2003 Migrazio-mugimenduen estatistika Emaitzen analisia
2003
Migrazio-mugimenduen estatistikaEmaitzen analisia
Lanketa: Eustat Euskal Estatistika Erakundea Instituto Vasco de Estadística (Eustat)
Argitaraldia: XI-2005
Argitalpena: Eustat Euskal Estatistika Erakundea Instituto Vasco de Estadística Donostia-San Sebastián, 1 - 01010 Vitoria-Gasteiz
Internet: www.eustat.es
© Euskal AEko Administrazioa Administración de la C.A. de Euskadi
Emaitzen analisia
MIGRAZIO-MUGIMENDUEN ESTATISTIKA, 2003
EUSKAL ESTATISTIKA ERAKUNDA INSTITUTO VASCO DE ESTADÍSTICA
AURKIBIDEA
MUGIKORTASUN GEOGRAFIKO GORDINA....................................................................................... 2
ESKUALDEEN ARTEKO MUGIKORTASUNA...................................................................................... 2
MIGRAZIO-TASA GARBIA .................................................................................................................... 3
MIGRAZIO-MUGIMENDUAK ETA -SALDOAK..................................................................................... 6
EMIGRAZIO-TASA GORDINA............................................................................................................... 9
IMMIGRAZIOAREN ERAGINA............................................................................................................. 10
MIGRATZAILEEN EZAUGARRI DEMOGRAFIKOAK ........................................................................ 11
MIGRATZAILEEN JATORRIA ETA HELMUGA LURRALDE HISTORIKOEN ARABERA ............... 13
MIGRATZAILEEN JATORRIA ETA HELMUGA ESKUALDEAREN ETA UDALERRIAREN
ARABERA............................................................................................................................................. 13
ERKIDEGO KANPOKO MIGRAZIOEN JATORRIA ETA HELMUGA ................................................ 16
ITZULERA-MIGRAZIOAK .................................................................................................................... 19
ATZERRITARREN MIGRAZIOAK........................................................................................................ 19
JATORRIZKO UDALERRIAREN ETA HELMUGA-UDALERRIAREN TAMAINA ............................. 22
UDALERRIEN ARTEKO MIGRAZIOAK .............................................................................................. 24
1
Emaitzen analisia
MIGRAZIO-MUGIMENDUEN ESTATISTIKA, 2003
EUSKAL ESTATISTIKA ERAKUNDA INSTITUTO VASCO DE ESTADÍSTICA
MIGRAZIO-MUGIMENDUEN ESTATISTIKA, 2003
Migrazio-mugimenduen gaineko Estatistikak urtean-urtean Euskal Autonomia Erkidegoan gertatzen diren ohiko egoitza-lekua aldatzea dakarten desplazamenduak ezagutzen laguntzen du. Eustat-ek 1988. urtetik gauzatzen du Estatistika hori urtero eta, horri esker, orain dela gutxiko migrazio-fenomeno horrek gure Erkidegoan izan duen garapena azter daiteke.
MUGIKORTASUN GEOGRAFIKO GORDINA
2003. urtean 173.734 ohiko egoitza aldatu ziren Euskal Autonomia Erkidegoan:
Erregistratutako mugimenduen artean, ia erdia, zehazki 84.117, udalerri berean gertaturiko barruko migrazioak izan ziren.
Barruko mugikortasunari edo Erkidego barruko mugikortasunari dagokionez, EAEko udalerri batean jatorria eta beste batean helmuga duten bizileku-aldaketak nabarmendu behar dira; guztira, 38.934 mugimendu izan ziren.
Gainera, 28.437 mugimendu kanpoko migrazioak edo Erkidegotik kanpoko migrazioak izan ziren, EAEtik kanpoko udalerri batean jatorria duten eta helmuga Euskal Autonomia Erkidegoko udalerriren batean duten mugimenduak, alegia.
Azkenik, kanpoko edo erkidegoaz kanpoko 22.216 emigrazio gertatu dira. Jatorria gure autonomia-erkidegoko udalerri batean eta helmuga gure erkidegotik kanpora duten mugimenduak dira horiek.
Laburbilduz, EAEko biztanleriaren %8,2ak 2003. urtean egoitza-aldaketaren bat egin zuen; Erkidego barruko aldaketak %71 izan ziren eta Erkidego kanporako mugimenduak %29.
ESKUALDEEN ARTEKO MUGIKORTASUNA
2003. urtean 50.883 izan ziren Euskal Autonomia Erkidegoko udalerrien eta Estatuko gainerako udalerrien eta atzerrikoen arteko ohiko bizileku-aldaketak.
Kanpoko mugikortasun geografikoak Euskal Autonomia Erkidegoko mila biztanletik 24rengan izan zuen eragina 2003. urtean. Mugikortasun-mota hori ezberdina da hiru Lurralde Historikoetan; Arabak izan zuen kanpoko mugimendu kopuru handiena, ‰30; Bizkaiak, berriz, ‰26 eta Gipuzkoako biztanleriaren ‰18k egin du Erkidegotik kanpoko migrazioren bat.
Azken urteetako garapenari dagokionez, Araba izan da, tradizionalki, kanpoko mugikortasun gehien izan duena.
Euskal Autonomia Erkidegotik kanpoko mugikortasuna txikia izan da, Estatu espainiarreko erkidego-autonomoen batezbestekoarekin (mila biztanleko 35 biztanle mugitzen dira) edo Europa Erdialdeko eta Iparraldeko herrialdeetako eskualdekoekin alderatuz gero.
