Top Banner
Vorlesung Blockpraktium Situs am 16. März 2006 Mimische Muskulatur Nervus facialis Nervus trigeminus
42

Mimische Muskulatur Nervus facialis Nervus trigeminusdementia.hiim.hr/V and VII.pdf · Nervus facialis Nervus trigeminus. Mimische Muskulatur (M. faciales) und N. facialis: Derivate

Mar 27, 2019

Download

Documents

HoàngNhi
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: Mimische Muskulatur Nervus facialis Nervus trigeminusdementia.hiim.hr/V and VII.pdf · Nervus facialis Nervus trigeminus. Mimische Muskulatur (M. faciales) und N. facialis: Derivate

Vorlesung Blockpraktium Situs am 16. März 2006

Mimische Muskulatur

Nervus facialis

Nervus trigeminus

Page 2: Mimische Muskulatur Nervus facialis Nervus trigeminusdementia.hiim.hr/V and VII.pdf · Nervus facialis Nervus trigeminus. Mimische Muskulatur (M. faciales) und N. facialis: Derivate

MimischeMuskulatur(M. faciales)undN. facialis:

Derivate des2. Kiemenbogens

SomatischeMuskulatur

Kiemenbogen-Derivate

Page 3: Mimische Muskulatur Nervus facialis Nervus trigeminusdementia.hiim.hr/V and VII.pdf · Nervus facialis Nervus trigeminus. Mimische Muskulatur (M. faciales) und N. facialis: Derivate

Fasciatemporalis

Fasciaparotideaundmasseterica

Lamina collisuperficialis

Faszien im Kopfbereich und oberflächliche Halsfaszie

Page 4: Mimische Muskulatur Nervus facialis Nervus trigeminusdementia.hiim.hr/V and VII.pdf · Nervus facialis Nervus trigeminus. Mimische Muskulatur (M. faciales) und N. facialis: Derivate

Galea aponeurotica

Venter frontalis desM. occipitofrontalis

M. orbicularis oculiM. nasalis

M. orbicularis ori

M. mentalis

Platysma

M. depressor labii inferiorisM. depressor anguli oris

M. risorius

M. zygomaticus major

M. levator anguli oris

M. procerusM. corrugator supercilii

Page 5: Mimische Muskulatur Nervus facialis Nervus trigeminusdementia.hiim.hr/V and VII.pdf · Nervus facialis Nervus trigeminus. Mimische Muskulatur (M. faciales) und N. facialis: Derivate

Venter frontalis

M. temporo-parietalis

M. occipitofrontalis(M. epicranius)

Galea aponeurotica

Venter occipitalis

Page 6: Mimische Muskulatur Nervus facialis Nervus trigeminusdementia.hiim.hr/V and VII.pdf · Nervus facialis Nervus trigeminus. Mimische Muskulatur (M. faciales) und N. facialis: Derivate

M. orbicularis oculi

pars palpebralis

pars orbitalis

Saccus lacrimalis

Canaliculus lacrimalis

Ligamentum palpebralis medialis

pars lacrimalis

Page 7: Mimische Muskulatur Nervus facialis Nervus trigeminusdementia.hiim.hr/V and VII.pdf · Nervus facialis Nervus trigeminus. Mimische Muskulatur (M. faciales) und N. facialis: Derivate

Venter frontalismm. occipitofrontalis

M. corrugator supercilii

M.procerus

Page 8: Mimische Muskulatur Nervus facialis Nervus trigeminusdementia.hiim.hr/V and VII.pdf · Nervus facialis Nervus trigeminus. Mimische Muskulatur (M. faciales) und N. facialis: Derivate

M. buccinator

Raphe pterygomandibularis

M. buccinator

M. constrictorpharnygis superior

Page 9: Mimische Muskulatur Nervus facialis Nervus trigeminusdementia.hiim.hr/V and VII.pdf · Nervus facialis Nervus trigeminus. Mimische Muskulatur (M. faciales) und N. facialis: Derivate

Modiolus

Page 10: Mimische Muskulatur Nervus facialis Nervus trigeminusdementia.hiim.hr/V and VII.pdf · Nervus facialis Nervus trigeminus. Mimische Muskulatur (M. faciales) und N. facialis: Derivate

M. levator labii superioresalaeque nasi

M. orbicularis ori

M. zygomaticus majorM. risorius

M. depressor anguli oris M. depressor labii inferiorisM. mentalis

M. buccinator

Page 11: Mimische Muskulatur Nervus facialis Nervus trigeminusdementia.hiim.hr/V and VII.pdf · Nervus facialis Nervus trigeminus. Mimische Muskulatur (M. faciales) und N. facialis: Derivate

