Ekonomik Rapor 2013 Mersin Ticaret ve Sanayi Odası MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI 1886
Mar 13, 2016
Ekon
omik
Rap
or20
13
YAYIN KURULU
Abdulkadir DÖLEKGenel Sekreter
Aslı ÖZYAMANOĞLUDidem ÖZERAraştırma Yayın Müdürlüğü
Yayın No: 2014/8
TasarımMehmet Özkan Ekinci
Baskı
Başak Ofset Matbaacılık San. ve Tic. Ltd. Şti.+90 324 231 51 49 Pbx
Çankaya Mh. 4721. Sk. No: 19/A Mersin
önsöz
Yönetim Kurulu Başkanı
Şerafettin Aşut
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
2013 yılı Türkiye açısından hem ekonomik hem de ekonomiyi doğrudan etkileyen iç ve dış siyaset anlamında çok hareketli bir yıl oldu. 2013 yılında önemli bir hedef pazarımız olan Kuzey Afrika’da sular durulmadı. Özellikle Körfez ülkelerine ve Doğu Afrika’ya ulaşabileceğimiz en etkin nokta olan Mısır ile sıkıntılarımız artarak devam etti. Suriye’de durum hala bir iç savaş durumunu sürdürüyor ve bu da hem Suriye ile hem de Suriye’nin arka hinterlandı ile bağlantımızı kopartıyor. İran’ın küresel anlamda yalnızlığı ise eski konu. İlişkiler var ama tam anlamıyla istenilen güven noktasında değil. Avrupa 2008-09 küresel nans krizinden en büyük yarayı alan kıta oldu ve 2013 yılında da ekonomik sıkıntılar devam etti. Özellikle AB üyesi olan Akdeniz ülkeleri ekonomik ias noktasına geldiler. Her ne kadar yeni yeni toparlanma işaretleri geliyorsa da, her ekonomik krizin ardından olduğu gibi iç politikada aşırı sağcı ve radikal milliyetçi partilerin oyunun artması ve AB Parlamentosunda sayılarının artması başka sorunlara gebe olduğumuzun işaretlerini vermektedir. AB üyeliği yolundaki bir Türkiye için bu politik ortam hiç umut vermemektedir. Öte yandan Rusya’nın etki alanında olan ve Ukrayna ile başlayan Doğu Avrupa bölgesindeki sorunlar artarak devam edecek gibi görünmekte ve geçmişin soğuk savaş izleri tekrar ortaya çıkmaktadır. Yani, 2008-09 küresel nans krizinden sonra yeni bir dünya kurulacağı belliydi ama bunun bu kadar kanlı, şiddetli ve yıkıcı olacağını beklemiyorduk. Tüm bu sıkıntıların merkezinde kalan ülkemiz uzun süredir koruduğu ekonomik istikrarı, ekonomik büyümesi ve siyasi istikrarı ile dünyada örnek gösterilirken, demokrasi ve sivilleşme adına yüksek demokrasiye sahip ülkelerden bile ileri adımlar atmaya başlamışken, son birkaç yıldır ülke genelinde oluşan toplumsal gerginlik, kutuplaşmalar, siyasetin toplumu birleştirmek yerine ayrışmalar için kullanılması, demokratikleşme yolunda alınan hızlı yolun bir anda durdurulması ve daha çok seçim odaklı politikaların uygulanması, iç sorunlarımıza odaklamak yerine daha çok sanal sorunlarla veya ikincil sorunlarla uğraşılması Türkiye’nin son yıllarda ki kazanımlarını geriye götürmeye başladı.
Bunları karamsar bir tablo yaratmak için değil realiteye parmak basmak için söylüyorum. Bizler iş dünyasının temsilcileri olarak gerçeklerle ilgileniriz ve asla umutsuzluğa düşmeyiz. Bizler bir slalom kayakçısı gibi engellerin arasında geçer ve ülkemizin üretimini, ihracatını, istihdamını ve zenginliğini devam ettiririz. Bugünün sorunları bizim geleceğe olan güvenimizi sarsamaz veya umutsuzluğa düşüremez. Ancak, geleceğe ait planlarımızı yaparken de gerçekçi olmak ve gerçekleri anlamak zorundayız. Ülke olarak sıkıntıların ortasında olabiliriz ama biz işimize bakmalı ve kendi eksiklerimize odaklanmalıyız. Ekonomik anlamda çözüm bekleyen onlarca yapısal sorunumuz varken başka şeylerle enerjimizi, sinerjimizi israf etmemeliyiz. Eğer biz kendi eksiklerimizi; ekonomik anlamda, siyasi anlamda, hukuk ve eğitim anlamında, Ar-Ge ve ileri teknoloji anlamında, girişimcilik anlamında odaklanırsak küresel sıkıntılardan etkilenmeyiz. Aksine, bunlar bizi tüm küresel sorunlara karşı dirençli yapar.
Mersin özelinde ise; her şeye rağmen kriz sonrası dönemde Mersin üretimini ve ihracatını arttırdı. Ancak kârını arttıramadı. Aslında bu Türkiye’nin sorunudur. Belki de en çok düşünülmesi gereken konu da budur. Üretiyoruz ama para kazanamıyoruz. Yani, aynı koşu bandında koşan biri gibi; koşuyoruz ama mesafe alamıyoruz. Bunun da tek bir nedeni var; Düşük ve Orta teknolojili bir üretim sistemine sahip olmamız. Yani, katma değer yaratmayan bir sistem. Artık, hem ülke hem de Mersin olarak orta teknolojili üretimden, daha çok katma değer yaratacak olan yüksek teknolojili üretime geçmemiz gerekiyor. Orta gelir tuzağından kurtulmamız ve Ar-Ge’ye önem vermemiz gerekiyor. Bu geçişi sağlayabilirsek ve gençlerinizi buna göre eğitebilirsek işte o zaman hedeerimize ulaşabiliriz. Mersin’in yeni hede budur.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası olarak kentimizin ve iş dünyasının yaşadığı sıkıntıları istatistiklerden faydalanarak somut tablolar ortaya koyabilmekteyiz. Bu bağlamda; Odamız tarafından hazırlanan kitabımız farklı kurumlarla derlenen verilerin detaylı olarak bir araya getirilerek, toplumsal ve kültürel yapı, ekonomik yapı ve makro ekonomik göstergeler, alt yapı sistemleri, sivil toplum kuruluşları alt başlıklarında incelenen konuların yanı sıra Dünya ve Türkiye ekonomisindeki gelişmeler ve beklentilere ait değerlendirmelere de yer verilmiştir. Yayınımızın üyelerimize ve ilgililere faydalı olmasını diler, destek veren tüm Kurum ve Kuruluşlara teşekkür ederiz.
Şerafettin AŞUTBaşkan
Fatih KISA Mehmet Alper GÜRSOY Enis Gürbüz HEKİMOĞLUEkrem SAĞLAM
Hakan Sefa ÇAKIR İbrahim ZEPER Ufuk MAYA
MECLİS ÜYELERİ
Mahmut ARSLANBaşkan
Özcan DEMİR İbrahim KİPER Mehmet KİPER Mehmet Alper GÜRSOY Nedim İKANÇ
İzzet FAZLIOĞLU Nuh YÜKSELGÜNGÖR Cihad GÜNDOĞAR Serdal KUYUCUOĞLU Sadık Çağatay GÜNEŞ
Ahmet Turan SERTTAŞ Doğan NARİN Abbay POLAT Mehmet YETER İsmail Yavuz ÖZGÜVEN
Şemsettin BAYAR Faysal TATLI Hüseyin KIŞ Mustafa ÇİÇEK Murat YÜKSEKBAŞ
Uğur SUATOĞLU Mehmet Can DUMAN Mesut Selim ÖZCÖMERT Ekrem SAĞLAM Habib KURT
Enis Gürbüz HEKİMOĞLU Nihat TAN Hatem DÜLEK Mustafa DEMİRDÖĞMEZ İbrahim ZEPER
Mustafa KABADAYI Cem BUCUGE Sinan KOÇ Mustafa ÖZDAMAR İsmet SÖKÜN
Cebrail ORMAN Arif ŞENGEL Ufuk MAYA Erdoğan ERGENÇ Nihat IRMAK
Mehmet KELEŞ Mehmet ALTAY Mehmet Azmi DAMLA Onur OCAK Doğan ERTÜRK
Sabahaddin YEŞİLOĞLU Ali ELİAÇIK Çetin KANAR Necmi GÖÇTÜ Hıdır KARADAĞ
Ali Fuat BUDUR Murat DEMİR Kasım TANRIÖVER Üzeyir KILIÇ Şerafettin AŞUT
Yalçın DARICI Habip DEMİRCİ Suat ERAS Fatih KISA Hacı İbrahim BİLİR
Ahmet AKBAŞ Hüseyin DİNLER Ahmet AKIN Melih AYDOĞDU Serhat Servet DÖVENCİ
Ayhan KIZILTAN Fuat AKBAŞ Abit DALKILIÇ Kamil KURTULMUŞ Sinan ACAR
Tuncay KOÇYİĞİT Serdar ALTUNTAŞ
Hakan Sefa ÇAKIR Ahmet BULUT Yusuf Vedat YÜCESOY Süleyman YILMAZ Metin BEYAN
Murat ÇALIŞKANBaşkan Yardımcısı
Bedirhan ORAKBaşkan Yardımcısı
Hasan YEŞİLÇİMENMeclis Katip Üyesi
Nuh YÜKSELGÜNGÖRBaşkan Yardımcısı
Kasım TANRIÖVERBaşkan Yardımcısı
Ali Fuat BUDURSayman Üye
Mersin Ticaret ve Sanayi OdasıYetki Organları
YÖNETİM KURULU ÜYELERİ
içindekiler
TOPLUMSAL ve KÜLTÜREL YAPI
EKONOMİK YAPI ve MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER
ALTYAPI SİSTEMLERİ
SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI
NüfusEğitimKültürSağlık
Sosyal HizmetlerSosyal Güvenlik Çalışmaları
Ekonomik YapıTarım, Ormancılık ve Hayvancılık
İmalat SanayiOrganize Sanayi Bölgesi
Dış TicaretMersin Serbest Bölgesi
Mersin Limanı FaaliyetleriTicaret Borsaları ve Toptancı Halleri
TurizmMadencilik
Makroekonomik GöstergelerUlusal HesaplarFiyat İndeksleri
Parasal GöstergelerYatırımlar
Kamu Gelirleriİşgücü
EnerjiUlaştırma
Haberleşme HizmetleriKonut
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Hakkında Genel Bilgilerİlimizdeki Mesleki Kuruluşlar
313648525659
67899398125129133137144
145150153160166168
179181186188
195198
Dünya ve Türkiye Ekonomisindeki Gelişmeler ve BeklentilerMersin Hakkında Genel Bilgiler
921
9Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
Ekonomik Rapor 2013
dünya ve türkiye ekonomisindekigelişmeler ve beklentiler
DÜNYA EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELEREkonomik Rapor 2013
dünya ekonomisindeki gelişmelerBaşta ABD olmak üzere gelişmiş ülkeler, küresel krizden çıkış politikasını “eşzamanlı parasal genişleme ve ekonomiyi canlandırma paketleri” olarak benimsemişlerdir. Gelişmekte olan ülkelerin uyguladığı düşük faiz-genişlemeci likidite politikası krizin derinleşmesini ve yayılmasını sınırlamıştır. Süreç yalnızca gelişmiş değil gelişmekte olan ülkelere de olumlu yansımış, nansal sistem içinde güven bunalımı aşılırken kredi kanallarının işleyişi normalleştirilmiştir. Gelişmiş ülke ekonomilerinde toparlanma yavaş bir trend sergilemiş olsa da düşük faiz ve parasal genişlemenin yarattığı likidite bolluğu gelişmekte olan ekonomilere yönelik sermaye girişlerini hızlandırmıştır. Gelişmekte olan ülkelerdeki göreceli yüksek faiz oranları ve yüksek getiri beklentileri risk iştahındaki artış ile birleşince likidite bolluğundan oldukça olumlu etkilenmiştir.
2011 ve 2012 yılları gelişmiş ekonomilerin toparlanma sürecinin hızlandığı yıllar olmasına karşın 2012 yılında toparlanma yavaşlamış özellikle Avrupa ülkelerinde yeniden durgunluk tartışmaları yaşanmıştır. Gelişmekte olan ülkeler de 2012 yılındaki bu yavaşlamadan olumsuz etkilenmiştir. Avrupa durgunluk, mali sürdürülebilirlik, sorunlu ülkelerin parasal birlikten ayrılacağına yönelik tartışmalar ile karşı karşıya kalmışken, ABD'de mali uçurum ve borç tavanı tartışmaları 2012 yılına damgasını vurmuştur. Diğer taraftan gelişmekte olan ülkelerin çoğunluğu maruz kaldıkları yüksek sermaye girişlerinin oluşturduğu; enasyon, reel kur değerlenmesi, hızlı kredi artışı risklerini azaltmak ve nansal güveni tesis etmek amacıyla önlemler almak zorunda kalmış ve bu da söz konusu ülke ekonomilerinin yavaşlamasına neden olmuştur. Uluslararası Para Fonu (IMF) verilerine göre 2011 yılında yüzde 3,9 olan dünya büyümesi gelişmiş ekonomilerde yaşanan olumsuz trendlerin sonuca 2012 yılında yüzde 3,1'e gerilemiş; gelişmiş ekonomilerde 2011 yılında yüzde 1,7 olarak gerçekleşen büyüme hızı, 2012 yılında yüzde 1,4'e, gelişmekte olan ekonomiler de ise büyüme hızı aynı dönemde yüzde 6,2'den yüzde 4,9'a inmiştir. Özellikle son yıllarda küresel büyümeye önemli katkı veren Çin'de 2012 yılında gerçekleşen yüzde 7,7 oranındaki büyüme, yaklaşık 13 yıl sonra en düşük büyüme rakamı olmuştur.
Bu gelişmelerle 2013 yılına giren dünya ekonomisi 2012 yılındaki olumsuzluklardan kurtulma çabasında olmasına karşın yine de büyüme ile ilgili sorunlar devam etmiştir. ABD ekonomisi 2012 yılında yüzde 2,8 büyürken, 2013 yılının ilk yarısından itibaren tüketici güveni, istihdam, konut piyasaları ve diğer öncü göstergelerde kaydedilen olumlu gelişmeler ABD ekonomisinde toparlanma eğiliminin kuvvetlendiğini göstermiş olsa da büyüme yüzde 1.9 olarak gerçekleşmiştir. Kısaca ABD ekonomisinde toparlanmanın oldukça yavaş olduğu dikkat çekmiştir. ABD Merkez Bankasının kriz süresince uyguladığı genişlemeci para politikaları, doğal olarak dünya ekonomisine olumlu yansırken bu genişlemenin nansal piyasalarda yeni balonlara yol açtığı yönünde kaygıları da beraberinde getirmiştir. ABD Merkez Bankası (FED) her ay aldığı 85 milyar dolarlık nansal varlık alımlarını yavaş yavaş kısacağını ve 2014 yılı sonunda da tamamen durduracağını açıklamıştır. FED Başkanı Bernanke'nin 22 Mayıs 2013 tarihli bu açıklaması doğal olarak en fazla gelişmekte olan ülkeleri etkilemiştir. Bu süreç piyasalar tarafından genişlemeci para politikasından çıkış sinyali olarak algılanmış ve gelişmekte olan ekonomilerden sermaye çıkışlarının yaşanmasına yol açmıştır. Sermaye çıkışları ile birlikte gelişen ülkelerde tahvil faizleri yükselirken, borsalar düşmüş ve ulusal para birimlerinde hissedilir değer düşüşleri yaşanmıştır.
11Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
DÜNYA VE TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER ve BEKLENTİLER
12 Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
Ekonomik Rapor 2013
Grak 1. Gelişmekte Olan Ülkelere Yönelik sermaye Akımları (Milyar ABD doları)Kaynak: TCMB, 27 Mart 2014 Erdem Başcı
OECD ve IMF verilerine göre global ekonomide parasal genişleme ile başlayan toparlanmanın artış hızında yavaşlama gözlenmektedir. Diğer dikkat çekici gelişme ise gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde ayrışmanın ortaya çıkmasıdır. Genelde gelişmiş ülkelerde ekonomik toparlanma söz konusu iken gelişmekte olan ülke ekonomilerinde yavaşlama eğilimi dikkati çekmektedir. 2013 yılında Bernanke'nin çıkış sinyalinden sonra özellikle gelişmekte olan ekonomilerde gözlenen faiz artışları, ulusal paralardaki değer kayıpları ve sermaye piyasalarındaki dalgalanmalar bu türden ülkelere yönelik beklentileri de bozmuştur. Özellikle Çin ekonomisinden başlayan ve tüm gelişmekte olan ekonomileri etkisi altına alan yavaşlama eğilimi ve ABD Merkez Bankasının parasal genişleme politikasından çıkış stratejisine bağlı olarak şekillenecek olan küresel likidite koşulları, önümüzdeki dönemde global düzeyde ekonomik görünüm üzerinde belirleyici iki temel unsur olacak gibi görünmektedir.
Türkiye ihracatının önemli bir pazarı konumundaki Avrupa ülkelerindeki gelişmeler de yakından izlenmelidir. 2012 yılında yüzde 0,7 daralan Avrupa Birliği ülkelerinde 2013 yılının bir toparlanma görülse de hala İspanya, İtalya gibi negatif büyüme gösteren ülkeler nedeniyle zayıf ekonomik görünüm yılın tamamında yüzde 0,4 daralmış görünmektedir. Alman ekonomisi 2012 yılında yüzde 0.9 büyürken 2013 yılında yüzde 0.5 büyüme yakalayabilmiştir. Negatif büyümeye karşın 2013 yılında Avrupa Birliği ülkelerinde başlayan toparlanma eğiliminin devam edeceği ve IMF tahminlerine göre 2014 yılında yüzde 1 büyüyeceği öngörülmektedir. 2013 yılında yüzde 1,8 büyüyen ABD ekonomisinin, 2014 yılında yüzde 2,8 büyümesi beklenmektedir. İngiltere ve Japonya'da da 2013 yılında büyüme eğilimi pozitif olarak sürdürülebilmiştir. 2014 yılında da bu ülke ekonomilerinin pozitif büyüme performanslarını devam ettirmesi beklenmektedir.
Dünya Ticaret Hacmindeki Gelişmeler
Dünya ticaret hacmi 2011 yılından itibaren azalma eğilimine girmiş görünse de 2013 yılından itibaren yeniden bir toparlanma eğilimindedir. 2011 yılında yüzde 6,1 oranında gerçekleşen dünya ticaret hacmi artış hızı, küresel ekonomik faaliyetlerdeki yavaşlamaya bağlı olarak 2012 yılında yüzde 2,8'e gerilemiştir. Dünya ticaret hacmi artışının küresel ekonomik aktivitedeki iyileşmeye bağlı olarak 2013 yılında yüzde 3,0, 2014 yılında ise yüzde 4,3 olarak gerçekleşeceği tahmin edilmektedir.
Gelişmiş ülkelerde uygulanan genişlemeci para politikalarına rağmen, global olarak ciddi bir enasyonist baskı hissedilmemiştir. 2012 yılında küresel düzeyde yüzde 3,9 olarak gerçekleşen enasyon oranının, 2013 ve 2014 yıllarında yüzde 3,8 olacağı tahmin edilmektedir. Önümüzdeki dönemde petrol ve emtia yatlarında beklenen gerilemeden dolayı enasyonist baskıların düşük olacağı, ancak bazı gelişmekte olan ülkelerde iç talepteki canlanmayla beraber enasyonun yükselebileceği öngörülmektedir. Global büyümedeki zayıf görünüm, başta enerji ve endüstriyel metaller olmak üzere, emtia yatları üzerinde belirleyici unsur olmaktadır. Varil başına ham petrol
Hisse Senedi Piyasaları
Tahvil Piyasaları
04/0
1/12
08/0
2/12
14/0
3/12
18/0
4/12
23/0
5/12
27/0
6/12
01/0
6/12
05/0
9/12
10/1
0/12
14/1
1/12
19/1
2/12
23/0
1/13
27/0
2/13
03/0
4/13
08/0
5/13
12/0
6/13
17/0
7/13
21/0
6/13
25/0
9/13
30/1
0/13
04/1
2/13
08/0
1/14
12/0
2/14
19/0
3/14
15
10
5
0
-5
-10
-15
Fed’in ÇıkışSinyali
QE3
QE: Quantitative Easing (FED)Son Veri: 19 Mart 2014
DÜNYA EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER
13Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
Ekonomik Rapor 2013
yatı, 2012 yılında dalgalı seyir izleyerek ortalamada 104 ABD doları civarında gerçekleşmiştir. 2013 yılında da ham petrol yatının aynı seviyelerde kalması beklenmektedir. Ancak IMF 2014 yılında petrol yatlarının 100 ABD dolarının altına gelebileceğini tahmin etmektedir. Ancak petrol yatlarında düşüş eğiliminin devam edeceği tahmin edilmekle birlikte, jeopolitik belirsizlikler (Örneğin Ukrayna Krizi) geçici yat artışlarına neden olabilecektir. Petrol yatlarında yaşanabilecek konjonktürel yat artışları cari açık, üretim maliyetleri, enasyon ve risk primleri üzerinde doğrudan ve dolaylı olumsuz etkiler yaratabilecektir.
2012 yılında yaşanan kuraklık nedeniyle yüksek seyreden gıda yatları, tarımsal üretime ve stok seviyelerine ilişkin olumlu beklentilere rağmen, önümüzdeki dönemde iklim koşullarına bağlı olarak belirsizliğini korumaktadır. 2013 yılı geneli için gıda yatlarında ciddi bir artış olmamıştır. Ancak küresel düzeyde devam eden kuraklık ve 2014 yılında küresel ekonomik aktivitenin artması beraber üretimde girdi olarak kullanılan gıda yatlarında bir artışa neden olabilecektir.
Gelişmiş ekonomilerde büyümenin istenilen seviyelerde olmaması nedeniyle yeterli istihdam yaratılamaması, yüksek oranlı genç işsizliği ve yetenek kaybı, birçok ülke için temel sorun olmaya devam etmektedir. 2012 yılında işsizlik oranı gelişmiş ülkelerde yüzde 8, ABD'de yüzde 8,1 ve Avro Bölgesinde yüzde 11,4 olarak gerçekleşmiştir. 2013 yılında ABD ve gelişmiş ülkelerde iyileşen ekonomik görünüm işsizlik rakamlarında iyileşmeye neden olmuştur. Bu olumlu sürecin 2014 yılında da devam etmesi beklenmektedir. FED'in likidite sıkıştırmasının ön koşullarından biri olan, ABD'deki işsizlik oranlarının yüzde 6.5 düzeye çekilmesi, büyük olasılıkla 2014 yılında gerçekleşmiş olacak gibi görünmektedir.
Gelişmiş ülkelerde 2007 yılında başlayan küresel krizin etkisiyle hızla büyüyen kamu borçları, alınan mali önlemlere rağmen, halen yüksek düzeylerini korumaktadır. Avrupa Birliği ülkelerinde uygulanan mali konsolidasyon ve sıkılaştırma planlarına rağmen, 2011 yılı sonunda yüzde 88,2 olan genel devlet brüt borç stokunun GSYH'ya oranı, 2012 yılı sonunda yüzde 92.8'e; aynı dönemde ABD'de aynı oran yüzde 99,4'ten yüzde 102,4'ye yükselmiştir. 2012 yılında genel devlet brüt borç stokunun GSYH'ya oranının yüzde 237,2'ye ulaştığı Japonya'da ekonomiyi canlandırmak için teşvik paketi açıklanması, önümüzdeki dönemde bu oranın yüzde 243'ler düzeyine yükselmesine neden olabilecektir. Uygulanan sıkı maliye politikaları sonucu bütçe açıklarında beklenen azalmaya rağmen, önümüzdeki dönemde gelişmiş ülkelerin borç oranlarında iyileşme beklenmemektedir.
Gelişmekte olan ekonomilere giden sermaye akımları dalgalı bir seyir izlemektedir. 2012 yılında yaklaşık 288 milyar ABD doları olarak gerçekleşen net özel kesim nansal sermaye akımlarının 2013 yılında 410 milyar ABD doları ve 2014 yılında ise 362 milyar ABD doları civarında olması beklenmektedir.
Gelişmekte olan ekonomilerin dış şoklara karşı dayanıklılıklarını artırmasının güçlü kamu dengesi ve sahip oldukları yüksek döviz rezervleri olduğu genel olarak kabul görmektedir. 2011 yılında küresel ekonomik faaliyetlerdeki canlanmayla beraber artan emtia yatları, emtia ihracatçısı gelişmekte olan ülkelerin döviz rezervlerini hızla artırmıştır. 2012 yılında gelişmiş ekonomilerden kaynaklı risklerle beraber küresel aktivitedeki yavaşlamaya karşın döviz rezervlerindeki artış devam etmiştir. ABD Merkez Bankasının kısa vadede parasal genişlemeden çıkış stratejisi, orta ve uzun vadede ise faiz artırma sürecinde izleyeceği yöntem küresel likidite koşulları ve sermaye akımları üzerinde belirleyici olacaktır. Orta ve uzun vadede sermaye hareketlerinde iktisadi temellerin belirleyici olması beklense de kısa vadede gelişmiş ülkelerin para politikalarından kaynaklanan belirsizlikler, nansal dalgalanmalara yol açabilecektir. Önümüzdeki dönemde özellikle ABD kaynaklı küresel likiditenin azalacak olması, yapısal sorunlara sahip gelişmekte olan ülkelerin piyasalarında oynaklığa yol açabilecek ve bu ülkelerin para birimleri üzerinde baskı oluşturmaya devam edecek görünmektedir.
DÜNYA VE TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER ve BEKLENTİLER
14
Ekonomik Rapor 2013
Dünya Hasılası 3,2 3,0 3,6Gelişmiş Ekonomiler 1,4 1,3 2,2
ABD 2,8 1,9 2,8 Japonya 1,4 1,5 1,4 AB Ülkeleri -0,7 -0,5 1,2 Almanya 0,9 0,5 1,7
Yükselen Piyasalar ve Gelişmekte Olan Ekonomiler 5,0 4.7 4,9
Afrika (Sahra Altı) 4,9 4,9 5,4 Orta ve Doğu Avrupa 1,4 2,8 2,4 Bağımsız Devletler Topluluğu 3,4 2,1 2,3 Rusya 3,4 1,3 1,3 Gelişmekte Olan Asya 6,7 6,5 6,7 Çin 7,7 7,7 7,5 Hindistan 4,7 4,4 5,4 Latin Amerika ve Karayipler 3,1 2,7 2,5 Brezilya 1,0 2,3 1,8 Orta Doğu ve Kuzey Afrika 4,2 2,4 3,2
Tablo 1. Dünya Ekonomisinde Temel GöstergelerKaynak: IMF Dünya Ekonomik Görünüm 2014 Nisan
2012 2013(1) 2014(1)
Dünya Ticaret Hacmi 2,8 3,0 4,3Mal ve Hizmet İthalatı
Gelişmiş Ekonomiler 1,1 1,4 3,5Yükselen Piyasalar ve Gelişmekte Olan Ekonomiler 5,8 5,6 5,2
Tüketici Fiyatları (Yıllık Ortalama, Yüzde) Dünya 3,9 3,8 3,8
Gelişmiş Ekonomiler 2,0 1,4 1,5ABD 2,1 1,5 1,4Avro Bölgesi 2,5 1,3 0,9
Yükselen Piyasalar ve Gelişmekte Olan Ekonomiler 6,0 5,8 5,5
İşsizlik Oranı (Yüzde) Gelişmiş Ekonomiler 8,0 7,9 7,5
ABD 8,1 7,4 6,4Avro Bölgesi 11,4 12,1 11,9
Genel Devlet Bütçe Borç Stoku / GSYH (Yüzde) ABD 102,4 104,5 105,7Avro Bölgesi 92,8 95,2 95,6
Ortalama Petrol Fiyatları (Dolar /Varil) 104,07 104,17 97,92
LIBOR, Altı Aylık ABD Doları (Yüzde) 0,7 0,4 0,4
Yükselen Piyasalar ve Gelişmekte Olan
Ekonomilere Giden Net Özel Finansal Akımlar 288,7 419,9 362,1
(1) Gerçekleşme Tahmini
Genel Devlet Bütçe Dengesi / GSYH (Yüzde) ABD -7,7 -5,4 -5,0Avro Bölgesi -2,3 -1,3 -1,2
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER ve BEKLENTİLER
15
Ekonomik Rapor 2013
Global düzeyde artan likiditenin etkisi Türkiye ekonomisinde de hissedilmiştir. 2010 ve 2011 yıllarında yakalanan yüksek büyüme oranları, ithalattaki hızlı artışa neden olmuş ve uluslararası enerji yatlarındaki yükselmenin de etkisi ile cari işlemler açığını hızla yükseltmiştir. Diğer taraftan hızlanan aktiviteler enasyon oranını yükseltmeye başlamıştır. 2010 yılında bu gelişmelere Merkez Bankası zorunlu karşılık oranlarını yükselterek tepki vermiş ve bankaların kredi büyümesini frenlemeye çalışmıştır. 2011 yılını sonuna doğru küresel ortamdaki sıkıntılar da eklenince ekonomi yönetimi 2012 yılına girerken “yumuşak iniş programı” adı altında makroekonomik önlemleri devreye sokmuştur. Bu çerçevede ekonomik büyüme 2012 yılında yüzde 4 olarak hedeenmiştir. Önlemler etkisini öncelikle banka kredilerinde kendini göstermiş ve yurt içi talep yavaşlamaya başlamıştır. Bu gelişmeler çerçevesinde, 2010 ve 2011 yıllarında yıllık yüzde 8'in üzerinde büyüyen ekonomi, 2012 yılında özel tüketim ve yatırımlarda beklenenin üzerinde kaydedilen daralmayla birlikte, net mal ve hizmet ihracatının büyümeye katkısının tahmin edilenin üzerinde gerçekleşmesine rağmen, yıllık büyüme hızı yüzde 2,2 olarak gerçekleşmiştir. Reel ekonomideki duraksama özellikle sanayi sektöründe gözlenmiş, katma değer artış hızı bu sektörde yüzde 1,9'a kadar gerilemiştir. Yurt içi talepteki daralma özellikle inşaat, ticaret ve ulaştırma sektörlerine yansımış ve hizmetler sektöründe katma değer artışı da yüzde 2,4'e gerilemiştir. Tarım sektöründe ise yüzde 3,1 oranında katma değer artışı kaydedilmiştir. Ekonomik faaliyetlerde hedeenenin üzerinde gerçekleşen daralma cari açığın gerilemesi ile sonuçlanmıştır.
türkiye ekonomisindekigelişmeler ve beklentiler
Grak 2. Cari Açık GelişmeleriKaynak: TCMB 2014 Erdem Başcı
Tahmin*
CİD (Altın ve Enerji hariç)CİD (Altın hariç)CİD
01/1
0
03/1
005
/10
07/1
0
09/1
0
11/1
0
01/1
1
03/1
105
/11
07/1
1
11/1
1
01/1
2
03/1
2
05/1
2
07/1
209
/12
11/1
2
01/1
3
03/1
3
05/1
3
07/1
3
09/1
311
/13
01/1
4
05/1
4
20
0
-20
-40
-60
-80
-100
(12 Aylık Birikimli, Milyar ABD Doları)
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
0.6 7.6 14.2 21.4 31.8 37.8 40.4 12.2 45.4 75.1 48.5 65.0
0.3 2.5 3.6 4.5 6.0 5.7 5.4 2.0 6.2 9.7 6.2 7.9
*Cari Açık (Milyar ABD Doları)
**Cari Açık / GSYİH (Yüzde)
*
**
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
DÜNYA VE TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER ve BEKLENTİLER
16
Ekonomik Rapor 2013
2013 yılının ilk yarısında yeniden banka kredilerdeki artışın etkisiyle yurt içi talep tekrar canlanma eğilimine girmiş; özel ve kamu tüketimi ile kamu sabit sermaye yatırımları kaynaklı bir büyüme gerçekleşmiştir. Zayıf küresel taleple beraber yatay bir seyir izleyen ihracat karşısında yurt içi talepteki toparlanma ve altın ithalatındaki yükselişle birlikte hızlanan ithalat nedeniyle net ihracatın büyümeye katkısı negatif olarak kaydedilmiştir. Beklentiler daha düşük olsa da Türkiye ekonomisi 2013 yılında yüzde 4.0 oranında büyüme kaydetmiştir. Ekonominin özellikle yurtiçi talep kaynaklı büyüme eğilimi cari açığın yeniden yükselmesine neden olmuştur. 2001 yılında GSYİH'nın yüzde 9.7'sine ulaşan cari açık, 2011 yılı sonundan itibaren alınan önlemlerle yüzde 6.2'ye gerilemiş ancak 2013 yılında iç talebe dayalı büyüme ile birlikte yeniden 7.9'a yükselmiştir.
Yıllık GSYİH Büyümesine Katkılar(Yüzde Puan)25
20
15
10
5
0
-5
-10
-15
-20
-25
Nihai Yurt İçi Talep Net İhracat Stok Değişimi GSYİH
03/0
5
09/0
5
03/0
6
03/0
7
09/0
7
03/0
8
09/0
8
03/0
9
03/1
0
09/1
0
03/1
1
09/1
103
/12
09/1
2
03/1
3
09/1
3
Grak 3. Türkiye Ekonomisinde Büyüme ve Büyümeye KatkılarKaynak: TÜİK
2011 yılının son çeyreğinden itibaren başlayan ekonomideki yavaşlama neticesinde, 2012 yılında ithalat nominal olarak azalmış ve dış ticaret açığı gerilemiştir. Bu gelişmede, enerji hariç ithalattaki azalma ile net altın ihracatındaki artış belirleyici olmuştur. Böylece 2011 yılında 75 milyar ABD doları olarak gerçekleşen cari işlemler açığı, 2012 yılında 48 milyar ABD dolarına gerilemiştir. 2013 yılında ise ihracat, küresel belirsizliklerin devam etmesi ve özellikle Avrupa'da yaşanan durgunluk nedeniyle yatay bir seyir izlemiştir. Tüketim ve ara malı ile altın ithalatında, nihai yurt içi talepteki canlanmayla birlikte, reel olarak artış gerçekleşmiştir. Bu gelişmeler sonucunda, 2013 yılında cari açık yaklaşık 65 milyar ABD doları olarak gerçekleşmiştir. Hiç kuşkusuz turizm geliri başta olmak üzere hizmet gelirlerindeki artış cari açığın büyümesini önemli ölçüde engellemeye devam etmiştir.
Cari açığın temelinde yurt içi tasarruf oranlarındaki düşüşün yattığı bilinmektedir. Bu nedenle yurt içi tasarruarın artırılmasına yönelik çalışmalar 2012 yılından itibaren hızlandırılmıştır. Bu çerçevede bireysel emeklilik sisteminde yapılan değişiklikle tüm katılımcıların teşvikten faydalanabileceği bir yapı oluşturulmuş, yeni Sermaye Piyasası Kanunu'yla şirket ve hanehalkı tasarruarının korunması ve artırılması amaçlanmış ve ülke düzeyinde israfı önleme ve tasarruf bilincinin artırılmasına yönelik farkındalık kampanyaları düzenlenmiştir. Diğer taraftan yeni teşvik yasası ile ithal edilen malların yurtiçinde üretilmesine yönelik destekler artırılmıştır.
Türkiye ekonomisinde ABD'de başlayan kriz ile birlikte 2009 yılında büyüme negatif olmuş ve istihdamda olumsuz gelişmeler yaşanmıştır. 2009 yılı Nisan ayında işsizlik oranı mevsimlik etkilerden arındırılmış verilerle yüzde 15 gibi oldukça yüksek sayılabilecek orana yükselmiştir. Ancak 2010 ve 2011 yılında yaşanan yüksek büyüme oranları inşaat ve hizmetler sektörü ağırlıklı istihdam artışına neden olmuş ve işsizlik oranı 2010 yılı sonunda 10.7, 2011 yılı sonunda da 9.2 olmuştur. 2012 yılında ekonominin soğutulmasına paralel olarak işsizlik oranında yükselme başlamış ve Aralık ayında yüzde 9.5 olarak gerçekleşmiştir. 2013 yılı sonunda ise işsizlik oranı 9.4 düzeyine gerilemiştir.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER ve BEKLENTİLER
17
Ekonomik Rapor 2013
Dış Ticaret Gelişmeleri
Küresel krizin etkileri Türkiye ekonomisine en fazla 2009 yılında yansımıştır. Çünkü ABD'de başlayan kriz 2008 yılında dünyadaki hammadde yatlarının kriz nedeniyle hızlı biçimde gerilemesi ile birlikte Rusya'yı etkilemiş ve bu ülke borçlarını çeviremez duruma gelmiştir. Türkiye'nin en önemli pazarlarından biri olan Rusya ve Avrupa Bölgesinde yaşanan sorunlar Türkiye'nin ihracatını yüzde 22.6, ithalatını da aynı dönemde yüzde 30.2 oranında daraltmış, sonuçta dış ticaret hacmi yüzde 27.2 oranında gerilemiştir. Türkiye ekonomisindeki büyümenin 2009 yılında negatif değer alması nedeniyle ithalatın daha fazla gerilemesi dış ticaret açığını küçülmesine neden olmuştur. Uluslararası likidite genişlemesinin sonucu dünya ekonomisinde toparlanmanın başlaması ve Türkiye ekonomisinin bu süreçte yüksek oranlı büyümesi ihracat ve ithalatı dolayısıyla dış ticaret hacmini yüzde 20'lerin üzerinde artırmıştır. Ancak 2012 yılında küresel toparlanmanın yavaşlaması, 2013 yılında FED başkanının likiditenin kısılacağına ilişkin açıklamaları; diğer taraftan 2012 yılında sıkı biçimde uygulanan yumuşak iniş programının iç talebi baskılaması dış ticareti etkilemiştir. 2012 yılında ihracat bir önceki yıla kıyasla yüzde 13 artarken, 2013 yılında yüzde 0.4 oranında daralmıştır. İthalat ise 2012 yılında yüzde 1.8 oranında daralırken, 2013 yılında ekonomik büyümenin yüzde 4'e ulaşması ile birlikte yüzde 18.7 oranında artış göstermiştir. Her iki yılda bu gelişmeler çerçevesinde dış ticaret hacmi yüzde 3.5 ve 3.7 gibi küçük oranlarda artış göstermiştir. 2012 yılında ihracat artıp, ithalat azaldığı için dış ticaret açığı 2011 yılına göre daralmıştır. Ancak 2013 yılındaki gelişmeler ise tersi yönde gerçekleştiği için dış ticaret açığı yeniden artmıştır. Buradaki ihracat ve ithalat rakamlarının CIF ve FOB olduğuna dikkat edilmelidir. Bir önceki bölümdeki rakamlar her ikisi için de FOB değerler olarak alınmıştır.
Tablo 2. Türkiye’nin Dış Ticareti (Milyar ABD doları)Kaynak: TÜİK
2008
2009
2010
2011
2012
2013
İhracat(FOB)
132.0
102.1
113.8
134.9
152.4
151.8
Değişim(%)
23.1
-22.6
11.5
18.5
13.0
-0.4
İthalat(CIF)
201.9
140.9
185.5
240.8
236.5
251.6
Değişim(%)
18.8
-30.2
31.7
29.8
-1.8
6.4
Dış TicaretDengesi
-69.9
-38.7
-71.6
-105.9
-84.0
-99.8
Değişim(%)
11.4
-44.5
84.8
47.8
-20.6
18.7
KarşılamaOranı (%)
65.4
72.5
61.4
56.0
64.5
60.3
Ekonominin yurtiçi taleple hızlı büyüdüğü dönemler, örneğin 2010 ve 2011 yıllarında ihracatın ithalatı karşılama oranı hızla gerilerken, iç talebin kontrol altına alındığı dönemlerde bu oranın hızla yükseldiği dikkat çekmektedir.
Tablo 3. En Fazla İhracat Yapılan 10 Ülke (Milyar ABD Doları)Kaynak: TÜİK
Sıra Ülke 2013 2012 Toplam 151 .8 152.4 1 Almanya 13.7 13.12 Irak 11.9 10.83 İngiltere 8.7 8.64 Rusya Federasyonu 6.9 6.65 İtalya 6.7 6.36 Fransa 6.3 6.17 ABD 5.6 5.68 BAE 4.9 8.19 İspanya 4.3 3.710 İran 4.1 9.9
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
18
Ekonomik Rapor 2013
Türkiye'nin ihracat pazarları son yıllarda önemli ölçüde değişmektedir. Özellikle Avrupa ülkelerinde yaşanan krizin ve daralmanın dış Pazar arayışında etkili olduğu bilinmektedir. Diğer taraftan bölgesel politik aktörlerdeki değişiklikler de pazar arayışlarını farklılaştırmıştır. Bu çerçevede halen en fazla ihracat gerçekleştirilen ülke 2012 yılında olduğu gibi 2013 yılında da değişmemiştir. Almanya Türkiye'nin en fazla ihracat yaptığı ülkedir. İkinci sırada ile hızla artan ihracat hacmiyle Irak yer almaktadır.
Türkiye'nin en fazla ithalat yaptığı ülkeler sıralamasında ise 2013 yılı itibariyle birinci sırada 25 milyar dolar ile Rusya Federasyonu yer almaktadır. İkinci sırada 24.6 milyar dolar ile Çin, üçüncü sırada ise 24.1 milyar dolar ile Almanya bulunmaktadır. İtalya, ABD, İran ve Fransa biçiminde sıralama devam etmektedir. Türkiye'nin ithalatında birinci sırada; mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler, bitümenli maddeler, mineral mumlar faslı; ihracatında ise birinci sırada Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları, bunların aksam, parça, aksesuarı faslı bulunmaktadır.
Fiyatlar Genel Düzeyindeki Gelişmeler
2012 yılında yurt içi talepte meydana gelen yavaşlama, petrol dışı emtia yatlarında yaşanan düşüş ve gıda yatları artış hızında kaydedilen azalma sonucunda TÜFE yıllık artış hızı yüzde 6,2 oranına gerilemiştir. 2013 yılında tüketici enasyonu önceki yıla kıyasla 1,2 puan yükselerek yüzde 7,4 olarak gerçekleşmiştir. Tütün ürünlerindeki vergi ayarlamalarının da etkisiyle yükselen enasyon, sonraki dönemde işlenmemiş gıda ve enerji grubu yat gelişmelerine bağlı olarak dalgalı seyretmiştir. 2013 yılının ortasında ise Türk lirasındaki değer kaybı özellikle temel mal grubu kanalıyla çekirdek enasyon göstergelerinin yükselmesine neden olmuştur. Bunun yanında gıda yatlarında varsayılanın ötesinde gerçekleşen yıllık artış da enasyon üzerinde etkili olmuştur. Yıl genelinde enasyondaki yükselişi sınırlayan ana unsurlar ise ABD doları bazlı ithalat yatlarındaki görece yatay seyir ve yönetilen enerji yatlarının ılımlı seyri olmuştur. 2012 yılının ikinci yarısında enasyonist risklerin görece azalması ve gelişmiş ülke merkez bankalarının ek parasal genişlemeye gitmesinin sermaye akımlarını hızlandırma potansiyeli taşıması sebebiyle Merkez Bankası, 2011 yılı son çeyreğinden itibaren uyguladığı sıkı para politikası duruşunu tedrici şekilde gevşetmiştir. Bu dönemde Banka mevcut para politikası araçlarıyla Türk Lirasındaki değerlenme baskısına karşı duruş sergilemiştir. 2013 yılı Mayıs ayından itibaren ABD Merkez Bankasının, parasal genişlemeyle piyasaya verilen likiditeyi azaltabileceğine dair açıklamalarının küresel ekonomideki belirsizlikleri artırması sonucunda yurt içinde enasyonist risklerin artmaya başlamasıyla Banka, para politikası duruşunu değiştirmiştir. Söz konusu dönemden itibaren Banka mevcut araçlarını sıkılaştırıcı yönde kullanmakta ve döviz piyasasını rahatlatmaya yönelik adımlar atmaktadır.
Alt gruplar bazında enasyona katkı, 2013 yılında, gıda ve enerjinin toplam katkısının önceki yıla kıyasla değişmediği; enasyonda kaydedilen yükselişin ise çekirdek enasyon göstergeleri ve vergi ayarlamalarından kaynaklandığı görülmektedir. Bu dönemde hizmet ve temel mal gruplarının enasyona katkısı 0,8 puan, alkol-tütün grubunun enasyona katkısı ise 0,4 puan yükselmiştir. Temel mallarda gözlenen yükseliş ise büyük ölçüde döviz kuru kaynaklıdır. Temel enasyon göstergelerinin 2014 yılı görünümü, vergi artışlarının nihai yatlara yansıtılma oranının yanı sıra döviz kuru ve ekonomik aktivitelerin eğilimine bağlı olarak değişmesi beklenmektedir.
Grak 4. Bazı Ürünlerde Fiyat EğilimleriKaynak: TÜİK, TCMB
ı|ıı|ııı|ıv2007
ı|ıı|ııı|ıv2008
ı|ıı|ııı|ıv2009
ı|ıı|ııı|ıv2010
ı|ıı|ııı|ıv2011
ı|ıı|ııı|ıv2012
ı|ıı|ııı|ıv2013
15
10
5
0
-5
-10
15
10
5
0
-5
-10
İşlenmemiş Gıda Fiyatları(Mevsimsellikten Arındırılmış, Çeyreklik Yüzde Değişim)
280
260
240
220
200
180
160
140
120
100
80
280
260
240
220
200
180
160
140
120
100
80
12
/06
06
/07
12
/07
06
/08
12
/08
06
/09
12
/09
06
/10
12
/10
06
/11
12
/11
06
/12
12
/12
06
/13
12
/13
Taze Meyve-Sebze ve Tüketici Fiyatları(Mevsimsellikten Arındırılmış Fiyat Endeksi, 2003=100)
Tüketici Fiyatları
Taze Meyve--Sebze Fiyatları
DÜNYA VE TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER ve BEKLENTİLER
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
19
Ekonomik Rapor 2013
Enasyon ve Para ve Kredi Politikası Uygulamaları
Enasyonun yukarıda belirttiğimiz nedenlerle yüksek seyretmesi 2013 yılının son çeyreğinde Merkez Bankası'nın para politikası duruşunu sıkılaştırmıştır. Merkez Bankası olası riskler karşısında faiz oranlarının yükselmesini sağlamıştır. Diğer taraftan banka yılın son çeyreğinde döviz kurlarında istikrar sağlamaya yönelik olarak bir taraftan faizlerin yükselmesi yönünde sıkılaştırma yaparken diğer taraftan da 2013 yılı boyunca piyasaya 17.6 milyar dolarlık döviz likiditesi vermiştir. Merkez Bankası'nın sıkılaştırıcı politikaları piyasalarda faiz oranları üzerinde baskı yaratmıştır. Kredi faiz oranları 2013 yılında artış göstermiştir. Hiç kuşkusuz faiz artışı yalnızca Türkiye'ye özgü değildir. 2013 yılının mayıs ayından sonra, Bernanke'nin parasal sıkılaştırma yapılacağına ilişkin açıklamaların ardından başta ABD olmak üzere birçok ülkede faiz oranları yükselmiştir. Bu eğilim tüm gelişmekte olan ülkeleri de etkisi altına almıştır.
2013 yılında ekonomik aktivitelerin yurtiçi talep itişli olarak artış göstermesinin temel nedeni 2012 yılının son çeyreğinden itibaren artan banka kredileri olmuştur. Kredi Stokunun GSYİH'ya oranı 2013 yılında da artmaya devam etmiştir. Yılın tamamında kur etkisinden arındırılmış kredi artışı yüzde 25 olarak gerçekleşmiştir. Ancak 2013 yılının Ekim ayından itibaren özellikle tüketici kredilerinin kısılmasına yönelik önlemler dikkat çekmiştir. Bu kararların 2014 yılında daha etkin biçimde hissedilmesi beklenmektedir.
Finansal kesim dışındaki rmaların banka kredileri dışındaki nansman kaynaklarından biri de yurtdışı nansmandır. 2012 yılında rmalarımızın yurtdışı kaynaklı nansman olanakları oldukça genişlemiş ve rmalar dış nansman olanaklarına düşük maliyetle ulaşabilmiştir. Ancak 2013 yılı başından itibaren küresel belirsizliklerin artması ve fonlama maliyetlerinin yükselmesi dış nansman kaynaklarını da olumsuz etkilemiştir. 2013 yılında dış nansmanda sınırlı düşüş yaşanmıştır.
45
40
35
30
25
20
15
10
45
40
35
30
25
20
15
10
11
/10
01
/11
03
/11
05
/11
07
/11
09
/11
11
/11
01
/12
03
/12
05
/12
07
/12
09
/12
11
/12
01
/13
03
/13
05
/13
07
/13
09
/13
11
/13
01
/14
Ticari Toplam Tüketici
Kredilerin Yıllık Büyüme Hızları(Yıllık Yüzde Değişim)
Kredilerin Çeyreklik Büyüme Hızları(Kur Etkisinden Arındırılmış, 13 Haftalık Hareketli Ortalama,Yıllıklandırılmış, Yüzde)
Ticari Toplam Tüketici
60
50
40
30
20
10
0
60
50
40
30
20
10
0
11
/10
01
/11
03
/11
05
/11
07
/11
09
/11
11
/11
01
/12
03
/12
05
/12
07
/12
09
/12
11
/12
01
/13
03
/13
05
/13
07
/13
09
/13
11
/13
01
/14
Grak 5. Türkiye’de Kredi GelişmeleriKaynak: TCMB
Kamu Maliyesi ve Maliye Politikası
Kamu Politikalarını ve etkinliğini gösteren Merkezi Yönetim Bütçesi göstergeleri 2013 yılında olumlu bir trend izlemiştir. 2013 yılında bütçe giderleri 407.9 milyar TL, gelirleri ise 389.4 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. Giderlerin bir yıl önceye göre yüzde 12.7, gelirlerin ise aynı dönemde yüzde 17.1 oranında artış götermesi bütçe açığın bir yıl önceye göre yüzde 37.3 oranında daraltmış ve bütçe açığı 2013 yılında 18.4 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. Faiz dışı giderlerde hedeenenin üzerinde artış olmasına karşın bütçe açığının iyileşmesi faiz giderlerinin göreli olarak düşük artmasından ve diğer taraftan da tüketime dayalı vergi gelirlerindeki yüksek tahsilat ile özelleştirme gelirlerindeki artıştan kaynaklanmıştır.
Küresel ortamda yaşanan gelişmelerin olumsuz etkilerini ortadan kaldırmaya yönelik adımlar mali disiplinin sağlanmasında etkili olmuştur. Sermaye transferleri, mal ve hizmet alımları kalemleri heden üzerinde artmasına karşın çeşitli kesimlere fon aktarımını ifade eden cari transferler 2013 yılında sıkılaştırılmış görünmektedir.
Diğer taraftan 2013 yılında tüketim artışı kaynaklı vergi gelirleri artışı dikkat çekicidir. BOTAŞ'ın geciken ödemelerinin düzenli tahsilinin başlaması, 2013 yılında petrol ve doğalgaz ürünleri ile motorlu taşıtlardan elde edilen ÖTV artışları, kamuoyunda varlık barışı olarak ifade edilen gelirlerin bir bölümünün tahsilatının 2013 yılında gerçekleştirilmesi, faiz, ceza, özelleştirme ve taşınmazların satışları gibi gelir kalemlerindeki artışlar bütçe gelirleri üzerinde olumlu etki yaratmıştır.
TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER ve BEKLENTİLER
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
20
Ekonomik Rapor 2013
Kamu borç stoku göstergeleri bu çerçevede olumlu bir görünüm sergilemiştir. Kamu Net Borç Stoku'nun GSYİH'ya oranı azalma trendini sürdürürken, borç stokunun ortalama vadesi uzamıştır. Merkezi Yönetim Borç Stoku 2013 yılı sonunda 585.7 milyar TL'ye yükselmiştir. AB tanımlı nominal borç stokunun GSYİH'ya oranı bir önceki yıla kıyasla 0.3 oranında artarak 36.4 olmuştur
Sonuç: 2014 Yılı Beklentileri
Türkiye ekonomisi 2014 yılına FED'in çıkış sinyalinin yarattığı küresel belirsizliklerin gölgesinde girmiştir. Diğer taraftan yerel seçimler ile Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin etkisiyle oluşan politik ortam da 2014 yılına damgasını vuracak gibi görünmektedir.
Orta Vadeli Programa göre 2014 yılı büyüme hede yüzde 4 olarak belirlenmiştir. Tüketici kredilerinin kontrollü artışına yönelik alınan önlemler tüketici kredilerinin artış oranını sınırlamış görünmektedir. Otomobil sektörü, dayanıklı tüketim malları ile inşaat sektörü bu daralmadan en fazla etkilenecek alt sektörlerdir. 2014 yılında banka kredilerinin ticari krediler ağırlıklı yükselmesi hedeenmiş ve bu hedef de yılın ilk çeyreğinde gerçekleşmiş görünmektedir. Seçimlerin ve kamu politikalarının belirleyici olacağı yurtiçi piyasalarda belirsizlik büyüme trendini olumsuz etkileyecektir. Ancak yılın başından itibaren üçüncü köprü, yeni havaalanı gibi kamu alt yatırımına yönelik girişimler ile dış ticaret gelişmeleri büyümeyi belirleyecek temel unsurlar olacaktır.
Yurtiçi talebe dayalı büyümenin cari açık üzerinde olumsuz bir etki yarattığı bilinmektedir. Uluslararası konjonktür gelişmekte olan ülke ekonomilerinin aleyhine işlemektedir. Bu kısıt altında Türkiye ekonomisinin yurtiçi talebe dayalı büyümesi mutlaka dış taleple dengelenmelidir. Dengeli yurtiçi ve yurtdışı talep itişli büyüme ekonomik riskleri azaltacaktır. Özellikle Türk Lirasının değer kaybının fırsata dönüştürülmesi ve yakalanan rekabet gücünün, ihracat potansiyelinin artırılmasına yönelik kullanılması dengelemede etkili olacaktır.
Enasyonun 2014 yılının Mayıs ayına kadar yükselme eğiliminde olması, Merkez Bankası'nın sıkılaştırmaya devam edeceği beklentilerini artırmaktadır. Mart ayı sonunda yerel seçimlerin ardından nansal piyasaların normalleşme eğilimine girmeye başlaması göreceli olarak faiz oranlarının gevşemesine neden olsa da yüzde 10'lar düzeyinde bir faiz oranının yılın ilk yarısında etkili olacağını göstermektedir. Yüksek faiz, doğal olarak tüketim ve yatırım ortamını olumsuz etkileyecek buna karşın enasyon oranındaki artışa karşı da önemli bir silah olmaya devam edecektir. Diğer taraftan yerel seçimlerin ardından döviz kurlarındaki gevşeme de faiz ve enasyon baskısını haetmektedir. Enasyonun geleceği; gıda ürünleri, dolaylı vergiler ve döviz kuruna bağlı şekillenecek gibi görünmektedir. 2014 yılında “klasik” yüzde 5 enasyon oranının yakalanması belirsizlik ifade eden birçok faktörün etkisi altındadır.
2014 yılı daha önce belirttiğimiz gibi küresel risklerin ve yurtiçindeki politik ortamın etkisi altında şekillenecektir. Bu dönemde oluşan risklerle mücadele; yapısal reformların hızlandırılması, AB sürecinin eksiksiz biçimde yürütülmesi, normalleşme ve şeffaık ortamının daha da artırılması ile mümkün olabilecektir. Ar-Ge ve yenilikçiliğin de Türkiye'nin global ekonomiye daha fazla entegrasyonu için gerekli olduğu gerçeği de unutulmamalıdır. .
DÜNYA VE TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER ve BEKLENTİLER
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
MERSİN HAKKINDA GENEL BİLGİLER
23
Ekonomik Rapor 2013
tarihMersin'in Kalkolitik, İlk Tunç ve Orta Tunç Çağlarından bu yana bir yerleşim yeri olduğu anlaşılmıştır. Yörede Hititler, Asurlar, Fenikeliler, Frikyalılar,Yunanlılar, Selefkoslar, Araplar, Selçuklular, Karamanoğulları ve Osmanlıların kültür birikimi mevcuttur. M.Ö. 17-12 yy. arasında Hititler' le çağdaş Kizuvatna Krallığı hüküm sürmüş, M.Ö. 1290-612 yılları arasında Kue Krallığı ve M.Ö. 546'da Persler yöreye yerleşmişlerdir. M.Ö. 334 yılında Makedonya Kralı Büyük İskender bölgeyi ele geçirmiş, özellikle Silifke' de etkinliğini sürdürmüştür. Kral Selefkos Nikador, adını bu ilçeye vererek hükümdarlığını M.Ö. 100 yılına kadar devam ettirmiştir. M.Ö. 66 yılında Roma İmparatorlarından Pompeus, korsanların işgalindeki Mersin ve çevresini zaptederek Soloi şehrini kendi adına izafeten Pompeipolis olarak değiştirmiştir. Böylece Kilikya ve Selefkoslar ülkesi bir Roma eyaleti olmuş, daha sonra doğu bölgesi Antonius'a verilmiş ve onun yönetiminde Tarsus ile çevresi zenginleşerek bir bilim merkezi olmuştur. M.S. 330 yılına kadar bir yükselme devri yaşayan bölge İmparator Julyanus döneminde (361-363) putperestliğin resmi din olması ve Hristiyanlara baskı yapılması nedeniyle büyük karışıklıklar yaşamıştır. İlk Kral Arcadius zamanında Kilikya eyaleti üçe bölündü: Silifke, Tarsus ve Anavarza şehirleri merkez seçildi. Bu dönemde Neapolis (Kanlıdivane) şehri kuruldu. Bizans döneminde şehirleşme gelişmiş daha sonra İslam Orduları Kıbrıs'ı ve Silifke'yi, Muaviye döneminde de Kilikya'yı ele geçirmişlerdir. Ancak bir süre sonra Bizanslılar bölgeyi egemenlikleri altına almışlardır.
Bölgenin 705 yılında İslam Orduları tarafından tekrar ele geçirildiği ve 250 yıl süre ile egemenliklerini sürdürdükleri bilinmektedir. Çok kısa bir süre Selçukluların elinde kalan İçel, 1516 yılında Yavuz Sultan Selim zamanında Osmanlı topraklarına katılmıştır. Ancak Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa ayaklanması sırasında Mersin ve çevresi İbrahim Paşa tarafından ele geçirilmiş, 1852 Kütahya Anlaşması ile Osmanlılar yeniden egemen olmuşlardır.
Osmanlı Devletinin son zamanlarında İçel' de müstakil mutasarrıık ve Sancak kurulmuş, Sancağın Merkezi Silifke ve bir sürede Ermenek olmuştur.
Önceleri Tarsus İlçesi Gökçeli bucağına bağlı olan Mersin 1850 yılında Bucak Merkezi olmuştur.
1864 yılında Mersin' de Kaza Teşkilatı, 1894 yılında da merkezi Mersin ile Tarsus' u içine alan Adana Vilayetine bağlı Sancak Teşkilatı kurulmuş,
1915 yılında müstakil mutasarrıık olmuştur.
Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra 1918 yılında tüm Çukurova'yı işgal eden Fransız ve İngilizler, Kurtuluş Savaşı sonunda Ankara Anlaşması ile 3 Ocak 1922' de Mersin'i terk etmişlerdir.
1924 yılında Mersin Vilayeti kurulmuştur. 1933 yılında, Merkezi Silifke olan İçel Vilayeti lağvedilerek Silifke, Anamur, Gülnar, Mut İlçeleri Mersin'e bağlanmış ve vilayetin adı İçel olarak değiştirilmiştir.
1954 yılında Erdemli, 1989 yılında Aydıncık (Gilindire), Bozyazı ve Çamlıyayla İlçelerinin kurulmasıyla İçel' in Merkezi İlçe Mersin ile birlikte ilçe sayısı 10'a yükselmiştir.
