-
KYYMYC
Namba 1846 Wan Wik, Desemba 24 , 2009 - Janueri 6, 2010 K1 tasol
long olgeta hap
MMeerrii KKrriissmmaass nnaa HHeeppii NNiiuu YYiiaa
OOllggeettaa!!
Amamasimkrismas wantaimgutpela sindaun!
...Wantaimfemili tu, long
haus o ples!
Em nau!
Maski Spakna paol raun!
Jada ‘09!
Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret!
-
KYYMYC
Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret!Namba 1846 Wan Wik, Desemba
24, 2009 - Jenuari 6, 2010 K1 tasol long olgeta hap
Julian Moti ripot maskamap: ManekRIPOT bilong Australialoya na
bipo AtoniJenerel bilong SolomonAilan Julian Moti i maskamap ples
klia.Palamen Spika Jeffery
Nape aninit long Seksen 23(1) (d) bilong Oganik Lolong Ombudsmen
Komiseni mas tokaut long dispelaripot long Palamen namellong 8-pela
de bilong ki-bung bilong en.Na Ombudsmen
Komisen aninit long Seksen23 bilong Oganik Lo longOmbudsmen
Komisen i bi-hainim dispela lo na ikamapim ripot na givimlong Spika
long em i tokautlong Palamen taim Pala-men i holim kibung.Dispela i
toktok bilong Sif
Ombudsmen ChronoxManek taim em i tokautlong tripela ripot
emKomisen i givim long Spikalong dispela wik.Narapela tupela
ripot
Komisen i givim em wokpainim i go insait longmakim bilong
HamishSharp long Nesenel Mari-
taim Sefti Autoriti Bod(NMSAB) na long polis imasim ol meri long
3 MailGes Haus i go long BorokoPolis Stesin.Spika Nape i stap
long
Krismas holide na i no staplong opis long kisim naolsem Deputi
Klak bilongPalamen Simon Ila i kisimlong nem bilong Spika.Palamen
bai bung gen
long Mas 2, 2010 na statlong dispela taim i go longnarapela
8-pela de bilongkibung Spika i mas tokautlong dispela ripot.
Komisen i tok em i noinap long tokaut long olgetasamting i stap
long ripottasol i putim long han bilongSpika long tokaut long
Pala-men.Manek i tok lo i tok wok
em Komisen i mekim pinisna nau em wok bilongSpika long tokaut
long Pala-men.Long ripot bilong Julian
Moti askim i go olsem longlas wik Australia kot i painimMoti i
nogat asua na i friman nau, olsem wanemKomisen i go het longaskim
Palamen long tokautlong dispela tok?Long bekim Manek i tok
lo bilong Australia em lo bi-long Australia."Wanem samting i
kamap
long PNG i stap aninit longlo bilong PNG na olsem bi-hainim lo
Komisen i maskamapim ripot long dispelatok.""Lo bilong Australia
i
kamap long ol samting istap long Australia," Maneki tok.Arere
long dispela wok
painim bilong KomisenDifens Minista Martin Ainilong dispela taim
long Mas2007 i kamapim Difens Bodov Inkwaiari long Komisen ipainim
husat i givim odalong Papua Niugini DifensFos (PNGDF) i kisim Moti
igo long Solomon Ailan.Difens COI i pinisim ripot
long Me 2007 na i givimripot long Praim Minista SeMichael Somare
long em ibihainim ol askim i stap in-sait long ripot long
givimoda.Inap long dispela taim i
nogat wanpela samting ikamap bihainim kamap bi-long dispela
ripot.Na Moti i praivet man na
bilong wanem em i mas golong balus bilong ami?Moti husat i Fiji
India lo
man tasol i sitisen bilongAustralia em SolomonAilani makim olsem
Atoni Jen-erol bilong en tasol Aus-tralia polis i tok Moti i
gatasua.Polis i tok Moti i mekim
pasin nogut long wanpela13-yia meri long Vanuatu
long sampela 11-pela yia igo pinis taim em i stap
longVanuatu.Long dispela as em i gat
asua na i mas kamap bipolong Australia polis nabekim ol
sas.Tasol Moti i ronawe na
kam long PNG bipo longem i go long SolomonAilan.Em i kam long
PNG long
taim Australia i givim odalong PNG polis long ol iholim pasim
em.Toktok bilong salim em i
go long Australia i stap bipolong PNG Kot taim sampelaopisa
bilong ami i kisimbalus bilong ami longTunde moning bilong Ok-toba
10, 2006 na kisim em igo long Solomon Ailan.
Long dispela as asua ikamap:�MOTI ronawe long PNGKot;
�MOTI i no ami opisa;�MOTI i yusim balus bi-long ami na
ronawe;
�HUSAT i givim oda longami i kisim Moti i go?
Paul Zuvani i raitim
KIRAPIM BEK: Sif Ombuds-men, Chronox Manek.
-
Pes 2 WANTOK Desemba 24, 2009 - Janueri 6, 2010
KOMENTRI/NIUS
KomentriYUMI ol Papua Niugini, yumi ol lain i gatstrongpela
tingting. Sapos yumi save longrot bilong sotkat long mekim sindaun
bi-long yumi i orait, bai yumi bungim tingtingtasol namekim.Sampela
taim, dispela em i gutpela samting,
na sampela taim em i no gutpela tumas.Nau yumi lukim pinis
bilong yia 2009. Wan-
pela yia we i bin gat planti salens long tingtingbilong yumi PNG
long kain kain samting.Long kirap bilong dispela yia, bikpela
tingting
long kantri, i bin sut longol lainEsia husat i stapna wok namel
long yumi long bisnis, na ol ara-pela wok.Nesenel Gavman yet i bin
kirapim wokbung
wantaim kantri Saina. Nambawanbikpela pro-jek tru we PNG i bin
mekimwantaim Saina emi Ramu Nikel na Kobal projek long
Madangprovins.Dispela projek em nau i luk olsem em bai go
het nau.Tingting bilong wok bilong ol Saina, yumi bin
lukim na tok olsem em i no stret.Tasol long ol Saina yet, pasin
bilongwok, em
ol i savepinis, naol i bihainimnamekim igoyet.Wanpela bikpela
tok luksave long Saina, em'saposmi lukim, bai mi bilip'.Dispela tok
luksave, em Gavana bilong Ne-
senel Kapitel Distrik Powes Parkop i save. Em iwok go het na
sanapim kain kain nupela samtinglong siti PotMosbi, we i wok long
senisim tingtingbilong ol manmeri.Sapos ol arapela gavana bilong ol
provins bi-
longyumi i lukluknabihainimwokPowes imekim,ating bai kantri i
kirap na wokabaut i go het liklik.Long 2010, planti i tok em i yia
bilong LNG.Bikpela mani plen bilong kantri, em ol i bungim
bihainim ol winmani bai kam long dispela bikpelaLNG risos
projek.Long dispela las Wantok isiu bilong 2009,
mipela i lukluk i go bek long ol bikpela samting ikamap long
kantri, na tu, mipela i lukluk i go hetlong wanem samting 2010 bai
givim yumi.WantokNiuspepabaikambekgen longJanueri
7, 2010 wantaim sampelamoa tok glasim long olsamting mipela i
bungim long dispela yia, na tu,traim skelim ol salens mipela bai
kisim wantaim2010.Long makim olgeta wokmanmeri bilong Word
PublishingKampaninaWantokNiuspepa longol-getahap
longkantri,mipela iwisimyuna famili bi-long yu Hepi Krismas!
