1 WROCŁAW Metodyka grupowego rozwi ązywania problemów (ze szczególnym uwzgl ędnieniem moderacji) 2 Rozwi ązywanie problemów praktycznych w organizacji 3 Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemów W RO CŁAW Problem PROBLEM (sytuacja problemowa) powstaje, gdy człowiek zmierza do jakiegoś CELU, ale nie wie, w jaki sposób przekształcić stan wyjściowy w pożądany stan końcowy. W sytuacji problemowej człowiek musi wytworzyć środki – intelektualne, a cz ęsto też materialne – pozwalające na przejście od istniejącego stanu do zamierzonego celu. 4 Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemów W RO CŁAW Problemy Elementyproblemu v decydent v cel v min. 2 rozwiązania v stan wątpliwości v środowisko sytuacji Problem jako sytuacja: v trudna v nowa v niepewna v nieznana v ciekawa v złożona v konieczna 5 Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemów W RO CŁAW Zadanie ZADANIE to każdy przypadek podejmowania i realizacji celu, gdy sposób przejścia od stanu istniejącego do pożądanego stanu końcowego jest znany i nie trzeba go generować. Przykład - różnica pomiędzy problemem, a zadaniem: PROBLEM: Skontaktować się z Panem Kowalskim ZADANIE: Zadzwonić do Pana Kowalskiego za 5 minut 6 Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemów W RO CŁAW Rozwi ązanie problemu Wejście Stan istniejący Ocena sytuacji Wyjście Stan zamierzony PROBLEM Generowane rozwiązania ROZWI ĄZANIE OPTYMALNE ZADANIE 7 Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemów W RO CŁAW Cykl rozwiązywania problemu O co chodzi ? Co zamierzamy osi ągnąć ? Jakie rozwi ązania są możliwe ? Jakie rozwi ązania byłyby najlepsze Co ostatecznie realizujemy ? Analiza problemu Cel Konce pcja działania Ocena Decyzja t Kolejnośćdział ania 8 Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemów W RO CŁAW Problemy Poznawcze Praktyczne v Co to jest? – cechy , właściwości v Dlaczego? – przyczyny v Jakie są objawy ? Projektowanie zmiany v korygowanie v optymalizowanie v tworzenie jest --- ma być (t1) (t2)
13
Embed
Metodyka grupowego Rozwiązywanie problemów (ze …awf.wroc.pl/files_mce/WYDZIAL WF/Katedra Komunikacji i Zarzadzania... · d ł a n ia 8 WROCŁAW ... aktywny stosunek do zadania
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
1
WROCŁAW
Metodyka grupowego rozwiązywania problemów
(ze szczególnym uwzględnieniem moderacji)
2
Rozwiązywanie problemów praktycznych w organizacji
3
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
Problem
PROBLEM (sytuacja problemowa) powstaje, gdy człowiek zmierza do jakiegoś CELU, ale nie wie, w jaki sposób przekształcić stan wyjściowy w pożądany stan końcowy.
W sytuacji problemowej człowiek musi wytworzyć środki – intelektualne, a często też materialne –pozwalające na przejście od istniejącego stanu do zamierzonego celu.
4
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
Problemy
Elementy problemuv decydentv celv min. 2 rozwiązaniav stan wątpliwościv środowisko sytuacji
Problem jako sytuacja:v trudnav nowav niepewnav nieznanav ciekawav złożonav konieczna
5
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
ZadanieZADANIE to każdy przypadek podejmowania i realizacji celu, gdy sposób przejścia od stanu istniejącego do pożądanego stanu końcowego jest znany i nie trzeba go generować.
Przykład - różnica pomiędzy problemem, a zadaniem:
PROBLEM:Skontaktować się z Panem Kowalskim
ZADANIE:Zadzwonić do Pana Kowalskiego za 5 minut
6
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
Rozwiązanie problemu
WejścieStan istniejący
Ocena sytuacji
WyjścieStan zamierzony
PROBLEM
Generowane rozwiązania
ROZWIĄZANIEOPTYMALNE ZADANIE
7
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
Cykl rozwiązywania problemu
O co chodzi ?
Co zamierzamy osiągnąć ?
Jakie rozwiązania są możliwe ?
Jakie rozwiązania byłyby najlepsze
Co ostatecznie realizujemy ?
Analizaproblemu
Cel
Koncepcjadziałania
Ocena
Decyzja
t
Kol
ejno
ść d
ział
ania
8
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
Problemy Poznawcze
Praktyczne
v Co to jest? – cechy, właściwościv Dlaczego? – przyczynyv Jakie są objawy ?
