلفن ها ين امکان دانلود برايو همچن يتاليجيد ين فروش محتواياول 1998در . آغاز به کار کرد در فنالند Radionlinjaتوسط يقابل دانلود تجار يها

ن شروع به کار کرد و يپيليدر ف m-paymentستم يس يمعرفار با يتجارت س يبرا ياصل ين الملليب يدو پلتفرم تجار 1999در .شد يدر ژاپن معرف i-Modeبا نام يلينترنت موبايبعد از آن پلتفرم ا

ارتباط با يبرقرار يدسترس يمختلف برا يدا کردند و تجارت هايپ ياديهمراه شهرت ز يو تلفن ها PDA يدستگاه هاا و اروپا ابداع شد شروع به رشد کرد يار ابتدا در آسيتجارت س ياگر چه فناور. ار کردنديتجارت سانشان شروع به استفاده از يمشتر

دات يرشد تول.ار کردنديه تجارت سيکردن مراحل اول يکار ننشستند و شروع به سپر يالت متحده و کانادا بيمانند ا يياما کشورهاک يلم و موزيلباس،ف يخرج کردن برا يشد تا جوان ها و نوجوان ها به جا باعث يکيگراف يها و شماها ينگتون،بازيل مانند ريموبا

.دات بکنندين توليشتر درآمد خود را خرج ايب

اريس تجارت در موجود هاي چالش. 12

يکيتکن تهاييمحدود .ستين هموار يراه اريس تجارت تيموفق راه اما است، آشکار همه بر اريس تجارت دورنماي و انداز چشم از يعمل استفاده در يقانون دهيچيپ تهاييمحدود و تجاري شرکتهاي در ميسيب ارتباطات ، همراه تلفن دستگاههاي از استفاده

.ميکنيم بحث موانع نيا مورد در بخش نيا در که اند کرده جاديا اريس تجارت راه سر بر يموانع اريس تجارت

Application Killerابيغ 12.1، Application Killer براي .باشديم کنديم جاديا را يمحاسبات لهيوس ديخر زهيانگ که يمحاسبات لهيوس کي از کاربردي

نيا فراوان فروش موجب بود،که يشخص وترهاييکامپ براي Application Killer کي نترنتيا به يدسترس مثال سازمانها تا باشديم ازين مورد Application Killer نيچند اريس تجارت تيموفق براي .شد 1990دوم مهين در وترهايکامپ

.کند روزانه اتيعمل در ها تلفن نيا از استفاده و همراه تلفنهاي ديخر به وادار را

25

اريس هاي دستگاه هاي تيمحدود. 12.2 خودرو روي بر شده نصب هاي رسانه از ...و Laptop ، palm size وترهاييکامپ ، يدست هاي تلفن ج،يرا ميسيب دستگاههاي

در يشخص وترهاييکامپ با سهيمقا در اما باشند،يم ادييز تحرك و انعطاف تيقابل داراي اريس دستگاههاي نکهيباا .باشنديم

چندکاره دهاييکل وجود ن،ييپا شينما تيفيک با کوچک شينما صفحه .رنديگيم قرار نتريييپا سطح در گفت توانيم يينههايزم

شرفتيپ امکان که وسبک کوچک جثه به ازين کنند،يم اشکال دچار را کاربر وروديهاي که کوچک و

يمحاسبات رويين ، دهديم کاهش حدي تا را ليوسا نوع نيدرا يکيگراف افزارهاي نرم و user friendly interface راحت .باشديم لهيوس نيازا استفاده موانع از حافظه نييپا تيظرف و محدود

نيا از تجارت محدود هاي -استفاده انيپا در و کاهديم تراکنشها و دهيچيپ کاربردهاي از يبانيپشت در آن ييتوانا از موانع نيا .داشت خواهد يپ در را ها لهيوس

کاربر اعتمادي يب. 12.3 از نانياطم و ارتباط يدرط سمع -استراق وجود ازعدم نانياطم داشتن به ازين معامله در ريدرگ طرف هر معامالت از ارييبس در

.دارد ارتباط برقراري هنگام در مقابلش طرف توسط اميپ افتيدر

نيا واسطه به .است ازين مورد زين است مقابل طرف از يافتيدر اميپ نکهيا باور محرمانه موارد براي ارتباطات برقراري هنگام در يگروه رشيپذ وامکان باشنديم اريس تراکنشهاي در يتيامن موضوعات به عالقهمند اريبس کاربران ، طيمح يذات ريهاييپذ بيآس