İçel adı, 20.06.2002 tarihli ve 4764 sayılı kanunun 1.maddesinde Mersin olarak değiştirilmiştir.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
MERSİN HAKKINDA GENEL BİLGİLER
24
Ekonomik Rapor 2013
Mersin KronolojisiKaynak: Mersin Valiliği
M.Ö. 6000-5500
M.Ö. 5500-3000
M.Ö. 3000-2000
M.Ö. 2000-1700
M.Ö. 1700-1200
M.Ö. 1200-612
M.Ö. 546-334
M.Ö. 301-101
M.Ö. 101-MS 395
M.S. 395-661
661
685-960
960
1082
1129
1224
1254
1357
1473
1516
1839
1852
1886
17 Aralık 1918
19 Aralık 1918
17 Mart 1920
20 Temmuz 1920
05 Ağustos 1920
20 Aralık 1921
27 Aralık 1921
03 Ocak 1922
1924
Neolitik Dönem
Kalkolitik Dönem
İlk Tunç Çağı
Orta Tunç Çağı
Kizuvatna Krallığı
Kue Krallığı
Persler Dönemi
Selefkos Dönemi
Roma Dönemi
Bizans Dönemi
Muaviye’nin İçel’de bazı yöreleri ele geçirmesi
Yörenin Bizanslılar ile Araplar arasında sık sık el değiştirmesi
Bizanslıların yöreye egemen olması
Süleyman Şah’ın İçel yöresini ele geçirmesi
Ermeniler’in Tarsus’u ele geçirmesi
Alaaddin Keykubat’ın İçel yöresinin büyük bölümünü ele geçirmesi
Karamanoğullarının İçel yöresinde egemenliği
Silifke’nin Karamanoğulları Beyliğinin eline geçmesi
Gedik Ahmet Paşa’nın Silifke’yi Osmanlı topraklarına katması
Mersin ve Tarsus yöresinin Osmanlı yönetimine katılması
Mısırlı İbrahim Paşa’nın yöreyi ele geçirmesi
İçel yöresinin yeniden Osmanlı yönetimine katılması
Adana-Mersin demiryolunun hizmete girmesi
Mersin’in İngiliz ve Fransız birliklerince işgal edilmesi
Tarsus’un Fransızlar tarafından işgal edilmesi
Fransızlarla ilk silahlı çatışma Başnalar Savaşı
Fransızlarla Bağlar Savaşı
Pozantı Kongresi
Çukurova’nın işgalciler tarafından boşaltılması için Fransızlarla Ankara Anlaşması
Tarsus’un Kurtuluşu
Mersin’in Kurtuluşu
Mersin Vilayeti’nin Kuruluşu
Coğra KonumKaynak: Mersin Valiliği
Enlemler
Boylamlar
Kuzey
Doğu
34° 47’ 30’’
34° 38’ 00’’
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
MERSİN HAKKINDA GENEL BİLGİLER
25
Ekonomik Rapor 2013
Mersin İli İç Kilometre CetveliKaynak: Mersin Valiliği
Tarsus
Silifke
111
Mut
75
186
Gülnar
59
64
175
Erdemli
111
122
47
64
Çamlıyayla
127
238
249
174
63
Bozyazı
301
174
74
133
187
238
Aydıncık
38
263
136
36
95
89
200
Anamur
51
13
314
187
87
146
140
251
Mersin
224
173
211
90
37
148
159
84
27
Komşu İller ve UzaklıklarıKaynak: Mersin Valiliği
İl
Adana
Antalya
Karaman
Konya
Niğde
İstikamet
Doğu
Batı
Kuzey batı
Kuzey
Kuzey doğu
Uzaklık (km)
69
487
236
367
198
İlin İdari DurumuKaynak: TÜİK
İlçesi
Akdeniz
Mezitli
Toroslar
Yenişehir
Anamur
Aydıncık
Bozyazı
Çamlıyayla
Erdemli
Gülnar
Mut
Silifke
Tarsus
Toplam
Belediye Sayısı
1
3
6
2
3
1
3
2
11
5
2
9
6
54
Köy Sayısı
8
15
32
8
37
10
14
10
49
41
90
66
129
508
İlçelerin Yüzölçümü (km²)Kaynak: TÜİK
İlçesi
Mersin (Merkez)
Anamur
Aydıncık
Bozyazı
Çamlıyayla
Erdemli
Gülnar
Mut
Silifke
Tarsus
Toplam
Yüzölçümü (km²)
1.772
1.280
410
625
675
2.078
1.769
2.554
2.666
2.024
15.853
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
MERSİN HAKKINDA GENEL BİLGİLER
26
Ekonomik Rapor 2013
Önemli Coğra BilgilerKaynak: Mersin Valiliği
Ovalar
Vadiler
Yaylalar
Akarsular
Göller
Baraj Gölleri
Göletler
Dağlar
Tepeler
Geçitler
Obruklar
Mağaralar
Şifalı SuKaynakları
Şelâle
Kıyı Uzunluğu
Bitki Örtüsü
İklimi
Mersin-Berdan ve Efrenk Ovaları, Silifke, Gilindire (Aydıncık) Ovaları, Anamur, Bozyazı, Ovacık-Eğribük Ovaları
Anamur, Erdemli, Göksu (Silifke), Tarsus
Anamur’da Kaş, Abanoz, Beşoluk, AkpınarAydıncık’da Söğüt, Göcüm, KaragölBozyazı’da Elmagözü, KozağacıErdemli’de Sorgun, Mühlü, Pınarbaşı,Avgadı (Aydınlar),Karakızderesi, Küçük Sorgun (Toros Köyü), Nohutlu, Güneyli, Küçükfındık, GüzelolukGülnar’da Bardat, Tersakan, BalyaranMersin (Merkez)’de Gözne, Fındıkpınarı, Soğucak, Bekiralanı, Mihrican, Ayvagediği (Fatih), Arslanköy, Kızılbağ (Güzelyayla), Sunturas (Çağlarca),Mut’ta Kozlar, Çivi, Söğütözü, Sertavul, Elmapınarı, Dağ PazarıSilifke’de Balandız, Gökbelen, Kırobası (Mara Köyü), UzuncaburçTarsus’da Gülek. Çamlıyayla’da Sebil, Atdağı
Berdan, Efrenk(Müftü), Lamas, Göksu, Dragon(Anamur)
Çamlıyayla’da krater göllerinin en büyüğü Çinili göl,Gülnar’da Kamışlı, Uzun, Çıplak,Silifke’de set gölü (Akgöl, Keklik, Paradeniz)
Tarsus’da Berdan, Gülnar’da Aygır, Mut’da Gezende,
Merkezde (Evcili Değirmendere, Tepeköy Gölpınarı), Tarsus’da (Çavuşlu Kaleönü)Erdemli’de (Karakız, Esenpınar)
Bolkar, Kümpet, Elma, Alamusa, Büyükeğri, Kızıl, Geven, Kayrak, Naldöken, Kabaklı, Karaziyaret, Tol, Sunturas,
Medetsiz, Balkalesi, Ayvagediği, Makamtepesi, Kaşkaya
Sertavul, Gülek
Cennet, Cehennem, Kanlıdivane
Anamur: Köşekbükü, Çukurpınar (Düden), Üğü, Bicikli Aydıncık: Aynalı Göl (Mavi Göl)Bozyazı: ÇaltıÇamlıyayla: Mehribakan, Hacı Sarının,Saydibi, KarainMut: Dereköyü Kuzeyi, Sason Kanyonu Mağaraları, Gökden Kapız Bölgesi Mağaraları, Çayırharman, Karıkoca,Karain, Kıravga, Alaoda,Silifke: Cennet Çöküğü ,Cehennem Çukuru, Astım- Dilek, Ekizin Düdeni, Sumaklı DüdenTarsus: Eshab-I Kehf
Gülnar’da Kafesin Suyu, Mut’da Hocantı, Tarsus’ta Akçakoca ve Keşbükü, Silifke’de Saparca,Mersin’de Güneysu-Güneyyolu ,
Gülnar’da (Ilısu Köyünde Düşensu), Tarsus Şelalesi,
326 Km.
Kıyı ile 500-600 m. yükseklik arasında görülen maki, Akdeniz Bölgesinin yaz ve kış yeşil kalan tipik bitki topluluğudur. Defne, yabani zeytin, keçi boynuzu, mersin, zakkum, kozayemiş, böğürtlen, kuşburnubu kuşakta doğal olarak yetişmektedir. Makilerden sonra ormanlar başlar. Meşe 100-1000 m., kızılçam 100-1200 m., karaçam 1500 m., sedir ve ardıç ise 2000 m. yüksekliklerde yetişir. 2500 m.’den sonra çalılıklara ve otlaklara rastlanır.
Mersin’in kıyı kesiminde yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlı Akdeniz iklimi, iç kesimlerdeve yükseklerde kara iklimi görülür.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
MERSİN HAKKINDA GENEL BİLGİLER
27
Ekonomik Rapor 2013
Yaban Hayatı Koruma Alanları Kaynak: Mersin Valiliği
Anamur
Çamlıyayla
Mut
Silifke
Tarsus
Kızılaliler Keklik Koruma Alanı (4.500 Ha.)
Cehennemdere Yaban Keçisi Koruma Alanı (27.000 Ha.)
Kestel Dağı Yaban Keçisi Koruma Alanı (1.961 Ha.)
Hisar ve Gedik Dağı Yaban Keçisi Koruma Alanı (4.763 Ha.), Göksu Deltası Su Kuşları Koruma Alanı (4.350 Ha.)
Karabucak Turaç Koruma Alanı (1.635 Ha.) Hopur-Topaşır Dağkeçisi Koruma Alanı (9.014 Ha.)
2013 Yılı Mersin Meteorolojik Değerleri Kaynak: Meteoroloji Genel Müdürlüğü
Aylar
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
OrtalamaSıcaklık ºC
En YüksekSıcaklık ºC
En DüşükSıcaklık ºC
Aylık AçıkGün Sayısı
OrtalamaDeniz SuyuSıcaklığı ºC
Ortalama Nisbi
Nem %
ToplamYağış
Miktarı(mm)
Yağışlı GünSayısı
AylıkMaksimum
Yağış Miktarı(mm)
11,5
13,9
16,4
19,2
23,7
27
29,7
31
26,9
21,4
19,4
12,4
19
21,9
28,5
31,2
31,5
34,3
35,4
35,7
35,5
29,4
28,8
21,1
0,8
6,1
5,8
11,9
16,4
19,6
23,5
25,3
20,5
12,7
9,6
1
6
4
4
11
9
15
20
26
22
24
12
17
17
16,5
16,5
18,5
22,1
25,8
28,4
30,2
28,5
24,9
21,3
17,6
56
61,2
52,1
53,4
67,1
65
62,6
62,9
54,4
39,6
51,2
39,1
50,9
58,8
17,1
36,1
42,7
13,6
*
*
31,8
34,7
8,2
27,9
11
11
5
7
3
3
*
*
3
4
5
6
20,6
12,1
8,1
15,5
24,6
8,2
*
*
31,5
32
6,1
20
*Yağış yoktur.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
nüfus
2012 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi kapsamındaki sayım sonuçlarına göre 1.682.848 kişi olan Mersin nüfusu 2013 yılında yıllık ‰ 13,53'lük nüfus artış hızı ile 1.705.774 kişiye yükselmiştir. Nüfusun 849.548'ini erkek, 856.226'sını ise kadınlar oluşturmaktadır. Ülkemiz nüfusunun %2,2'si İlimiz de ikamet etmektedir. İlimiz toplam nüfusu ile Türkiye'nin 10. büyük ilidir. Nüfus yoğunluğu olarak ifade edilen bir kilometrekareye düşen kişi sayısı, Türkiye genelinde 100 iken nüfus yoğunluğunun en fazla olduğu illerin sıralamasında Mersin 110 kişi ile 20. sırada yer almaktadır. İlimiz yıllık nüfus artış hızı ile iller arasında 2012 yılındaki 35. sıradaki yeri 2013 yılında 28. sıraya yükselmiştir.
Toplam Nüfus
İl ve İlçe Merkezleri
Belde ve Köyler
Nüfus Yoğunluğu
Yıllık Nüfus Artış Hızı(‰)
Toplam Nüfus
İl ve İlçe Merkezleri
Belde ve Köyler
Nüfus Yoğunluğu
Yıllık Nüfus Artış Hızı(‰)
Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemine Göre Nüfus Sonuçları
75.627.384
58.448.431
17.178.953
98
12,01
1.682.848
1.327.870
354.978
109
8,90
76.667.864
70.034.413
6.633.451
100
13,7
1.705.774
1.705.774
-
110
13,53
Türkiye
Mersin
Kaynak: TÜİK
*İl, ilçe, belediye, köy ve mahallelere göre nüfuslar belirlenirken: Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü tarafından, ilgili mevzuat ve idari kayıtlar uyarınca Ulusal Adres Veri Tabanı (UAVT)nda yerleşim yerlerine yönelik olarak yapılan; idari bağlılık, tüzel kişilik ve isim değişiklikleri dikkate alınmıştır. Bu kapsamda, 6360 ve 6447 sayılı kanunlar ile düzenlenen ve bu kanunlar uyarınca ilk mahalli idareler genel seçimlerinde yürürlüğe girecek olan idari bağlılık ve tüzel kişilik değişiklikleri ile 5393 sayılı Yasa'nın 8 inci ve 11 inci maddelerine göre alınan ve söz konusu Kanun gereğince ilk mahalli idareler seçimlerinde uygulanacak olan birleşme ve katılmalar, belediye ve köy tüzel kişiliğinin kaldırılmasına ve bir beldenin köye dönüştürülmesine dair kararlar, Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığı'nın 421 sayılı Kararına istinaden, NVİGM tarafından 1 Aralık 2013 tarihi itibarıyla Ulusal Adres Veri Tabanı'na yansıtıldığı için, 2013 ADNKS sonuçları belirtilen değişiklikleri içermektedir.
2012 2013*
Cinsiyete Göre Nüfusun İlçeler Bazında DağılımıKaynak: TÜİK
*Nüfus yoğunluğu Merkez ilçe (Akdeniz, Mezitli, Toroslar ve Yenişehir) olarak değerlendirilmiştir. Merkez ilçede km²'ye düşen kişi sayısı 527'dir.
2012 2013
Akdeniz
Anamur
Aydıncık
Bozyazı
Çamlıyayla
Erdemli
Gülnar
Mezitli
Mut
Silifke
Tarsus
Toroslar
Yenişehir
Toplam
141.612
31.562
6.207
13.336
4.400
64.509
13.132
74.126
31.079
57.460
158.278
138.537
103.864
838.102
139.545
31.048
6.050
13.221
4.376
64.535
13.301
77.268
31.455
56.778
160.337
137.883
108.949
844.746
281.157
62.610
12.257
26.557
8.776
129.044
26.433
151.394
62.534
114.238
318.615
276.420
212.813
1.682.848
140.916
31.977
5.824
13.375
4.469
65.163
13.221
77.742
31.314
57.764
160.032
138.950
108.801
849.548
138.467
31.082
5.649
13.220
4.312
65.063
13.230
80.740
31.379
56.911
161.371
138.708
116.094
856.226
279.383
63.059
11.473
26.595
8.781
130.226
26.451
158.482
62.693
114.675
321.403
277.658
224.895
1.705.774
-6,3
7,1
-66,1
1,4
0,6
9,1
0,7
45,8
2,5
3,8
8,7
4,5
55,2
13,5
*
47
26
47
13
63
17
*
25
44
158
*
*
110
İlçeler Erkek Kadın Toplam
Nüfus
Artış Hızı
(‰)
Nüfus
Yoğunluğu
(km²/kişi)Erkek Kadın Toplam
NÜFUS
31
Ekonomik Rapor 2013
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
TOPLUMSAL ve KÜLTÜREL YAPI
32
Ekonomik Rapor 2013
2013 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi sonuçlarına göre Yenişehir ve Mezitli ilçesi nüfus artış hızının en fazla artış gösterdiği ilçeler arasında yer alırken Aydıncık ve Akdeniz ilçesi ise nüfus azalışı gösteren ilçelerdir.
Son beş yıllık dönemde İlimizde 0-14 yaş grubu yani çalışma çağına gelmemiş nüfus ve 15-24 yaş grubu arasındaki genç nüfusun toplam nüfus içerisindeki payının azaldığı gözlenmektedir. Söz konusu dönemde 15-64 yaş grubunda bulunan çalışma çağındaki nüfusun toplam nüfus içerisindeki payının arttığı görülmektedir. 2013 yılında önceki yıla göre çalışma çağındaki nüfus 16.598 kişi artmıştır. 2009-2013 döneminde 65 yaş ve üzeri nüfusun toplam nüfus içerisindeki payındaki artışın devam ettiği gözlenmektedir.
Erkek Kadın
90+
85-89
80-84
75-79
70-74
65-69
60-64
55-59
50-54
45-49
40-44
35-39
30-34
25-29
20-24
15-19
10-14
05-09
0-4
8 6 4 2 0 0 2 4 6 8x10000
2013 Yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçlarına Göre Mersin İli Nüfus PiramidiKaynak: TÜİK
Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçlarına Göre İlçelere Göre Ortanca YaşKaynak: TÜİK
2012 2013
Akdeniz
Anamur
Aydıncık
Bozyazı
Çamlıyayla
Erdemli
Gülnar
Mezitli
Mut
Silifke
Tarsus
Toroslar
Yenişehir
Toplam
21,3
34,8
33,2
33,1
38,6
31,6
34,0
33,1
32,8
34,6
29,3
28,7
31,8
30,3
27,0
36,3
35,3
34,2
40,4
32,0
37,9
33,7
33,6
35,7
30,4
29,3
32,9
31,3
26,6
35,6
34,2
33,7
39,5
31,8
36,0
33,4
33,2
35,2
29,9
29,0
32,4
30,8
26,5
35,3
34,3
33,7
39,7
32,0
34,7
33,3
33,1
35,2
29,5
29,0
32,1
30,6
27,4
36,9
36,5
35,1
42,0
32,6
39,1
34,1
34,3
36,3
30,8
29,5
32,7
31,7
26,9
36,1
35,4
34,4
40,8
32,3
36,9
33,7
33,6
35,7
30,2
29,2
32,4
31,2
İlçeler KadınErkek Toplam KadınErkek Toplam
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
NÜFUS
33
Ekonomik Rapor 2013
Adrese dayalı nüfus kayıt sistemi nüfus sayımı sonuçlarına göre, Türkiye genelinde 2012 yılında 30,1 olan ortanca yaş 2013 yılında artış göstererek 30,4 olmuştur. Ortanca yaş erkeklerde 29,8 iken, kadınlarda 31olarak gerçekleşmiştir. İlimizde ise ortanca yaş 2012 yılında 30,8 iken 2013 yılında 31,2'ye yükselmiştir. Ortanca yaş erkeklerde 30,6 iken, kadınlarda 31,7'dir. İlimiz ilçelerinde ortanca yaşın en yüksek olduğu ilçe Çamlıyayla iken en düşük olduğu ilçe ise Akdeniz'dir.
Adrese dayalı nüfus kayıt sistemi nüfus sayımı sonuçlarına göre, 2009-2013 döneminde İlimizde çocuk yaş grubundaki (0-14) nüfusun toplam nüfus içerisindeki payındaki azalışın devam ettiği 2013 yılında %24,6 seviyesine gerilediği görülmektedir. 2009 yılında İlimiz toplam nüfusunun %17,2'sini oluşturan genç nüfusun(15-24) payının 2013 yılında %15,8'e gerilediği görülmektedir. Çalışma çağındaki nüfusun (15-64) toplam nüfus içerisindeki payı 2012 yılında %67,8 iken 2013 yılında 0,1 puan artarak %67,9 seviyesine ulaşmıştır. 2009 yılında yaşlı nüfus(65 ve üzeri) toplam nüfusun %6,5'ini oluştururken, 2013 yılında bu oran %7,5'e yükselmiştir. Doğurganlık düzeyinin azalması yaşlı nüfusun payını arttırdığı görülmektedir.
25,8%
25,6%
25,4%
25,2%
25,0%
24,8%
24,6%
24,4%
24,2%
24,0%
2009 2010 2011 2012 2013
Mersin İli 0-14 Yaş Grubundaki Nüfusun İl Nüfusu İçerisindeki PayıKaynak: TÜİK
67,95%
67,90%
67,85%
67,80%
67,75%
67,70%
67,65%
67,60%
2009 2010
Mersin İli 15-64 Yaş Grubundaki Nüfusun İl Nüfusu İçerisindeki PayıKaynak: TÜİK
17,5%
17,0%
16,5%
16,0%
15,5%
15,0%
2009 2010 2011 2012 2013
Mersin İli 15-24 Yaş Grubundaki Nüfusun İl Nüfusu İçerisindeki PayıKaynak: TÜİK
7,6%
7,4%
7,2%
7,0%
6,8%
6,6%
6,4%
6,2%
6,0%
5,8%
2009 2010 2011 2012 2013
Mersin İli 65 ve Daha Üzeri Yaş Grubundaki Nüfusun İl Nüfusu İçerisindeki PayıKaynak: TÜİK
2011 2012 2013
Dönemler İtibariyle Mersin İlinin Net Göç ve Net Göç HızıKaynak: TÜİK
Dönemler
2008-2009
2009-2010
2010-2011
2011-2012
2012-2013
Aldığı Göç
48.377
50.430
51.328
46.721
51.468
Verdiği Göç
49.209
51.739
54.630
53.523
55.482
Net Göç
-832
-1.309
-3.302
-6.802
-4.014
Net Göç Hızı(‰)
-0,51
-0,79
-1,98
-4,03
-2,35
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
TOPLUMSAL ve KÜLTÜREL YAPI
34
Ekonomik Rapor 2013
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
2013 Yılı ADNKS Sonuçlarına Göre Mersin'de İkamet Eden Nüfusun Nüfusa Kayıtlı Olduğu İllere Göre Dağılımı Kaynak: TÜİK
2012-2013 döneminde Türkiye genelinde 34 il göç alırken, 47 il göç vermiştir. Söz konusu döneminde İlimiz, Türkiye genelinde alınan 2.534.279 göçün %2,0'sini alırken, %2,2'sini ise vermektedir. Aldığı ve verdiği göç ile iller arasında 7. sırada yer almaktadır.Net göç hızına göre illerin sıralamasında, - ‰2,35'lik net göç hızı ile Mersin, Türkiye genelinde 46. sırada yer almaktadır. Bir başka ifade ile İlimizin aldığı göçten daha fazlasını verdiği görülmektedir. Ancak 2011-2012 dönemine göre net göç hızının yavaşladığı gözlenmiştir. 2013 yılı adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçlarına göre; Mersin'de ikamet eden nüfusun kayıtlı olduğu İllere göre dağılımı incelendiğinde; Mersin'de ikamet eden nüfusun önemli bir kısmını Mersin'e kayıtlı olanların oluşturduğu, nüfus kaydı Şanlıurfa ve Diyarbakır'da olanların ise takip ettiği görülmektedir. Söz konusu dönemde nüfus kaydı Mersin'de olup başka İllerde ikamet edenlerin İllere göre dağılımı incelendiğinde; İlimiz nüfusuna kayıtlı olanların önemli bölümü İlimizde yaşarken; İstanbul ve Adana'nın ise Mersin'den sonra en çok ikamet edilen iller arasında yer aldığı görülmektedir.
Türkiye'de göç eden 1000 kişiden 2'si ilimizden göç etmiştir. İlimiz 0-14 yaş arasındaki ve 35-39 yaş arasındaki tüm yaş gruplarında pozitif yönlü bir net göçe sahipken, ağırlıklı olarak 15-29 arasındaki yaş grupları olmak üzere 45-64 arasındaki yaş gruplarında aldığı göçten daha fazlasını vermektedir.
Mersin%59
Diğer İller%18
Şanlıurfa %4
Diyarbakır %4
Adana %3
Adıyaman %3
Mardin %2
Bitlis %2
Siirt %2
Hatay %2
Malatya %1
2013 Yılı ADNKS Sonuçlarına Göre Mersin'e Kayıtlı Nüfusun İkamet Ettiği İllere Göre Dağılımı
İstanbul %4
Adana %4
Ankara %2
Antalya %2
İzmir %1
Karaman %1
Konya %1
Hatay %1
Gaziantep %0,5
Kaynak: TÜİK
Mersin%77
Diğer İller%7
NÜFUS
35
Ekonomik Rapor 2013
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
2012-2013 Dönemi İllerin Verdiği GöçKaynak: TÜİK
400.000
350.000
300.000
250.000
200.000
150.000
100.000
50.000
0
İsta
nbul
İzm
irA
dana
Mers
inK
oca
eli
Şanl
ıurf
aO
rdu
Gaz
iant
epB
alık
esir
Van
Kay
seri
Ayd
ınM
uğla
Trab
zon
K.
Mar
aşEs
kişe
hir
Afy
onk
arah
isar
Zo
ngul
dak
Den
izli
Elaz
ığB
atm
anG
ires
unÇ
anak
kale
Kır
ıkka
leEd
irne
Bitl
isK
asta
mo
nuA
mas
yaA
ksar
ayK
ırkl
arel
iB
olu
Kar
abük
Düz
ceB
ingö
lH
akka
riSi
nop
Iğdı
rB
ileci
kB
artın Kili
sB
aybu
rt
450.000
400.000
350.000
300.000
250.000
200.000
150.000
100.000
50.000
0
İsta
nbul
İzm
irB
ursa
Mers
inA
dana
Gaz
iant
epSa
msu
nM
anis
aM
uğla
Eski
şehi
rVa
nSa
kary
aD
eniz
liSi
vas
Trab
zon
K.
Mar
aşEr
zuru
mÇ
ankı
rıEl
azığ
Bat
man
Küt
ahya
Ço
rum
Riz
eG
ümüş
hane
Adı
yam
anN
iğde
Yalo
vaK
arab
ükŞı
rnak
Am
asya
Sino
pB
itlis
Bur
dur
Kar
sSi
irt
Nev
şehi
rA
rtvi
nTu
ncel
iB
artın Kili
sB
aybu
rt
2012-2013 Dönemi İllerin Aldığı GöçKaynak: TÜİK
0-4
5-9
10-14
15-19
20-24
25-29
30-34
35-39
40-44
45-49
50-54
55-59
60-64
65+
Toplam
2.040
2.157
1.838
1.913
2.591
3.361
2.534
1.733
1.165
931
684
596
395
578
22.516
1.793
2.023
1.733
2.730
3.913
3.482
2.624
1.577
1.045
871
664
547
348
855
24.205
1.580
1.693
1.582
3.935
4.275
4.069
2.480
1.647
1.062
965
772
638
440
590
25.728
1.499
1.676
1.494
4.983
5.846
3.932
2.451
1.450
1.026
880
705
568
475
810
27.795
1.937
2.060
1.674
2.543
4.601
2.942
2.212
1.680
1.216
864
719
606
399
697
24.150
1.767
1.887
1.749
3.371
6.416
3.603
2.398
1.683
1.112
898
672
536
390
836
27.318
1.590
1.732
1.503
4.083
4.549
4.132
2.493
1.520
1.172
876
819
694
479
741
26.383
1.474
1.592
1.395
5.149
6.480
4.249
2.341
1.518
1.152
887
826
652
475
909
29.099
KadınErkekKadınErkekKadınErkekKadınErkekYaş Grubu
Aldığı Göç Verdiği Göç Aldığı Göç Verdiği Göç
2011-2012 2012-2013
Dönemler İtibariyle Mersin İlinin Cinsiyete ve Yaş Grubuna Göre Göç İstatistikleriKaynak: TÜİK
eğitim
TOPLUMSAL ve KÜLTÜREL YAPI
36
Ekonomik Rapor 2013
Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına göre, İlimizde 6 yaş ve üzeri yaş nüfusun, okuryazar nüfus oranı 2012 yılında %97,17 iken 2013 yılında %97,34’e yükselmiştir. Türkiye genelinde ise okuryazar nüfus oranı %95,78’den %96,04 seviyesine ulaşmıştır. Mersin 2013 yılında okuryazar nüfus oranı ile 2012 yılında 13. sıradaki yeri bir sıra yükselerek 12. sıraya yükselmiştir. 2012-2013 yıllarında arasında Mersin ilinde okuryazar erkek nüfus oranı %98,99’dan %99,04, okuryazar kadın oranı %95,38’den %95,67 seviyesine ulaşmıştır. Söz konusu dönemde kadın nüfusta okuryazarlık oranının daha hızlı arttığı gözlenmektedir.
Mersin İli Okuryazarlık Durumu (6 Yaş ve Üzeri)Kaynak: TÜİK
Toplam
Erkek
Kadın
Toplam
Erkek
Kadın
4,22
1,44
7
95,78
98,56
93
3,96
1,34
6,59
96,04
98,66
93,41
2012 2013
Okuma yazma bilmeyen oranı (%)
Okuma yazma bilen oranı (%)
2,83
1,01
4,62
97,17
98,99
95,38
2,66
0,96
4,33
97,34
99,04
95,67
2012 2013
Türkiye Mersin
Bitirilen Eğitim Düzeyi ve Cinsiyete Göre Mersin İli NüfusuKaynak: TÜİK
2012 2013
42.105
102.944
365.952
255.658
64.024
266.398
129.277
5.722
1.677
26.529
22
10
1.260.286
7.442
31.133
162.443
143.284
37.729
146.446
74.373
3.407
981
14.202
24,12
12,25
621.440
34.663
71.811
203.509
112.374
26.295
119.952
54.904
2.315
696
12.327
19,15
8,76
638.846
39.728
103.638
361.205
262.821
63.262
265.370
145.592
7.069
1.795
26.249
21,22
11,64
1.276.729
6.982
30.960
159.195
147.450
37.196
147.853
80.567
4.232
1.049
13.995
24,02
13,09
629.479
32.746
72.678
202.010
115.371
26.066
117.517
65.025
2.837
746
12.254
18,51
10,24
647.250
Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın
Okuma yazma bilmeyen
Okuma yazma bilen fakat bir okul bitirmeyen
İlkokul mezunu
İlköğretim mezunu
Ortaokul veya dengi okul mezunu
Lise veya dengi okul mezunu
Yüksekokul veya fakülte mezunu
Yüksek lisans mezunu
Doktora mezunu
Bilinmeyen
Lise veya dengi mezunu oranı (%)
Yüksekokul veya fakülte mezunu oranı (%)
Toplam
Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına göre 15 ve üzeri yaş grubunda bitirilen eğitim düzeyine göre İl nüfusunun dağılımı incelendiğinde; Lise veya dengi mezunu oranı 2012 yılında %22 iken 2013 yılında %21,22’ye gerilerken söz konusu yaş grubunda yüksekokul veya fakülte bitirenlerin oranı %10’dan %11,64’e yükselmiştir. Mersin lise veya dengi mezunu oranıyla, Türkiye genelinin sahip olduğu %21,68’lik oranın üzerinde olduğu gözlense de; yüksekokul veya fakülte bitirenlerin oranı ile Türkiye’nin %12,03’lük oranının altında kaldığı görülmektedir. İller sıralamasında lise veya dengi mezunu oranıyla 37. sırada yer alan İlimiz, yüksekokul veya fakülte bitirenlerin oranı ile 17.sıradadır.
Bitirilen Eğitim Düzeyi (15+)
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
İlimizde eğitim faaliyetleri Milli Eğitime bağlı çeşitli kademedeki okullar, Sağlık Bakanlığı’na bağlı Sağlık Meslek Liseleri ikisi özel olmak üzere üç üniversite kanalıyla yürütülmektedir. İl genelinde toplam 788’i resmi ve 53’üi özel olmak üzere 841 ilköğretim okulu, 97’i genel, 18’i özel, 17 meslek lise, 149’u meslek okulu bulunmaktadır.
Eğitim Seviyesine Göre Okullaşma Oranı³ Kaynak: T. C. Milli Eğitim Bakanlığı
Brüt (%)
Mersin
Net (%)
2012-2013
Brüt (%) Brüt (%)
2013-2014
Türkiye
Toplam
Erkek
Kadın
Toplam
Erkek
Kadın
Toplam
Erkek
Kadın
Toplam
Erkek
Kadın
İlköğretim
Ortaöğretim
GenelOrtaöğretim¹
Mesleki veTeknikOrtaöğretim²
Not: (1) Genel Lise, Anadolu Lisesi, Anadolu Öğretmen Lisesi, Fen Lisesi, Sosyal Bilimler Lisesi, Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi ve Özel Liseler. (2) İmam Hatip Lisesi, Anadolu İmam Hatip Lisesi, Mesleki ve Teknik Liseler, Özel Eğitim Meslek Liseleri ve Özel Meslek Liseleri. (3) Ortaokul brüt okullaşma oranları hesaplanırken Açık Öğretim Ortaokulu öğrencileri dahil edilmiştir. Ortaöğretim de ise brüt ve net okullaşma oranları hesaplanırken Açık Öğretim Lise öğrencileri dahil edilmiştir.
2013-2014 Öğretim Yılı Okullara Göre Öğretmen ve Öğrenci DurumuKaynak: İl Milli Eğitim Müdürlüğü
149
97
18
17
788
53
1.122
ÖğretmenSayısı
4.098
2.533
355
321
13.059
930
345
21.641
47.643
45.403
2.390
2.322
233.678
7.026
338.462
Meslek Okulları
Genel Lise
Özel Lise
Meslek Lisesi (Özel)
İlköğretim Okulları (Resmi)
İlköğretim Okulları (Özel)
Diğer Öğretmen
Toplam
ÖğrenciSayısı
Okul Sayısı
EĞİTİM
37
Ekonomik Rapor 2013
Brüt (%) Net (%)
2012-2013
Brüt (%) Brüt (%)
2013-2014
98,8
98,88
98,71
70,06
70,77
69,31
34,47
32,78
36,26
35,59
37,99
33,05
107,58
106,67
108,54
96,77
99,6
93,77
52,8
52,82
52,78
43,96
46,78
40,99
110,36
109,18
111,61
103,26
106,05
100,32
55,37
55,19
55,56
47,89
50,86
44,76
99,31
99,39
99,23
76,65
77,22
76,05
36,67
34,66
38,78
39,99
42,56
37,27
106,92
106,12
107,76
94,04
95,09
92,93
52,49
49,66
55,47
41,55
45,43
37,46
99,01
99,14
98,87
71,91
72,13
71,69
38,75
35,67
41,98
33,16
36,46
29,71
109,39
108,56
110,27
99,86
100,64
99,04
54,28
51,29
57,41
45,58
49,34
41,64
99,46
99,58
99,33
77,42
77,33
77,51
40,12
36,85
43,55
37,30
40,48
33,97
Türkiye de ilköğretimde net okullaşma oranı 2012-2013 öğretim yılında %98,8 iken 2013-2014 öğretim yılında %99,31’e, İlimizdeki oran %99,01 seviyesinden %99,46 seviyesine yükselmiştir. Ortaöğretimde ise Türkiye genelinde 2012-2013 öğretim döneminde %70,06 olan okullaşma oranı, 2013-2014 döneminde %76,65’e, Mersin’de ise %71,91 seviyesinden, %77,42’ye yükselmiştir. Söz konusu dönemlerde Türkiye genelinde genel ortaöğretimde net okullaşma oranı %33,47’den %36,67’e İlimizde ise %38,75’den %40,12’ye yükselmiştir. Mesleki ve teknik ortaöğretimde net okullaşma oranı Türkiye’de %35,59’dan %39,99’a, İlimizde ise mesleki ve teknik ortaöğretimdeki okullaşma oranı %33,16’dan, %37,30’a yükselmiştir. 2013-2014 öğretim döneminde İlimiz eğitim seviyelerine göre net okullaşma oranlarına göre mesleki ve teknik ortaöğretim hariç diğer tüm eğitim seviyelerinde Türkiye genelinin üzerinde oranlara sahip olduğu görülmektedir.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
TOPLUMSAL ve KÜLTÜREL YAPIEkonomik Rapor 2013
2013-2014 Öğretim Yılı İlçeler Bazında İlköğretim Eğitim Seviyesinde Okul, Öğrenci, Öğretmen Sayısı* Kaynak: İl Milli Eğitim Müdürlüğü
Okul Sayısı Öğrenci Sayısı
97
65
33
84
14
6
17
2
27
9
24
28
71
477
488
Şehir Köy Toplam
Akdeniz
Yenişehir
Mezitli
Toroslar
Anamur
Aydıncık
Bozyazı
Çamlıyayla
Erdemli
Gülnar
Mut
Silifke
Tarsus
2013-2014 Dönemi Toplam
2012-2013 Dönemi Toplam
Şehir Köy ToplamÖğretmen
Sayısı
-
-
10
7
35
2
10
8
78
25
48
54
87
364
359
97
65
43
91
49
8
27
10
105
34
72
82
158
841
847
45.961
30.418
16.013
39.640
5.117
1.242
2.837
327
8.508
1.389
5.198
7.618
39.122
203.390
203.990
-
-
693
669
2.640
119
926
563
10.623
1.880
3.352
5.985
9.864
37.314
38.468
45.961
30.418
16.706
40.309
7.757
1.361
3.763
890
19.131
3.269
8.550
13.603
48.986
240.704
242.458
2.376
1.844
938
2.189
540
95
245
79
1.345
224
543
960
2.611
13.989
10.804
*Resmi ve özel okulları kapsamaktadır.
İlçe Adı
38
195
304
259
318
375
421
506
651
308
312
2013-2014 öğretim döneminde eğitim seviyesine göre okul başına düşen öğrenci sayıları incelendiğinde; Mersin ilinde okul başına düşen öğrenci sayısı tüm eğitim seviyelerinde Türkiye genelinin üzerinde olduğu, şube başına düşen öğrenci sayısı ilkokulda Türkiye geneli ile aynı seviyede olduğu geri kalan tüm eğitim seviyelerinde Türkiye genelinin altında kaldığı, öğretmen başına düşen öğrenci sayısı ile genel ortaöğretimde Türkiye geneli ile aynı düzeyde olduğu diğer eğitim düzeylerinde Türkiye genelinin altında kaldığı, derslik başına düşen öğrenci sayısı ile ise genel ortaöğretimde Türkiye genelinin üzerinde geriye kalan tüm eğitim seviyelerinde ise Türkiye ile aynı seviyede olduğu görülmektedir.
Eğitim Seviyesine Göre Okul, Şube, Öğretmen ve Derslik Başına Düşen Öğrenci SayısıKaynak: İl Milli Eğitim Müdürlüğü
İlkokul
Ortaokul
İlkokul
Ortaokul
Eğitim Seviyesi
22
27
22
25
23
21
22
21
24
22
19
18
16
17
16
16
20
20
14
13
2013-2014 Öğretim Yılı
Okul Şube Öğretmen
29
29
29
31
29
33
29
29
Derslik
Türkiye
Mersin
Türkiye
Mersin
Türkiye
Mersin
Türkiye
Mersin
OrtaöğretimToplam
GenelOrtaöğretim
Mesleki ve TeknikOrtağöğretim
Ortaöğretim
İlköğretim + Ortaokul
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
2013-2014 Öğretim Yılı İlçeler Bazında Ortaöğretim Eğitim Seviyesine Göre Öğrenci SayısıKaynak: İl Milli Eğitim Müdürlüğü
Akdeniz
Yenişehir
Mezitli
Toroslar
Anamur
Aydıncık
Bozyazı
Çamlıyayla
Erdemli
Gülnar
Mut
Silifke
Tarsus
2013-2014 Dönemi Toplam
2012-2013 Dönemi Toplam
İlçe Adı
5.696
7.553
3.853
7.278
1.839
187
1.000
154
3.779
463
1.342
3.318
8.941
45.403
48.770
Genel LiseÖğrenci Sayısı
12.254
3.744
3.428
6.733
1.820
158
284
34
3.629
705
1.524
3.258
10.072
47.643
43.667
Meslek LiseleriÖğrenci Sayısı
417
1.745
783
280
76
-
-
-
241
-
-
122
1.048
4.712
2.957
Özel LiseÖğrenci Sayısı
18.367
13.042
8.064
14.291
3.735
345
1.284
188
7.649
1.168
2.866
6.698
20.061
97.758
95.394
Toplam
2013-2014 eğitim-öğretim yılında İlimizde ilköğretimde 841 adet okulda, 240.704 adet öğrenci eğitim görürken, 13.989 öğretmen görev yapmaktadır. 2012-2013 öğretim yılı verileri ile kıyaslandığında okul sayısı ve öğrenci sayısında azalış olurken, öğretmen sayısı artış olduğu gözlenmektedir. Söz konusu eğitim döneminde ilçeler bazında ilköğretim okullarında okul başına düşen öğrenci sayısı en yoğun olduğu ilçeler merkezde yer alan sırasıyla Akdeniz, Yenişehir, Toroslar, Mezitli ilçeleri olduğu gözlenirken söz konusu ilçeleri Tarsus takip etmektedir. İlçelerde okul başına düşen öğrenci sayısının en az olduğu ilçeler Çamlıyayla ve Gülnar’dır. İlçeler bazında öğretmen başına düşen öğrenci sayısının en yoğun olduğu ilçeler sırasıyla Akdeniz, Tarsus, Mezitli ve Toroslar iken öğretmen başına düşen öğrenci sayısının en düşük olduğu ilçe Çamlıyayla’dır.
EĞİTİM
39
Ekonomik Rapor 2013
2013-2014 öğretim yılında İlimizde genel lise öğrenci sayısı bir önceki öğretim yılına göre 3.367 azalarak 45.403’e gerilerken, meslek liseleri öğrenci sayısı 3.976 artarak 47.643’e, özel lise öğrenci sayısı 1.755 artarak 4.712’ye yükselmiştir. Söz konusu dönemde ortaöğretim eğitim seviyesinde en fazla öğrenci artışının meslek liselerinde olduğu görülmektedir.
2013-2014 Öğretim Yılı Çıraklık ve Kalfalık Eğitimi Görenlerin DurumuKaynak: İl Milli Eğitim Müdürlüğü
Akdeniz
Anamur
Erdemli**
Mut
Silifke
Tarsus
2013-2014 Toplam
2012-2013 Toplam
Eğitim Veren İlçeler
1.550
200
211
128
152
537
2.778
3.262
ÇırakÖğrenci
214
24
255
180
194
316
1.183
1.394
KalfaÖğrenci
74
7
183
11
17
25
317
244
ÖğretmenSayısı*
*Öğretmen sayılarına idareci sayısı dahildir.**Erdemlide çıraklık ve kalfalık eğitimi veren öğretmen sayısına Erdemli Mimar Sinan Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezi öğretmen sayısı da eklenmiştir.
2013-2014 öğretim yılında Çıraklık Eğitim Merkezlerinde çırak öğrenci sayısı bir önceki öğretim yılına göre 484 öğrenci azalarak 2.778’e, kalfa öğrenci sayısı 211 azalarak 1.183’e gerilemiştir.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
TOPLUMSAL ve KÜLTÜREL YAPIEkonomik Rapor 2013
40
2013-2014 Öğretim Yılı Meslek Okullarının İlçelere Göre Dağılımı Kaynak: İl Milli Eğitim Müdürlüğü
Endüstri Meslek Lisesi
Teknik Lise
Anadolu Teknik Lise
Anadolu Meslek Lisesi
Anadolu Denizcilik Meslek Lisesi
Çok Programlı Lise (Erkek Tek. Bağlı)
Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezi
Tarım Meslek Lisesi
Kız Meslek Lisesi
Anadolu Kız Meslek Lisesi
Meslek Lisesi
Anadolu Teknik Lise
Kız Teknik Lise
Çok Programlı Lise(Kız Tek.Bağlı)
Ticaret Meslek Lisesi
Anadolu Ticaret Meslek Lisesi
Anadolu İletişim Meslek Lisesi
Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi
Çok Programlı Lise (Tic.Turz. Bağlı)
Adalet Meslek Lisesi
İmam Hatip Lisesi
Anadolu İmam Hatip Lisesi
Kız Anadolu İmam Hatip Lisesi
İşitme Engelliler Meslek Lisesi
Sağlık Meslek Lisesi
Özel Eğitim İş Uygulama Okulu
Toplam
Okul Türü
2
1
2
-
1
1
-
-
2
2
-
1
-
-
3
2
-
-
1
1
2
2
1
-
1
1
26
3
2
2
1
-
2
-
-
1
1
-
1
1
-
1
1
1
-
-
-
2
-
-
1
-
-
20
2
1
2
-
-
-
-
-
1
-
-
1
-
-
-
-
-
1
-
-
1
1
-
-
-
1
11
1
1
1
-
-
-
-
-
1
1
-
1
-
-
-
-
-
-
-
-
1
1
-
-
1
1
10
1
1
1
-
-
-
-
-
1
1
-
-
-
-
1
-
-
-
-
-
1
1
-
-
1
-
9
-
-
-
-
-
1
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
1
-
-
-
-
-
1
-
-
1
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
1
1
-
-
1
-
5
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
1
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
1
-
1
1
-
-
1
2
1
-
-
-
-
-
-
-
-
-
1
-
-
1
1
-
-
1
-
10
1
-
1
-
-
-
-
-
1
-
-
-
-
-
-
-
-
-
1
-
1
1
-
-
-
-
6
1
-
1
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
1
-
1
1
-
-
1
1
7
1
1
1
-
1
1
-
-
1
1
-
-
-
-
1
1
-
1
1
-
1
1
-
-
1
1
15
5
3
3
2
-
1
-
-
1
1
1
1
-
-
1
1
-
1
1
-
2
2
-
-
1
1
28
17
11
15
3
2
8
2
1
10
7
1
5
1
1
7
5
1
4
5
1
14
12
1
1
8
6
149
17
11
15
1
2
3
1
1
8
6
1
4
2
6
5
1
4
4
11
9
1
6
1
124
Ak
den
iz
Toro
slar
Yen
işeh
ir
Mezi
tli
An
am
ur
Ayd
ıncı
k
Bo
zyazı
Çam
lıya
yla
Erd
em
li
Gü
lnar
Mu
t
Silifk
e
Tars
us
2013-2
014
Top
lam
2012-2
013
Top
lam
2013-2014 öğretim yılında İlimizde yer alan meslek lisesi sayısı 2012-2013 eğitim dönemine göre 25 adet artarak 149’a yükselmiştir. Söz konusu dönemde ilçelere göre okul başına düşen öğrenci sayısının en fazla olduğu ilçe Toroslar, Akdeniz ve Erdemli ilçesi olduğu gözlenirken en az olduğu ilçe ise Çamlıyayla ve Bozyazı’dır.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
2013-2014 Öğretim Yılı Özel Okul DurumuKaynak: İl Milli Eğitim Müdürlüğü
Tarsus
Yenişehir
Özel Çağ Fen Lisesi
Özel Toros Fen Lisesi
83
189
Erdemli
Silifke
Tarsus
Tarsus
Toroslar
Yenişehir
Yenişehir
Yenişehir
Yenişehir
Yenişehir
Tarsus
Tarsus
Akdeniz
Anamur
Erdemli
Mezitli
Mezitli
Mezitli
Silifke
Tarsus
Tarsus
Tarsus
Toroslar
Yenişehir
Yenişehir
Yenişehir
Yenişehir
Yenişehir
Akdeniz
Toroslar
Yenişehir
Yenişehir
Akdeniz
Toroslar
Yenişehir
Ted Mersin Koleji Özel Lisesi
Silifke Özel Uğur Anadolu Lisesi
Özel Tarsus Toros Anadolu Lisesi
Özel Çağ Anadolu Lisesi
Özel Yıldırımhan Anadolu Lisesi
Özel Yıldırım Bayezıt Anadolu Lisesi
Özel İçel Koleji Anadolu Lisesi
Mersin Eğitim Vakfı Özel Toros Anadolu Lisesi
Özel Mersin Doğa Kanadolu Lisesi
Özel Çağ Lisesi
Özel Tarsus Amerikan Koleji
Özel Mersin Tarsus Organize Sanayi Bölgesi Meslek Lisesi
Özel Anamur Hızır Anadolu Sağlık Meslek Lisesi
Özel Erdemli Onay Anadolu Sağlık Meslek Lisesi
Özel Mersin Şifa Anadolu Sağlık Meslek Lisesi
Özel Onay Anadolu Sağlık Meslek Lisesi
Özel Deniz Anadolu Sağlık Meslek Lisesi
Özel Hızır Anadolu Sağlık Meslek Lisesi
Özel Çukurova Anadolu Sağlık Meslek Lisesi
Özel Tarsus Bilge Lokman Hekim Anadolu Sağlık Meslek Lisesi
Özel Tarsus Onay Anadolu Sağlık Meslek Lisesi
Özel Mersin Merkez Anadolu Sağlık Meslek Lisesi
Özel Pozcu Şifa Anadolu Sağlık Meslek Lisesi
Özel Yaşam Anadolu Sağlık Meslek Lisesi
Özel Yıldırımhan Anadolu Sağlık Meslek Lisesi
Özel Mersin Hızır Anadolu Sağlık Meslek Lisesi
Özel Mersin Deva Anadolu Sağlık Meslek Lisesi
Özel Neşeli Çocuklar Özel Eğitim Uygulama Merkezi (Okulu) (I.Kademe)
Özel Berrak Su Özel Eğitim Uygulama Merkezi (Okulu) (I.Kademe)
Özel Lodos Özel Eğitim Uygulama Merkezi (Okulu) (I.Kademe)
Özel Çatı Özel Eğitim Uygulama Merkezi (Okulu) (I.Kademe)
Özel Neşeli Çocuklar Özel Eğitim Uygulama Merkezi (Okulu) (II.Kademe)
Özel Berrak Su Özel Eğitim Uygulama Merkezi (Okulu) (II.Kademe)
Özel Lodos Özel Eğitim Uygulama Merkezi (Okulu) (II.Kademe)
Okul Adı
161
49
115
83
150
234
243
168
197
153
62
338
417
76
80
229
413
109
63
128
190
49
130
102
119
25
61
99
24
22
9
48
9
1
5
YenişehirÖzel Çatı Özel Eğitim Uygulama Merkezi (Okulu) (II.Kademe) 26
İlçe Öğrenci Sayısı
Yenişehir
Silifke
Yenişehir
Anamur
Anamur
Özel Yıldırımhan Burç Fen Lisesi
Silifke Özel Uğur Lisesi
Özel Mersin Doğa Lisesi
Özel Anamur İlkokulu
Özel Yıldırımhan Tekalan İlkokulu
58
10
36
54
128
YenişehirÖzel Yıldırımhan Fen Lisesi 61
EĞİTİM
41
Ekonomik Rapor 2013
Özel Mersin Bahçeşehir Anadolu Lisesi
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
Erdemli
Erdemli
Mezitli
Mut
Silifke
Silifke
Silifke
Tarsus
Tarsus
Tarsus
Tarsus
Tarsus
Toroslar
Toroslar
Yenişehir
Yenişehir
Yenişehir
Yenişehir
Yenişehir
Yenişehir
Yenişehir
Anamur
Anamur
Erdemli
Erdemli
Mezitli
Mut
Silifke
Silifke
Silifke
Tarsus
Tarsus
Tarsus
Tarsus
Tarsus
Toroslar
Toroslar
Yenişehir
Yenişehir
Yenişehir
Yenişehir
Yenişehir
Özel Erdemli Yıldırımhan İbrahim Gül İlkokulu
Ted Mersin Özel İlkokulu
Özel Mersin Gelecek İlkokulu
Özel Yıldırımhan Mutlu İlkokulu
Özel Taşeli İlkokulu
Silifke Özel Uğur İlkokulu
Özel Yıldırımhan Burak İlkokulu
Özel Tarsus Toros İlkokulu
Özel Çağ İlkokulu
Özel Tarsus Sağlık Eğitim Vakfı İlkokulu
Özel Yıldırımhan Eğitim Kurumları Bahar İlkokulu
Özel Tarsus İlkokulu
Özel Mersin Bahçeşehir İlkokulu
Odtü Geliştirme Vakfı Özel Mersin İlkokulu
Özel Toros İlkokulu
Özel Mersin Doğa İlkokulu
Özel Yıldırımhan Ali Yükselgüngör İlkokulu
Özel İçel İlkokulu
Özel Güney Gelişim İlkokulu
Özel Yıldırımhan Gülcihan Memiş İlkokulu
Özel Beyaz Kule İlkokulu
Özel Anamur Ortaokulu
Özel Yıldırımhan Tekalan Ortaokulu
Özel Erdemli Yıldırımhan İbrahim Gül Ortaokulu
Ted Mersin Özel Ortaokulu
Özel Mersin Gelecek Ortaokulu
Özel Yıldırımhan Mutlu Ortaokulu
Özel Taşeli Ortaokulu
Silifke Özel Uğur Ortaokulu
Özel Yıldırımhan Burak Ortaokulu
Özel Tarsus Sağlık Eğitim Vakfı Ortaokulu
Özel Yıldırımhan Eğitim Kurumları Bahar Ortaokulu
Özel Tarsus Toros Ortaokulu
Özel Çağ Ortaokulu
Özel Tarsus Ortaokulu
Odtü Geliştirme Vakfı Özel Mersin Ortaokulu
Özel Mersin Bahçeşehir Ortaokulu
Özel Yıldırımhan Ali Yükselgüngör Ortaokulu
Özel İçel Ortaokulu
Özel Güney Gelişim Ortaokulu
Özel Toros Ortaokulu
Özel Mersin Doğa Ortaokulu
139
275
143
68
44
66
98
69
224
198
244
76
298
185
344
321
332
74
177
73
28
46
159
147
219
110
75
41
74
98
204
252
65
178
37
124
202
396
70
126
295
264
Toplam 11.660
Okul Adı İlçe Öğrenci Sayısı
TOPLUMSAL ve KÜLTÜREL YAPIEkonomik Rapor 2013
42
2012-2013 öğretim yılında, Milli Eğitim Bakanlığı’ndan kurum açma ve öğretime başlama izni alarak faaliyet gösteren özel okulda, toplam 10.192 öğrenci öğrenim görürken, 2013-2014 öğretim yılında faaliyet gösteren özel okullarda öğrenci sayısı ise 11.660’dır.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
2013-2014 Öğretim Yılı Mersin Üniversitesi Öğrenci SayısıKaynak: T. C. Mersin Üniversitesi Rektörlüğü
3.587
1.945
1.924
312
1.136
159
326
2.187
357
1.191
151
41
444
653
201
1.196
312
107
79
234
711
110
643
29
1.581
271
2.428
466
298
1.321
3.081
745
250
37
256
5.155
231
34.155
Fen-Edebiyat Fakültesi
Mühendislik Fakültesi
İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi
Güzel Sanatlar Fakültesi
Tıp Fakültesi
Su Ürünleri Fakültesi
Eczacılık Fakültesi
Eğitim Fakültesi
Mimarlık Fakültesi
Turizm Fakültesi
Tarsus Teknik Eğitim Fakültesi
Tarsus Teknoloji Fakültesi
İletişim Fakültesi
Fen Bilimleri Enstitüsü
Sağlık Bilimleri Enstitüsü
Sosyal Bilimler Enstitüsü
Eğitim Bilimleri Enstitüsü
Güzel Sanatlar Enstitüsü
Devlet Konservatuarı
Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu
Sağlık Yüksekokulu
Takı Teknolojisi ve Tasarımı Yüksekokulu
Anamur Meslek Yüksekokulu
Aydıncık Meslek Yüksekokulu
Erdemli Meslek Yüksekokulu
Gülnar Meslek Yüksekokulu
Mersin Meslek Yüksekokulu
Mut Meslek Yüksekokulu
Silifke Meslek Yüksekokulu
Tarsus Meslek Yüksekokulu
Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu
Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu
Siifke Uygulamalı Teknoloji ve İşletmecilik Yüksekokulu
Tarsus Uygulamalı Teknoloji ve İşletmecilik Yüksekokulu
Erdemli Uygulamalı Teknoloji ve İşletmecilik Yüksekokulu
Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu
Denizcilik Meslek Yüksekokulu
Toplam
Birimler Öğrenci Sayısı
EĞİTİM
43
Ekonomik Rapor 2013
YÜKSEKÖĞRETİM
Mersin’de yüksek öğrenim alanında biri resmi (Mersin Üniversitesi), ikisi özel (Çağ, Toros Üniversitesi) olmak üzere üç üniversite ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi’ne bağlı Deniz Bilimleri Enstitüsü ile Selçuk Üniversitesi Silifke-Taşucu Meslek Yüksekokulu bulunmaktadır.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
1992 yılında kurulan Mersin Üniversitesi’nde toplam 13 fakülte, 5 enstitü, 18 yüksekokul bulunmaktadır. 2013-2014 öğretim yılında 34.155 öğrencinin öğrenim gördüğü Mersin Üniversitesi’nde 207’si Profesör, 131’i Doçent, 286’sı da Yardımcı Doçent olmak üzere toplam 1.474 öğretim elemanı görev yapmaktadır. Mersin Üniversitesi akademik personel sayısı bir önceki öğretim yılına göre %10, öğrenci sayısı ise %8,2 oranında artmıştır.
TOPLUMSAL ve KÜLTÜREL YAPIEkonomik Rapor 2013
44
2013-2014 Öğretim Yılı Mersin Üniversitesi Akademik Personel DurumuKaynak: T. C. Mersin Üniversitesi Rektörlüğü
207
131
286
223
131
437
59
1.474
Profesör
Doçent
Yardımcı Doçent
Öğretim Görevlisi
Okutman
Araştırma Görevlisi
Uzman
Toplam
SayısıUnvanı
2013-2014 Öğretim Yılı ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü Akademik Personel Ve Öğrenci DurumuKaynak: T. C. Orta Doğu Teknik Üniversitesi Deniz Bilimleri Enstitüsü
Ana Bilim Dalı
Kimyasal Oşinogra
Fiziksel Oşinogra
Deniz Jeolojisi ve Jeoziği
Deniz Biyolojisi ve Balıkçılık
Toplam
Toplam Araştırma Görevlisi
Prof.
2
1
-
2
5
4
Öğretim Üyesi Sayısı
Doç.
-
-
-
1
1
Öğrenci Sayısı
Yrd. Doç.
1
2
-
-
3
Toplam
3
3
-
3
9
Master
2
1
-
8
11
Doktora
1
6
-
5
12
Toplam
3
7
-
13
23
Erdemli’de bulunan ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü’nde; Fiziksel ve Kimyasal Oşinogra, Deniz Jeolojisi ve Jeoziği, Deniz Biyolojisi ve Balıkçılık Bölümleri mevcut olup, 9 öğretim üyesi bulunmakta ve 23 öğrenci öğrenim görmektedir.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
Selçuk Üniversitesi Silifke-Taşucu Meslek Yüksekokulu’nda, 31 öğretim üyesi bulunmakta ve 1.068‘i normal öğretim, 597’si ikinci öğretim olmak üzere toplam 1.665 öğrenci öğrenim görmektedir. 2013-2014 öğretim yılında toplam öğrenci sayısında bir önceki öğretim yılına göre %6 artmıştır.
EĞİTİM
45
Ekonomik Rapor 2013
2013-2014 Öğretim Yılı Selçuk Üniversitesi Silifke-Taşucu Meslek Yüksekokulu Akademik Personel DurumuKaynak: T. C. Selçuk Üniversitesi Silifke-Taşucu Meslek Yüksekokulu
Unvanı
Profesör
Yardımcı Doçent
Öğretim Görevlisi
Okutman
Uzman
Toplam
Sayısı
1
5
17
7
1
31
2013-2014 Öğretim Yılı Selçuk Üniversitesi Silifke-Taşucu Meslek Yüksekokulu Öğrenci DurumuKaynak: T. C. Selçuk Üniversitesi Silifke-Taşucu Meslek Yüksekokulu
Elektronik ve Otomasyon Bölümü
İnşaat Bölümü
Bitkisel ve Hayvansal Üretim Bölümü
Dış Ticaret
Yönetim ve Organizasyon Bölümü
Otel Lokanta ve İkram Hizmetleri Bölümü
Seyahat Turizm ve Eğlence Hizmetleri Bölümü
Normal Öğretim
150
136
81
213
79
185
136
88
1.068
Turizm Seyahat Hizmetleri
Turizm Rehberliği
İkinci Öğretim
73
117
12
166
28
110
88
3
597Toplam
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
2013-2014 Öğretim Yılı Çağ Üniversitesi Öğrenci DurumuKaynak: T. C. Çağ Üniversitesi Rektörlüğü
Fakülte ve Yüksekokul Adı
İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi
Fen Edebiyat Fakültesi
Hukuk Fakültesi
Meslek Yüksekokulu
Sosyal Bilimler Enstitüsü
Toplam
Öğrenci Sayısı
1.218
560
621
526
535
3.460
2013-2014 Öğretim Yılı Çağ Üniversitesi Akademik Personeli DurumuKaynak: T. C. Çağ Üniversitesi Rektörlüğü
Unvanı
Profesör
Doçent Dr.
Yardımcı Doçent Dr.
Doktor
Öğretim Görevlisi
Araştırma Görevlisi
Okutman
Toplam
Personel Sayısı
14
5
31
3
27
9
41
130
TOPLUMSAL ve KÜLTÜREL YAPIEkonomik Rapor 2013
46
1997’de Mersin ve Adana arasında Yenice’de kurulan ve Mersin’e 35 km. uzaklıkta olan Çağ Üniversitesi’nde, üç fakülte, bir yüksekokul ve bir enstitü bulunmaktadır. 2013-2014 öğretim yılında 3.460 öğrencinin eğitimini sürdürdüğü Çağ Üniversitesi’nde 14’ü Profesör, 5’i Doçent, 31’i Yardımcı Doçent olmak üzere toplam 130 akademik personel görev yapmaktadır. Çağ Üniversitesi öğrenci sayısı, 2013-2014 öğretim yılında bir önceki öğretim yılına göre %11 artarken, akademik personel sayısı ise %6 oranında azalmıştır.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
EĞİTİM
47
Ekonomik Rapor 2013
Toros Üniversitesi, 2010 yılında Mersin’de kurulan ikinci özel üniversite olarak, 2010-2011 öğretim yılında ilk öğrencilerini kabul ederek faaliyete geçmiştir. 2013-2014 öğretim yılında 19’u Profesör, 4’ü Doçent, 31’i Yardımcı Doçent olmak üzere toplam 107 akademik personel görev yapmakta olup, öğrenci sayısı ise 1.643’dür.
2013-2014 Öğretim Yılı Toros Üniversitesi Öğrenci DurumuKaynak: T. C. Toros Üniversitesi
Fakülte ve Yüksekokul Adı
Mühendislik Fakültesi
İktisadi İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi
Güzel Sanatlar Fakültesi
Meslek Yüksekokulu
Fen Bilimleri Enstitüsü
Sosyal Bilimler Enstitüsü
Toplam
Öğrenci Sayısı
343
291
196
243
85
485
1.643
2013-2014 Öğretim Yılı Toros Üniversitesi Akademik Personeli DurumuKaynak: T. C. Toros Üniversitesi
Unvanı
Profesör
Doçent Dr.
Yardımcı Doçent Dr.