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
Rozwiązywanie problemów praktycznych
Faza poznawcza
Faza usprawniająca
v Co to jest? - właściwości, objawyv Dlaczego? - przyczyny
v Co? - przedmiot zmianv Kto? - osoby wykonujące i odpowiedzialnev Kiedy ? - termin wykonaniav Gdzie? - miejsce v Jak ? - sposób, mechanizm
10
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
Problemy praktyczne - prakseologiczneProblem praktyczny – prakseologiczny może polegać na:
v poszukiwaniu celu mając warunki i umiejąc wykonywaćokreślone działania;
v określeniu warunków – jakie warunki muszą być spełnione, by dane działanie doprowadziło do określonego celu?;
v doborze działania – co robić by w danych warunkach osiągnąć określony cel?
PRZYKŁAD:
Jakie działania należy podjąć, aby kupić samochód dla Firmy?
11
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
Wyznaczanie celów
Problemy praktyczne - prakseologiczne
C – Cele działania D – Sposoby dzia łania W – Warunki działania
Sposób działania
Problem
Realizacja celów
Wykorzystanie warunków
Wykorzystanie zadań
Dane Poszukiwane
C, W D
C, D
W, D
C
W
Dobór warunków
D
W
C
D,W
C,D
C,W
12
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
Problemy praktyczne - organizacyjne1. Problemy dewiacyjnev coś nie tak; reakcje ustrojowe organizmu, zmiany
adaptacyjne,zachowanie zespołu niezgodne z zamierzeniami metody - głównie empiryczne
2. Problemy optymalizacyjnev w zasadzie wszystko zgodnie z planem, chociaż można by
więcej, taniej ...itp. (racjonalizacja) metody - głównie analiza systemowa
3. Problemy twórczev trzeba zrobić coś innego, oryginalnego (klasyczne metody
mało skuteczne)metody - głównie synteza systemowa
13
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
Fazy rozwiązywania problemu
v geneza problemu
v analiza sytuacji problemowej
v wytwarzanie pomysłów rozwiązania
v weryfikacja pomysłów rozwiązania
v tworzenie planu realizacji pomysłu
Pięć zasadniczych faz rozwiązywania problemu:
14
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
Dwie postawy formułowania sposobu rozwiązania problemu
START
Realizuj
Znajdź rozwiązanielepsze od istniejącego
Czy rozwiązaniezaprojektowane
może byćulepszone ?
Ulepszprojekt
a) analityczna
NIE TAK
15
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
Dwie postawy formułowania sposobu rozwiązania problemu
START
Realizuj
Znajdź idealnerozwiązanie
Czy rozwiązaniezaprojektowane
może byćzrealizowane ?
Odstąp niecood ideału
b) syntetyczna
TAK NIE
16
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
Rozwiązywanie problemów praktycznych(strategia systemowa)
Analiza systemowa Synteza systemowa1. Sformułowanie problemu2. Zbieranie informacji
o dotychczasowym rozwiązaniuorganiza cyjnym
3. Analiza systemu istniejącego4. Ustalenie alternatywnych
koncepcji rozwiązania5. Oszacowanie i wybór koncepcji6. Zaprojektowanie nowego
syste mu7. Próbne wprowadzenie nowego
syste mu8. Pe łne wdrożenie nowego
systemu i kontrola jego dzia łania
1. Określenie funkcji systemu2. Sformułowanie systemu idealnego3. Zbieranie informacji4. Zaprojektowanie wariantów5. Wybór w łaściwego rozwiązania6. Zaprojektowanie systemu7. Ocena (przegląd) systemu8. Sprawdzenie systemu9. Wdrożenie systemu10. Zmierzenie i kontrola dzia łania
17
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
System idealny teoretyczny
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
1 2 3 4 5 6 7 8
koszty funkcjonowania
System idealny maksymalny
System idealny możliwy do wykonania SIMW
System uzyskany w wyniku projektowania ideals
System uzyskany w wyniku projektowania konwencjonalnego
System istniejący
Wpr
owad
zeni
e og
rani
czeń
–re
dukc
ja
moż
liwoś
ci (s
ynte
za s
yste
mow
a)
Roz
szer
zeni
e m
ożl
iwoś
ci –
redu
kcja
og
rani
czeń
(ana
liza
syst
emow
a)
18
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
Rozwiązywanie problemów praktycznychArkusz krytycznej oceny i analizy
STADIA BADANIAOcena wariantów istniejących
(etap analityczny)Ocena wariantów ustawień(etap twórczy i istniejący)
Stan fak tyczny Uzasadnienie Warianty r ozwiązań Wybór wariantu
1. Co osiągnięto,wykonano ?
- określ przedmiotanalizy, ce le, zakres, elementy
Dlaczego takiezamierzenia ?