Lurraldeen arteko migrazioen gainean eskuragarri dauden datuen arabera, Europako Batasuneko hiru herrialdetan soilik (Portugalen, Italian eta Finlandian) izan da eskualdeen arteko mugikortasunaren batezbestekoa Euskal Autonomia Erkidegoan gertatzen den ‰21eko migrazioa baino txikiagoa. Aldiz,
2
Emaitzen analisia
MIGRAZIO-MUGIMENDUEN ESTATISTIKA, 2003
EUSKAL ESTATISTIKA ERAKUNDA INSTITUTO VASCO DE ESTADÍSTICA
eskualdeen arteko migrazio-maila handia dute ondorengo herrialdeek: Herbehereak (‰41), Erresuma Batua (‰36), Suedia (‰33), Alemania (‰31), Belgika (‰31) eta Frantzia (‰23).
1. Eskualdeen arteko migrazioaren eragina Europako herrialdeetan. Batezbestekoak herrialdeen arabera (1.000 biztanleko).
0 5 10 15 20 25 30 35 40 45
Herbehereak
Erresuma Batua
Suedia
Alemania
Belgika
EspainaFrantzia
Euskal AE
Finlandia
Italia
Portugal
‰ Iturria: EUROSTAT. Eskualdeak, 1999ko estatistika-urtekaria. INE. Migrazioak 2001.
MIGRAZIO-TASA GARBIA
Migrazio-tasa garbiak, hau da, immigrazio- eta emigrazio-tasen arteko tasaren aldeak –urtebeterako kalkulatuta eta urte horretako batez besteko biztanleriaren gainekoa-, gure Erkidegoan ikur aldaketa izan zuen laurogeiko hamarkadan. 1. taulan zehatz-mehatz ikus daiteke Euskal Autonomia Erkidegoan azken hogeita hamar urteetan nabarmen egin duela beherantz migrazio-tasa garbiak, eta batez ere hirurogeiko hamarkadatik; horrez gain, etorkinak jasotzen zituen Erkidegoa izatetik emigranteak bidaltzen zituen Erkidegoa izatera igaro zen. Alabaina, 2000. urtean migrazioaren ikur positiboa berreskuratu zen.
Tasa horren erabilgarritasunaren muina zenbait azterketa-unitate espazialen gaineko datuak alderatzean datza, biztanleria-tamaina gorabehera. Migrazio-hazkundearen tasan izandako gorabeherak alde batera utzita, beherakada nabarmenagoa izan da Araban eta Bizkaian. Alabaina, Arabak mantendu egin du tasa horren ikur positiboa, migrazio-balantze onuragarria etengabe mantendu duen lurralde bakarra izanik.
3
Emaitzen analisia
MIGRAZIO-MUGIMENDUEN ESTATISTIKA, 2003
EUSKAL ESTATISTIKA ERAKUNDA INSTITUTO VASCO DE ESTADÍSTICA
1. TAULA: MIGRAZIO-TASA GARBIAREN EBOLUZIOA (%)
Urtea Euskal
AutonomiaErkidegoa
Araba Bizkaia Gipuzkoa
1988 -4,7 0,3 -5,5 -5,4 1989 -3,5 3,5 -4,9 -4,1 1990 -2,3 2,5 -3,4 -2,3 1991 -1,2 2,7 -2,3 -1,0 1992 -2,2 1,8 -3,3 -2,0 1993 -2,1 2,6 -2,9 -2,8 1994 -2,5 1,6 -3,6 -2,5 1995 -2,3 2,4 -3,4 -2,2 1996 -1,5 6,4 -2,7 -2,6 1997 -0,8 3,3 -2,0 -0,5 1998 -1,1 1,1 -2,0 -0,4 1999 -0,6 1,5 -1,5 0,1 2000 1,2 5,1 0,7 0,4 2001 3,4 8,1 2,9 2,2 2002 3,0 6,6 2,7 1,8 2003 3,0 5,2 3,3 1,4
Iturriak: INE. Migrazioak (1965-1985). Eustat. Migrazio-mugimenduen Estatistika (1988 eta hurrengoak).
Euskal Autonomia Erkidegoko migrazio-tasa garbia, 2003an ‰3koa izan dena, erkidego-autonomo guztien batezbestekoa baino txikiagoa izan da. Horren azpitik, tasa negatiboekin, Nafarroa, Galizia, Gaztela eta Leon eta Extremadura daude (azken hauek ‰2 gainditzen ez duten tasekin); baita Ceuta eta Melilla hiri autonomoak ere.
Tasarik handienak dituzten autonomia-erkidegoak Valentzia, Murtzia eta Errioxa dira; kasu guztietan ‰18 gainditu dute.
4
Emaitzen analisia
MIGRAZIO-MUGIMENDUEN ESTATISTIKA, 2003
EUSKAL ESTATISTIKA ERAKUNDA INSTITUTO VASCO DE ESTADÍSTICA
2. Migrazio-tasa garbia erkidego-autonomoen arabera. 2003 (1.000 biztanleko)
Gaztela-Mantxa
-15 -10 -5 0 5 10 15 20 25
ValentziaErrioxaMurtzia
Madril
KanariakBalear Uharteak
AndaluziaKataluniaKantabria
AragoiAsturias
Euskal AENafarroa
GaliziaGaztela eta Leon
ExtremaduraCeuta eta Melilla
‰ Beste erkidego-autonomoen gaineko datuetan ez daude barneratuta atzerrirantz egiten diren emigrazioak. Iturria: INE. Migrazioak 2003.
3. Migrazio-saldoaren eragina erkidego-autonomoen arabera. 2003.
Ceuta eta Mel illa
Balear UharteakValentzia
Murtzia
Madril
AragoiGaztela eta Leon
Extremadura
Kanariak
Gal iziaErrioxa
NafarroaAsturias Euskal AE
Katalunia
Andaluzia
Gaztela-Mantxa
Kantab ria
>=1 ,010,51/1,000/0,50<=-0,01
Beste erkidego-autonomoen gaineko datuetan ez daude barneratuta atzerrirantz egiten diren emigrazioak. Iturria: INE. Migrazioak 2003.