V. facialis

A.facialis

A./V. temporalissuperficialis

A. transversa faciei

A. zygomaticoorbitalis

V. angularis

Glandula parotidea

Facialisäste„Pes anserinus“

Page 12: Mimische Muskulatur Nervus facialis Nervus trigeminusdementia.hiim.hr/V and VII.pdf · Nervus facialis Nervus trigeminus. Mimische Muskulatur (M. faciales) und N. facialis: Derivate

Motorische Innervation dermimischen Muskulatur:

Äste des Plexusparotideus desN. facialis:

Ramus colli

Ramus marginalismandibulae

Rami temporales

Ramizygomatici

Ramibuccales

Nervusauricularisposterior

Page 13: Mimische Muskulatur Nervus facialis Nervus trigeminusdementia.hiim.hr/V and VII.pdf · Nervus facialis Nervus trigeminus. Mimische Muskulatur (M. faciales) und N. facialis: Derivate

motorische Ästedes N. facialis

Intermediusanteildes Nervus facialis

Nervus facialis (intermediofacialis)

Chorda tympani

N. petrosusmajor

Page 14: Mimische Muskulatur Nervus facialis Nervus trigeminusdementia.hiim.hr/V and VII.pdf · Nervus facialis Nervus trigeminus. Mimische Muskulatur (M. faciales) und N. facialis: Derivate

Kerngebiete des N. intermediofacialis

motorischer Ursprungskern

sensorischerEndkern (Geschmack)

parasympathischerUrsprungskern

Ganglion geniculi: Somata derpseudounipolaren sensiblenNeurone und derGeschmacksnervenzellen

Nervus petrosusmajor

Chorda tympani

N. intermedius

N. facialis

sensibler Endkern

Page 15: Mimische Muskulatur Nervus facialis Nervus trigeminusdementia.hiim.hr/V and VII.pdf · Nervus facialis Nervus trigeminus. Mimische Muskulatur (M. faciales) und N. facialis: Derivate

Pons(Brücke)

Medullaoblongata

Mittelhirn

Zwischenhirn

Hirn

stam

m Kleinhirn-Brücken-Winkel:Austritt des Nervusintermediofacialis

Page 16: Mimische Muskulatur Nervus facialis Nervus trigeminusdementia.hiim.hr/V and VII.pdf · Nervus facialis Nervus trigeminus. Mimische Muskulatur (M. faciales) und N. facialis: Derivate

Porus und Meatusacusticus internus

Foramen lacerum

Hiatusnn. petrosi majoris

Page 17: Mimische Muskulatur Nervus facialis Nervus trigeminusdementia.hiim.hr/V and VII.pdf · Nervus facialis Nervus trigeminus. Mimische Muskulatur (M. faciales) und N. facialis: Derivate

Foramenstylomastoideum

Venter posterior desM. digastricus:R. digastricus

M. stylohyoideus:R. stylohoideus

Chorda tympani

N. petrosus major

N. stapedius

Meatus acusticus internus

Canalis facialis

Nervus facialis

äußeres FacialisknieGanglion geniculi

Page 18: Mimische Muskulatur Nervus facialis Nervus trigeminusdementia.hiim.hr/V and VII.pdf · Nervus facialis Nervus trigeminus. Mimische Muskulatur (M. faciales) und N. facialis: Derivate

Chorda tympani:Fissura sphenopetrosa

Nervus facialis:Foramen stylomastoideum

Nervus petrosusmajor

Foramenlacerum

Canalispterygoideus

Page 19: Mimische Muskulatur Nervus facialis Nervus trigeminusdementia.hiim.hr/V and VII.pdf · Nervus facialis Nervus trigeminus. Mimische Muskulatur (M. faciales) und N. facialis: Derivate

Intermediusanteil des N. facialis:

Chorda tympani

Nervus petrosusmajor

Glandula submandibularisGlandula sublingualis:

• parasympathisch

vordere 2/3 der Zunge

Teile des äußeren Ohres

• sensorisch(Geschmack)

• sensibel

Fissura sphenopetrosa in FossainfratemporalisN. lingualis

Schädelaustritt

Verlauf mit

pseudouni-polareNervenzellen;Perikaryen imGanglion geniculi

Umschaltung imGanglionsubmandibulare

kleine Speicheldrüsen des Gaumens, des Rachens, und der Nase (postganglionäre Fasern gewinnen Anschluß und verlaufen zusammen mit den sensiblen Ästen der Rr. ganglionares des N. maxillaris