Podaj inne możliw ości
Podaj ostateczny wariant
2. Kto to wykonuje ? Uzasadnij przyj ętyuk ład kom petencji
Czy ktoś inny mógłby w ykonaćto zadanie ?
Jaki układ personalny byłbynajkorzystniejszy ?
19
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
STADIA BADANIAOcena wariantów istniejących
(etap analityczny)Ocena wariantów ustawień(etap twórczy i istniejący)
Stan fak tyczny Uzasadnienie Warianty r ozwiązań Wybór wariantu
3. Kiedy ? Dlaczego przyję totak i harmonogram ?
Czy istnieją innewarianty ?
Podaj wariant optym alny
4. Gdzie się to wykonuje ?
Czy istnieją ogr aniczenia w tym zakresie ?Z czego to wynika ?
Gdzie można to jeszcze wykonać ?
Podaj wariant optym alny
5. Jak się to wykonuje ?(sposób wyk onania)
Dlaczego w tensposób ?
Jak jeszcze można to osiągnąć ?
Podaj wariant optym alny
20
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
Twórcze rozwiązywanie problemuHEURYSTYKA
Terminy „heurystyka”, „metoda heurystyczna” pochodzą od greckiego słowa heurisko - umiejętność dokonywania odkryć lub od słowa heureka, czyli znalazłem.
W literaturze filozoficznej oznacza sztukę odkrywania nowych prawd przez umiejętne stawianie hipotez.
21
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
Bruner określił relacje, które powinny zachodzić między podejściem heurystycznym (intuicyjnym), a logicznym (analitycznym):
„Powinno się uznać, że myślenie intuicyjne i analityczne wzajemnie się uzupełnia. Dzięki myśleniu intuicyjnemu
człowiek może często dojść do rozwiązania takich problemów, których za pomocą myślenia analitycznego nie
rozstrzygnąłby w ogóle lub, w najlepszym razie, rozwiązywałby je znacznie dłużej.”
Twórcze rozwiązywanie problemuHEURYSTYKA
22
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
Twórczość
Twórcze jest to, co nowe i użyteczne dla pewnej grupy osób w pewnym okresie.
Stein
Kryteria twórczości
v Cechy wytworu
v Reakcja psychiczna odbiorcy
v Cechy procesu myślenia
23
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
Twórczość - cechy wytworua) trafność – określa czy wytwór jest sensowny, czy coś dla
kogoś znaczy;b) oryginalność – wolność od naśladownictwa,
a w szczególności od autoplagiatu, jeśli ktoś tworzy dużo i w podobnym stylu;
c) niezwykłość – rzadkość występowania podobnych wytworów w danej kulturze lub zbiorowości;
d) konieczność – fakt, że dany pomysł lub wytwór musi się wcześniej czy później pojawić;
e) wartość estetyczna – nie jest niezbędnym elementem wytworu, ale może również świadczyć o wartości wytworu
24
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
Twórczość - reakcja psychiczna odbiorcy
a) skuteczne zdziwienie – swoista mieszanka szoku, a jednocześnie akceptacji;
b) początkowa nieufność - każda prawda rozpoczyna swój marsz jako herezja, kończy zaś jako ortodoksja;
c) efekt powtórnej oceny – charakterystyczne dla pomysłów lub dzieł nietwórczych jest to, iż podobają się nam one coraz mniej w miarę, jak je poznajemy;
d) efekt psychologiczny „nigdy bym na to nie wpadł!”;e) efekt komplementarny – „na jego miejscu tak właśnie
bym zrobił”.
25
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
Twórczość - cechy procesu myśleniaa) ruchliwość – “poszukiwanie ró żnorodności i różnorodność
oczekiwa ń”b) syntezowanie – łączenie idei i faktów, które mogą być od siebie
bardzo odległe oraz niespójne, w sensowna całość;c) aktywny stosunek do zadania – twórca w procesie
rozwiązywania zadania zmienia cel i rozwi ązuje całkiem inny problem,
d) przełamanie bloku mentalnego – pokonanie bloku psychicznego, który stanowi przeszkodę w myśleniu twórczym;
e) działanie w sytuacji niedoboru środków – nie zawsze człowiek oceniany jest jako osobowo ść twórcza, gdy stworzy coś cennego mając do dyspozycji wszystkie środki materialne i intelektualne
26
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
Techniki wykorzystane w twórczym dzia łaniu KRUSZENIE
KRUSZENIE - zmienienie dotychczasowych wyobrażeń na temat rzeczywistości, burzenie przekonań, uprzedzeń na temat pewnego obszaru, sposobu myślenia.