'Sapos mi lukim, bai mi bilip'2010 em taimbilong senisimbilip na
tingting
Telikom senisim wok pasin na tingtingTELIKOM PNG, kampani i
bosim olgeta fiks lainteleponsevis long kantri bai bihainimnupela
tingt-ing long apimmakbilong sevis ol i givim longpab-lik.Dispela
senis bai kamap bihainim 2010 Bisnis Yia
HetTok, em 'Back to basics andGrowing the business'(Bek to
Bisnis na Groim bisnis).Sif Ekseketiv Opisa bilong Telikom, Peter
Loko i lon-
sim dispela nupela wok tingting bilong 2010
tude.Dispelaprogrembilongsenisimwoktingtingnapasin
bilong ol wokmanmeri long Telikom PNG, i kamap bi-hain long
sinia menesmen bilong kampani i bin lukluklong ol bikpela salens i
kamap long 2009, na i bin gat
Ol Ramu Nikelmain masin i redilong mekim wok
Michael Novingu i raitim
OLmasin bilong karimaut wok long stretim nabrukim nikel i redi
na wetim tasol opim bilongwokmaining long 2010.Bosmeri bilong Ramu
Nico (MCC) Ltd, Luo
Shu, i tokaut longwanpelaKrismasbungkaikailongMadangRisot
laswikolsemkampani i luk-luk long salim nambawan lot nikel i go aut
longmunmas 2010.Madang Luo i tok gavman na kampani i bin
wokbungwantaimna i lukimol woklain i wokim135 kilomita paiplain
long Kurumbukari i golong Basumuk.Long wankain taim, Siaman bilong
ol papa-
graun, David Tigavu, i tok main bai op long2010, tasol i
gatplanti hevi bilongolpapagraun,i no stret yet.Em i tok bai mobeta
sapos i gat glasim long
ol tok orait o MOA long givim wok bisnis i golongol papagraun
imas kamap long2010pas-taim longmain i
PNG ken kamapnamba wan blak nesenPaul Zuvani i raitim
PAPUA Niugini i kamapnamba wan blek nesinsapos em i bihainim ol
gut-pela Kristen pasin na veliuna strongim stap bilong yu-mi.Bai
wan wan manmeri i
painimgutpelaol samting in-sait long ol yet, komyuniti oli stap
longem, famili bilongolna kantri bilong ol.Dispela em toktok
bilong
Gavana Jenerel Se PauliasMatane longKrismas naNiuYia toktok
bilong en."Taim yumi gat ol gutpela
pasin em bai gutpela tu longlukautim ol risoses PapaGod i givim
yumi.""Long dispela taim insait
long olgeta hap bilong wol ihevi bilong klaimet senis.""Ol wol
lida i bung nau
(Copenhagen, Denmark)long painim ol rot long dau-nim ol smok
nogut.""Ol I kamapim tu ol rot bi-
long helpim ol divelopingkantri olsem PNG long dis-pela taim
nogut.""Level bilong solwara i so-
lap i go antap, bikpela sol-wara, strongpela win naguria insait
long kantri na ri-jon i wok long bagarapimplesnaol samting i stap
longem.""Nau yet yumi wok long
pilim ol hevi bilong klaimet
senis.""Yumi i no inap long
senisim ol dispela samting,tasol yumi wan wan i kengivim luksave
long lukautimbus, wara na graun bilongyumi," Se Paulias i tok.Em i
tok ol flaua na diwai
long bus na ol risoses bilongkantri i mekim PNG olsemples tru
bilong planti kainkain samting i stap long em.Long dispela as em
i
askim ol manmeri longwanem samting tru ol baimekim long dispela
Kris-mas.Em i tok taim kantri i tok
gut-bai long 2009 na muv igo insait long 2010, ol man-meri i mas
glasim pasin bi-long na askim long wanemgutpela samting ol i
mekimlong ol yet, family, komyunitina kantri wantaimbai ol i
kenkisimwantaim igo longnara-pela yia.Sapos nogat dispela em i
taim bilong senisim tingtingna mekim gutpela pasin."Taim yumi
bung wantaim
long dispela spesel taim, milaik kisim dispela taim longaskim
olgeta papamamalong givim taim long stapwantaim pikinini bilong
ol.""Ol papamama i mas stap
wantaim ol yangpela bilongyumi na givim gutpela skultoktok long
ol."Tokim ol long putim gut-
pela gol o mak long bihaintaim bilong ol na bihainimgutpela
laip.""Givimgutpela toktok long
ol tu long was na bringim ol igo longkamapgutpelaman-meri bilong
wok long kantribilong yumi," Se Paulias itok.Em i tok mipela i kam
gen
long pinis bilong narapelayia na long dispela taimmipela olsem
wanpela Kris-ten kantri i kam bung wan-taim long tingim na
ama-masim de mama i karimBikpela Lod Jisas bilongmipela."Dispela
taim bilong yia i
givim yumi taim long luklukbek long wanem ol gutpelasamting yumi
mekim nawanem ol hevi, na dispela iken was long mipela longkamapim
bel-isi na bringimgutpela taim long nesin bi-long yumi," Se Paulias
i tok.Em i tok longGavman i tok
orait long kamap bilong tu-pela likuifaid neturel ges(LNG)
projek na long em ikamapim Visen 2010-2050plen bai bringim PNG i
golong gutpela na longpela rottasol i gat ol hevi i
stap.Dispelaolheviol famili i no
stap gut, planti sosel disoda,HIV/AIDS na klaimet senisna
olsemkantri i mas stretimdispela ol hevi tu taim em iwokabaut.
luksave olsem tingting bilong ol wokmanmeribilong kampani i mas
senis bai wok kastomasevis i ken strongmoa long yia i kam.Aninit
long lukaut na stia bilongwanpelaSe-
nisMenesmenTim,emol lainsiniamenesabi-long kampani, Telikom i
kamapim dispela lon-sim progrem we bai kamap tude, na lukim
olwokmanmeri long olgeta bisnis opis i tokpromis long senisim wok
tingting na pasin bi-long ol.Sapos dispela wok progrem bilong
senisim
tingting bilong ol Telikom wokmanmeri longkantri, embai
lukimmobetawok sevisTelikomi givim long ol kastoma bilong em long
nupelayia na i go.