5
Emaitzen analisia
MIGRAZIO-MUGIMENDUEN ESTATISTIKA, 2003
EUSKAL ESTATISTIKA ERAKUNDA INSTITUTO VASCO DE ESTADÍSTICA
MIGRAZIO-MUGIMENDUAK ETA -SALDOAK
Migrazio-saldo osoak, gure Erkidegoan egoitza-aldaketen eraginez gertaturiko sarreren eta irteeren arteko aldea adierazten du.
2003. urtean, Euskal Autonomia Erkidegoak 6.251 pertsonako migrazio-saldo osoa izan zuen, hau da, Euskal Autonomia Erkidegora etorri ziren pertsonak joan zirenak baino 6.251 gehiago izan ziren. 1988. urtetik, saldoa beti negatiboa izan da: urte horren eta 1991. urtearen artean, pixkanaka-pixkanaka, ia %75 jaitsi zen; alabaina, hurrengo urteetan beheranzko joera hori moteldu egin zen eta 2000. urtean ikurra aldatu zen Euskal Autonomia Erkidegoan.
2. TAULA: MIGRAZIO-MUGIMENDUEN ETA -SALDOEN BILAKAERA
Emigrazioa Inmigrazioa Migrazio-saldoa
Urtea Guztira Aldakuntza indizea
(1988=100) Guztira Aldakuntza indizea (1988=100) Guztira
1988 18.103 100 8.014 100 -10.089 1989 17.633 97 10.120 126 -7.513 1990 15.771 87 10.930 136 -4.841 1991 14.751 81 12.140 151 -2.611 1992 13.668 76 9.006 112 -4.662 1993 14.096 78 9.554 119 -4.542 1994 16.179 89 10.809 135 -5.370 1995 16.130 89 11.316 141 -4.814 1996 14.356 79 11.299 141 -3.057 1997 14.234 79 12.496 156 -1.738 1998 16.585 92 14.372 179 -2.213 1999 17.291 96 16.103 201 -1.188 2000 17.462 96 20.022 250 2.560 2001 18.696 103 25.775 322 7.079 2002 19.730 109 25.967 324 6.237 2003 22.216 123 28.467 355 6.251
1991. urtean, bai immigrazioen bai emigrazioen jarrera positiboaren eraginez saldoen beherakada geldia sortu zen; izan ere, emigrazioek beheranzko joera izan zuten eta immigrazioek goranzko garapena izan zuten. Aldiz, 1992. urtetik 1996. urtera, gure Erkidegoko sarrerak eta irteerak urtero gehitu ziren. Azken urte horretan, bi mugimenduak bat etortzen hasi ziren berriz. Azterturiko hamasei urteetan, immigrazio kopurua %255 gehitu da; aldiz, emigrazioek %23 egin zuten gorantz epe horretan.
6
Emaitzen analisia
MIGRAZIO-MUGIMENDUEN ESTATISTIKA, 2003
EUSKAL ESTATISTIKA ERAKUNDA INSTITUTO VASCO DE ESTADÍSTICA
4. Migrazio-saldoaren bilakaera lurralde historikoen arabera
-12000
-10000
-8000
-6000
-4000
-2000
0
2000
4000
6000
8000
1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003
Euskal AE Araba Bizkaia Gipuzkoa
Lurraldeka, Bizkaiak 4.020 pertsona gehiago izan du; beraz, migrazio-saldo altuena zuen. Aurreko urtekoaren aldean saldoa %17,4 altuagoa izan da. Arabak migrazio-mugimenduen ondorioz 2.240 pertsona gehiago izan zituen; baina, aurreko urtekoaren aldean %17,3an gutxitu zen bere saldo positiboa. Bestalde, Gipuzkoa saldo negatiboa izan duen lurralde historiko bakarra da, lurralde honetan 9 gutxiago egon ziren eta; hain zuzen, 1999. urtean hasitako joera aldatu du.
5. Migrazio-saldoak lurralde historikoa eta migrazio-motaren arabera. 2003.
-2000
-1000
0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
Euskal AE Araba Bizkaia Gipuzkoa
KanpokoaBarrukoa Guztira
Eskualde mailari dagokionez, Euskal Autonomia Erkidegoko hogei eskualdeetatik hamabostek migrazio-saldo positiboak izan dituzte. Saldoek biztanlerian duten pisua kontuan hartuta, Arabako
7
Emaitzen analisia
MIGRAZIO-MUGIMENDUEN ESTATISTIKA, 2003
EUSKAL ESTATISTIKA ERAKUNDA INSTITUTO VASCO DE ESTADÍSTICA
Haranak (%4,3), Gorbeiako Inguruneak (%2,9), Arabako Errioxa (%2,4) eta Plentzia-Mungia (%2,3) nabarmendu behar dira. Egia esan, barruko eremua da migrazio-saldoan eragin handiena duena, Arabako Errioxan izan ezik hemen erkidegotik kanpoko osagaiak duelako eraginik handiena. Gainera, beste sei eskualdetan kanpoko migrazioek eragiten dute migrazio-saldoan, hain zuzen ondoko eskualdeetan: Arabako Lautada, Arabako Mendialdea, Bilbo Handia, Durangaldea, Ondarroa eta Urola Kosta.
Ondorengo eskualde hauek dira migrazio-saldo negatiboa izan dutenak: Donostia, Deba Behea, Deba Garaia eta Goierri. Horietan guztietan migrazio-saldoa biztanleriaren %-0,25 eta %-0,38 artekoa izan da. Goierrik (%-0,04) eta Tolosak ere (%-0,09) saldo negatiboak dituzte, eragin gutxi batzuen ondorioz izan arren.
Euskal Autonomia Erkidegoa osatzen duten 250 udalerrietatik 82k migrazio-saldo negatiboa izan zuten 2003. urtean; 164k ikur positiboa zuten eta gainerako 4rek, berriz, neutroa.