Wynikiem “kruszenia” jest wykrycie wad, często bardzo prostych, naturalnych, z których nie zdajemy sobie sprawy. Najczęściej wykorzystywaną odmiana kruszenia jest swobodne krytykowanie istniejących obiektów („kruszenie obiektów”) lub idei („kruszenie idei”), w celu wykrycia możliwych kierunków ich poprawy.
27
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
Etapy i zasady „KRUSZENIA”Etap krytyki totalnejpowinien być bardzo intensywny i dynamiczny i trwać maksymalnie 30 minut.
a) nie krytykuj zgłaszanych wad przedmiotu lub sytuacjib) im więcej wad, tym lepiej, ponieważ ilość wad rodzi jakość krytykic) podchwytuj i uzupełniaj wcześniej zgłoszone wady.
Etap logiczno-analityczny, w którym grupuje się zgłoszone wady w cztery kategorie: - wady trywialne, łatwe do usunięcia natychmiast, - wady nietrywialne, choć oczywiste, możliwe do usunięcia pod
warunkiem posiadania odpowiednich środków finansowych luborganizacyjnych,
- wady ukryte, z których nie zdawaliśmy sobie sprawy i których usunięcie wymaga twórczości oraz myślenia produktywnego,
- wady urojone, nie mające znaczenia.28
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
Techniki wykorzystane w twórczym dzia łaniu WYKORZYSTANIE PARADOKSU
Paradoks jest esencją wielu problemów, rozwiązaniem problemu jest więc usunięcie paradoksu.
Przykładem może być problem wielu organizacji, opór pracowników przed zmianami:Najchętniej pracownicy pragną takich zmian, które by niczego nie zmieniały.
Problemem jest znalezienie rozwiązań, które często są sprzeczne ze sobą (urządzenie o doskonałych parametrach technicznych, ale tanie w produkcji, konstrukcja niezwykle wytrzymała, ale o niskim ciężarze).
29
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
Milczące założenia są bardzo częstą przyczyną niepowodzenia w rozwiązywaniu problemów.
Kropki ułożone na planie kwadratu należy połączyć przy pomocy najwyżej czterech odcinków bez odrywania ołówka od kartki.
Techniki wykorzystane w twórczym dzia łaniu WYKRYWANIE MILCZĄCYCH ZAŁOŻEŃ
1.
2.3.
4.
30
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
Grupowe rozwiązywanie problemów
Jeśli pewna grupa osób spotka się w celu rozwiązania problemu, ale nie zastosuje określonych zasadpostępowania, nie jest w stanie wygenerować
bardziej wartościowego pomysłu, niż mógłby to zrobić każdy uczestnik grupy z osobna.
“Grupa sama w sobie niczegojeszcze nie załatwia”
31
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
Synergia w Pracy grupowej
Synergia w pracy grupowej to taka współpraca dwóch lub więcej liczby uczestników, by ich działanie dawało skutek większy niż suma skutków wywoływanych przez każdą osobę z osobna.
Efekt: 2 + 2 = 5
Synegria jest nadrzędna dla efektu organizacyjnego i efektu facylitacyjnego (efektu przyglądu).
32
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
Trzy przesłanki powstaniaumysłu zbiorowego:
Klimat emocjonalny
Komunikacjawewnątrz grupy
CEL
33
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
Antynomia i Paradoks – w pracy grupowej
Antynomia Paradoksuwzględnienie
v dobre i taniev lekkie i mocnev zmiany bez zmianv za … a nawet przeciwv korzystna przegrana
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
Istota pracy grupowej
Praca grupowa jest procesem tworzenia sięefektywnych struktur:v opartym o partnerskie relacje
interpersonalne,v równoprawny udział członków grupy w jej
pracach, uwzględniający różne poglądy i pomysły,
v wypracowanie akceptowanego przez wszystkich, realnego rozwiązania.
36
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
Osobowościowe przesłanki pracy grupowej
v Każdy człowiek potrzebuje uczucia przynależności.
v Każdy potrzebuje uznania.
v Każdy potrzebuje zróżnicowania.
v Każdy potrzebuje stałego dowartościowywania.