-
Desemba 24, 2009 - Janueri 6, 2009 WANTOK Pes 3NIUS
Ekonomi bai strongPaul Zuvani i raitim
Ol samting we bai kamap long2010:� GAVMAN pasim K7.5 bilion
Mani
Plen bilong 2010� GAVMAN givim K499.9 million
long groim ikonomi� TUPELA LNG bilion Kina projek
bai stat� RAMU Nikel na Hidden Veli Gol
Main stat salimminarol� BILDING na konstraksen wok
kamap planti� PLANTI manmeri kisim wok� KOMYUNIKESEN resis
namel
long bemobail na Dijisel kamapstrong
� NADP kisim K109 milion longBaset
� PISERIS na forestri sekta baigivim sapot tu long ikonomi
� 2010GDPbai stap long8.5pesen� INFLESEN bai stap long 9.5
pe-
sen� PRAIS bilong ol sevis na ol samt-
ing long stua bai go antap na� MANMERI bai painim hat long
baim ol sevis na guds
GAVMANi laiksenisimnastrongimrurel ikonomi long 2010.Na em i
statim dispela taim em i
givim narapela K3 milion antap longK14 milion long Distrik
Sevises Im-pruvmen Progrem (DSIP0 bilong en.Em i tokaut long
dispela plen taim
em i tokaut long 2010 K7.5 BilionBaset.Long dispela Baset K4.1
Bilion i go
longRikarenBasetnaK3.4Bilion i golong Divelopmen Baset.Tasol
salens bilong gavman em
sapos em bai bihainim plen nakamapim gutpela sindaun long
olrurel ples.Ol manmeri i wet yet long lukim
kaikai bilongK14milionDistrik Sevis-es Impruvmen Progrem (DSIP)
manina nau wantaim K3 milion i bringimmani mak bilong wan wan 89
distrik igo long K17milion.Sampela ol memba i kamap wan-
taimplenna i yusimsampelamani bi-long ol pinis.Tasol sori tumas
long ol manmeri
husat ol Memba bilong ol i no kamapwantaimplen long helpim
sindaun bi-long ol wantaim dispela mani.We ol memba i yusim gut
mani, ol
bai lukim senis long distrik bilong ol.
Manmeri nogat bilip long 2010Baset
Damien Suamang bilong Yambil,Maprik, Is Sepik Provins i
tokimWan-tok Nius olsem em i no wanbel longhet tok bilong Gavman
long 2010Mani Plen.Em i tok Gavman i no ken tok em i
kamapim mani plen bilong strongimrurel ikonomi.Dispela tok i
kamap long ol yia i go
pinis na las yia kamap na nau iwankain.I nogat wanpela gutpela
mak i
kamap bihainim dispela ol tok naSuamanginomoabilipimdispela
tok."Dispela ol tok i no tru long wanem
maski Gavman i tok long givim manilongol rurel
plesnogatwanpelasenisi kamap.""Olgeta samting i stap
wankain.""Sindaun bilong ol manmeri i
bagarap yet.""Ol rot i bagarap, haus sik i nogat
marasin, nogat skul o i bagarap.""Sapos dispela i kain sindaun
orait
bilongwanemgavman i tokemigivimmani long sapotim rurel
ikonomi?"Mista Suamang i askim.
Rot gavman i kisimmani longkamapimMani Plen
Gavman i kisim planti mani long
sait bilong takis.Dispelamani i kamlongmainingna
petrolium sekta. Inap olsem K10 Bil-iongavman i kisim
long2009mainingna petrolium takis tasol Gavman iyusim tasol K5
Bilion long 2010ManiPlen.Gavman i kamapim dispela Mani
Plen wantaim tingting long kisimsapot long tupela maining projek
emlong Ramu Nikel long MadangProvins na Hidden Veli long
MorobeProvins we bai stat long 2010.Em i lukluk tu long kisim takis
mani
long kamap bilong tupela LNG (ges)projek.Long taim bilong tokaut
long 2010
Baset Minista bilong Fainens na Tre-sari Patrick Pruaitch i tok
as tingtingbilong dispelaBaset i bilong strongimna senisim laip
long rurel ples.I olsem Gavman i laik lukim man-
meri longrurelples ikisimgutpelasin-daun.Minista Pruaitch i tok
dispela tingt-
ing i skruim yet tingting bilong 2009Mani Plen.Mista Prutaitch i
tok dispela Mani
Plen i gutpela long wanem em iBalens Baset.Gavman i kamapim Mani
Plen bi-
hainimhamasmani em i gat longhanpaus bilong en na i no go moa
longdispela.Em igutpela tu longwanememino
inap kisim dinau mani long ausaitlong helpim em.
Pruaitch i tokGavman ibihainim Midium Tem Di-velopmen
Strateji(MTDS), Midium TemFiskol Strateji (MTFS) naMidium TemDebt
Strateji(MTDS) long kamapimmani plen.Na long we gavman i
kisimmani long kamapimdispelaManiPlenbikpelahap i kam long takis
gav-man i kisim long ol kam-pani na dispela i sanapolsem K5,735.3
milion.K400.5milion i kamau-
sait long takis, K285.2million i kam long ol gav-man bodi olsem
Benk bi-long Papua Niugini (K20million), Nesenel PiserisAtoriti
(K10 milion), In-dipenden Pablik BisnisKoporesen (K25 milion),Ok
Tedi (K220.2 milion)
na Petromin (K10milion).K1,293.9 milion em Gavman bai
kisim long ol dona ejensi olsem Au-sAID, JICA na ol arapela
ejensi.Gros Domestik Prodak (GDP) bai
gro longmakbilong9.5 pesennadis-pela gavman i hop bai kisim
sapotlong kamap bilong Likwuifaid NeturelGes (LNG)
projek.Na2010GDPi stap long8.5pesen
na i stap antap long populesen groem 3.3 pesen.Inflesen bai go
antap long 10.5 pe-
sen.
Deputi Oposisen Lida Bart Phile-mon bekim toktok bilong 2010
Mani Plen
Tasol long bekim Deputi OposisenLida na mausman bilong Fainens
naTresari Bart Philemon i tok dispela2010Mani Plen i bilong
giamanim napaulim ol manmeri tasol.Em i tok Gavman i kamapim
wan-
pela fasmani skim.Kamap bilong mani plen i driman
mani plenna i bihainim tingtingbilongkago kalt (cargo
cult).Gavman long Divelopmen Baset i
no tok klia we em bai kisimmani longkarim aut ol projek em i
makim.Long Rikaren Baset gavman bai
tromoi long hap we em bai i no inaplong kisim winmani.
"Mani Plen bilong Gavman long2010 i kamapim giaman hop long
olmanmeri.""Em i kamap bilong trikim ol pipel
bilongmipela tasol.""Tresara i no tokaut klia long
wanem rot em bai strongim rurelikonomi.""Dispela em ol toktok
bilong politik
tasol," Philemon i tok.Ol samting Gavman i mekim we
Oposisen i no laikim em:� YUSIM ol mani long Tras Akaun;� NOGAT
mak bilong wok bilong
Distrik Sevises Impruvmen Pro-grem (DSIP);
� NOGAT gutpela senis long sin-daun bilong ol manmeri;
� BAIM bilong K120 milion Falconbalus bilong gavman na
� NOGAT gutpela sapot bilongagrikalsa na piseris sekta.