Araştırma Görevlisi
Öğretim Görevlisi
Diğer
Toplam
Personel Sayısı
19
4
31
4
25
24
107
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
kültür
TOPLUMSAL ve KÜLTÜREL YAPI
48
Ekonomik Rapor 2013
Mersin İli MüzeleriKaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Müzeler
Müzelerde Bulunan Eser SayısıKaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Arkeolojik Eser
Etnoğrak Eser
Sikke
Mühür
Tablet
El Yazması
Fosil
Toplam
Sergilenen Eser
Mersin
5.731
889
24.110
421
0
0
2
31.153
2.331
Anamur
3.892
875
18.633
188
1
5
0
23.594
483
Silifke
3.633
1.530
16.176
98
0
0
0
21.437
2.166
Tarsus
4.224
1.297
16.637
170
0
6
0
22.334
1.950
Toplam
17.480
4.591
75.556
877
1
11
2
98.518
6.930
Mersin Müzesi
Mersin-Atatürk Evi Müzesi
Anamur Müzesi
Silifke Müzesi
Silifke-Atatürk Evi Müzesi
Narlıkuyu Mozaik Müzesi
Tarsus Müzesi
St. Paul Anıt Müzesi
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
KÜLTÜR
49
Ekonomik Rapor 2013
Mersin İli Ören YerleriKaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Toroslar Ören Yerleri
Mezitli Ören Yerleri
Bozyazı Ören Yerleri
Erdemli Ören Yerleri
Mut Ören Yerleri
Silifke Ören Yerleri
Tarsus Ören Yerleri
Anamur Ören Yerleri
Yumuktepe
Soli - Viranşehir (Soloi-Pompeipolis), Aydıncık Ören Yerleri Anıt Mezar (Dört Ayak), Kelenderis
Nagidos
Elaiussa-Sebaste (Ayaş) (Tiyatro, Agora, Büyük Hamam, Tapınak, Nekropol Alanı), Korykos Antik Kenti, Kızkalesi (Denizdeki Kale), Kanlıdivane
Alahan Manastırı, Al Oda, Adrassus (Balabolu)
Roma Tapınağı, Cambazlı Kilisesi, Aya Thekla Yeraltı Kilisesi (Meryemlik), Taşucu (Holmi), Liman Kalesi, Kilikya Afrodisiası, Demircili (Imbriogon), Anıtmezarları, Uzuncaburç (Diocaesarea)
Eski Cami- St. Paul Kilisesi, Aziz Paulus, St. Paul Kuyusu, Gözlükule, Donuktaş,Altından Geçme (Roma Hamamı), Kleopatra Kapısı (Deniz Kapısı), Onur Yazıtı (Yeni Hamam), Justiniaus Köprüsü (Baç Köprüsü), Tarsus Şelalesi ve Roma Mezarları, Cumhuriyet Alanı Antik Kenti, Roma Yapı Kalıntısı, Sağlıklı Köyü Antik Yolu ve Kapısı, Gülek Kalesi
Titiopolis, Eski Anamur (Anemurium)
Mersin İli Sit Alanlarının DağılımıKaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Arkeolojik Sit Alanı%91
TarihiSit Alanı%1
DoğalSit Alanı%7
KentselSit Alanı%1
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
TOPLUMSAL ve KÜLTÜREL YAPI
50
Ekonomik Rapor 2013
700.000
600.000
500.000
400.000
300.000
200.000
100.000
0
2011 2012 2013
2013 Yılı Mersin İli Müze ve Ören Yerleri İstatistikleriKaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Aylar
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
Toplam
YerliZiyaretçi
13.764
17.700
21.846
38.394
51.239
55.034
45.761
94.969
46.805
33.804
28.837
10.013
458.166
1.287
4.035
5.704
9.481
9.080
5.646
3.447
4.958
7.554
7.468
4.664
1.388
64.712
1.645
2.449
3.963
7.181
10.006
13.561
14.020
26.319
11.479
9.004
3.385
2.773
105.785
16.696
24.184
31.513
55.056
70.325
74.241
63.228
126.246
65.838
50.276
36.886
14.174
628.663
YabancıZiyaretçi
Müze KartlıZiyaretçi
ToplamZiyaretçi
Yıllar İtibariyle Müze ve Ören Yerleri Ziyaretçi SayısıKaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
600.000
500.000
400.000
300.000
200.000
100.000
0
2011 2012 2013
Yıllar İtibariyle Mersin İli Kütüphanelerinden Yararlanan Okuyucu SayısıKaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
KÜLTÜR
51
Ekonomik Rapor 2013
2013 Yılı Mersin İli Halk Ve Çocuk Kütüphanelerinde Bulunan Kitap ve Kütüphaneden Yararlanan Okuyucu SayısıKaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
İlçe
Akdeniz
Toroslar
Mezitli
Anamur
Bozyazı
Aydıncık
Gülnar
Mut
Silifke
Erdemli
Tarsus
Çamlıyayla
Toplam
HalkKütüphanesi
2
1
2
2
1
1
4
1
1
1
3
2
21
1
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
1
63.968
6.714
69.630
25.458
6.139
4.150
25.728
9.551
22.218
22.056
47.995
5.448
309.055
280.171
3.307
2.383
49.759
19.583
1.805
35.334
14.020
12.320
17.878
41.616
3.093
481.269
ÇocukKütüphanesi
KitapSayısı
OkuyucuSayısı
Mersin İli Kültürel DeğerleriKaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Kütüphane
Kültür Merkezi
Fuar ve Kongre Merkezi
Sinema
Tiyatro
Sanat Galerisi
Kamu
24
8
1
0
1
4
Özel
0
0
0
8
0
6
Toplam
24
8
1
8
1
10
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
sağlık
TOPLUMSAL ve KÜLTÜREL YAPI
52
Ekonomik Rapor 2013
İl Sağlık Müdürlüğü, bağlı birimleriyle koruyucu ve tedavi edici sağlık hizmetleri ve sağlık eğitim öğretim görevlerini yürütmektedir. Hastane ve sağlık merkezlerinde; ayakta ve yatarak tedavi hizmetleri, sağlık ocakları ve dispanserlerde de tedavi edici hizmetler verilmektedir. Bu kapsamda anne ve çocuk sağlığı hizmetleri, aşılar, aile planlaması, bulaşıcı hastalıkların önlenmesi, takibi ve çevre sağlığı hizmetleri yer almaktadır. Mersin’de, 12 Devlet, 1 Üniversite Hastanesi ve 11 adet Özel Hastane olmak üzere toplam 24 adet hastane ile sağlık hizmeti verilmektedir.
İlimiz Sağlık Personelinin Sayısal DağılımıKaynak: İl Sağlık Müdürlüğü, Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi, TÜİK
Uzman Hekim
Pratisyen Hekim
Diş Hekimi
Hemşire+Ebe
Sağlık Memuru
Eczacı
Toplam
SağlıkBakanlığı
705
747
136
3.401
1.855
38
6.882
408
94
286
578
480
8
1.854
210
193
-
316
140
-
859
1.323
1.034
422
4.295
2.475
46
9.595
ÖzelSektör Üniversite
2013Toplam
1.210
993
422
3.947
2.040
607
9.219
2012Toplam
2013 yılında İlimiz sağlık personelinin sayısal dağılımı incelendiğinde, uzman hekim sayısının 2012 yılına göre %9,3, hemşire sayısının %8,8 arttığı, diş hekimi sayısında bir değişim olmadığı gözlenmektedir. Söz konusu dönemde toplam sağlık personeli sayısının ise önceki yıla göre %4 arttığı görülmektedir.
Mersin İlindeki Sağlık Personellerinin DağılımıKaynak: İl Sağlık Müdürlüğü, Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi, TÜİK
10.000
9.000
8.000
7.000
6.000
5.000
4.000
3.000
2.000
1.000
0UzmanHekim
PratisyenHekim
Diş Hekimi Hemşire-Ebe SağlıkMemuru
Eczacı Toplam
20132012
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
İlimizdeki Yataklı Sağlık Kurumlarının Hizmetleri Kaynak: İl Sağlık Müdürlüğü
Mersin Ün. Tıp Fak. Ar. ve Uy. Hast.
Mersin Devlet Hastanesi
Toros Devlet Hastanesi
Mersin Kdn. Doğum ve Çocuk Hastlk. Hast.
Anamur Devlet Hastanesi
Aydıncık Devlet Hastanesi
Bozyazı Devlet Hastanesi
Erdemli Devlet Hastanesi
Gülnar Devlet Hastanesi
Mut Devlet Hastanesi
Silifke Devlet Hastanesi
Tarsus Devlet Hastanesi
Çamlıyayla Ent. Hastanesi
Sağlık Bakanlığı Toplam
Özel İmece Hastanesi
Özel Doğuş Hastanesi
Özel Yenişehir Hastanesi
Özel Olbamed Hastanesi
Özel Ömer Sayar Hastanesi
Özel Ortadoğu Hastanesi
Özel Vizyon Göz Merkezi
Özel Tarsus Kadın Doğum Hastanesi
Özel Forum Yaşam Hastanesi
Özel Anamur Anamed Hastanesi
Özel Tarsus Medicalpark Hastanesi
Özeller Toplam
Genel Toplam
2012
25.425
35.469
12.367
26.579
7.508
263
1.845
8.436
1.121
4.826
8.233
31.842
-
138.486
11.264
5.870
5.124
-
3.788
7.673
3.800
3.401
10.317
6.177
13.802
71.216
235.130
2013
20.673
32.269
14.055
26.059
6.563
62
1.572
10.104
1.028
4.581
9.784
31.132
10
137.219
11.940
5.878
6.132
3.810
3.732
8.577
0
3.009
11.223
6.806
12.409
73.516
231.408
Yatan Hasta Sayısı
2012
407
506
255
306
134
25
30
159
50
54
160
544
10
2.233
69
52
57
-
49
89
12
22
75
51
133
609
3.249
2013
407
506
250
306
134
25
30
159
50
54
142
544
10
2.210
87
52
87
51
46
100
12
22
96
57
133
743
3.360
Yatak Sayısı
2012
433.968
853.861
632.734
343.644
159.205
16.907
36.906
307.748
28.268
118.825
279.717
999.135
3.008
3.779.958
144.078
90.033
111.884
-
36.338
116.904
57.249
37.685
174.621
76.754
127.280
972.826
5.186.752
2013
565.035
968.756
738.923
428.615
154.966
11.015
30.724
343.668
30.669
127.474
239.291
989.893
13.191
4.077.185
143.627
88.970
125.750
65.684
37.452
112.604
60.598
35.544
176.837
76.641
110.309
1.034.016
5.676.236
Poliklinik Hasta SayısıKuruluşun Adı
SAĞLIK
53
Ekonomik Rapor 2013
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
TOPLUMSAL ve KÜLTÜREL YAPI
54
Ekonomik Rapor 2013
31.12.2013 Tarihi İtibariyle İlimizde Yataksız Sağlık Hizmeti Veren KurumlarKaynak: İl Sağlık Müdürlüğü
Yataksız Sağlık Kurumları
Aile Sağlığı Merkezi
Aile Hekimliği Birimi
Halk Sağlığı Laboratuarı
Sağlık Evi
Toplum Sağlık Merkezi
İlçe Sağlık Müdürlüğü
İl Ambulans Servisi Başhekimliği
Acil Sağlık Hizmeti İstasyonu
Adet
136
486
1
17
13
13
1
45
Hekim Sayısı
Hekim Başına Düşen Nüfus
Yatak Sayısı
Yatak Başına Düşen Nüfus
2012
2.625
641
3.249
518
2013
2.779
614
3.360
508
Yatak ve Hekim Sayısına Ait GöstergelerKaynak: İl Sağlık Müdürlüğü, TÜİK
Sağlık hizmetlerine erişimin önemli göstergeleri olan yatak ve hekim sayısı ile bunların nüfusa oranlarını incelediğimizde; yatak başına ve hekim başına düşen nüfusta iyileşmeler olduğu görülmektedir.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
31.12.2013 Tarihi İtibariyle İlimizde Bulunan Sağlık Kurumlarının DurumuKaynak: T. C. Mersin Valiliği Halk Sağlık Müdürlüğü, İl Sağlık Müdürlüğü, Mersin İli Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği
İlçe Sağlık Müdürlüğü
Üniversite Hastanesi
İl Ambulans Servisi Başhekimliği
Acil Sağlık Hizmetleri İstasyonu
Devlet Hastanesi
Özel Hastane
Özel Tıp Merkezi
Özel Dal Merkezi
Özel Diyaliz Merkezi
Özel Tüp Bebek Merkezi
Aile Sağlığı Merkezi
Aile Hekimliği Birimi
Sağlık Evi
Halk Sağlığı Müdürlüğü
Toplum Sağlığı Merkezi
Özel Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi
Özel Ağız ve Diş Sağlığı Polikliniği
Özel Ağız ve Diş Muayenehanesi
Halk Sağlığı Laboratuarı
İlçe Devlet Hastanesi(Entegre)
Özel Poliklinik
Özel Muayenehane
Özel Sağlık Kabinleri
1
1
-
4
2
3
1
5
1
1
22
85
-
1
1
1
12
94
1
-
5
24
8
1
-
1
3
1
1
-
-
-
-
7
19
1
-
1
-
1
12
-
-
-
-
-
1
-
-
2
1
-
-
-
-
-
1
3
-
-
1
-
-
-
-
-
-
-
-
1
-
-
2
1
-
-
-
-
-
4
8
-
-
1
-
-
1
-
-
-
-
-
1
-
-
1
-
-
-
-
-
-
1
4
1
-
1
-
-
-
-
1
-
-
-
1
-
-
4
1
-
-
-
1
-
14
38
3
-
1
-
3
15
-
-
-
6
1
1
-
-
4
1
-
-
-
-
-
5
9
1
-
1
-
-
-
-
-
-
-
-
1
-
-
4
-
1
1
1
1
-
10
40
-
-
1
-
2
11
-
-
-
6
1
1
-
-
2
1
-
-
-
-
-
4
18
2
-
1
-
-
4
-
-
-
-
-
1
-
-
4
1
1
-
-
1
-
11
33
4
-
1
-
-
14
-
-
-
3
-
1
-
-
7
1
3
1
2
2
-
24
94
3
-
1
-
1
32
-
-
-
6
-
1
-
-
4
1
-
1
-
1
-
20
77
2
-
1
-
-
3
-
-
-
1
1
1
-
-
4
-
2
2
2
2
-
13
58
-
-
1
3
5
28
-
-
2
21
2
Ak
den
iz
An
am
ur
Ayd
ıncı
k
Bo
zyazı
Çam
lıya
yla
Erd
em
li
Gü
lnar
Mezi
tli
Mu
t
Silifk
e
Tars
us
Toro
slar
Yen
işeh
ir
13
1
1
45
11
11
6
10
9
1
136
486
17
1
13
4
24
214
1
1
7
67
13
Top
lam
SAĞLIK
55
Ekonomik Rapor 2013
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
sosyal hizmetler
TOPLUMSAL ve KÜLTÜREL YAPI
56
Ekonomik Rapor 2013
Mersin Aile ve SosyalPolitikalar İl Müdürlüğü
Mersin Yetiştirme Yurdu
Mersin Sevgi Evleri Çocuk Yuvasıve Kız Yetiştirme Yurdu Müdürlüğü
Mersin Özürlü Bakım veRehabilitasyon Merkezi
Mersin Nihat Süzmen Bakım veRehabilitasyon Merkezi Müdürlüğü
Mersin Çocuk ve Gençlik Merkezi
Mersin Erkek Koruma Bakım veRehabilitasyon Merkezi
Mersin Kız SosyalRehabilitasyon Merkezi
Erdemli Huzurevi Müdürlüğü
Kadın Konukevi Müdürlüğü*
Tarsus Huzurevi
MTSO AkdenizToplum Merkezi Müdürlüğü
Halkkent Toplum Merkezi Müdürlüğü
Çilek Toplum Merkezi Müdürlüğü
Tarsus Toplum Merkezi Müdürlüğü
Şiddet Önleme ve İzleme Merkezi
Yeri
Mersin
Mersin
Mersin
Mersin
Mersin
Mersin
Mersin
Mersin
Mersin
Mersin
Tarsus
Mersin
Mersin
Mersin
Tarsus
Mersin
Kapasitesi
-
70
50
80
80
1.727
30
24
88
30
46
-
-
-
-
-
2013 Yılı Sonu İtibariyle İlimiz Sosyal Hizmetler Müdürlüğü’ne Bağlı Sosyal Hizmet Kuruluşlarının DurumuKaynak: T. C. Mersin Valiliği Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü
Mevcut
-
51
57
83
98
250
7
17
83
20
56
3.844
4.633
3.270
923
2.610
Hizmet Türü
Gündüzlü Kuruluş
Yatılı Kuruluş
Yatılı Kuruluş
Yatılı
Yatılı
Gündüzlü Kuruluş
Yatılı
Yatılı
Yatılı
Yatılı Kuruluş
Yatılı Kuruluş
Gündüzlü Kuruluş
Gündüzlü Kuruluş
Gündüzlü Kuruluş
Gündüzlü Kuruluş
Gündüzlü Kuruluş
Kuruluş Adı
*Çocuk dahil.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
SOSYAL HİZMETLER
57
Ekonomik Rapor 2013
31.12.2013 Tarihi İtibariyle İlimiz Diğer Sosyal Hizmet Kuruluşlarının DurumuKaynak: T. C. Mersin Valiliği Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü
4
215
1
37
24
1.284
8
494
3
156
-
-
-
-
-
-
1
35
-
-
1
35
6
263
9
341
1
22
3
195
-
-
3
100
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
1
44
-
-
-
-
-
-
6
143
2
96
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
4
82
3
100
1
24
1
84
1
48
2
69
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
1
100
Sayı
Kapasite
Sayı
Kapasite
Sayı
Kapasite
Sayı
Kapasite
Sayı
Kapasite
Sayı
Kapasite
Sayı
Kapasite
Sayı
Kapasite
Sayı
Kapasite
Sayı
Kapasite
Sayı
Kapasite
Sayı
Kapasite
Sayı
Kapasite
Akdeniz
Toroslar
Yenişehir
Mezitli
Anamur
Aydıncık
Bozyazı
Çamlıyayla
Erdemli
Gülnar
Mut
Silifke
Tarsus
Kreş ve GündüzBakım Evi
HuzureviÇocuk
Kulüpleri
Özürlü Bakım veRehabilitasyon
Merkezi
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
2013 Yılı Sonu İtibariyle İlçelere Göre Derneklerin DağılımıKaynak: T. C. Mersin Valiliği Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü
Akdeniz
Toroslar
Mezitli
Yenişehir
Anamur
Aydıncık
Bozyazı
Çamlıyayla
Erdemli
Gülnar
Mut
Silifke
Tarsus
Toplam
28
36
8
14
2
1
2
3
39
5
3
20
31
192
10
10
2
10
5
-
-
-
2
-
4
7
9
59
22
20
14
15
5
2
5
2
23
5
14
28
25
180
30
7
7
19
7
-
3
-
11
5
-
22
15
126
169
38
31
78
15
2
9
-
27
6
17
38
49
479
76
30
32
116
13
2
2
-
26
4
6
27
51
385
100
17
14
44
13
2
6
2
42
7
14
15
50
326
435
158
108
296
60
9
27
7
170
32
58
157
230
1.747
İlçeler CamiKamu
YararınaKurs /Okul Kültür Sosyal Spor Diğer Toplam
TOPLUMSAL ve KÜLTÜREL YAPI
58
Ekonomik Rapor 2013
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
SOSYAL GÜVENLİK ÇALIŞMALARI
59
Ekonomik Rapor 2013
sosyal güvenlik çalışmalarıMersin İli 4/A* Kapsamındaki İşyeri ve Zorunlu Sigortalı SayısıKaynak: T. C. Sosyal Güvenlik Kurumu
Daimi
Mevsimlik
Kamu
Özel
Erkek
Kadın
Toplam
26.395
4.578
730
30.243
30.973
147.686
52.790
18.740
181.736
155.683
44.793
200.476
49,34
39,32
82,49
42,56
47,94
44,00
47,08
27.462
4.705
649
31.518
32.167
152.916
49.817
13.669
189.064
157.583
45.150
202.733
52,58
43,44
103,68
46,74
51,58
47,02
50,57
İşyeriSayısı
Zorunlu Sigortalı
Sayısı
OrtalamGünlük
Kazanç (¨)İşyeriSayısı
Zorunlu Sigortalı
Sayısı
OrtalamGünlük
Kazanç (¨)
*Hizmet Akdine Tabi Çalışanlar
Mersin İli 4/A Kapsamındaki Sigortalıların DağılımıKaynak: T. C. Sosyal Güvenlik Kurumu
I- Aktif Sigortalılar
Zorunlu Sigortalılar
Çıraklar
Tarım
Kısmi Süreli Çalışan Sigortalılar
Y.dışı Topluluk Sigortalıları
II- Pasif Sigortalılar (Aylık Alanlar)
Malullük, Yaşlılık, Ölüm Sigortası
Malullük Aylığı Alanlar
Yaşlılık Aylığı Alanlar
Ölüm Aylığı Alanlar (Hak sahibi)
Ölüm Aylığı Alanlar (Dosya)
İş Kazası İle Meslek Hastalığı Sigortası
Sürekli İş Göremezlik Geliri Alanlar
Ölüm Geliri Alan (Hak sahibi)
Ölüm Geliri Alan (Dosya)
Toplam Aylık ve Gelir Alanlar (Dosya)
Toplam Aylık ve Gelir Alanlar (Kişi)
Aktif/Pasif Oranı
Sosyal Güvenlik Kapsamı
211.221
200.476
6.381
3.837
342
185
1.217
75.946
33.454
23.724
956
1.876
1.041
106.040
116.876
1,99
649.991
213.495
202.733
7.268
2.939
555
70
1.236
79.075
34.560
24.858
963
1.907
1.071
110.652
121.445
1,93
676.635
2012 2013
2012 2013
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
TOPLUMSAL ve KÜLTÜREL YAPI
60
Ekonomik Rapor 2013
Mersin İli 4/B* Sigortalıların DağılımıKaynak: T. C. Sosyal Güvenlik Kurumu
Aktif Sigortalılar
Aylık Alanlar
-Dosya
-Kişi
Yaşlılık
Malullük
Ölüm (Dosya)
Ölen Sigortalıların Hak sahipleri
Aktif/Pasif Oranı
Sosyal Güvenlik Kapsamı
1479 S.K.
46.622
34.959
49.290
24.546
311
10.102
14.331
1,33
316.697
2926 S.K.
41.927
5.586
6.515
4.186
100
1.300
2.229
7,51
137.051
Toplam
88.549
40.545
55.805
28.732
411
11.402
16.560
2,18
453.748
1479 S.K.
42.410
35.905
38.520
24.864
301
10.740
13.355
1,18
295.262
2926 S.K.
37.903
6.417
7.163
4.824
105
1.488
2.234
5,91
127.839
Toplam
80.313
42.322
45.683
29.688
406
12.228
15.589
1,90
423.101*Kendi Adına ve Hesabına Bağımsız Çalışanlar
2012 2013
Mersin İli 4/C* Sigortalılarının DağılımıKaynak: T. C. Sosyal Güvenlik Kurumu
Aktif Sigortalılar
Pasif Sigortalılar (Aylık Alanlar)
Dosya
Kişi
Yaşlılık
Malullük
Vazife Malulü
Ölüm (Dosya)
Ölen Sigortalıların Hak sahipleri
Vataniler
Aktif/Pasif Oranı
Sosyal Güvenlik Kapsamı
2012
53.718
40.458
43.809
31.022
623
168
8.645
11.996
1.211
1,33
225.290
2013
57.408
41.239
44.624
31.479
640
172
8.948
12.333
1.195
1,39
236.675*Kamu İdarelerinde Çalışanlar
Mersin İli Sosyal Güvenlik Kapsamındaki Kişi Sayısı ve Nüfusa OranıKaynak: T. C. Sosyal Güvenlik Kurumu
Yıllar
2011
2012
2013
İlin ToplamNüfusu
SosyalGüvenlik
KapsamındakiAktif Çalışan
Kişi Sayısı
AktifÇalışan Kişi
Sayısınınİl NüfusunaOranı (%)
SosyalGüvenlik
KapsamındaAylık AlanKişi Sayısı*
EmeklilerinNüfusaOranı
Sosyal GüvenlikKapsamındaBakmakla
Yükümlü TutulanKişi Sayısı**
BakmaklaYükümlü
Tutulanlarınİl Nüfusuna
Oranı
1.667.939
1.682.848
1.705.774
337.603
353.488
351.216
%20,24
%21,01
%20,59
200.008
216.490
211.752
%12
%12,86
%12,41
794.968
769.152
771.870
%47,7
%45,71
%45,25
*Sosyal Güvenlik kapsamında aylık alan kişi sayısına hak sahibi kişi sayısı dahildir.**Sosyal güvenlik kapsamında bakmakla yükümlü tutulanların (yararlanıcıların) sayısı tahmini olarak verilmiştir.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
SOSYAL GÜVENLİK ÇALIŞMALARI
61
Ekonomik Rapor 2013
Sosyal Güvenlik Kurumuna Kayıtlı İşyeri ve İstihdam GöstergeleriKaynak: T. C. Sosyal Güvenlik Kurumu
İşyeri Sayısı*
Türkiye
Mersin
Sigortalı Ücretli Çalışan Sayısı**
Türkiye
Mersin
Kayıtlı İstihdam Sayısı
Türkiye
Mersin
2012Aralık
1.538.006
30.973
2013Aralık
1.611.292
32.167
11/12
7,1%
6,0%
12/13
4,8%
3,9%
*4/A kapsamındaki işyeri sayılarını içermektedir.**4/A kapsamındaki zorunlu sigortalı sayılarını içermektedir.
Değişim (%)
11.939.620
200.476
12.484.113
202.733
8,2%
8,8%
4,6%
1,1%
17.569.585
339.412
18.068.430
337.675
5,9%
5,5%
2,8%
-0,5%
Sosyal Güvenlik Kurumu'na kayıtlı işyeri ve istihdam ile ilgili gelişmeler incelendiğinde; Türkiye genelinde Aralık 2012-2013 döneminde kayıtlı işyeri sayısı 73.286 artarak Aralık 2013 sonu itibariyle 1.611.292'ye ulaşmıştır. Türkiye genelinde kayıtlı işyeri sayısındaki 12 aylık dönemdeki artış %4,8 olurken, söz konusu oran bir önceki yıl için %7,1 seviyesindedir. İlimizde ise Aralık 2012-2013 döneminde kayıtlı işyeri sayısı 1.194 artarak Aralık 2013 sonu itibariyle kayıtlı işyeri sayısı 32.167'ye yükselmiştir. 12 aylık dönemdeki artış bir önceki sene %6,0 iken, Aralık 2013 döneminde %3,9 ile sınırlı kalmıştır. Türkiye genelinde olduğu gibi İlimizde de kayıtlı işyeri sayısındaki artış hızının yavaşladığı gözlenmektedir. Mersin ili Aralık 2013 itibariyle 32.167 adet işyeri ile Türkiye içerisinde %2'lik paya sahiptir. Söz konusu dönemde işyeri sayısı ile Türkiye'nin 9. büyük ilidir. Aralık 2013 tarihi itibariyle işyerlerinin %88'i mikro, %11'i küçük ve %1'i orta ölçekli işyerleridir.
2013 Yılı İşyeri Sayısına Göre İllerin DağılımıKaynak: T. C. Sosyal Güvenlik Kurumu
500.000
450.000
400.000
350.000
300.000
250.000
200.000
150.000
100.000
50.000
0
İsta
nbul
İzm
irA
ntal
yaK
oca
eli
Mers
inG
azia
ntep
Bal
ıkes
irA
ydın
Sam
sun
Hat
ayEs
kişe
hir
K.M
araş
Diy
arba
kır
Ord
uŞa
nlıu
rfa
Küt
ahya
Erzu
rum
Ço
rum
Ispa
rta
Kır
klar
eli
Bo
luEl
azığ
Van
Yalo
vaA
dıya
man
Am
asya
Nev
şehi
rN
iğde
Mar
din
Kır
ıkka
leB
artın
Kır
şehi
rB
atm
anÇ
ankı
rıB
itlis
Güm
üşha
neM
uşB
ingö
lK
ilis
Hak
kari
Bay
burt
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
TOPLUMSAL ve KÜLTÜREL YAPI
62
Ekonomik Rapor 2013
Türkiye genelinde Aralık 2012-2013 dönemi arasında 498.845 kişiyi bulan kayıtlı istihdam Aralık 2013 dönemi itibariyle 18.068.430 kişiye ulaşmıştır. 12 aylık dönemde bir önceki yılda kayıtlı istihdamdaki artış %5,9 iken 2013 yılında %2,8 olarak gerçekleşmiştir. Mersin'de ise Aralık 2012-2013 döneminde 1.737 kişi azalarak Aralık 2013 sonu itibariyle kayıtlı istihdam 337.675 kişiye gerilemiştir. 12 aylık dönem için kayıtlı istihdam önceki yıl %5,5 artış gösterirken; Aralık 2013 döneminde ise %0,5 azalmıştır. Kayıtlı istihdam azalışında kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar (4/b)sayısındaki gerileme etkili olmuştur. Aralık 2013 itibariyle İl bazında kayıtlı istihdamın dağılımında toplam istihdamın %59'unu oluşturan ilk on il arasında Mersin İlinin; %2 'lik pay ile 10. sırada yer aldığı görülmektedir.
2013 Aralık Sonu İşyeri Sayısının İşyeri Büyüklüğüne Göre DağılımıKaynak: T. C. Sosyal Güvenlik Kurumu
Mikro Ölçekli%88
Büyük Ölçekli%0
Orta Ölçekli%1
Küçük Ölçekli%11
2013 Aralık Ayı Kayıtlı İstihdamın İl Düzeyinde DağılımıKaynak: T. C. Sosyal Güvenlik Kurumu
Diğer İller%41
İstanbul%25
Mersin %2
Gaziantep %2
Adana %2
Konya %2
Kocaeli %3 Antalya %4Bursa %4
İzmir %6
Ankara %9
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
SOSYAL GÜVENLİK ÇALIŞMALARI
63
Ekonomik Rapor 2013
Aralık 2012-2013 döneminde Türkiye genelinde kayıtlı ücretli istihdam 544.493 kişi artarak 12.484.113'e ulaşmıştır. Kayıtlı ücretli istihdamındaki artış bir önceki 12 aylık dönemde %8,2 iken; bu yıl %4,6 seviyesindedir. İlimizde ise söz konusu 12 aylık dönemdeki kayıtlı ücretli sayısı 2.257 kişi artarak Aralık 2013 itibariyle 202.733 düzeyindedir. Bir önceki yılı kapsayan 12 aylık dönemde kayıtlı ücretli artışı %8,8 iken içinde bulunduğumuz 12 aylık dönemde artış %1,1'dir. İşyeri büyüklüğüne göre zorunlu sigortalıların dağılımı incelendiğinde; sigortalıların %36'sı mikro, %34'ü küçük, %23'ü orta, %7'si büyük ölçekli işletmelerde istihdam edilmektedir.
2013 Aralık Sonu İşyeri Büyüklüğüne Göre Zorunlu Sigortalıların DağılımıKaynak: T. C. Sosyal Güvenlik Kurumu
Küçük Ölçekli%34
Mikro Ölçekli%36
Büyük Ölçekli%7
Orta Ölçekli%23
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
67
TARIM, ORMANCILIK ve HAYVANCILIK Ekonomik Rapor 2013
tarım, ormancılık ve hayvancılık
Akdeniz Havza’sının içinde yer alan Mersin ili, 1.585.300 hektarlık yüzölçümü ile Türkiye’nin yüzölçümünün yaklaşık %2’sini oluşturmaktadır. İl yüzölçümünün %53’ünü orman arazisi, %25’ini tarım arazisi, %18’ini tarım dışı arazi oluştururken, %4’ünü de çayır ve mera arazisi oluşturmaktadır.
2013 Yılı Mersin İli Arazi VarlığıKaynak: T. C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
Arazi Nevi
Tarım Arazisi
Çayır ve Mera Arazisi
Orman ve Fidanlık
Tarım Dışı Araziler
Toplam
Alan (Hektar)
406.000
59.282
840.347
279.671
1.585.300
(%)
%25
%4
%53
%18
%100
Mersin İli Tarım Alanlarının DağılımıKaynak: T. C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
Tahıllar ve Diğer Bitkisel Ürünlerin Ekilen Alanı
Nadas Alanı
Sebze Bahçeleri Alanı
Meyveler, İçecek ve Baharat Bitkilerinin Alanı
Süs Bitkileri Alanı
Toplam Alan
Hektar
224.796
25.364
31.036
120.111
38
401.345
%
56,0%
6,3%
7,7%
29,9%
0,01%
Hektar
220.199
24.270
30.671
120.965
51
396.156
%
55,6%
6,1%
7,7%
30,5%
0,0%
Mersin ili tarım alanlarının önemli bölümü olan %55,6’sını tahıllar ve diğer bitkisel ürünlerin ekilen alanı, %30,5’inin meyveler, içecek ve baharat bitkilerinin alanı oluşturmaktadır. İlimiz Türkiye genelinde sahip olduğu tarım alanlarına göre 14. büyük ildir.
20132012
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
Mersin İli Tarım Alanlarının İlçelere Göre DağılımıKaynak: T. C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
Anamur
Aydıncık
Bozyazı
Çamlıyayla
Erdemli
Gülnar
Mut
Silifke
Tarsus
Akdeniz
Mezitli
Toroslar
Yenişehir
Toplam
9.733
1.916
4.864
2.095
6.651
74.159
23.108
34.849
58.819
608
1.649
1.249
498
220.199
2.607
2.980
553
417
7.299
730
1.758
2.168
508
0
2.607
1.694
949
24.270
1.103
479
339
311
5.845
74
2.128
3.736
11.640
3.506
1.277
149
86
30.671
5.340
275
1.382
1.970
13.280
6.228
39.683
9.758
23.931
8.662
4.170
3.905
2.382
120.965
0
0
0
0
5
0
0
0
37
3
6
0
0
51
18.782
5.651
7.138
4.793
33.080
81.190
66.676
50.511
94.934
12.779
9.709
6.998
3.915
396.156
Tahıllar veDiğer Bitkisel
ÜrünlerinEkilen Alanı
NadasAlanı
SebzeBahçeleri
Alanı
Meyveler, İçecek ve Baharat
BitkilerininAlanı
SüsBitkileri
AlanıToplam
Alan
2013 yılında ilçeler bazında tarım alanı ile en büyük paya sahip ilçeler %24’lük payla Tarsus, %20 ile Gülnar, %17 ile Mut, %13 ile Silifke ilçeleridir
Mersin İli Bitkisel Üretim Miktarlarının Ürün Gruplarına Göre DağılımıKaynak: T. C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
3.000.000
2.500.000
2.000.000
1.500.000
1.000.000
500.000
0
4.000.000
3.500.000
2013
4.500.000
5.000.000
2012
Meyveler(%41,5)
Meyveler(%42,3)
Sebzeler(%39,1)
Sebzeler(%39,9)
Tahıllar ve DiğerBitkisel Ürünleri
(% 18,7)
Tahıllar ve DiğerBitkisel Ürünleri
(% 18,6)
68
Ekonomik Rapor 2013
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
EKONOMİK YAPI
2013 yılı itibariyle İlimizdeki bitkisel üretim miktarının %42’sini meyveler, %39’unu sebzeler, %19’unu tahıllar ve diğer bitkisel ürünler oluşturmaktadır. 2013 yılında önceki yıla göre bitkisel üretim miktarı içerisinde meyve üretiminin payının arttığı, sebze ürünlerinde azalış olduğu ve diğer bitkisel ürünlerin payının ise korunduğu görünmektedir.
Mersin İli Bitkisel Üretim Miktarının Ürün Gruplarına Göre Dağılımı (Ton)Kaynak: T. C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
Ürün Grubu
Parfümeri-Eczacılık vb.Bitkiler-Sekerpancarı ve Yem Bitkileri Tohumları
Patates-Kuru Baklagiller-Yenilebilir Kök ve Yumrular
Saman ve Ot
Tahıllar
Tekstilde Kullanılan Ham Bitkiler
Yağlı Tohumlar
Kök ve Yumru Sebzeler
Meyvesi İçin Yetiştirilen Sebzeler
Diğer Sebzeler (Başka Yerde Sınıandırılmamış)
Üzüm
Üzüm (Diğer)
Muz-İncir-Avokado-Kivi
Turunçgiller
Diğer Meyveler-Taş Çekirdekliler ve Yumuşak Çekirdekliler
Zeytin ve Diğer Sert Kabuklular
Toplam
2012
20
42.863
194.632
491.825
24.367
39.583
66.942
1.557.085
79.022
224.305
12.168
159.090
825.279
411.010
137.794
4.265.985
2013
20
43.835
143.984
582.135
20.112
48.948
80.093
1.573.886
99.852
250.570
12.656
167.306
835.514
479.525
152.294
4.490.730
Değişim (%)
0,0%
2,3%
-26,0%
18,4%
-17,5%
23,7%
19,6%
1,1%
26,4%
11,7%
4,0%
5,2%
1,2%
16,7%
10,5%
5,3%
2013 yılında İlimizde yetiştirilen bitkisel ürünlerin üretim miktarları 2012 yılına göre %5,3 artış göstermiştir. Söz konusu dönemde özellikle tahıl ürünleri ile diğer meyveler-taş çekirdekliler ve yumuşak çekirdekli ürünlerin üretimindeki artış, saman ve ot ürün grubu ile tekstilde kullanılan ham bitkiler üretiminde azalış olduğu gözlenmektedir.
69
Ekonomik Rapor 2013
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
TARIM, ORMANCILIK ve HAYVANCILIK
70
Ekonomik Rapor 2013
2013 Yılı Mersin İli Bitkisel Üretim Alanları ve Üretim MiktarlarıKaynak: T. C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
Grup ve Ürünler
Parf.-Ecz. vb. Bitkiler-Ş. Pancarı ve Yem Bitkileri Tohumları
Fiğ (Dane)
Patates-Kuru Baklagiller-Yenilebilir Kök ve Yumrular
Bakla (Yemeklik)
Börülce
Fasulye (Kuru)
Mercimek (Yeşil)
Nohut
Patates (Diğer)
Saman ve Ot
Burçak (Yesil Ot)
Fiğ (Yeşil Ot)
Hayvan Pancarı
Korunga (Yeşil Ot)
Mısır (Hasıl)
Mısır (Silajlık)
Sorgum (Yeşil Ot)
Yonca (Yeşil Ot)
Tahıllar
Arpa (Diğer)
Buğday (Diğer)
Buğday (Durum)
Çavdar
Çeltik
Mısır (Dane)
Tritikale (Dane)
Tekstilde Kullanılan Ham Bitkiler
Pamuk (Kütlü)**
Pamuk (Lif)
Yağlı Tohumlar
Ayçiçeği (Yağlık)
Pamuk Tohumu (Çiğit)*
Soya
Susam
Yerfıstığı
Toplam
100
100
293.123
55
30
1.203
602
288.963
2.270
251.694
600
227.565
30
4.350
45
18.100
220
784
1.636.645
168.866
1.207.704
72.871
1.339
3.688
182.082
95
25.924
25.924
109.796
16.500
75.476
8.790
9.030
2.317.282
20
20
43.835
22
3
118
73
36.153
7.466
143.984
1.070
60.484
125
8.590
26
70.750
330
2.609
582.135
26.003
322.047
15.357
247
1.920
216.533
28
20.112
14.469
5.643
48.948
4.125
8.273
34.298
579
1.673
824.565
0,01%
0,02%
0,86%
0,28%
0,14%
0,06%
0,33%
7,14%
0,19%
-
1,96%
1,35%
0,10%
0,53%
0,01%
0,40%
0,56%
0,02%
1,55%
0,33%
1,79%
0,38%
0,07%
0,21%
3,67%
0,02%
0,89%
0,64%
0,64%
2,42%
0,27%
0,64%
19,05%
3,75%
1,18%
1,30%
Türkiye Üretimi İçerisindeki
Pay (%)Üretim(Ton)
Ekilen Alan(Dekar)
Tah
ılla
r ve
Diğ
er
Bit
kis
el Ü
rün
ler
*Çiğit, pamuk (lif) pamuk (kütlü)'un ekilen alanları aynıdır. **Kütlü pamuk alan ve üretimi toplama dahil edilmemiştir.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
EKONOMİK YAPI
71
Ekonomik Rapor 2013
Grup ve Ürünler
Kök ve Yumru Sebzeler
Soğan (Taze)
Soğan (Kuru)
Sarımsak (Taze)
Sarımsak (Kuru)
Pırasa
Turp (Bayır)
Turp (Kırmızı)
Meyvesi İçin Yetiştirilen Sebzeler
Domates (Sofralık)
Hıyar (Sofralık)
Acur
Biber (Salçalık)
Biber (Dolmalık)
Biber (Sivri)
Bamya
Patlıcan
Kabak (Sakız)
Balkabağı
Bezelye (Taze)
Fasulye (Taze)
Börülce (Taze)
Bakla (Taze)
Barbunya Fasulye (Taze)
Kavun
Karpuz
Diğer Sebzeler (Başka Yerde Sınıandırılmamış)
Karnıbahar
Brokoli
Lahana (Beyaz)
Lahana (Kırmızı)
Marul (Kıvırcık)
Marul (Göbekli)
Marul (Aysberg)
Ispanak
Pazı
Semizotu
Maydonoz
Roka
Tere
Nane
Toplam
21.735
3.598
3.756
569
292
12.689
190
15
251.185
87.038
18.248
1.420
20
8.756
38.851
5.161
16.826
10.208
117
5.949
19.110
300
13.405
770
5.499
19.507
40.863
4.370
3.329
1.946
2.176
10.277
6.137
4.487
4.589
20
464
2.319
83
60
606
313.783
80.093
5.249
10.351
780
116
61.670
332
20
1.573.886
816.752
165.835
2.137
16
32.188
220.420
2.088
96.121
51.820
308
4.620
28.743
150
8.487
716
21.175
122.310
99.852
13.038
6.747
9.343
6.376
25.670
16.381
10.967
6.563
20
557
3.170
80
82
858
1.753.831
2,51%
3,42%
0,54%
2,79%
0,13%
25,65%
1,70%
0,01%
6,69%
6,91%
9,45%
6,98%
0,00%
8,08%
23,29%
6,22%
11,62%
17,64%
0,32%
4,30%
4,55%
0,70%
21,09%
0,93%
1,25%
3,15%
5,72%
8,20%
19,47%
1,61%
4,61%
16,05%
7,72%
16,97%
2,98%
0,32%
7,84%
5,50%
0,89%
1,11%
6,07%
6,17%
Türkiye Üretimi İçerisindeki
Pay (%)Üretim(Ton)
Ekilen Alan(Dekar)*
Seb
zele
r
*Ekilen alana üretime birden fazla ekilişler ve örtüaltı üretim dahil edilmiştir.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
TARIM, ORMANCILIK ve HAYVANCILIK
72
Ekonomik Rapor 2013
Keçi Boynuzu 2.118 7.775 54,52%
Grup ve Ürünler
Üzüm (Sofralık-Çekirdekli)
Üzüm (Sofralık-Çekirdeksiz)
Üzüm (Kurutmalık-Çekirdekli)
Üzüm (Diğer)
Üzüm (Şaraplık)
Muz-İncir-Avokado-Kivi
Muz
Kivi
Avokado
İncir
Turunçgiller
Portakal (Washington)
Portakal (Yafa)
Portakal (Diğer)
Mandalina (Satsuma)
Mandalina (Clementin)
Mandalina (King)
Mandalina (Diğer)
Limon
Greyfurt (Altıntop)
Turunç
Diğer Meyveler-Taş Çekirdekliler ve Yumuşak Çekirdekliler
Elma (Golden)
Elma (Starking)
Elma (Amasya)
Elma (Grannysmith)
Elma (Diğer)
Armut
Ayva
Yenidünya
Şeftali (Nektarin)
Şeftali (Diğer)
Erik
Kayısı
Kiraz
Vişne
Kızılcık
Çilek
Böğürtlen
Dut
Nar
Trabzon Hurması
206.070
170.810
6.760
28.500
17.800
17.800
31.648
26.721
303
343
4.281
275.467
73.675
13.084
6.863
26.158
1.730
2.079
9.031
135.634
7.213
0
275.984
10.620
23.825
530
640
8.091
2.448
287
4.535
7.858
40.322
24.610
68.433
14.973
19
153
39.368
101
417
23.351
3.285
250.570
216.130
8.434
26.006
12.656
12.656
167.306
160.258
215
248
6.585
835.514
210.955
34.450
26.987
92.581
5.276
7.574
26.870
407.401
23.320
100
479.525
19.927
21.959
1.263
485
36.497
6.527
1.020
4.695
9.450
53.593
37.327
94.055
14.107
59
220
135.322
150
993
30.370
3.731
7,05%
13,22%
1,69%
5,57%
2,78%
2,78%
30,00%
74,38%
0,52%
15,51%
2,20%
22,70%
15,82%
47,57%
7,19%
15,82%
6,80%
79,27%
9,96%
56,09%
10,19%
3,86%
6,78%
2,41%
1,62%
0,51%
0,40%
6,29%
1,41%
0,73%
36,39%
12,79%
9,51%
12,22%
12,06%
2,85%
0,03%
1,86%
36,33%
3,81%
1,33%
7,93%
11,23%
Türkiye Üretimi İçerisindeki
Pay (%)Üretim(Ton)
Ekilen Alan*(Dekar)
Meyv
ele
r
Üzüm
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
EKONOMİK YAPI
73
Ekonomik Rapor 2013
Zeytin ve Diğer Sert Kabuklular
Zeytin (Sofralık)
Zeytin (Yağlık)
Badem
Ceviz
Antep Fıstığı
Toplam
402.678
138.433
242.097
7.966
9.163
5.019
1.209.647
152.294
35.536
100.675
8.835
5.938
1.310
1.897.865
5,71%
9,11%
7,83%
10,66%
2,80%
1,48%
10,41%
*Meyve alanları, plantasyon (toplu) alanlar olup, dağınık ağaçların alanları dahil edilmemiştir.
Grup ve Ürünler
Kesme Çiçekler
Lale
Gül (Kesme)
Çiçek Soğanları ve Diğer Süs Bitkileri
İç Mekan Süs Bitkileri
Dış Mekan Süs Bitkileri
Toplam
181.480
500
180.980
329.178
117.208
211.970
510.658
Türkiye Üretimi İçerisindeki
Pay (%)Üretim*(Adet)
Ekilen Alan*(m²)
Sü
s B
itk
ileri 20.705.800
650
20.705.150
5.560.913
3.917.988
1.642.925
26.266.713
2,02%
0,00%
24,82%
1,33%
10,85%
0,47%
1,82%
*Ekilen alan ve üretime; birden fazla ekilişler ve örtüaltı dahildir.
Mersin ili, arazi yapısı tarımsal çeşitlilik sunan, özellikle meyve üretiminde ülke ekonomisine önemli katkısı olan illerden biridir. Elverişli toprak yapısı, bitkisel üretimde sulu tarımın yaygınlığı, ılıman iklimi ve gelişmiş alt yapısı ile yüksek katma değerli ürünler yetiştirilmektedir. Türkiye sebze üretiminin %6,2’sini, meyve üretiminin %9,8’ini, tahıllar ve diğer bitkisel ürünlerin %1,3’ünü, süs bitkisi üretiminin ise%1,8’i toplamda ise Türkiye tarım ürünlerinin %3’ünü Mersin sağlamaktadır. Tarımsal üretim değeri ile Türkiye’nin yedinci büyük ilidir.
2013 yılında bitkisel üretim ürün grubu bazında İlimizde üretilen tahıllar ve diğer bitkisel ürünler grubunda yer alan tahılların Türkiye genelindeki tahıl üretiminde %1,6 ve yağlı tohumların %2,4’lük payı olduğu gözlenirken, ürün bazında ise İlimizdeki soya üretimi Türkiye’nin %19,1, nohut üretimi %7,1’ini oluşturmaktadır. Sebzeler grubunda ise İlimiz meyvesi için yetiştirilen sebzeler üretimi Türkiye genelindeki üretimin %6,7,diğer sebzeler (Başka Yerde Sınıandırılmamış) %5,7’sine sahiptir. Sebzeler grubunda yer alan ürünlerde ise Türkiye genelindeki pırasa üretiminin %25,7’si, sivri biber üretiminin %23,3’ü, taze baklanın %21,1’i Mersin kaynaklıdır. Meyveler grubunda ise Muz-İncir-Avokado-Kivi grubu Türkiye üretiminin %30’unu, Turunçgiller %22,7’sini oluşturmaktadır. Ürün bazında ise Türkiye king mandalina üretiminin %79,3’ü, muz üretiminin %74,4’ü, limon üretiminin %56,1’i, yafa portakal üretiminin %47,6’sı, çilek ve yeni dünya üretiminin %36,3’ü Mersin’de üretilmektedir. İlimiz Türkiye genelinde sahip olduğu %9,8’lik meyve üretimi payı ile birinci, %6,2’lik sebze üretimi payı ile dördüncü, turunçgil üretimi ile ikinci, %2’lik süs bitkisi üretimi ile 8. sırada yer almaktadır.
Bununla birlikte 2013 yılında ülkemiz greyfurt ihracatının %46,5’i, limon ihracatının %41,6’sı, portakal ihracatının %41,3’ü, mandarin ihracatının %36’sı toplamda narenciye ihracatının %40’ı Mersin rmaları tarafından gerçekleştirilmektedir. İlimiz rmaları tarafından gerçekleştirilen narenciye ihracatının Türkiye içerisindeki payı 2012 yılında %35 iken 2013 yılında payını 5 puan arttırdığı görülmektedir.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
TARIM, ORMANCILIK ve HAYVANCILIK
74
Ekonomik Rapor 2013
Mersin Firmalarının Gerçekleştirdiği Yaş Meyve Sebze İhracatıKaynak: AKİB
Ürün
Armut
Ayva
Bezelye
Biber
Çay
Çilek
Diğer baklagiller
Diğer sebzeler
Diğer taze meyveler
Domates
Elma
Erik
Fasulye
Greyfurt
Havuç, turp
Hıyar, kornişon
Hurma
Ispanak
İncir
Kabak
Karnabahar
Karpuz
Kavun
Kayısı
Kestane
Kiraz, vişne
Lahana
Limon
Mandarin
Mantar
Marul, hindiba
Maydanoz
Nar
Patates
Patlıcan
Pırasa
Portakal
Sarımsak
Soğan, şalot
Şeftali
Üzüm
Genel Toplam
Miktar (kg)
4.048.979
803.817
19.038
8.651.928
1.449
4.731.446
71.823
215.310
150.209
44.355.002
12.491.969
9.956.471
334.691
67.130.186
3.022.023
1.983.770
124.390
506.736
580.517
2.359.616
425.708
11.019.577
695.933
12.183.736
65.609
6.250.589
978.873
136.496.178
118.232.971
595
228.364
236.537
14.409.625
2.417.860
1.214.224
1.771.337
131.934.854
36.653
6.103.886
6.879.076
7.737.768
620.859.320
Tutar ($)
2.131.134
774.531
33.510
9.507.255
13.979
4.004.705
86.317
377.585
138.129
29.932.534
5.578.305
3.946.974
446.031
45.403.954
767.562
1.692.777
77.569
670.959
1.482.112
1.493.833
111.940
2.966.511
461.595
8.899.716
110.562
20.215.912
473.457
102.259.829
87.363.544
248
173.550
220.345
12.632.290
541.322
943.881
767.708
93.681.370
52.313
1.741.927
4.001.267
6.729.892
452.908.935
Miktar (kg)
2.375.115
1.129.251
12.504
7.152.539
580.063
3.084.699
323.576
217.752
359.118
37.960.681
24.989.464
7.909.859
276.482
65.645.102
2.252.085
2.325.836
121.790
369.029
1.166.412
5.705.537
189.424
6.854.108
908.004
8.794.926
149.885
4.975.715
869.196
166.973.611
193.564.298
2.948
217.995
108.435
28.855.475
5.102.170
1.159.561
5.216.014
119.640.370
22.279
16.153.143
9.531.249
10.709.078
743.954.777
Tutar ($)
1.660.892
1.068.351
14.990
8.948.664
2.194.924
3.617.776
353.155
438.870
302.080
30.968.964
10.641.854
3.738.380
429.365
43.182.786
618.991
2.543.823
461.165
492.424
3.113.433
4.430.167
96.700
2.881.166
614.545
10.702.896
313.804
16.583.857
401.586
125.851.077
127.278.639
3.211
150.980
148.950
21.765.407
1.776.252
1.220.430
2.314.610
75.077.159
45.779
6.708.482
6.135.115
11.071.513
530.363.211
Miktar
-41,3%
40,5%
-34,3%
-17,3%
39927,2%
-34,8%
350,5%
1,1%
139,1%
-14,4%
100,0%
-20,6%
-17,4%
-2,2%
-25,5%
17,2%
-2,1%
-27,2%
100,9%
141,8%
-55,5%
-37,8%
30,5%
-27,8%
128,5%
-20,4%
-11,2%
22,3%
63,7%
395,5%
-4,5%
-54,2%
100,3%
111,0%
-4,5%
194,5%
-9,3%
-39,2%
164,6%
38,6%
38,4%
19,8%
Tutar
-22,1%
37,9%
-55,3%
-5,9%
15601,6%
-9,7%
309,1%
16,2%
118,7%
3,5%
90,8%
-5,3%
-3,7%
-4,9%
-19,4%
50,3%
494,5%
-26,6%
110,1%
196,6%
-13,6%
-2,9%
33,1%
20,3%
183,8%
-18,0%
-15,2%
23,1%
45,7%
1197,5%
-13,0%
-32,4%
72,3%
228,1%
29,3%
201,5%
-19,9%
-12,5%
285,1%
53,3%
64,5%
17,1%
2012 2013 Değişim (%)
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
EKONOMİK YAPI
75
Ekonomik Rapor 2013
2012 Yılı En Fazla Yaş Meyve Sebze İhracatı Yapılan 10 ÜrünKaynak: AKİB
120.000
100.000
80.000
60.000
40.000
20.000
0
Lim
on
Gre
yfur
t
Do
mat
es
Kir
az-V
işne
Man
dar
in
Po
rtak
al
Nar
Bib
er
Kay
ısı
Üzü
m
2013 Yılı En Fazla Yaş Meyve Sebze İhracatı Yapılan 10 ÜrünKaynak: AKİB
140.000
100.000
80.000
60.000
40.000
20.000
0
Man
dar
in
Gre
yfur
t
Do
mat
es
Nar
Po
rtak
al
Lim
on
Kir
az-V
işne
Üzü
m
Kay
ısı
Elm
a
.000 $
.000 $
2013 Yılı Mersin Firmaları Tarafından Gerçekleştirilen Yaş Sebze Ürünleri İhracatının Türkiye İçerisindeki Payı (İlk 15 Ürün)Kaynak: AKİB
30,00%
25,00%
20,00%
15,00%
10,00%
5,0%
0,0%
Gre
yfur
t
Man
dar
in
Pır
asa
Eri
k
Po
rtak
al
Lim
on
Kay
ısı
Soğa
n
Şeft
ali
Elm
a
Türkiyeİçerisindeki
Payı (%)
Nar
Çile
k
Kab
ak
Çay
Bib
er
35,00%
40,00%
45,00%
50,00%
120.000
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
TARIM, ORMANCILIK ve HAYVANCILIK
76
Ekonomik Rapor 2013
Mersin İli Organik Tarımsal Üretim Miktarı (Ton)Kaynak: T. C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
Ürünler
Üzüm
Zeytin
Defne
Muz
Kayısı
Koca yemiş
Limon
Kekik
Nohut
Nar
Diğer
Toplam
2011
1.529
587
575
473
371
300
235
170
108
99
389
4.836
Ürünler
Üzüm
Muz
Kocayemiş (Doğadan toplama)
Zeytin
Yaban Mersini (Doğadan toplama)
Kayısı
Keçiboynuzu
Defne (Doğadan toplama)
Limon
Domates
Diğer
Toplam
2012
1.356,48
1.235,93
1.000,00
831,04
500,02
406,27
350,01
300,00
263,40
185,00
989,60
7.417,74
Mersin İli Organik Tarımsal Üretim VerileriKaynak: T. C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
Çiftçi Sayısı
Üretim Alanı (ha)
Üretim Miktarı (Ton)
2011
185
18.180
4.836
2012
200
13.668,74
7.417,74
Değişim (%)
8,1%
-24,8%
53,4%
Mersin’in Türkiyeİçerisindeki Payı
0,8%
3,4%
0,8%
2012 yılında Mersin'de organik tarımsal üretim miktarı önceki yıla göre %53,4 artarak 7.418 ton olarak gerçekleşmiştir. 2012 yılında İlimizdeki organik tarımsal üretimde %18,3'lük payla üzüm ilk sırada yer alırken, onu %16,7'lik payla muz, %13,5’lik payla kocayemiş takip etmektedir. Mersin; 2012 yılında organik tarım yapılan yetmiş dört il içerisinde üretim miktarı ile 21.sırada yer alırken, üretim alanına göre 8. sırada, çiftçi sayısına göre 26. sırada yer almaktadır.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
EKONOMİK YAPI
77
Ekonomik Rapor 20132
01
3 Y
ılı K
ulla
nıla
n T
arım
sal A
raç
ve G
ereç
leri
n M
ikta
rı (
Ad
et)
Kay
nak:
TÜ
İK
Trak
törl
er
Trak
tör
- İk
i Aks
lı (1
-10
Bg)
Trak
tör
- İk
i Aks
lı (1
1-2
4 B
g)
Trak
tör
- İk
i Aks
lı (2
5-3
4 B
g)
Trak
tör
- İk
i Aks
lı (3
5-5
0 B
g)
Trak
tör
- İk
i Aks
lı (5
1-7
0 B
g)
Trak
tör
- İk
i Aks
lı (7
0 B
g'D
en F
azla
)
Trak
tör
- Pa
letli
(T
ırtıl
lı)
Trak
tör
- Te
k A
kslı
(1-5
Bg)
Trak
tör
- Te
k A
kslı
(5 B
g'D
en F
azla
)
Biç
erd
öve
rler
Biç
erdö
ver
(0-5
Yaş
)
Biç
erdö
ver
(6-1
0 Y
aş)
Biç
erdö
ver
(11
-20
Yaş
)
Biç
erdö
ver
(21
Yaş
Ve
Üze
ri)
Diğ
er
Ale
t ve
Mak
inala
r
Dam
la S
ulam
a Te
sisi
Sırt
Pul
veri
zatö
rü
Kul
aklı
Trak
tör
Pullu
ğu
Elek
tro
pom
p
Yağm
urla
ma
Tesi
si
Kül
tüva
tör
Diğ
er
250 - - - 5
0
10
0 - - -
10
0 - - - - -
1.3
07
10
0
90
0
15
0
27 -
13
0
1.1
87
1.3
64
10
10
40
81
0
28
0 - - -
21
4 - - - - -
7.4
64
3.0
00
2.8
50
1.2
00
33
0 - 84
6.0
17
649 - - 2
0
50
52
0
15 - - 44 2 - 2 - -
3.8
20
23
0
3.0
00
50
0
75 - 15
2.8
06
1.3
55
- 15
40
1.0
00
30
0 - - - - - - - - -
4.0
35
2.5
00
75
0
45
0
25
0
5 80
2.3
42
4.5
82
- - -
1.9
32
25
0 - -
75
0
1.6
50
- - - - -
12.1
72
3.1
00
2.2
50
2.1
82
3.6
90
20
0
75
0
14
.01
5
1.8
60
- 13
67
1.4
65
31
5 - - - - - - - - -
6.1
95
85
0
3.2
20
1.3
20
60
0
50
15
5
10
.48
8
Akdeniz
439
1 10
15
36
0
53 - - - - - - - - -
5.4
00
25
0
3.0
00
42
0
1.5
00
15
0
80
3.7
93Anamur
157 - 2 - 5
2 1 - - -
10
2 - - - - -
6.0
26
4.7
50
1.2
00
35
41 - -
33
7Aydıncık
278 - 5 2
5
18
0
15 - - - 53 - - - - -
23.0
98
8.5
00
2.0
00
18
5
6.0
00
6.4
00
13
1.0
32Bozyazı
Çamlıyayla
Erdemli
Gülnar
Mezitli
Mut
1.6
98
- - 50
1.2
70
32
0
58 - - - 1 - - 1 -
12.8
10
6.4
50
2.5
50
1.8
00
1.6
30
60
32
0
9.3
51
7.9
12
- 97
36
8
5.2
78
1.1
12
56
8
70 -
41
9
15 7 2 2 4
24.1
73
4.8
56
4.5
22
5.3
72
28
6
28
12
6.3
25
28
.59
6
812 - 4 3
3
62
0
15
5 - - - - - - - - -
2.6
59
42
5
11
50
79
5
23
5
16
38
3.2
61
1.5
09
- - 21 782
706 - - - - - - - - -
4.4
55
3.48
2
374
395
92 -
112
2.72
9
Silifke
Tarsus
Toroslar
Yenişehir
22.8
65
11
15
6
67
9
13
.84
9
4.1
27
64
1
70
75
0
2.5
82
18 7 4 3 4
113.6
14
38
.49
3
27
.76
6
14
.80
4
14
.75
6
9.6
93
8.1
02
85
.95
4
Toplam
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
TARIM, ORMANCILIK ve HAYVANCILIK
78
Ekonomik Rapor 2013
Meyve Ürünlerinde Verim ve Meyve Veren Ağaç SayısıKaynak: T. C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
Kivi
Avokado
İncir
Portakal (Washington)
Portakal (Yafa)
Portakal (Diğer)
Mandalina (Satsuma)
Mandalina (Clementin)
Mandalina (King)
Mandalina (Diğer)
Limon
Greyfurt (Altıntop)
Turunç
Elma (Golden)
Elma (Starking)
Elma (Amasya)
Elma (Grannysmith)
Elma (Diğer)
Armut
Ayva
Yenidünya
Şeftali (Nektarin)
Şeftali (Diğer)
Erik
Kayısı
Kiraz
Vişne
Kızılcık
Dut
Nar
Trabzon Hurması
Keçi Boynuzu
Ağaç Başına
Ortalama Verim (kg)
Meyve Veren Yaşta
Ağaç Sayısı
MeyveVermeyen
YaştaAğaç Sayısı
Ağaç Başına
Ortalama Verim (kg)
Meyve Veren Yaşta
Ağaç Sayısı
MeyveVermeyen
YaştaAğaç Sayısı
20
69
62
127
98
100
117
109
122
117
127
174
56
80
83
76
38
69
53
48
53
51
50
57
38
49
34
33
39
34
39
56
10.940
3.287
116.250
1.473.343
484.133
272.408
703.197
40.078
54.766
318.242
3.178.875
164.921
1.800
275.934
270.558
50.658
12.850
605.431
121.501
22.487
78.001
149.262
1.057.089
425.384
1.224.160
278.440
1.885
8.140
25.275
741.173
109.137
136.402
3.914
3.869
46.407
230.238
47.142
43.322
107.014
4.376
16.996
33.113
986.165
49.262
100
90.393
80.665
200
7.700
145.770
39.674
3.420
28.646
99.460
359.905
243.477
350.891
127.954
1.120
500
1.680
489.952
6.096
19.072
20
70
56
131
90
143
121
123
134
130
128
169
56
79
83
66
41
59
51
47
52
48
49
60
76
47
28
27
39
47
34
58
10.940
3.537
116.654
1.613.408
384.433
189.308
763.207
42.878
56.616
206.242
3.182.810
138.175
1.800
251.134
264.348
19.258
11.750
618.326
127.477
21.534
90.103
194.882
1.098.519
624.560
1.231.765
296.998
2.085
8.140
25.655
649.773
109.737
133.012
3.914
3.459
54.263
213.973
46.242
39.071
84.014
17.876
12.646
47.113
1.102.260
46.512
100
66.373
27.125
200
6.500
108.535
37.958
3.300
43.441
116.510
403.144
244.363
323.646
118.316
920
500
1.780
546.292
5.696
15.072
*Örtüaltı dahildir.