.کنند دايپ نانياطم اريس تجارت به کاربرها که يهنگام تا شودينم جاديا

استراتژي راتييتغ. 12.4 .دارد وجود مجدد يطراح به ازين اريس تجارت از حاصل سودهاي شدن ليتبد تيواقع به و ماندن رقابت قابل براي سازمانها در

که است ازين مورد مجدد يمهندس فکر سازمانها ساختار در ديجد تجاري مدلهاي و هايتيکفايب حذف ، ياساس راتييتغ جاديا براي

اريس نترنتيا در تيسا وب کي توسعه از شتريب اريس حکومت اجراي مثال طور به .است يمشکل کار آن ادهسازييوپ جاديا

شهروندان ديد از يحکومت سازمان ساختار يچگونگ مورد در مجدد فکري به ازين .باشديم

.دارد شهروندان هاي ازين طبق بر يسازمان فيوظا اجراي در مجدد يومهندس

گذاري هيسرما سکير. 12.5 يمهندس که است ازين .است آن فاييا و اجرا براي ازين مورد اديز هگذارييسرما است روبرو آن با اريس تجارت که يمشکل نيمهمتر

گران نيهمچن و دهيچيپ ، مشکل يکياستراتژ صورت به سازمان گاهيجا رييتغ کهيحال در کنند، رييتغ ادييز ستمهاييس و سازمانها

تجارت کاربردهاي تيموفق براي . شود ساخته بهتر تيريمد براي اريس شالوده و اساس برطبق ديبا شرکت کي مثال براي .است هيسرما براي باال يبازده کي داراي توانديم سازمان کي چگونه .است تکنولوژي از شترييب نههاييزم در جستجو به ازين اريس

.است مشکل اريس تجارت در سود و نهيهز دنيفهم ؟ باشد اريس تجارت در شيگذار

26

اي شبکه موانع. 13

:از عبارتند اريس تجارت راه سر بر شبکهاي موانع نيمهمتر

ناسازگار هاي شبکه. 13.1 پروتکل استاندارد نمونه کي GSM .دارد وجود امروزي استاندارد شبکههاي يسلول دربافت يرقابت قابل و دهيچيپ پروتکل نيچند

TDMA(Time-division multiple اما .باشد يم آرام انوسياق منطقه و اروپا در شبکهاي کاربرهاي لهيوس به استفاده مورد

access) و CDMA (Code-division multiple access) در اديز اريبس US نيا . است گرفته قرار استفاده مورد جاديا اريس دستگاههاي يسلول بافت در يجهان يناهماهنگ کي متفاوت استانداردهاي

کنندهها عيتوز ، ها کننده هيته گريد با همکاري و ارتباط که ييها سازمان براي را يمشکالت ها، شبکه يناهماهنگ نيوا است کرده

.کند يم جاديا دارند، انيمشتر و ها فروش ،خرده

باند اديز پهناي به ازين. 13.2Fcc (Federal communications commission) سرتاسر در شبکه هاي گرداننده استفاده براي باند پهناي نيچند

مناطق در MHZ 45 از شتريب باند پهناي داشتن از را شبکهها گردانندههاي Fcc رقابت باالبردن براي .است کرده جاديا کشورها

.است کرده منع ييايجغراف

يتيامن ينگران. 13.3

بيآس اريبس آن، ميس با همتاي با سهيمقا در يول دارد را تيوامن استانداردها از يمعقول سطح که نيا وجود با ميسيب شبکه براي ديبا و است ريپذ امکان ها تراکنش رييوتغ انهيپا شدن ربوده اي اريس انهيپا استفاده سوء لهيوس به شبکه در تيامن .رتراستيپذ

.شود انجام جدي مالحظات ديبا افراد يشخص يزندگ و روزانه تجارت در اريس تجارت نقش شيافزا

اي هيپا مشکالت. 14

:از عبارتند اريس تجارت راه سر بر هاييپا مشکالت نيمهمتر

يسينو برنامه هاي زبان رقابت. 14.1

هاي نديفرآ انجام و باشند يم استانداردها خالف بر اغلب که است قرارگرفته استفاده مورد يعيوس سطح در اريس ليوسا امروزه