37
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
Interakcje w grupieHartley nakreślił kategorie interakcji w grupie,
należą do nich:
v stosunki międzyludzkiev percepcja czyli postrzeganie siebie jako członków
grupy v wspólne celev normy postępowania przyjęte przez grupęv role jakie członkowie grupy przyjmują w działaniuv relacje uczuciowe jakie zachodzą w grupie
38
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
Różny punkt widzenia uczestników grupy
PROBLEM
39
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
Kategorie interakcji w grupiev Solidaryzowanie v Rozładowywanie napięcia emocjonalnegov Wyrażanie zgodyv Dawanie sugestiiv Wyrażanie opiniiv Orientowanie innychv Pytanie i prośby o zorientowaniev Pytanie o opinięv Pytaniev Niezgadzanie sięv Ujawnianie napięcia emocjonalnegov Ujawnianie antagonizmu
40
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
Korzyści pracy grupowejv aktywność i innowacyjność,v wysoki poziom współpracy pracowników,v wysoki poziom identyfikacji z firmą,v utożsamianie się z celami firmy,v lepsze możliwości rozwoju pracowników,v wysoka kreatywność przewyższająca pracą
jednostki,v kształtowanie wysokiej świadomości,v odpowiedzialność i motywacja,v lepsza możliwość rozpoznawania i rozwiązywania
konfliktów.
41
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
Cel w pracy grupowej
Grupy dążące do ściśle określonych, trudnych celów działają lepiej niż grupy, które takich celów nie mają.
Działanie jest związane ze stopniem trudności zadania, jeśli podwyższy się poziom trudności, to działanie także się poprawi,
co oznacza, że grupy reagują na wyzwania
Ściśle określone cele pozwalają uzyskać lepszy rezultat niż cele typu „dajcie z siebie wszystko”
42
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
Zasada SMARTPrzesłanki do formułowania celów w kategoriach ilościowych (kwantyfikowanych) można ująć w tzw. zasadę SMART
S – specyficzny, kierunek, treść celu – co osiągnąć?M – mierzalny – wartość celu – ile i jak osiągnąć?A – ambitny – cel jest trudny, jest także atrakcyjny R – realność – cel jest możliwy do wykonaniaT – terminowość – kiedy cel osiągnąć?
Tylko tak opracowane mogą stanowić podstawę do zaplanowania pracy grupie
43
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
Warunki – czynniki konieczne
Permanentne pogłębianie wiedzy, rozwijanie świadomości, przejęcie większej odpowiedzialności
i kompetencji, partnerskie relacje, zdecentralizowanie kompetencji i decyzji, zaistnienie pracy grupowej,
wdrożenie procesu ciągłego doskonalenia
Metodyka działańForma zasadnicza: moderacja
Metoda zasadnicza: proces ciągłego doskonalenia
44
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
Grupa
Praca w grupachPod pojęciem grupy rozumie się pewną liczbę ludzi znajdujących
się we wzajemnej zależności, które charakteryzują m.in. następujące cechy:
Właściwie przeprowadzona praca w grupach, ze względu na efekt synergiczny jest bardzo efektywną formą rozwiązywania problemów.
Aby jednak dobrze pełnić funkcję moderatora pracy grupowej potrzeba dobrego przygotowania i doświadczenia.
v relatywnie mała ilość uczestników (4-12),v bezpośredni kontakt „face to face”,v wspólne cele,v podział na role, funkcje i pozycje które w pewnym stopniu
wpływają na zachowania członków grupy,v trwanie grupy w określonym, dłuższym czasie.
45
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
GrupaSkład grup
Przypadkowy Świadomy
Zapobiega tworzeniu kliki ugrupowań na podstawie
pierwszego wrażenia.
Przy pechowym zestawieniu może prowadzić do agresji, niechęci czy wręcz odmowy
współpracy.
można kierować się wiedzą fachową uczestników ich
wykształceniem, aktywnością.
lub
46
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
GrupaReguły dyskusji w pracy grupowejv pozwól się wypowiedzieć innym,v ucz się tolerancji i akceptacji innych pogl ądów,v znajdź konsensus tylko poprzez argumentację, nie wymuszanie,v reaguj konstruktywnie na argumenty innych. Nie zbywaj ich po prostu,v każdy członek grupy powinien uczestniczyć aktywnie w zajęciach,v bądź w dyskusji rzeczowy, nie atakuj nikogo osobi ście.