6. Migrazio-saldo osoaren eragina udalerrien arabera. 2003.
≥ 2,51
0/2,50
-2,50/-0,01
- 2,51
1997. urtera arte, hiru hiriburuak nabarmentzen ziren haien migrazio-saldo negatiboen eraginez; batetik, Vitoria-Gasteizek eta Donostiak garapen positiboa izan zuten; bestetik, Bilbok dinamika negatiboa izan zuen. Mende berria hastean hiru hiriburuek migrazio-saldo positiboak izan zituzten; 2003. urtean Vitoria-Gasteizek eta Bilbok egoera horrekin jarraitu zuten (azken horrek aurreko urtearen aldean %26ko gehikuntza nabarmenarekin), baina Donostia-San Sebastiánek saldo txikiagoa izan zuen 2001. urtetik migrazioaren ondorioz biztanleak galdu zituelako.
8
Emaitzen analisia
MIGRAZIO-MUGIMENDUEN ESTATISTIKA, 2003
EUSKAL ESTATISTIKA ERAKUNDA INSTITUTO VASCO DE ESTADÍSTICA
7. Migrazio-saldoaren garapena 100.000 biztanletik gorako udalerrietan.
-2.500
-2.000
-1.500
-1.000
-500
0
500
1.000
1.500
2.000
2.500
1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003
Bilbo Gasteiz Donostia
Balore absolutuetan, Bilbok izan du migrazio-balantze positibo handiena 1.609 biztanle gehiagorekin; ondoren Irun, 986 biztanle gehiagorekin; jarraian, Vitoria-Gasteiz, 883 biztanleko saldoarekin, Arrigorriaga 373 pertsonako saldoarekin, Barakaldo 357 pertsonakoarekin eta Sopelana 306 biztanleko saldoarekin.
Aitzitik, Erkidegoko migrazio-saldo negatiborik handiena Sestaok dauka 511 biztanle gutxiagorekin; gero Portugaletek (-447 biztanle), Basaurik (-376 biztanle), Errenteriak (-263 biztanle) eta Pasaiak (-244 biztanle).
EMIGRAZIO-TASA GORDINA
Euskal Autonomia Erkidegotik beste erkidego-autonomoetarako edo atzerrirako emigrazioen kopurua 22.216koa izan zen 2003. urtean, hau da, 2002. urtean baino 2.486 emigrazio gehiago izan ziren; beraz, aurreko urtearekiko %12,6ko hazkundea izan da.
Emigrazio-tasa, hau da, Euskal Autonomia Erkidegoko mila biztanleko emigrazio-kopurua 2003. urtean ‰10,5ekoa izan da eta ‰1,1 handitu da aurreko urtearekiko; gainera, atzerrirako emigrazioko datuak barneratzen ez badira, %9,7koa izan da, erkidego-autonomo guztien batezbestekoa baino ia lau puntu txikiagoa. Gaztela eta Leon, Madril, Errioxa, Balearrak eta Ceuta-Melilla batezbestekoa baino gorago zebiltzan; eta ‰16 eta ‰38 artean zeudenez, EAEko tasaren gainetik gelditu ziren.
9
Emaitzen analisia
MIGRAZIO-MUGIMENDUEN ESTATISTIKA, 2003
EUSKAL ESTATISTIKA ERAKUNDA INSTITUTO VASCO DE ESTADÍSTICA
8. Emigrazio-tasa gordina erkidego-autonomoen arabera. 2003.
Nafarroa
Gaztela-Mantxa
0 5 10 15 20 25 30 35 40
Ceuta eta MelillaBalear Uharteak
ErrioxaMadril
Gaztela eta Leon
Murtzia
KanariakExtremadura
Kantabria
AragoiEuskal AE
AsturiasValentzia
GaliziaKataluniaAndaluzia
Beste erkidego-autonomoen gaineko datuetan ez daude barneratuta atzerrirantz egiten diren emigrazioak. Iturria: INE. Migrazioak 2003.
Gipuzkoa da gure Erkidego Autonomoan mila biztanleko emigrazio gutxien izan duena (8); Bizkaian 11 izan dira eta Araban, berriz, mila biztanleko emigrazio kopurua 12koa izan da.
IMMIGRAZIOAREN ERAGINA
Beste erkidego-autonomo batzuetako edo atzerriko 28.467 pertsona finkatu ziren 2003. urtean Euskal Autonomia Erkidegoan, zehazki, aurreko urtean baino 2.500 immigrazio gehiago izan ziren; beraz, 2002. urtearekin alderatuta, %9,62ko hazkundea izan da.
2003. urtean Euskal Autonomia Erkidegoan mila biztanleko etorkin kopurua 13,5ekoa izan zen, erkidego-autonomo guztien batezbestekoa baino 8 puntu beherago geldituz. Kanariak, Ceuta-Melilla, Valentzia, Gaztela-Mantxa, Murtzia, Madril, Errioxa eta Balearrak batezbestekoa baino gorago dabiltza; eta ‰26 eta ‰36 artean daudenez, EAEko tasaren gainetik gelditzen dira.
10
Emaitzen analisia
MIGRAZIO-MUGIMENDUEN ESTATISTIKA, 2003
EUSKAL ESTATISTIKA ERAKUNDA INSTITUTO VASCO DE ESTADÍSTICA
9. Immigrazioaren eragina erkidego-autonomoen arabera. 2003 (mila biztanleko)
0 5 10 15 20 25 30 35 40
ErrioxaBalear Uharteak
MadrilMurtzia
Gaztela-MantxaValentzia
Ceuta eta MelillaKanariakKantabria
AragoiNafarroaKatalunia
Andaluzia
Gaztela eta LeonExtremadura
AsturiasGalizia
Euskal AE
Iturria: INE. Migrazioak 2003
Araba da gure Erkidegoan mila biztanleko immigrazio kopuru handiena duena, 18,3; Bizkaiak, aldiz, 14,4 immigrazio izan ditu mila biztanleko eta Gipuzkoak 9,8 immigrazio mila biztanleko.
