Milieuproblemen en de oorzaken ervan 1
Jun 27, 2015
Milieuproblemen en de oorzaken ervan
1
Overzicht
1. Waarneming
2. Het broeikaseffect
3. Andere mogelijke oorzaken van opwarming aarde
4. Hoe de opwarming tegengaan?
5. Andere milieuproblemen
2
Overzicht
1. Waarneming
2. Het broeikaseffect
3. Andere mogelijke oorzaken van opwarming aarde
4. Hoe de opwarming tegengaan?
5. Andere milieuproblemen
3
1. Waarneming
4
• Blijkbaar iets aan de hand met T op aarde
• Sinds eind 19e eeuw ---> T op aarde met 0.6°C ↑
• Voorspelling: Eind volgende eeuw T ↑ van 1.4 tot 5.8°C
ijskappen smelten, zeeën zetten uit
---> zeespiegelstijging van 9 tot 88 cm
5
• Voorspelling T verandering (in °C) bij 2x CO2 in de lucht
Verontrustend te noemen!
Vooral polen zullen verandering voelen: ½ wereld in gevaar
(woont nabij kust) 6
Overzicht
1. Waarneming
2. Het broeikaseffect
3. Andere mogelijke oorzaken van opwarming aarde
4. Hoe de opwarming tegengaan?
5. Andere milieuproblemen
7
2. Het broeikaseffect
• Broeikaseffect = noodzakelijk!
• Overdag: zonnestralen warmen aardopp. op
• Dag en nacht: aarde zendt IR stralen uit
• Zonder broeikaseffect: inkomende energie zon
=
uitgaande energie aardoppervlak
8
• Met broeikaseffect: broeikasgassen absorberen IR-stralen
en sturen ze terug naar aarde
Aardopp. extra energie + gem T = 15°C
• Aarde van nature op leefbare temp gehouden
9
10
Belangrijkste broeikasgassen op aarde
Tabel 2b Handboek blz 61
• Alle broeikasgassen nemen toe in de loop van de tijd
opwarming onderste lagen atmosfeer
• Natuur zorgt voor nodige broeikasgassen (vb: vulkanen)
• Hamvraag: wat is menselijke aandeel in toename CO2?
11
• Alsmaar intensievere landbouw, veeteelt en industrie
broeikasgassen nemen sterk toe
• In toekomst: beter voorzichtig zijn extra broeikassen in de lucht te pompen
12
Overzicht
1. Waarneming
2. Het broeikaseffect
3. Andere mogelijke oorzaken van opwarming aarde
4. Hoe de opwarming tegengaan?
5. Andere milieuproblemen
13
3. Andere mogelijke oorzaken van opwarming aarde
• Opwarming aarde enkel gevolg broeikaseffect
weinig waarschijnlijk
• Media verwijzen bij overstromingen en stormen vaak onterecht naar broeikaseffect
• Ook: - vulkaanuitbarstingen
- El Niño
- variaties in intensiteit van de zon
14
Aandeel in globale temperatuur
3.1. Globale temperatuur en vulkanen
• Krachtige vulkaanuitbarstingen = veel fijn stof en gas in de lucht
(tot 15 km hoog)
Geen neerslag, gas en stof verspreiden zich over de wereld
Zonnestralen weerkaatst voor ze aardopp. Bereiken
---> aarde kan iets afkoelen. Vb: Pinatubo
15
16
Fig 3.1a Handboek blz 62
17
Fig 3.1b Handboek blz 62
18
Fig 3.1b Handboek blz 62
3.2. Globale temperatuur en intensiteit van de zon
• Sommige wetenschappers: opwarming atmosfeer
grillige activiteit zon
• Zonneactiviteit = onstabiel en zou aarde in bepaalde periode sterker opwarmen dan in andere
• Onderzoek: waargenomen opwarming 1e helft 20e eeuw
----> grotendeels verklaard door nat. variaties
19
• 2e helft 20e eeuw temp echter sneller toegenomen
• Gemiddelde zonneactiviteit amper veranderd
+ enkele zware vulkaanuitbarstingen ( T↓)
• temperatuurstijging vooral toegeschreven aan menselijke uitstoot broeikasgassen
20
Overzicht
1. Waarneming
2. Het broeikaseffect
3. Andere mogelijke oorzaken van opwarming aarde
4. Hoe de opwarming tegengaan?
5. Andere milieuproblemen
21
4. Hoe de opwarming tegengaan?
• 1988: VN : Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC)
Wetenschappers uit hele wereld
Bundelt wet. kennis over klimaatsveranderingen
+ politiek toegankelijk
22
Overzicht
1. Waarneming
2. Het broeikaseffect
3. Andere mogelijke oorzaken van opwarming aarde
4. Hoe de opwarming tegengaan?
5. Andere milieuproblemen
23
5. Andere milieuproblemen 5.1. Bosbranden • In 2003: hectaren bos in vlammen op • O.a. Zuid-Europa, Californië en Canada hevige bosbranden Veel schade + menselijk leed Bovendien: veel CO2 • Vaak aanhoudend hoge T + droogte + sterke wind vonk verspreidt zich snel • Vliegtuigen en helicopters om te blussen • Nu ook satellietbeelden gebruikt
24
25
Brand in de Kalmthoutse Heide 25 mei 2011
600 ha = 6 km² verloren
Totale opp = 3750 ha
26
http://www.bndestem.nl/regio/bergenopzoom/8759419/Brand-in-natuurgebied-Putte.ece
5.2. Zure neerslag
• Neerslag van nature altijd beetje zuur pH 5.0 - 5.6
opname CO2 uit de lucht
• Maar heel wat zones met pH < 4.5!
• Vooral NO van VS, C-Europa en Scandinavië sterk aangetast
• Zowel nat als menselijke bronnen gassen en stoffen
o.a. vulkanen industrie, verkeer,
verzuren omgeving
zowel in droge als natte toestand
27
28
• Zure regen = schade aan bomen
= oppervlaktewaters verzuren
vb: in Zweden + 1/2 meren ernstig verzuurd
---> visbestand neemt af
= oude gebouwen en monumenten beschadigd
29
30
5.3 Het gat in de ozonlaag
• Ozonlaag = in atmosfeer op hoogte 15 -55 km
gekenmerkt door hoge conc. ozon O3
absorbeert UV-straling van zon en beschermt aardopp. Ertegen
• Ozonlaag sterk verdund boven Antarctica + verdunning ↑
• Oorzaken: o.a. CFK’s (Chloor Fluor Koolwaterstoffen)
massaal geproduceerd jaren ’70 - ’80
(koelvloeistof, drijfgas spuitbussen,…)
31
• Verdunning komt ook voor op andere plaatsen
vb: polaire gebieden Noordelijk halfrond en Siberië
• MAAR nergens zo groot als boven Antarctica
verschijnt elk jaar in september en verdwijnt in december
32 Fig 5.3 Handboek blz 62
Meer info Handboek blz 60-67
• http://globalwarming.berrens.nl/index.htm
• http://www.bndestem.nl/regio/bergenopzoom/8759419/Brand-in-natuurgebied-Putte.ece
• http://dier-en-natuur.infonu.nl/milieu/15074-zure-regen-zure-neerslag.html
• http://www.scientias.nl/eerste-gat-in-de-ozonlaag-op-de-noordpool/47604
• http://www.knack.be/nieuws/planet-earth/voor-het-eerst-gat-in-ozonlaag-boven-noordpool/article-1195112861612.htm#
33