2012 2013
2013 yılında meyve ürünlerinde ağaç başına düşen ortalama verim miktarına bakıldığında, portakal, mandalina, kayısı ve nar ürünlerinin ortalama verim miktarının 2012 yılına göre en fazla artış gösteren ürünler olduğu, elmanın ise en fazla azalış gösteren ürün olduğu gözlenmektedir.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
EKONOMİK YAPI
79
Ekonomik Rapor 2013
Üzüm (Sofralık-Çekirdekli)
Üzüm (Sofralık-Çekirdeksiz)
Üzüm (Kurutmalık-Çekirdekli)
Muz
Çilek
Böğürtlen
Ağaç Başına
Ortalama Verim(kg/da)
MeyveVeren
Alan(da)
Ağaç Başına
OrtalamaVerim(kg/da)
MeyveVeren
Alan (Da)
1.274
1.454
801
5.986
3.322
1.480
152.092
5.341
28.500
25.296
37.536
152
1.265
1.248
912
5.997
3.437
1.485
170.810
6.760
28.500
26.721
39.368
101
*Örtüaltı dahildir.
Zeytin ve Sert Kabuklu Meyve Veren Agaç SayısıKaynak: T. C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
Zeytin (Sofralık)
Zeytin (Yağlık)
Badem
Ceviz
Antep Fıstığı
Ağaç Başına
Ortalama Verim (kg)
Meyve Veren Yaşta
Ağaç Sayısı
MeyveVermeyen
YaştaAğaç Sayısı
Ağaç Başına
Ortalama Verim (kg)
Meyve Veren Yaşta
Ağaç Sayısı
MeyveVermeyen
YaştaAğaç Sayısı
28
17
31
48
5
2.043.521
3.847.590
276.006
132.604
257.745
2.231.098
3.716.813
87.977
69.074
137.125
16
25
30
43
5
2.247.634
4.072.767
294.006
137.191
249.625
2.201.016
5.446.744
79.675
69.109
122.525
*Örtüaltı dahildir.
2013 yılında zeytin ve sert kabuklu ürünlerde, zeytin (sofralık), ceviz ürünlerinde ağaç başına düşen ortalama verimin 2012 yılına göre azaldığı, zeytin (yağlık) ürününde ise artış olduğu görülmektedir.
2013 yılı itibariyle ilimizde bulunan örtü altı tarım alanları önceki yıla göre %5 oranında azalarak 155.538 dekar alandır. Örtüaltı tarım alanlarının %49’u plastik sera, %32’si yüksek tünel, %15’i alçak tünel, %4’ü ise cam seradır. İlimizdeki sera alanları ve seracılık faaliyetlerini incelediğimizde; plastik seranın sera çeşitleri içerisinde öne çıktığı ve bu nitelikteki seraların Anamur, Erdemli ve Tarsus ilçesinde yoğunlaştığı görülmektedir.
2012 2013
2013 yılında dekar başına düşen ortalama verim miktarında 2012 yılına göre en fazla artış çilekte, üzümde ise azalış olduğu gözlenmektedir.
2012 2013
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
TARIM, ORMANCILIK ve HAYVANCILIK
80
Ekonomik Rapor 2013
2013 Yılı Ekilen Sera Alanlarının İlçelere Göre Dağılımı (Dekar) Kaynak: T. C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
İlçeler
Akdeniz
Anamur
Aydıncık
Bozyazı
Erdemli
Gülnar
Mezitli
Mut
Silifke
Tarsus
Toroslar
Yenişehir
Toplam
Cam Sera
0
1.020
3.732
1.240
10
35
5
0
301
0
0
0
6.343
Plastik Sera
6.528
21.300
70
8.490
16.326
5
1.141
15
4.200
14.722
19
50
72.865
Yüksek Tünel
27.020
13.000
0
0
0
80
445,67
0
19
7.076
0
0
47.641
Alçak Tünel
0
2.000
0
285
115
0
40
0
85
19.400
0
0
21.925
Toplam Ekilen Alan
33.548
37.320
3.802
10.015
16.451
120
1.631
15
4.605
41.198
19
50
148.774
Yıllar İtibariyle Sera Alanlarının Niteliklerine Göre DağılımıKaynak: T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
100,000
80,000
60,000
40,000
20,000
0Toplam Alan
(Dekar)Plastik Sera
(Dekar)Cam Sera(Dekar)
Yüksek Tünel(Dekar)
Alçak Tünel(Dekar)
Dekar
120,000
140,000
160,000
180,000 2011
2012
2013
2013 yılı itibariye İlimizde örtü altı ekim alanı 148.774 dekardır. Söz konusu alanların niteliklerine göre dağılımında %49'u plastik sera, %32'si yüksek tünel, %14,7'si alçak tünel, %4,3'ü cam seradır. 2013 yılında örtü altı ekim alanları 2012 yılına göre %4,4 azalmıştır. Söz konusu azalışta, plastik sera alanları etkili olmuştur.
Mersin ilinde örtüaltı ekim alanlarının en yoğun olduğu ilçeler, Tarsus, Anamur, Akdeniz ve Erdemli ilçeleridir. Söz konusu ilçeler, toplam örtüaltı ekim alanlarının %86,4'ünü oluşturmaktadır.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
EKONOMİK YAPI
81
Ekonomik Rapor 2013
2013 Yılı Sera Alanlarındaki Tarımsal Üretimin İlçelere Göre Dağılımı* (Ton)Kaynak: T. C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Mersin İl Müdürlüğü
İlçeler
Akdeniz
Anamur
Aydıncık
Bozyazı
Erdemli
Gülnar
Mezitli
Mut
Silifke
Tarsus
Toroslar
Yenişehir
Toplam
Cam Sera
0
5.600
38.610
14.496
150
128
98
0
3.885
0
0
0
62.967
Plastik Sera
49.000
133.733
680
54.306
173.310
50
10.677
225
37.908
89.693
65
578
550.225
Yüksek Tünel
205.210
52.313
0
0
0
720
2.938
0
96
34.837
0
0
296.114
Alçak Tünel
0
7.117
0
1.140
460
0
144
0
178
119.100
0
0
128.139
Toplam Üretim
254.210
198.763
39.290
69.942
173.920
898
13.857
225
42.067
243.630
65
578
1.037.445
*Örtüaltı süs bitkileri üretimi
İlimizde 2013 yılında örtüaltı üretim miktarı önceki yıla göre önemli bir değişim göstermeyerek 1.037.445 ton seviyesinde üretim gerçekleştiği görülmektedir. İlimizde örtüaltı üretimin %53’ü plastik seralarda yapılırken, bunu sırasıyla yüksek tünel, alçak tünel ve cam seralar takip etmektedir. 2013 yılında İlimiz örtüaltı sebze ve meyve üretim miktarı ile Türkiye genelinde sahip olduğu %16,5’lik payla ikinci sırada, %2,3 süs bitkileri üretim miktarı ile Türkiye genelinde örtüaltı süs bitkisi üretimi yapan otuzyedi il içerisinde 5. sırada yer almaktadır.
2013 Yılı Ürün Türlerine Göre Örtüaltı Üretim Miktarı(Ton)Kaynak: T. C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Mersin İl Müdürlüğü
Ürün
Domates
Kabak (Sakız)
Karpuz
Kavun
Biber (Sivri)
Hıyar
Patlıcan
Biber (Dolmalık)
Fasulye (Taze)
Marul (Aysberg)
Semizotu
Çilek
Kayısı
Muz
Şeftali (Nektarin)
Üzüm (Sofralık-Çekirdekli)
Dış Mekan Süs Bitkileri*
Gül (Kesme)*
İç Mekan Süs Bitkileri*
Alçak Tünel
117
593
107.960
11.224
-
-
-
-
-
-
-
8.245
-
-
-
-
-
-
-
Cam Sera
1.993
-
-
-
121
42.158
18.691
-
-
-
-
4
-
-
-
-
-
-
-
Plastik Sera
179.627
39.177
-
-
47.415
75.745
32.208
12.653
5
1.000
1.000
627
160.315
60
393
1.343.900
20.705.150
3.917.988
Yüksek Tünel
60.553
160
150
20
136.606
23.340
16.295
4.616
1.811
557
52.000
6
-
-
-
1.175
-
-
*Üretim adet olarak verilmiştir.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
TARIM, ORMANCILIK ve HAYVANCILIK
82
Ekonomik Rapor 2013
2013 Yılı İlçelere Göre Örtüaltı Süs Bitkileri Üretimi (Adet) Kaynak: T. C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Mersin İl Müdürlüğü
İlçeler
Akdeniz
Erdemli
Mezitli
Tarsus
2012
1.260.000
190.000
31.050
11.840.000
2013
839.400
455.700
105.550
24.566.388
Örtüaltı (Plastik Sera)
2012
-
-
-
-
2013
-
-
1.175
-
Yüksek Tünel
Örtüaltında ekilen ürünlerin dağılımına baktığımızda, cam seralarda hıyar, patlıcan, domates üretimi ilk sırada yer alırken, plastik seralarda domates, muz ve süs bitkileri, yüksek tünel seralarda biber, domates, çilek alçak tünelde ise karpuz üretimi önemli yer tutmaktadır.
2013 yılında ilimizde örtüaltı süs bitkisi üretimi önceki yıla göre %95 artış göstererek, yaklaşık 26 milyon adete ulaştığı görülmektedir. Söz konusu gelişmede, örtüaltı süs bitkisi alanlarının 2013 yılında 2012 yılına göre 3 kat artması ve dış/iç mekan süs bitkileri gibi yeni ürünlerin üretimine başlanması etkili olduğu söylenebilir.
Bitkisel Üretim DeğerleriKaynak: TÜİK
(.000 ¨)
Türkiye
Mersin
Mersin'in Payı (%)
2012
87.849.892
4.329.428
4,9%
2013
92.489.688
4.217.463
4,6%
Değişim (%)
5,3%
-2,6%
2013 yılında Türkiye geneli bitkisel üretim değeri 2012 yılına göre %5,3 oranında artış göstererek yaklaşık 93 milyar ̈ seviyesine ulaşmıştır. İlimizde ise son beş yıllık dönemde 2009-2011 döneminde hızlı artış eğiliminde olan bitkisel üretim değeri 2012 yılında yatay seyir izlediği 2013 yılında ise önceki yıla göre %2,6 azalış göstererek yaklaşık 4,2 milyar ̈ seviyesine gerilemiştir. 2013 yılında Mersin, %4,6’lık Türkiye geneli bitkisel üretim değeri payı ile 3. büyük ildir.
İllerin Bitkisel Üretim Değerlerinin Türkiye İçerisindeki Payı (İlk 15 İl)Kaynak: TÜİK
6,00%
5,00%
4,00%
3,00%
2,00%
1,0%
0,0%
Ant
alya
Şanl
ıurf
a
İzm
ir
Ad
ana
Mers
in
Ko
nya
Ank
ara
Bur
sa
Man
isa
Muğ
la
Sam
sun
Ayd
ın
Hat
ay
Diy
arb
akır
Den
izli
7,00%
8,00%
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
EKONOMİK YAPI
83
Ekonomik Rapor 2013
2013 Yılı Sulama ve Sulanan Alanların DağılımıKaynak: T. C. Orman Su İşleri Bakanlığı, DSİ Genel Müdürlüğü VI. Bölge Müdürlüğü
Sorumlu İdarelere Göre
67. Teknik Şube Sorumluluk Bölgesi
Mersin Ovası Sulaması
Tarsus-Berdan Ovası Sulaması
Erdemli Pompaj Sulaması
Gilindires Sulaması
Alata-Kızılalan Sulaması
Limonlu-Kumkuyu Sulaması
Arslanköy Göleti Sulaması
62. Şube Sorumluluk Bölgesi
Silifke Ovası Sulaması (Göksu ve Silifke Sulama Birlikleri)
Aydıncık-Yenikaş Pompaj Sulaması
Mut Pompaj Sulaması
Kızılgeçit Sulaması
Evkaf Çiftliği Sulaması
Bardat Göleti Sulaması
KKTC Proje Şube
Anamur Ovası Sulaması
Bozyazı Sulama Ovası
ASO Sulaması
Pamukova
Toroslar
Adana Sulama Biriliği
Seyhan Sulama Birliği
Tarsus Onköy
Genel Toplam
Sulama Alanı (Hektar)
26.237
8.481
14.371
550
800
800
63
172
11.404
6.032
750
3.781
60
460
321
4.397
3.037
1.370
35.620
10.214
9.447
1.363
2.613
11.983
76.658
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
TARIM, ORMANCILIK ve HAYVANCILIK
84
Ekonomik Rapor 20132
01
3 Y
ılı S
ulan
an A
lanl
arın
Mah
sul C
insl
erin
e G
öre
Dağ
ılım
ı (H
ekta
r)K
ayna
k: T
. C
. O
rman
Su
İşle
ri B
akan
lığı,
DSİ
Gen
el M
üdür
lüğü
VI.
Böl
ge M
üdür
lüğü
So
rum
lu İ
dare
lere
Gö
re S
ula
ma
Mer
sin
Ova
sı S
ulam
ası
Ber
dan
Ova
sı S
ulam
ası
Erde
mli
Pom
paj S
ulam
ası
Gili
ndir
es S
ulam
ası
Ala
ta-K
ızıla
lan
Sula
mas
ı
Lim
onl
u-K
umku
yu S
ulam
ası
Ars
lank
öy
Gö
leti
Sula
mas
ı
67. Ş
ub
e T
op
lam
Silif
ke O
vası
Sul
amas
ı
Ayd
ıncı
k Po
mpa
j Sul
amas
ı
Mut
Po
mpa
j Sul
amas
ı
Kız
ılgeç
it Su
lam
ası
Evka
f Çift
liği S
ulam
ası
62. Ş
ub
e T
op
lam
Bo
zyaz
ı Sul
amas
ı
Ana
mur
Ova
sı S
ulam
ası
KK
TC
Pro
je Ş
ub
e T
op
lam
AS
O S
ula
ması
Pam
uko
va S
ulam
a B
irliğ
i
Toro
slar
Sul
ama
Bir
liği
Ada
na S
ulam
a B
irliğ
i
Seyh
an S
ulam
a B
irliğ
i
Tars
us O
nkö
y Su
lam
a B
irliğ
i
AS
O S
ula
ma T
op
lam
İl T
op
lam
ı
Çilek
91 0 0 0 0 0 0 91
99
0
0 0 0 0
990
14
91
105
Hu
bu
bat
0 0 0 0 0 0
1.1
86
So
ya 0
23
6
0 0 0 0 0
236
83 0 0 0 0 83 0 0 0
So
ya
1.1
40
30
8
90
61
5
1.4
00
3.5
53
3.8
72
Sera
26
9
24
20
5
1
16
3
0 0
662
32
8
16
9
0 0 0
497
69
26
9
338
Pam
uk
57
6
14
5
35
10
8
98
0
1.8
44
3.3
41
Bo
stan
0 42 0 0 0 0 0 42
21 0 45 0 0 66 0 0 0
Bo
stan
36
6
92
61 0
37
2
89
1
999
Yer
Fıs
tığı
23
0
0 1 0 6 16 0
253
47 1 0 0 0 48
20
8
23
0
438
Yer
Fıs
tığı
0 46 8 0 0 54
793
Mıs
ır
13
26
80
0 0 0 0 0
2.6
93
38
3
1 0 0 0
384
0 13
13
Mıs
ır
6.1
30
2.8
47
61
0
1.4
45
5.9
50
16
.98
2
20.0
72
Nare
nci
ye
92
18
78
23
9
37
3
42
4
35 0
3.0
41
10
82
25 0 0 0
1.1
07
34
92
126
Nare
nci
ye
55
0
1.9
60
14
8
32
33
5
3.0
25
7.2
99
Seb
ze
10
11
39
0 35
31
12
12
1.2
39
63 8 0 44 0
115
16
10
26
Seb
ze
27
7
1.5
60
12
14
5
62
0
2.6
14
3.9
94
Meyv
e
0
58
7
0 8 10 0
12
5
730
13
1
2
64
5
32
60
870
0 0 0
Meyv
e
20
0
18
8
18
11
19
0
60
7
2.2
07
Fid
an
30
12
11
41 0 0 0 0
1.2
82
36
6
15 0 0 0
381
8 30
38
Fid
an
62
6
68
5
87
15
55
0
1.9
63
3.6
64
Diğ
erl
eri
31
65 0 3 0 0 0 99
20
1
19 0 0 0
220
76
31
107
Diğ
erl
eri
37
59
5
60
11
7
0
80
9
1.2
35
Top
lam
766
7862
486
420
634
63
137
10.3
68
3.6
95
240
690
76
60
4.7
61
425
766
1.1
91
9.9
02
8.4
26
1.1
29
2.4
88
10.3
97
32.3
42
48.6
62
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
EKONOMİK YAPI
85
Ekonomik Rapor 2013
2013 Yılı İlimizin Orman Alanı (Hektar)Kaynak: T. C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Mersin Orman Bölge Müdürlüğü
Normal Koru (Verimli) Orman Alanı
Bozuk Koru (Verimsiz) Orman Alanı
Normal Baltalık (Verimli) Orman Alanı
Bozuk Baltalık (Verimsiz) Orman Alanı
Toplam
378.739
459.192
908
1.508
840.347
2013 Yılı İlimizin Orman Serveti (m³)Kaynak: T. C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Mersin Orman Bölge Müdürlüğü
Normal Koru (Verimli) Orman Serveti
Bozuk Koru (Verimsiz) Orman Serveti
Normal Baltalık (Verimli) Orman Serveti
Bozuk Baltalık (Verimsiz) Orman Serveti
Toplam
33.764.881
3.839.947
144.410
3.125
37.752.363
Mersin ili genel alanının %53’ünü oluşturan ormanlık alanın yaklaşık %45’i verimli orman niteliği taşımaktadır. İlimiz orman serveti ise 37.752.363 m³ olup, bunun en önemli kısmını normal koru(verimli) orman serveti oluşturmaktadır.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
TARIM, ORMANCILIK ve HAYVANCILIK
Mer
sin
Orm
an B
ölg
e M
üdür
lüğü
İlç
eler
İti
bar
iyle
20
13
Yılı
Üre
tim
Cet
veli
Kay
nak:
T.
C.
Orm
an v
e Su
İşle
ri B
akan
lığı M
ersi
n O
rman
Böl
ge M
üdür
lüğü
Em
valin
Cin
si
Tom
ruk
(m³)
Mad
en D
irek
(m
³)
Sana
yi O
dunu
(m
³)
Kağ
ıtlık
Odu
n (m
³)
Lif-Y
ong
a O
dun
(m³)
Sırı
k (m
³)
Top
lam
(m
³)
Top.
Yap
Odu
n St
er S
t
Def
ne T
ohu
mu
(kg)
Def
ne Y
apra
ğı (
kg)
Kek
ik (
kg)
Kar
ağan
Yap
. (k
g)
Bib
eriy
e (k
g)
Fıst
ık Ç
amı K
oza
(kg
)
Sum
ak (
kg)
Mer
sin
Yapr
ağı (
kg)
Ak
den
iz
- - - - - - - - - - - - - - -
1.3
25
Yen
işeh
ir
- - - - - - - - - - - - - - -
10
0.5
50
Toro
slar
10
.88
2
2.5
19
2.2
94
69
7
10
.10
3
10
26.5
05
3.4
19
-
18
2.0
68
8.2
60
3.3
00
- - - -
Mezi
tli
11
.95
7
2.4
06
1.7
18
73
6
9.3
70
64
26.2
51
4.7
48
- - - - - - - -
An
am
ur
25
.38
6
3.6
70
6.3
42
87
5
13
.24
5
11
1
49.6
29
23
.00
4
-
25
.00
0
20
.00
0
- - - - -
Bo
zyazı
20
.40
0
2.6
86
6.0
47
2.6
50
10
.24
3
73
42.0
99
18
.14
5
- - -
17
.91
4
- - - -
Erd
em
li
12
.97
2
2.3
64
3.1
61
2.2
00
17
.05
5
11
2
37.8
64
13
.11
6
-
38
5.0
14
-
47
.64
0
- - - -
Gü
lnar
10
.95
1
1.2
28
2.6
62
2.7
50
9.4
91
11
27.0
93
13
.69
9
- - -
27
.32
1
- - - -
Ayd
ıncı
k
8.0
93
-
2.3
83
59
2
10
.66
1
29
21.7
58
7.4
94
- - - - - - - -
Mu
t
4.7
48
1.8
30
1.5
94
1.4
55
17
.69
4
46
5
27.7
86
3.6
06
- - - - - - - -
Silifk
e
11
.40
4
1.8
80
4.5
56
2.3
45
18
.41
1
21
1
28.8
07
10
.68
4
-
12
0.0
00
- - - - - -
Tars
us
19
.09
9
6.9
13
1.9
45
1.0
34
9.4
99
31
7
38.8
07
7.0
34
-
43
9.9
40
- -
76
.44
0
- - -
Çam
lıya
yla
9.5
07
2.1
97
1.5
19
-
4.8
23
-
18.0
46
1.6
17
- - - - - - - -
86
Ekonomik Rapor 2013
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
EKONOMİK YAPI
İlimizde Kesilen Hayvan Miktarı (Adet)Kaynak: İlçe Belediye Başkanlıkları ile Hadi Doğan Mersin Et Entegre Tesisleri
Cinsi
Büyükbaş
Sığır
Dana
Küçükbaş
Koyun-Kuzu
Keçi-Oğlak
2012
4.423
3.872
551
3.115
3.038
77
2013
4.766
3.771
995
2.334
2.275
59
Özel Mezbahanede*
2012
6.382
4.625
1.757
48.347
38.902
9.445
2013
7.633
4.835
2.798
50.499
36.804
13.695
Belediye Mezbahanelerinde
*Özel Mezbahanede kesimi yapılan büyükbaş ve küçükbaş hayvan sayısı toplu olarak alınmıştır.
Canlı Hayvan DeğeriKaynak: TÜİK
(.000 ¨)
Türkiye
Mersin
Mersin'in Payı (%)
2012
63.546.623
1.117.996
1,8%
2013
57.656.092
928.926
1,6%
Değişim (%)
-9,3%
-16,9%
87
Ekonomik Rapor 2013
İlimiz Hayvan VarlığıKaynak: TÜİK
Büyükbaş Hayvanlar
Sığır
Manda
Tek Tırnaklı
At
Eşek
Katır
Deve
Küçükbaş Hayvanlar
Koyun
Kıl keçi
Kanatlı Hayvanlar
Tavuk
-Yumurtacı
-Broiler
Hindi
Kaz
Ördek
Arı Kovanı (Fenni)
Arı Kovanı (Eski Tip)
2012 (Adet)
126.807
126.802
5
4.364
1.332
1.859
1.138
35
1.053.634
393.309
660.325
5.703.191
5.691.631
425.275
5.266.356
7.795
660
3.105
213.490
1.031
2013(Adet)
127.786
127.740
46
4.268
1.252
1.876
1.116
24
1.053.705
413.403
640.302
8.835.298
8.828.059
2.157.435
6.670.624
4.091
611
2.537
207.369
820
2013 yılında Türkiye geneli canlı hayvan değeri 2012 yılına göre %9,3 oranında azalış göstererek yaklaşık 58 milyar ̈ seviyesine gerilemiştir. İlimizde ise son beş yıllık dönemde 2009-2012 döneminde artış eğiliminde olduğu gözlenirken 2013 yılında önceki yıla göre %16,9 oranında azalarak 929 milyon ¨ seviyesine gerilemiştir. Söz konusu dönemde İlimiz Türkiye genelinde sahip olduğu %1,6’lık canlı hayvan değeri ile 22. sırada yer almaktadır.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
TARIM, ORMANCILIK ve HAYVANCILIK
İlimizde Elde Edilen Hayvansal Maddelerin Üretimi Kaynak: T. C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Mersin İl Müdürlüğü
Cinsi
Süt
Et (Kırmızı)
Bal
Yumurta (Ton)
2012
203.024
5.975
277
4.613
2013
616.830
18.600
9.350
12.500
Ton
Hayvansal Ürünler DeğeriKaynak: TÜİK
(.000 ¨)
Türkiye
Mersin
Mersin'in Payı (%)
2012
49.321.861
338.302
0,7%
2013
20.399.767
289.192
1,4%
Değişim (%)
-99,4%
-14,5%
2013 Yılında İlimizdeki Su Ürünleri İstatistikleri (Ton)Kaynak: T. C. Gıda,Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Mersin İl Müdürlüğü
Su Ürünleri
Deniz Balıkları
Diğer Deniz Ürünleri
Tatlı Su Balıkları
Kültür Balıkları
Toplam
2012
2.544
175
44
700
3.463
2013
9.100
800
85
850
10.835
2013 yılında Türkiye geneli hayvansal ürünler değeri 2012 yılına göre %99,4 oranında azalış göstererek yaklaşık 20 milyar ¨ seviyesine gerilemiştir. İlimizde ise son beş yıllık dönemde 2010 yılında beş yıllık dönemin en yüksek düzeyini ulaştığı gözlenirken genel itibariyle dalgalı bir seyir izlemektedir. 2013 yılı İlimiz hayvansal ürünler değeri önceki yıla göre %14,5 oranında azalarak 289 milyon ¨ seviyesine gerilemiştir. Söz konusu dönemde İlimiz Türkiye genelinde sahip olduğu %1,4’lük hayvan ürünler değeri ile 31. sırada yer almaktadır.
88
Ekonomik Rapor 2013
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
EKONOMİK YAPI
imalat sanayi2012 yılında sanayi sicil kayıtları kapsamında Mersin de faaliyet gösteren sanayi işletmesi sayısı 1.156’dır. Mersin ilinde yer alan sanayi işletmelerinin %89,7’sini oluşturan imalat sanayi alt sektöründe işletmelerin %26’sı gıda ürünleri imalatında faaliyet gösterirken bu faaliyet alanını sırasıyla fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve techizatı hariç,), kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı, diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı faaliyet kolları takip etmektedir. İlimizde sanayi sicil kayıtlı işletmelerde çalışan personel sayısı 28.953’dür.
Faaliyet Alanı
Madencilik ve Taş Ocakçılığı
İmalat
Gıda Ürünlerinin İmalatı
İçecek İmalatı
Tütün Ürünleri ve İmalatı
Tekstil Ürünleri İmalatı
Giyim Eşyası İmalat; Kürkün İşlenmesi ve Boyanması;
Deri ve İlgili Ürünlerin İmalatı
Ağaç ve Mantar Ürünleri İmalatı (Mobilya Hariç) Saz, Saman veBenzeri Malzemelerde, Örülerek Yapılan Eşyaların İmalatı
Kağıt ve Kağıt Ürünlerinin İmalatı
Kayıtlı Medyanın Basılması ve Çoğaltılması
Kok Kömürü ve Rane Edilmiş Petrol Ürünleri İmalatı
Kimyasalların ve Kimyasal Ürünlerin İmalatı
Temel Eczacılık Ürünlerinin ve Eczacılığa İlişkin Malzemelerin İmalatı
Kauçuk ve Plastik Ürünlerin İmalatı
Diğer Metalik Olmayan Mineral Ürünlerin İmalatı
Ana Metal Sanayi
Fabrikasyon Metal Ürünleri İmalatı (Makine ve Techizatı Hariç,)
Bilgisayarların, Elektronik ve Optik Ürünlerin İmalatı
Elektrikli Teçhizat İmalatı
Başka Yerde Sınıandırılmamış Makine ve Ekipman İmalatı
Motorlu Kara Taşıtı, Treyler (Römork) ve Yarı Treyler (Yarı Römork) İmalatı
Mobilya İmalatı
Diğer İmalatlar
Makine ve Ekipmanların Kurulumu ve Onarımı
Elektrik, Gaz, Buhar Ve İklimlendirme Üretimi ve Dağıtımı
Su Temini; Kanalizasyon, Atık Yönetimi ve İyileştirme Faaliyetleri
2012 Yılı Toplam
2011 Yılı Toplam
İşletme Sayısı
74
1.037
305
8
3
26
71
4
32
23
20
7
45
2
93
88
41
97
8
19
70
14
40
18
3
18
27
1.156
1.113
Çalışan Sayısı
1.193
27.229
4.886
242
332
553
3.630
5
653
619
220
209
1.668
126
2.413
4.103
1.663
3.111
73
205
1.201
179
661
353
124
288
243
28.953
29.388
2012 Yılı Mersin İli Sanayi İşletmeleri ve Çalışan SayılarıKaynak: T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Sanayi Genel Müdürlüğü
89
Ekonomik Rapor 2013
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
İMALAT SANAYİ
90
Ekonomik Rapor 2013
Mersin ili sanayi sicil kayıtları kapsamında 2012 yılında çalışan personel sayısına göre işletmelerin büyüklükleri incelendiğinde; %49’unu mikro ölçekli, %40’ını küçük ölçekli, %10’unu orta ölçekli KOBİ iken %1’ini büyük ölçekli işletmeler oluşturmaktadır.
2012 Yılı Çalışan Personel Sayısına Göre İşletmelerin Büyüklüklerine Göre Dağılımı Kaynak: T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Sanayi Genel Müdürlüğü
50-249%10
10-49%40
0-9%49
250-%1
Kapasite Raporu Sayısı
Çalışan Sayısı
2012
63.937
2.434.185
2013
68.443
2.663.764
Mersin İli Kapasite Raporu İstatistikleriKaynak: TOBB
1.163
29.473
1.233
31.206
7,0%
9,4%
6,0%
5,9%
2012 2013 Türkiye Mersin
Değişim (%)Mersin Türkiye
Türkiye genelinde kapasite raporu yaptırmış rmaların bilgilerinden oluşturulan TOBB sanayi veritabanı bilgileri kapsamında; Mersin 2013 yılı sonu itibariyle geçerliliği devam eden kapasite raporu sayısı 2012 yılına göre %6 artarak 1.233 adete ulaşırken, Türkiye genelinde ise önceki yıla göre %7 artış kaydederek 68.443 olmuştur. 2013 yılında Mersin, Türkiye genelinde %2'lik paya sahip olup 13.sırada yer almaktadır.İl genelinde geçerliliği devam eden raporlarda yer alan bilgilere göre toplam çalışan sayısı önceki yıla göre %7 artarak 31.206'dır. Söz konusu dönem için Türkiye genelinde ise çalışan sayısı %9,4 artarak 2.663.764 olmuştur. Mersin kapasite raporları kapsamında çalışan sayısına göre Türkiye genelinde 1,2'lik payla 18. sırada yer almaktadır.
2013 Yılı Mersin İli Kapasite Raporu Bilgilerine Göre Çalışan Sayısının DağılımıKaynak: TOBB
İşçi%70
İşçi%12
Usta%10
Teknisyen%5
Mühendis%3
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
EKONOMİK YAPI
91
Ekonomik Rapor 2013
İl genelinde konularına göre düzenlenen kapasite raporlarının ekonomik faaliyet alanlarına göre dağılımına bakıldığında imalat sektörü önemli bir ağırlığa sahip iken bu sektörü sırasıyla idari ve destek hizmet faaliyetleri(gıda ve kimyasal maddelerin ambalajlanması ve dolumu, paketleme faaliyetleri), madencilik ve taş ocakçılığı takip etmektedir.
%82
%4%3%5%6
İmalat
İdari ve Destek Hizmet Faaliyetleri
Madencilik ve Taş Ocakçılığı
Su Temini, Kanalizasyon, Atık Yönetimi ve İyileştirme Faaliyetleri
Diğer Faaliyet Kolları
Mersin İlinde Düzenlenen Kapasite Raporlarının Faaliyet Kollarına Göre DağılımıKaynak: TOBB
Ekonomik faaliyet kollarına göre İl genelinde kapasite raporu almış rmalar içerisinde önemli ağırlığa sahip olan imalat sektörünün alt sektör gruplarına göre dağılımı incelendiğinde 2013 yılı sonu itibariyle geçerliliği devam eden kapasite raporlarının %46’sı “gıda ürünlerinin imalat” faaliyet grubunda düzenlenirken, bu grubu kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı, diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı, başka yerde sınıandırılmamış makine ve ekipman imalatı, fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve teçhizat hariç), kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı, ağaç, ağaç ürünleri ve mantar ürünleri imalatı (mobilya hariç); saz, saman ve benzeri malzemelerden örülerek yapılan eşyaların imalatı, mobilya imalatı faaliyet gruplarında düzenlenmiştir.
Mersin İlinde İmalat Sektöründe Düzenlenen Kapasite Raporlarının Faaliyet Kollarına Göre DağılımıKaynak: TOBB
Gıda Ürünlerinin İmalatı
Kimyasalların ve Kimyasal Ürünlerin İmalatı
Diğer Metalik Olmayan Mineral Ürünlerin İmalatı
Fabrikasyon Metal Ürünleri İmalatı(Makine ve Teçhizat Hariç)
Başka Yerde Sınıandırılmamış Makine ve Ekipman İmalatı
Kauçuk ve Plastik Ürünlerinin İmalatı
Ağaç, Ağaç Ürünleri ve Mantar Ürünleri İmalatı(Mobilya Hariç); Saz, Saman ve Benzeri Malzemelerden Örülerek Yapılan Eşyaların İmalatı
Mobilya İmalatı
Diğer Faaliyet Kolları
%46
%6
%6
%6
%5
%4
%15
%6%6
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
İMALAT SANAYİ
92
Ekonomik Rapor 2013
2013 yılı sonu itibariyle İlimizde geçerli olan kapasite raporlarının teknoloji düzeylerine göre dağılımı incelendiğinde; kapasite raporlarının %63’ü düşük teknoloji, %21’i orta-düşük teknoloji, %15’i orta yüksek, %1’i yüksek teknoloji konularında düzenlenmiştir.
Düşük Teknoloji%63
Orta-DüşükTeknoloji%21
Orta-YüksekTeknoloji%15
Yüksek Teknoloji%1
Mersin İlinde Düzenlenen Kapasite Raporlarının Teknoloji Düzeylerine Göre DağılımıKaynak: TOBB
Küçük Sanayi Sitesinin Adı
Mersin Küçük Sanayi Sitesi
Tırmıl Küçük Sanayi Sitesi
Tarsus Küçük Sanayi Sitesi
Erdemli Küçük Sanayi Sitesi
Silifke Küçük Sanayi Sitesi
Mezitli Küçük Sanayi Sitesi
Anamur Küçük Sanayi Sitesi
Mut Küçük Sanayi Sitesi
Toroslar Küçük Sanayi Sitesi
Bozyazı Küçük Sanayi Sitesi
Mezitli Küçük Sanayi Sitesi
Tarsus/Yenice Küçük Sanayi Sitesi
Toplam
İlçe
Mersin
Mersin
Tarsus
Erdemli
Silifke
Mezitli
Anamur
Mut
Mersin
Bozyazı
Mezitli
Tarsus
2013 Yılı Küçük Sanayi Sitelerine Ait İstatistiki BilgilerKaynak: İlgili Küçük Sanayi Sitesi Yapı Kooperati Başkanlığı
Toplam İşyeri
705
433
273
300
204
132
123
118
88
50
32
38
2.496
Dolu İşyeri
680
390
258
300
204
132
123
117
80
48
32
22
2.386
Boş İşyeri
25
43
15
-
-
-
-
1
8
2
-
16
100
Çalışan Sayısı
3.500
2.500
1.400
900
820
250
250
360
200
100
360
50
10.690
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
EKONOMİK YAPI
93
Ekonomik Rapor 2013
organize sanayi bölgesiMERSİN-TARSUS ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ
Faaliyetteki Firma Sayısı
İnşaatı Devam Eden Firma Sayısı
Proje Aşamasındaki Firma Sayısı
İstihdam Edilen Kişi Sayısı
Toplam Yüzölçümü (m²)
Toplam Parsel Sayısı
Sanayi Parseli Sayısı
1. Bölge
114
11
1
5.500
2.680.544
185
156
Organize Sanayi Bölgesinin 31.12.2013 Tarihi İtibariyle Son Parselasyon DurumuKaynak: Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü
2. Bölge
17
12
6
1.000
1.292.087
61
42
2013 yılının Aralık ayı sonu itibariyle; Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölgesi'nde yatırıma yönelen rmaların 131'i üretime geçmiş, 23'ü inşaat halinde, 7'si proje safhasındadır. Bölgede faaliyete geçen rmaların sektörel olarak dağılımında önemli paya sahip olan imalat sektörünün alt sektörlere göre dağılımı incelendiğinde; rmaların ağırlıklı olarak gıda ürünlerinin imalatı, fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve teçhizat hariç), kimyasallar ve kimyasal ürünlerin imalatı alt sektörlerinde faaliyette oldukları görülmektedir. Söz konusu dönemde bölgede 6.500 kişi istihdam edilmektedir.
Yatırıma Yönelen Firmaların DağılımıKaynak: Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü
150
100
50
0Üretime Geçen İnşaat Halinde Proje Safhasında
Aralık 2013Aralık 2012
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ
94
Ekonomik Rapor 2013
Firma Sayısı
2
117
1
2
2
3
2
1
1
131
2013 Yılı Sonu İtibariyle Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölgesi'nde Faaliyette Olan Firmaların Sektörel DağılımıKaynak: Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü
Faaliyet Adı
Madencilik ve Taş Ocakçılığı
İmalat
Su Temini; Kanalizasyon, Atık Yönetimi ve İyileştirme Faaliyetleri
İnşaat
Toptan ve Perakende Ticaret; Motorlu Kara Taşıtlarının ve Motosikletlerin Onarımı
Ulaştırma ve Depolama
Konaklama ve Yiyecek Hizmeti Faaliyetleri
Mesleki, Bilimsel ve Teknik Faaliyetler
İdari ve Destek Hizmet Faaliyetleri
Toplam
Mersin Tarsus Organize Sanayi Bölgesi İmalat Sektöründe Faaliyet Gösteren Firmaların Sektörel DağılımıKaynak: Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü
%1
%1
%1
%1%3 %1
%1%1
%7
%3
%2
%2%1
Kauçuk ve Plastik Ürünlerin İmalatı
Diğer Metalik Olmayan Mineral Ürünlerin İmalatı
Ana Metal Sanayi
Fabrikasyon Metal Ürünleri İmalatı (Makine ve Teçhizat Hariç)
Bilgisayarların, Elektronik ve Optik Ürünlerin İmalatı
Elektrikli Teçhizat İmalatı
Başka Yerde Sınıandırılmamış Makine ve Ekipman İmalatı
Motorlu Kara Taşıtı, Treyler (Römork) veYarı Treyler (Yarı Römork) İmalatı
Mobilya İmalatı
Diğer İmalatlar
Gıda Ürünlerinin İmalatı
İçeceklerin İmalatı
Tütün Ürünleri İmalatı
Giyim Eşyalarının İmalatı
Kağıt ve Kağıt Ürünlerinin İmalatı
Kayıtlı Medyanın Basılması ve Çoğaltılması
Ağaç, Ağaç Ürünleri ve Mantar Ürünleri İmalatı(Mobilya Hariç); Saz, Saman ve Benzeri Malzemelerden Örülerek Yapılan Eşyaların İmalatı
Kok Kömürü ve Rane Edilmiş Petrol Ürünleri İmalatı
Kimyasalların ve Kimyasal Ürünlerin İmalatı
Temel Eczacılık Ürünlerinin ve Eczacılığı İlişkin Malzemelerin İmalatı
Makine ve Ekipmanların Kurulumu
%15
%15%9
%7
%9
%13
%4
%5
%16
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
EKONOMİK YAPI
95
Ekonomik Rapor 2013
Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölgesi'nde tüketilen enerji miktarı; 2013 yılında geçen yıla göre %24 artarak 315.848.320 kWh seviyesine ulaşmıştır. Bölgede aylık bazda enerji tüketimi Ağustos ayına kadar geçen senenin oldukça üzerinde olduğu gözlenirken, bu yükselişin ilk beş ayı 2012 yılının Mayıs ayından itibaren genişleme alanında yer alan rmaların faaliyete geçmesinin etkisi olduğu Haziran ve Temmuz aylarında ise artış hızı yavaşlasa geçen yılın üzerinde bir seyir izlediği görülmektedir. Ağustos-Aralık 2013 döneminde ise enerji tüketimi yaklaşık olarak geçen yıl ile aynı seviyelerde gerçekleşmiştir. Doğalgaz tüketimi ise 2013 yılında geçen yıla göre %3 azalarak 127.833.188 sm³ seviyesinde olduğu görülmektedir.
25.000
20.000
15.000
10.000
5.000
0
30.000
Organize Sanayi Bölgesi Elektrik TüketimiKaynak: Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü
Oca
k
Şuba
t
Mar
t
Nis
an
May
ıs
Haz
iran
Tem
muz
Ağu
sto
s
Eylü
l
Ekim
Kas
ım
Ara
lık
2012 2013
%64 %52 %56 %60 %65 %38 %23-%3
%3 %9
10.000
5.000
0
15.000
Organize Sanayi Bölgesi Doğalgaz TüketimiKaynak: Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü
Oca
k
Şuba
t
Mar
t
Nis
an
May
ıs
Haz
iran
Tem
muz
Ağu
sto
s
Eylü
l
Ekim
Kas
ım
Ara
lık
2012 2013
-%4-%12 -%3 -%5 -%8 -%5 -%4
-%8 -%5-%7 -%10 -%5
-%3%2
.000 kWh
.000 sm³
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ
96
Ekonomik Rapor 2013
22
18
5
1.662.022
93
21
Organize Sanayi Bölgesinin 31.12.2013 Tarihi İtibariyle Son Parselasyon DurumuKaynak: Silifke Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü
Faaliyetteki Firma Sayısı
İnşaatı Devam Eden Firma Sayısı
Proje Aşamasındaki Firma Sayısı
Toplam Yüzölçümü (m²)
Toplam Parsel Sayısı
Sanayi Parseli Sayısı
Yatırıma Yönelen Firmaların DağılımıKaynak: Silifke Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü
Üretime Geçen22, %49
İmalat Halinde Olan18, %40
ProjesiniVeren5, %11
2013 yılının Aralık ayı sonu itibariyle; Silifke Organize Sanayi Bölgesi’nde yatırıma yönelen rmaların 22’si üretime geçmiş, 18’i inşaat halinde, 5’i proje safhasındadır. Bölgenin 1. ve 2. etap parselasyon ve alt yapı projeleri tamamlanmış olup 46 parsel satışa hazır hale getirilmiştir. 46 parselden 45 parselin tahsisi yapılmıştır.Bölgede faaliyete geçen rmaların sektörel olarak dağılımında önemli paya sahip olan imalat sektörünün alt sektörlere göre dağılımı incelendiğinde; rmaların ağırlıklı olarak gıda ürünlerinin imalatı taş ve toprağa dayalı sanayi alt sektörlerinde faaliyette oldukları görülmektedir.
Firma Sayısı
21
13
5
5
1
45
Silifke Organize Sanayi Bölgesinde Faaliyette Olan Firmaların Sektörel DağılımıKaynak: Silifke Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü
Sektörler
Taş ve Toprağa Dayalı Sanayi
Gıda, İçki ve Tütün Sanayi
Kimya-Petrol, Kömür, Kauçuk ve Plastik Sanayi
Metal Eşya, Makine ve Teçhizat Sanayi
Kağıt-Kağıt Ürünleri ve Basım Sanayi
Toplam
SİLİFKE ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
EKONOMİK YAPI
97
Ekonomik Rapor 2013
Silifke Organize Sanayi Bölgesinde İmalat Sektöründe Üretime Geçen Firmaların Sektörel DağılımıKaynak: Silifke Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü
8, %36
9, %41
3, %141, %41, %5
Taş ve Toprağa Dayalı Sanayi
Kimya-Petrol, Kömür, Kauçuk ve Plastik Sanayi
Kağıt-Kağıt Ürünleri ve Basım Sanayi
Metal Eşya, Makine ve Teçhizat Sanayi
Gıda, İçki ve Tütün Sanayi
Silifke Organize Sanayi Bölgesi'nde tüketilen enerji miktarı; 2013 yılında geçen yıla göre %36 artarak 9.114.959 kWh seviyesine ulaşmıştır.
1.000.000
800.000
600.000
400.000
200.000
0
1.200.000
Silifke Organize Sanayi Bölgesi Elektrik TüketimiKaynak: Silifke Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü
Oca
k
Şub
at
Mar
t
Nis
an
May
ıs
Haz
iran
Tem
muz
Ağu
sto
s
Eyl
ül
Eki
m
Kas
ım
Ara
lık
2012 2013
1.400.000
kWh
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ
dış ticaretDış Ticaret İstatistikleriKaynak: TÜİK
2009
102.142.612.603
4.682.518.158
1.048.626.371
140.928.421.211
7.139.247.915
689.728.534
243.071.033.814
11.821.766.073
1.738.354.905
-38.785.808.608
-2.456.729.757
358.897.837
72,5%
65,6%
152,0%
Türkiye
Mersin Hinterlandı
Mersin Firmaları
Türkiye
Mersin Hinterlandı
Mersin Firmaları
Türkiye
Mersin Hinterlandı
Mersin Firmaları
Türkiye
Mersin Hinterlandı
Mersin Firmaları
Türkiye
Mersin Hinterlandı
Mersin Firmaları
2010
113.883.219.184
5.910.738.505
1.182.398.544
185.544.331.852
10.188.772.398
1.080.384.278
299.427.551.036
16.099.510.903
2.262.782.822
-71.661.112.668
-4.278.033.893
102.014.266
61,4%
58,0%
109,4%
2011
134.906.868.830
7.009.770.274
1.339.367.523
240.841.676.274
13.888.409.663
1.236.879.351
375.748.545.104
20.900.070.429
2.576.246.874
-105.934.807.444
-6.878.639.389
102.488.172
56,0%
50,5%
108,3%
2012
152.461.736.556
7.601.738.799
1.311.389.823
236.545.140.909
13.329.435.006
1.129.241.958
389.006.877.465
20.931.173.805
2.440.631.781
-84.083.404.353
-5.727.696.207
182.147.865
64,5%
57,0%
116,1%
2013*
151.812.238.560
8.104.118.993
1.565.664.890
251.650.822.621
14.900.388.721
1.227.591.916
403.463.061.181
23.004.507.714
2.793.256.806
-99.838.584.061
-6.796.269.728
338.072.974
60,3%
54,4%
127,5%
İhracatDeğeri ($)
İthalatDeğeri ($)
Hacim ($)
Denge ($)
KarşılamaOranı (%)
Mersin Firmaları Tarafından Gerçekleştirilen İhracattaki GelişmelerKaynak: TÜİK
1.000.000.000
800.000.000
600.000.000
400.000.000
200.000.000
02009 20112010 2012 2013
$
1.200.000.000
1.400.000.000
1.600.000.000
1.800.000.000
İhracat Değişim (%)
%19
-%2
%13%13
-%3
*Geçici veriler
%0
-%5
%5
%10
%15
%20
%25
%
EKONOMİK YAPI
98
Ekonomik Rapor 2013
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
Türkiye genelinde dış ticaretteki gelişmeler 2009-2013 dönemi için incelendiğinde; 2009 yılında küresel ekonomik krizinin etkisiyle dış ticaret hacmi negatif yönlü seyir izlemiş; dünya ekonomisinin toparlanmaya başlamasının Türkiye geneli 2010-2012 yıllarında ihracat hacmine istikrarlı artış eğilimi olarak yansıdığı gözlenmiştir. 2013 yılında ise ihracat, küresel ekonomik belirsizlikler ve özellikle Avrupa’da yaşanan durgunluk nedeniyle yatay bir seyir izlemiştir. İthalatta ise 2010-2011 yıllarında Türkiye genelinde yakalanan yüksek büyüme oranları, ithalattaki hızlı artışta etkili olmuş, 2011 yılı son çeyreğinden itibaren başlayan Türkiye ekonomisindeki yavaşlamayla birlikte 2012 yılında ithalat azalışa geçmiş, 2013 yılında ise sınırlı da olsa artış kaydetmiştir. 2013 yılında Türkiye genelinde ihracat 2012 yılına göre %0,4 azalış; ithalat ise %6,4 artış kaydetmiştir. 2013 yılında ihracatın ithalatı karşılama oranı ihracattaki daralmaya karşın ithalat artışının etkisiyle, geçen yıla göre 4,2 puan gerileyerek %60,3 olarak gerçekleşmiştir. Dış ticaret açığı ise bu gelişmelere paralel olarak 2012 yılına göre %19 artış göstermiştir. Altın hariç tutulduğunda Türkiye geneli ihracatının 2012 yılına göre %6,7 artış kaydettiği; ithalat artışının ise %3,3 oranında kaldığı görülmektedir. 2013 yılında Mersin hinterlandı kapsamında ihracat %7; ithalat ise %12 artmıştır. İthalat artışının ihracat artışının üzerinde olmasının etkisiyle dış ticaret açığı artışı %19 seviyesinde gerçekleşmiştir.Mersin rmaları tarafından gerçekleştirilen dış ticaretteki gelişmeler son beş yıllık dönem için incelendiğinde; Türkiye genelinde gelişmelerle paralel olarak, İlimizde de 2009 yılında dış ticaret hacminin önceki yıla göre azalış gösterdiği; 2010 ve 2011 yıllarında söz konusu azalışın yerini artışa bıraktığı görülmektedir. 2012 yılında ise Türkiye genelinde olduğu gibi İlimizin de önemli dış ticaret pazarlarından olan AB ülkeleri ekonomisindeki gelişmelerin Mersin rmaları ihracatına olumsuz yansıdığı; ithalattaki azalışta ise Asya ülkelerinin etkili olduğu görülmektedir. 2013 yılında ise Mersin rmaları dış ticaret hacminin artışa geçtiği görülmektedir. 2013 yılında ihracat; geçen yıla göre %19, ithalat ise %9 artış kaydetmiştir. İhracatın ithalatı karşılama oranı 12 puan yükselerek %128’e ulaşmıştır. İhracatın ithalatın üzerinde artış kaydetmesiyle dış ticaret fazlası geçen yıla göre %86 artarak 339 milyon $’a yükselmiştir.2013 yılı itibariyle ilimiz net ihracatçı yapısının büyümeye pozitif katkısının, geçen yıla göre ivme kazandığı gözlenmiştir. Söz konusu gelişmede ihracat performansındaki olumlu seyir ile dış ticaret dengesi üzerinde negatif etkisi olan enerji ithalatındaki gerileme etkili olmuştur. Mersin rmaları tarafından gerçekleştirilen dış ticaretteki gelişmeler sektörel olarak incelendiğinde; 2013 yılı ilk yarısında geçen yılın aynı dönemine göre gözlenen ihracat artışının, gıda ürünleri ve içecek ile tarım ve hayvancılık sektörlerindeki belirgin artışın etkisiyle yılın ikinci yarısında ivme kazandığı gözlenmiştir. Diğer yandan net ihracatçı sektörler arasında yer alan ana metal sanayinde küresel ölçekte yaşanan talep daralmasının etkisinin ticaret hacmine yansımasının devam ettiği gözlenmektedir. 2013 yılında Mersin rmaları ithalat artışında ise başta gıda ürünleri ve içecek olmak üzere tarım ve hayvancılık, metal eşya sanayi (makine ve teçhizatı hariç) sektörlerindeki artış etkili olmuştur.
Mersin Firmaları Tarafından Gerçekleştirilen İthalattaki GelişmelerKaynak: TÜİK
1.000.000.000
800.000.000
600.000.000
1.200.000.000
1.400.000.000
$
%60
%40
%20
%80
%
400.000.000
200.000.000
0
%0
-%20
-%40
%14
%57
2009 20112010 2012 2013
İthalat Değişim (%)
%9
-%9-%28
99
DIŞ TİCARETEkonomik Rapor 2013
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
İhracat
538.773.151
8.650.699
3.331.480
139.504
10.608.166
8.582.276
181.582.369
14.376.220
20.453.262
13.296.182
765.177
4.492.278
8.175.618
429.696
1.654.516
36.217.312
91.912.461
112.215.516
40.797.688
81.269.647
92.955.407
411.837
6.915.698
463.011
1.412.151
10.901.438
4.985.101
11.599.717
4.016.664
420
5.161
0
0
1.311.389.823
Tarım ve hayvancılık
Ormancılık ve tomrukçuluk
Balıkçılık
Maden kömürü , linyit ve turb
Metal cevherleri
Taşocakçılığı ve diğer madencilik
Gıda ürünleri ve içecek
Tütün ürünleri
Tekstil ürünleri
Giyim eşyası
Dabaklanmış deri, bavul,el çantası, saraciye ve ayakkabı
Ağaç ve mantar ürünleri (mobilya hariç);hasır vb. örülerek yapılan maddeler
Kağıt ve kağıt ürünleri
Basım ve yayım; plak, kaset vb.
Kok kömürü, rane edilmişpetrol ürünleri ve nükleer yakıtlar
Kimyasal madde ve ürünler
Plastik ve kauçuk ürünleri
Metalik olmayan diğer mineral ürünler
Ana metal sanayi
Metal eşya sanayi (makine ve teçhizatı hariç)
Başka yerde sınıandırılmamışmakine ve teçhizat
Büro, muhasebe ve bilgi işleme makinaları
Başka yerde sınıandırılmamışelektrikli makine ve cihazlar
Radyo, televizyon,haberleşme teçhizatı ve cihazları
Tıbbi aletler; hassas optik aletler ve saat
Motorlu kara taşıtı ve römorklar
Diğer ulaşım araçları
Mobilya ve başka yerdesınıandırılmamış diğer ürünler
Atık ve hurdalar
Diğer iş faliyetleri
Eğlence, kültür ve sporla ilgili faaliyetler
Diğer hizmet faaliyetleri
Gizli veri
Toplam
İthalat
386.860.322
963.206
13.552
4.587
624
452.926
50.409.874
55.966
23.726.612
10.328.667
1.096.300
3.213.813
12.262.911
408.018
323.444.116
130.959.297
7.007.884
21.825.313
9.035.502
6.158.795
79.567.479
444.841
9.025.419
3.209.716
4.566.756
20.148.092
100.022
6.754.834
17.193.416
331
1.247
1.520
0
1.129.241.958
İthalat
416.848.772
1.968.467
3.951
74.439
6.009
307.823
121.539.155
1.424.291
22.409.972
10.600.926
1.458.903
2.156.280
13.412.711
1.626.356
297.467.218
139.135.238
8.112.800
24.386.201
12.186.279
27.866.796
73.184.008
440.775
8.087.120
3.357.860
3.817.195
12.541.921
5.780.322
3.430.823
13.692.107
0
22.160
0
245.038
1.227.591.916
İhracat
13%
34%
147%
89%
-32%
36%
48%
26%
91%
70%
284%
-9%
48%
24%
228%
55%
9%
7%
-53%
7%
16%
-55%
99%
47%
8%
74%
-72%
24%
14%
133%
-87%
-
-
19%
İthalat
8%
104%
-71%
1523%
863%
-32%
141%
2445%
-6%
3%
33%
-33%
9%
299%
-8%
6%
16%
12%
35%
352%
-8%
-1%
-10%
5%
-16%
-38%
5679%
-49%
-20%
-100%
1677%
-100%
-
9%
İhracat
606.355.919
11.566.605
8.239.963
264.238
7.196.348
11.707.792
269.180.173
18.144.424
39.138.671
22.665.297
2.940.442
4.070.856
12.069.614
532.027
5.421.603
56.036.649
99.899.146
120.088.028
19.120.089
87.337.981
108.204.482
183.294
13.793.242
682.039
1.525.562
18.919.222
1.382.316
14.409.054
4.581.654
980
688
6.492
0
1.565.664.890
Mersin Firmaları Dış Ticaretinin Sektör Gruplarına Göre Dağılımı ($)Kaynak: TÜİK
Değişim (%)2013*2012
*Geçici veriler.
EKONOMİK YAPI
100
Ekonomik Rapor 2013
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
200.000
160.000
120.000
80.000
40.000
0
240.000
Aylar İtibariyle Mersin Firmaları Tarafından Gerçekleştirilen İhracatın DağılımıKaynak: TÜİK
Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık
2012
2013
115.484 122.941 117.120 92.012 104.447 100.411 91.717 77.487 88.538 115.341 140.153 145.738
131.703 116.041 120.505 115.094 121.054 108.142 104.286 87.227 120.680 141.621 194.805 204.507
140.000
120.000
100.000
80.000
60.000
0
160.000
Aylar İtibariyle Mersin Firmaları Tarafından Gerçekleştirilen İthalatın DağılımıKaynak: TÜİK
Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık
2012
2013
82.752 89.701 85.167 100.612 127.920 89.301 98.978 68.914 86.551 82.702 114.001 102.644
98.828 94.365 90.116 107.078 110.328 85.702 96.614 87.858 91.700 122.166 134.766 108.072
40.000
20.000
1000 $
1000 $
101
DIŞ TİCARETEkonomik Rapor 2013
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
2013 Yılı Fasıllara Göre İhracat* (000 $)Kaynak: TÜİK
13.464
614.809
521.055
662.462
64.097
77.004
1.039.397
3.969.957
159.291
175.616
1.114.092
278.848
10.456
20.367
1.402.994
98.419
633.395
612.369
1.544.981
1.800.289
764.197
1.129
85.355
19.426
65.553
3.831
2.212
214.529
672.032
14.695
62.197
129.383
71.518
6.414
14.538
95.627
22.364
113.648
106.102
537.150
159.764
66.549
0
13.001
8.568
16.400
96
3.354
151.787
413.849
4.641
4.582
54.797
16.699
6.520
4.896
57.888
4.083
4.861
1.650
97.239
22.108
3.002
8,4%
13,9%
3,7%
9,9%
6,0%
2,9%
20,6%
16,9%
9,2%
35,4%
11,6%
25,6%
61,3%
71,4%
6,8%
22,7%
17,9%
17,3%
34,8%
8,9%
8,7%
0,0%
2,1%
1,6%
2,5%
0,1%
4,4%
14,6%
10,4%
2,9%
2,6%
4,9%
6,0%
62,4%
24,0%
4,1%
4,1%
0,8%
0,3%
6,3%
1,2%
0,4%
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
Canlı hayvanlar
Etler ve yenilen sakatat
Balıklar, kabuklu hayvanlar, yumuşakçalar ve suda yaşayandiğer omurgasız hayvanlar
Süt ürünleri, yumurtalar, tabii bal, diğeryenilebilir hayvansal menşeli ürünler
Diğer hayvansal menşeli ürünler (kıl, kemik, boynuz, ldişi, bağırsak, vb.)
Canlı ağaçlar ve diğer bitkiler, yumrular, kökler ve benzerleri, kesme çiçekler ve süs yaprakları
Yenilen sebzeler ve bazı kök ve yumru
Yenilen meyveler ve yenilensert kabuklu meyveler
Kahve, çay, paraguay çayı ve baharat
Hububat
Değirmencilik ürünleri, malt, nişasta, inülin, buğday gluteni
Yağlı tohum ve meyveler, muhtelif tanetohum ve meyveler, sanayiide ve tıpta kullanılan bitkiler, saman ve kaba yem
Lak, sakız, reçine vediğer bitkisel özsu ve hülasalar
Örülmeye elverişli bitkisel maddeler, tarifenin başka yerinde belirtilmeyen veya yer almayan bitkisel ürünler
Hayvansal ve bitkisel katı ve sıvı yağlar, yemeklik katı yağlar, hayvansal ve bitkisel mumlar
Et, balık, kabuklu hayvanlar, yumuşakçalar veya diğer su omurgasızlarının müstahzarları
Şeker ve şeker mamulleri
Kakao ve kakao müstahzarları
Hububat, un, nişasta veya süt müstahzarları, pastacılık ürünleri
Sebzeler, meyveler, sert kabuklu meyveler ve bitkilerin diğer kısımlarından elde edilen müstahzarlar
Yenilen çeşitli gıda müstahzarları (kahve hülasaları, çay hülasaları, mayalar, soslar, diyet mamaları, vb.)
Fasıl AdıFasıl TürkiyeMersin
HinterlandıMersin
FirmalarıMersin
HinterlandıMersin
Firmaları
Türkiye İçerisindeki Payı
EKONOMİK YAPI
102
Ekonomik Rapor 2013
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
295.422
201.576
904.792
2.748.314
1.774.239
6.714.550
1.199.288
598.464
754.520
98.505
764.481
706.160
916.191
197.174
23.963
26.276
554.900
5.609.742
2.482.259
198.686
421.323
283.017
43.990
3.561
22.031
396.779
321.920
16.395
239.154
31.846
13.079
5.871
89.766
20.711
39.779
10.452
368
303
13.300
421.852
142.218
201
889
9
2.894
223
18.160
106.618
7.196
5.711
702
243
20.807
869
2.758
2.921
6.322
7.944
7
9
1.696
84.717
27.406
407
349
0
14,9%
1,8%
2,4%
14,4%
18,1%
0,2%
19,9%
5,3%
1,7%
6,0%
11,7%
2,9%
4,3%
5,3%
1,5%
1,2%
2,4%
7,5%
5,7%
0,1%
0,2%
0,0%
1,0%
0,1%
2,0%
3,9%
0,4%
0,1%
0,1%
0,0%
2,8%
0,9%
0,4%
0,4%
0,7%
4,0%
0,0%
0,0%
0,3%
1,5%
1,1%
0,2%
0,1%
0,0%
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
Meşrubat, alkollü içkiler ve sirke
Gıda sanayiinin kalıntı ve döküntüleri, hayvanlar için hazırlanmış kaba yemler
Tütün ve tütün yerine geçen işlenmiş maddeler
Tuz, kükürt, topraklar ve taşlar, alçılar, kireçler ve çimento
Metal cevherleri, cüruf ve kül
Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler, bitümenli maddeler, mineral mumlar
İnorganik kimyasallar, kıymetli metal, radyoaktif element, metal ve izotopların organik-anorganik bileşikleri
Organik kimyasal ürünler
Eczacılık ürünleri
Gübreler
Debagatte ve boyacılıkta kullanılan hülasalar, tanenler, boyalar, pigmentlervb, vernikler, macunlar, mürekkepler
Uçucu yağlar ve rezinoitler, parfümeri, kozmetik veya tuvalet müstahzarları
Sabunlar, yüzey-aktif organik maddeler, yıkama-yağlama müstahzarları, mumlar,bakım müstahzarları, dişçilik müstahzarları
Albüminoid maddeler, değişikliğe uğramış nişasta esaslı ürünler, tutkallar, enzimler
Barut ve patlayıcı maddeler, pirotekni mamulleri, kibritler, piroforik alaşımlar, ateş alıcı maddeler
Fotoğrafçılıkta veya sinemacılıkta kullanılan eşya
Muhtelif kimyasal maddeler (biodizel, yangın söndürme maddeleri, dezenfektanlar, haşarat öldürücüler, vb.)