MIGRATZAILEEN EZAUGARRI DEMOGRAFIKOAK
Migratzaileen, bai Erkidego barrukoen, bai kanpokoen, adin-banaketari so egiten badiogu, antzekotasun handia nabari da migrazio-mota bakoitzean, adin handieneko taldeetan izan ezik. Talde handiena 20 eta 34 urte arteko gazteena da beti (batik bat barnean gertaturiko migrazioetan),%47ko ehunekoarekin eta immigrazioak baino puntu bat eta Erkidegotik kanpoko emigrazioak baino 3,4 puntu handiagoa da. Hurrengo taldea, berriz, 35 eta 49 urte artekoa da, barruko migratzaileen %24, emigranteen %23 eta etorkinen %21 barneratzen baititu.
Emigranteen batez besteko adina, 39,1 urte, immigratzaileena (35,1) baino 4 urte handiagoa izan zen.
11
Emaitzen analisia
MIGRAZIO-MUGIMENDUEN ESTATISTIKA, 2003
EUSKAL ESTATISTIKA ERAKUNDA INSTITUTO VASCO DE ESTADÍSTICA
10. Migrazioak motaren eta adin-taldeen arabera.
0
10
20
30
40
50
Inmigrazioak Emigrazioak Barne migrazioak
%
0-19 urte 20-34 urte 35-49 urte 50-64 urte >=65 urte
Hiru lurralde historikoetan adin-mota orotako migrazio-saldoen egoera antzekoa da. Saldo positibo handiena biztanleria heldu-gaztean dago (20-35 urte); alabaina, saldo negatiboak zaharrenen artean ematen dira, erretirotik gertuen dauden adinetan. Saldo hau ez da hain nabarmena Araban, 65 urtetik gorakoek migrazio-saldo positiboa baitute.
Titulu-mailari dagokionez, titulu-maila apalenetakoak dira immigrazioen %50 eta emigrazioen %49,7; goi-mailako tituluetan, ordea, emigrazioen %17,2 eta immigrazioen %19.
Migrazioaren analisian nabarmendu beharreko beste elementu bat migratzaileen jaioterria da; horrek ez du nahitaez bat etorri behar bere jatorrizko lekuarekin. Immigranteen %51 atzerriko herrialderen baten jaio da, hau da, Euskal Autonomia Erkidegoan jaiotakoak baino gehiago (hauek 2003. urtean %21 izan ziren); %13 baino pixka bat gehiago ondoko erkidegoetakoak ziren (%8 Gaztela eta Leonen jaioak, %2 Kantabrian, %2 Nafarroan eta %1 Errioxan).
12
Emaitzen analisia
MIGRAZIO-MUGIMENDUEN ESTATISTIKA, 2003
EUSKAL ESTATISTIKA ERAKUNDA INSTITUTO VASCO DE ESTADÍSTICA
11. Migrazioak motaren eta jaioterria izan den erkidego-autonomoaren arabera. 2003.
0 10 20 30 40 50 60
Atzerria
Beste AE.
Errioxa
Euskal AE
Nafarroa
Madril
Galizia
Katalunia / Valentzia
Gaztela eta Leon
Kantabria
Andaluzia / Extremadura
Inmigrazioak Emigrazioak
%
Emigranteei dagokienez, bitik bat Euskal Autonomia Erkidegoan jaiotakoa da eta %11, berriz, Gaztela eta Leongo probintziaren batekoak.
MIGRATZAILEEN JATORRIA ETA HELMUGA LURRALDE HISTORIKOEN ARABERA
Bizkaian bildu dira Erkidegoan erregistratutako immigrazioen %58 eta, gainera, emigrazioen %58 sortu du. Gipuzkoak 2003. urtean EAEn gertaturiko lau sarreratatik bat jaso zuen, baita lau irteeratatik bat ere. Arabak bildu ditu immigrazioen %19 eta emigrazioen %16.
Barruko migrazioen helmuga ohikoena lurralde historiko bera izan ohi da: Bizkaian gertaturiko migrazioen %84k Lurralde bera izan dute helmuga; Gipuzkoako migrazioei dagokienez, %72ak dute Lurralde bera helmuga eta Araban, berriz, %55ak.
MIGRATZAILEEN JATORRIA ETA HELMUGA ESKUALDEAREN ETA UDALERRIAREN ARABERA
Immigrazio, emigrazio eta barruko migrazio kopuru handiena izan duten hiru eskualdeak Lurralde bakoitzaren hiriburuaren eskualdeak izan dira. Arabako Lautadan, Donostian eta Bilbo Handian daude bilduta kanpoko mugimenduen (immigrazioak/ emigrazioak) hiru laurdenak eta barruko mugimenduen %64. Gainera, 100.000 biztanle baino gehiagoko hiru udalerriek bildu dute immigrazioaren %45, emigrazioen %41 eta barruko migrazioei dagokienez, lautik bat.
Migrazio-mota bakoitzak eskualde bakoitzeko biztanleriarengan duen eragina aztertuz gero ikus daitekeen moduan, kanpoko lurraldeei dagokienez, Arabako Errioxan eta Arabako Ibarrean daude
13
Emaitzen analisia
MIGRAZIO-MUGIMENDUEN ESTATISTIKA, 2003
EUSKAL ESTATISTIKA ERAKUNDA INSTITUTO VASCO DE ESTADÍSTICA
immigrazio gehien haien biztanleria kontuan hartuta, eta horiek dira sarreren %3 gainditzen duten eskualde bakarrak (%4,07 eta %3,43, hurrenez hurren).
Nabarmentzekoak dira aipatu Araba hegoaldeko eskualdeetan, Burgosen eta Errioxaren mugan, dauden udalerrietako sarrerak %4tik gorakoak izatea, hain zuzen ere: Oionen %6,99koa, Zambranan %6,75ekoa, Erribera Beitian %6,54koa eta Navaridasen %4,24koa. Era berean, nabarmentzekoak dira Bizkaiko Loiun (%4,89) eta Artean (%4,88) izan diren biztanleria-sarrerak.