PraimMinista luksave longInterOil
Projek InterOil we bai go pas longenbai givimbikpela sapot long
ikono-mi bilongGalpProvins na kantri wan-taim.""Mi amamas long
Kebinet i givim
orait long kamap bilong dispela pro-jek we InterOil na Petromin
baikamapim.""Tok orait bilong dispela projek i
wankain long tok orait Kebinet i givimlong PNG LNG projek," Se
Michael itok.Em i tok Kebinet i makim Petromin
long em i makim Gavman long wokinsait long dispela projek.Em i
tok long dispela projek Gav-
man bai gat 22.5 pesen.Gavman tingting long kamapim
namba tri LNG projek.Gavman i tinting long kamapim
namba tri LikwuifaidNeturelGes
pro-jek.NadispelaemTalismanLimitedbai
go pas long en.Dispela projek bai kamap long
Westen Provins.SeMichael isainimol tokoraitpepa
wantaimkampani longSidniAustralialong stat bilong Novemba na
projekyet bai kamap long sampela taim2018 0 2020.Se Michael i tok
wantaim dispela
projek em i bilip kantri bai lukimbikpela senis long laip bilong
en.
… tasol manmeri bai kisim taim
PAIA LAIT: InterOil Antelope-2 ges sait long Baimuru, Galp
Provins i lait.
-
KYYMYC
Pes 4 WANTOK Desemba 24, 2009 - Janueri, 2010 NIUS
WokbilongParkop,yiabilongNCD
Andrew Molen i raitim
GAVENA bilong NesenelKapitelDistrik,PowesParkopi soim siti
bilong em longplanti nupela na gutpelasamting we ol manmeri tu
iamamas long kisim.LongmunMedispela yia, em
i putim ol piksa bod bilong olmanmeri long sindaunwantaim
na lukimStet ovOrisin ragbi lig resis long nait.Olmanmeri
kambung long dispela na i nogat ripot bi-
long ol bikpela hevi kamap.Long Ogas, em i opim nupela ples
bilong sindaun na
lukimol pilai longEla nambis.Nau ol manmeri save pulap long hap
na lukim ol ara-
pela lain i goantap longstesnamekimol liklik pilai bilongol.Long
taim bilong Hiri Moale na independens, Mista
Parkopigivimmani longmekimdispelasoikamapbilongolgetamanmeri
longlukimnaamamaswantaimolasplesbilongMosbi.MistaParkop i
tokbikpela luksavemas i gobek longol
asplesbilongMosbibilongwanemol i givimgraunbilongol long gavman
longmekimdispela siti antap.Em i putim tu ol toksave long ol trefik
lait we i tokim ol
manmeri long noken spetim buai nabaut bilong wanemdispela i ken
kamapim kain kain sik.Sampela Sande avinun, Gavana Parkop yet i
save
kisimbaketwarawantaimmarasinnabrasna igowasimol dispela spet
buai long sait bilong rot.Em i laik soim ol manmeri olsem ol i mas
save long
lukautimplesbilongolna tuol imas luksave longolpasinol i mekimwe
i ken bagarapim o lukautim ples bilong ol.Long
taimbilongklinimolnambis,mistaParkop iputim
karamap long han na i go helpim ol manmeri tu longrausim ol
pipia long solwara na nambis long Mosbi.MistaParkop ino lustingting
tu longol femilinaolpikini-
ni, dispela yia em i mekim tu ol liklik pilai graun bilong
olmanginaolplesbilongolmanmerina famili longsindaunna kisimwin
tasol.Dispela ol liklik pilai graun i kamap olgeta hap long
siti
aninit long wanpela program bilong NCD we mistaParkop yet i go
pas long en.Wanpela bilong dispela ol ples we i gat ol dispela
pilai
graun em Unagi fil long Gordons we gavman i kirap nasalim
longwanpela ovasis kampani long sanapimbisnisbilong ol long
hap.Mista Parkop naNCDC i pait long kisim dispela graun
bek bilong ol manmeri long yusim olsem pilai graun naples
bilongmalolo tasol ol i
lus.Dispelakampanisalimtokolsemolmanmerikenama-
masimkrismas longdispela hapgraun tasol longnupelayia,NCDC imas
rausimolgeta samting longdispelahapgraun.Mista Parkop i putim tu ol
krismas lait long Unagi ovol
we ol manmeri save pulap olgeta nait long lukim.Dispela yia tu
em namba tu krismas bilong mista
Parkop longputimolkrismas lait
long5-mailnaemiopimwanpelanupelawara fauntenopleswemasin i
savesu-timwara i go antap na pudaun i go daun gen.Ol dispela nupela
samting i opim ai bilong ol manmeri
na kirapim tingting bilong ol moa yet long lukautim naamamas
long dispela ol samting.Mista Parkop i tokem i laik bai ol manmeri
mas lainim
long stap na raun gut long nait na noken pret.Ol
pasinbilongkamapimbikhet pasin longolmanmeri
long nait i mas pinis, olgeta i mas lainim long lukautim olyet
na raun gut wantaim long nait na san wantaim."Planti ol haus bilong
yumi gat ol traipela banis bilong
wanem yumi save stap wantaim tingting bilong pret."Mi
laikimdispela imaspinis,nayumimasstapnaraun
friwantaimgutpelatingtinginsait longsitibilongyumi,"emi bin tok
long wanpela bikpela bung wantaim pablik dis-pela yia.Mista Parkop
mekim na i soim tu planti samting we i
wok long senisim tingting na pasin bilong ol manmeri
isiisi.Dispela i gutpela yia bilong wok bilong mista Parkop
tasol long wankain taim em i gutpela yia bilong NCD.2010bai
narapela yiaweplanti ol samtingwewok i ki-
rap long ol dispela yia, i go strongmoa.Olmanmeri bai putimai tu
long lukimsapos lidabilong
ol bai kamapim sampelamoanupela samting.Tasol wanpela samting we
olgeta i ken lukim nau em
olsem, gavana i gat gutpela sapot long wok em i mekimna sapos
dispela sapot i stap olgeta taim bai Mosbikamap tru olsemwanpela
nambwan siti insait
longPasi-fik.NadispelaemwanpelaastingtingbilongMistaParkop.
YIA BILONG POWES:Yia 2009 long NCD i
kamap gut tru long han bi-long Gavana PowesParkop. Yia 2010
bai
olsem wanem long han bi-long em gen?