Tränendrüse (postganglionäre Fasern gewinnen Anschluß an den sensiblen N. zygomaticus und verlaufen weiter über den R. communicans nn. lacrimalis im N. lacrimalis zur Glandula lacrimalis)

Versorgung:• parasympathisch

Umschaltung imGanglionpterygopalatinum

Hiatus nn. petrosi majoris auf der Vorderseite derFelsenbeinpyramide → Foramen lacerum → Canalispterygoideus als Teil des N. canalis pterygoidei →Fossa pterygopalatina

Verlauf im Schädel/Schädelaustritt

Page 20: Mimische Muskulatur Nervus facialis Nervus trigeminusdementia.hiim.hr/V and VII.pdf · Nervus facialis Nervus trigeminus. Mimische Muskulatur (M. faciales) und N. facialis: Derivate

R. stylohyoideus

Motorische Äste des N. facialis

(2) für Muskulatur desMundbodens

(1) für mimischeMuskulatur

(3) N. stapedius für M. stapedius (Schwingungs-Dämfpung = Schutz vor zu hoherSchallbelastung)

Page 21: Mimische Muskulatur Nervus facialis Nervus trigeminusdementia.hiim.hr/V and VII.pdf · Nervus facialis Nervus trigeminus. Mimische Muskulatur (M. faciales) und N. facialis: Derivate

Facialisparese

Patientin mit rechtsseitigerFacialisparese

Page 22: Mimische Muskulatur Nervus facialis Nervus trigeminusdementia.hiim.hr/V and VII.pdf · Nervus facialis Nervus trigeminus. Mimische Muskulatur (M. faciales) und N. facialis: Derivate

N. trigeminus:

Nerv des1. Branchialbogens

SomatischeMuskulatur

Kiemenbogen-Derivate

Page 23: Mimische Muskulatur Nervus facialis Nervus trigeminusdementia.hiim.hr/V and VII.pdf · Nervus facialis Nervus trigeminus. Mimische Muskulatur (M. faciales) und N. facialis: Derivate

Sensible Innervation des Kopfes

N. trigeminus(V)

Plexus cervicalisz.B. N. occipitalis minor

Rr. dorsalesnn. spinalesz.B. N. occipitalis major

N. ophthalmicus

N. maxillaris

N. mandibularis

Page 24: Mimische Muskulatur Nervus facialis Nervus trigeminusdementia.hiim.hr/V and VII.pdf · Nervus facialis Nervus trigeminus. Mimische Muskulatur (M. faciales) und N. facialis: Derivate

Sensibilität Tastempfindung(Druck, Scherkräfte,

Vibration)

„epikritisch “

SchmerzTemperatur

„protopathisch “

Propriorezeption(Muskeldehnung, Sehnenspannung,

Gelenkbewegung, Druck)

Page 25: Mimische Muskulatur Nervus facialis Nervus trigeminusdementia.hiim.hr/V and VII.pdf · Nervus facialis Nervus trigeminus. Mimische Muskulatur (M. faciales) und N. facialis: Derivate

N. trigeminus (V)

N. ophthalmicus

N. mandibularis

N. maxillaris

Page 26: Mimische Muskulatur Nervus facialis Nervus trigeminusdementia.hiim.hr/V and VII.pdf · Nervus facialis Nervus trigeminus. Mimische Muskulatur (M. faciales) und N. facialis: Derivate

Ursprungskernfür die

Radix motoria

aus dem Hirnstamm

Endkerne der Radix sensoria

..

Gangliontrigeminale

epikritische Sensibilität:taktile Reize, Vibration,Gelenkempfindungen

protopathische Sensibilität:Schmerz, Temperatur

Perikaryen der pseudouni-polaren Propriorezeptorender Kaumuskulatur

Pons

Medulla oblongata

Page 27: Mimische Muskulatur Nervus facialis Nervus trigeminusdementia.hiim.hr/V and VII.pdf · Nervus facialis Nervus trigeminus. Mimische Muskulatur (M. faciales) und N. facialis: Derivate