Bestalde, irteerei dagokienez, Arabako Ibarra eta Arabako Errioxa eskualdeetan dago emigrazio kopururik handiena haien biztanleriari dagokionez; bietan kasuen %2 gainditu da.
12. Immigrazioaren eragina helmuga-udalerrietan. 2003.
≥ 1,75
0,75/1,74
0,50/0,74
≤0,49
14
Emaitzen analisia
MIGRAZIO-MUGIMENDUEN ESTATISTIKA, 2003
EUSKAL ESTATISTIKA ERAKUNDA INSTITUTO VASCO DE ESTADÍSTICA
13. Emigrazioaren eragina jatorrizko udalerrietan. 2003 (udalerriko biztanlearen gaineko ehunekoak).
≥ 1,00
0,50/0,99
0,25/0,49
≤ 0,24
14. Barruko migrazioaren eragina jatorrizko udalerrietan. 2003 (udalerriko biztanlearen gaineko ehunekoak).
≥ 3,00
2,00/2,99
1,25/1,99
≤ 1,24
15
Emaitzen analisia
MIGRAZIO-MUGIMENDUEN ESTATISTIKA, 2003
EUSKAL ESTATISTIKA ERAKUNDA INSTITUTO VASCO DE ESTADÍSTICA
15. Barruko migrazioen eragina helmuga-udalerrietan. 2003.
≥ 5,00
2,50/4,99
1,25/2,49
≤ 1,24
Erkidego barruko migrazioetarako erakarpen handiena izan dute Arabako Ibarrak eta Plentzia-Mungia eskualdeak, horietako biztanleriaren %5eko eragina gaindituta. Araban nabarmentzekoa da Alegria-Dulantzi; Bizkaian, Murueta; eta Gipuzkoan, berriz, Altzaga; horiek guztiek euren biztanleriaren %10 baino gehiago erakartzen dute.
Jatorriaren ikuspuntutik, barruko migrazioetako irteerek biztanleriaren %3 gainditzen dute Arabako Ibarrean, Arabako Mendialdean, Gorbeia Inguruetan, Plentzia-Mungian eta Tolosan. %5eko eragina gainditzen dute, Araban El Burgo eta Urizaharra udalerriek, Gipuzkoan Itsasondo eta Leintz-Gatzaga udalerriek eta Bizkaian Barrika, Forua, Lanestosa, Loiu eta Maruri-Jatabe udalerriek. Gehienak 1.000 biztanle baino gutxiagoko udalerriak dira.
ERKIDEGO KANPOKO MIGRAZIOEN JATORRIA ETA HELMUGA
Euskal Autonomia Erkidegoari bertatik jasotzen duten biztanleria baino gehiago ekarri zioten autonomia-erkidegoak hauek dira: Asturias, Kanariak, Gaztela-Mantxa, Murtzia eta Ceuta eta Melilla hiri autonomoak. 37 pertsonako saldo positiboa zegoen autonomia horiekin. Atzerriarekin, 9.700 pertsonako saldo positiboa izan zen 2003. urtean.
Euskal Autonomia Erkidegoko emigrante gehien erakarri duten autonomia erkidegoak ondokoak dira, eta hurrenkera honetan: Kantabria, Gaztela eta Leon, Madril eta Nafarroa. Lauren artean, gure erkidegoa uzten duten bi lagunetatik bat hartzen dute.
Atzerriko nazionalitatea duten immigratzaileak, 2003. urtean, 13.735 pertsona izan ziren, hots, aurreko urtean baino %12,7 gehiago, eta gure erkidegoko sarrera guztien ia erdia izan ziren.
16
Emaitzen analisia
MIGRAZIO-MUGIMENDUEN ESTATISTIKA, 2003
EUSKAL ESTATISTIKA ERAKUNDA INSTITUTO VASCO DE ESTADÍSTICA
16. Migrazioak motaren eta jatorrizko nahiz helmugako erkidego-autonomoaren arabera 2003.
0 5 10 15 20 25 30 35 40
Inmigrazioak Emigrazioak
%
Atzerria
Beste AE.
Errioxa
Nafarroa
Madril
Galizia
Katalunia / Valentzia
Gaztela eta Leon
Kantabria
Andaluzia / Extremadura
Kontuan hartuta immigrazio-emigrazioak atzerriko jatorriarekin eta helmugarekin duten lotura, argi ikusten da ia ez dela atzerriranzko emigraziorik izan (%7,3); immigrazioek bolumen osoaren %39,8 osatzen dute.
Probintziari dagokionez, Madrilek eta gertuen ditugun probintziek (Burgos, Kantabria, Nafarroa eta Errioxa) gainerakoek baino mugimendu gehiago izaten dute; immigrazioen %26,7 jasotzen dute eta emigrazioen %45,8 sortzen dute. Joera hori mantendu egin da azken urteetan.
17
Emaitzen analisia
MIGRAZIO-MUGIMENDUEN ESTATISTIKA, 2003
EUSKAL ESTATISTIKA ERAKUNDA INSTITUTO VASCO DE ESTADÍSTICA
17. Immigrazioa jatorrizko probintziaren arabera. 2003 (ehunekoak)
≥ 4,01
2,01/4,00
1,02/2,00≤ 1,00
18. Emigrazioak helmuga-probintziaren arabera. 2003 (ehunekoak)
23,4 a 31
15,6 a 23,4
7,8 a 15,6
0 a 7,8
18
Emaitzen analisia
MIGRAZIO-MUGIMENDUEN ESTATISTIKA, 2003
EUSKAL ESTATISTIKA ERAKUNDA INSTITUTO VASCO DE ESTADÍSTICA
ITZULERA-MIGRAZIOAK
Gure Erkidegotik ateratzen diren bost pertsonatatik bat jaiotzako probintziara itzultzen da; hain zuzen ere, mugimendu horiei itzulera-migrazio deitzen zaie. Araban emigrazio-mota horren eragin handiena dago, %21,3rekin. Bizkaiak, berriz, %18,8 du.