-
Desemba 24, 2009 - Janueri 6, 2010 WANTOK Pes 7WANTOK SISTEM
Vision2050embikpeladrimanbilongPNGPAPUA Niugini inapkamapim
biksiti bilong em,Pot Mosbi i kamap olsemSingapo, London o
sampelabikpela siti insait long wol sapostingting na pasin bilong
ol man-meri i ken senis gut long stopimoltrabel, bikhet pasin,
tromoi pipianabaut na lukautim gut ol samtingwe i save givim sevis
long ol man-meri.Dispela em toktok bilong Gavana
bilong Nesenel Kapitol Distrik (NCD)Powes Parkop long las wik
Sandetaim em opim Wota Fitsa o Fauntenwe wara i sut kam antap
wantaim olkala kala lait we ol manmeri ken kamlukim na kisim poto
long nait long 5Mail raunabaut.
DrimanGavana Parkop i tok dispela em
wanpela drimanbilong em long lukimMosbisiti i
kamapwanpelabikpelananaispela siti long Papau Niugini naPasifik
Ailan we ol kainkain bikpelasevis bilong ol loya, akaunten,
bisnis,ol bikpela pilai bilong spot i kenkamap, ol bikpela bikpela
stua bilongsalim ol samting ol manmeri i laikimmas stap long hia,
olgeta turis longwol mask am long Mosbi long pulimmoa bisnis i kam
na planti arapelasamting we PNG mas gat wankainolsem ol bikpela
kantri gat long Lon-don, Singapo, Dubae na arapelamoa.Bikos long
dispela driman em gat,
em laikim ol yangpela bilong yumitude mas gat kain driman olsem.
Olnoken sindaun nating na raun nating.Ol mas driman long ol gutpela
samt-ing long laip ol laik kamapim long bi-hain taim. Wantaim
dispela kain dri-man, tingting na pasin bilong ol man-meri save
senis gut na ol bai luklukfowet long stretim laip na sindaun
bi-long ol na lukluk fowet long mekimwok bilong kamap painim
dispela dri-man bilong ol.Dispela toktok bilong Gavana
Powes Parkop i kisim tingting bilongyumi kam bek long lukim ol
bikpelabikpela risos na ol samting PapuaNi-ugini i gat long han
bilong em nauweem ken yusim long kamapim kainbikpela senis na
bikpela samtingolsem.Sapos wanpela bikpela senis i laik
kamap long lukim kantri bilong yumi isenis gut tru we hevi
bilong lo na odabai daun olgeta, ol manmeri bai gatgutpela sevis
olsem haus sik, gatspes long skul, gat mani long poketlong baim ol
samting ol laikim, ranimol liklik projek o wok bisnis bilong olyet,
ol rot na bris kamap gut na olbikpela sevis i ron gut, i mas gat
statbilong em.Olsem ol Saina save tok. Long
wokabaut 1000 mail, yu mas statimdispela wokabaut nau. Em
olsemsapos yumi laik lukim gutpela senis ikamap longkantri
bilongyumi longbi-hain taim, orait yumi mas stat nau
Vision 2050Gavman bilong Somare bin
kamapimpinis wanpelawokabaut bi-long yumi bairon long en
olsemkantrii go inap long 2050. Dispela emPraimMinista yet Gren
Sief SirMichael Somare bin opim dispelaplen ol kolim Vision 2050
long munNovemba tasol.Dispela vision 2050 em olsem rot
bai kantri i ron long en long kamapwantaim ol kainkain senis
Gavman i
laik lukim kantri bai kamap long
en.DispelaplenodrimanbilongGavmani sut long kirapim ol wok
divelopmenlong sait bilong bisnis we bai pulimplantimoabisnis i kam
longovasisnatu kirapimmoa lokol bisnis insait longkantri. Dispela
plen inap longkamapim moa wok bilong plantiyangpela bilong yumi
long gat wok.Moa mani inap kamap we Gavmanken yusim long surim ol
wok na divel-
opmen bilong kantri go het. Stretim olskul, haus sik, ol rot na
bris na plantiarapela moa.Em i sut tu long kirapim yumen di-
velopmen bilong kantri. Em longkamapim moa save manmeri
longkantri weedukesenembikpela samt-ing long kamapim dispela
yumenrisoses bilong kantri.Em olsem ol driman bilong Gav-
man long kamapim insait long yia2050 na sapos yumi sanapim
maknaunawokabautbihainimdispelabaiyumi ken lukim ol dispela senis
ikamap long yia 2050.Tasol long Papua Niugini, yumi
save gat pasin bilong senisim ol plenna wok klostu klostu.
Nupela Gav-man save kamap na putim
nupelaplennadrimanbbilongem.Olsemnadispela Gavman mas tok klia long
olpipel bilong PNG sapos dispela Vi-sion 2050 bai nogatman i
senisim nabai em wok go inap long dispela dri-man i kamap tru long
yia 2050.
Ekonomik DivelopmenInsait long PapuaNiugini nau yumi
lukimplantibikpelabikpelawokmain-ing i kamap na em wanpela
strong-pela kantri long pulimmoamani kaminsait long strongim wok
bisnis na di-velopmen bilong kantri. Planti papa-graun
kisimplantimani longgraunna
planti mani long ol kontrak wok nakainkaineriawewokmaining
imekimwok long en.Emgutpelasainbilongdivelopmen
bilongkantri tasol bikpelasamtingemyumi mas save long yusim gut
ol dis-pelamaniwewokmaining i kamapimna givim long yumi. Putim mani
golong ol gutpelawok na bisniswemoamani bai kam yet maski
wokmainingi pas long bihain taim. Planti papa-graun i kisimmani na
raunspaknapi-lai poka masin na danis long ol naitklap long Mosbi na
Lae siti i stap.Amamas em wan de samting tasoltaim mani i sot long
poket em nara-pelahetpen tuya.Bai yumigobeknapairap pairap long ol
maining opis naFainens opis long raitim sek hariap
maski taim bilong mekim pemen i noyet. Ol dispela pasin i kamap
pinisbikos yumi laik kisim mani na ama-mas long wan de na sot long
tumoro.Mi harim planti stori pinis olsem ol
bikpelamaning longOkTedi, Kutubu,Porgera, HidesGes na arapelamoa
ino kamapim wanpela trupela senislongol taunweol dispelaprojek i
staplong en. Tokimmi stret saposWabegtaun i divelop na kamap gut
tru wan-taim nupela rot, strit lait, gutpela haussik na ol skul, lo
na oda hevi nogatbikos ol manmeri gat mani na ol ara-pela moa
gutpela samting. Wankaintu long Mendi taun na Tari sapos olbikpela
sevis i kamap gut na laipstailbilong ol manmeri i senis na
kamapgut. Sapos nogat, mi ting yumi west-immani nabaut nabaut na
wok tru bi-long lukim na pilim amamas long
enemnogat.Wanemtaimbaiolmanibi-long ol dispela maning i kam stret
nayumi pilim na lukim stret wok bilongem we ol senis yumi laikim i
kamapples klia na yumi lukim.Dispelaemwok tru tru bilongol lida
bilongyumi longNesenelGavmannaol Provinsel Gavman long
sanapstrong na kontrolim gut ron bilong oldispelamani long go stret
long olwokdivelopmen tru bilong ol sevis naekonomiobisnis insait
longol plesnaprovins.