Hirnbasis: Austritte der

Gehirnnerven

N. trigeminus(V)

mit Gangliontrigeminale

N. ophthalmicus

N. maxillaris

N. mandibularis

Radix sensoria

Radix motoria

Page 28: Mimische Muskulatur Nervus facialis Nervus trigeminusdementia.hiim.hr/V and VII.pdf · Nervus facialis Nervus trigeminus. Mimische Muskulatur (M. faciales) und N. facialis: Derivate

Schädelbasis von innen: Durchtrittspunkte des N. trigeminus:

Fissura orbitalis superior

Foramen rotundum

Foramen ovale

Lage des Ggl. trigeminale

Page 29: Mimische Muskulatur Nervus facialis Nervus trigeminusdementia.hiim.hr/V and VII.pdf · Nervus facialis Nervus trigeminus. Mimische Muskulatur (M. faciales) und N. facialis: Derivate

V1 N. ophthalmicus

• parasympathisch:- Ramus communicans cum

n. zygomatico (für dieTränendrüse)

Nervenanlagerungen

• Stirn, Oberlid,Nasenrücken,Sklera, Cornea

• vordere und mittlere Siebbeinzellen, Sinus sphenoidalis, vorderer Teil der Nasenhöhle

Hautversorgung

Schleimhautversorgung

Fissura orbitalis superiorin die Orbita

Austritt aus der Schädelbasis

Page 30: Mimische Muskulatur Nervus facialis Nervus trigeminusdementia.hiim.hr/V and VII.pdf · Nervus facialis Nervus trigeminus. Mimische Muskulatur (M. faciales) und N. facialis: Derivate

V/1 N. ophthalmicus

Nervus supratrochlearis

Nervus supraorbitalisR. medialisR. lateralis

N. lacrimalis

N. frontalis

N. nasociliaris

Page 31: Mimische Muskulatur Nervus facialis Nervus trigeminusdementia.hiim.hr/V and VII.pdf · Nervus facialis Nervus trigeminus. Mimische Muskulatur (M. faciales) und N. facialis: Derivate

V1 N. ophthalmicus

R. nasalisexternus

N. infratrochlearis

N. supratrochlearis

R. lateralis

R. medialis

N. supraorbitalis

N. ethmoidalisanterior

N. ethmoidalisposterior

N. frontalis

N. lacrimalis

N. nasociliaris

R. communicanscum ganglio cililari

R. communicans cum nervo zygomatico

Nn. ciliareslongi [aus V2]

R. tentorius

Page 32: Mimische Muskulatur Nervus facialis Nervus trigeminusdementia.hiim.hr/V and VII.pdf · Nervus facialis Nervus trigeminus. Mimische Muskulatur (M. faciales) und N. facialis: Derivate

V2 Nervus maxillaris

Rr. ganglionares aus Ganglionpterygopalatinum für Glandulae nasales, Gl. palatinae und Glandula lacrimalis

Nervenanlagerung- parasympathisch

• Wange, Unterlid, Nase (Seitenfläche),Oberlippe

• Zähne und Gingiva des Oberkiefers,Cellulae ethmoidales posteriores,Sinus maxillaris, Conchae nasalessuperior und media, Gaumen, Tonsilla palatina, Epipharynx

Hautversorgung

Schleimhautver-sorgung

Foramen rotundum in Fossa pterygo-palatina

Schädelaustritt

Page 33: Mimische Muskulatur Nervus facialis Nervus trigeminusdementia.hiim.hr/V and VII.pdf · Nervus facialis Nervus trigeminus. Mimische Muskulatur (M. faciales) und N. facialis: Derivate

Fossapterygopalatina

Fissuraorbitalis inferior

Orbita

Foramensphenopalatinum

Nase

Canalis pterygoideus

Schädelbasis

Canalis palatinus

Gaumen

Page 34: Mimische Muskulatur Nervus facialis Nervus trigeminusdementia.hiim.hr/V and VII.pdf · Nervus facialis Nervus trigeminus. Mimische Muskulatur (M. faciales) und N. facialis: Derivate

V2 Nervus maxillaris

N. zygomaticus

R. meningeus

Ganglionpterygo-palatinum

R. zygomatico-temporalis

N. infraorbitalis

Nn. alveolares superiores

R. zygomatico-facialis

Nn. palatiniminores

Nn.nasopalatiniN. palatinus

major

N. pharyngeus

Rr. orbitales

Rr. nasales post.superiores lat et. med.