.باشد يم مشکل اريبس اريس تجارت مورد در موفق

يکپارچگي و انضمام. 14.2

27

اري تجارت جاديا براي شرکتها بعالوه .است اريس تجارت براي دييکل موضوع کي وتجارتها شبکه گردانندگان نيب يکپارچگي

.باشند داشته انيمشتر ازطرف ادييز هاييپا يبانيوپشت يتيريمد ييتوانا ديبا اريس تلفن دستگاه لهيبوس

يقانون اعتمادي يب. 14.3

نيهمچن دارد، وجود تجارت نيا مورد در يقانون هايينگران سري کي اريس تجارت دراجراي تجاري وموانع کهايتکن نيا همه از دور در مطرح يقانون موضوعات گفت توانيم .باشدينم پرده يب نديفرآ کي صورت به شهيهم تجارت نيا در تجاري نيقوان کاربرد

. باشديم کيالکترون تجارت با ادييز شباهتهاي داراي اريس تجارت

:ران يدر ا يکيتجارت الکترون. 15

تلفن همراه در كشور ي بر شبكه يتجارت مبتن يانداز راه يدهاينبا د ويبا يبررس. 15.1

درصد و در 91افته يتوسعه يب نفوذ تلفن همراه در كشورهايطور متوسط ضر ران است و بهيه ايا شبيل در دنيت موبايوضعتوان آن ياست كه م يو تبادالت مال اتيگرفتن خدمات و انجام عمل M-commerce .درصد است 41در حال توسعه يكشورها .ق تلفن همراه انجام داديرا از طر

ق تلفن همراه كه به يت از طريبل د و فروشيآن از جمله خر يها ييب نفوذ مناسب تلفن همراه در كشور توانايضر با توجه بهنه، يش زميپ ريو تصاو يزنگ، باز يد و فروش صدايخر ن بستر،يها از ا ها و سازمان نهاد اج دارد؛ استفادهيها احت بانك يت ماليحما .است يانجام شدن ليق موبايد و فروش سهام، ارسال اخبار و گرفتن اطالعات از طريخر

خود قرار داده است و يت كاريرا در اولو voice ت خدماتيفيبردن ك شبكه و باال فراوان، توسعه يهمراه اول با توجه به گستردگ GSM يها استفاده در شبكه كه قابل GPRS اي MMS ت نداشتن استفاده ازيده است؛ اولوكر يگذار هيمدل سرما نيا يبر رو

.ردير قرار گيتحت تاث M-commerce شود رشد يستم باعث مين در دست بودن سياست و همچن

ار دور از ذهن استيس يها ت تجارت بر بستر شبكهيموفق. 15.2

كه شامل قرار دارند يكياز تجارت الكترون يل در سطح باالتريموبا يها بر شبكه يمبتن كسب و كار ياجرا يها يازمندين .شود يم يو كاربرد يحقوق -، دانشيفن يها رساختيز

رساخت خاص يار زيرا ارتباطات سيد زيآ يدور از ذهن به نظر م كيتجارت الكترون يار به جايس يها ت تجارت بر بستر شبكهيموفقار كامال احساس يحركت س ت خدمات دريفيت صدا با مشكل رو برو است و ضعف كيفير ما هنوز در كو كشو طلبد يخود را م

.شود يم يبستر كنون ح کرد يد تصرياست و باتجارت ياعتماد الزم برا تيدر كاهش قابل يل را عامليخدمات موبا ي هيت ارايفيف بودن كيضعكه ياعتماد است و اگر استفاده از كاربرد ن موضوع در تجارت بحثيرا اوليآورد ز يكسب و كار را فراهم نم يالزم برا ل اعتماديموبا

28

يواقع يمعنا ن تجارت را بهيم اين كاربر جذب بازار نخواهد شد و چندان نتوانستينباشد، ا كاربر عام آسان يد برايآ يفراهم م .از داردين يتر كم يساز فرهنگ ي نهيل به هزيبر موبا يمبتن يكيالكترون رشد تجارت .ميمحقق ساز

سيار تجارت بعدي نسل. 16

ديجد زاتيتجه و کانالها انفجار .شد روزخواهد باب يلغت چه و بود خواهد چه کيالکترون تجارت بعدي نسل که انتظارند در همگان خود تجارت بود قادرخواهند واقعا فروشندگان و دارانيخر آن در که يطيمح – شود يم ديجد کامال دهاييپد خلق موجب تجارت

همراه ديجد طيمح فروشندگان و دارانيخر گروه دوي هر براي .دهند انجام خواهنديم که يصورت به و يمکان هر ، يزمان هر در را-U را جامع مفهوم نيا .بود خواهد تجارت انجام نحوه روي شتريب کنترل و شتريب يراحت ، شتريب هاي نهيگز با

commerce(Ultimate , Universal and Ubiquities commerce) اند دهينام.