Plastikler ve mamulleri
Kauçuk ve kauçuktan eşya
Ham postlar, deriler (kürkler hariç) ve köseleler
Deri-saraciye eşyası, eyer-koşum takımları, seyahat eşyası, el çantaları vb.mahfazalar, hayvan bağırsağından mamul eşya
Kürkler ve taklit kürkler, bunların mamulleri
Fasıl AdıFasıl TürkiyeMersin
HinterlandıMersin
FirmalarıMersin
HinterlandıMersin
Firmaları
Türkiye İçerisindeki Payı
103
DIŞ TİCARETEkonomik Rapor 2013
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
726.429
673
1.086
29.020
1.140.810
94.820
3.391
195.024
1.928.946
26.643
1.690.412
1.381.820
514.067
2.188.074
610.123
338.018
1.682.308
9.250.925
5.715.592
2.192.350
723.275
42.572
1
25
169
39.135
1.668
29
2.209
253.479
1.444
296.981
151.964
123.938
660.168
4.801
2.488
66.673
4.221
18.640
55.477
22.314
4.238
1
65
0
11.524
363
0,8
18
14.619
449
3.010
3.348
3.540
827
715
152
7.195
12.056
13.408
6.423
2.358
5,9%
0,2%
2,3%
0,6%
3,4%
1,8%
0,9%
1,1%
13,1%
5,4%
17,6%
11,0%
24,1%
30,2%
0,8%
0,7%
4,0%
0,0%
0,3%
2,5%
3,1%
0,6%
0,2%
6,0%
0,0%
1,0%
0,4%
0,0%
0,0%
0,8%
1,7%
0,2%
0,2%
0,7%
0,0%
0,1%
0,0%
0,4%
0,1%
0,2%
0,3%
0,3%
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
Ağaç ve ahşap eşya, odun kömürü
Mantar ve mantardan eşya
Hasırdan, sazdan veya örülmeye elverişli diğer maddelerden mamuller, sepetçi ve hasırcı eşyası
Odun veya diğer lii selülozik maddelerin hamurları, geri kazanılmış kağıt veya karton (döküntü, kırpıntı ve hurdalar)
Kağıt ve karton, kağıt hamurundan, kağıttan veya kartondan eşya
Basılı kitaplar, gazeteler, resimler ve baskısanayiinin diğer mamulleri, el ve makina yazısı metinler ve planlar
İpek
Yapağı ve yün, ince veya kaba hayvan kılı, at kılından iplik ve dokunmuş mensucat
Pamuk, pamuk ipliği ve pamuklu mensucat
Dokumaya elverişli diğer bitkisel lier, kağıt ipliği ve kağıt ipliğinden
Sentetik ve suni lamentler, şeritler ve benzeri sentetik ve suni dokumaya elverişli maddeler
Sentetik ve suni devamsız lier
Vatka, keçe ve dokunmamış mensucat, özel iplikler, sicim, kordon, ip, halat ve bunlardan mamul eşya
Halılar ve diğer dokumaya elverişli maddelerden yer kaplamaları
Özel dokunmuş mensucat, tufte edilmiş dokunabilir mensucat,dantela,duvar halıları, şeritçi ve kaytancı eşyası, işlemeler
Emdirilmiş, sıvanmış, kaplanmış veya lamineedilmiş dokunabilir mensucat, dokunabilir maddelerden teknik eşya
Örme eşya
Örme giyim eşyası ve aksesuarı
Örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarı
Dokunabilir maddelerden hazır eşya, takımlar, kullanılmış giyim ve dokunmuş diğer eşya, paçavralar
Ayakkabılar, getrler, tozluklar ve benzeri eşya, bunların aksamı
Fasıl AdıFasıl TürkiyeMersin
HinterlandıMersin
FirmalarıMersin
HinterlandıMersin
Firmaları
Türkiye İçerisindeki Payı
EKONOMİK YAPI
104
Ekonomik Rapor 2013
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
26.594
5.676
2.360
1.378.486
1.001.354
993.325
6.978.476
9.922.522
6.149.684
1.456.743
21.761
2.364.285
13.919
19.385
1.552
14.471
221.425
813.804
12.994.321
9.547.269
183.418
17.002.021
3.035
861
81
112.124
17.256
117.289
35
145.216
439.826
21.204
8
59.402
2.146
280
0
18
2.671
8.365
409.282
257.890
1.687
197.953
94
46
8
16.847
3.808
6.196
36
12.498
79.478
207
5
5.990
4
0,5
0
3
1.013
3.472
110.735
13.352
226
18.590
11,4%
15,2%
3,4%
8,1%
1,7%
11,8%
0,0%
1,5%
7,2%
1,5%
0,0%
2,5%
15,4%
1,4%
0,0%
0,1%
1,2%
1,0%
3,1%
2,7%
0,9%
1,2%
0,4%
0,8%
0,3%
1,2%
0,4%
0,6%
0,0%
0,1%
1,3%
0,0%
0,0%
0,3%
0,0%
0,0%
0,0%
0,0%
0,5%
0,4%
0,9%
0,1%
0,1%
0,1%
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
Başlıklar ve aksamı (şapka, kasket, koruyucu başlıklar vb.)
Şemsiyeler, güneş şemsiyeleri, bastonlar,iskemle bastonlar, kamçılar, kırbaçlar ve bunların aksamı
Hazırlanmış ince ve kalın kuş tüyleri ve bunlardan eşya, yapma çiçekler, insan saçından eşya
Taş, alçı, çimento, amyant, mika veyabenzeri maddelerden eşya
Seramik mamulleri
Cam ve cam eşya
Kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli metaller, inciler, taklit mücevherci eşyası, metal paralar
Demir ve çelik
Demir veya çelikten eşya
Bakır ve bakırdan eşya
Nikel ve nikelden eşya
Alüminyum ve alüminyumdan eşya
Kurşun ve kurşundan eşya
Çinko ve çinkodan eşya
Kalay ve kalaydan eşya
Diğer adi metaller (tungsten, molibden, tantal, magnezyum, kobalt, bizmut, kadmiyum, vb.), sermetler, bunlardan eşya
Adi metallerden aletler, bıçakcı eşyası ve sofra takımları, adi metallerden bunların aksam ve parçaları
Adi metallerden çeşitli eşya (kilit, kasa, mobilya tertibatı, vb.)
Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları
Elektrikli makina ve cihazlar, ses kaydetme-verme, televizyon görüntü-ses kaydetme-verme cihazları,aksam-parça-aksesuarı
Demiryolu vb hatlara ait taşıtlar ve malzemeler, bunların aksam-parçaları, mekanik trak sinyalizasyon cihazları
Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları, bunların aksam, parça, aksesuarı
Fasıl AdıFasıl TürkiyeMersin
HinterlandıMersin
FirmalarıMersin
HinterlandıMersin
Firmaları
Türkiye İçerisindeki Payı
105
DIŞ TİCARETEkonomik Rapor 2013
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
688.575
1.139.374
661.448
27.592
9.200
58
1.097
12.584
209
21
0
857
934
85
18
0,0%
0,1%
1,9%
0,8%
0,2%
0,0%
0,1%
0,1%
0,3%
0,2%
88
89
90
91
92
Hava taşıtları, uzay taşıtları ve bunların aksam ve parçaları
Gemiler ve suda yüzen taşıt ve araçlar
Optik, fotoğraf, sinema, ölçü, kontrol, ayar, tıbbi, cerrahi alet ve cihazlar,bunların aksam, parça ve aksesuarı
Saatler ve bunların aksam ve parçaları
Müzik aletleri, bunların aksam,parça ve aksesuarı
Fasıl AdıFasıl TürkiyeMersin
HinterlandıMersin
FirmalarıMersin
HinterlandıMersin
Firmaları
Türkiye İçerisindeki Payı
EKONOMİK YAPIEkonomik Rapor 2013
432.610
2.831.388
118.787
990.290
14.999
299.917
151.812.239
16.550
167.317
2.351
56.242
1
4.171
8.104.119
0
13.145
645
1.345
0,7
3.736
1.565.665
3,8%
5,9%
2,0%
5,7%
0,0%
1,4%
5,3%
0,0%
0,5%
0,5%
0,1%
0,0%
1,2%
1,0%
93
94
95
96
97
99
Silahlar ve mühimmat, bunların aksam, parça ve aksesuarı
Mobilyalar, yatak takımları, aydınlatma cihazları, reklam lambaları, ışıklı tabelalar vb, prefabrik yapılar
Oyuncaklar, oyun ve spor malzemeleri, bunların aksam, parça ve aksesuarı
Çeşitli mamul eşya (hijyenik havlu, bebek bezi, kalem, çakmak, fermuar, fırça vb.)
Sanat eserleri, kolleksiyon eşyası ve antikalar
Kişisel eşyalar, deniz ve hava taşıtlarına verilen kumanya ve malzeme (yakıtlar hariç)
Toplam
*Geçici veriler.
106 Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
2013 Yılı Fasıllara Göre İthalat* (000 $)Kaynak: TÜİK
Fasıl AdıFasıl TürkiyeMersin
HinterlandıMersin
FirmalarıMersin
HinterlandıMersin
Firmaları
Türkiye İçerisindeki Payı
346.448
25.275
186.158
159.972
48.598
92.501
325.771
422.975
146.674
2.000.058
94.530
1.665.017
44.082
10.259
1.810.245
5.128
106.883
512.092
222.053
88.084
541.144
114.464
224
4.415
51.637
3.009
1.852
267.142
215.531
28.824
477.211
2.191
354.618
943
2.962
988.817
67
4.487
33.867
895
20.569
14.108
85
0
1.646
1.568
474
1.671
143.766
72.055
8.050
87.385
1.325
92.459
569
1.385
58.524
0,4
43
367
154
1.193
555
33,0%
0,9%
2,4%
32,3%
6,2%
2,0%
82,0%
51,0%
19,7%
23,9%
2,3%
21,3%
2,1%
28,9%
54,6%
1,3%
4,2%
6,6%
0,4%
23,4%
2,6%
0,0%
0,0%
0,9%
1,0%
1,0%
1,8%
44,1%
17,0%
5,5%
4,4%
1,4%
5,6%
1,3%
13,5%
3,2%
0,0%
0,0%
0,1%
0,1%
1,4%
0,1%
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
Canlı hayvanlar
Etler ve yenilen sakatat
Süt ürünleri, yumurtalar, tabii bal, diğeryenilebilir hayvansal menşeli ürünler
Diğer hayvansal menşeli ürünler (kıl, kemik, boynuz, ldişi, bağırsak, vb.)
Canlı ağaçlar ve diğer bitkiler, yumrular, kökler ve benzerleri, kesme çiçekler ve süs yaprakları
Yenilen sebzeler ve bazı kök ve yumrular
Yenilen meyveler ve yenilensert kabuklu meyveler
Kahve, çay, paraguay çayı ve baharat
Hububat
Değirmencilik ürünleri, malt, nişasta, inülin, buğday gluteni
Yağlı tohum ve meyveler, muhtelif tanetohum ve meyveler, sanayiide ve tıpta kullanılan bitkiler, saman ve kaba yem
Lak, sakız, reçine vediğer bitkisel özsu ve hülasalar
Örülmeye elverişli bitkisel maddeler, tarifenin başka yerinde belirtilmeyen veya yer almayan bitkisel ürünler
Hayvansal ve bitkisel katı ve sıvı yağlar, yemeklik katı yağlar, hayvansal ve bitkisel mumlar
Et, balık, kabuklu hayvanlar, yumuşakçalar veya diğer su omurgasızlarının müstahzarları
Şeker ve şeker mamulleri
Kakao ve kakao müstahzarları
Hububat, un, nişasta veya süt müstahzarları, pastacılık ürünleri
Sebzeler, meyveler, sert kabuklu meyveler ve bitkilerin diğer kısımlarından elde edilen müstahzarlar
Yenilen çeşitli gıda müstahzarları (kahve hülasaları, çay hülasaları, mayalar, soslar, diyet mamaları, vb.)
Balıklar, kabuklu hayvanlar, yumuşakçalar ve suda yaşayandiğer omurgasız hayvanlar
107
DIŞ TİCARETEkonomik Rapor 2013
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
Fasıl AdıFasıl TürkiyeMersin
HinterlandıMersin
FirmalarıMersin
HinterlandıMersin
Firmaları
Türkiye İçerisindeki Payı
265.435
1.574.808
505.984
397.853
1.257.278
55.917.155
1.592.956
5.314.038
4.151.044
1.492.105
1.965.995
1.141.562
870.829
527.656
55.176
214.872
2.123.679
13.881.165
3.062.451
681.491
547.521
115.782
95.954
167.498
12.079
11.778
46.609
3.481.142
199.882
299.026
352
149.382
149.753
3.293
38.177
31.642
3.963
1.732
104.439
2.252.656
278.317
4.882
588
0
20.456
21.622
12.136
321
6
297.720
3.965
8.376
37
16.111
2.858
948
5.127
1.212
7
3
8.374
78.522
15.716
1.272
145
0
36,1%
10,6%
2,4%
3,0%
3,7%
6,2%
12,5%
5,6%
0,0%
10,0%
7,6%
0,3%
4,4%
6,0%
7,2%
0,8%
4,9%
16,2%
9,1%
0,7%
0,1%
0,0%
7,7%
1,4%
2,4%
0,1%
0,0%
0,5%
0,2%
0,2%
0,0%
1,1%
0,1%
0,1%
0,6%
0,2%
0,0%
0,0%
0,4%
0,6%
0,5%
0,2%
0,0%
0,0%
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
Meşrubat, alkollü içkiler ve sirke
Gıda sanayiinin kalıntı ve döküntüleri, hayvanlar için hazırlanmış kaba yemler
Tütün ve tütün yerine geçen işlenmiş maddeler
Tuz, kükürt, topraklar ve taşlar, alçılar, kireçler ve çimento
Metal cevherleri, cüruf ve kül
Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler, bitümenli maddeler, mineral mumlar
İnorganik kimyasallar, kıymetli metal, radyoaktif element, metal ve izotopların organik-anorganik bileşikleri
Organik kimyasal ürünler
Eczacılık ürünleri
Gübreler
Debagatte ve boyacılıkta kullanılan hülasalar, tanenler, boyalar, pigmentlervb, vernikler, macunlar, mürekkepler
Uçucu yağlar ve rezinoitler, parfümeri, kozmetik veya tuvalet müstahzarları
Sabunlar, yüzey-aktif organik maddeler, yıkama-yağlama müstahzarları, mumlar,bakım müstahzarları, dişçilik müstahzarları
Albüminoid maddeler, değişikliğe uğramış nişasta esaslı ürünler, tutkallar, enzimler
Barut ve patlayıcı maddeler, pirotekni mamulleri, kibritler, piroforik alaşımlar, ateş alıcı maddeler
Fotoğrafçılıkta veya sinemacılıkta kullanılan eşya
Muhtelif kimyasal maddeler (biodizel, yangın söndürme maddeleri, dezenfektanlar, haşarat öldürücüler, vb.)
Plastikler ve mamulleri
Kauçuk ve kauçuktan eşya
Ham postlar, deriler (kürkler hariç) ve köseleler
Deri-saraciye eşyası, eyer-koşum takımları, seyahat eşyası, el çantaları vb.mahfazalar, hayvan bağırsağından mamul eşya
Kürkler ve taklit kürkler, bunların mamulleri
EKONOMİK YAPI
108
Ekonomik Rapor 2013
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
Fasıl AdıFasıl TürkiyeMersin
HinterlandıMersin
FirmalarıMersin
HinterlandıMersin
Firmaları
Türkiye İçerisindeki Payı
1.563.579
7.604
12.114
645.109
3.091.824
176.832
44.188
355.815
2.989.182
262.616
2.089.808
2.175.298
391.696
184.563
200.295
345.976
446.683
941.223
1.862.913
167.254
992.947
143.288
1
482
47.822
267.341
824
0
12.748
902.336
176.132
175.303
729.193
26.541
1.677
5.917
12.157
2.360
5.026
44.700
5.687
237
3.774
0
10
422
12.927
179
0
300
22.573
8.120
429
6.206
2.443
176
66
769
107
191
10.461
2.415
734
9,2%
0,0%
4,0%
7,4%
8,6%
0,5%
0,0%
3,6%
30,2%
67,1%
8,4%
33,5%
6,8%
0,9%
3,0%
3,5%
0,5%
0,5%
2,4%
3,4%
0,0%
0,2%
0,0%
0,1%
0,1%
0,4%
0,1%
0,0%
0,1%
0,8%
3,1%
0,0%
0,3%
0,6%
0,1%
0,0%
0,2%
0,0%
0,0%
0,6%
1,4%
0,1%
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
Ağaç ve ahşap eşya, odun kömürü
Mantar ve mantardan eşya
Hasırdan, sazdan veya örülmeye elverişli diğer maddelerden mamuller, sepetçi ve hasırcı eşyası
Odun veya diğer lii selülozik maddelerin hamurları, geri kazanılmış kağıt veya karton (döküntü, kırpıntı ve hurdalar)
Kağıt ve karton, kağıt hamurundan, kağıttan veya kartondan eşya
Basılı kitaplar, gazeteler, resimler ve baskısanayiinin diğer mamulleri, el ve makina yazısı metinler ve planlar
İpek
Yapağı ve yün, ince veya kaba hayvan kılı, at kılından iplik ve dokunmuş mensucat
Pamuk, pamuk ipliği ve pamuklu mensucat
Dokumaya elverişli diğer bitkisel lier, kağıt ipliği ve kağıt ipliğinden
Sentetik ve suni lamentler, şeritler ve benzeri sentetik ve suni dokumaya elverişli maddeler
Sentetik ve suni devamsız lier
Vatka, keçe ve dokunmamış mensucat, özel iplikler, sicim, kordon, ip, halat ve bunlardan mamul eşya
Halılar ve diğer dokumaya elverişli maddelerden yer kaplamaları
Özel dokunmuş mensucat, tufte edilmiş dokunabilir mensucat,dantela,duvar halıları, şeritçi ve kaytancı eşyası, işlemeler
Emdirilmiş, sıvanmış, kaplanmış veya lamineedilmiş dokunabilir mensucat, dokunabilir maddelerden teknik eşya
Örme eşya
Örme giyim eşyası ve aksesuarı
Örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarı
Dokunabilir maddelerden hazır eşya, takımlar, kullanılmış giyim ve dokunmuş diğer eşya, paçavralar
Ayakkabılar, getrler, tozluklar ve benzeri eşya, bunların aksamı
109
DIŞ TİCARETEkonomik Rapor 2013
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
Fasıl AdıFasıl TürkiyeMersin
HinterlandıMersin
FirmalarıMersin
HinterlandıMersin
Firmaları
Türkiye İçerisindeki Payı
58.686
33.601
35.783
582.159
477.225
816.983
16.225.736
18.690.888
2.757.733
3.709.820
172.926
3.236.691
221.662
520.797
58.166
134.567
809.049
839.039
30.155.806
17.758.665
583.972
16.808.333
389
1.461
7.865
67.082
26.793
42.100
76
228.296
170.029
6.053
0,1
88.284
1.272
313
0
14.698
11.650
9.784
1.096.456
357.387
10.936
94.771
2
15
292
17.665
4.090
6.518
76
10.610
22.043
4.271
0,1
2.117
0
14
0
17
972
1.283
73.091
10.746
163
12.731
0,7%
4,3%
22,0%
11,5%
5,6%
5,2%
0,0%
1,2%
6,2%
0,2%
0,0%
2,7%
0,6%
0,1%
0,0%
10,9%
1,4%
1,2%
3,6%
2,0%
1,9%
0,6%
0,0%
0,0%
0,8%
3,0%
0,9%
0,8%
0,0%
0,1%
0,8%
0,1%
0,0%
0,1%
0,0%
0,0%
0,0%
0,0%
0,1%
0,2%
0,2%
0,1%
0,0%
0,1%
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
Başlıklar ve aksamı (şapka, kasket, koruyucu başlıklar vb.)
Şemsiyeler, güneş şemsiyeleri, bastonlar,iskemle bastonlar, kamçılar, kırbaçlar ve bunların aksamı
Hazırlanmış ince ve kalın kuş tüyleri ve bunlardan eşya, yapma çiçekler, insan saçından eşya
Taş, alçı, çimento, amyant, mika veyabenzeri maddelerden eşya
Seramik mamulleri
Cam ve cam eşya
Kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli metaller, inciler, taklit mücevherci eşyası, metal paralar
Demir ve çelik
Demir veya çelikten eşya
Bakır ve bakırdan eşya
Nikel ve nikelden eşya
Alüminyum ve alüminyumdan eşya
Kurşun ve kurşundan eşya
Çinko ve çinkodan eşya
Kalay ve kalaydan eşya
Diğer adi metaller (tungsten, molibden, tantal, magnezyum, kobalt, bizmut, kadmiyum, vb.), sermetler, bunlardan eşya
Adi metallerden aletler, bıçakcı eşyası ve sofra takımları, adi metallerden bunların aksam ve parçaları
Adi metallerden çeşitli eşya (kilit, kasa, mobilya tertibatı, vb.)
Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları
Elektrikli makina ve cihazlar, ses kaydetme-verme, televizyon görüntü-ses kaydetme-verme cihazları,aksam-parça-aksesuarı
Demiryolu vb hatlara ait taşıtlar ve malzemeler, bunların aksam-parçaları, mekanik trak sinyalizasyon cihazları
Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları, bunların aksam, parça, aksesuarı
EKONOMİK YAPI
110
Ekonomik Rapor 2013
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
Fasıl AdıFasıl TürkiyeMersin
HinterlandıMersin
FirmalarıMersin
HinterlandıMersin
Firmaları
Türkiye İçerisindeki Payı
2.371.909
898.296
4.557.678
342.974
37.319
189.882
1.492.604
693.095
526.112
49.979
344.388
251.650.823
23.882
2.686
29.207
1.094
191
2.655
88.594
16.862
3.514
50
15.208
14.900.389
5.386
44
3.772
27
68
0
9.625
590
269
559
1.227.592
1,0%
0,3%
0,6%
0,3%
0,5%
1,4%
5,9%
2,4%
0,7%
0,1%
4,4%
5,9%
0,2%
0,0%
0,1%
0,0%
0,2%
0,0%
0,6%
0,1%
0,1%
0,0%
0,2%
0,5%
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
99
Hava taşıtları, uzay taşıtları ve bunların aksam ve parçaları
Gemiler ve suda yüzen taşıt ve araçlar
Optik, fotoğraf, sinema, ölçü, kontrol, ayar, tıbbi, cerrahi alet ve cihazlar,bunların aksam, parça ve aksesuarı
Saatler ve bunların aksam ve parçaları
Müzik aletleri, bunların aksam,parça ve aksesuarı
Silahlar ve mühimmat, bunların aksam,parça ve aksesuarı Mobilyalar, yatak takımları, aydınlatma cihazları, reklam lambaları, ışıklı tabelalar vb, prefabrik yapılar
Oyuncaklar, oyun ve spor malzemeleri, bunların aksam, parça ve aksesuarı
Çeşitli mamul eşya (hijyenik havlu, bebek bezi, kalem, çakmak, fermuar, fırça vb.)
Sanat eserleri, kolleksiyon eşyası ve antikalar
Kişisel eşyalar, deniz ve hava taşıtlarına verilen kumanya ve malzeme (yakıtlar hariç)
Toplam*Geçici veriler.
22
111
DIŞ TİCARETEkonomik Rapor 2013
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
2013 Yılı Ülkelere Göre İhracat* ($)Kaynak: TÜİK
ABD
ABD Küçük Out. Adl.
ABD Virjin Adaları
Afganistan
AHL Serbest Bölgesi
Almanya
Amerikan Samoası
Andorra
Angola
Anguilla
Antalya Serbest Bölgesi
Antarktika
Antigua ve Barbuda
Arjantin
Arnavutluk
Aruba
Avustralya
Avusturya
Azerbaycan
BAE
Bahamalar
Bahreyn
Bangladeş
Barbados
Belarus
Belçika
Belize
Benin
Bermuda
Bhutan
Bolivya
Bosna-Hersek
Botsvana
Brezilya
Brunei
Bulgaristan
Burkina Faso
Bursa Serbest Bölgesi
Burundi
Cape Verde
Cayman Adaları
Cebelitarık
Ceuta
5.636.490.630
107.191
923.761
228.259.645
176.125.362
13.702.969.933
222.228
408.229
263.805.265
200.668
116.356.554
0
10.075.100
318.181.124
267.997.006
300.384
462.851.174
1.057.346.725
2.960.376.030
4.966.087.220
9.707.688
199.088.303
195.536.711
2.757.108
303.216.406
2.574.641.496
14.669.239
127.436.851
586.095
58.567
16.139.862
274.222.016
2.858.812
936.272.531
5.278.186
1.971.369.092
20.484.239
268.961.147
1.522.905
7.029.218
126.872.088
117.753.964
0
15.235.769
0
0
770.573
0
75.380.311
8.402
0
2.387.800
3.036
21.599
0
107.157
929.261
10.629.882
0
769.870
8.833.553
19.180.014
15.783.965
84.033
747.827
1.801.827
91.355
15.573.109
6.699.437
68.174
1.690.270
8.477
0
121.090
4.505.478
0
8.550.091
0
16.823.507
0
0
0
26.075
333
9.050
0
Türkiye Mersin Firmaları
EKONOMİK YAPI
112
Ekonomik Rapor 2013
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
Cezayir
Christmas Adaları
Cibuti
Cook Adaları
Curaçao
Çad
Çek Cumhuriyeti
Çin
Çorlu Avrupa Serbest Bölgesi
Danimarka
Denizli Serbest Bölgesi
Doğu Timor
Dominik
Dominik Cumhuriyeti
Ege Serbest Bölgesi
Ekvator
Ekvator Ginesi
El Salvador
Endonezya
Eritre
Ermenistan
Estonya
Etiyopya
Falkland Adaları
Faroe Adaları
Fas
Fiji
Fildişi Kıyısı
Filipinler
Filistin
Finlandiya
Fransa
Fransa Güney Bölgesi
Fransız Polinezyası
Gabon
Gambiya
Gana
Gaziantep Serbest Bölgesi
Gine
Gine Bissau
Gizli Ülke
Grenada
Grönland
2.002.382.158
112.000
67.091.328
3.859.861
39.008.835
12.768.972
772.307.853
3.600.986.232
177.837.011
1.005.304.619
3.734.120
72.444
845.911
45.926.407
536.135.812
79.151.181
73.016.594
3.176.616
231.039.812
1.318.106
83.435
197.388.642
364.532.666
0
102.860
1.193.293.383
962.665
85.469.474
135.467.640
75.506.613
297.984.475
6.378.260.877
607.169
1.334.493
93.882.501
34.063.458
179.077.943
82.328.011
126.866.690
5.333.624
0
628.693
21.486
12.571.556
0
4.849.586
10.433
2.155
0
12.627.570
20.634.500
13.136
5.296.929
0
0
1.678
67.787
446.840
16.158
7.920
20.374
6.089.224
0
0
386.460
13.754.721
0
0
4.004.760
0
177.930
1.405.919
5.725.301
440.772
11.897.921
0
0
64.105
31.032
1.632.006
0
1.049.023
59.950
0
0
0
Türkiye Mersin Firmaları
113
DIŞ TİCARETEkonomik Rapor 2013
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
Guam
Guatemala
Guyana
Güney Afrika Cumhuriyeti
Güney Georgia ve Sand. Adl.
Güney Kıbrıs
Güney Kore
Gürcistan
Haiti
Hırvatistan
Hindistan
Hollanda
Honduras
Hong Kong
Irak
İngiliz Virjin Ad.
İngiliz.Hint Okyanusu Adaları
İngiltere
İran
İrlanda
İspanya
İsrail
İstanbul Endüstri ve Tic.Serb.Böl.
İsveç
İsviçre
İtalya
İzlanda
İzmir Serbest Bölgesi
Jamaika
Japonya
Kamboçya
Kamerun
Kanada
Karadağ
Katar
Kayseri Serbest Bölgesi
Kazakistan
Kenya
Kesinleşmemiş Ülke ve Bölgeler
Kırgızistan
Kiribati
Kocaeli Serbest Bölgesi
Kolombiya
1.593.780
19.748.283
12.438.183
619.825.826
3.959
1.618.168
460.275.999
1.246.091.769
25.716.604
201.649.285
587.056.790
3.538.230.717
9.858.897
420.380.846
11.954.970.743
63.889.568
167.848
8.773.819.627
4.192.775.808
379.691.422
4.335.802.839
2.650.415.492
210.734.323
1.147.587.316
1.014.536.636
6.717.817.091
13.869.036
28.430.097
35.817.164
409.261.324
10.838.574
101.988.758
940.113.951
29.146.126
244.014.433
165.805.673
1.039.594.910
129.605.328
6.178.291
388.903.313
218.172
146.261.360
124.615.424
0
7.996
79.584
2.432.054
0
2.245
2.138.511
12.631.182
164.862
3.438.408
6.383.289
19.361.241
0
2.446.291
369.969.714
0
0
25.592.148
22.216.291
1.819.144
9.488.971
29.950.610
1.723.016
5.260.640
1.516.115
24.540.911
0
95.205
15.863
9.503.064
98.566
738.360
2.604.717
184.859
972.139
36.265
1.989.979
7.881.964
18.673
1.071.933
3.909
0
1.935.909
Türkiye Mersin Firmaları
EKONOMİK YAPI
114
Ekonomik Rapor 2013
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
Komorolar
Kongo
Kongo Demokratik Cumhuriyeti
Kosova
Kostarika
Kuveyt
Kuzey Kıbrıs Türk Cum.
Kuzey Kore
Kuzey Mariana Adaları
Küba
Laos
Lesotho
Letonya
Liberya
Libya
Liechtenstein
Litvanya
Lübnan
Lüksemburg
Macaristan
Madagaskar
Makao
Makedonya
Malavi
Maldivler
Malezya
Mali
Malta
Marshall Adaları
Mauritius
Mayotte
Meksika
Melilla
Mersin Serbest Bölgesi
Mısır
Mikronezya
Moğolistan
Moldova
Montserrat
Moritanya
Mozambik
Myanmar
Namibya
5.031.431
92.870.158
39.257.135
279.172.327
34.840.365
334.975.853
1.115.093.092
6.414.039
0
13.957.317
5.952.891
496.949
151.198.761
109.783.532
2.753.285.422
15.045.775
403.457.453
819.157.918
52.416.381
652.327.343
59.688.314
7.485.802
294.149.843
5.080.659
5.928.312
272.076.775
20.751.202
887.176.559
119.456.110
40.344.622
5.988.087
238.712.681
545.983
293.163.902
3.200.920.727
10.181
48.655.577
276.241.145
0
103.805.624
41.410.138
25.169.892
3.021.657
1.803
830.019
17.349
1.082.418
0
6.135.723
44.343.581
1.457.674
0
869.618
0
185.574
2.442.228
824.732
42.361.326
0
2.262.924
24.136.709
0
5.193.181
185.560
0
3.228.763
0
12.495
7.740.137
0
693.970
855.888
201.910
19.414
57.808
0
38.810.238
22.877.484
0
835.387
8.080.727
0
193.710
288.436
0
120.333
Türkiye Mersin Firmaları
115
DIŞ TİCARETEkonomik Rapor 2013
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
Nauru
Nepal
Nijer
Nijerya
Nikaragua
Niue Adası
Norveç
Orta Afrika Cumhuriyeti
Özbekistan
Pakistan
Palau
Panama
Papua Yeni Gine
Paraguay
Peru
Pitcairn
Polonya
Portekiz
Rize Serbest Bölgesi
Romanya
Ruanda
Rusya Federasyonu
Samoa
Samsun Serbest Bölgesi
San Marino
Sao Tome ve Principe
Senegal
Seyşeller
Sırbistan
Sierra Leone
Singapur
Slovakya
Slovenya
Solomon Adaları
Somali
Sri Lanka
St Pierre ve Miquelon
St. Kitts ve Nevis
St. Lucia
St. Vincent ve Grenadines
Sudan
Surinam
Suriye
171
3.346.538
46.320.105
413.116.399
6.452.408
0
618.499.430
1.291.599
562.817.194
285.903.442
389.786
230.421.194
4.829.992
20.820.927
275.580.488
0
2.059.152.946
616.956.534
1.705.797
2.617.102.025
9.761.314
6.965.711.681
1.103.482
8.998.500
382.900
504.454
119.333.817
10.337.421
440.690.742
47.323.404
355.342.363
436.248.794
666.223.982
0
58.314.799
36.712.591
71.519
9.659.460
807.081
15.582.046
268.734.750
4.930.790
1.026.300.888
0
17.154
0
5.815.093
0
0
1.508.916
75.082
6.558.878
2.605.669
0
215.253
0
100.708
207.778
0
17.307.140
2.311.021
0
16.200.075
10.652
143.199.625
0
0
0
9.721
1.749.692
492.820
10.653.190
2.634.952
3.309.537
3.127.988
752.673
0
5.001.896
897.061
0
7.310
48.445
34.164
22.885.059
47.233
74.509.723
Türkiye Mersin Firmaları
EKONOMİK YAPI
116
Ekonomik Rapor 2013
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
Suudi Arabistan
Svaziland
Şili
Tacikistan
Tanzanya
Tayland
Tayvan
Togo
Tokelau Adaları
Tonga
Trabzon Serbest Bölgesi
Trakya Serbest Bölgesi
Trinidad ve Tobago
Tunus
Tuvalu
Tübitak MAM Teknoloji Serbest Bölgesi
Türk ve Caicos Ad.
Türkmenistan
Uganda
Ukrayna
Umman
Uruguay
Ürdün
Vallis ve Futuna
Vanuatu
Vatikan
Venezuela
Vietnam
Yemen
Yeni Kaledonya
Yeni Zelanda
Yumurtalık Serbest Bölgesi
Yunanistan
Zambia
Zimbabve
Toplam
3.191.528.803
1.583.595
219.338.060
283.644.982
140.708.614
224.081.478
117.861.935
89.056.338
0
407.564
207.973
144.263.307
43.050.640
892.536.564
234.398
1.750.961
0
1.958.729.357
23.279.998
2.189.864.808
373.987.603
44.078.401
744.503.946
152.622
5.895.698
4.876
75.842.226
107.337.404
605.449.680
5.457.785
71.652.965
50.131.523
1.437.778.920
21.523.411
7.831.262
151.812.238.560
18.764.871
0
573.174
235.891
2.694.265
2.094.966
574.534
332.570
0
20.535
0
273.142
79.564
5.586.234
0
0
0
18.655.681
47.296
75.815.496
494.616
52.771
7.721.345
0
2.048
4.876
3.805.778
1.007.584
3.535.224
0
269.074
443.800
5.382.929
113.300
0
1.565.664.890
Türkiye Mersin Firmaları
*Geçici veriler.
117
DIŞ TİCARETEkonomik Rapor 2013
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
2013 Yılı Ülkelere Göre İthalat* ($)Kaynak: TÜİK
Türkiye Mersin Firmaları
ABD
ABD Küçük Out. Adl.
ABD Virjin Adaları
Afganistan
AHL Serbest Bölgesi
Almanya
Amerikan Samoası
Andorra
Angola
Anguilla
Antalya Serbest Bölgesi
Antarktika
Antigua ve Barbuda
Arjantin
Arnavutluk
Aruba
Avustralya
Avusturya
Azerbaycan
BAE
Bahamalar
Bahreyn
Bangladeş
Barbados
Belarus
Belçika
Belize
Benin
Bermuda
Bhutan
Bolivya
Bosna-Hersek
Botsvana
Brezilya
Brunei
Bulgaristan
Burkina Faso
Bursa Serbest Bölgesi
Burundi
Cape Verde
Cayman Adaları
Cebelitarık
Ceuta
12.596.176.983
94.858
452.921
10.720.846
34.654.724
24.181.544.880
276.722
108.546
8.005.662
7.322
40.627.290
950
3.704.631
394.100.282
82.384.484
4.638
1.233.072.690
1.749.727.292
333.747.607
5.384.468.282
136.253.947
172.478.047
1.004.418.724
20.716
186.840.427
3.843.435.460
6.694.382
1.697.258
13.417.275
2.228
1.889.489
124.330.053
217
1.408.806.244
320
2.760.265.085
36.947.149
95.302.934
0
0
5.507
7.748.197
44.933
102.913.056
0
13.542
0
0
40.207.852
0
0
0
0
0
0
0
8.955.573
0
0
1.636.520
2.253.415
3.126
1.017.702
0
3.451
9.683.090
0
126.640
8.524.473
179.187
0
6.888
0
470
16.667.658
0
4.627.038
0
5.791.136
1.709.671
0
0
0
0
0
0
EKONOMİK YAPI
118
Ekonomik Rapor 2013
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
Türkiye Mersin Firmaları
Cezayir
Christmas Adaları
Cibuti
714.092.410
1.363
334.205
440.461
0
0
Cook Adaları
Curaçao
Çad
Çek Cumhuriyeti
Çin
Çorlu Avrupa Serbest Bölgesi
Danimarka
Denizli Serbest Bölgesi
Doğu Timor
Dominik
Dominik Cumhuriyeti
Ege Serbest Bölgesi
Ekvator
Ekvator Ginesi
El Salvador
Endonezya
Eritre
Ermenistan
Estonya
Etiyopya
Falkland Adaları
Faroe Adaları
Fas
Fiji
Fildişi Kıyısı
Filipinler
Filistin
Finlandiya
Fransa
Fransa Güney Bölgesi
Fransız Polinezyası
Gabon
Gambiya
Gana
Gaziantep Serbest Bölgesi
Gine
Gine Bissau
Gizli Ülke
Grenada
Grönland
2.563.234
1.971.576
11.436.265
2.627.204.654
24.686.555.223
142.364.554
818.292.332
2.525.419
0
1.803.869
15.723.865
291.672.142
98.083.565
25.963
476.392
1.989.683.035
126.062
399.132
258.685.391
57.102.132
648
118.006
572.227.491
22.841
132.039.427
181.172.619
1.133.839
1.244.975.163
8.079.819.588
0
7.147
3.470.164
493
202.209.349
1.368.726
12.518.245
129.996
13.362.049.245
0
125.296
0
0
4.943.787
1.442.927
94.024.484
0
1.261.695
0
0
0
111.162
2.827.832
44.395.775
0
1.625
10.822.010
0
0
121.829
10.247.216
0
0
2.690.391
0
4.712
327.979
53.924
1.782.094
8.783.954
0
0
0
0
167.749
0
471.637
0
0
0
0
119
DIŞ TİCARETEkonomik Rapor 2013
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
Türkiye Mersin Firmaları
Guam
Guatemala
Guyana
Güney Afrika Cumhuriyeti
Güney Georgia ve Sand. Adl.
Güney Kıbrıs
Güney Kore
Gürcistan
Haiti
Hırvatistan
Hindistan
Hollanda
Honduras
Hong Kong
Irak
İngiliz Virjin Ad.
İngiliz.Hint Okyanusu Adaları
İngiltere
İran
İrlanda
İspanya
İsrail
İstanbul Endüstri ve Tic.Serb.Böl.
İsveç
İsviçre
İtalya
İzlanda
İzmir Serbest Bölgesi
Jamaika
Japonya
Kamboçya
Kamerun
Kanada
Karadağ
Katar
Kayseri Serbest Bölgesi
Kazakistan
Kenya
Kesinleşmemiş Ülke ve Bölgeler
Kırgızistan
Kiribati
Kocaeli Serbest Bölgesi
Kolombiya
479
10.898.163
4.397.333
1.479.338.147
938
509.866
6.088.465.816
201.738.424
520.772
193.262.031
6.367.868.710
3.362.321.903
3.289.209
97.305.122
145.684.219
2.300.896
1.907
6.270.860.085
10.383.117.259
830.415.421
6.417.721.632
2.417.873.830
101.447.487
2.046.395.515
9.647.289.298
12.884.891.205
19.964.419
57.710.380
343.234
3.453.189.324
76.420.003
45.279.557
1.356.564.655
11.515.344
373.923.305
89.107.270
1.760.114.636
14.959.607
51.400.333
36.964.084
6.258
128.055.296
674.664.785
0
378.071
0
899.775
0
0
35.702.635
136.481
0
0
167.668.266
11.825.239
11.375
541.064
2.757.371
0
0
8.755.862
10.995.993
191.204
11.039.361
51.513.694
0
1.582.873
2.832.736
77.972.861
0
0
0
1.455.074
120.894
0
69.379.329
0
793.345
27.668
6.196.240
153.848
0
8.700.951
0
0
640.870
EKONOMİK YAPI
120
Ekonomik Rapor 2013
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
Türkiye Mersin Firmaları
Komorolar
Kongo
Kongo Demokratik Cumhuriyeti
Kosova
Kostarika
Kuveyt
Kuzey Kıbrıs Türk Cum.
Kuzey Kore
Kuzey Mariana Adaları
Küba
Laos
Lesotho
Letonya
Liberya
Libya
Liechtenstein
Litvanya
Lübnan
Lüksemburg
Macaristan
Madagaskar
Makao
Makedonya
Malavi
Maldivler
Malezya
Mali
Malta
Marshall Adaları
Mauritius
Mayotte
Meksika
Melilla
Mersin Serbest Bölgesi
Mısır
Mikronezya
Moğolistan
Moldova
Montserrat
Moritanya
Mozambik
Myanmar
Namibya
5.849.602
8.208.692
63.111.254
9.950.706
82.286.203
290.613.346
66.565.170
3.466.611
88.836
16.340.652
2.539.237
2.314
172.461.213
11.393.736
303.957.159
2.710.175
178.689.533
187.740.195
137.210.663
1.227.604.795
4.417.140
3.000.226
81.512.863
17.896.465
76.644
1.230.782.631
453.719
74.898.378
4.753.528
7.784.359
2.607.544
1.000.838.085
42.383
89.177.938
1.628.868.451
565
435.721
260.973.569
1.294
3.633.141
58.996.697
7.939.742
4.253.795
0
0
0
0
7.639.880
0
15.366.813
0
0
135.298
0
0
374.607
0
40.000
0
745.750
693.327
9.203
2.421.555
957.686
0
417.598
0
0
12.797.601
0
4.448
0
0
0
20.039.181
0
13.330.598
12.716.521
0
0
1.735.786
0
299.000
0
0
0
121
DIŞ TİCARETEkonomik Rapor 2013
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
Türkiye Mersin Firmaları
Nauru
Nepal
Nijer
Nijerya
Nikaragua
Niue Adası
Norveç
Orta Afrika Cumhuriyeti
Özbekistan
Pakistan
Palau
Panama
Papua Yeni Gine
Paraguay
Peru
Pitcairn
Polonya
Portekiz
Rize Serbest Bölgesi
Romanya
Ruanda
Rusya Federasyonu
Samoa
Samsun Serbest Bölgesi
San Marino
Sao Tome ve Principe
Senegal
Seyşeller
Sırbistan
Sierra Leone
Singapur
Slovakya
Slovenya
Solomon Adaları
Somali
Sri Lanka
St Pierre ve Miquelon
St. Kitts ve Nevis
St. Lucia
St. Vincent ve Grenadines
Sudan
Surinam
Suriye
43.009
12.623.498
165.364
149.383.014
69.635
231.242
984.329.659
2.980.557
815.416.701
436.651.428
0
47.828.279
7.877
280.721.880
94.256.912
891
3.184.375.519
680.016.684
0
3.592.567.826
432.606
25.064.245.821
2.385
9.931.523
2.331.088
610.278
5.619.681
1.063.983
251.956.743
23.635.778
352.643.085
1.116.367.166
304.255.983
2.237.042
1.051.799
90.978.239
4.148
3.688.968
3.952
9.602.862
26.330.095
31.635
84.909.318
0
0
0
25.348.151
0
0
471.000
0
1.843.874
1.359.269
0
677.546
0
121.265
93.512
0
827.730
1.294.848
0
10.008.426
0
117.757.393
0
0
0
0
374.243
0
122.912
0
354.186
0
1.002.292
0
0
770.490
0
0
0
0
3.585.708
0
1.137.720
EKONOMİK YAPI
122
Ekonomik Rapor 2013
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
Türkiye Mersin Firmaları
Suudi Arabistan
Svaziland
Şili
Tacikistan
Tanzanya
Tayland
Tayvan
Togo
Tokelau Adaları
Tonga
Trabzon Serbest Bölgesi
Trakya Serbest Bölgesi
Trinidad ve Tobago
Tunus
Tuvalu
Tübitak MAM Teknoloji Serbest Bölgesi
Türk ve Caicos Ad.
Türkmenistan
Uganda
Ukrayna
Umman
Uruguay
Ürdün
Vallis ve Futuna
Vanuatu
Vatikan
Venezuela
Vietnam
Yemen
Yeni Kaledonya
Yeni Zelanda
Yumurtalık Serbest Bölgesi
Yunanistan
Zambia
Zimbabve
Toplam
2.014.870.227
11.339
405.861.405
371.358.165
43.069.303
1.300.688.792
1.947.112.639
46.311.675
8.339
103
0
78.153.744
3.617.164
289.268.034
0
4.850.651
511
653.814.966
9.839.122
4.516.332.516
150.394.496
109.266.930
70.573.483
494
2.663.624
42.133
193.595.169
1.666.811.973
205.679
67.374
82.369.794
100.918.795
4.206.019.845
1.301.495
16.594.094
251.650.822.621
15.428.697
0
1.171.367
0
28.364
3.595.455
4.422.311
0
0
0
0
0
0
224.467
0
0
0
2.796.201
791.052
25.986.318
151.683
982.091
678.902
0
0
0
0
5.145.499
0
0
88.428
78.963
46.962.167
0
667.723
1.227.591.916
*Geçici veriler.
123
DIŞ TİCARETEkonomik Rapor 2013
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
2013 yılında Mersin rmaları tarafından gerçekleştirilen ihracat ülke grupları itibariyle incelendiğinde; diğer ülkeler ve serbest bölgeler haricindeki tüm ülke gruplarının ihracatında geçen yıla göre önemli miktarda artış gözlenmiştir. 2013 yılında küresel ekonomik ortamda gözlenen toparlanma eğilimine paralel olarak; Mersin rmalarının temel ihraç pazarı olan Avrupa ile Yakın ve Ortadoğu ülkelerine gerçekleştirilen ihracatın; yılın son çeyreğinde ivme kazandığı ve yılı önemli miktarda artışla kapadığı gözlenmiştir. Afrika ülkeleri ihracat performansında da 2013 yılında olumlu gelişmeler kaydedildiği gözlenmiştir. 2013 yılında ihracatta yukarı yönlü hareketlenmelerde etkili olan ülkeler arasında Asya ülkelerinde Irak ve Suriye; Avrupa ülkelerinde Rusya Federasyonu, Ukrayna; Afrika ülkelerinde Libya, Etiopya ve Cezayir gelmektedir.Mersin rmaları tarafından gerçekleştirilen ülke grupları itibariyle ithalattaki gelişmeler incelendiğinde; 2013 yılında Avrupa, Asya, Afrika ve serbest bölgelerde artış; Amerika ile Okyanusya ve Kutup bölgelerinde azalış olduğu gözlenmiştir. 2013 yılında Asya ülkelerinde Hindistan ve İsrail; Afrika ülkelerinde Nijerya, Mısır ve Çad; Avrupa ülkelerinde Rusya Federasyonu, Bosna Hersek ve İtalya ithalat artışında etkili olan ülkelerdir. Avrupa ülkelerinde ithalat artışının sınırlı kalmasında Yunanistan, Hollanda ve Almanya ithalatındaki gerilemenin payı olmuştur.
Mersin Firmaları Dış Ticaret İstatistiklerinin Ülke Gruplarına Göre Dağılımı* (1000$)Kaynak: TÜİK
Avrupa
Avrupa Birliği
Diğer Avrupa Ülkeleri
Afrika
Kuzey Afrika
Diğer Afrika Ülkeleri
Amerika
Kuzey Amerika
Orta Amerika ve Karayipler
Güney Amerika
Asya
Yakın ve Orta Doğu Asya Ülkeleri
Diğer Asya Ülkeleri
Okyanusya ve Kutup Bölgeleri
Avustralya ve Yeni Zelanda
Diğer Okyanusya ve Kutup Bölgeleri Ülkeleri
Diğer Ülkeler
Serbest Bölgeler
Toplam
İthalat
422.027
276.468
145.559
48.639
11.782
36.857
292.852
189.152
40.807
62.894
341.675
28.821
312.854
10.326
10.326
0
50
13.673
1.129.242
İhracat
511.356
274.033
237.323
145.679
72.721
72.958
26.349
13.101
1.111
12.137
575.578
492.074
83.505
988
849
139
29
51.410
1.311.390
İthalat
426.673
245.188
181.485
66.762
16.411
50.351
262.474
172.292
29.194
60.988
453.693
85.365
368.328
1.725
1.725
0
0
16.265
1.227.592
İhracat
603.900
283.564
320.336
168.915
87.595
81.320
36.215
17.840
1.955
16.420
712.812
612.475
100.336
1.940
1.049
891
19
41.863
1.565.665
İthalat
1%
-11%
25%
37%
39%
37%
-10%
-9%
-28%
-3%
33%
196%
18%
-83%
-83%
-
-100%
19%
9%
İhracat
18%
3%
35%
16%
20%
11%
37%
36%
76%
35%
24%
24%
20%
96%
24%
540%
-36%
-19%
19%
2012 2013 Değişim (%)
*Geçici veriler.
EKONOMİK YAPI
124
Ekonomik Rapor 2013
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
125
MERSİN SERBEST BÖLGESİEkonomik Rapor 2013
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
mersin serbest bölgesiMersin Serbest Bölge AlanıKaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü
Bölgenin Toplam Brüt Alanı
Bölgenin Net Parsel Alanı
Kiraya Verilen Toplam Alan
Kiraya Verilebilir Toplam Alan
836.322 m²
570.365 m²
570.365 m²
-
Mersin Serbest Bölgesindeki İstihdamın DağılımıKaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü
5.000
4.000
3.000
7.000
8.000
%20
%15
2.000
1.000
0
%10
%5
%02011 2012 2013
Toplam
Değişim
6.537 7.829 8.143
%6 %20 %4
6.000
9.000 %25
2013 Yılı Sonu İtibariyle Yatırım Harcamalarının Dağılımı* ($)Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü
Bina
Makine-Teçhizat
İşgücü
Diğer(Büro Malzemesi)
Toplam
Türkiye'den
63.099.000
12.588.500
5.045.327
972.400
81.705.227
Yurtdışından
4.710.000
1.531.000
13.256
261.800
6.516.056
Toplam
67.809.000
14.119.500
5.058.582
1.234.200
88.221.282
*Beyan edilen.
31.12.2013 Tarihi İtibariyle Bölgeye Getirilen Sermaye Miktarının Dağılımı ($)Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü
Türkiye
81.705.227
24.790.428
106.495.655
Yabancı
6.516.056
916.639
7.432.695
Toplam
88.221.282
25.707.067
113.928.349
Menşei
Sermayenin Cinsi
Ayni
Nakdi
Toplam
31.12.2013 Tarihi İtibariyle Verilen Ruhsatların SayısıKaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü
Yatırımcı
297
27
33
357
Kiracı
209
38
25
272
Toplam
506
65
58
629
Yerli
Yabancı
Yerli-Yabancı Ortaklığı
Toplam
2013 Yılı Sonu İtibariyle Firma SayısıKaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü
Firma Sayısı
345
49
43
437
Yerli
Yabancı
Yerli-Yabancı Ortaklığı
Toplam
2013 Yılı Sonu İtibariyle Faaliyet Ruhsatlarının Konularına Göre DağılımıKaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü
Kiracı
144
2
1
55
1
1
-
5
209
Faaliyet Konuları
Alım-Satım
Bankacılık-Sigortacılık
İşyeri Kiralama
Üretim
Depolama
Montaj-Demontaj
İşletici
Diğer
Toplam
Yerli
Yatırımcı
73
3
85
81
51
2
1
1
297
Kiracı
31
-
-
7
-
-
-
-
38
Yabancı
Yatırımcı
11
-
7
4
5
-
-
-
27
Kiracı
22
-
-
3
-
-
-
-
25
Yerli - Yabancı Ortaklığı
Yatırımcı
13
2
7
7
4
-
-
-
33
GenelToplam
294
7
100
157
61
3
1
6
629
EKONOMİK YAPI
126
Ekonomik Rapor 2013
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
2013 yılı sonu itibariyle, Mersin Serbest Bölgesi'nde 65'i yabancı olmak üzere toplam 8.208 kişi istihdam edilmektedir. 2012 yılına göre istihdam %5 oranında artarken, 2013 yılının Aralık ayı sonu itibariyle Mersin Serbest Bölgesi, serbest bölgeler içinde istihdam edilen kişi sayısına göre 3. sırada yer almaktadır. Söz konusu dönemde faaliyet gösteren rma sayısı, 2012 yılına göre %4 artarak 437'ye yükselmiştir. Mersin Serbest Bölgesi'nde faaliyet gösteren rmaların %47'si alım-satım, %25'i üretim, %16'sı işyeri kiralama, %10'u depolama, %1'i bankacılık sigortacılık, %1'i ise diğer hizmetler alanlarında yer almaktadır.
Yıllar İtibariyle Mersin Serbest Bölge Ticaret HacmiKaynak: T. C. Ekonomi Bakanlığı
2.500.000
2.000.000
1.500.000
1.000.000
500.000
02009 20112010 2012 2013
3.000.000
3.500.000
4.000.000
4.500.000
Toplam Ticaret Hacmi (1.000 $)
-%7,3
%42,3
%20,9%16.1
-%27,3
1.918.635 2.639.0492.227.049 3.832.246 3.552.257
-%27,3 %20,9%16,1 %42,3 -%7,3
1.000 $
Değişim (%)
%10
0
-%10
-%20
-%30
-%40
%20
%30
%40
%50
Mersin Serbest Bölgesi Ticaret Hacminin Sektörel Dağılımı (1000 $)Kaynak: T. C. Ekonomi Bakanlığı
2012
580.522
24.232
3.227.492
3.832.246
Sektörler
Tarım Grubu
Madencilik
Sanayi Grubu
Toplam
İşlenmiş Petrol Ürünleri Dâhil
2013
992.457
30.107
2.529.694
3.552.257
Değişim(%)
71%
24%
-22%
-7%
2012
580.522
24.232
2.428.100
3.032.854
2013
992.457
30.107
2.032.503
3.055.066
İşlenmiş Petrol Ürünleri Hariç
Değişim (%)
71%
24%
-16%
1%
Mersin Serbest Bölgesi'nde ticaret hacmindeki gelişmeler 5 yıllık dönem için incelendiğinde; 2009 yılında ekonomik krizin etkisiyle ticaret hacmindeki azalışın, takip eden 3 yıllık dönemde (2010-2012) yerini düzenli artışa bıraktığı; 2013 yılında ise ticaret hacminin tekrar azalışa geçtiği gözlenmiştir. 2013 yılında serbest bölgedeki ticari faaliyetler sektörel olarak incelendiğinde; sanayi sektöründeki azalışın, tarım sektöründe önemli miktardaki artışın önüne geçmesinin etkisiyle toplam ticaret hacmi %7'lik azalışla yaklaşık 3,6 milyar $'a gerilemiştir. Ticaret hacmindeki gelişmeler üçer aylık dönemler itibariyle incelendiğinde; yılın ilk üç çeyreğinde ticaret hacminin önceki yıla göre azalışın, yılın son çeyreğinde artışa döndüğü görülmektedir. Yılın üç çeyreğinde ticaret hacmindeki azalış eğiliminde sanayi sektörü; son çeyrekteki artışta ise tarım sektörü belirleyici olmuştur.Bölgedeki ticaret hacmindeki gelişmeler sanayi sektörü içerisinde önemli ağırlığa sahip olan işlenmiş petrol ürünleri alt sektörü haricinde değerlendirildiğinde; 2013 yılında tarım sektöründeki geçen yıla göre önemli miktardaki artışa karşın; sanayi sektöründeki azalışın etkisiyle toplam ticaret hacmi %1'lik sınırlı artışla yaklaşık 3 milyar $ seviyesinde gerçekleşmiştir. Ticaret hacmindeki gelişmeler üçer aylık dönemler itibariyle incelendiğinde; yılın ilk ve üçüncü çeyreğinde tarım sektöründeki ticari hareketlenmelerin etkisiyle geçen yılın aynı dönemlerinin üzerinde gerçekleştiği; ikinci ve son çeyreğinde ise sanayi sektörü ticaret hacminin azalması ile geçen yılın altında kaldığı görülmektedir. Mersin Serbest Bölgesi'nin, toplam ticaret hacmine göre serbest bölgeler içerisinde %15'lik payla ikinci sırada yer aldığı görülmektedir.
127
MERSİN SERBEST BÖLGESİEkonomik Rapor 2013
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
350.000
300.000
250.000
200.000
150.000
0
400.000
2012-2013 Yılları Aylar İtibariyle Mersin Serbest Bölgesi Ticaret HacmiKaynak: T. C. Ekonomi Bakanlığı
Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık
2012 2013
100.000
50.000
450.000
Bölgedeki ticaretin ülke grupları bazında dağılımı incelendiğinde; ticaret hacmi içerisinde önemli ağırlığa sahip olan AB ülkelerinde 2012 yılında gözlenen azalışın 2013 yılında hız kestiği, Türkiye ve İslam Ülkeleri'nde geçen yılki artışın 2013 yılında yerini azalışa bıraktığı gözlenmiştir.
2013 Yılı Ticaret Hacminin Ülke Gruplarına Göre Dağılımı ($)Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü
BölgeyeGiriş
373.725.396
220.096.460
153.628.936
30.591
48.037.516
84.084.740
225.269.003
386.778.471
593.683.540
1.711.609.256
Ülke Grupları
OECD Ülkeleri
AB Ülkeleri
Diğer OECD Ülkeleri
Diğer Avrupa Ülkeleri
Türk Cumhuriyetleri
Eski S.S.C.B
İslam Ülkeleri
Diğer Ülkeler
Türkiye
Toplam
Toplam Ticaret Hacmiİçindeki Pay (%)
19%
13%
6%
0,01%
3%
4%
19%
15%
40%
100%
BölgedenÇıkış
295.565.057
250.588.224
44.976.833
340.347
47.212.360
57.524.816
453.851.242
152.341.260
833.812.669
1.840.647.750
669.290.453
470.684.684
198.605.769
370.938
95.249.876
141.609.555
679.120.244
539.119.731
1.427.496.209
3.552.257.006
ToplamTicaret Hacmi
2013 Yılı Ticaret Hacminin Sektörlere Göre Dağılımı (1.000 $)Kaynak: T. C. Ekonomi Bakanlığı - Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü
Türkiye SerbestBölgeleri
1.445.484
1.358.766
62.852
5.683
18.182
71.681
21.723.233
1.331.163
502.732
19.889.338
23.240.397
Sektörler
I. Tarım
A-Bitkisel Ürünler
B-Hayvansal Ürünler
C-Su Ürünleri
D-Orman Ürünleri
II. Madencilik-Taşocakçılığı
III. Sanayi
A-İşlenmiş Tarım Ürünleri
B-İşlenmiş Petrol Ürünleri
C-Sanayi Ürünleri
Toplam
Mersin SerbestBölgesi
992.457
991.276
787
178
216
30.107
2.529.694
631.701
497.191
1.400.802
3.552.257
69%
73%
1%
3%
1%
42%
12%
47%
99%
7%
15%
Mersin SerbestBölgesi’nin Payı (%)
.000 $
EKONOMİK YAPI
128
Ekonomik Rapor 2013
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
mersin limanı faaliyetleriMersin Limanı Hakkında BilgilerKaynak: Mersin Uluslararası Liman İşletmeciliği A.Ş.
İşleticisi
Hizmete Açılış Tarihi
Toplam Rıhtım Uzunluğu
Liman Alanı
Deniz Alanı
Kullanılan Net Saha
Kapalı Alan
Rıhtım Derinlikleri
Gemi Kabul Kapasitesi
Dökme Kuru Yük Kapasitesi
Dökme Sıvı Yük Kapasitesi
Genel Kargo Kapasitesi
Sahalarda Konteyner Tutma Kapasitesi
Mersin Uluslararası Liman İşletmeciliği A.Ş.
12.05.2007
3.250 m
110 hektar
32 hektar
110 hektar
13.517 m2
14m-10m
Max. uzunluk 305 m
8.000.000 Ton
850.000 Ton
1.000.000 Ton
1.530.000 TEU/Yıl
Mevcut Derinlik (m)
9,5
10
10
10
10
14-10
12
10
10
14
8,6
12,5-12
12
Rıhtım No
1
2-3
4
5-6
7
8-9-10-11
12
13
14
15
16
17-18-19
20-21
Rıh
tım
Deri
nlik
leri
129
MERSİN LİMANI FAALİYETLERİEkonomik Rapor 2013
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
2013 Yılı Sonu İtibariyle Mersin Limanı Konteyner İle Yükleme-Boşaltma AraçlarıKaynak: Mersin Uluslararası Liman İşletmeciliği A.Ş.