LNG projek bai karim planti
bilienkinakamlongPNGnaoldispelamanibai go long mekim wanem kain
wokbilongdivelopimostretimgutsindaunna laipstail bilong ol manmeri.
Yumigat rekotpinisweolmani lain tasolbaisubimbisnis interesbilongol
go insaitlong kisim ol projek na sampela baikisim sait mani na ol
liklik wok projekweol pipel baimekim longkisimmanilong en bai
nogat. Ol pipel bai ama-mas longkisim liklikmani tasolnapin-isim
wan de na ol biklain wantaimmani na pawa bilong Gavman baistap
antap yet na amamas raun nalap stap.Gavman mas mekim klia long
ol
pipel bilong Papua Niugini long olmani bilong LNG na ol maining
bai
kam na go olsem wanem na wanemsamting bai ol dispela mani
ikamapimnawanemkain senis na di-velopmen bai yumi lukim long
bihaintaim.Tok klia namekimsamting stret.
Politikel DivelopmenPolitiks bilong yumi long PapuaNi-
ugini i bin go insait long sampela se-nis nau taim nupela rifom
bilong sis-tem bilong rausim olpela ProvinselGavman sistem bin
kamap na LokolLevel Gavman sistem kamap
nakisimplesnau.Astingtingemnesenelpalamen tok sevis go daun na pas
tu-mas long Provinsel level na i no godaun long kirapimol distrik o
ilektoret.Orait em gutpela tasol nau dispelatingting em wok o
nogat?. Ol distriklukim kaikai bilong mani kam daunstret
longWaigani na go daun long oldistrik long kisim namekimwok o
no-gat? Sapos dispela i no wok, i lukolsem ol nesenel lida long
NesenelPalamenyetwok longkontrolimolge-ta pawa long Waigani stap.
Em stretna klia olsem. Open memba kamapsiaman bilong Distrik
Plening Komitina em bai kontrolimmani bai go longwod we em bai
kisim sapot na votlong en taim nesenel ileksen laikkamap. Em klia
wan. Lari mol wodkaunsela karim ol projek bilong olkam na Distrik
Edministreta wantaim
ol pablik sevens bilong em skelim nalevelim gut orait putim yesa
long enna mani kam daun long Waigani nago karimaut dispela wok. Wok
bilongmemba em long pusim dispela manibilong distrik longWaigani
kamdaun.Em ken putim hap distrik fans bilongemantapnastrongimol
projekbilongwanwan ples i go.Rifom sistem bin kamap tu long
politikel pati bilong yumi we ol kolimIntagriti ov Politikel
Pati na Kendidet.Dispelasenis i kamapgutnaatingemgutpela bikos em
holim Gavmanwantaim longol kenkamapimwoknapinisim gut. Taim Gavman
i sanapstrong, orait ol bisnis komyuniti tusavepilim strong long
ranimbisnis bi-long ol go moa na tu pulim moa ova-sis bisnis kam
longkirapimkantri. Emgutpela sistem we yumi lukim Gav-man bilong
Somare bin holim opislong2007 ikamnaunabaipinisimgutlong 2012.Helt,
edukesen, Lo na Oda na ol
arapela bikpela sevis bilong stretimgut laip na sindaun bilong
yumi i nokamap yet long mak we yumi laikim.Marasin sot yet long
planti haus sik,planti klinik longol distriknaasples in-ogat
marasin o i pas pinis na ol man-meriwokabaut longwehap
longkisimmarasin. Sik TB na malaria we i gatmarasin long stopim i
wok long kilimplanti pipel yet. Yumi no kamap yetlong mak we helt
sevis bilong yumi iron gut long sevim laip na sindaun bi-longyumi
longkantri.Olsemnaputimhelt sevis go insait long dispela dri-man
bilong 2050 na putim mani bi-long olmaining na LNGgo insait
longkirapim gut olgeta helt sevis insaitlong kantri bilong
yumi.Wankain tu long edukesen sistem
bilong yumi. Yumi lukim pinis Ministabilong Edukesen James
Marabetokaut pinis long bikpela plen bilongYunivesel Edukesen we
wanpelataim bai edukesen bai fri olgeta na ol-geta pikinini bai go
long skul. Oraitputim ol dispela mani bilong mainingna LNGgo insait
long kirapimdispelaYunivesel Edukesen plen baistrongim tu dispela
Vision 2050 longYumen Risoses Divelopmen drimanya.Divelopim
tingting bilong pipelSapos olgeta samting yumi toktok
longen longantap ya i nowokgut, at-ing yumi pulim tingting
bilong yumikam bek long toktok bilong
GavanabilongNCD,HonPowesParkop.Nauem taimbilongsenisim
tingtingbilongolmanmeri long ol ken tingting gut natingting klia
long mekim gutpela di-sisen na wokabaut stret na mekimsamting stret
nau. Bai yumi mekimdispela olsem wanem? Orait ol lidamas stat
wantaim gutpela piksa.Stopim ol dispela stil o hait pasin bi-long
paulim na stilim mani bilongkantri yumi kolim korapsen,
wanemsamting yu lida tok long mekim, yumekim tru na ol pipel bai
lukim naaskim ol long sapotim yu, kamapimsampela Lo we i ken helpim
olgetamanmeri, wok poroman wantaim olsios na NGO husat save wok
klostuwantaim ol pipel olgeta taim na olsampela moa samting we i
ken stre-tim gut tingting na pasin bilong olpipel.Lidamas senis
orait pipel bai senis
na olgeta arapela gutpela senis baikamap bihainim. Em nau yumi
kentok, driman bilong Vision 2050 baikamap tru.
Wantok Sistem glasim ol bikpela senis bilongPNG na ol driman PNG
laik go long en....
VISION 2050 PLEN: Gavman i lonsim Vision 2050 plen long Se John
Guise Stedium long mun Novemba 2009.