Rr. ganglionares

Page 35: Mimische Muskulatur Nervus facialis Nervus trigeminusdementia.hiim.hr/V and VII.pdf · Nervus facialis Nervus trigeminus. Mimische Muskulatur (M. faciales) und N. facialis: Derivate

N. infraorbitalis

Rr. alveolaressuperioresposteriores

V2 N. maxillaris

N. zygomaticus

Rr. ganglionares

Nn. palatini

N. lacrimalis

Ganglionpterygo-palatinum

N. facialis

N. petrosusmajor

R. communicans cum N. zygomatico

N. zygomatico-temporalis

N. zygomatico-facialis

Page 36: Mimische Muskulatur Nervus facialis Nervus trigeminusdementia.hiim.hr/V and VII.pdf · Nervus facialis Nervus trigeminus. Mimische Muskulatur (M. faciales) und N. facialis: Derivate

V3 N. mandibularis

parasympathisch:(1) Chorda tympani für Ganglion submandibulare:

Glandula submandibularis und sublingualis(2) postganglionäre Fasern aus Ganglion oticum

für Glandula parotidea

sensorisch (Geschmack):Chorda tympani für vordere 2/3 der Zunge

Nervenanlagerungen

Kaumuskulatur,M. tensor veli palatini, M. mylohyoideus, Venteranterior des m. digastricusHaut des Unterkiefers, Schläfe, Wange, Ohrmuschel (oberer Teil), Gehörgang, Trommelfell (außen)Zähne und Zahnfleisch des Unterkiefers, vordere2/3 der Zunge, Isthmus faucium

Motorische Versorgung

Hautversorgung

Schleimhautversorgung

Foramen ovale inFossa infratemporalis

Austritt aus der Schädelbasis

Page 37: Mimische Muskulatur Nervus facialis Nervus trigeminusdementia.hiim.hr/V and VII.pdf · Nervus facialis Nervus trigeminus. Mimische Muskulatur (M. faciales) und N. facialis: Derivate

V3 N. mandibularis

R. meningeus

N. auriculo-temporalis

N. lingualis

Chorda tympani

N. alveolaris inferior

N. mylohoideus Plexus dentalis inferiorN. mentalis

Kaumuskeläste

N. buccalis

Ganglion submandibulare

Page 38: Mimische Muskulatur Nervus facialis Nervus trigeminusdementia.hiim.hr/V and VII.pdf · Nervus facialis Nervus trigeminus. Mimische Muskulatur (M. faciales) und N. facialis: Derivate

Äste des N. mandibularis (V3)in der Fossa infratemporalis

N. auriculo-temporalis

N. alveolaris inferior

N. lingualis

N. mentalis

N. buccalis

Kaumuskel-äste

Page 39: Mimische Muskulatur Nervus facialis Nervus trigeminusdementia.hiim.hr/V and VII.pdf · Nervus facialis Nervus trigeminus. Mimische Muskulatur (M. faciales) und N. facialis: Derivate

Überblick: sensible Innervation der Zähne

Cave! Verlauf unterder Schleimhaut desSinus maxillaris

Page 40: Mimische Muskulatur Nervus facialis Nervus trigeminusdementia.hiim.hr/V and VII.pdf · Nervus facialis Nervus trigeminus. Mimische Muskulatur (M. faciales) und N. facialis: Derivate

Trigeminusdruckpunkte:

V1: Foramen supraorbitale

V2: Foramen infraorbitale

V3: Foramen mentale

Page 41: Mimische Muskulatur Nervus facialis Nervus trigeminusdementia.hiim.hr/V and VII.pdf · Nervus facialis Nervus trigeminus. Mimische Muskulatur (M. faciales) und N. facialis: Derivate

Klinik: Herpes Zoster

Infektion mit Varicella zosterViren → Latenz in sensiblemGanglion → Reaktivierung:Entzündung und Nekrose desGanglions, Erytheme und Pustelnim entsprechendem Dermatom

Page 42: Mimische Muskulatur Nervus facialis Nervus trigeminusdementia.hiim.hr/V and VII.pdf · Nervus facialis Nervus trigeminus. Mimische Muskulatur (M. faciales) und N. facialis: Derivate

Abbildungsquellen:

Rauber Kopsch, Anatomie des MenschenSchumacher, Anatomie für ZahnmedizinerBenninghoff Drenckhahn, AnatomieFrick Leonhardt Starck, Spezielle AnatomieKahle Frotscher, Taschenatlas der AnatomieSobotta, Atlas der Anatomie des Menschen

Vorlesung Anatomie für Zahnmediziner SS 1995von Dr. Yvonne Kammerer

Privatarchiv von Dr. Zenk, HNO-Klinik Erlangen