U-commerce اي ، يتاليجيد و يکيزيف اجزاي اييپو ييهمگرا جهينت interface تجارت brick- and-mortarتجارت با

و دارانيخر براي باالتر يسطوح در ارزش و شيآسا جاديا موجب که طوري به ، است ها رفناورييسا و وب بر يمبتن اريس شيافزا (commerce chain) تجارت رهيزنج در ناسازگاري کاهش موجب U-commerce نيهمچن .شوديم فروشندگان

. شود يم وري بهره سطوح و ييکارا

در . است خود ينيجن مراحل کردن يط حال در يول ، دارد وجود حاضر حال در U-commerce که گفت توان يم حدودي تا

موضوع نيا ، شد فراهم ايدن جاي همه در بايتقر (payment cards)پرداخت کارت از استفاده امکان که 1980 دهه از واقع

درVerifone , Ingenico,Visa, 2001هيژانو در مثال عنوان به . است کردن دايپ ادامه حال در و کرد گرفتن شکل به شروع

پرداخت روشهاي ، قرمز مادون فناوري Palm OS, بر يمبتن که پرداختهاند همکاري به پرداختها براي دييجد روش جاديا

Visa به .بود palm اعتباري حساب اطالعات (credit) نقدي اي Visa (debit) فرستادي قيطر از فروشگاها در که شوديم داده

پس palm به يامواج ، شد رفتهيپذ معامالت که يهنگام . شود کارگرفته به خدمات اي کاالها ديخر پرداخت براي توانديم امواج

. شود منتقل شخص يمال تيريمد برنامه به که نيا اي شود داده انطباق نههايهز گزارش با توانديم بعدها که شوديم فرستاده

مستلزم ، باشد (seamless) درز بدون و وستهيپ وتعامالت ريفراگ اتيخصوص داراي که U-commerce براي يطيمح جاديا

عامل چهار از واريد نيا .است انجام قابل اي ندهيفزا سرعت با ها تيفعال توسعه واريد آنسوي در . است " وارييد " شکستن

:شوند يم دهينام S (Standard,Security,System,Simplicity)چهار که شده ليتشک

: استانداردها

طور همان .نديبگو سخن هم با مشترك زبان با دهديم اجازه زاتيتجه به و است ضرورت کي مشترك استانداردهاي آمدن بوجود

به اي کنند برقرار ارتباط گريکدي با ديبا زاتيتجه و کابردها چگونه کنديم مشخص OSI(Open System Information ) که

29

براي OSI مدل از مجموعه ريز کي TCP/IP(Transmission Control Protocol/Internet Protocol) که بيترت همان

.است ازين U-commerce طيمح در استانداردها به کند، يم مشخص را نترنتيا استانداردهاي ، نترنتيا

: تيامن

شترييب تياهم تيامن ، ابندي يم انتقال شترييب مرزهاي و کانالها ، زاتيتجه قيطر از و شوديم تالتريجيد اطالعات و پول چه هر

مجازي معامالت طيمح در يکيزيف مبناي در موجود تيامن همانند يتيامن جاديا ، يطيمح نيچن در ياصل چالش دو . کنديم دايپ

.است معامالت در ريدرگ کاربران يشخص ميحر مورد در نانياطم جاديا و

: ها ستميس

به توجه با . سازد کپارچهي معامله ريدرگ مختلف هاي بخش انيم درز بدون صورت به دراطالعات که است ييها ستميس به ازين

کنترل تحت را ستميس کل گريباز کي که ندارد وجود امکان ني،ا هستند ريدرگ U-commerce طيشرا در که متعددي گرانيباز

ياطالعات هاي بانک به توجه با امر نيا يول . شود برقرار ها ستميس انيم بهتري اتصاالت که است نيا گريد نهيگز . شد با داشته . است دهيچيپ موجود متعدد legacy هاي ستميوس