-
Pes 8 WANTOK Desemba 24, 2009 - Janueri 6, 2010 ENTATENMEN
FONDE DESEMBA 24, 2009
5.00AM G JOYCE MEYER - ReligiousProgram
5.30AM G TODAY9.00AM G MALOLO CLUBHoliday school specials - keep
your kids entertainedthroughout the holiday season. Join Dora the
Ex-plorer on her many adventures; new gadgets on Cy-bershak; The
Saddle Club, Madigan's Quest, the funand energetic Rock Eisteddfod
competition, moviesand lots more ….2.59PM STATION OPENKIDS
KONA3.00PM G PINKIE PIXEL3.30PM G HI-54.00PM G THE SLEEPOVER
CLUB4.30PM G THE SHAK4.57PM G EMTV TOK SAVE5.00PM G HOT
SOURCE5.29PM G EMTV NEWS UPDATE6:00PM G NATIONAL EMTV NEWS6.30PM G
A CURRENT AFFAIR6.59PM NEWS UPDATE IN TOK PISIN7.00PM PG AUSRALIA'S
FUNNIEST HOME
VIDEOS - DAILY EDITION7.30PM PG ELITE MUSIC ZONE7.57PM EMTV TOK
SAVE8.00PM G PREMIERE SPECIAL EVENTROTARY CAROLS BY CANDLELIGHT
Join us on EMTV as we celebrate Christmas alongwith the 2009
Rotary Carols by Candlelight, at theLamana Gold Club, Port
Moresby.9.30PM G PREMIERE SPECIAL EVENTVISION AUSTRALIA'S CAROLS BY
CANDLELIGHTLisa Wilkinson and Karl Stefanovic host the
prestigiousVision Australia's Carols by Candlelight. From the
Syd-ney Myer Music Bowl in Melbourne, Guy Sebastian,The Jersey
Boys, The Ten Tenors, Hi-5, Santa andmany more will take the stage
singing Christmas carols.10.00PM M THE STRIP11.00PM G NATIONAL EMTV
NEWS
REPLAY11.30PM Australia Network
FRIDAY, 25 DECEMBER 2009
6.59AM G STATION OPEN7.00AM G JOYCE MEYER:
Enjoying Every Day Life7.30AM G HI-5 CHRISTMAS8.00AM G WINNIE
THE POOH: A Very
Merry Pooh Year9.00AM G MALOLO CLUBHoliday school specials -
keep your kids entertainedthroughout the holiday season. Join Dora
the Exploreron her many adventures; new gadgets on Cybershak;The
Saddle Club, Madigan's Quest, the fun and ener-getic Rock
Eisteddfod competition, movies and lotsmore ….
11.00AM G THE VIENNA PHILHARMONICS,PART II
12.30PM G A CHRISTMAS BELL1.00PM PG CHRISTMAS RECESS:MIRACLE ON
3RD STREET(2001) Principal Prickly gets his car stuck in asnowbank
and decides it has to be the Recess gang'sfault, but the teacher
look back and remember all thegood times chey've had with T.J. and
the rest of thegang.Stars: Dabney Coleman, Andrew Lawrence,James
Earl Jones.2.00PM G ENCORE PRESENTATIONROTARY CAROLS BY
CANDLELIGHTJoin us on EMTV as we celebrate Christmas along withthe
Rotary Carols by Candlelight at the Lamana GoldClub, Port
Moresby.3.30PM G ENCORE PRESENTATIONVISION AUSTRALIA'S CAROLS BY
CANDLELIGHTLisa Wilkinson and Karl Stefanovic host the presti-gious
Vision Australia's Carols by Candlelight. Fromthe Sydney Myer Music
Bowl in Melbourne, Guy Se-bastian, The Jersey Boys, The Ten Tenors,
Hi-5,Santa and many more will take the stage singingChristmas
carols.5.55PM G CRIME STOPPERS6:00PM G NATIONAL EMTV NEWS6.30PM G A
CURRENT AFFAIR6.59PM NEWS UPDATE IN TOK PISIN7.00PM G 2009 PRIME
MINISTER'SCHRISTMAS MESSAGE
7.14PM NEWS UPDATE IN TOK PISIN7.15PM G IN MORESBY TONIGHT7.45PM
G 2009 QUEEN'S CHRISMAS
MESSAGE7.55PM G EMTV TOK SAVE8.00PM PG AUSRALIA'S FUNNIEST
HOME
VIDEOS - DAILY EDITION8.30PM PG FAMILY HOLIDAY PREMIEREMOVIE:
SHREK THE THIRD(2007) Family Comedy Adventure - When his new
fa-ther-in-law, King Harold falls ill, Shrek is looked at asthe
heir to the land of Far, Far Away. Not one to giveuup his beloved
swamp, Shrek recruits his friends Don-key and Puss in Boots to
install the rebelliousArtie andthe new king. Princess Fiona,
however, rallies a bandof royal girlfriends to fend off a coup
d'etat by the filtedPrince Charming.
Stars: Mike Myers as (Shrek (voice); Eddie Murphy asDonkey
(voice); Cameron Diaz as Princess Fiona(voice); Antonio Banderas as
Puss in Boots (voice);Julie Andrews as Queen (voice); John Cleese
as King(voice); Rupert Everett as Prince Charming.10.30PM PG 20 TO
1: "Big Screen Buddies"11.30PM Australia Network
SARERE DESEMBA 26, 2009
8.29AM STATION OPEN09.00AM G 1ST TEST
DAY 1: AUSTRALIA v PAKISTANJoin your expert commentary team for
all the cricketaction from the Melbourne Cricket Grounds,
Melbourne.11.30AM G THE CRICKET SHOW12.00PM G AUSTRALIA v
PAKISTAN….continues….5.30PM G SPEED MACHINE5.30PM G MXTV6.00PM G
NATIONAL EMTV NEWS6.30PM PG WIPEOUT (New Series)7.27PM EMTV TOK
SAVE7.30PM G MORESBY TONIGHT8.00PM PG GHOST WHISPERER9.00PM PG THE
PURSUIT (Series Premiere) -9.30PM PG ELITE MUSIC ZONE10.00PM M
GREY'S ANATOMY11.00PM G NATIONAL EMTV NEWS RE-PLAYMidnight
Australia Network
SANDE DESEMBA 27, 2009
6:30AM G IT IS WRITTEN: "Modern-DayMiracle in Paradise"It Is
Written is an international, Christian televisionministry dedicated
to sharing insights from God’sword with peoplearound the
world.7.00AM G HILLSONG09.00AM G 1ST TEST
TV GAID
Program bilong Wanwan DeMande – Fraide
6am – 10am – Sankamap show – Host: KAS.T6:15am – Komiuniti Notis
Bod6:30am – Nius Hetlains / Bondei gritingsTrukai Rais - GES
FAIAKOMPETISEN6:45am – Niuspepa Hetlains7:00am – Major Nius
Bulletin – YUMIFM Nius Senta7:15am – Toktok sapotim LO na JASTIS