Gaztela eta Leon erkidegoan jaioterrira itzultzeko emigrazioen laurdena ematen dira. Galizia eta Kantabriarekin batera, Euskal Autonomia Erkidegoan sortzen diren jaioterrira itzultzeko emigrazioen bost hamarrena ematen da bertan.
19. Migrazio-motak. 2003.
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
Itzulketa Beste mota bat
Inmigrazioak Emigrazioak Barne migrazioak
%
EAEn izandako atzerriko immigrazioetatik %10 itzulerakoak dira, hau da, jaiotze-udalerri bera dute helmuga. 1988. urtetik, eta etenik gabe, Gipuzkoa izan da itzulera-immigrazio ehuneko handiena izan duen lurraldea; 2003. urtean %14,4ko itzulera-immigrazioa izan zuen, Bizkaiak %9,6koa eta Arabak %7,2koa.
10.000 biztanle baino gehiagoko udalerrien artean Donostia-San Sebastían, Barakaldo eta Elgoibarrek jaso dituzten bost etorkinetatik bat baino gehiago itzulerakoak izan dira.
ATZERRITARREN MIGRAZIOAK
Atzerriko nazionalitatea duten immigratzaileak, 2003. urtean, 13.738 pertsona izan ziren, hots, aurreko urtean baino %12,7 gehiago, eta gure erkidegoko %48 izan ziren. 1996az geroztik, nabarmen gehitu dira atzerriko nazionalitatea duten etorkinen sarrerak Euskal Autonomia Erkidegoan. Kopuru
19
Emaitzen analisia
MIGRAZIO-MUGIMENDUEN ESTATISTIKA, 2003
EUSKAL ESTATISTIKA ERAKUNDA INSTITUTO VASCO DE ESTADÍSTICA
absolututan, 800 sarreratik 14.000 ingurura igo zen 2003an, hau da, atzerritarren immigrazioak 17rekin biderkatu dira zazpi urtean. Kontuan izan behar da atzerriko etorkinetatik zenbait beste autonomia erkidego batzuetatik etorri direla. Zehazki, 2003. urtean 4.098 kasutan gertatu zen hori.
20. Atzerritarren migrazioen bilakaera, migrazio-motaren arabera.
02000400060008000
10000120001400016000
1996 1.997 1.998 1.999 2000 2001 2002 2003
Inmigrazioak Emigrazioak
Ia erdiak Ameriketako herrialderen bateko naziotasuna du, batez ere Kolonbiakoa eta Ekuadorrekoa. Atzerritarren %20 baino zertxobait gehiago Afrikakoak dira, batez ere marokoarrak; ehuneko bera ematen da Europako herrialderen baten naziotasuna duten atzerritarren artean (gehienak portugaldarrak), eta gainerako %5,3 Asiakoak dira, batez ere txinatarrak.
21. Atzerritarren immigrazioak, naziotasunaren arabera. 2003.
22. Atzerritarren emigrazioak, naziotasunaren arabera. 2003.
Europa Amerika Asia Af rika Ozeania Europa Amerika Asia Af rika Ozeania
20
Emaitzen analisia
MIGRAZIO-MUGIMENDUEN ESTATISTIKA, 2003
EUSKAL ESTATISTIKA ERAKUNDA INSTITUTO VASCO DE ESTADÍSTICA
Emigrazioei dagokienez 2.529 atzerritar joan egin dira, emigrazio-kopuru osoaren %11,38. Hamarretik bostek naziotasun amerikarra dute (gehien bat Erdialdeko Amerikakoak eta Hego Amerikakoak dira). Hamarretik bik naziotasun europarra dute, ia bik afrikarra eta ia batek asiarra.
23. Atzerritarren immigrazioen bilakaera, naziotasunen arabera.
0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
8000
2003 2002 2001 2000 1999 1998 1997 1996
Ozeania Asia Afrika Europa Amerika
Immigranteen naziotasuna aintzat hartuta, eta hazten doan joera orokorraren barruan, Amerikako herrialdeetako immigranteen kopurua gelditu egin dela ematen du. Aurreko urtearen aldean, gehikuntzarik handiena Asiatik etorritako pertsonen kopuruan eman da (%36), gero Europatik (%25) eta Afrikatik (%20) etorritako pertsonen kopuruan.
21
Emaitzen analisia
MIGRAZIO-MUGIMENDUEN ESTATISTIKA, 2003
EUSKAL ESTATISTIKA ERAKUNDA INSTITUTO VASCO DE ESTADÍSTICA
24. Atzerritarren emigrazioen garapena naziotasunaren arabera.
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
2003 2002 2001 2000 1999 1998 1997 1996
Ozeania Asia Afrika Europa Amerika
Emigrazioen bilakaerari dagokionez, aurreko urtearen aldean irteera gehiago izan dituztenak Afrikako herrialdeak izan dira; izan ere, kontinente horretako emigranteen kopurua bikoiztu egin da urte batean.
JATORRIZKO UDALERRIAREN ETA HELMUGA-UDALERRIAREN TAMAINA
Aurreko urteetan bezala, immigrazioen %44,7 100.000 biztanle baino gehiago dituzten udalerriek biltzen dituzte, %38,9 10.001 eta 100.000 biztanle artekoek eta %16,3 10.000 biztanle baino gutxiago dituztenek.
Helmuga-udalerriaren tamainari dagokionez, Nafarroatik eta Errioxatik datozen etorkinek beste erkidegoetakoek baino gehiago jotzen dute 10.000 biztanle baino gutxiagoko udalerrietara. Aitzitik, Murtzia, Aragoi, Valentzia, Andaluzia eta Madrildik datozen pertsona gehienak 100.000 biztanle baino gehiagoko udalerrietara jotzen dute. Extremaduratik, Kantabriatik, Galiziatik eta Gaztela-Mantxatik datozenek 10.001 eta 100.000 biztanle arteko udalerrietara jotzen dute.