Zale ty Wadyv wzajemna pomoc,v efekt synergii,v intensywne i motywujące
opracowywanie tematu.v duża wydajność,v samodzielnie
ustanawiany podzia ł pracy.
v chaos,v wysiłek czasowy i konieczność planowania,vmożliwość tylko jednostronnej współpracy,vmożliwość zawstydzenia nieśmia łych
uczestników,vmożliwość prowadzenia rozmów nie na temat,v występowanie dynamicznych procesów
wewnątrz grupy utrudniających czy wręcz uniemożliwiających pracę
47
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
Zasady funkcjonowania pracy grupowejŁańcuch
procesu i relacje – dostawca -
klient
Proce s uzgadniania
celów
Struktura i zadania grupy
Zintegrowanie czynności
pośrednich
Schemat regulacji
i regularna komunikacja
Wizualizacja i ocena
postępów
Określanie pozycji,
poprawa pracy grupowej
Wielorakie kwalifikacje
odpowiadające zapotrzebowaniu
1
2
345
6
7
8
PCDpoprzez
pracę grupową
samoodpowiedzialność
48
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
Określanie pozycji1. Wszyscy w firmie są
przekonani do pracy grupowej i efektywnie stosują tę formę pracy
2. Kierownictwo jest wzorowym przyk ładem pr acy zespołowej/grupowej, popiera ją i wspiera
Orientacja na zespół
3. Cele przedsiębiorstwa są każdemu znane i pracownicy identyfikują się z nimi
Orientacja na cel
Realizacja celów stanowi podstaw ę oceny skuteczności przebiegu pracy
5. Grupy mają możliwość samodzielnego wywierania wp ływu na osiąganie celów
Możliwościwywierania wpływu
6. Zależności od innych funkcji są w dużym stopniu wyeliminowane
49
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
Określanie pozycji7. Każdy w przedsiębiorstwie
zna i akceptuje oczeki-wania oraz potrzeby klientów wewn ętrznychi zewnętrznych
8. Zadowolenie klienta zewnętrznego i wewn ę-trznego jest g łówną maksymą dla każdego pracownika w firmie
Orientacja na klienta
9. Przebieg pracy i zadania grup oraz obszarów powi ązanych są uporządkowane zgodnie z zasadą tworzenia wartości dodanej w łańcuchu procesuOrientacja na proces
10. Jasno zdefiniowane obszary zespolone zapewniaj ą płynną współpracę
11. Pomiędzy dostawcami i klientami zawarte są jednoznaczne poro-zumienia dotycz ące dostaw i serwisu
Uzgodnienie celówdostawców i klientów
12. Porozumienia są wiążące i w całości przestrzegane
50
Metody prezentacji
51
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
Moderacja - metoda aktywnego rozwiązywaniaproblemów w grupach pod kierunkiem przewodnika -moderatora.
52
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
Metody PrezentacjiWarsztaty - metody osobistej aktywności uczestnikaw formie zajęć grupowych, wymiany doświadczeń, analizyproblemów i projektowania zmian - rozwiązań,podejmowania decyzji. Odbywają się poprzezm.in. prowadzenie gier, symulacje sytuacji, studiumprzypadków, opracowywanie projektów, testy,laboratorium.Treningi - formy doskonalenia różnych umiejętnościpraktycznych.Metody kombinowane - uwzględniają połączeniesekwencji prezentacyjnych 2 lub 3 metod np. połączenieseminarium z laboratorium w jednym bloku tematycznym.