Araç Cinsi
Gentry-Crane
Elektrikli Rıhtım Vinci
MHC
Dolu Konteyner Forklifti
Boş Konteyner Forklifti
Saha Kreynleri (RTG)
Lastik Tekerlekli Mobil Vinç
Forkliftler
Çekiciler
Treylerler
Mini Loader (Bobcat)
Adet
7
14
4
10+8
13
25
4+4
47+39
91+21
94
6
Kapasitesi/Ton
40-65-45
3-5-10-35
100-150
40-45
12
35-40-41
10-70-140
2,5-3-5-5,5-7-9-11-16
25-50-65-165
40-65-100
-
Mersin Liman Başkanlığı Bazında Gemi TrağiKaynak: T. C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
5.000
4.000
3.000
2.000
1.000
0
6.000
Adet
%2,8
%19,6
-%4,8
%7,6
%20
%15
%10
%5
%0
-%-5
%25
(%)
2009 2010 2011 2012 2013
Gemi Sayısı Değişim
-%4,9-%10
Mersin Liman Başkanlığı Yükleme Boşaltma TonajlarıKaynak: T. C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
2009
2010
2011
2012
2013
Dâhili
1.759.690
1.548.639
1.434.506
1.445.599
1.397.786
İhracat
8.274.160
10.037.533
9.699.790
10.249.336
11.949.003
İthalat
11.017.120
13.526.324
14.094.216
18.898.491
18.858.211
Transit
60.832
239.563
109.497
153.496
120.970
Toplam
21.111.802
25.352.059
25.338.009
30.746.922
32.325.970
Mersin Liman Başkanlığı bazında yük taşıma istatistikleri son 5 yıllık dönem için değerlendiğinde; 2009 yılında küresel krizin etkisiyle bir miktar yavaşlama olsa da 2009-2010 döneminde yük trağinin artış eğiliminde olduğu, 2011 yılında Avrupa'da yaşanan ekonomik ortamdaki belirsizlik ile Ortadoğu'daki gelişmelerin etkisiyle bir önceki yıl ile yaklaşık aynı seviyede gerçekleştiği, 2012 yılında önceki yıla göre hızlı artışın, 2013 yılında yavaşlasa da devam ettiği gözlenmiştir. 2013 yılında yük traği önceki yıla göre %5 artarak 32.325.970 ton olarak gerçekleşmiştir. Söz konusu gelişmede ihracat yüklerindeki önemli miktardaki artış etkili olurken; ithal yüklerinde gözlenen yatay seyrin toplam elleçlenen yük miktarı artışını sınırlandırdığı görülmektedir. Yük trağinde geçen yıla göre yükleme tonajı %16 artarak 12.408.808 seviyesine yükselmiş; boşaltma tonajı ise %0,7 azalarak 19.917.162 seviyesine gerilemiştir. 2013 yılında Mersin Liman Başkanlığı tarafından elleçlenen yük miktarı ile Türkiye genelindeki liman başkanlıkları içerisinde 5. sırada yer almaktadır. Mersin Liman Başkanlığı bazında yük taşıma istatistiklerine kargo tipine göre bakıldığında; katı ve sıvı dökme yük, genel kargo yüklerinde geçen yıla göre artış; konteyner ve araç içi yüklerde ise azalış gözlenmiştir.
EKONOMİK YAPI
130
Ekonomik Rapor 2013
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
Mersin Liman Başkanlığı Bazında Elleçlenen Yüklerin Kargo Tipine Göre DağılımıKaynak: T. C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
10.000.000
8.000.000
6.000.000
4.000.000
2.000.000
0Katı Dökme Yük Sıvı Dökme YükGenel Kargo Konteyner Araç
12.000.000
14.000.000
16.000.000
18.000.000
2012 4.606.818 5.017.5693.509.506 16.428.202 1.179.427
5.069.409 6.919.8743.850.906 15.365.193 1.120.588
Ton
2013
%10
%0
-%10
%30
%40
%50
-%6
%38
%10
-%5
%20
Değişim (%) %10 %38%10 -%6 -%5
%10
Mersin Liman Başkanlığı Bazında Elleçlenen Yüklerin Yük Cinslerine Göre Dağılımı (Ton)*Kaynak: T. C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
Yük Cinsi
Tarım Ürünleri veCanlı Hayvanlar
Gıda Maddelerive Hayvan Yemleri
Katı Mineral Yakıtlar
Petrol Ürünleri
Cevher ve Metal Atıkları
Metal Ürünleri
Ham ve Üretilmiş Mineraller,İnşaat Malzemeleri
Gübreler
Kimyasallar
Makineler, Taşıma Teçhizatı,Aksam ve Çeşitli Parçalarıile Konteynerler
Silahlar ve Mühimmat
Diğer Taşınan Mallar
Elleçlenen Toplam Yük (Ton)
*Geçici veriler.
2013
1.975.076
2.017.973
450.122
5.767.023
391.283
318.520
1.412.911
639.177
947.677
18.391.437
57
14.714
32.325.970
Değişim (%)
20%
18%
3%
48%
-16%
11%
-0,2%
36%
10%
-6%
-
152%
5%
2012
165.567
134.918
0
98.800
322.440
141.029
1.302.625
38.937
471.669
8.003.536
0
977
10.680.498
2013
246.726
302.909
0
1.128.026
244.570
170.957
1.264.016
32.515
546.366
8.471.997
57
669
12.408.808
2012
1.477.943
1.579.384
437.740
3.793.331
144.492
145.721
113.348
431.954
392.706
11.544.937
0
4.868
20.066.424
2013
1.728.350
1.715.064
450.122
4.638.997
146.713
147.563
148.895
606.662
401.311
9.919.440
0
14.045
19.917.162
2012
1.643.510
1.714.302
437.740
3.892.131
466.932
286.750
1.415.973
470.891
864.375
19.548.473
0
5.845
30.746.922
Yükleme Boşaltma Genel Toplam
Mersin Liman Başkanlığı bazında ihracattaki gelişmeler son beş yıllık dönem için değerlendirildiğinde; 2009-2013 döneminde 2011 yılında gözlenen azalışın haricinde artış eğiliminde olduğu, 2013 yılında ihraç yüklerinin belirtilen dönem içerisinde en yüksek seviyeye ulaştığı gözlenmiştir. 2013 yılında Mersin Limanı'nda ihracat kapsamında tahliye edilen yükler, önceki yıla göre %17 artarak yaklaşık 12 milyon tona yükselmiştir. Söz konusu artışta başta petrol ürünleri olmak üzere makineler, taşıma teçhizatı, aksam ve çeşitli parçaları ile konteynerler etkili olmuştur.
131
MERSİN LİMANI FAALİYETLERİEkonomik Rapor 2013
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
Söz konusu dönem için Mersin Liman Başkanlığı bazında ithalat kapsamında tahliye edilen yükler incelendiğinde; ithal edilen yük miktarının 2009-2012 döneminde artış eğiliminde olduğu, 2013 yılında ise yatay seyir izlediği görülmektedir. 2013 yılında ithalat kapsamında tahliye edilen yükler, bir önceki yıla göre %0,2 oranında azalış göstererek yaklaşık 18,9 milyon ton seviyesinde gerçekleşmiştir. Söz konusu gelişmede makineler, taşıma teçhizatı, aksam ve çeşitli parçaları ile konteynerler yük grubundaki geçen yıla göre azalış etkili olurken; petrol ürünleri ithalatındaki önemli miktardaki artışın toplam ithal yükleri azalışını sınırlandırdığı gözlenmiştir. Mersin Liman Başkanlığı bazında son beş yıllık dönemde transit ve dâhili taşımacılık yüklerindeki gelişmeler incelendiğinde; transit taşımacılıkta 2009-2010 döneminde yük hacmindeki artışın; 2011 yılında yerini azalışa bıraktığı; 2012 yılında artışa geçmiş olsa da 2013 yılında azalış kaydettiği görülmektedir. Belirtilen dönem için dâhili taşımacılık yüklerinde ise 2009 yılında artışın ardından; 2010-2011 döneminde azalışa geçtiği; 2012 yılında yük hacmindeki yatay seyrin 2013 yılında ise yerini azalışa bıraktığı gözlenmiştir. 2013 yılında dâhili taşımacılık yükleri geçen yıla göre ham ve üretilmiş mineraller, inşaat malzemeleri yük grubundaki azalışın etkisiyle %3; transit taşımacılık yükleri ise makineler, taşıma teçhizatı, aksam ve çeşitli parçaları ile konteynerler yük gruplarındaki gerilemenin etkisiyle %21 azalmıştır.
Mersin Konteyner Traği (TEU)Kaynak: T. C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
Yıllar
2009
2010
2011
2012
2013
Yükleme
424.088
497.456
557.890
618.379
684.633
Boşaltma
421.885
518.111
568.976
632.494
682.501
Toplam
845.973
1.015.567
1.126.866
1.250.873
1.367.134
Son beş yıllık dönemde İlimizde elleçlenen konteyner miktarının (TEU); 2009 yılı haricinde 2010-2013 döneminde artış eğiliminde olduğu görülmektedir. 2013 yılında konteyner miktarı bazında (TEU), 2012 yılına göre yüklemede %11’lik, boşaltmada %8’lik artış kaydedilmiştir. Mersin Limanı elleçlenen konteyner miktarına göre, Türkiye genelinde konteyner limanları içerisinde 2012 yılındaki 2. sıradaki yerini 2013 yılında da korumuştur. 2013 yılında Mersin liman tesislerine operasyon için 5.076 adet gemi uğramış olup, bu sayı önceki yıla göre %2,8’lik artışı ifade etmektedir. Belirtilen dönemde Türkiye genelinde liman başkanlıkları bazında limanlara uğrayan gemi sayısına göre Mersin 3.sırada yer almaktadır.
Mersin İli Liman Tesislerinde İşlem Gören Gemi İstatistikleriKaynak: T. C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
Yıllar
2009
2010
2011
2012
2013
Gemi
4.560
4.341
4.127
4.936
5.076
Gros Ton
40.545.366
44.599.743
44.760.552
51.572.205
61.023.513
Gemi
2013 Yılı Ro-Ro İstatistikleriKaynak: T. C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
Mersin - Magusa
Mersin - Trieste
Mersin - İskenderiye
Mersin-Damietta
Taşucu - Girne
Taşucu-Tripoli
Taşucu-Tartous
Toplam
302
103
7
37
385
131
69
1.034
9.617
18.677
433
3.343
17.033
4.635
2.467
56.205
9.284
16.171
205
3.728
17.120
3.657
2.970
53.135
18.901
34.848
638
7.071
34.153
8.292
5.437
109.340
Gelen Araç Giden Araç Toplam AraçHatlar
Araç
EKONOMİK YAPI
132
Ekonomik Rapor 2013
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
ticaret borsaları vetoptancı halleriMersin Ticaret Borsası'nın İşlem Hacmi Kaynak: Mersin Ticaret Borsası
Miktar (kg)
532.641.173
124.820.391
656.498.374
39.031.442
14.643.155
11.836.506
38.428.761
22.519.720
756.655.528
1.198.150
3.066.873
53.809
122.848
398
4.974.859
51.955.506
1.243.776
330.276.144
2.589.967.413
Cinsi
Hububat
Hububat Mamulleri
Bakliyat Ve Mamulleri
Yağlı Tohumlar
Küspe ve Prina
Yağlar
Çeşitli Gıda Maddeleri
Kuru Meyveler
Yaş Meyveler
Meyve Çekirdekleri
Orman Ürünleri
Canlı Hayvanlar
Ham Deriler
Bağırsaklar
Çeşitli Maddeler
Pamuk
Yem
Muhtelif Gıda Maddeleri
Genel Toplam
Değer (¨)
433.815.225,16
136.745.406,71
956.686.745,84
120.302.977,42
1.019.912,32
37.182.117,78
45.273.587
42.436.366,42
633.204.179,02
1.125.772,10
7.693.237,94
28.985.913,05
543.372,50
10.350,29
10.992.948,41
186.697.494,03
804.564,67
239.188.427,02
2.882.708.597,68
Miktar (kg)
685.347.480
157.037.461
632.666.450
47.507.302
4.633.188
43.096.433
-
32.317.033
793.173.560
2.100.608
2.278.224
116.957
-
-
-
51.974.265
3.742.478
290.020.540
2.746.011.979
Değer (¨)
581.520.957,13
192.175.115,89
1.020.729.696,27
185.332.258,48
398.079,21
108.143.653,90
-
54.031.601,66
708.287.848,93
1.751.263,50
10.412.156,94
36.286.791,45
-
-
-
200.471.157,02
2.586.757,44
248.198.312,17
3.350.325.649,99
2012 2013
2013 yılında Mersin Ticaret Borsası işlem hacmi 2012 yılına göre %16,2 artarak, 3.350.325.650 ¨ seviyesine ulaşmıştır. Söz konusu dönemde, ürün bazında işlem hacminde oransal olarak en fazla artış yem ve yağlarda olduğu görülmektedir. 2013 yılında borsada işlem gören ürünler sıralamasında bakliyat ve mamülleri ilk sırada yer alırken, söz konusu ürünü yaş meyveler ve hububat takip etmektedir.
133
TİCARET BORSALARI ve TOPTANCI HALLERİEkonomik Rapor 2013
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
Tarsus Ticaret Borsası'nın İşlem HacmiKaynak: Tarsus Ticaret Borsası
Miktar (kg)
1.210.550.511
80.553.739
530.058
179.454.100
18.547.980
2.339.647
6.018.336
36.222.057
22.380.286
130.388.241
59.150
1.624.354
544.952
-
6.164.857
-
-
42.799.594
-
1.738.177.862
Cinsi
Hububat
Hububat Mamulleri
Bakliyat Ve Mamulleri
Yağlı Tohumlar
Küspe ve Prina
Bitkisel Yağlar
Bitkisel Gıda Maddeleri
Hayvansal Gıda Maddeleri
Kuru Meyveler
Yaş Meyveler
Meyve Çekirdekleri
Orman Ürünleri
Canlı Hayvanlar
Kümes Hayvanları
Çeşitli Maddeler
Pamuk(Kg)
Pamuk Çiğitli(Kg)
Tekstil Hammaddeleri
Muhtelif Gıda Maddeleri(Kg)
Genel Toplam
Değer (¨)
707.485.521
58.637.845
561.464
194.512.729
14.884.973
8.512.703
6.145.077
24.022.380
45.596.234
108.114.635
197.247
3.238.847
6.323.088
-
633.988
-
-
96.028.606
-
1.274.895.337
Miktar (kg)
1.240.780.706
49.163.056
2.533.415
195.963.702
18.361.050
5.146.707
-
-
1.883.790
113.695.812
202.750
1.270.101
7.857
338
-
24.846.687
15.294.486
-
25.125.000
1.694.275.457
Değer (¨)
774.628.915,38
40.506.888,18
2.822.329,51
215.241.487,36
7.601.679,91
23.539.310,57
-
-
2.980.468,86
99.196.193,74
423.725,80
3.625.995,05
4.771.534,00
2.239,00
-
84.817.297,80
19.424.387,39
-
29.416.705,00
1.308.999.157,55
2012 2013
Mersin Toptancı Hali’nin İşlem Hacmi (¨)Kaynak: Mersin Büyükşehir Belediyesi Toptancı Hal Müdürlüğü
2012
22.649.600
20.116.250
21.135.150
19.048.750
24.700.300
28.775.200
33.876.000
26.314.900
24.011.800
31.667.100
28.005.650
35.192.500
315.943.200
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
Toplam
2013
41.487.300
29.441.950
31.086.550
37.764.500
36.776.850
40.472.500
39.148.900
30.737.350
38.063.050
35.174.400
40.706.150
39.788.200
440.647.700
Tarsus Ticaret Borsası, 2013 yılı işlem hacmi 2012 yılına göre %2.7 artarak, 1.308.999.158 ̈ seviyesine ulaşmıştır. Ürün bazında, işlem hacmindeki oransal olarak en fazla artış bitkisel yağlar ve meyve çekirdeklerinde olduğu görülmektedir. 2013 yılında, işlem gören ürünler arasında ilk sırayı, hububat, yağlı tohumlar ve meyve çekirdekleri almaktadır.
2013 yılında, Mersin Toptancı Hali işlem hacmi %39,5 artarak 440.647.700 ̈ seviyesine ulaşmıştır.
EKONOMİK YAPI
134
Ekonomik Rapor 2013
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
2013 Yılında İlimiz Toptancı Hallerinde En Çok İşlem Gören Taze Sebze MiktarıKaynak: Mersin Büyükşehir Hal Müdürlüğü ile İlçelerin Hal Müdürlükleri
Mersin
-
2.143
25.492
-
56.700
6.191
-
18.750
18.630
1.746
39.716
4.171
-
-
49.123
11.691
14.619
23.641
-
-
Cinsi
Bamya
Barbunya
Biber (Sivri-Dolma)
Brokoli
Domates
Fasulye
Havuç
Ispanak
Kabak
Karnabahar
Kurusoğan
Lahana
Marul
Maydonoz
Patates
Patlıcan
Pırasa
Salatalık
Turp
Yeşil Soğan
Ton
Mezitli
-
90
520
-
1.246
69
-
454
1.343
412
413
93
-
-
467
1.167
127
1.266
-
-
Tarsus
-
-
18.312,9
-
8.052,3
3.756,3
350
942,9
14.152,2
-
-
942,3
1.145,6
-
-
15.377,5
2.330,3
4.992,8
-
-
Silifke
-
-
66
8
1.169
38,6
30
3,4
30
24
239
72
54
28
343
-
-
594
20
3
Bozyazı
7,2
-
1,3
-
25,3
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
2.113,9
-
2.199
-
-
Erdemli
-
-
0,2
-
23.081,1
33,5
-
-
8,5
4,6
-
-
-
-
-
1,5
-
493,4
-
-
Kazanlı
-
-
1.310
8
252
62
-
-
-
36
-
138
-
-
-
169
-
115
-
-
Aydıncık
-
-
184
-
200
12
-
-
1
-
-
-
-
-
-
10.243
-
21.740
-
-
Anamur
-
-
21,1
-
441,8
2
-
-
7,7
-
-
-
-
-
-
2.800,8
-
205,5
-
-
2013 yılında ilimiz toptancı hallerinde en çok işlem gören taze sebzeler arasında, ilk sırada domates yer alırken, domatesi, salatalık, patates, biber ve patlıcan takip etmektedir. Taze sebzelerde, ilçeler bazındaki toptancı hallerinde en fazla işlem Mersin, Tarsus, Aydıncık ve Erdemli hallerinde gerçekleştirilmiştir.
135
TİCARET BORSALARI ve TOPTANCI HALLERİEkonomik Rapor 2013
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
2013 Yılında İlimiz Toptancı Hallerinde En Çok İşlem Gören Başlıca Taze Meyve Miktarı Kaynak: Mersin Büyükşehir Hal Müdürlüğü ile İlçelerin Hal Müdürlükleri
Mersin
3.468
-
416
-
-
1.554
-
11.364
11.243
13.919
36.193
12.177
-
4.163
1.068
-
41.617
2.196
-
-
-
37.891
30.700
41.671
-
Cinsi
Armut
Avokado
Ayva
Cennet Meyvesi
Çağla
Çilek
Dut
Elma
Erik
Greyfurt
Karpuz
Kavun
Kayısı
Kiraz
Kivi
Limon
Mandalina
Muz
Nar
Nektarin
Pepino
Portakal
Şeftali
Üzüm
Yeni Dünya
Ton
Mezitli
-
-
-
-
-
-
-
148
212
133
-
-
-
-
567
-
-
-
-
491
968
416
-
Tarsus
37,7
-
-
-
-
-
-
1.566,6
-
-
1.281,9
914,1
3.513,4
-
-
1.377,3
2.046,3
279
-
-
-
2.666,7
2.159,5
2.368,5
-
Silifke
13,3
-
-
6,5
-
12,3
-
107
8
-
205
68
-
-
-
166
54
74
-
-
-
132
32
12
1,4
Bozyazı
-
4,1
-
-
0,85
738
-
102,6
-
-
-
-
-
-
-
90,2
6
12.728
3
-
-
102
-
-
-
Erdemli
-
-
-
-
-
-
-
23,5
-
-
11,9
151
0,2
-
25,7
-
-
-
-
-
-
53,5
-
404
Kazanlı
-
-
-
-
-
-
-
475
130
-
560
126
-
25
52
853
225
52.750
120
108
-
500
250
45
-
Aydıncık
-
-
-
-
-
-
-
12
-
-
-
1
-
-
-
300
4
-
-
-
-
-
2
-
9
Anamur
-
-
-
-
20,7
9.040,7
74,3
3,8
1,7
-
-
-
51,3
-
-
70,2
74,5
1.922,5
24,1
4,2
72,4
123,1
-
15,3
-
Mut
-
-
-
-
-
-
-
-
985
-
-
-
11.965
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
2013 yılında ilimiz toptancı hallerinde en çok işlem gören taze meyveler arasında sırasıyla, muz, mandalina, üzüm, portakal ilk sıralarda yer almaktadır. Taze meyvede ilçeler bazındaki toptancı hallerinde en fazla işlem Mersin ve Kazanlı hallerinde gerçekleştirilmiştir.
EKONOMİK YAPI
136
Ekonomik Rapor 2013
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
turizmMersin ili, coğra konumu itibariyle. Akdeniz Bölgesi’nin Çukurova bölümünün batısında Doğu Akdeniz Havzası’nın önemli bir bölümünü kapsamaktadır. 330 km.’lik sahil şeridiyle, Türkiye’nin en uzun sahil şeritlerinden birine sahiptir. Tarsus’tan Anamur’a kadar, antik kentleri, tarihi ve doğal değerleri, ören yerleri ile Mersin, bir turizm kenti potansiyeline sahiptir. İlimizde, turizmin çeşitlendirilerek geliştirilmesi, bütün bir yıla yaygın her mevsim turizm yapılması için; kongre ve teşvik turizmi, dağ, yayla ve kış turizmi, inanç, kültür turizmi, termal turizmi, deniz, yat turizmi, eko turizmi gibi turizm çeşitleri ile Silifke-Taşucu-Anamur-Antalya arası karayolu projesi, Karboğazı Kış Sporları Turizm Merkezi Projesi açığa çıkarılmamış turizm ve kültürel değerlerin turizme kazandırılması, tanıtılması ve geliştirilmesi projeleri gibi projeler ve ilimizde ilan edilen dokuz adet Turizm Merkezi ve Bölgesi’nin entegreli olarak ele alınarak, sözü edilen turizm potansiyellerinin hayata geçirilmesi gerekmektedir.
2013 Sonu İtibariyle İlimizdeki Turizm İşletme Belgeli Konaklama TesisleriKaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Bulunduğu Yer
Mersin
Mersin
Mersin-Erdemli
Mersin
Mersin
Mersin-Mezitli
Mersin-Silifke
Mersin-Silifke
Mersin-Bozyazı
Mersin-Mezitli
Mersin
Mersin-Erdemli
Mersin-Kızkalesi
Mersin-Kızkalesi
Mersin-Tarsus
Mersin
Mersin-Erdemli
Mersin-Bozyazı
Mersin-Erdemli
Mersin-Erdemli
Mersin-Erdemli
Mersin-Mut
Mersin-Mut
Mersin
Mersin-Silifke
Mersin-Silifke
Mersin-Erdemli
Mersin-Silifke
Sınıfı
*****
*****
*****
****
****
****
****
****
****
****
****
****
****
***
***
***
***
***
***
***
***
***
***
***
***
***
***
***
Tesisin Adı
Hiltonsa Oteli
Radisson Blu Otel
Lamos Resort Hotel
Atlıhan Otel
Mersin Oteli
Sahil Martı
Altın Orfoz Oteli
Pinepark Holiday Cl.
Anemurion Otel
Yücesoy Liva Otel
Gondol Oteli
Olbios Marina Resort
Club Hotel Barbarossa
Grand Ata Otel
Tarsus Şelale Oteli
Nobel Oteli
Kilikya Oteli
Mamure Otel
Eylül Hotel
Admiral Otel
Korykos Otel
Neslihan Otel
Bulutbey & Spa Oteli
Othello Oteli
Mediterrenean Resort Otel
Susanoğlu Club Efes Otel
Denizkumu Otel
Calamie otel
Yatak
378
492
348
180
207
122
232
232
150
136
149
272
158
96
100
144
162
106
170
141
50
96
56
120
134
124
60
106
Kapasitesi
Oda
189
246
170
90
102
61
112
68
74
68
78
96
79
48
50
72
75
50
79
63
25
41
20
68
67
62
30
47
137
TURİZMEkonomik Rapor 2013
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
Mersin-Akdeniz
Mersin-Akdeniz
Mersin-Mut
Mersin-Anamur
Mersin
Mersin-Erdemli
Mersin
Mersin-Silifke
Mersin-Silifke
Mersin
Mersin-Anamur
Mersin-Erdemli
Mersin
Mersin
Mersin-Anamur
Mersin-Silifke
Mersin-Erdemli
Mersin-Silifke
Mersin-Silifke
Mersin
Mersin-Anamur
Toplam
***
***
***
**
**
**
**
**
**
**
**
**
**
*
*
Motel
Apart
Apart
Apart
Yatlimanı
Günübirlik Tesis
Aktaş Oteli
Cadde Park Otel
Mutlu Aslan Otel
Grand Hermes Hotel
Gökhan Oteli
Ya-Ka Oteli
Park Hotel Yalçın
Silifke Göksu Oteli
Tolya Otel
Yaşat Oteli
Luna Piena Otel
Davut Otel
Kardelen Oteli
Akdeniz Otel
Yan Oteli
İntermot-Boğsak
Merada Apart Otel
Aksay Apart Otel
Jasmin Court Apart Otel
Mersin Yat Limanı
Anamorium Aquapark
84
94
158
140
56
30
74
50
50
81
68
30
134
61
42
134
504
26
68
…
…
6.605
42
47
74
70
28
15
37
24
25
39
32
15
67
36
21
65
168
13
39
…
…
3.087
Bulunduğu Yer SınıfıTesisin Adı Yatak
Kapasitesi
Oda
2013 Sonu İtibariyle İlimizdeki Turizm Yatırım Belgeli Tesisler Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Bulunduğu Yer
Yenişehir
Yenişehir
Yenişehir
Yenişehir
Yenişehir
Akdeniz
Akdeniz
Akdeniz
Akdeniz
Tarsus
Tarsus
Tarsus
Tarsus
Tarsus
Tarsus
Tarsus
Tarsus
Sınıfı
****
***
***
***
****
****
***
***
****
****
*****
*****
****
*****
Tesisin Adı
Mersin Park Otel
Mislina Otel
Pulatlar Otel
Ayseli Otel
Forum Suites Mersin Butik Otel
Loja Otel
Grand Mersin
Mersin Ezel Otel
Lüks Otel
Dream Of Cleopatra
Limmer Tarsus Otel & Resort Otel
Limmer Tarsus Otel & Resort Otel
Limmer Golf
Gloria Soloi Golf Resort
Gloria Soloi Golf Resort
Limmer Otel & Resort
Limmer Otel & Resort
Yatak
436
64
112
98
96
198
160
72
50
1.000
200
800
-
-
400
200
800
Kapasitesi
Lokanta
360
50
150
60
100
258
200
50
50
1.000
550
800
580
150
650
550
800
Oda
192
40
56
49
48
99
80
36
40
475
100
400
-
-
200
100
400
Türü
Otel
Otel
Otel
Otel
Butik Otel
Otel
Otel
Otel
Otel
Tat. Köyü
Otel
Tat.Köyü
Golf Tesisi
Golf Tesisi
Tat. Köyü
Otel
Tat. Köyü
EKONOMİK YAPI
138
Ekonomik Rapor 2013
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
Bulunduğu Yer SınıfıTesisin Adı Yatak
Kapasitesi
LokantaOdaTürü
Tarsus
Tarsus
Tarsus
Tarsus
Tarsus
Tarsus
Tarsus
Tarsus
Tarsus
Erdemli
Erdemli
Erdemli
Silifke
Silifke
Silifke
Silifke
Silifke
Silifke
Silifke
Silifke
Gülnar
Gülnar
Anamur
Anamur
Toplam
*****
*****
****
****
****
****
***
***
****
****
****
*****
***
***
***
****
***
***
****
*****
*****
Gloria Sandon Otel
Çelben Tatil Köyü
Gloria Kydnos Sağlık Merkezi
Gloria Kydnos Sağlık Merkezi
Gloria Tarsos
IC Hotels Antbel Tarsus
IC Günübirlik Tesisleri
IC Otel Antbel
Grand Matiat Otel
Garden Asmin Otel
Noma Otel
Neoplis Otel
Blue Crab Resort Otel
Mediterrenean Resort Otel
Valentine Hotel
Jasmin Blue Otel
Elisyon Otel
Susanoğlu Eser Otel
Asmay Otel
Bora Bey Club Hotel
Ulu Hotel
Kaya Park Otel
Acapulco Anamurium Castle Otel
Acapulco Anamurium Otel
1.000
1.000
200
-
-
1.000
-
1.000
204
104
140
228
160
252
988
80
120
72
160
46
600
332
360
884
13.616
1.200
1.000
350
-
1.700
1.000
400
1.000
280
-
250
379
260
541
960
100
-
-
500
54
150
332
260
1.300
18.374
499
475
100
-
-
477
-
477
98
52
73
98
80
126
374
51
30
32
80
23
241
158
158
441
6.458
Otel
Tat. Köyü
Tat. Köyü
Sağ.Yas.Tes.
Kongre ve Sergi Merkezi
Otel
Günübirlik Tesis
Otel
Otel
Otel
Otel
Otel
Otel
Otel
Otel
Otel
Otel
Otel
Otel
Otel
Otel
Otel
Otel
Otel
139
TURİZMEkonomik Rapor 2013
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
31.12.2013 Tarihi İtibariyle İlimizdeki Turizm İşletme Belgeli Yeme-İçme TesisleriKaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Bulunduğu Yer
Mersin
Mersin
Mersin
Mersin
Mersin
Mersin
Mersin-Tarsus
Mersin-Silifke
Mersin-Silifke
Toplam
Tesisin Adı
Alibaba Kordon
Şimal Yıldızı
Öz Tropicana Bar
Botanik Garden
Villa
Umut Alesta
Begonvil Restoran
Kafe Miz
Kayıkçıoğlu Restaurant
Sınıfı
2. Sınıf
Yüzer (Yeme-İçme)
2. Sınıf
Özel Tesis
1.Sınıf
1. Sınıf
Özel Tesis
1.Sınıf
Kapasitesi
80 Kişilik
104 Kişilik
25 Kişilik
80 Kişilik
805 Kişilik
140 Kişilik
150 Kişilik
100 Kişilik
240 Kişilik
Türü
Lokanta-Bar
Yüz.Tesis
Bar
Lokanta
Özel Tesis
Lokanta
Lokanta
Özel Tesis
Lokanta
%50
%40
%30
%20
%10
0
%60
Turizm İşletme Belgeli Tesislerin Doluluk OranlarıKaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık
2012
2013
43,8 41,4 48,2 45,8 41,9 51,6 59,0 61,9 49,6 41,4 38,1 41,5
40,5 41,7 43,6 42,9 45,8 60,0 49,8 65,9 45,8 37,4 38,3 33,7
%70
2013 yılı sonu itibariyle İlimizde 6.458 oda, 13.616 yatak kapasiteli 41 adet turizm yatırım belgeli tesis, 9 adet 1.724 kişi kapasiteli turizm işletme belgeli yeme-içme tesisleri bulunmaktadır. İlimizde Turizm işletme belgeli konaklama tesis sayısı 49 olup, söz konusu tesislerin oda kapasitesi 3.087; yatak kapasitesi ise 6.605’dir.Turizm işletme belgeli tesislerden alınan bilgilere göre; 2013 yılında ortalama doluluk oranı %45,4 olup, geçen seneye göre 1,6 puanlık azalış söz konusu olmuştur.
1.724 Kişilik
EKONOMİK YAPI
140
Ekonomik Rapor 2013
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
2013 Yılı İlimiz Deniz Sınır Kapılarından Giriş-Çıkış Yapan Ziyaretçi SayısıKaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Aylar
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
Toplam
Yerli
7.216
6.753
5.999
7.099
7.839
11.144
9.061
12.094
8.373
10.211
6.325
5.639
97.753
Yabancı
1.247
1.426
1.682
1.821
2.157
3.357
3.559
6.859
4.639
3.242
2.838
1.919
34.746
Yerli
7.715
8.403
7.160
7.286
7.119
8.337
8.782
11.438
15.066
11.468
7.013
7.121
106.908
Yabancı
1.256
1.753
1.639
1.468
1.928
2.157
3.153
4.899
4.439
3.160
2.101
1.448
29.401
Giriş
8.463
8.179
7.681
8.920
9.996
14.501
12.620
18.953
13.012
13.453
9.163
7.558
132.499
Çıkış
8.971
10.156
8.799
8.754
9.047
10.494
11.935
16.337
19.505
14.628
9.114
8.569
136.309
Giriş Çıkış Toplam
İlimiz Deniz Sınır Kapılarından Giriş Yapan Ziyaretçilerin DağılımıKaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
10.000
5.000
0
15.000
Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık
2012
2013
5.927 5.181 6.092 6.000 7.427 13.144 14.519 16.637 13.284 13.898 7.912 7.405
8.463 8.179 7.681 8.920 9.996 14.501 12.620 18.953 13.012 13.453 9.163 7.558
20.000
2013 yılında İlimiz deniz sınır kapılarından giriş yapan yerli ve yabancı ziyaretçilerin sayısı geçen yıla göre %13; çıkış yapan ziyaretçilerin ise %8 artmıştır. Giriş yapan ziyaretçi sayısındaki artışta özellikle yabancı ziyaretçi sayısındaki %56’lık artış etkili olmuştur. Belirtilen dönemde yerli ziyaretçi sayısı artışı %3 seviyesinde kalmıştır. İlimiz deniz sınır kapılarından giriş yapan yabancı ziyaretçilerin ülke gruplarına göre dağılımı incelendiğinde; Yakın ve Ortadoğu; diğer Avrupa ve diğer Asya ülkelerinde artış; AB ülkelerinde azalış gözlenmiştir. Yabancı girişlerdeki artışta ülke bazında Suriye’den giriş yapan ziyaretçi sayısında; ülkede yaşanan gelişmelerin yoğunluk kazanmasının etkisiyle belirgin artışın haricinde; K.K.T.C.; İran ve Yunanistan etkili olan diğer ülkelerdir.
141
TURİZMEkonomik Rapor 2013
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
Mersin Deniz Sınır Kapılarından Giriş Yapan Yabancı Ziyaretçilerin Ülke Gruplarına Göre DağılımıKaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Ülke Grupları
Avrupa
Avrupa Birliği
Diğer Avrupa Ülkeleri
Afrika
Kuzey Afrika
Diğer Afrika Ülkeleri
Amerika
Kuzey Amerika
Orta Amerika ve Karayipler
Güney Amerika
Asya
Yakın ve Orta Doğu Asya Ülkeleri
Diğer Asya Ülkeleri
Okyanusya ve Kutup Bölgeleri
Avustralya ve Yeni Zelanda
Diğer Okyanusya ve Kutup Bölgeleri Ülkeleri
Diğer Ülkeler
Toplam
2012
13.642
5.544
8.098
49
34
15
214
187
0
27
7.650
6.902
748
140
140
0
608
22.303
2013
13.903
5.083
8.820
96
89
7
147
140
0
7
20.290
19.308
982
80
80
0
230
34.746
Mersin Deniz Sınır Kapılarından Giriş Yapan Ziyaretçilerin Bazı Ülkelere Göre DağılımıKaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Uyruğu
Lübnan
Suriye
Almanya
Romanya
Bulgaristan
İngiltere
Yunanistan
Irak
Ukrayna
Diğer Ülkeler
Yabancı Toplamı
K.K.T.C. Toplamı
Türk Toplamı
Genel Toplam
2012
3.437
2.162
1.335
855
759
607
533
503
458
4.611
15.260
7.043
95.123
117.426
Uyruğu
Suriye
Lübnan
Bulgaristan
Almanya
Romanya
Yunanistan
Filipinler
İran
İngiltere
Diğer Ülkeler
Yabancı Toplamı
K.K.T.C. Toplamı
Türk Toplamı
Genel Toplam
2013
15.037
2949
939
837
836
747
609
486
470
11.836
34.746
7.829
97.753
132.499
EKONOMİK YAPIEkonomik Rapor 2013
142 Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
Mersin Deniz Sınır Kapılarından Giriş Yapan Ziyaretçilerin Bazı Ülkelere Göre DağılımıKaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Ülke Grupları
Avrupa
Avrupa Birliği
Diğer Avrupa Ülkeleri
Afrika
Kuzey Afrika
Diğer Afrika Ülkeleri
Amerika
Kuzey Amerika
Güney Amerika
Asya
Yakın ve Orta Doğu Asya Ülkeleri
Diğer Asya Ülkeleri
Okyanusya ve Kutup Bölgeleri
Avustralya ve Yeni Zelanda
Diğer Ülkeler
Toplam
Giriş
12.967
10.643
2.324
394
332
62
1.255
1.194
61
15.671
14.211
1.460
190
190
1.142
31.619
Geceleme
41.278
32.841
8.437
1.065
973
92
2.893
2.699
194
31.049
27.854
3.195
343
343
2.133
78.761
Giriş
11.885
9.675
2.210
553
488
65
1.156
1.082
74
20.829
19.651
1.178
99
99
1.624
36.146
Geceleme
32.440
27.286
5.154
1.796
1.656
140
2.605
2.446
159
39.997
36.936
3.061
335
335
4.261
81.434
Giriş
-8%
-9%
-5%
40%
47%
5%
-8%
-9%
21%
33%
38%
-19%
-48%
-48%
42%
14%
Geceleme
-21%
-17%
-39%
69%
70%
52%
-10%
-9%
-18%
29%
33%
-4%
-2%
-2%
100%
3%
2012
3,2
3,1
3,6
2,7
2,9
1,5
2,3
2,3
3,2
2,0
2,0
2,2
1,8
1,8
1,9
2,5
2013
2,7
2,8
2,3
3,2
3,4
2,2
2,3
2,3
2,1
1,9
1,9
2,6
3,4
3,4
2,6
2,3
Ortalama KalışDeğişim (%)20132012
2013 yılında İlimiz Turizm İşletme Belgeli konaklama tesislerinde giriş ve geceleme yapan yabancı ziyaretçiler ülke grupları itibariyle incelendiğinde; giriş yapan ziyaretçi sayısının geçen yıla göre %14, geceleme yapanların ise %3 arttığı gözlenmiştir. Söz konusu gelişmede Asya ülkelerinden giriş ve geceleme yapan ziyaretçi sayısındaki artış etkili olurken; Avrupa ülkelerinin sayısında ise azalış gözlenmiştir. Artışta ülke bazında giriş ve geceleme yapanların sayısında Irak, Suriye ve Fransa etkili olmuştur. İlimizde Turizm İşletme Belgeli tesislerde yabancı ziyaretçilerin ortalama kalış süresi; Avrupa ülkelerinde 2012 yılında 3,2 geceden 2,7’ye; Asya ülkelerinde ise 2,0’dan 1,9’a gerilemiştir. İlimiz de bulunan söz konusu tesislerde toplam ortalama kalış süresi ise 2012’de 2,5 iken 2013’de 2,3 geceye gerilemiştir.
TURİZMEkonomik Rapor 2013
143Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
madencilikMersin İli Maden ve Enerji KaynaklarıKaynak: MTA Genel Müdürlüğü
Cinsi
BakırKurşunÇinko
Barit
Demir
Demir
Demir
Demir
Dolomit
Dolomit
Fosfat
Kireçtaşı
Kireçtaşı
Krom
Manyezit
Manyezit
Çimento
Linyit
Jeotermal
Jeotermal
Yeri
Anamur - Ortakonuş
Anamur - Aşağıkuren Ky.
Silifke - Torul - Çılbayır Ky.
Silifke - Pelitpınarı(Kürtler) Zuhuru
Gülnar - Kocaşlı Grubu(Yanışlı, Besi T., Taşbaşı T.,Kocaşlı) Zuhurları
Gülnar - Dedeler Sahası
Gülnar - Örendüzü Sahası
Anamur - Melleç Sahası
Gülnar-Aydıncık Sahaları
Silifke Sahası
Bozyazı ve Aydıncık Zuhurları
Aslanköy Sahası
Silifke (Ovacık) Dolomit Sahası
İlde çok sayıda krom oluşumlarıbulunmakta olup, bunlarınbir kısmı büyük boyutta yataklar olduğundan işletme yapılmıştır.
Mut - Çatalköy
Tarsus - Sarıkavak Köyü
Silifke - Taşucu Sahası
Güneyyolu
Keban
Tenör
%1 S, %22 Pb %28 Zn, % 1 CaO
%94.15 BaSO4
%77-96 BaSO4
% 30.8 (Fe+Mn)
%16-50 Fe
%40-57 Fe
% 20-40 Fe, % 2.72-4.53 SiO 2
ve %2 Al O2 3
% 45-65 Fe
% 18.5-20.7 MgO
% 19.45 MgO
% 2.15-20.83 P O2 5
%54 CaO, %0.24 MgO
% 32.14 CaO, % 19.45 MgO,% 0.50 SiO , % 0.76 Fe2O 2 3
%10-48 Cr O2 3
%45 MgO
%46 MgO
Marn
Su: %19,67Kül: %35,74Kükürt: %3,29AID K kal/kg: 2.832
Açıklamalar
Yataktan geçmiş yıllarda 60.000 ton üretim yapılmıştır.Halen 10.000 ton görünür+muhtemel rezerv
2.250 ton görünür rezerv
70.000 ton görünür+muhtemel rezerv
1.100.000 ton görünür, 571.000 ton muhtemel+mümkün rezerv550.000 ton görünür+muhtemel rezerv.Yanışlı'nın büyük bir kısmı alınmış olupdiğer zuhurların tenörleri çok düşüktür
Zuhur olduğundan rezerve yönelik çalışma yoktur
120.690 ton görünür, 1.293.000 tonmuhtemel rezerv.
90.000 ton görünür+muhtemel rezerv.Geçmişte çok az cevher alınmıştır.
9.616.879.800 ton görünür+ muhtemel,21.061.565.000 ton mümkün rezerv
75.240.000.ton görünür192.199.366 ton muhtemel rezerv
Zuhur olduğundan rezerve yönelik çalışma yoktur.
Rezerve yönelik çalışma yoktur.
Toplam 220.000.000 ton görünür+muhtemel rezerv
1.5-2 milyon ton muhtemel+mümkün rezerv
100.000 ton muhtemel rezerv
36.642 ton görünür+muhtemel rezerv
111.000.000 ton ton görünür+muhtemel rezerv
Kapalı işletme4.458.000 ton görünür rezerv
Namrun - Çamlıyayla
Doğal Çıkış
Sondaj
Sıcaklık: 36-37,5 °C
Debi:1 lt/sn.
Sıcaklık: 45,5°C
Debi: 35,5lt/sn.
Potansiyel: 1,56 MWt
Sıcaklık: 45°C
Debi: 30 lt/sn.
Potansiyel: 1,26 MWt
Sondaj
Kullanım alanı termal turizm
Kullanım alanı termal turizm
Barit
Demir
Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü tarafından Mersin ili ve yakın çevresinde yaptığı çalışmalar sonucunda metalik madenlerden başta krom olmak üzere demir ve bakır-kurşun-çinko, endüstriyel hammadde kaynaklarından ise başta dolomit ve barit olmak üzere çimento hammaddeleri, fosfat, kireçtaşı ve manyezit yatak ve zuhurları ortaya çıkarılmıştır.
EKONOMİK YAPIEkonomik Rapor 2013
144 Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
ULUSAL HESAPLAREkonomik Rapor 2013
ulusal hesaplar
Ülkedeki tüm üretici sektörlerin yarattığı katma değerin toplamını veren Gayri Sa Katma Değer(GSKD) verileri incelendiğinde; TR62(Adana, Mersin) bölgesinin GSKD 2009-2011 döneminde %31,3 oranında artarak 46 milyar TL. seviyesinde gerçekleşmiştir. TR62(Adana, Mersin), bu değer ile Türkiye GSKD’inin %4,0’ünü oluştururken, TR6(Akdeniz)Bölgesinin GSKD’inin %37,6’sını oluşturmaktadır. Ülkemizde üretilen her 100 liralık katma değerin 4 lirası Bölgemiz (TR62(Adana,Mersin)) kaynaklıdır. TR62 alt bölgesinin TR6(Akdeniz) bölgesi GSKD içerisindeki payının 2006-2011 dönemlerinde azalış eğilimi içerisinde olduğu gözlenmektedir.2006-2009 döneminde Türkiye genelinde TR62 Bölgesi GSKD ile 26 alt bölge içerisinde 6. sıradaki yeri; 2010 ve 2011 yılında bir sıra gerileyerek 7. sırada yer almaktadır.
2009-2011 Dönemi Cari Fiyatlarla Bölgesel Gayri Sa Katma Değer (000 TL)Kaynak: T. C. Ekonomi Bakanlığı
TR62 (Adana, Mersin)
TR6 (Akdeniz)
Türkiye
TR62 (Adana, Mersin) / TR6 (Akdeniz)
TR62 (Adana, Mersin) / Türkiye
TR6 (Akdeniz) / Türkiye
2009
34.686.590
91.085.069
864.449.686
38,1%
4,0%
10,5%
2010
39.909.003
105.544.678
980.547.016
37,8%
4,1%
10,8%
2011
45.529.304
121.066.360
1.150.453.139
37,6%
4,0%
10,5%
Yıllar İtibariyle Türkiye Geneli GSKD Değişim OranlarıKaynak: T. C. Ekonomi Bakanlığı
%15
%10
%5
%0
-%5
-%102007 20092008 2010 2011
%20
%25
Tarım %2,7 %9,0%12,3 %17,7 %11,7
%11,1 -%6,0%11 %18,5 %22,1Sanayi
Hizmetler %15,2 %3,1%14,4 %10,9 %16,2
GSKD %12,9 %1,2%13,3 %13,4 %17,3
145Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
MAKROEKONOMİK GÖSTERGELEREkonomik Rapor 2013
Yıllar İtibariyle TR62 (Adana, Mersin) Bölgesi GSKD Değişim OranlarıKaynak: T. C. Ekonomi Bakanlığı
%10
%5
%0
%-5
%-10
%-152007 20092008 2010 2011
%15
%20
Tarım %12,2 %8,3%5 %11,4 %5,6
%14 -%9,0%11,8 %13,9 %14,8Sanayi
Hizmetler %12,8 %4,1%12,5 %16,4 %16
GSKD %13 %1,7%11,1 %15,1 %14,1
2011 yılında Türkiye genelinde gayri sa katma değer 2010 yılına göre %17,3 oranında artarak (170 milyar TL. artarak) 1.150 milyar TL. seviyesine ulaşmıştır. Söz konusu dönemde TR62 bölgesinde GSKD %14,1 artarak (6 milyar TL.) 46 milyar TL.'ye ulaşmıştır. 2011 yılındaki Türkiye GSKD'deki artışta TR62 Bölgesinin payı %3,3'dür. Türkiye genelindeki GSKD artışına sağladığı mutlak artış miktarı ile TR62 Bölgesi 26 alt bölge içerisinde 7. sırada yer almaktadır. 2010-2011 dönemi için TR6(Akdeniz) Bölgesinde GSKD artışı %14,7 iken aynı dönemde TR62 Bölgesi GSKD artış hızı TR6(Akdeniz) ve Türkiye genelinin altında kalmıştır.
TR62 (Adana, Mersin) Bölgesi İktisadi Faaliyet Kollarına Göre Gayri Sa Katma Değer PaylarıKaynak: T. C. Ekonomi Bakanlığı
%60
%40
%20
02007 2009 2011
%100
%80
2008 2010
HizmetlerSanayiTarım
60,3 61 62,5 63,2 64,2
23,4 23,6 21,1 20,9 21
16,3 15,4 16,4 15,9 14,7
TR 62(Adana, Mersin) bölgesi için gayri sa katma değerin iktisadi faaliyet kollarına göre dağılımında 29,3 milyar TL(%64,2) ile hizmetler ilk sırada yer alırken, hizmetleri 9,6 milyar TL(%21,0)sanayi ve 6,7 milyar TL(%14,7) ile tarım sektörü takip etmektedir. Yıllar itibariyle TR 62(Adana, Mersin) bölgesinde faaliyet kollarına göre gayri sa katma değer paylarına bakıldığında hizmetler sektöründeki düzenli artışa karşın tarım sektöründe azalış eğilimi olduğu, 2009-2011 döneminde sanayi sektörünün payının 2007-2008 dönemine göre azaldığı ancak %20,9-21,1 seviyesini koruduğu gözlenmektedir. 2011 yılında GSKD artışında hizmetler ve sanayi sektörü etkili olduğu gözlenmektedir.
146 Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
ULUSAL HESAPLAREkonomik Rapor 2013
İktisadi Faaliyet Kollarına Göre TR62(Adana, Mersin) Alt Bölgesi Gayri Sa Katma Değerinini Türkiye İçerisindeki PayıKaynak: T. C. Ekonomi Bakanlığı
Tarım
Sanayi
Hizmetler
Gayri Sa Katma Değer
TR62 (Adana, Mersin) Bölgesi Sıra No
2007
7,8
3,4
3,9
4,1
6
2008
7,3
3,5
3,8
4
6
2009
7,2
3,3
3,8
4,0
6
2010
6,8
3,2
4,0
4,1
7
2011
6,5
3,0
4,0
4,0
7
Bölgesel gayri sa katma değer hesaplarını sektörel olarak incelediğimizde, 2010 yılında Türkiye genelinde Bölgemizin tarım sektörüne sağladığı %6,8'lik katma değer ile 26 bölge içerisinde üçüncü sırada yer alınırken, 2011 yılında bu pay %6,5 olmuş ancak sıralamadaki yerimi değişmemiştir. Sanayi sektöründe ise 2010 yılında üretilen 100 liralık katma değerin 3,2 lirası bölge kaynaklı iken bu rakam 3 liraya gerilemiştir. Mersin'in geçmiş yıllarda 8.sıradaki yerimizin korunduğu görülmektedir. Hizmetler sektöründe ise 2010 yılındaki pay %4,0 iken 2011 yılında da aynı seviyede kalmış ve 7. sıradaki yerin korunduğu gözlenmektedir.
2011 Yılı Düzey2 Bölgeleri İtibariyle Tarım Sektöründe Yaratılan Katma Değerin DağılımıKaynak: TÜİK
Kırık
kale
, Aks
aray
, Niğ
de, N
evşe
hir,
Kırş
ehir
8,0
7,0
6,0
5,0
4,0
3,0
2,0
1,0
0,0
Man
isa, A
fyon
, Küt
ahya
, Uşa
k
Anta
lya,
Ispa
rta,
Bur
dur
Ada
na, M
ersi
n
Aydı
n, D
eniz
li, M
uğla
Kony
a, K
aram
an
Sam
sun,
Tok
at, Ç
orum
, Am
asya
Şanl
ıurfa
, Diy
arba
kır
Balık
esir,
Çan
akka
le
Koca
eli,
Saka
rya,
Düz
ce, B
olu,
Yal
ova
Hat
ay, K
ahra
man
mar
aş, O
sman
iye
İzm
ir
Burs
a, E
skişe
hir,
Bile
cik
Kays
eri,
Siva
s, Y
ozga
t
Trab
zon,
Ord
u, G
iresin
, Riz
e, A
rtvi
n
Teki
rdağ
, Edi
rne,
Kırk
lare
liAn
kara
Van,
Muş
, Bitl
is, H
akka
ri
Mar
din,
Bat
man
, Şırn
ak, S
iirt
Mal
atya
, Ela
zığ,
Bin
göl,
Tunc
eli
Gaz
iant
ep, A
dıya
man
, Kilis
Ağrı,
Kar
s, Iğ
dır,
Arda
han
Kast
amon
u, Ç
ankı
rı, S
inop
Erzu
rum
, Erz
inca
n, B
aybu
rt
Zon
guld
ak, K
arab
ük, B
artın
%
147Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
MAKROEKONOMİK GÖSTERGELEREkonomik Rapor 2013
2011 Yılı Düzey2 Bölgeleri İtibariyle Sanayi Sektöründe Yaratılan Katma Değerin DağılımıKaynak: TÜİK
Sam
sun,
Tok
at, Ç
orum
, Am
asya
30,0
25,0
20,0
15,0
10,0
5,0
0,0
İstan
bul
Burs
a, E
skişe
hir,
Bile
cik
Koca
eli,
Saka
rya,
Düz
ce, B
olu,
Yal
ova
Anka
raİz
mir
Man
isa, A
fyon
, Küt
ahya
, Uşa
k
Teki
rdağ
, Edi
rne,
Kırk
lare
li
Ada
na, M
ersi
n
Aydı
n, D
eniz
li, M
uğla
Hat
ay, K
ahra
man
mar
aş, O
sman
iye
Kays
eri,
Siva
s, Y
ozga
t
Gaz
iant
ep, A
dıya
man
, Kilis
Kony
a, K
aram
an
Van,
Muş
, Bitl
is, H
akka
ri
Kast
amon
u, Ç
ankı
rı, S
inop
Trab
zon,
Ord
u, R
ize,
Art
vin,
Güm
üşha
ne
Anta
lya,
Ispa
rta,
Bur
dur
Zon
guld
ak, K
arab
ük, B
artın
Balık
esir,
Çan
akka
le
Şanl
ıurfa
, Diy
arba
kır
Mar
din,
Bat
man
, Şırn
ak, S
iirt
Kırık
kale
, Aks
aray
, Niğ
de, N
evşe
hir,
Kırş
ehir
Mal
atya
, Ela
zığ,
Bin
göl,
Tunc
eli
Erzu
rum
, Erz
inca
n, B
aybu
rt
2011 Yılı Düzey2 Bölgeleri İtibariyle Hizmetler Sektöründe Yaratılan Katma Değerin Türkiye İçerisindeki Payının DağılımıKaynak: TÜİK
Hat
ay, K
ahra
man
mar
aş, O
sman
iye
30,0
25,0
20,0
15,0
10,0
5,0
0,0
İstan
bul
Anka
raİz
mir
Koca
eli,
Saka
rya,
Düz
ce, B
olu,
Yal
ova
Burs
a, E
skişe
hir,
Bile
cik
Anta
lya,
Ispa
rta,
Bur
dur
Ada
na, M
ersi
n
Aydı
n, D
eniz
li, M
uğla
Man
isa, A
fyon
, Küt
ahya
, Uşa
k
Sam
sun,
Tok
at, Ç
orum
, Am
asya
Trab
zon,
Ord
u, G
iresin
, Riz
e, A
rtvi
nTe
kird
ağ, E
dirn
e, K
ırkla
reli
Van,
Muş
, Bitl
is, H
akka
ri
Erzu
rum
, Erz
inca
n, B
aybu
rt
Kony
a, K
aram
an
Kays
eri,
Siva
s, Y
ozga
t
Balık
esir,
Çan
akka
le
Şanl
ıurfa
, Diy
arba
kır
Gaz
iant
ep, A
dıya
man
, Kilis
Mal
atya
, Ela
zığ,
Bin
göl,
Tunc
eli
Kırık
kale
, Aks
aray
, Niğ
de, N
evşe
hir,
Kırş
ehir
Mar
din,
Bat
man
, Şırn
ak, S
iirt
Zon
guld
ak, K
arab
ük, B
artın
35,0
148 Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
ULUSAL HESAPLAREkonomik Rapor 2013
Kişi Başına Düşen Gayri Sa Katma Değerin DağılımıKaynak: T. C. Ekonomi Bakanlığı
10.000
8.000
6.000
4.000
2.000
02006 20082007 2009 2010
12.000
14.000
TR62 (Adana, Mersin) 7.674 9.4318.569 9.461 10.734
7.960 9.8278.874 9.844 11.200TR6 (Akdeniz)
Türkiye 9.632 12.02010.744 12.000 13.406
16.000
18.000
¨
2011
12.125
12.999
15.500
Kişi başına gayri sa katma değere bakıldığında 2006 yılında 7.674 TL. seviyesinde olan TR62(Adana, Mersin) bölgesi kişi başına düşen gayri sa katma değerin 2006-2011 döneminde %58 oranında artarak 2011 yılında 12.125 TL. düzeyine ulaştığı görülmektedir. Söz konusu dönemde TR6(Akdeniz) Bölgesinde kişi başına düşen gayri sa katma değer artış oranı %63,3 iken Türkiye genelinde %60,9 düzeyindedir. Kişi başına düşen gayri sa katma değer Düzey 2 bölgeleri sıralamasında yani 26 alt bölge içerisinde 2006-2011 yıllarında 12. sırada yerini korumaktadır. Grakten de görüldüğü üzere TR62 Bölgesi 2011 yılına ait kişi başına düşen GSKD'i ile Türkiye genelinin ve TR6 Bölgesinin altında yer almaktadır.