22
Emaitzen analisia
MIGRAZIO-MUGIMENDUEN ESTATISTIKA, 2003
EUSKAL ESTATISTIKA ERAKUNDA INSTITUTO VASCO DE ESTADÍSTICA
25. Immigrazioak jatorrizko erkidego-autonomoen eta helmuga-udalerriaren tamainaren arabera. 2003.
0 10 20 30 40 50
Atzerria
Beste AE
Errioxa
Nafarroa
Madril
Gal izia
Katalun ia / Valentzia
Gaztela eta Leon
Kantabria
Andaluzia / Extremadura
>100.000 10.001-100.000 ≤10.000 Total
%
Jatorriari dagokionez, emigrazioen %40,7 100.000 biztanle baino gehiagoko udalerrietatik datoz; %44,9 10.001 eta 100.000 biztanle arteko udalerrietatik eta %14,4 10.000 biztanle baino gutxiagoko udalerrietatik.
Nafarroa eta Errioxa helmuga duten emigrazioek 10.000 biztanle baino gutxiagoko udalerrietan dute jatorria batik bat; aldiz, Katalunia, Valentzia, Madril eta Murtzia helmuga dituztenak 100.000 biztanle baino gehiagoko udalerrietatik datoz. Extremadura, Kantabria eta Gaztela-Mantxa helmuga dutenek 10.001 eta 100.000 biztanle arteko udalerrietan dute jatorria.
23
Emaitzen analisia
MIGRAZIO-MUGIMENDUEN ESTATISTIKA, 2003
EUSKAL ESTATISTIKA ERAKUNDA INSTITUTO VASCO DE ESTADÍSTICA
26. Emigrazioak helmuga-erkidego autonomoen eta jatorrizko udalerriaren tamainaren arabera. 2003.
0 5 10 15 20
Atzerria
Beste AE
Errioxa
Nafarroa
Madril
Galizia
Katalunia / Valentzia
Gaztela eta Leon
Kantabria
Andaluzia / Extremadura
>100.000 10.001-100.000 ≤ 10.000 Guztira/Total
%
UDALERRIEN ARTEKO MIGRAZIOAK
2000. urtean gelditu egin zen udalerri beraren baitako egoitza-aldaketa kopuruan azken urteetan gure Erkidegoko udalerrietan izan den hazkunde ia jarraitua, eta 2001. urtean gorantz egiten hasi zen berriz. Azken hamarkada honetan hiru Lurralde Historikoetan bikoiztu egin da udalerrien barruko migrazio kopurua, 1988. urtean jasotakoekin alderatuta.
24
Emaitzen analisia
MIGRAZIO-MUGIMENDUEN ESTATISTIKA, 2003
EUSKAL ESTATISTIKA ERAKUNDA INSTITUTO VASCO DE ESTADÍSTICA
27. Udalerrien arteko migrazioen bilakaera. 2003.
0
50
100
150
200
250
300
350
1988 1990 1992 1994 1996 1998 2000 2002
Euskal AE Araba Bizkaia Gipuzkoa
2003. urtean 84.117 egoitza-aldaketa izan ziren Euskal Autonomia Erkidegoan, hau da, iaz baino 4.782 mugimendu gehiago izan zen udalerrian bertan; horrek %6ko aldakuntza adierazten du. Hamarretik lau baino aldaketa gehiago hiribururen batean eman zen eta Bilbon soilik horien %22.
25
Emaitzen analisia
MIGRAZIO-MUGIMENDUEN ESTATISTIKA, 2003
EUSKAL ESTATISTIKA ERAKUNDA INSTITUTO VASCO DE ESTADÍSTICA
28. Udalerrien arteko migrazioen eragina udalerrien arabera. 2003 (udalerriko biztanlearen gaineko ehunekoak).
Hiriburu guztietako udalerrien arteko migrazio bolumenek alde handiak dituzte horien lurraldeei dagokienez; esaterako, Donostiak Gipuzkoako egoitza-aldaketen %33 izan zituen eta Bilbok, berriz, Bizkaikoen %41. Aldiz, Vitoria-Gasteizek Araban izandako udalerrien arteko migrazioen %72 izan zuen.
Hiru hiriburuetan, ondorengoak dira egoitza aldatzerakoan udalerria mantentzen duten biztanleen ehunekoak gainditzen dituzten barrutiak: Bilbon, I. barrutia (Deustua, Ibarrekolanda, San Inazio), biztanleen %61rekin; Donostian, aldiz, VII. Barrutia (Altza, Bidebieta, Herrera), %58arekin eta Gasteizen, berriz, I. Barrutia (Alde Zaharra), %51rekin.
Aldiz, Vitoria-Gasteizko VI. barrutian (nekazaritza-ingurunea) bizi direnen %11k bakarrik aldatu du egoitza barruti beraren baitan.
26
Emaitzen analisia
MIGRAZIO-MUGIMENDUEN ESTATISTIKA, 2003
EUSKAL ESTATISTIKA ERAKUNDA INSTITUTO VASCO DE ESTADÍSTICA
29. Udalerrien arteko migrazioak adin-taldeen eta udalerrien arabera (>100.000 bizt.). 2003.
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
0 - 19 urte 20 -34 urte 35-49 urte 50-64 urte >=65 urte
Bilbo GasteizDonostia
%
Adinari dagokionez, 100.000 biztanle baino gehiagoko udalerrietan egoitza aldatu duen talde nagusiena 20-34 urte artekoa izan da; Donostian %31rekin eta Gasteizen %39arekin. Garrantzi handiena duen hurrengo taldea 35-49 urte artekoa da; talde honetan, Erkidego barruan mugitzen diren pertsonen ehunekoa hiru hiriburuetako bakoitzean dagoenaren antzekoa da.
27