53
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
Cechy charakterystyczne:v przekaz informacji tylko przez prezentera (wykładowcę,
nauczyciela, menedżera, polityka)v długotrwała forma monologuv słabo angażuje słuchaczyv skupia duże grupy słuchaczy
62
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
Charakterystyka wykładu
v prosty sposób przekazywa-nia danych
v skupia dużą ilość uczestników w jednym miejscu i czasie
v stosunkowo krótki czas naprzygotowanie
v względnie łatwy doprzygotowania
v możliwość zastosowaniainnych metod np. referatu (włączenie uczestnika)
v możliwość przekazaniawiększej ilości informacji
v głównie informujev słabo przekonuje i motywujev słabo angażuje słuchaczyv słabe relacje interpersonalnev trudności w koncentracjiv do zastosowania w pełni tylko
w gronie silnie umotywowanych uczestników
63
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
ReferatCharakterystyka referatu
Zastosowanie:v szerokie zastosowanie w różnych formach prezentacji tzn. w lekcji
Cechy charakterystyczne:v pisemne opracowanie wystąpieńv materiał informacyjny i objaśniającyv przeznaczony dla małych i średnich grup od (5-50 osób)v angażuje uczestników głównie przygotowujących
i wygłaszających referat64
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
Charakterystyka referatu
v aktywizuje uczestników dologicznego i celowego myślenia
v kształci umiejętność poprawnego wyłożenia myśli
v szerokie możliwości zastosowania
v możliwość wykorzystania różnych materiałów wizualnych
v szczególnie angażuje tylkoreferującego nie całośćgrupy
v atrakcyjny tylko dlazainteresowanych
v słabo motywuje i przekonuje
65
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
SeminariumCharakterystyka seminarium
Zastosowanie:v cała sfera działań edukacyjnych (szkoła, uczelnie, kursy,
szkolenia zawodowev spotkania biznesowe, marketingowe, polityczneCechy charakterystyczne:v równoprawne relacje prowadzący – uczestnicy v uczestnicy przedstawiają przygotowany lub przygotowywany
materiałv silnie aktywizuje uczestników poprzez konieczność
przygotowania i wypowiedziv skutecznie pogłębia wiedzęv możliwość opanowania metodyki pracy w dowolnej zawodowej
działalności,66
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
Charakterystyka seminarium
v duża samodzielność w pracy v uczestnictwo w dyskusjach
z innymi uczestnikami i prowadzącym
v zaangażowanie, kreatywnośćv dobre (równouprawnione)
relacje interpersonalne pomiędzy uczestnikami i prowadzącym
v możliwość bieżącego korygowania prac wystąpień
v przedstawianie rad i pomysłów
v ogranicza bariery nieśmiałości
v przeznaczone dla mniejszych grup
v wymaga dużego doświadczenia prowadzącego seminarium
v wymaga wcześniejszego przygotowania
v metoda stresująca dla wielu uczestników, ze względu na publiczny charakter wystąpień i wypowiedzi
67
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
DyskusjaCharakterystyka dyskusji
Zastosowanie:v edukacja oświatowav narady, obrady, w metodach kombinowanych (np. seminarium)v konferencjev konsultacjeCechy charakterystyczne:v przekazuje argumenty, przekonania i opinie uczestnikówv silnie angażuje uczestnikówv pozwala wymieniać poglądy w grupiev wymaga przygotowania pod względem treści i materiałówv metoda właściwa dla małych i średnich grupv nie dokonuje ocen
68
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
Charakterystyka dyskusji
v duże zaangażowanieuczestników
v silne relacje interpersonalne
v możliwość wymiany myśli przedstawienie swojego stanowiska
v uczy aktywnego słuchaniav doprowadza do określenia
ważniejszych tez problemu
v właściwa dla małych grupv onieśmiela i paraliżuje
niektórych uczestnikówv wymaga przygotowania do
tematuv możliwość zbyt ostrej
wymiany poglądów –agresywnego ataku
v utrudniona kontrola emocji uczestników
v ograniczony czas i niepełna możliwość wypowiedzi
69
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
WarsztatyCharakterystyka warsztatów
Zastosowanie:v szkolenia zawodowe różnych grup zawodowychv konferencje metodycznev naradyv prace zespołów projektowych i wynalazczych
Cechy charakterystyczne:v zakładają aktywność uczestników na podstawie dostarczonego
materiału (zeszyty do ćwiczeń, protokoły, przewodniki)v praca w grupie i podgrupach
70
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
Charakterystyka warsztatów
v uczestnicy sami zbliżają się do rozwiązania problemu poprzez wykonanie eksperymentu
v wysoki stopień relacji interpersonalnych
v wyzwala aktywność i kreatywność uczestnika
v możliwość samodzie lnegoprzygotowania materiału
v możliwość zastosowania w różnych formach edukacyjnych
v stresująca dla nieśmiałychv wyłącznie dla małych grup v możliwość krytycznej
oceny pracy innych v możliwość wystąpienia
napięć w grupiev pokusa zbyt szybkiego
dojścia do rozwiązania problemu – niecierpliwość
71
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
Techniki i formy realizacji warsztatówv Gry dydaktyczne zwane symulacjami lub inscenizacjami –
organizujące treści kształcenia w modele rzeczywistych zjawisk,sytuacji i procesów
v Burza mózgów – metoda przeznaczona do samodzielnegoi szybkiego wymyślania (tworzenia) hipotez rozwiązaniaproblemu poprzez wykorzystanie myślenia intuicyjnego.
v Laboratorium – metoda samodzie lnego przeprowadzania przezuczestników warsztatów - eksperymentów tzn. stworzeniasztucznych warunków dla wywołania jakiegoś zjawiska po to, abymożna było zbadać przyczyny, przebieg i skutki jegowystępowania.