2011 Yılı Düzey2 Bölgeleri İtibariyle Kişi Başına Düşen GSKD DağılımıKaynak: TÜİK
Ada
na, M
ersi
n
15.000
10.000
5.000
0,0
İstan
bul
Koca
eli,
Saka
rya,
Düz
ce, B
olu,
Yal
ova
Anka
ra
Burs
a, E
skişe
hir,
Bile
cik
Teki
rdağ
, Edi
rne,
Kırk
lare
liİz
mir
Anta
lya,
Ispa
rta,
Bur
dur
Tür
kiye
Balık
esir,
Çan
akka
le
Aydı
n, D
eniz
li, M
uğla
Zon
guld
ak, K
arab
ük, B
artın
Man
isa, A
fyon
, Küt
ahya
, Uşa
kKo
nya,
Kar
aman
Mar
din,
Bat
man
, Şırn
ak, S
iirt
Kırık
kale
, Aks
aray
, Niğ
de, N
evşe
hir,
Kırş
ehir
Sam
sun,
Tok
at, Ç
orum
, Am
asya
Kays
eri,
Siva
s, Y
ozga
t
Trab
zon,
Ord
u, G
iresin
, Riz
e, A
rtvi
n
Kast
amon
u, Ç
ankı
rı, S
inop
Hat
ay, K
ahra
man
mar
aş, O
sman
iye
Erzu
rum
, Erz
inca
n, B
aybu
rt
Mal
atya
, Ela
zığ,
Bin
göl,
Tunc
eli
Gaz
iant
ep, A
dıya
man
, Kilis
20.000
25.000
Ağrı,
Kar
s, Iğ
dır,
Arda
han
Van,
Muş
, Bitl
is, H
akka
ri
Şanl
ıurfa
, Diy
arba
kır
¨
149Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
MAKROEKONOMİK GÖSTERGELEREkonomik Rapor 2013
fiyat indeksleri
Kentsel Yerler Tüketici Fiyatları İndeksi Değişim Oranları (%) (2003=100)Kaynak: TÜİK
Türkiye
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
2012
0,56
0,56
0,41
1,52
-0,21
-0,9
-0,23
0,56
1,03
1,96
0,38
0,38
2013
1,65
0,30
0,66
0,42
0,15
0,76
0,31
-0,10
0,77
1,80
0,01
0,46
2012
0,56
1,13
1,55
3,09
2,87
1,95
1,71
2,28
3,34
5,36
5,76
6,16
2013
1,65
1,95
2,63
3,06
3,21
4,00
4,32
4,21
5,01
6,90
6,91
7,40
2012
10,61
10,43
10,43
11,14
8,28
8,87
9,07
8,88
9,19
7,8
6,37
6,16
2013
7,31
7,03
7,29
6,13
6,51
8,30
8,88
8,17
7,88
7,71
7,32
7,40
2012
6,95
7,48
8,02
8,59
8,68
8,89
9,11
9,29
9,53
9,53
9,26
8,89
2013
8,62
8,33
8,08
7,66
7,51
7,47
7,47
7,42
7,32
7,32
7,39
7,49
Bir ÖncekiAya Göre
Değişim Oranı
Bir Önceki YılınAralık Ayına Göre
Değişim Oranı
Bir Önceki YılınAynı Ayına GöreDeğişim Oranı
12 AylıkOrtalamalara Göre
Değişim Oranı
Kentsel Yerler Tüketici Fiyatları İndeksi Değişim Oranları (%) (2003 =100)Kaynak: TÜİK
TR62 (Adana,Mersin)
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
2012
0,52
0,41
0,30
1,72
-0,21
-1,38
0,16
1,03
0,53
1,71
0,45
0,48
2013
2,00
0,19
0,76
0,59
0,13
0,39
0,78
0,03
-0,07
1,97
0,25
0,20
2012
0,52
0,93
1,24
2,98
2,76
1,35
1,51
2,55
3,09
4,85
5,32
5,82
2013
2,00
2,20
2,97
3,58
3,72
4,12
4,93
4,96
4,89
6,96
7,23
7,45
2012
11,14
10,77
11,17
11,64
10,20
9,16
9,67
9,36
9,16
7,81
6,42
5,82
2013
7,38
7,15
7,63
6,44
6,81
8,72
9,39
8,31
7,67
7,95
7,74
7,45
2012
7,30
7,83
8,40
9,01
9,33
9,49
9,68
9,81
10,01
10,04
9,76
9,31
2013
8,99
8,69
8,40
7,97
7,69
7,67
7,66
7,58
7,47
7,48
7,59
7,72
Bir ÖncekiAya Göre
Değişim Oranı
Bir Önceki YılınAralık Ayına Göre
Değişim Oranı
Bir Önceki YılınAynı Ayına GöreDeğişim Oranı
12 AylıkOrtalamalara Göre
Değişim Oranı
150 Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
FİYAT İNDEKSLERİEkonomik Rapor 2013
Kaynak: TÜİK
Gıda ve Alkolsüz İçecekler
Alkollü İçecekler ve Tütün
Giyim ve Ayakkabı
Konut, Su, Elektrik, Gaz ve Diğer Yakıtlar
Mobilya, Ev Aletleri ve Ev Bakım Hizmetleri
Sağlık
Ulaştırma
Haberleşme
Eğlence ve Kültür
Eğitim
Lokanta ve Oteller
Çeşitli Mal ve Hizmetler
Gıda ve Alkolsüz İçecekler
Alkollü İçecekler ve Tütün
Giyim ve Ayakkabı
Konut, Su, Elektrik, Gaz ve Diğer Yakıtlar
Mobilya, Ev Aletleri ve Ev Bakım Hizmetleri
Sağlık
Ulaştırma
Haberleşme
Eğlence ve Kültür
Eğitim
Lokanta ve Oteller
Çeşitli Mal ve Hizmetler
Gıda ve Alkolsüz İçecekler
Alkollü İçecekler ve Tütün
Giyim ve Ayakkabı
Konut, Su, Elektrik, Gaz ve Diğer Yakıtlar
Mobilya, Ev Aletleri ve Ev Bakım Hizmetleri
Sağlık
Ulaştırma
Haberleşme
Eğlence ve Kültür
Eğitim
Lokanta ve Oteller
Çeşitli Mal ve Hizmetler
4,37
14,24
-5,44
0,65
1,22
1,53
0,77
-0,05
0,21
0
0,75
3,1
4,37
14,24
-5,44
0,65
1,22
1,53
0,77
-0,05
0,21
0
0,75
3,1
7,82
15,16
8,95
9,64
6,26
3,02
4,52
5,88
0,55
0,1
7,06
13,22
2013 Yılı TR62(Adana, Mersin) Bölgesi Ana Harcama Gruplarına GöreTüketici Fiyatları Endeksi ve Değişim Oranı(%) (2003=100)
0,79
0,85
-7,68
0,19
0,93
1,32
1,75
0,18
-0,1
0
0,07
-0,04
5,2
15,21
-12,7
0,84
2,16
2,87
2,53
0,13
0,11
0
0,82
3,06
7,02
16,14
5,84
9,17
5,64
3,77
6,02
6,31
0,39
0,1
6,47
12,57
3,3
-0,02
-2,51
0,25
-0,11
0,2
-0,05
0,03
-0,14
0
0,16
0,43
8,67
15,19
-14,89
1,1
2,05
3,07
2,48
0,16
-0,03
0
0,98
3,51
10,57
16,12
5,31
8,53
4,46
3,7
4,76
6,73
0,39
0,17
6,41
11,54
-1,47
-0,01
16
-0,12
0,61
0,13
-0,48
0,15
0,31
1,42
0,82
-0,23
7,07
15,17
-1,28
0,97
2,67
3,21
1,99
0,31
0,27
1,42
1,8
3,27
8,37
16,07
4,26
5,94
4,61
3,12
4,04
6,93
0,22
1,84
6,97
10,31
-3,01
-0,02
12,16
-0,21
-0,09
0,35
0,17
0,42
0,17
0,95
0,61
0,17
3,85
15,15
10,72
0,76
2,57
3,57
2,17
0,74
0,44
2,39
2,42
3,44
7,81
15,88
7,37
5,54
4,96
3,27
5,67
7,62
-0,09
0,91
7,45
9,46
0,17
-0,03
-0,65
0,33
0,01
1,29
1,38
0,05
1,11
1,52
0,85
-0,67
4,03
15,12
10
1,09
2,58
4,9
3,57
0,79
1,56
3,95
3,29
2,76
13,77
15,86
6,54
6,38
4,47
4,53
8,18
5,92
-0,81
1,38
7,76
7,83
1,06
-0,08
-1,86
0,62
0,05
0,28
2,41
1,02
0,29
0,88
0,77
0,16
5,13
15,03
7,95
1,71
2,63
5,2
6,07
1,81
1,85
4,87
4,09
2,92
13,19
15,79
8,69
7,32
4,12
4,81
10,59
6,3
-0,02
2,17
8,6
7,53
0,02
0,02
-2,66
0,24
0,14
0,26
0,64
-0,08
0,04
0,59
0,83
0,07
5,15
15,05
5,09
1,96
2,77
5,47
6,75
1,73
1,89
5,48
4,95
2,99
10,02
15,81
10,65
6,39
3,44
5,42
9,57
6,38
-0,51
2,54
8,35
6,72
-0,67
0,03
-7,97
1,08
1,01
-0,45
1,96
0,09
0,03
1,5
0,86
0,52
4,45
15,09
-3,29
3,05
3,8
5
8,84
1,82
1,92
7,06
5,85
3,53
6,61
15,59
9,39
7,65
4,75
4,92
10,06
4,67
0
7,33
7,72
5,67
4,47
-0,79
7,63
0,29
2,07
-0,41
0,4
-0,01
0,8
0,05
1,18
-0,13
9,12
14,19
4,09
3,35
5,95
4,56
9,27
1,81
2,73
7,11
7,11
3,39
10,23
14,22
10,87
4,5
6,39
4,48
8,41
3,17
2,06
7,11
7,99
4,67
-0,93
-0,67
3,94
0,36
0,13
3,8
-0,07
-0,49
0,74
0,09
1,7
0,58
8,11
13,42
8,19
3,73
6,09
8,54
9,19
1,31
3,49
7,2
8,93
3,99
9,8
13,43
7,89
3,95
6,38
8,53
8,8
2,55
2,78
7,2
9,44
4,63
-0,06
-2,69
-0,85
1,08
0,15
0,53
1,14
-0,15
0,38
0,02
0,5
0,22
8,05
10,37
7,27
4,84
6,25
9,11
10,43
1,16
3,88
7,23
9,47
4,22
8,05
10,37
7,27
4,84
6,25
9,11
10,43
1,16
3,88
7,23
9,47
4,22
Bir
Ön
cek
i Y
ılın
Ayn
ı A
yın
a G
öre
Değiş
im O
ran
ı (%
)B
ir Ö
nce
ki Y
ılın
Ara
lık
Ayı
na G
öre
Değiş
im O
ran
ı (%
)B
ir Ö
nce
ki A
ya G
öre
Değiş
im O
ran
ı (%
)
Ana Harcama Grupları Oca
k
Şu
bat
Mart
Nis
an
Mayı
s
Hazi
ran
Tem
mu
z
Ağu
sto
s
Eyl
ül
Ek
im
Kası
m
Ara
lık
151Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
MAKROEKONOMİK GÖSTERGELEREkonomik Rapor 2013
Gıda ve Alkolsüz İçecekler
Alkollü İçecekler ve Tütün
Giyim ve Ayakkabı
Konut, Su, Elektrik, Gaz ve Diğer Yakıtlar
Mobilya, Ev Aletleri ve Ev Bakım Hizmetleri
Sağlık
Ulaştırma
Haberleşme
Eğlence ve Kültür
Eğitim
Lokanta ve Oteller
Çeşitli Mal ve Hizmetler
9,72
13,79
8,71
10,88
10,27
1,4
7,35
3,57
5,06
2,83
8,44
13,02
9,3
13,63
8,5
10,84
9,58
1,71
6,85
4,05
4,38
2,37
8,22
12,86
9,12
13,47
8,16
10,7
8,78
2
6,28
4,62
3,82
1,93
8
12,57
8,76
13,31
7,34
10,16
8,12
2,18
5,74
5,05
3,2
1,64
7,78
12,13
8,56
13,13
7,07
9,6
7,56
2,37
5,51
5,49
2,63
1,24
7,63
11,69
9,02
12,95
6,88
9,17
6,98
2,66
5,61
5,72
1,94
1
7,5
11,14
9,23
12,77
6,79
8,86
6,39
2,88
5,96
5,95
1,44
0,86
7,61
10,65
9,18
12,6
6,96
8,45
5,78
3,19
6,28
6,18
0,92
0,8
7,61
10,29
8,68
12,4
7,24
8,23
5,4
3,46
6,76
6,13
0,51
1,41
7,57
9,88
8,74
13,19
7,67
7,69
5,25
3,69
6,96
5,89
0,48
1,99
7,53
9,24
9,09
14,24
7,76
7,09
5,19
4,26
7,18
5,68
0,5
2,57
7,64
8,71
9,4
15,03
7,78
6,61
5,14
4,89
7,6
5,26
0,73
3,16
7,82
8,11
12 A
ylık
Ort
ala
mala
ra
Gö
re D
eğiş
im O
ran
ı (%
)
Ana Harcama Grupları Oca
k
Şu
bat
Mart
Nis
an
Mayı
s
Hazi
ran
Tem
mu
z
Ağu
sto
s
Eyl
ül
Ek
im
Kası
m
Ara
lık
152 Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
PARASAL GÖSTERGELEREkonomik Rapor 2013
parasal göstergeler
Kredi ve Mevduat İstatistikleriKaynak: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu
*Geçici veriler.
Toplam Nakdi Krediler
Nakdi Krediler
Takipteki Alacaklar
Gayri Nakdi Krediler
808.234.770
785.078.299
23.156.471
220.530.917
1.065.773.939
1.036.461.115
29.312.824
304.505.641
17%
17%
24%
9%
32%
32%
27%
38%
12.332.144
11.844.380
487.764
1.773.547
15.014.308
14.426.128
588.180
2.225.281
17%
17%
36%
-5%
22%
22%
21%
25%
2012 2013 12/11 13/12 2012 2013 12/11 13/12
Değişim (%) Değişim (%)
(.000 ¨)
Türkiye Mersin
Türkiye’de ve İlimizdeki kredi ve mevduat ile ilgili gelişmeler incelendiğinde; 2013 yılında Türkiye’de toplam nakdi krediler geçen yıla göre %32 artarak 1 trilyon 65 milyar ¨’ye, gayri nakdi krediler ise %38 artarak yaklaşık 305 milyar ¨’ye yükselmiştir. Gayrinakdi krediler, 2013 yılında nakdi kredilerdeki büyümenin üzerinde bir oranda arttığı görülmektedir. Takipteki alacaklar 2012 yılına göre 6,2 milyar ̈ artarak 29 milyar 312 milyon ̈ seviyesine yükselmiştir.2013 yılının Aralık ayı sonu itibariyle ilimizdeki kredi ve mevduat ile ilgili gelişmeler incelendiğinde; toplam nakdi kredilerin geçen yılın aynı dönemine göre %22’lik artışla 15 milyar ̈ ,’ye; takibe düşen alacakların %21’lik artışla 588 milyon ̈ ’ye yükseldiği, gayri nakdi kredilerin ise %25’lik artışla 2,2 milyon ̈ olarak gerçekleştiği görülmektedir. Çeyreklik dönemler itibariyle kredilerdeki gelişmelere bakıldığında 2013 yılı ikinci çeyreğinde yılın ilk çeyreğine göre hızlı artışın, 3. çeyrekte yavaşladığı, son çeyrekte ise tekrar yükseldiği gözlenmiştir. Yılın son çeyreğinde kredilerdeki gelişmelere bakıldığında; 2012 yılı son çeyreğinde %17,1 olan artış, 2013 yılında yerini %21,9’a bırakmıştır. Aralık 2012 itibariyle Türkiye genelinde toplam kredi hacmi ile iller arasında 11. sıradaki yer alan Mersin, 2013’ün aynı döneminde de yerini korumuştur.Takipteki alacaklar çeyreklik dönemler itibariyle incelendiğinde; 2013 yılı ilk çeyreğinde takipteki alacaklardaki hızlı artışın; yılın ikinci ve üçüncü çeyreğinde yavaşlamış olsa da devam ettiği son çeyrekte ise artış hızının önceki üç çeyreğin de gerisinde kaldığı gözlenmiştir. Yılın son çeyreğinde takipteki alacaklar incelendiğinde; 2012 yılında %36,4’lük artışın, 2013 yılında yerini %20,6’ya bıraktığı gözlenmiştir. Takipteki alacakların illere göre sıralamasında 2012 yılının dördüncü çeyreğinde 7.sırada yer alan Mersin; 2013 yılının söz konusu döneminde 8. sırada yer almaktadır.
Türkiye Geneli Bireysel Bankacılık İstatistikleri* (.000 ¨)Kaynak: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu
Nakdi Krediler
194.317.659
8.042.791
86.042.212
100.232.656
4.529.725
95.702.931
71.592.813
265.910.472
Takipteki Krediler
4.216.271
253.432
699.546
3.263.293
3.984.742
8.201.013
Nakdi Krediler
248.138.442
8.531.567
110.285.971
129.320.904
5.426.615
123.894.289
83.806.484
331.944.926
Takipteki Krediler
5.024.164
225.940
661.036
4.137.188
5.014.803
10.038.967
Türkiye
Tüketici Kredileri
-Taşıt Kredisi
-Konut Kredisi
-Diğer Tüketici Kredileri
-Kredili Mevduat Hesabı
-Diğer
Kredi Kartları
Bireysel Krediler Toplamı
2012 2013
*Geçici veriler.
KREDİ ve MEVDUAT
153Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
MAKROEKONOMİK GÖSTERGELEREkonomik Rapor 2013
Mersin İli Bireysel Bankacılık İstatistikleri* (.000 ¨)Kaynak: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu
Nakdi Krediler
3.971.043
189.470
1.840.364
1.941.209
84.044
1.857.165
1.492.850
5.463.893
Takipteki Krediler
91.276
5.321
15.797
70.158
108.643
199.919
Nakdi Krediler
5.182.165
199.043
2.336.235
2.646.887
100.911
2.545.976
1.589.942
6.772.107
Takipteki Krediler
114.353
4.527
16.788
93.038
155.758
270.111
Mersin
Tüketici Kredileri
-Taşıt Kredisi
-Konut Kredisi
-Diğer Tüketici Kredileri
-Kredili Mevduat Hesabı
-Diğer
Kredi Kartları
Bireysel Krediler Toplamı
2012 2013
*Geçici veriler.
Aralık 2013 itibarıyla 332 milyar ¨ tutarındaki bireysel kredilerin %74,8'i tüketici kredilerinden, %25,2'si ise kredi kartından oluşmaktadır. Tüketici kredilerinin ise %52,1'i ihtiyaç ve diğer tüketici kredilerinden, %44,4'ü konut kredilerinden, %3,4'ü ise taşıt kredilerinden oluşmaktadır. 2012 yıl sonuna göre tüketici kredileri içinde en yüksek artış hızına sahip kredi segmenti ihtiyaç ve diğer tüketici kredileri olurken bu segmenti konut kredileri takip etmektedir. Söz konusu dönemde kredi kartlarında ise 2012 yılına göre %17 artarak 83,8 milyar ̈ seviyesine ulaşmıştır. Aralık 2013'de bireysel kredilerin takibe dönüşüm oranı %3,02'dir. Kredi türleri itibarıyla Aralık 2013'teki en yüksek takibe dönüşüm oranı %5,4 ile kredi kartı alacaklarına aittir. İhtiyaç ve diğer tüketici kredilerinin takibe dönüşüm oranı %3,1, taşıt kredilerinin takibe dönüşüm oranı %2,9, konut kredilerinin takibe dönüşüm oranı ise %0,6'dır.
Mersin İlinde, Aralık 2013 itibariyle 6,7 milyar ¨ seviyesine ulaşan bireysel kredilerin %76,3'ü tüketici kredilerinden, %23,7'si kredi kartı alacaklarından oluşmaktadır. İlimizde kullandırılan tüketici kredileri içerisinde en fazla paya %49,8 ile diğer tüketici kredileri sahipken, bunu %46,3 ile konut kredisi takip etmektedir. Bireysel kredilerdeki gelişmeler dönemler itibariyle incelendiğinde; yılın son çeyreğinde bireysel kredi hacmi artış hızının, yılın ilk üç çeyreğinin oldukça gerisinde kalmasında, bireysel kredi kartlarında önceki üç çeyrekte gözlenen artışın, son çeyrekte yerini hızlı bir azalışa bırakması etkili olmuştur. Söz konusu gelişmede tüketici kredilerinde büyümeyi yavaşlatmaya yönelik öngörülen önlemlerin etkili olduğu söylenebilir. Bireysel kredilerin türlerine göre takibe dönüşüm oranları incelendiğinde, kredi kartı alacaklarının takibe dönüşüm oranı Aralık 2012 itibariyle %6,8 iken Aralık 2013 itibariyle %8,9'a yükseldiği; taşıt kredilerinin %2,7'den %2,2'ye; konut kredilerinin %0,9'dan %0,7'ye, diğer tüketici kredilerinin ise %3,5 olan takibe dönüşüm oranının %3,4'e gerilediği görülmektedir.
154 Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
PARASAL GÖSTERGELEREkonomik Rapor 2013
Türkiye Geneli Seçilmiş Sektörel Krediler* (.000 ¨)Kaynak: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu
26.642.459
46.710.380
27.186.374
24.607.440
49.409.394
17.913.575
32.642.626
41.675.116
8.010.348
15.989.308
290.787.020
821.003
1.878.921
480.808
1.460.771
1.702.936
435.265
1.018.145
182.745
719.951
38.712
8.739.257
Gayri NakdiKrediler
6.627.526
48.834.555
16.840.273
7.355.031
19.431.856
2.022.425
1.837.991
22.573.324
2.007.433
17.621.431
145.151.845
Türkiye
Gıda, Meşrubat veTütün Sanayi
İnşaat
Metal Ana Sanayi veİşlenmiş Maden Ürünleri
Tekstil ve Tekstil Ürünleri Sanayi
Toptan, Perakende Ticaretve Komisyonculuk
Turizm
Ziraat ve Balıkçılık
Enerji
Denizcilik
Finansal Kuruluşlar
Toplam
2012
TakiptekiKrediler
NakdiKrediler
33.527.517
69.420.782
37.335.240
35.738.151
65.591.086
25.494.789
36.469.288
49.946.497
9.813.327
51.279.740
414.616.417
902.608
3.047.835
555.172
1.406.993
2.131.108
646.269
1.320.938
77.645
887.924
100.956
11.077.448
Gayri NakdiKrediler
8.212.888
66.360.771
21.764.198
10.437.615
37.090.176
2.585.504
2.631.961
29.756.682
1.016.614
32.497.671
212.354.080
2013
TakiptekiKrediler
NakdiKrediler
3,0%
3,9%
1,7%
5,6%
3,3%
2,40%
3,00%
0,40%
8,20%
0,20%
2,90%
2013
2,6%
4,2%
1,5%
3,8%
3,1%
2,50%
3,50%
0,20%
8,30%
0,20%
2,60%
Kredinin TakibeDönüşüm Oranı (%)
2012
Mersin Geneli Seçilmiş Sektörel Krediler* (.000 ¨)Kaynak: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu
503.484
318.759
101.521
47.376
1.226.929
68.365
1.038.806
159.256
11.844
6.256
3.482.596
22.937
18.089
1.786
7.542
66.699
2.681
59.195
4.636
188
227
183.980
Gayri NakdiKrediler
71.362
186.146
34.088
3.842
413.236
12.686
51.533
272.623
7.818
7.463
1.060.797
Mersin
Gıda, Meşrubat veTütün Sanayi
İnşaat
Metal Ana Sanayi veİşlenmiş Maden Ürünleri
Tekstil ve Tekstil Ürünleri Sanayi
Toptan, Perakende Ticaretve Komisyonculuk
Turizm
Ziraat ve Balıkçılık
Enerji
Denizcilik
Finansal Kuruluşlar
Toplam
2012
TakiptekiKrediler
NakdiKrediler
502.732
445.264
111.916
58.632
1.564.629
112.244
1.304.980
188.633
18.888
10.044
4.317.962
39.876
12.560
1.315
4.530
74.978
2.411
62.016
3.855
383
398
202.322
Gayri NakdiKrediler
114.552
213.000
60.484
5.364
494.756
12.212
41.172
330.112
9.873
9.270
1.290.795
2013
TakiptekiKrediler
NakdiKrediler
4,4%
5,4%
1,7%
13,7%
5,2%
3,8%
5,4%
2,8%
1,6%
3,5%
5,0%
2013
7,3%
2,7%
1,2%
7,2%
4,6%
2,1%
4,5%
2,0%
2,0%
3,8%
4,5%
Kredinin TakibeDönüşüm Oranı (%)
2012
*Geçici veriler.
155Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
MAKROEKONOMİK GÖSTERGELEREkonomik Rapor 2013
Türkiye genelinde seçilmiş sektörlerde 2013 Aralık sonu itibariye kullandırılan nakdi kredi miktarı önceki yıla göre %42,5 artarak 415 milyar ¨, gayri nakdi krediler ise %46,3 artarak 212 milyar ̈ seviyesindedir. Söz konusu dönemde KOBİ'lere kullandırılan kredilerin 10 milyar ̈ 'lik tutarının takibe düştüğü, takibe dönüşüm oranının önceki yıl %2,9'dan %2,6'ya gerilediği görülmektedir. 2013 yılı sonuna göre Türkiye'de seçilmiş sektörlere göre kullandırılan kredilerin takibe dönüşüm oranlarında ağırlıklı paya sahip olan sektörler arasında yer alan inşaat sektöründe takibe dönüşüm oranı 2012 yılında %3,9 iken 2013 yılı sonunda %4,2'ye yükselirken, toptan, perakende ticaret ve komisyonculuk sektöründe %3,3'den %3,1'e gerilemiştir. 2013 yılında seçilmiş sektörler arasında takibe dönüşüm oranı önceki yıla göre en fazla yükseliş olan sektör ziraat ve balıkçılık sektörü iken en fazla düşüş olan sektör tekstil ve tekstil ürünleri sanayi sektörüdür. Söz konusu dönem için takibe dönüşüm oranı en fazla olan sektör denizcilik sektörü iken en düşük orana sahip sektörler enerji ve nansal kuruluşlar olduğu görülmektedir.2013 yılının Aralık ayı sonu itibariyle bankacılık sektörünün Mersin'de seçilmiş sektörlerdeki KOBİ'lere kullandırılan nakdi kredi miktarı önceki yıla göre %24 artarak 4,3 milyar ¨, gayri nakdi kredi miktarı %22 artarak 1,3 milyar ¨ olarak gerçekleşmiştir. Söz konusu dönemde KOBİ'lere kullandırılan kredilerin 202 milyon ¨'lik tutarının takibe düştüğü, takibe dönüşüm oranının önceki yıl %5,0'dan %4,5'e gerilediği görülmektedir. Aralık 2013 döneminde Mersin'de seçilmiş sektörlere göre kullandırılan kredilerin takibe dönüşüm oranları incelendiğinde; ağırlıklı paya sahip olan sektörler arasında yer alan toptan, perakende ticaret ve komisyonculuk sektöründe takibe dönüşüm oranı %5,2'den %4,6'ya; ziraat ve balıkçılık sektöründe %5,4'den %4,5'e gerilediği; gıda, meşrubat ve tütün sanayinde ise %4,4'den %7,3'e yükseldiği görülmektedir.
Mevduatın Dağılımı* (.000 ¨)Kaynak: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu
Türkiye
Tasarruf Mevduatı
Tasarruf Mevduatı Türk Lirası
Tasarruf MevduatıDöviz Tevdiat Hesabı
Diğer Mevduat
Diğer Mevduat Türk Lirası
Diğer MevduatDöviz Tevdiat Hesabı
Toplam Mevduat
2013
7.608.290
5.987.554
1.620.736
2.455.044
1.539.277
915.767
10.063.334
Mersin
2012
6.635.865
5.273.314
1.362.551
1.574.565
1.195.454
379.111
8.210.430
13/12
15%
14%
19%
56%
29%
142%
22,6%
12/11
9%
7%
15%
-13%
-1%
-37%
4%
Değişim (%)
Türkiye
2013
523.934.920
347.274.755
176.660.165
367.033.441
236.706.512
130.326.929
890.968.361
2012
445.107.129
306.562.316
138.544.813
292.221.198
205.499.975
86.721.223
737.328.327
Değişim (%)
12/11
10%
9%
12%
11%
20%
-5%
10%
13/12
17,7%
13,3%
27,5%
25,6%
15,2%
50,3%
20,8%
*Geçici veriler.
2013 yılında Türkiye genelinde toplam mevduat 2012 yılına göre %20,8 artarak yaklaşık 890 milyar ̈ 'ye ulaşmıştır. Söz konusu dönemde Türk Parası mevduatı %14,1, Yabancı Para mevduatı %36,3 oranında büyümüştür. 2013 yılının üçüncü çeyreğinden itibaren Türk Parası mevduat artış hız yavaşlarken, Yabancı Para mevduat artış hızı yılın ikinci yarısında itibaren artış hızı yükselmiştir. Aralık 2013 sonunda tasarruf mevduatının toplam mevduat içerisindeki payı 2012 yılsonuna göre 1,2 puan azalarak %58,8 olarak gerçekleşirken, diğer mevduatların payı ise 1,6 puan artarak %41,2 olmuştur. Türkiye genelinde mevduatın krediye dönüşüm oranı Aralık 2012 itibariyle %109,6 iken Aralık 2013'de 10 puan artarak %119,6 olarak gerçekleşmiştir. İlimizdeki toplam mevduat hacmindeki gelişmelere bakıldığında, 2012 yılı Aralık ayı sonu itibariyle %5,9'luk artış, 2013 yılının söz konusu döneminde %22,6'ya yükselmiştir. Mevduat hacmindeki gelişmelere dönemler itibariyle incelendiğinde; 2013'ün ilk çeyreğinde bir önceki döneme göre mevduat hacmindeki artışın, yılın ikinci ve üçüncü çeyreğinde de hızını yükseltmeye devam ettiği, son çeyrekte ise sınırlı da olsa yavaşlama olduğu görülmektedir. Mevduatın krediye dönüşüm oranı Aralık 2012 itibariyle %150 iken; Aralık 2013'de %149 olarak gerçekleşmiştir. Aralık 2012 itibariyle %4 olan kredilerin takibe dönüşüm oranı ise Aralık 2013'de de aynı kalmıştır. Aralık 2012 itibariyle Türkiye genelinde toplam mevduat büyüklüğü ile iller arasında 9. sıradaki yer alan Mersin, 2013'ün aynı döneminde de yerini korumuştur.
156 Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
PARASAL GÖSTERGELEREkonomik Rapor 2013
Aylık Ortalama Döviz Kurları*Kaynak: T. C. Kalkınma Bakanlığı, Merkez Bankası
Aylar
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
Euro
2,3414
2,3689
2,3448
2,3355
2,3666
2,4987
2,5240
2,6018
2,6902
2,7132
2,7291
2,8180
2013
ABD Doları
1,7639
1,7699
1,8072
1,7965
1,8228
1,8945
1,9305
1,9547
2,0172
1,9903
2,0218
2,0578
2012
Euro
2,3723
2,3146
2,3504
2,3432
2,3052
2,2747
2,2222
2,2113
2,3051
2,3283
2,2910
2,3333
ABD Doları
1,8389
1,7511
1,7793
1,7798
1,7970
1,8161
1,8049
1,7858
1,7956
1,7941
1,7855
1,7791
2013
1,33
1,34
1,30
1,30
1,30
1,32
1,31
1,33
1,33
1,36
1,35
1,37
Dolar/Euro Paritesi
2012
1,29
1,32
1,32
1,32
1,28
1,25
1,23
1,24
1,28
1,30
1,28
1,31
*Döviz alış kuru.
Protestolu Senet İstatistikleriKaynak: T. C. Merkez Bankası
2011
2012
2013
Tutar (¨)
67.271.623
96.895.911
127.160.988
Mersin
Adet
9.059
11.831
13.517
Türkiye
Tutar (¨)
4.540.100.072
6.530.643.832
7.107.473.308
Adet
524.947
640.091
698.956
2013 yılında Türkiye genelinde 2.000 ̈ ve üzeri tutarındaki protesto edilen senet sayısında, önceki yıla göre %9,2'lik artışla 698.956 adete; senet sayısındaki gelişmelere paralel olarak, protesto edilen senet tutarının da %8,8 artarak 7,1 milyar ¨'ye ulaştığı görülmektedir. 2013 yılında Türkiye genelinde protestolu sentler hem adet hem tutar bazındaki artış hızının önceki yıla göre azalışa geçtiği görülmektedir. İlimizde ise protesto edilen senet sayısı önceki yıla göre %14,3 artarak 13.517'e; protesto edilen senet tutarı ise %31,2 artarak yaklaşık 127 milyon ̈ olarak gerçekleştiği gözlenmektedir. İlimizde, 2013 yılında protestolu senetlerde hem adet hem tutar bazında Türkiye genelinde olduğu gibi önceki yıla göre artış hızının yavaşladığı gözlense de İlimizdeki söz konusu yavaşlamanın Türkiye'ye kıyasla daha sınırlı kaldığı söylenebilir.
PROTESTOLU SENETLER
157Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
MAKROEKONOMİK GÖSTERGELEREkonomik Rapor 2013
50.000
40.000
30.000
20.000
10.000
0
60.000
Türkiye Geneli Protestolu Senetlerin Adet Bazında Aylar İtibariyle DağılımıKaynak: T. C. Merkez Bankası
Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık
2012
2013
44.796 45.386 44.422 44.607 50.191 50.481 53.496 59.296 58.854 56.918 71.958 59.686
60.738 49.732 50.639 53.047 57.710 57.710 64.487 60.688 59.493 64.660 61.663 58.127
70.000
80.000
Adet
500.000
400.000
300.000
200.000
100.000
0
600.000
Türkiye Geneli Protestolu Senetlerin Tutar Bazında Aylar İtibariyle DağılımıKaynak: T. C. Merkez Bankası
Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık
2012
2013
462.418 396.976 380.154 435.929 475.577 549.756 537.756 578.111 654.240 687.853 725.129 646.755
691.888 501.359 509.550 535.761 601.660 560.534 676.742 559.978 620.124 613.815 613.083 622.978
700.000
800.000
(.000 ¨)
Türkiye genelinde 2013 yılı protestolu senetlerdeki gerçekleşmelere aylar itibariyle incelendiğinde adet ve tutar bazında yılın ilk yarısındaki yukarı yönlü eğim ikinci yarısında devam ettiği gözlenmektedir.
158 Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
PARASAL GÖSTERGELEREkonomik Rapor 2013
1.250
1.000
750
500
250
0
1.500
Mersin İli Protestolu Senetlerin Adet Bazında Aylar İtibariyle DağılımıKaynak: T. C. Merkez Bankası
Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık
2012
2013
795 830 826 792 1.016 980 972 1.019 1.047 1.042 1.333 1.179
1.273 996 990 1.051 1.184 1.226 1.213 1.127 1.067 1.169 1.128 1.093
Adet
10.000
8.000
6.000
4.000
2.000
0
12.000
Mersin İli Protestolu Senetlerin Tutar Bazında Aylar İtibariyle DağılımıKaynak: T. C. Merkez Bankası
Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık
2012
2013
6.256 5.146 6.019 5.487 7.649 7.718 7.909 7.738 10.983 7.803 12.389 11.798
13.439 14.393 7.550 9.595 10.251 16.334 11.153 9.099 8.109 9.314 8.494 9.430
(.000 ¨)
14.000
16.000
18.000
Mersin ilinde 2013 yılı protestolu senetlerdeki gerçekleşmelere aylar itibariyle incelendiğinde adet ve tutar bazında yılın ilk yarısındaki yukarı yönlü eğim ikinci yarısında yönünü aşağıya çevirmiş olduğu gözlense de adet bazında iki dönem arasında önemli bir farklılık olmadığı ancak tutar bazında yılın ilk yarısına göre %22 azalış kaydedildiği görülmektedir. İlimizde, Türkiye geneline göre 2013 yılındaki gerçekleşmelerin daha olumlu olduğu söylenebilir. Söz konusu dönemde Mersin, protesto edilen senet adetine göre iller arasında 11.; tutarına göre ise 10. sırada yer almaktadır.
159Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
2014 Yılı Mersin İli Yatırımlarının Sektörlere Göre Dağılımı* (Bin TL)Kaynak: İl Planlama ve Koordinasyon Müdürlüğü
Sektörü
Tarım-Sulama
Enerji
Ulaştırma
Turizm
Eğitim
Sağlık
Diğer Kamu Hizmetleri
Toplam
26.000
2.087
16.250
1.000
21.698
37.550
148.510
253.095
ProjeToplamı
807.786
51.000
824.617
59.500
144.472
378.650
714.751
2.980.776
Proje Sayısı
4
2
4
1
6
3
8
28*14.01.2014 tarih ve 28882 sayılı mükerrer Resmi Gazete’de yayınlanan 2014 yılı yatırım programından derlenmiştir.
2014 YılıÖdeneği Toplamı
2014 Yılı Mersin İli Yatırımlarının Kuruluşları İtibariyle Dağılımı (Bin TL)Kaynak: İl Planlama ve Koordinasyon Müdürlüğü
Kuruluşu
DSİ Genel Müdürlüğü
Elektrik Üretim A.Ş.Genel Müdürlüğü
TEİAŞ
Emniyet Genel Müdürlüğü
TCK Genel Müdürlüğü
Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
Mersin Üniversitesi
Ortadoğu Teknik Üniversitesi
Sağlık Bakanlığı
Adalet Bakanlığı
İller Bankası A.Ş.
MESKİ Genel Müdürlüğü
Diğer Belediyeler
Toplam
54.000
2.000
87
250
16.000
1.000
56.987
1.000
4.550
50.000
23.821
24.900
18.500
253.095
ProjeToplamı
1.264.996
9.000
42.000
1.233
823.384
59.500
441.561
6.800
83.850
110.880
41.172
62.200
34.200
2.980.776
Proje Sayısı
6
1
1
1
3
1
8
1
2
1
1
1
1
28
2014 YılıÖdeneği Toplamı
MAKROEKONOMİK GÖSTERGELEREkonomik Rapor 2013
yatırımlar
GENEL İRADE YATIRIMLARI
160 Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
YATIRIMLAREkonomik Rapor 2013
2014 Yılı Mersin İli Yatırımlarının İlçelere Göre DağılımıKaynak: İl Planlama ve Koordinasyon Müdürlüğü
İlçesi
Merkez
Anamur
Aydıncık
Erdemli
Gülnar
Silifke
Tarsus
Müşterek İlçeler
Toplam
95.758
22.500
1.000
26.500
87
3.250
77.000
27.000
253.095
ProjeToplamı
508.583
140.000
59.500
486.938
42.000
46.276
784.095
913.384
2.980.776
Proje Sayısı
11
2
1
3
1
2
4
4
28
2014 YılıÖdeneği Toplamı
161Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
MAKROEKONOMİK GÖSTERGELEREkonomik Rapor 2013
YATIRIM TEŞVİKLERİ
2013 yılında, Mersin’de öngörülen sabit yatırım tutarı 1,2 milyar TL olan 81 adet Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenmiştir. Düzenlenen belgelerde toplam 2.728 kişilik istihdam öngörülmektedir. Aynı dönemde düzenlenen 81 adet yatırım teşvik belgesinin 76 adedi yerli rmalar, 5 adedi yabancı sermayeli rmalar tarafından alınmıştır. Yerli rmalara düzenlenen teşvik belgelerinde öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 709 milyon TL; öngörülen istihdam 1.485 kişi olurken, yabancı sermayeli rmalara düzenlenen teşvik belgelerinde öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 537 milyon TL; öngörülen istihdam ise 1.243 kişidir.
Yatırım Teşvik Belgelerinin DağılımıKaynak: T. C. Ekonomi Bakanlığı
Belge Sayısı (Adet)
Sabit Yatırım (Milyon TL)
İstihdam
Türkiye
4.311
57.743
146.960
4.985
93.868
190.385
95
1.111
2.282
81
1.246
2.728
Yatırım Teşvik Belgelerinin Mahiyetine Göre DağılımıKaynak: T. C. Ekonomi Bakanlığı
Komple Yeni Yatırım
Tevsi
Diğer*
Toplam
2.673
1.200
438
4.311
Sabit Yatırım(Milyon TL)
BelgeAdedi
2.956
1.509
520
4.985
2012
41.478
12.213
4.052
57.743
65.672
20.388
7.808
93.868
Sabit Yatırım(Milyon TL)
BelgeAdedi
2013
Türkiye
2012 2013
Mersin
67
23
5
95
Sabit Yatırım(Milyon TL)
BelgeAdedi
57
16
8
81
927
96
90
1.113
1.006
78
162
1.246
Sabit Yatırım(Milyon TL)
BelgeAdedi
*Modernizasyon, Yenileme, Entegrasyon ve Tamamlama Yatırımları
2012 2013 2012 2013
Mersin
2013 yılında Mersin’de düzenlenen 81 adet belgenin 57 adedi komple yeni yatırım, 16 adedi tevsi, 8 adedi ise diğer mahiyetli yatırımlardır. Söz konusu dönemde yatırım teşvik belgelerinde öngörülen toplam 1,2 milyar TL’lik sabit yatırım tutarının 1 milyar TL’si komple yeni yatırım, 78 milyon TL’si tevsi ve 161 milyon TL’si diğer mahiyetleri yatırımlardan oluşmaktadır.
2013 yılında Türkiye genelinde verilen yatırım teşvik belgelerinde öngörülen 93,868 milyar TL'lik toplam sabit yatırım tutarının 32,983 milyar TL'si enerji sektöründe, 19,660 milyar TL'si hizmetler sektöründe, 7,648 milyar TL'si madencilik sektöründe ve 33,577 milyar TL'si ise imalat sektöründedir. Düzenlenen Yatırım Teşvik Belgelerinin dağılımı bölgesel bazda incelendiğinde; İlimizin de içinde yer aldığı 3.bölgede Türkiye geneli kapsamında düzenlenen belge sayısının %14'ine sahip olduğu gözlenmiştir. Söz konusu dönemde; 3. Bölgede teşvik belgesine bağlanan toplam 705 yatırımın %11,5'inin Mersin'de olduğu ve Mersin yatırımlarının söz konusu bölge içerisindeki iller arasında üçüncü sırada yer aldığı görülmektedir.2013 yılında Mersin ilinde destek verilen yatırım teşvik belgeli proje sayısı 2012 yılına göre azalış olduğu gözlense de söz konusu yatırım projelerine öngörülen sabit yatırım tutarı ve istihdam da artış olmuştur. Söz konusu dönemde sabit yatırım tutarındaki ve istihdamdaki artışta hizmetler sektörü etkili olduğu görülmektedir. 2012 yılında belge başına düşen istihdam 24 iken, 2013 yılında bu rakam 34'e, belge başına düşen yatırım tutarı 11,7 milyon TL. 'den 15,4 milyon TL.'ye ulaştığı görülmektedir.
162 Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
YATIRIMLAREkonomik Rapor 2013
Yatırım Teşvik Belgelerinin Sektörel DağılımıKaynak: T. C. Ekonomi Bakanlığı
Madencilik
İmalat
Enerji
Hizmetler
Toplam
Enerji
Hizmetler
İmalat
Madencilik
Toplam
Belge Adedi
284
2.687
196
1.144
4.311
8
48
5
34
95
281
3.099
184
1.421
4.985
9
38
2
32
81
2012 2013
2.206
27.794
12.621
15.123
57.744
91
161
828
33
1.113
7.648
33.577
32.983
19.660
93.868
79
789
351
28
1.247
2012 2013
8.092
79.044
3.492
56.332
146.960
48
958
1.134
142
2.282
10.754
97.488
5.002
77.141
190.385
10
1.989
602
127
2.728
2012 2013
Sabit Yatırım (Milyon TL) İstihdam
Tü
rkiy
eM
ers
in
2013 yılında Mersin ilinde destek verilen yatırım teşvik belgeli proje sayısının 50 adeti bölgesel yatırım, 31 adeti genel yatırım mahiyetine sahiptir. Yatırım teşvik belgelerinde öngörülen toplam 1,2 milyar TL.’lik sabit yatırım tutarının %37’si bölgesel yatırım, %63’ü genel yatırımlar oluşturmaktadır.
2013 Yılı Yatırım Teşvik Bölgelerinin Destek Sınıfına Göre DağılımıKaynak: T. C. Ekonomi Bakanlığı
Bölgesel Yatırımlar
Büyük Ölçekli Yatırımlar
Genel Yatırımlar
Stratejik Yatırımlar
Toplam
2.937
16
2.022
10
4.985
36.452
14.428
36.839
6.149
93.868
Sabit Yatırım(Milyon TL)
BelgeAdedi
Türkiye Mersin
134.088
4.036
50.418
1.843
190.385
İstihdam
50
-
31
-
81
465
-
781
-
1.246
Sabit Yatırım(Milyon TL)
BelgeAdedi
1.175
-
1.553
-
2.728
İstihdamDestek Sınıfı
2013 Yılı Belge Adetine Göre Yatırım Teşvik Belgelerinin Bölgesel DağılımıKaynak: T. C. Ekonomi Bakanlığı
6. Bölge:%13
5. Bölge:%10
4. Bölge:%10
3. Bölge:%14
2. Bölge:%16
1. Bölge:%27
163Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
MAKROEKONOMİK GÖSTERGELEREkonomik Rapor 2013
ULUSLARARASI SERMAYELİ ŞİRKETLER
Ekonomi Bakanlığı tarafından açıklanan geçici verilere göre; 2012 yılının Aralık ayı sonu itibariyle Mersin’de faaliyet gösteren uluslararası sermayeli şirket sayısı 534 iken, 2013 yılının söz konusu döneminde bu rakam 676’dır. Mersin, Türkiye’de bulunan uluslararası sermayeli şirketlerin illere göre sıralamasında 2012 yılında %1,8’lik payla 7. sırada yer alırken; 2013 yılında %1,9’luk payla 6.sıraya yükselmiştir.Söz konusu dönemde Mersin’de faaliyet gösteren uluslararası sermayeli şirketlerin sektörel dağılımı incelendiğinde; %51’i toptan ve perakende ticaret, %13’ü ulaştırma, haberleşme ve depolama hizmetleri ve %10’u imalat sanayi sektöründe faaliyet göstermektedir. İmalat sanayiinde faaliyette bulunan uluslararası sermayeli şirketlerde gıda ürünleri ve içecek imalatı birinci sırada yer alırken, bunu sırasıyla kimyasal madde ve ürünleri; tekstil ürünleri, başka yerde sınıandırılmamış makine ve teçhizat imalatı izlemektedir.
2013 Yılı Öngörülen Sabit Yatırım Tutarına Göre Bölgesel Teşviklerin DağılımıKaynak: T. C. Ekonomi Bakanlığı
6. Bölge:%8
5. Bölge:%6
4. Bölge:%11
3. Bölge:%12
2. Bölge:%18
1. Bölge:%45
Mersin’deki Uluslararası Sermayeli Firmaların Sektörlere Göre Dağılımı*Kaynak: T. C. Ekonomi Bakanlığı
Sektör
Tarım, Avcılık, Ormancılık ve Balıkçılık
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat Sanayii
Gıda Ürünleri ve İçecek İmalatı
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
Tekstil Ürünleri İmalatı
B.Y.S. Makine ve Teçhizat
Diğer İmalat
Elektrik, Gaz ve Su
İnşaat
Toptan ve Perakende Ticaret
Oteller ve Lokantalar
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri
Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri
Sağlık İşleri ve Sosyal Hizmetler
Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faaliyetleri
Toplam
31.12.201321.12.2012
21
13
60
20
5
5
3
27
3
45
251
19
74
40
-
8
534
23
14
68
19
7
5
5
32
5
58
343
20
87
46
2
10
676
*Geçici veriler.
164 Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
YATIRIMLAREkonomik Rapor 2013
Mersin'de faaliyet gösteren uluslararası sermayeli şirketlerin ülke gruplarına göre dağılımı incelendiğinde; %52'si Yakın ve Ortadoğu, %25'i AB, %10'u ise Diğer Asya ülkeleri ortaklı şirketlerdir. Ülke grupları içerisinde yer alan Irak, Suriye ve Almanya ortaklı şirketler, Mersin'de faaliyet gösteren uluslararası sermayeli şirketler arasında ilk sırada yer almaktadır. 2013 yılı sonu itibariyle Mersin'de faaliyet gösteren uluslararası sermayeli rma sayısında 2012 yılı aynı dönemine göre tüm ülke grupları bazında artış gözlenirken, özellikle Suriye sermayeli şirket sayısındaki artış dikkat çekmektedir.
Mersin’deki Uluslararası Sermayeli Firmaların Ülke Gruplarına Göre Dağılımı*Kaynak: T. C. Ekonomi Bakanlığı
Ülke Grupları
AB Ülkeleri
Almanya
Belçika
Hollanda
Diğer AB Ülkeleri
Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç)
Afrika Ülkeleri
Kuzey Amerika
A.B.D.
Kanada
Orta ve Güney Amerika, Karayipler
Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri
Irak
Suriye
Diğer
Diğer Asya
Diğer Ülkeler
Toplam
31.12.201331.12.2012
149
61
19
15
54
18
9
25
19
6
11
262
139
38
85
56
4
534
166
67
19
17
63
22
14
36
26
10
12
352
149
109
94
69
5
676
*Geçici veriler.
165Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
MAKROEKONOMİK GÖSTERGELEREkonomik Rapor 2013
kamu gelirleriİlimizde Vergi Dairelerinin Tahakkuk ve Tahsilât Durumu (¨)Kaynak: T. C. Gelir İdaresi Başkanlığı Mersin Vergi Dairesi Başkanlığı
Vergi Dairesi
Uray V. D.
İstiklal V. D.
Liman V. D.
Toros V. D.
Şehitkerim V. D.
Kızılmurat V. D.
Muh. Md. Diğ. Ml. M.
Erdemli V. D.
Silifke V. D.
Anamur V. D.
Mut Mal Md.
Gülnar Mal Md.
Bozyazı Mal Md.
Aydıncık Mal Md.
Çamlıyayla M.md.
Gümrük Saymanlığı
Toplam
Tahakkuk
2.029.934.487,03
542.368.560,74
743.882.175,05
475.446.750,58
281.909.799,34
354.360.070,77
216.790.163,16
108.798.341,66
96.366.007,53
65.251.249,69
49.462.529,07
16.477.863,59
20.372.590,06
7.560.236,74
4.996.630,79
3.692.370.746,36
8.706.348.202,16
Tahsilat
1.021.260.839,66
266.861.313,57
317.213.318,04
357.937.257,81
161.973.531,42
123.673.440,92
216.790.163,16
66.894.298,37
63.664.070,52
40.815.500,83
29.880.353,01
10.572.344,40
12.877.003,00
3.832.426,35
2.550.583,42
3.692.370.746,36
6.389.167.190,84
TahsilatOranı (%)
50%
49%
4%
75%
57%
35%
100%
61%
66%
63%
60%
64%
63%
51%
51%
100%
73%
Tahakkuk
2.128.441.239,22
616.125.235,45
913.717.615,33
583.390.759,25
331.482.641,96
368.512.587,23
278.227.918,86
125.233.035,06
114.077.599,11
67.619.163,10
55.538.773,20
19.132.043,19
21.882.928,59
8.015.381,48
4.787.065,79
4.277.385.595,19
9.913.569.582,01
Tahsilat
910.553.640,67
298.313.024,11
495.078.112,04
434.279.073,71
197.617.794,66
134.219.216,31
278.227.918,86
77.425.464,03
78.501.597,80
42.679.436,63
33.517.247,54
11.326.805,46
14.100.454,20
3.998.085,11
2.889.338,69
4.277.385.595,19
7.290.112.805,01
TahsilatOranı (%)
42,8%
48,4%
54,2%
74,4%
59,6%
36,4%
100,0%
61,8%
68,8%
63,1%
60,3%
59,2%
64,4%
49,9%
60,4%
100,0%
73,5%
2012 2013
İlimiz Vergi Gelirlerinin Mukayesesi (¨)Kaynak: T. C. Gelir İdaresi Başkanlığı Mersin Vergi Dairesi Başkanlığı
Verginin Türü
Gelir Vergisi
Kurumlar Ver.
Katma Değer V.
Veraset İnt. V.
Banka Sig. M. V.
Motorlu Taş. V.
Damga Vergisi
Harçlar
Diğer Vergiler
Vergi Gel. Top.
Vergi Dışı G. Top.
Tşb. ve Mülkiyet G.
Gümrük Gelirleri
Genel Toplam
Tahakkuk
962.945.968,17
297.930.137,30
643.468.455,03
2.956.562,13
18.877.849,11
203.766.176,04
123.135.085,98
183.256.897,73
884.264.511,46
3.320.601.642,95
1.630.849.467,04
62.526.345,81
3.692.370.746,36
8.706.348.202,16
Tahsilat
768.452.561,60
172.226.101,18
388.017.283,49
1.763.412,96
17.156.931,47
157.003.304,56
92.575.870,38
162.463.508,92
710.266.096,72
2.469.925.071,28
173.168.054,44
53.703.318,76
3.692.370.746,36
6.389.167.190,84
TahsilatOranı (%)
80%
58%
60%
60%
91%
77%
75%
89%
80%
74%
11%
86%
100%
73%
Tahakkuk
1.048.498.466,58
317.508.696,64
699.455.108,95
3.230.072,31
12.884.757,95
229.058.615,75
154.592.678,20
249.351.647,74
991.649.500,39
3.706.229.544,51
1.863.119.123,36
66.835.318,94
4.277.385.595,19
9.913.569.582,01
Tahsilat
833.559.154,37
182.437.010,60
414.909.796,57
2.350.660,84
11.311.698,95
175.116.554,23
116.346.415,74
225.097.846,15
778.492.898,14
2.739.622.035,59
214.426.381,27
58.678.792,96
4.277.385.595,19
7.290.112.805,01
TahsilatOranı (%)
79,5%
57,5%
59,3%
72,8%
87,8%
76,5%
75,3%
90,3%
78,5%
73,9%
11,5%
87,8%
100,0%
73,5%
2012 2013
166 Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
KAMU GELİRLERİEkonomik Rapor 2013
Mersin Büyükşehir ve Merkez İlçe Belediyelerinin 2014 Mali Yılı BütçeleriKaynak: İlgili Belediyelerin Mali Hizmetler Müdürlüğü
Belediyenin Adı
Büyükşehir Belediyesi
Akdeniz Belediyesi
Toroslar Belediyesi
Yenişehir Belediyesi
Mezitli Belediyesi
Bütçe Tutarı (TL)
(A) ÖdenekCetveli
542.706.521
92.800.000
113.000.000
73.690.890
70.000.000
(B) GelirlerinEkonomik
Sınıandırılması
535.774.413
90.600.000
107.184.799
73.690.890
65.000.000
İl Özel İdaresinin BütçesiKaynak: T.C. Mersin Valiliği İl Mahalli İdareler Müdürlüğü-İl Özel İdare Müdürlüğü
Harcamalar
Cari Harcamalar
Yatırım Harcamaları
Transfer Harcamaları
Toplam
Bütçe Tutarı (¨)
2013
23.528.115,00
50.277.402,00
6.594.483,00
80.400.000,00
2014(Ocak-Mart Dönemi)
16.611.833
15.257.214
3.130.953
35.000.000
İl Özel İdaresinden 2014 Ocak-Mart Ayları Kurumlara Ayrılan Paylar (¨)Kaynak: T.C. Mersin Valiliği İl Mahalli İdareler Müdürlüğü-İl Özel İdare Müdürlüğü
Kurumun Adı
İl Özel İdaresi
Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü
İl Milli Eğitim Müdürlüğü
İl Sağlık Müdürlüğü
Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü
Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü
Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü
Halk Eğitim Müdürlüğü
Emniyet İl Müdürlüğü
Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü
Çevre ve Orman İl Müdürlüğü
İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü
Toplam
Cari Hr.
16.211.833
0
0
0
0
0
0
0
50.000
0
0
350.000
16.611.833
Yatırım Hr.
11.794.004
0
3.463.210
0
0
0
0
0
0
0
0
0
15.257.214
Transfer Hr.
3.130.953
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
3.130.953
Toplam
31.136.790
0
3.463.210
0
0
0
0
0
50.000
0
0
350.000
35.000.000
167Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
MAKROEKONOMİK GÖSTERGELEREkonomik Rapor 2013
işgücü
Hanehalkı İşgücü Anketi SonuçlarıKaynak: TÜİK
Nüfus ve İşgücü Durumu
15 ve daha yukarı yaştaki nüfus ('000)
İşgücü durumu ('000)
İstihdam edilenler
İşsiz
İşgücüne katılma oranı (%)
İşsizlik oranı (%)
İstihdam oranı (%)
İşgücüne dahil olmayanlar ('000)
Toplam
2.747
1.381
1.203
177
50,3
12,8
43,8
1.366
96
172
2
357
193
141
230
176
Kadın
1.400
415
343
72
29,7
17,4
24,5
985
62
116
1
357
103
29
159
157
Erkek
1.347
965
860
105
71,7
10,9
63,9
381
34
56
1
-
90
112
71
18
Toplam
2.700
1.350
1.208
143
50
10,6
44,7
1.349
54
122
1
389
210
135
229
209
Kadın
1.372
391
338
53
28,5
13,7
24,6
980
32
86
-
389
105
30
149
189
Erkek
1.328
959
870
89
72,2
9,3
65,5
369
22
36
-
-
105
105
80
20
Mevsimlik Çalışanlar
Ev İşleriyle Meşgul
Öğrenci
Emekli
Çalışamaz Halde
Diğer
İş aramayıp, işbaşıyapmaya hazır olanlar
İş Bulma Ümidi Olmayanlar
Diğer
*TR62: İstatistik amaçlı bölge sınıaması “Adana ve Mersin” illerine göre düzenlenmiştir.
2012 2013
TR62 (Adana, Mersin)*
İstihdamın Ekonomik Faaliyet Kollarına Göre Dağılımı (.000 Kişi)Kaynak: TÜİK
Sektörler
Tarım
Sanayi*
Hizmetler
Toplam
Toplam
284
280
638
1.203
Kadın
114
38
190
343
Erkek
170
242
448
860
Toplam
318
255
635
1.208
Kadın
123
35
180
338
Erkek
195
220
455
870
2012 2013
TR62 (Adana, Mersin)*
Toplam
-10,7
9,8
0,5
-0,4
Kadın
-7,3
8,6
5,6
1,5
Erkek
-12,8
10,0
-1,5
-1,1
Değişim (%)
*İnşaat sektörü, sanayi sektörü içinde değerlendirilmiştir.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun açıklamış olduğu Hanehalkı İşgücü Anketi sonuçlarına göre, 2013 yılında TR62(Adana, Mersin) bölgesinde, kurumsal olmayan çalışma çağındaki (15 ve daha yukarı yaştaki) nüfus 47 bin kişi artmıştır. 2013 yılında işgücüne katılma oranı önce yıla göre 0,3 puanlık artış göstererek %50,3 olmuştur. Erkeklerde işgücüne katılma oranı 2012 yılına göre 0,5 puanlık azalışla %71,7, kadınlarda ise 1,2 puanlık artışla %29,7 olarak gerçekleşmiştir.
168 Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
İŞGÜCÜEkonomik Rapor 2013
2013 yılında istihdam edilenlerin sayısı önceki yıla göre 5 bin kişi azalarak 1 milyon 203 bin kişi olarak gerçekleşmiştir. TR62 bölgesinde istihdam edilenlerin cinsiyete göre dağılımı incelendiğinde, erkeklerde 10 bin kişi azalış, kadınlarda ise 5 bin kişi artış olmuştur. Söz konusu dönemde istidam edilenlerin oranı, bir önceki yıla göre 0,9 puanlık bir azalış göstererek %44,7’den %43,8’e gerilemiştir.2013 yılında istihdam edilen 1 milyon 203 bin kişinin %53,1’i hizmetlerde, %23,6’sı tarımda %23,3’ü sanayi ve inşaat sektöründe yer almıştır. Bir önceki yıl ile karşılaştırıldığında hizmet ve tarım sektörünün istihdam edilenlerin toplam istihdam içerisindeki payı azalırken sanayi ve inşaat sektörünün payının arttığı görülmektedir. 2013 yılında TR 62 Bölgesinde önceki yıla göre en fazla istihdam artışı kaydedilen sektör sanayi ve inşaat sektörü olduğu gözlenirken bunu hizmetler sektörü takip etmektedir.
TR62 (Adana, Mersin) Bölgesinde İstihdam Edilenlerin İşteki Durumu (1.000 Kişi)Kaynak: TÜİK
Toplam
Ücretli, maaşlı ve yevmiyeli
İşveren ve kendi hesabına
Ücretsiz aile işçisi
Toplam
Ücretli, maaşlı ve yevmiyeli
İşveren ve kendi hesabına
Ücretsiz aile işçisi
Toplam
Ücretli, maaşlı ve yevmiyeli
İşveren ve kendi hesabına
Ücretsiz aile işçisi
Toplam
1.203
817
272
114
284
92
102
90
919
725
170
24
Kadın
343
221
39
83
114
35
11
68
229
186
28
15
Erkek
860
596
233
31
170
57
91
22
690
539
142
9
Toplam
1.208
806
270
131
318
102
110
106
889
705
159
25
Kadın
338
206
38
94
123
32
12
79
214
174
25
15
Erkek
870
601
232
37
195
70
98
27
675
531
134
10
2012 2013
Top
lam
Tarı
mTa
rım
Dış
ı
TR62(Adana, Mersin) bölgesinde, sektördeki istihdam edilenler işteki duruma göre incelendiğinde ücretsiz aile işçisi olarak çalışanların sayısı azalırken ücretli, maaşlı ve yevmiyeli çalışanlar ile işveren ve kendi hesabına çalışanların sayısının arttığı görülmektedir. Söz konusu dönemde istihdamın %76,4'üne sahip olan tarım dışı sektörlerde istihdamın %79'unu ücretli, maaşlı ve yevmiyeli çalışanlar oluştururken, %18'ini işveren ve kendi hesabına çalışanlar, %3'ünü ücretsiz aile işçileri oluşturmaktadır. 2011-2013 dönemi için tarım dışı sektörlerde ücretli, maaşlı ve yevmiyeli sayısı artış yavaşlarken, işveren ve kendi hesabına çalışanların azalıştan artışa geçtiği ücretsiz aile işçisi olarak çalışanların sayının azalış hızını kestiği ancak azalışın devam ettiği gözlenmektedir. İstihdamın %23,6'sını oluşturan tarım sektöründe ise işteki duruma göre azalışların devam ettiği görülmektedir.
2013 Yılı İstihdamın İşyeri Büyüklüğüne ve Sosyal Güvenlik Kurumuna Kayıtlılık Durumuna Göre Dağılımı(1.000 Kişi)Kaynak: TÜİK
İşyeri Büyüklüğü
1-9
10-24
25-49
50+
Toplam
Toplam
267
63
143
201
674
Kadın
41
17
36
48
142
Erkek
226
46
107
153
532
Toplam
455
38
25
12
529
Kadın
172
18
7
4
201
Erkek
283
20
18
8
328
Kayıtlı Değil Kayıtlı
Sosyal Güvenlik Kurumuna Kayıtlılık
Toplam
721
101
168
213
1.203
Kadın
213
35
43
52
343
Erkek
508
66
125
161
860
Toplam
169Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
MAKROEKONOMİK GÖSTERGELEREkonomik Rapor 2013
2013 yılında TR62(Adana, Mersin) bölgesinde istihdamın işyeri büyüklüğüne göre dağılımı incelendiğinde; istihdamın %60'ını 1-9 kişi istihdam eden mikro ölçekli işletmelerde istihdam edilirken, %22'si küçük ölçekli işletmelerde, %18'i ise orta büyüklükteki isletmelerde yer almaktadır. 2012 yılına göre orta ölçekli işletmelere istihdam edilenlerin payında 3 puan, küçük ölçekli işletmelerde 1 puan artış olduğu, mikro ölçekli işletmelerde ise 4 puan azalış olduğu görülmektedir. 2013 yılında istihdamın %44'ü sosyal güvenlik kurumuna kayıtlı olmadığı, %56'sının ise kayıtlı olduğu görülmektedir. 2012 yılına göre kayıtlı olanların toplam istihdam içerisindeki payının arttığı gözlenmektedir.
Eğitim Durumuna Göre İstihdamın Dağılımı (15+,1.000 Kişi)Kaynak: TÜİK
Eğitim Durumu
Okuma yazma bilmeyen
Lise altı
Lise ve dengi meslek okulu
Yükseköğretim
2013
15
26
41
518
181
699
202
58
260
126
78
204
2012
17
30
47
527
184
711
196
55
251
129
70
199
Cinsiyet
Erkek
Kadın
Toplam
Erkek
Kadın
Toplam
Erkek
Kadın
Toplam
Erkek
Kadın
Toplam
2013 yılında TR62(Adana, Mersin) Bölgesinde eğitim durumuna göre istihdamın dağılımına bakıldığında istihdam edilenlerin %58’ini lise altı eğitimli olanlar, %22’sini lise ve dengi meslek okulu, %17’sini yükseköğretim mezunları, %3’ünü ise okuryazar olmayanlar oluşturmaktadır. 2012 yılına göre yükseköğretim düzeyinde eğitim sahibi olanlar ve lise ve dengi meslek okulu istihdamda artışlar olduğu gözlenmektedir.
İşkur İşgücü Piyasası GöstergeleriKaynak: Türkiye İş Kurumu
Açık İşler
Başvurular
İşe Yerleştirmeler
İşsizlik Ödeneğine Başvuru
Kayıtlı İşsiz
Kayıtlı İşgücü
Toplam
59.982
9.479
60.745
84.986
Kadın
17.488
25.654
3.511
7.941
28.125
36.705
Erkek
34.328
5.968
32.620
48.281
Toplam
58.374
16.273
69.329
117.560
Kadın
32.423
24.613
5.974
711
33.809
52.838
Erkek
33.761
10.299
35.520
64.722
Değişim (%)
85,4%
-2,7%
71,7%
18,8%
14,1%
38,3%
İŞGÜCÜ PİYASASI
İŞKUR kayıtlarına göre İlimiz işgücü göstergeleri incelendiğinde; 2012 yılından bu yana açık iş sayısındaki artış 2013 yılında da devam ederek önceki yıla göre %85,4 artarak 32.423 seviyesine ulaşmıştır. Açık işlerdeki bu gelişmelerin işe yerleştirmelere de yansıdığı, 2012 yıla göre işe yerleştirilenlerin sayısı %71,7 oranında artış göstererek 16.273 kişiye yükseldiği gözlenmektedir. Söz konusu dönemde iş başvurularının önceki yıla göre %2,7'lik azalışla 58.374 kişi, işsizlik ödeneğine başvurularda ki artış hızı ise 2011-2012 dönemine göre yavaşlayarak %18,8'lik artışla 9.430 kişi olduğu görülmektedir. 2012 yılında ortalama aylık her 100 iş başvurusundan 18'i işe yerleştirilirken; 2013 yılında bu oran 26 kişiye ulaşmıştır. 2013 yılında İlimizde İŞKUR'a kayıtlı işsiz sayısı önceki yıla göre %14,1 artarak 69.329 kişiye, kayıltı işgücü ise %38,3 artarak 117.500 kişiye yükselmiştir. Kayıtlı işsizler ve kayıtlı işgücündeki artış hızının 2012-2011 dönemine göre yavaşladığı gözlenmektedir.