:يسادگ

زين ساده حال نيع در و باشند مناسب و رايگ هم که شوند کپارچهي هم با طوري ها فناوري که است نيا چالش نيدشوارتر ديشا به که است کرده تجربه را ارييبس نمونههاي بازار . است شده نيتضم بازار در شکست ، آسان استفاده و يسادگ بدون . باشند

.اند خورده شکست (Prohibitive adoption costs) بازدارنده انتخاب هاي نهيهز و يدگيچيپ ، فيضع تيجامع علت

:جه ينت. 17

را جهت ارائه انواع خدمات از يفرصت مناسب ين فناوريمنحصر به ا يها يژگيب نفوذ تلفن همراه و وير و مداوم ضريرشد چشمگش يار را افزايپرداخت س يها ت راه حليار اهميتجارت س ين توسعه کاربردهايتلفن همراه فراهم آورده، هم چن يها يق گوشيطر

يپ. باشد يستم پرداخت مؤثر ميک سيار، وجود يس يق دستگاههايها از طر ن تراکنشيا يدر واقع شرط الزم برا. است داده يشوند، چگونگ يار با آن مواجه ميس يها که اپراتورها ن چالشياز ا يکي. دهند يار، رخ ميد پرداخت سيل توليبه دل ييآمدها

ک استاندارد و مدل ين است که چگونه يا يگريد. رومند مشمول استيگوناگون و ن يها ها متعارض قسمت اداره کردن منفعتبودن همواره از مباحث مهم يعمل. گذارند ير ميار، تأثياعتماد کاربر به پرداخت س يارها بر روين معيا. ميبساز يپرداخت عمل

امک يدر سراسر جهان هستند، استفاده از پ يمتن يها غاميافت پين تلفن همراه قادر به ارسال و دريمشترک ينمونه، وقت يبرا. استکنندگان و مصرف. حل جامع دارد ک راهياز به يس، بازار نيسرو ي کننده نيد کاربر و تأمياز د. ابدي يش مير افزايبه طور چشمگ

30

ن حال، يبا ا. ستم برتر در بازار وجود داشته باشديک سيکه يار ممکن است متوقف شوند، تا زمانيس سيکنندگان سرو نيتأمن يدر ا ياديار زيموجود بس يها يدر حال حاضر، فناور. مناسب هستند يار هنوز فاقد قواعد و استاندردهايپرداخت س يها برنامه

ستم و برنامه، يس ي را به نوع و اندازهيست، زي، مسلماً آسان نيم در مورد فناوريتصم. ه کار گرفته شوندتوانند ب يها م ستميسن يستم برنده لزوماً بهتريس. ردير پذيدهد، تأث يرا توسعه م يکه فناور ين ممکن است با شرکت و بخش کاريچن هم. دارد يبستگ .ها نخواهد بود يمشتر ين برايتر و مناسب يفناور

:منابع . 18

http://www.wikipedia.com[1]

[2] H. Wang, X. Huang, G. Dodda, “Ticket-based Mobile Commerce System and Its Implementation”, ACM, p119, 2006

[3] Java-2 Micro Edition: http://www.java.sun.com/products/j2me

http://www.java.sun.com/products/j2ee2 Enterprise Edition: -] Java4[

[5] Java Message Service (JMS) middleware: http://www.java.sun.com/products/jms

[6] JMS for mobile devices: http://www.JavaMessaging.com/

[7] Every dad needs a MOM (Messaging Oriented Middleware): http://www.softwired-inc.com/pdf/technology/momdad-final.pdf

[8]6Softwired ibis//Mobile. Whitepaper by Dr. Silvano Maffeis CTO Softwired: http://www.softwired-inc.com/products/mobile/getpdf.html

ن کنفرانس ي، مجموعه مقاالت اول»يکيالکترون يدر شهرها NFC يفناور يريبکارگ يبررس«ان، يفتح.جاودان، م.م [9] .۱۳۸۶، ۲-۳، ص ۲۵۱ک، شماره يشهر الکترون يالملل¬نيب

، ص ۳۷ک، شماره يشهر الکترون يالملل نين کنفرانس بيمقاالت اول، مجموعه »اريو تجارت س يکيشهر الکترون«نژاد، يرسول [10]۸-۷ ،۱۳۸۶.

بعون اهللا الملک االعالء

ان يپا