72
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
Techniki i formy realizacji warsztatów
v Metoda sytuacyjna – polega na bardzo dokładnym rozpatrzeniujakiegoś przypadku, tak skonstruowanego, aby był typowy dladużej klasy zdarzeń.
v Metoda biograficzna – atrakcyjna, niezbyt trudna doprzygotowania przez prowadzącego metoda, wymaga jednaksporo od uczestnika. Stosuje się ją głównie do kształcenia kadr
kierowniczych poprzez studia przykładów dziejów karieri sposobów pracy wielkich kierowników gospodarki.
v Metoda 66 (Philips) – wskazuje na konkretną i prostą proceduręwspółpracy trenera, uczestników w rozwiązywaniu problemów.
73
Formy społecznei techniki pracy
w moderacji
74
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
Formy społeczne i techniki pracy w moderacji
1. Studium przypadku - symulacja realnych zależności między informacjami posiadanym (otrzymanymi) a decyzją podejmowaną w konkretnej sytuacji praktycznej (zawodowej).
2. Odgrywanie ról - odgrywanie realnych sytuacji z życia uczestników w szkoleniach zorientowanychna kształcenie zachowań.
3. Dyskusja nad pomysłami rozwiązań
75
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
ModeracjaCharakterystyka moderacji
Zastosowanie:v edukacja szkolna (szkoły średnie i wyższe)v szkolenia zawodowe,sportowe, konferencjev narady na wszystkich szczeblach kierowniczychv posiedzenia zespołów produkcyjnych i projektowychv grupy doradczev grupy opracowujące projekty wdrożeniowe (np. standardy
jakościowe)Cechy charakterystyczne:v przekazuje informacje, rozwiązuje problemyv praca grupy pod kierunkiem moderatorav możliwość zastosowania szerokiej wizualizacjiv prowadzenie spotkania wg planu moderacjiv konieczność rozwiązania wszystkich problemów
76
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
Charakterystyka moderacji
v mocno a ngażuje poprzez moż liwość w yrażenia uczuć i emocji
v umoż liwia poznanie ró żnychzdań na da ny temat
v silnie identyfikuje z wynikami pra cy
v umożliwia wzajemne wspieranie i pomoc
v wyzw ala efekt sy nergicznyw odniesieniu do zbieranych pomysłów
v sa modzielnie okre ślony podzia ł pra cy
v ogra niczona liczebność ucze stników
v silne ogra niczenie czasow ev duży nakład cza su
i pracoch łonne przygotowaniev możliwość sele kty wne j
je dnostronne j wspó łpra cyv możliwość zawiązania związków
inte rpe rsona lnych utrudnia jących pracę
v wy muszanie a ktyw nościza skakujące niektórych ucze stników
77
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
1
234
5
6
Zakończenie Wprowadzenie
Zaplanowanie środków
Zbieranie tematów
Opracowanie tematów
Wybór tematów
Przebieg moderacji
78
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
Analiza oczekiwańOCZEKUJĘ OD TEGO SPOTKANIA
Dobry
Kiepski
Mały DużySukces
Klimat
79
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
Matryca poznawcza
Imię, nazwisko Funk cja Tutaj, ponieważ … Typowe dla mnie
XY kierownik Q odpow iedzialny za projekt X niecierpliw ość
ZW kierownik F niezadow alająca sprzedaż
umieję tność słuchania
LG koordynator QC
konieczno ść wdrożenia pracy grupowej
trudności we współpracy grupowej
80
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
Burza mózgówFaza zielona koncepcyjna rozszerzająca problem
v nie oceniać, nie krytykować pomysłów,v zachęcić do przedstawienia różnorodnych
pomysłów,v nie ograniczać innych inwencji,v wszystko jest dozwolone i wszystko uchodzi,v wszystko może się zdarzyć w przyszłości,v duża emocjonalność,v brak ograniczeń.
92
Moderacja – metodyka grupowego rozwiązywania problemówW RO CŁ AW
Burza mózgówFaza czerwona analityczna – zawężająca problem v porządkowanie pomys łów poprzez redukcj ę
identycznych i scalanie podobnychv poszukiwanie elementów łączących, nie