170 Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
20132012
İŞGÜCÜEkonomik Rapor 2013
İş Başvurusunda Bulunanların Yaş Grubuna Göre DağılımıKaynak: Türkiye İş Kurumu
10.000
5.000
015-19 25-2920-24 45-64 65+
15.000
2011 2012 2013
40-4435-3930-34
İş Başvurusunda Bulunanların Eğitim Durumuna Göre DağılımıKaynak: Türkiye İş Kurumu
30.000
25.000
20.000
15.000
10.000
5.000
0OkumaYazma
Bilmeyenler
İlköğretimOkur-YazarOlanlar
YüksekLisans
Doktora
2011 2012 2013
LisansÖnlisansOrtaöğretim
Mersin İli Alınan Açık İşler ve İşe Yerleştirmelerin DağılımıKaynak: Türkiye İş Kurumu
25.000
20.000
15.000
10.000
5.000
0
30.000
Kamu
2012
2013
2.434
3.357
35.000
Özel
15.054
29.066
Toplam
17.488
32.423
Kamu
2.360
3.342
Özel
7.119
12.931
Toplam
9.479
16.273
Açık İşler İşe Yerleştirmeler
İŞKUR kayıtlarına göre İlimizde 2013 yılında iş başvurularının önceki yıla göre %2,7'lik azalışla 58.374 kişidir. İş başvurularındaki gelişmeler yaş gruplarına göre incelendiğinde 2012 yılına göre 20-24, 15-19 yaş gruplarındaki başvuruların önceki yıla göre en fazla azalış gösteren yaş grubu olduğu gözlenirken en fazla artış ise 45-64 yaş grubu aralığındadır. İş başvurularındaki gelişmeler başvurusunda bulunanların eğitim düzeyine göre incelendiğinde önceki yıla göre en fala azalış orta öğretim mezunlarında olurken, en fazla artış ise okur-yazar ve lisans eğitim düzeyine sahip olanlarda olduğu görülmektedir.
171Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
MAKROEKONOMİK GÖSTERGELEREkonomik Rapor 2013
2013 Yılı İşe Yerleştirilenlerin Sektörel DağılımıKaynak: Türkiye İş Kurumu
Hizmetler:11.888 %73
İnşaat1.569 %10
Sanayi2.550 %16
Tarım, Avcılıkve Ormancılık266 %1
Mersin İli İşe Yerleştirmelerin Yaş Gruplarına Göre DağılımıKaynak: Türkiye İş Kurumu
3.000
2.500
2.000
1.500
1.000
500
015-19 25-2920-24 45-64 65+
2011 2012 2013
40-4435-3930-34
4.000
3.500
İŞKUR kayıtlarına göre 2013 yılı içerisinde alınan açık iş sayısı önceki yıla göre %85,4 artış göstererek 32.423'e ulaşmıştır. Söz konusu dönemdeki açık işlerin %10,4'ü kamu sektöründe iken %89,4'ü özel sektöre aittir. 2013 yılına göre açık işlerdeki artış sektörel bazda incelendiğinde önceki yıla göre kamu sektöründe açık iş sayısında %38, özel sektörde ise %93 artış olmuştur. 2013 yılında işe yerleştirmelerin kişi sayısı %71,7'lik artışla 16.273'e ulaşmıştır. İşe yerleştirilenlerin %20'si kamu sektörüne, %80'i özel sektöre yerleştirilmiştir. Söz konusu dönemde işe yerleştirilenlerin %73'ü hizmetler, %16'sı sanayi, %10'u inşaat, %1'i tarım sektörüne yerleştirilmiştir. İşe yerleştirilenlerin yaş grubuna göre dağılımı incelendiğinde 2012 yılına göre işe yerleştirilenlerde en fazla artış 30- 25-29, 30-34, 35-39 yaş gruplarında olduğu görülmektedir. Eğitim durumuna göre ise işe yerleştirilenlerde önceki yıla göre en fazla artış ilköğretim ve ortaöğretim mezunları olduğu gözlenmektedir.
172 Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
İŞGÜCÜEkonomik Rapor 2013
Mersin İli İşe Yerleştirmelerin Eğitim Durumuna Göre DağılımıKaynak: Türkiye İş Kurumu
6.000
5.000
4.000
3.000
2.000
1.000
0
8.000
7.000
2011 2012 2013
OkumaYazma
Bilmeyenler
İlköğretimOkur-YazarOlanlar
YüksekLisans
DoktoraLisansÖnlisansOrtaöğretim
9.000
10.000
2013 yılında kayıtlı işsizlerin 2012 yılına göre 8.584 kişi artarak 69.329 kişiye ulaşmıştır. Söz konusu dönemde kayıtlı işsizlerdeki artışın 2.900'ünü(%34) erkekler, 5.684'ünü(%66) kadınlar oluşturmaktadır. Kayıtlı işsizlerin yaş grubuna göre dağılımı incelendiğinde 2012 yıla göre artışın en fazla yoğunlaştığı yaş grubu 20-44 yaş grupları arasında olduğu gözlenmektedir. Kayıtlı işsizlerin eğitim durumuna göre dağılımı incelendiğinde 2012 yılına göre ilköğretim, ortaöğretim, lisans ve ön lisans mezunlarında en fazla artış olduğu görülmektedir.
Kayıtlı İşgücünün Yaş Gruplarına Göre DağılımıKaynak: Türkiye İş Kurumu
30.000
25.000
20.000
15.000
10.000
5.000
015-19 25-2920-24 45-64 65+
2011 2012 2013
40-4435-3930-34
173Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
MAKROEKONOMİK GÖSTERGELEREkonomik Rapor 2013
Kayıtlı İşgücünün Eğitim Durumuna Göre DağılımıKaynak: Türkiye İş Kurumu
60.000
50.000
40.000
30.000
20.000
10.000
0
2011 2012 2013
OkumaYazma
Bilmeyenler
İlköğretimOkur-YazarOlanlar
YüksekLisans
DoktoraLisansÖnlisansOrtaöğretim
2013 yılında kayıtlı işsizler 2012 yılına göre 8.584 kişi artarak 69.329 kişiye ulaşmıştır. Söz konusu dönemde kayıtlı işsizlerdeki artışın 2.900'ünü (%34) erkekler, 5.684'ünü (%66) kadınlar oluşturmaktadır. Kayıtlı işsilerin yaş grubuna göre dağılımı incelendiğinde 2012 yıla göre artışın en fazla yoğunlaştığı yaş grubu 20-44 yaş grupları arasında olduğu gözlenmektedir. Kayıtlı işsizlerin eğitim durumuna göre dağılımı incelendiğinde 2012 yılına göre ilköğretim, ortaöğretim, lisans ve ön lisans mezunlarında en fazla artış olduğu görülmektedir.
Kayıtlı İşsizlerin Yaş Grubuna Göre DağılımıKaynak: Türkiye İş Kurumu
12.000
10.000
8.000
6.000
4.000
2.000
015-19 25-2920-24 45-64 65+
2011 2012 2013
40-4435-3930-34
16.000
14.000
174 Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
İŞGÜCÜEkonomik Rapor 2013
Kayıtlı İşsizlerin Eğitim Durumuna Göre DağılımıKaynak: Türkiye İş Kurumu
30.000
25.000
20.000
15.000
10.000
5.000
0
2011 2012 2013
40.000
35.000
OkumaYazma
Bilmeyenler
İlköğretimOkur-YazarOlanlar
YüksekLisans
DoktoraLisansÖnlisansOrtaöğretim
2013 yılında iş başvurusunda bulunanların meslek grubuna göre dağılımı incelendiğinde; ağırlıklı olarak %37,2'sini nitelik gerektirmeyen meslekler, %16,3'ü hizmet ve satış elemanları ve %13,9'unu büro hizmetlerinde çalışan elemanlar oluşturmaktadır.
İş Başvurusunda Bulunanların Meslek Grubuna Göre DağılımıKaynak: Türkiye İş Kurumu
%13,9 %16,3 %37,2 %7,3 %8,3 %7,8 %7,8
%0,6 %0 %0,7
Büro Hizmetlerinde Çalışan ElemanlarNitelik Gerektirmeyen MesleklerProfesyonel Meslek MensuplarıTeknisyenler, Teknikerler ve Yardımcı Profesyonel Meslek MensuplarıYöneticiler
Hizmet ve Satış ElemanlarıNitelikli Tarım, Ormancılık ve Su Ürünleri ÇalışanlarıSanaatkarlar ve İlgili İşlerde ÇalışanlarTesis ve Makine Operatörleri ve MontajcılarDiğer (Bilinmeyen, Silahlı Kuvvetlerle İlgili Meslekler)
2013 yılında işe yerleştirilenlerin meslek grubuna göre dağılımı incelendiğinde ağırlıklı olarak %51,5'ini nitelik gerektirmeyen meslekler,%16,1'ini hizmet ve satış elemanları, %12,3'ünü sanatkârlar ve ilgili işlerde çalışanlar oluşturmaktadır.
175Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
MAKROEKONOMİK GÖSTERGELEREkonomik Rapor 2013
İşe Yerleştirilenlerin Meslek Grubuna Göre DağılımıKaynak: Türkiye İş Kurumu
%9,2 %16,1 %51,5 %12,3 %4,6
Büro Hizmetlerinde Çalışan ElemanlarNitelik Gerektirmeyen MesleklerSanatkarlar ve İlgili İşlerde ÇalışanlarTesis ve Makine Operatörleri ve Montajcılar
Hizmet ve Satış ElemanlarıProfesyonel Meslek MensuplarıNitelikli Tarım, Ormancılık ve Su Ürünleri ÇalışanlarıTeknisyenler, Teknikerler ve Yardımcı Profesyonel Meslek Mensupları
%0,2%3,2%3,0
Kayıtlı İşsizlerin Meslek Grubuna Göre DağılımıKaynak: Türkiye İş Kurumu
%15,7 %14,6 %39,1 %7,5 %6,2 %7,8 %7,6
%0,8 %0,0
Büro Hizmetlerinde Çalışan ElemanlarNitelik Gerektirmeyen MesleklerProfesyonel Meslek MensuplarıTeknisyenler, Teknikerler ve Yardımcı Profesyonel Meslek MensuplarıYöneticiler
Hizmet ve Satış ElemanlarıNitelikli Tarım, Ormancılık ve Su Ürünleri ÇalışanlarıSanaatkarlar ve İlgili İşlerde ÇalışanlarTesis ve Makine Operatörleri ve MontajcılarDiğer (Bilinmeyen, Silahlı Kuvvetlerle İlgili Meslekler)
%0,7
2013 yılında İlimizde İŞKUR’a kayıtlı işsizlerin meslek grubuna göre dağılımında ağırlıklı olarak %39,1'ini nitelik gerektirmeyen meslekler, %15,7'sini büro hizmetlerinde çalışan elemanlar, %14,6'sını hizmet ve satış elemanları oluşturmaktadır.
176 Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
enerji
2013 Yılı Elektrik Genel Abone DurumuKaynak: Toroslar Elektrik Perakende Satış A. Ş.
Akdeniz
Anamur
Aydıncık
Bozyazı
Çamlıyayla
Erdemli
Gülnar
Mezitli
Mut
Silifke
Tarsus
Toroslar
Yenişehir
Toplam
Ticaret
26.246
3.141
459
1.387
675
6.922
914
9.599
2.571
5.941
12.736
7.722
10.750
89.063
Sanayi
329
23
13
7
-
50
12
23
45
51
166
78
19
816
117.964
28.480
4.367
11.248
9.710
60.507
12.574
39.233
25.182
57.876
102.399
73.565
71.213
614.318
Resmi Daire
602
141
45
64
36
222
101
62
136
295
390
60
57
2.211
T. Sulama
5.329
6.301
380
3.802
51
7.469
668
364
3.025
5.446
2.256
52
99
35.242
Toplam
151.739
38.472
5.394
16.707
10.641
76.131
14.553
49.596
31.423
70.588
119.981
82.122
82.742
750.089
Mesken
1.269
386
130
199
169
961
284
315
464
979
2.034
645
604
8.439
DiğerGruplar*
*Diğer gruplar içerisine şantiye abone grubu da dahil edilmiştir.
Toroslar Elektrik Perakende Satış A.Ş.’den edinilen bilgilere göre; 2013 yılı sonu itibariyle elektrik genel abone sayısı bir önceki yıla göre %6,3 azalarak 750.089’a gerilemiştir. Abone grubunun ilçelere göre dağılımına bakıldığında; ağırlıklı olarak %20,2’si Akdeniz’de, %16,0’ı Tarsus’da%11,0’ı ise Yenişehir ilçelerinde yoğunlaşmıştır. Abone sayısının ise; %81,9’unu mesken; %12’sini ticaret; %4,7’sini ise tarımsal sulama abone grubu oluşturmaktadır.
2013 Yılı Elektrik Genel Abone DurumuKaynak: Toroslar Elektrik Perakende Satış A. Ş.
Köy Sayısı
63
41
10
19
10
48
41
91
65
83
471
İlçe Adı
Merkez
Anamur
Aydıncık
Bozyazı
Çamlıyayla
Erdemli
Gülnar
Mut
Silifke
Tarsus
Toplam
Köy Abone Sayısı
18.577
11.986
1.358
3.050
3.955
20.429
6.673
16.931
18.151
23.615
124.725
Ekonomik Rapor 2013
179Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
ENERJİ
Mersin'de Abone Grubuna Göre Çekilen Enerjinin Durumu (kWh)Kaynak: Toroslar Elektrik Dağıtım A. Ş. - Mersin
Abone Grubu
Sanayi*
Ticarethane
Resmi Daire
Tarımsal Sulama
Mesken
Diğer Gruplar**
Toplam
2012
756.276.499
326.108.860
144.790.762
109.507.700
1.145.713.164
268.310.329
2.750.707.314
2013
479.678.450
324.850.843
915.096
117.566.199
1.057.305.423
186.865.584
2.167.181.595
Değişim (%)
-37%
-0,4%
-99%
7%
-8%
-30%
-21%
*Sanayi abone grubunda enerji tüketimi azalışı; söz konusu abone grubunun serbest tüketici olarak başka tedarikçilerden enerji temin etmesinden kaynaklanmaktadır.**:İçme ve Kullanma Suyu, Şantiye, Hayır Kurumu, Kitler, Belediye, Bedellendirilen Aydınlatma, Diğer
2013 yılı sonu itibariyle Mersin'de tüketilen enerji miktarı bir önceki yıla göre %21 oranında azalarak 2.167.181.595 kWh'a gerilemiştir. Tüketilen enerji miktarı kullanım alanlarına göre incelendiğinde; %49'u meskenler, %22'si sanayi, %15'i ise ticarethaneler tarafından tüketilmektedir. 2013 yılında sanayi sektöründe tüketilen enerji miktarı, 2012 yılına göre %37, ticarethanelerde %0,4, meskenlerde ise %8 oranında azalış göstermiştir. Söz konusu azalışta sanayi grubunda abonelerin bir kısmının serbest tüketici olarak farklı tedarikçilerden enerji temin etmesi; meskenler grubunda ise doğalgaz kullanımının yaygınlaşmasının etkili olduğu söylenebilir.
Mersin İli Tüketilen Enerji Miktarının İlçelere Göre DağılımıKaynak: Toroslar Elektrik Dağıtım A.Ş.-Mersin
Merkez*%55
Anamur %3
Tarsus %21 Silifke %8
Bozyazı %1
Aydıncık %0,4
Çamlıyayla %0,4Erdemli %8
Gülnar %1
Mut %3
*Akdeniz, Toroslar, Yenişehir, Mezitli ilçelerini kapsamaktadır.
Ekonomik Rapor 2013
180 Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
ALTYAPI SİSTEMLERİ
ulaştırmaMersin'de ulaşım ağırlıklı olarak karayolu ile sağlanmaktadır. Ülkemizdeki bütün yerleşim birimlerine karayolu ile bağlantısı bulunmaktadır. Mersin'de 507 km.si devlet yolu, 687 km.si il yolu, 154 km.si otoyol, 5.177 km.si köy yolu olmak üzere toplam 6.525 km karayolu bulunmaktadır. 2013 yılı sonu itibariyle Mersin ilindeki motorlu kara taşıtları sayısı 485.510'a ulaşmıştır. Mersin motorlu kara taşıtları sayısına göre Türkiye genelinde %2,7'lik payla 8.sırada gelmektedir. 2013 yılı sonu itibariyle kaydı yapılan taşıtların illere göre yoğunluğu incelendiğinde Mersin, %2,3'lük payla yedinci sırada yer almaktadır. İlimizde demiryolu bağlantısı bulunmakta ve denizyolu ile ulaşım sağlanmaktadır. Havaalanı olmamasına rağmen, hava yolu ile ulaşım Adana hava alanından sağlanmaktadır.
İlimizdeki Motorlu ve Motorsuz Araçların DurumuKaynak: Mersin Emniyet Müdürlüğü Trak Tescil Şube Müdürlüğü
Aracın Cinsi
Motorlu
Motosiklet
Otomobil
Minibüs
Otobüs
Kamyonet
Kamyon
Traktör
Çekici
Özel A.Taşıt
Tanker
Arazi Taşıtı
Toplam
Motorsuz
Römork
Yarı Römork
Toplam
2012
134.434
181.658
6.824
5.472
76.216
13.325
29.134
11.618
686
1.143
534
461.044
360
14.015
14.375
2013
136.517
197.950
7.198
5.378
80.140
12.981
29.808
13.255
794
1.090
399
485.510
383
15.968
16.351
Değişim (%)
2%
9%
5%
-2%
5%
-3%
2%
14%
16%
-5%
-25%
5%
6%
14%
14%
31.12.2013 Tarihi İtibariyle İlimizdeki Araçların İlçelere Göre DağılımıKaynak: Mersin Emniyet Müdürlüğü Trak Tescil Şube Müdürlüğü
Silifke %9Erdemli %8
Tarsus %18
Akdeniz, Yenişehir, Toroslar,Mezitli %54
Bozyazı %2
Gülnar %1Mut %4
Anamur %4
Ekonomik Rapor 2013
181Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
ULAŞTIRMA
Mersin İli Araç Tescil İşlemleriKaynak: Mersin Emniyet Müdürlüğü Trak Tescil Şube Müdürlüğü
150.000
100.000
50.000
0
Adet
Yeni Kayıt Devir Hurda Trakten Çekme Toplam
39.961 92.372 2.332 1.910 136.575
41.042 94.954 5.690 1.789 143.475
2012
2013
Mersin'de Araç Satışlarının Türlerine Göre DağılımıKaynak: MODER
Araç Türü
Ağır Ticari Araç
Haf Ticari Araç
Binek Araç
Toplam
2012
1.693
5.218
11.801
18.712
2013
1.552
3.764
13.270
18.586
Değişim(%)
-8%
-28%
12%
-1%
Mersin Otomobil Yetkili Satıcıları Derneği'nden edinilen bilgilere göre; Mersin'de 2013 yılında satılan araç sayısı geçen yıla göre %1 azalarak 18.586'ya gerilemiştir. Söz konusu gelişmede ağır ve haf ticari araç satışlarındaki gerileme etkili olurken; binek araç satışlarındaki artış; toplam araç satışlarındaki gerilemenin sınırlı düzeyde kalmasında etkili olmuştur.
2013 Yılı Sonu İtibariyle Mersin Karayolu DurumuKaynak:
İl Yolu
Devlet Yolu
Otoyol
Köy Yolu
Toplam
Uzunluğu ( Km.)
687
507
154
5.177
6.525
T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Karayolları Genel MüdürlüğüT.C. Mersin İl Özel İdaresi Köye Yönelik Hizmetler Daire Başkanlığı
Ekonomik Rapor 2013
182 Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
ALTYAPI SİSTEMLERİ
İlimizdeki Demiryolu Yük Taşımacılığının DurumuKaynak: T.C. Devlet Demiryolları Genel Müdürlüğü Mersin Lojistik Müdürlüğü
Cinsi
Kalsit
Boru
Suni Gübre
Akaryakıt
Yurt dışı
Demir
Konteyner
PVC
R.Kağıt
Ray
İplik
Diğerleri
Toplam
Gelen
-
-
-
133.583
707.812
827
452.523
-
-
-
-
55.004
1.349.749
Giden
-
-
64.044
138.544
5.409
24.982
154.236
-
6.177
-
-
68.369
461.761
Gelen
28.340
3.171
-
152.227
5.293
-
511.183
-
-
-
-
63.950
764.164
Giden
-
-
50.808
193.587
24.890
47.527
191.661
34.523
9.843
860
6.818
5.549
566.066
2012 (Ton) 2013 (Ton)
Karayolu Ulaşımı
Türkiye'de olduğu gibi Mersin'de de, yolcu ve yük taşımacılığı karayolları üzerine yoğunlaşmıştır. Serbest bölge'nin varlığı ve yoğun liman faaliyetleri, ilimizde ulaştırma sektörünün önemini artırmıştır. Limanda yükleme ve boşaltması yapılan yüklerin ülke içerisine dağılımı çoğunlukla karayolu ile sağlanmaktadır. İl ekonomisinde önemli bir yeri olan tarımsal üretim içerisindeki meyve ve sebze ürünlerinin dağıtımı da yine ağırlıklı olarak karayolları üzerinden yapılmaktadır.
2012 Yılı Karayolları Mersin Bölge Müdürlüğü Yıllık Taşıt-Km, Yolcu-Km, Ton-Km Değerleri Kaynak: T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Karayolları Genel Müdürlüğü
Otomobil-Km
Orta Yüklü Ticari Taşıt-Km
Otobüs-Km
Kamyon-Km
Kamyon+Römork, Çekici+Yarı Römork-Km
Taşıt-Km
Yolcu-Km
Ton-Km
Taşıt-Km
Yolcu-Km
Ton-Km
Otoyol
1.562.629
0
233.360
686.354
452.994
Devlet yolu
3.320.106
355.022
60.560
707.154
286.776
Toplam
4.882.735
355.022
293.920
1.393.508
739.770
Taşıt-Km Değerleri (000)
Otoyol
2.935.337
11.140.733
11.604.878
Devlet yolu
4.729.618
11.498.312
9.801.350
Toplam
7.664.955
22.639.045
21.406.228
Otoyol
18%
20%
24%
Devlet yolu
7%
7%
6%
Toplam
9%
10%
11%
Taşıt-Km, Yolcu-Km, Ton-Km. Değerleri (.000 Km)
Türkiye Geneli Oranı
Ekonomik Rapor 2013
183Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
ULAŞTIRMA
Mersin İli Bazında Yıllık Taşıt-Km, Yolcu-Km, Ton-Km Değerleri (2012)Kaynak: T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Karayolları Genel Müdürlüğü
Taşıt-km
Yolcu-km
Ton-km
Otoyol
792.522
2.885.234
2.758.779
Devlet Yolu
1.078.763
2.853.935
2.350.105
İl Yolu
272.510
630.016
295.447
Toplam
2.143.795
6.369.185
5.404.331
Taşıt-Km, Yolcu-Km ve Ton-Km Değerleri (000)
İlimizden gerçekleşen taşıt trağinin %50'si devlet yollarından, yolcu taşımacılığının %45'i, yük trağinin %51'i otoyollardan gerçekleşmektedir.
Denizyolu Ulaşımı
Doğu Anadolu Bölgesi, Güneydoğu Anadolu Bölgesi ve İç Anadolu Bölgeleri ithalat ve ihracat faaliyetlerini gerçekleştirmek için Mersin Uluslararası Limanı’nı kullanmaktadır. Ayrıca Ortadoğu Ülkeleri ve Orta Asya Türk Cumhuriyetlerine, ABD ve AB ülkelerine ithalat-ihracat ve bu ülkelere transit yük taşımacılığı yapılmaktadır. 2007 yılına kadar, T.C. Devlet Demiryolları tarafından işletilen Mersin Limanı, 11.05.2007 tarihinde özelleştirilmiştir. Bu tarihten itibaren Mersin Limanı’ndaki faaliyetler, PSA-Akfen grubuna ait Mersin Uluslararası Liman İşletmeciliği A.Ş. tarafından yürütülmektedir.
Demiryolu Ulaşımı
İl sınırları içerisinde 55 km. çift hat yolcu ve yük taşımacılığı yapılmaktadır. Yolcu trenlerinin sevk ve kabulü için 3 adet yolcu peronu ve yük trenleri için 3 adet yükleme rampası olup, Mersin limanına 250 metre demir yolu ile hat bağlantısı bulunmaktadır. Liman içinde de 31 km Demiryolu ile 51 adet makas bulunmaktadır. Deniz yolu ile gelen transit yükler demir yolu ile Ortadoğu ülkeleri ve Orta Asya Türk Cumhuriyetlerine taşınmaktadır.
Havayolu Ulaşımı
Mersin’de hava alanı bulunmamaktadır. Hava yolu ulaşımı il merkezine 69 km. uzaklıktaki Adana hava alanından yapılmaktadır. Hava alanından yurt içi ve yurt dışına düzenli olarak uçak seferleri yapılmaktadır. İlimiz sınırları içerisinde, Çukurova Bölgesel Havaalanı kurulacaktır. Çukurova Bölgesel Havaalanı’nda düzenli olarak yolcu uçağı seferlerinin yanı sıra kargo seferleri de yapılacaktır.
Mersin İli Demiryolu Yük Taşıma İstatistikleriKaynak: Türkiye İş Kurumu
Ton
2.000.000
1.500.000
1.000.000
500.000
02009 20112010 20132012
Ekonomik Rapor 2013
184 Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
ALTYAPI SİSTEMLERİ
Adana Havaalanı Uçak, Yolcu ve Taşınan Yük (Ton)Kaynak: T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü
2012
2013
Değişim (%)
22.960
4.995
27.955
26.963
4.387
31.350
17%
-12%
12%
30.160,0
10.314,2
40.474,2
34.944,9
8.864,9
43.809,9
16%
-14%
8%
3.136.143
628.014
3.764.157
3.754.227
561.551
4.315.778
20%
-11%
15%
33.220
5.400
38.620
37.129
4.801
41.930
12%
-11%
9%
İç Hat
Dış Hat
Toplam
İç Hat
Dış Hat
Toplam
İç Hat
Dış Hat
Toplam
Ticari UçakTraği
Yük Traği(Bagaj, Kargo,Posta) (Ton)
Yolcu Traği(Gelen/Giden)
Tüm UçakTraği
Ekonomik Rapor 2013
185Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
ULAŞTIRMA
haberleşme hizmetleri
2013 yılında ilimizde posta haberleşmesi kapsamında mektup, posta ve tebrik kartı; küçük paket, ticaret eşyası örneği gönderilerinde geçen yıla göre artış, gazete ve basılmış kâğıt, taahhütlü maddeler ve değer konulmuş gönderilerinde ise azalış gözlenmiştir. İlimizden gönderilen yurt içi telgraf sayısının geçen yıla göre azaldığı, yurt dışı telgraf gönderimi yapılmadığı görülmektedir
Şehrimizde Posta Haberleşmesi ve Telgraf HizmetleriKaynak: Mersin PTT Baş Müdürlüğü
Posta Haberleşmesi
Mektup, Posta ve Tebrik Kartı
Değer Konulmuş Mektup ve Kart
Taahhütlü Maddeler
Gazete ve Basılmış Kâğıt
Küçük Paket, Ticaret Eşyası Örneği
Ücretsiz Posta Malzemeleri
Toplam
Telgraf Hizmetleri
Yurt İçi Telgraf
Yurt Dışı Telgraf
Giren (Şehrimize)
Çıkan (Şehrimizden)
2012
17.833.343
82
1.249.465
1.150.129
1.566
-
20.234.585
3.190
-
28.232
3.190
2013
18.629.975
-
708.236
422.639
4.282
-
19.765.132
3.087
-
14.879
3.087
Adet
İlimizdeki Ulusal Basın Kuruluşları Temsilcilikleri SayısıKaynak: T.C. Mersin Valiliği Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü
Yaygın Basın Temsilcilikleri Ajanslar
Ulusal TV Kanal Temsilcilikleri ve Muhabirlikleri
Ulusal Gazete Temsilcilikleri ve Muhabirlikleri
Toplam
6
2
13
21
BASIN-YAYIN FAALİYETLERİ
Ekonomik Rapor 2013
186 Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
ALTYAPI SİSTEMLERİ
31.12.2013 Tarihi İtibariyle İlimizde Yayın Yapan Özel Televizyon Ve Radyoların İlçelere Göre SayısıKaynak: T.C. Mersin Valiliği Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü
İlçeler
Akdeniz
Toroslar
Yenişehir
Anamur
Erdemli
Mut
Silifke
Tarsus
Toplam
Televizyonlar
6
-
-
-
-
-
-
1
7
Radyolar
14
1
1
3
4
2
3
7
35
2013 Yılı Sonu İtibariyle İlimizde Yayın Yapan Gazete ve Dergilerin İlçelere Göre SayısıKaynak: T.C. Mersin Valiliği Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü
İlçeler
Akdeniz
Mezitli
Yenişehir
Anamur
Aydıncık
Bozyazı
Erdemli
Gülnar
Mut
Silifke
Tarsus
Toplam
Gazeteler
68
2
5
4
1
1
4
1
2
3
22
112
Dergiler
11
1
3
1
-
-
-
-
-
1
-
17
Ekonomik Rapor 2013
187Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
HABERLEŞME HİZMETLERİ
konutKullanım Amacına Göre Yapılacak Yeni ve İlave Yapılar (Yapı Ruhsatı)Kaynak: TÜİK
Bir Daireli Binalar
İki ve Daha Fazla Daireleri Binalar
Halka Açık İkamet Yerleri
Toplam
Otel vb. Binaları
Os (İşyeri) Binaları
Toptan ve Perakende Ticaret Binaları
Trak ve İletişim Binaları
Sanayi Binaları ve Depolar
Kamu Eğlence, Eğitim, Hastaneveya Bakım Kuruluşları Binaları
İkamet Amaçlı Binalar Dışındaki Diğer Binalar
Toplam
Bina Sayısı
Yüzölçümü(m²)
Daire Sayısı
Bina Sayısı
Yüzölçümü(m²)
Daire Sayısı
Bina Sayısı
Yüzölçümü(m²)
Daire Sayısı
Bina Sayısı
Yüzölçümü(m²)
Daire Sayısı
Bina Sayısı
Yüzölçümü(m²)
Daire Sayısı
Bina Sayısı
Yüzölçümü(m²)
Daire Sayısı
Bina Sayısı
Yüzölçümü(m²)
Daire Sayısı
Bina Sayısı
Yüzölçümü(m²)
Daire Sayısı
Bina Sayısı
Yüzölçümü(m²)
Daire Sayısı
Bina Sayısı
Yüzölçümü(m²)
Daire Sayısı
Bina Sayısı
Yüzölçümü(m²)
Daire Sayısı
Bina Sayısı
Yüzölçümü(m²)
Daire Sayısı
495
111.432
496
1.355
2.421.496
14.953
11
90.257
0
1.861
2.623.185
15.449
13
58.135
0
33
55.565
0
72
132.633
66
0
0
0
267
192.144
2
50
227.105
0
28
28.102
3
463
693.684
71
594
103.486
594
1.499
2.341.268
14.338
6
20.152
0
2.099
2.464.906
14.932
43
95.892
0
18
29.522
9
127
145.983
109
1
17.579
0
65
232.969
2
41
132.423
0
24
23.694
2
319
678.062
122
İkam
et
Am
açl
ı B
inala
rİk
am
et
Am
açl
ı B
inala
r D
ışın
dak
i B
inala
r
Kullanım Amacı 2012 2013
Ekonomik Rapor 2013
188 Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
ALTYAPI SİSTEMLERİ
2013 yılında yapı ruhsatı baz alındığında, Mersin'de kullanım amacına göre yapılacak yeni ve ilave yapıların sayısı 2012 yılına göre %4,0 oranında artarak 2.418'e yükselmiştir. Söz konusu dönemde yapı ruhsatı verilen binaların %87'sini oluşturan ikamet amaçlı binalar önceki yıla göre %13 artmış, %13'ünü oluşturan ikamet amaçlı olmayan binalar ise %31oranında azalmıştır. Yapı ruhsatı verilen ilçelerin en fazla Toroslar, Tarsus ve Yenişehir ilçelerinde yoğunlaştığı gözlenmektedir.
Kullanım Amacına Göre Biten Yeni ve İlave Yapılar (Yapı Kullanım İzin Belgesine Göre)Kaynak: TÜİK
Bir Daireli Binalar
İki ve Daha Fazla Daireleri Binalar
Halka Açık İkamet Yerleri
Toplam
Otel vb. Binaları
Os (İşyeri) Binaları
Toptan ve Perakende Ticaret Binaları
Trak ve İletişim Binaları
Sanayi Binaları ve Depolar
Kamu Eğlence, Eğitim, Hastaneveya Bakım Kuruluşları Binaları
İkamet Amaçlı Binalar Dışındaki Diğer Binalar
Toplam
Bina Sayısı
Yüzölçümü(m²)
Daire Sayısı
Bina Sayısı
Yüzölçümü(m²)
Daire Sayısı
Bina Sayısı
Yüzölçümü(m²)
Daire Sayısı
Bina Sayısı
Yüzölçümü(m²)
Daire Sayısı
Bina Sayısı
Yüzölçümü(m²)
Daire Sayısı
Bina Sayısı
Yüzölçümü(m²)
Daire Sayısı
Bina Sayısı
Yüzölçümü(m²)
Daire Sayısı
Bina Sayısı
Yüzölçümü(m²)
Daire Sayısı
Bina Sayısı
Yüzölçümü(m²)
Daire Sayısı
Bina Sayısı
Yüzölçümü(m²)
Daire Sayısı
Bina Sayısı
Yüzölçümü(m²)
Daire Sayısı
Bina Sayısı
Yüzölçümü(m²)
Daire Sayısı
554
85.101
554
1.219
1.451.512
9.625
8
32.330
0
1.781
1.568.943
10.179
13
21.151
0
19
33.359
0
103
274.565
34
0
0
0
45
185.682
2
15
37.968
0
10
21.494
1
205
574.219
37
808
126.101
808
1.531
1.868.899
11.997
5
15.537
0
2.344
2.010.537
12.805
17
20.154
1
25
63.763
0
653
139.246
12
0
90
0
101
221.549
3
25
110.905
0
18
10.011
3
839
565.718
19
İkam
et
Am
açl
ı B
inala
rİk
am
et
Am
açl
ı B
inala
r D
ışın
dak
i B
inala
r
Kullanım Amacı 2012 2013
Ekonomik Rapor 2013
189Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
KONUT
Mersin İli ve İlçeler Bazında Yapı Ruhsatı ve Yapı Kullanım İzin Belgelerine Göre Konut İstatistikleriKaynak: TÜİK
Akdeniz
Anamur
Aydıncık
Bozyazı
Çamlıyayla
Erdemli
Gülnar
Mezitli
Mut
Bina Sayısı
Yüzölçümü (m²)
Değer (¨)
Daire Sayısı
Bina Sayısı
Yüzölçümü (m²)
Değer (¨)
Daire Sayısı
Bina Sayısı
Yüzölçümü (m²)
Değer (¨)
Daire Sayısı
Bina Sayısı
Yüzölçümü (m²)
Değer (¨)
Daire Sayısı
Bina Sayısı
Yüzölçümü (m²)
Değer (¨)
Daire Sayısı
Bina Sayısı
Yüzölçümü (m²)
Değer (¨)
Daire Sayısı
Bina Sayısı
Yüzölçümü (m²)
Değer (¨)
Daire Sayısı
Bina Sayısı
Yüzölçümü (m²)
Değer (¨)
Daire Sayısı
Bina Sayısı
Yüzölçümü (m²)
Değer (¨)
Daire Sayısı
117
214.289
139.961.581
453
46
87.716
59.229.225
359
5
1.365
892.345
4
17
11.836
7.775.698
59
82
12.978
8.328.578
101
148
347.514
230.144.638
2.050
29
12.084
7.530.798
61
258
606.421
414.707.356
3.089
57
51.345
34.727.180
215
80
158.551
92.711.203
208
43
53.198
35.211.195
316
8
15.992
9.522.340
93
70
34.824
22.797.726
226
60
8.601
5.437.542
70
160
182.934
106.163.267
1.068
68
29.405
18.394.850
1.850
145
207.347
120.705.596
1.173
107
62.456
38.248.681
330
90
156.033
106.914.409
371
43
79.525
55.800.419
343
8
3.834
2.645.179
12
19
14.512
10.072.124
80
107
17.290
11.631.751
121
211
354.800
250.268.537
2.103
39
40.308
29.033.062
74
222
472.258
340.710.368
2.512
87
78.788
55.385.066
281
228
221.592
142.547.289
419
49
60.633
42.139.483
316
9
5.560
3.588.799
37
27
21.812
14.641.428
103
106
15.980
10.835.363
125
335
238.331
147.886.316
1.365
78
21.107
13.337.246
143
308
221.740
138.564.757
1.289
142
67.753
44.730.103
348
Yapı RuhsatıYapı Kullanma
İzin BelgesiYapı RuhsatıYapı Kullanma
İzin Belgesiİlçeler
2013 yılında yapı kullanım izin belgesi baz alındığında, Mersin’de kullanım amacına göre biten yeni ve ilave yapıların sayısı 2012 yılına göre %60,3 oranında artarak 3.183’e yükselmiştir. Söz konusu dönemde kullanım izin belgesi verilen binaların %74’ünü oluşturan ikamet amaçlı binalar önceki yıla göre %32, %26,4’ünü oluşturan ikamet amaçlı olmayan binalar ise %309 oranında artış göstermiştir. Yapı kullanım izin belgesi verilen ilçelerin en fazla Yenişehir, Tarsus ve Toroslar ilçelerinde yoğunlaştığı gözlenmektedir.
2012 2013
Ekonomik Rapor 2013
190 Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
ALTYAPI SİSTEMLERİ
Toroslar
Yenişehir
İl Toplamı
477
471.333
315.884.367
2.138
332
799.042
544.801.082
3.519
2.324
3.316.869
2.234.484.892
15.520
283
190.582
119.217.203
827
319
625.309
411.267.143
2.783
1.986
2.143.162
1.333.403.222
10.216
579
464.967
323.617.917
2.110
291
686.181
491.517.320
3.862
2.418
3.142.968
2.213.564.979
15.054
446
228.894
155.075.517
1.214
600
830.743
590.346.619
4.137
3.183
2.576.255
1.719.966.229
12.824
Yapı RuhsatıYapı Kullanma
İzin BelgesiYapı RuhsatıYapı Kullanma
İzin Belgesiİlçeler
Tarsus
367
434.092
293.114.616
2.308
380
373.018
228.611.735
1.667
439
414.768
290.024.078
1.905
453
382.283
243.656.821
1.831
Silifke
389
266.854
177.387.428
1.164
260
199.735
124.312.911
1.250
283
359.704
245.944.749
1.280
402
259.827
172.616.488
1.497
250.000
200.000
150.000
100.000
50.000
0
300.000
Türkiye Geneli Dönemler İtibariyle Konut Satışlarındaki Gelişmeler*Kaynak: TÜİK
2011I.Dönem
Türkiye 173.949 194.888 162.648 176.790 144.845 173.515 170.333 212.928 273.826 295.010 293.318 282.835
350.000
Adet
2011II.Dönem
2011III.Dönem
2011IV.Dönem
2012I.Dönem
2012II.Dönem
2012III.Dönem
2012IV.Dönem
2013I.Dönem
2013II.Dönem
2013III.Dönem
2013IV.Dönem
*2011-2012 yılları verileri il merkezleri ve merkez ilçeleri, 2013 yılı verisi tüm yerleşim yerlerini kapsamaktadır.
2012 2013
Bina Sayısı
Yüzölçümü (m²)
Değer (¨)
Daire Sayısı
Bina Sayısı
Yüzölçümü (m²)
Değer (¨)
Daire Sayısı
Bina Sayısı
Yüzölçümü (m²)
Değer (¨)
Daire Sayısı
Bina Sayısı
Yüzölçümü (m²)
Değer (¨)
Daire Sayısı
Bina Sayısı
Yüzölçümü (m²)
Değer (¨)
Daire Sayısı
Ekonomik Rapor 2013
191Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
KONUT
5.000
4.000
3.000
2.000
1.000
0
6.000
Mersin İli Dönemler İtibariyle Konut Satışlarındaki Gelişmeler*Kaynak: TÜİK
2011I.Dönem
Mersin 4.385 5.142 4.226 4.711 4.102 4.929 4.399 5.017 7.607 8.505 8.479 7.638
7.000
2011II.Dönem
2011III.Dönem
2011IV.Dönem
2012I.Dönem
2012II.Dönem
2012III.Dönem
2012IV.Dönem
2013I.Dönem
2013II.Dönem
2013III.Dönem
2013IV.Dönem
*2011-2012 yılları verileri il merkezleri ve merkez ilçeleri, 2013 yılı verisi tüm yerleşim yerlerini kapsamaktadır.
8.000
Adet
9.000
Konut satışlarındaki gelişmeler son 5 yıllık dönem için incelendiğinde; Türkiye geneli ile İlimizdeki gerçekleşmelerin paralellik gösterdiği gözlenmiştir. 2009-2011 döneminde hem Türkiye geneli hem de İlimizde konut satışlarında gözlenen artış eğilimi; 2012 yılında yerini sınırlı azalışa bıraksa da 2013 yılında tekrar artışa geçmiştir. Türkiye genelinde 2013 yılında 1.144.989 adet konutun satışı gerçekleşirken, İlimizde ise satılan konut sayısı 32.229'dur. Söz konusu dönemde hem Türkiye genelinde hem de Mersin'de toplam konut satışları içerisinde ipotekli satışların payı %40; diğer satışların payı ise %60'dır. 2013 yılında hem Türkiye hem de Mersin’de ipotekli ve diğer satışlarda geçen yıla göre artış gözlenmiştir. 2013 yılında Mersin, Türkiye genelindeki toplam konut satış sayısına göre %2,8'lik payla iller içerisinde 6. sırada yer almaktadır.Konut satışlarındaki gelişmeler çeyreklik dönemler itibariyle incelendiğinde; hem Türkiye geneli hem de Mersin'de 2013 yılı ilk iki çeyreğindeki artışın, son iki çeyrekte yerini azalışa bıraktığı gözlenmiştir. 2013 yılının dördüncü (Ekim, Kasım, Aralık) döneminde Türkiye genelinde satılan konut sayısı 2013 yılı üçüncü dönemine göre %3,6 azalarak 282.835 adede gerilemiştir. Söz konusu dönemde Mersin ilinde satışı gerçekleşen konut sayısı ise bir önceki döneme göre %9,9'luk azalışla 7.638'e gerilemiştir. İlimizde 2013 yılında yılın üçüncü çeyreğinden itibaren konut satışlarındaki azalışta ipotekli satışlar etkili olmuştur. İpotekli satışlardaki gelişmeler, İlimiz konut kredisi hacmi artış hızında yılın üçüncü çeyreğinden itibaren gözlenen yavaşlama eğilimi ile paralellik göstermektedir.
İpotekli ve Diğer Satışlara göre Konut SatışlarıKaynak: TÜİK
İpotekli Satışlar¹
Diğer Satışlar²
Toplam
Türkiye Mersin
1-İpotekli satış, borçlanarak satın alınan konutun kredi teminatını oluşturmak için, yine aynı konutun teminat olarak gösterilmesidir.2-Diğer konut satışları ipotekli konut satışı dışında kalan satış türlerini kapsamaktadır.
2012
270.136
431.485
701.621
2013
456.224
688.765
1.144.989
2012
6.780
11.667
18.447
2013
12.847
19.382
32.229
ALTYAPI SİSTEMLERİEkonomik Rapor 2013
192 Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
mersin ticaret ve sanayi odasıhakkında genel bilgilerÜyelerimizin Hukuki Statülerine Göre DağılımıKaynak: Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
Kuruluş Nevi
Hakiki Şahıs Firmaları
Kollektif Şirketler
Komandit Şirketler
Limited Şirketler
Anonim Şirketler
Yabancı Sermayeli Şirketler
Kooperatier
Vakıf ve Dernek İşletmeleri, KİT’ler
Toplam
2012
6.597
97
9
12.838
1.524
729
754
12
22.415
2013
3.387
18
4
10.156
1.203
723
203
24
15.718
2013 yılında yeni kayıt yaptıran rma sayısı, 2012 yılına göre %11,7 oranında artarak 1.716 olarak gerçekleşmiştir. Söz konusu dönemde kayıt sildiren rma sayısı ise geçen yıla göre %393 artış göstererek 8.397 olarak gerçekleşmiştir. 2013 yılında kayıt sildiren üye sayısında önemli miktarda artışın sebebi; 5174 sayılı TOBB ile Odalar ve Borsalar Kanunun 10.maddesi ile Oda Muamelat Yönetmeliğinin 14. Maddesi kapsamında, Oda Meclisinin aldığı kararla aidat borcunu ödemeyen ve adreste bulunamayan üyelerin Oda Sicil Kayıtlarından silinmesidir. Söz konusu gelişmelere paralel olarak 2012 yılında Mersin Ticaret ve Sanayi Odası’na kayıtlı üye sayısı 22.415 iken, 2013 yılı sonunda 15.718’e gerilemiştir. İlimiz 2013 yılında TOBB istatistiklerine ticaret sicil kayıtları kapsamında 2013 yılında Türkiye genelinde yeni açılan rma sayısına göre %1,6’lık payla 10. sırada, kapanan rma sayısına göre %0,8’lik payla 12. sırada yer almaktadır.
Yeni Kayıt Yaptıran Firmaların Hukuki Statülerine Göre DağılımıKaynak: Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
1.250
1.000
750
500
250
0LimitedŞirketler
1.500
1.750
2.000
2012 856
2013 1.102
AnonimŞirketler
KollektifŞirketler
KooperatierVakıf, Dernek
İşletmeleriGerçek Kişi
TacirleriDiğer Toplam
122
148
0
1
10
20
4
4
544
440
0
1
1.536
1.716
Ekonomik Rapor 2013
195Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI HAKKINDA GENEL BİLGİLER
Kayıt Sildiren Firmaların Hukuki Statülerine Göre DağılımıKaynak: Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
2.500
2.000
1.500
1.000
500
0LimitedŞirketler
3.000
3.500
4.000
2012 1.344
2013* 3.740
AnonimŞirketler
KollektifŞirketler
KomanditŞirketler
KooperatierVakıf, Dernek
İşletmeleriGerçek Kişi
Tacirleri
195
358
0
80
0
5
9
574
1
0
154
3.640*2013 yılında kayıt sildiren rmalardaki artışın sebebi, 5174 sayılı TOBB ile Odalar ve Borsalar Kanunun 10.maddesi ile Oda Muamelat Yönetmeliğinin 14. Maddesi kapsamında, Oda Meclisinin aldığı kararla aidat borcunu ödemeyen ve adreste bulunamayan üyelerin Oda Sicil Kayıtlarından silinmesidir.
Yıllar İtibariyle Açılan Kapanan FirmalarKaynak: Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
5.000
4.000
3.000
2.000
1.000
02009 20112010 2012 2013
6.000
7.000
8.000
9.000 %450
%400
%350
%300
%250
%200
%150
%100
%50
%0
%-50
%393
Yeni Kayıt Yaptıran Kayıt Sildiren
Yeni Kayıt Değişim (%) Kayıt Sildiren Değişim (%)
Yıllar İtibariyle Üye SayısıKaynak: Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
15.000
10.000
5.000
02009 20112010 2012 2013
20.000
25.000 %10
%5
%0
%-5
%-10
%-15
%-20
%-25
%-30
%-35
15.718
19.888
20.68421.557 22.415
-%29,9
%4,0%4,2%4,0%3,1
Kayıtlı Üye Sayısı
Değişim (%)
Ekonomik Rapor 2013
196 Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI
Ekonomik Faaliyet Kolu (NACE Rev.2)
Tarım
Sanayi
Madencilik ve Taş Ocakçılığı
İmalat
Gıda ürünlerinin imalatı
İçeceklerin imalatı
Tütün ürünleri imalatı
Tekstil ürünlerinin imalatı
Giyim eşyalarının imalatı
Deri ve ilgili ürünlerin imalatı
Ağaç, ağaç ve mantar ürünleri imalatı (mobilya hariç); saz, saman vb. malz. örülerek yapılan eşyaların imalatı
Kağıt ve kağıt ürünlerinin imalatı
Kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması
Kok kömürü ve rane edilmiş petrol ürünleri imalatı
Kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı
Temel eczacılık ürünlerinin ve eczacılığa ilişkin malzemelerin imalatı
Kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı
Diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı
Ana metal sanayii
Fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve teçhizat hariç)
Bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatı
Elektrikli teçhizat imalatı
Başka yerde sınıandırılmamış makine ve ekipman imalatı
Motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve yarı treyler (yarı römork) imalatı
Diğer ulaşım araçlarının imalatı
Mobilya imalatı
Diğer imalatlar
Makine ve ekipmanların kurulumu ve onarımı
Elektrik, Gaz, Buhar, Su ve Kanalizasyon
İnşaat
Hizmetler
Toptan ve Perakende Ticaret; Motorlu Kara Taşıtlarının ve Motosikletlerin Onarımı
Ulaştırma ve Depolama
Konaklama ve Yiyecek Hizmeti Faaliyetleri
Bilgi ve İletişim
Finans ve Sigorta Faaliyetleri
Gayrimenkul Faaliyetleri
Mesleki, Bilimsel ve Teknik Faaliyetler
İdari ve Destek Hizmet Faaliyetleri
Kamu Yönetimi ve Savunma; Zorunlu Sosyal Güvenlik
Eğitim
İnsan Sağlığı ve Sosyal Hizmet Faaliyetleri
Kültür, Sanat, Eğlence, Dinlence ve Spor
Diğer Hizmet Faaliyetleri
Faal Üye Sayısı
Diğer*
Toplam Üye Sayısı
Faal Üye Sayısı
134
1.386
83
1.239
194
8
4
29
106
3
47
22
34
13
59
5
90
95
42
109
13
22
98
18
7
87
67
67
64
1.527
9.381
5.312
1.761
370
123
458
153
471
279
10
170
141
52
81
12.428
3.290
15.718
MTSO'ya Kayıtlı Faal Üyelerin Ekonomik Faaliyet Kollarına Göre DağılımıKaynak: Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
*Durumu geçiciterkin ve üyeliği askıda olan üyeler.
Ekonomik Rapor 2013
197Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
MERSİN TİCARET ve SANAYİ ODASI HAKKINDA GENEL BİLGİLER
ilimizdeki mesleki kuruluşlar
İlimizdeki Mesleki KuruluşlarKaynak: Aşağıda Yer Alan Kuruluşlar
Kuruluşların Unvanı 2012 2013
Ticaret ve Sanayi Odaları
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
Anamur Ticaret ve Sanayi Odası
Erdemli Ticaret ve Sanayi Odası
Mut Ticaret ve Sanayi Odası
Silifke Ticaret ve Sanayi Odası
Tarsus Ticaret ve Sanayi Odası
Mersin Deniz Ticaret Odası
Akdeniz İhracatçı Birlikleri
Akdeniz Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçılar Birliği
Akdeniz Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçıları Birliği
Akdeniz Yaş Sebze-Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği
Akdeniz Ağaç Mamulleri ve Orman Ürünleri İhracatçıları Birliği
Akdeniz Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği
Akdeniz Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği
Akdeniz Demir ve Demir Dışı İhracatçıları Birliği
Akdeniz Kimyevi Maddeler ve Mamulleri İhracatçıları Birliği
Ticaret Borsaları
Mersin Ticaret Borsası
Tarsus Ticaret Borsası
Ziraat Odaları
Mersin Ziraat Odası
Anamur Ziraat Odası
Erdemli Ziraat Odası
Silifke Ziraat Odası
Tarsus Ziraat Odası
Aydıncık Ziraat Odası
Mut Ziraat Odası
Çamlıyayla Ziraat Odası
Gülnar Ziraat Odası
Mersin Barosu
Mersin Serbest Muhasebeciler ve Mali Müşavirler Odası
Mimarlar Odası Mersin Şubesi
İnşaat Mühendisleri Odası Mersin Şubesi
Makine Mühendisleri Odası Mersin Şubesi
Elektrik Mühendisleri Odası Mersin Şubesi
Çevre Mühendisleri Odası Mersin Şubesi
Ziraat Mühendisleri Odası Mersin Şubesi
31.049
22.415
1.195
1.618
556
1.654
3.231
380
5.192
598
169
954
704
371
259
1.292
845
1.502
1.248
254
127.930
22.026
10.321
17.822
14.892
31.302
3.135
17.353
2.094
8.985
1.381
1.547
538
1.292
1.604
771
240
1.608
26.649
15.718
1.235
1.675
653
2.600
2.359
409
4.997
544
189
904
697
340
274
1.285
764
1.349
1.092
257
129.367
22.370
10.670
17.271
15.206
31.844
3.182
17.546
2.065
9.213
1.472
1.573
557
1.290
1.854
810
274
1.590
Üye Sayısı
198 Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
SİVİL TOPLUM KURULUŞLARIEkonomik Rapor 2013
Üye Sayısı
Gıda Mühendisleri Odası Mersin Şubesi
Mersin Tabip Odası
Mersin Diş Hekimleri Odası
Mersin Veteriner Hekimler Odası
25. Bölge Mersin Eczacı Odası
Mersin Esnaf ve Sanatkarları Odaları Birliği
Mersin Bakkallar ve Bayiler Odası
Mersin Berberler ve Kuaförler Odası
Mersin Büfeciler Esnaf Odası
Mersin Camcılar Esnaf Odası
Mersin Çiçekçiler Esnaf ve Sanatkarlar Odası
Mersin Tüm Emlakçılar Meslek Odası
Mersin Elektrik, Bobinaj ve Benzerleri Teknisyenleri Odası
Mersin Elektronikçiler Esnaf ve Sanatkarlar Odası
Mersin Fırıncılar Un ve Undan Mamul Ürünler İmalat ve Satıcıları Odası
Mersin Fotoğraf Sanatkarları Odası
Mersin Giyim Eşyası İmalat ve Satıcıları Esnaf ve Sanatkarlar Odası
Mersin Hamallar Esnaf Odası
Mersin Hurdacılar Esnaf Odası
Mersin Kahveciler Esnaf Odası
Mersin Kasaplar Esnaf Odası
Mersin Kırtasiyeciler Odası
Mersin Kundura Deri Mamulleri ve Hediyelik Eşya İmalat Tamir ve Satıcıları Esnaf ve Sanatkarlar Odası
Mersin Kuyumcular Esnaf ve Sanatkarlar Odası
Mersin Kebapçılar Lokantacılar Kafeteryacılar Pastacılar Esnaf ve Sanatkarlar Odası
Mersin Madeni Sanatkarlar Esnaf Odası
Mersin Manavlar ve Seyyar Satıcılar Esnaf Odası
Mersin Marangozlar ve Mobilyacılar Esnaf Odası
Mersin Matbaacılar Esnaf ve Sanatkarlar Odası
Mersin Milli Piyango Bayileri Esnaf Odası
Mersin Minibüsçüler Esnaf Odası
Mersin Oto Sanatkarları Esnaf Odası
Mersin Sıhhi Tesisatçılar Güneş Enerjisi İmalatçıları ve Tenekeciler Esnaf ve Sanatkarlar Odası
Mersin Süt ve Sütten Mamul Ürünler İmalat ve Satıcıları Esnaf Odası
Mersin Servis Aracı İşletmecileri Esnaf Odası
Mersin Kamyoncular, Kamyonetçiler, Otobüsçüler, Otomobilciler ve Şoförler Esnaf Odası
Mersin Terziler Esnaf ve Sanatkarlar Odası
Mersin Tüpçüler Esnaf Odası
367
1.641
412
350
629
61.245
2.689
1.773
629
443
175
851
472
1.502
572
172
1.423
232
276
1.566
444
338
557
302
2.292
1.523
445
1.133
216
374
832
980
350
108
602
3.351
583
202
388
1.663
410
300
647
44.237
1.887
1.621
544
323
115
579
436
1.246
408
131
971
217
217
993
299
212
348
181
1.399
970
392
651
168
318
741
700
236
97
502
2.280
421
148
Kuruluşların Unvanı 2012 2013
Mersin Pazarcılar Esnaf Odası 813 646
199Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
İLİMİZDEKİ MESLEKİ KURULUŞLAR
Tarsus Bakkallar Esnaf Odası
Tarsus Berberler ve Kuaförler Esnaf ve Sanatkarlar Odası
Tarsus Briketçiler, Karocular, Büzcüler, Mozaikçiler ve Büz Borucuları Esnaf ve Sanatkarlar Odası
Tarsus Elektrik Teknisyenleri Esnaf ve Sanatkarlar Odası
Tarsus Fırıncılar Esnaf ve Sanatkarlar Odası
Tarsus Fotoğrafçılar Esnaf ve Sanatkarlar Odası
2.171
506
247
504
217
327
1.608
463
126
359
164
244
Tarsus Kahveciler ve Eğlence Yerleri Esnaf Odası 929 633
Ekonomik Rapor 2013
Tarsus Kebapçılar Lokantacılar Esnaf Odası
Tarsus Kunduracılar Esnaf ve Sanatkarlar Odası
Tarsus Kuyumcular Esnaf ve Sanatkarlar Odası
Tarsus Madeni Sanatkarlar Odası
Tarsus Mobilyacılar ve Marangozlar Esnaf Odası
Tarsus Seyyar ve Sabit Tuhayeciler ve Zücaciyeciler Esnaf Odası
Tarsus Şoförler ve Otomobilciler Odası
Tarsus Tenekeciler ve İnşaat Malzemeleri İmalat ve Satıcıları Esnaf Odası
Tarsus Terziler Esnaf ve Sanatkarlar Odası
Tarsus Servis Aracı İşletmeciler Esnaf Odası
Anamur Esnaf ve Sanatkarlar Odası
Anamur Terziler Esnaf ve Sanatkarlar Odası
Anamur Şoförler ve Nakliyeciler Odası
Aydıncık Esnaf ve Sanatkarlar Odası
Aydıncık Şoförler ve Nakliyeciler Odası
Bozyazı Esnaf ve Sanatkarlar Odası
Bozyazı Şoförler ve Nakliyeciler Odası
Erdemli Esnaf ve Sanatkarlar Odası
Erdemli Şoförler ve Otomobilciler Odası
Erdemli Oto Sanatkarları ve Madeni Eşya Esnaf ve Sanatkarlar Odası
Gülnar Esnaf ve Sanatkarlar Odası
Gülnar Şoförler ve Nakliyeciler Esnaf Odası
Mut Esnaf ve Sanatkarlar Odası
Mut Şoförler ve Otomobilciler Esnaf Odası
Mezitli Esnaf ve Sanatkarlar Odası
Silifke Bakkal, Bayi ve Gıda Maddeleri Satıcıları Esnaf Odası
Silifke Esnaf ve Sanatkarlar Odası
Silifke Şoförler ve Otomobilciler Esnaf Odası
Silifke Minibüsçüler Odası
Tömük Esnaf ve Sanatkarlar Odası
Çamlıyayla Esnaf ve Sanatkarlar Odası
598
178
140
1.069
451
1.058
2.501
256
220
434
2.111
126
454
373
118
751
207
3.482
1.064
617
615
242
1.293
465
2.077
696
3.321
770
353
1.513
349
448
120
113
820
326
681
1.416
255
175
297
1.561
87
296
233
104
636
178
2.366
844
515
509
116
1.107
372
1.441
489
2.441
445
323
1.129
257
Kuruluşların Unvanı 2012 2013
Üye Sayısı
Kuruluşların Unvanı
SİVİL TOPLUM KURULUŞLARIEkonomik Rapor 2013
200 Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
Tarsus Kasaplar Esnaf ve Sanatkarlar Odası 222 143
Mersin’de Faaliyet Gösteren SendikalarKaynak: T.C. Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Mersin Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü
Öz-Orman-İş
Petrol-İş
Öz Gıda-İş
Teksif
Selülöz-İş
Kristal-Çitser
Kristal-İş
B.Metal-İş
T.Yol-İş
Koop-İş
Ağaç-İş
Tümtis
Liman-İş
T.Sağlık-İş
Oleyis
T.Harb-İş
Belediye-İş
Belediye-İş
Genel-İş
Genel-İş
Genel-İş
Hizmet-İş
Hizmet-İş
Hizmet-İş
Puis
Sosyal-İş
Tez Koop-İş
Tes-İş
Tek Gıda-İş
T.Maden-İş
Türk-Metal-İş
Tarım-İş
Basisen
Demiryol-İş
Genel Maden-İş
Toplam
Tarım Orman
Petro Kimya
Gıda
Dokuma
Kağıt
Çim.Cam
Çim.Cam
Metal Çelik
Yapı-İnşaat
Koop.Büro
Ağaç ve Kağıt
Kara Taşıma
Liman Tah.
Sağlık
Otel Eğlence
Harb. San.
Gen.Hizmetler
Gen.Hizmetler
Gen.Hizmetler
Gen.Hizmetler
Gen.Hizmetler
Gen.Hizmetler
Gen.Hizmetler
Gen.Hizmetler
İşveren Send.
Koop. Büro
Koop. Büro
Enerji
Gıda
Madencilik
Metal
Tarım ve Orman
Banka ve Finans
Taşımacılık
Madencilik
1
2
1
-
1
-
3
1
-
2
2
5
1
2
4
-
11
-
-
12
-
1
14
-
-
2
5
5
-
1
2
1
1
1
1
82
-
62
-
-
20
-
783
536
-
-
95
44
1.350
21
-
-
1.554
-
-
1.102
-
641
256
-
-
56
61
150
-
-
-
-
-
-
-
6.731
-
1
-
-
1
-
-
1
-
-
-
2
1
-
4
-
8
-
-
6
-
1
14
-
-
1
1
3
-
-
-
-
-
-
-
44
Tarım Orman
Petro Kimya
Gıda
Dokuma
Kağıt
Çim.Cam
Çim.Cam
Metal Çelik
Yapı-İnşaat
Koop.Büro
Ağaç ve Kağıt
Kara Taşıma
Liman Tah.
Sağlık
Otel Eğlence
Harb. San.
Gen.Hizmetler
Gen.Hizmetler
Gen.Hizmetler
Gen.Hizmetler
Gen.Hizmetler
Gen.Hizmetler
Gen.Hizmetler
Gen.Hizmetler
İşveren Send.
Koop. Büro
Koop. Büro
Enerji
Gıda
Madencilik
Metal
Tarım ve Orman
Banka ve Finans
Taşımacılık
Madencilik
T.İ.S.Sayısı
İşçiSayısı
İşyeriSayısı
KuruluBulunduğu Yer
FaaliyetSahasıÜnvanı
İLİMİZDEKİ MESLEKİ KURULUŞLAREkonomik Rapor 2013
201Mersin Ticaret ve Sanayi Odası