Sekta7:30am – Trukai Rais - GES FAIAKOMPETISEN8:00am – Major Nius
Bulletin – YUMIFM Nius Senta8:15am – Stori b’long Skelim
Tingting
8:30am - Trukai Rais - GES FAIAKOMPETISEN9:00am – Nius Bulletin
– YUMIFM Nius Senta9:15am – Luksave long Komiuniti (Redio
Pilai)9:30am - Trukai Rais - GES FAIAKOMPETISEN9:45am – YUMI
PAINIMWOK Segment10:00am – Nius – YUMIFM Nius Senta10am – 2pm
–Monin Trek na Belo Pack – Host: VAVIESSIE10:10am – Lukatim yu yet
– Helt toktok – RH Hyper Mart10:45am – YUMI PAINIMWOK
Segment11:00am – Nius – YUMIFM Nius Senta11:10am – Cont’d – Lukauti
yu yet - Helt toktok11:30am – Nius Hetlains b’long Belo Taim12:00pm
– Major Nius Bulletin – YUMIFM Nius Senta12:10pm – BELO Taim –
wantaim sapot b’long TELIKOM12:15pm – Komiuniti Notis Bod12:20pm –
BELO Taim – wantaim sapot b’long TELIKOM1:00pm – Nius – YUMIFM Nius
Senta1:10pm – BELO Taim – wantaim sapot b’long TELIKOM
2:00pm – Major Nius Bulletin – YUMIFM NIUS SENTA2pm – 6pm
–Avinun Draiv Taim – Host: Enjo Dabix2:00pm – 4:00pm (Tundei /
Fondei) TOKAUT TOKSTRET2:45pm – YUMI PAINIMWOK Segment3:00pm – Nius
– YUMIFM Nius Senta3:10pm –Avinun cruz4:00pm – NIUS - YUMIFM
Senta4:10pm – “FOAPELAKAM GUD LONG 4”4:30pm – Nius Hetlains4:45pm –
YUMI PANIMWOK Segment5:00pm – MAJOR NIUS BULLETIN – YUMIFM Nius
Senta5:10pm – 6:00pm – FLAME KULCHA (1 hr) listeners request6:00pm
– MAJOR NIUS BULLETIN – YUMIFM NIUS Senta6 – 7pm - Maggi noodles
request aua6pm – 00am – NAIT BEAT – Host: ANGRAKENNEDY6:10pm –
7:00pmMun kamap sho6:45pm – Komiuniti Notis Bod7:00pm – 9:00pm –
COCACOLAGARAMUT
9:00pm – 00am - Nait Beat – Isi Cruz long nait00am – 6am –
BRUKIM TULAIT SHOW – Host: Papa Raegs/ Sally / Nenge00:00 – Early
Monin Taim Cruz ( ol lain brukim tulait shift)- Miusik / Request /
Tok pilai- Kipim Kampani long ol nait shift.Weekend Shift –
Saturday & Sunday6:00am – 11:00am – Wiken Sanrais6:30am -
Komuniti Notis Bod - Bondei gritings7am – 9am – Wiken Spots9am –
11am – Monin Raun11am – 1pm – National Weekly Hit Parade (Host
Kas.T)2pm – 6pm – Sarere Avinun Draiv6pm – 00am – Nait Beat (Host
Angra Kennedy)
YUMIFM POROMAN TEAM:Turner (KAS.T) Arifeae – Team Leader /
Program DirectorAngra KENNEDY – Senior Announcer
RadioAustralia Tok Pisin Progrem -MANDEMoning - Nait6AM StesenOp
-NiusHetlain -Musik na ol intaviu6.30AM Nius na Karent Afes7AM
Stesen Pas7PM StesenOp7.01PM Ol Hetlain na ProgremPriviu7.15PM
Spots7.30PM Nius na KarenAfeas8PM Helt8.15PM Musik8.30PM NIUS8.40PM
Spots Riplei8.55PM Musik9PM Stesen PasTUNDEMoning - Nait6AM Stesen
Op - Nius Hetlain - Musik na ol intaviu6.30AM Nius na Karent
Afes7AM Stesen Pas7PM StesenOp7.01PM Ol Hetlain na
ProgremPriviu7.15PM Musik na Chit-Chat7.30PM Nius na KarenAfeas8PM
MamaGraun8.15PM Musik/Spots8.30PM NIUS8.40PM Helt Riplei8.55PM
Musik9PM Stesen PasTRINDEMoning - Nait6AM Stesen Op - Nius Hetlain
- Musik na ol intaviu6.30AM Nius na Karent Afes7AM Stesen Pas7PM
StesenOp7.01PM Ol Hetlain na ProgremPriviu7.15PM Musik na
Chit-Chat7.30PM Nius na KarenAfeas8PM Focus8.15PM Musik/Spots8.30PM
NIUS8.40PM MamaGraun Riplei8.55PM Musik9PM Stesen PasFONDEMoning -
Nait6AM Stesen Op - Nius Hetlain - Musik na ol intaviu6.30AM Nius
na Karent Afes7AM Stesen Pas7PM StesenOp7.01PM Ol Hetlain na
ProgremPriviu7.15PM Musik na Chit-Chat7.30PM Nius na KarenAfeas8PM
Youth8.15PM Musik/Spots8.30PM NIUS8.40PM Focus Riplei8.55PM
Musik9PM Stesen PasFRAIDEMoning - Nait6AM Stesen Op - Nius Hetlain
- Musik na ol intaviu6.30AM Nius na Karent Afes7AM Stesen Pas7PM
StesenOp7.01PM Ol Hetlain na ProgremPriviu7.15PM Musik na
Chit-Chat7.30PM Nius na KarenAfeas8PM Wantok8.15PM Musik8.30PM
NIUS8.40PM Youth Riplei8.55PM Musik9PM Stesen PasSARERENait7PM
Stesen op - Ol Nius Hetlain/Progrem Priviu7.05PMMusik na Chit
Chat7.30PM Nius7.40PMWantok8PM Lokal Ben8.30PM Nius8.40PMMusik/Chit
Chat9PM Stesen PasSANDENait7PM Stesen op - Ol Nius Hetlain/Progrem
Priviu7.05PMMusik na Chit Chat7.30PM Nius7.40PM Femili Blong Serah
(Redio Plei)8PM Lukluk Bek LongWik8.30PM Nius8.40PMMusik/Chit
Chat
RADIO AUSTRALIA TOK PISIN PROGRAMHARIM LONG: 101.9 FM
Redio Progrem
Raun wantaim Wantok
Sponsor: Digicel - bigger, better networkProduced &Host by:
Kas.TSatistics: Enjo Dabix & Poroman Crew
Week Ending: Saturday - 26th December 2009
W/B L/W T/W C/ S Artist:1 1 1 U say BJ Nagura6 3 2 Stella
Briixie2 2(7) 3 Mori e BJ Nagura4 4 4 Bungim yu Leonad Kania ft
Potts3 5 5 OlsemKainMahn David Rangs8 7 6 Red Rose Leonard Kania5 6
7 Pretty Girl BJ Nagura9 9 8 Kisim Bus Awax13 10 9 Solo Pasis Young
Isles11 11 10 Kudougu Charlotte7 8 11 Fairy Tale Apox0 19 12 5th
Element KMala12 13 13 Awong Satsco Neps of Kabwum10 12 14 Egu
Lalogau GouGaoma0 0 15 Morobean Girl DJAAR0 0 16 Body Mixan0 0 17
Yoate Apox0 0 18 CrazyWorld Apox15 15 19 Lokitoitoe Pitz14 14 20
Afore Seth Mahn
Song in: Morobe Girl DIJAARBody MixanYoate ApoxCrazyWorld
Apox
SongOut: Pasin Barata Twin tribeSteady Lewa Choke bandAelau
TexasAllenHiffzz Medley Malahiffzz
Midia Awodsnait long poto...
Ol poto:AndrewMolen naNickyBernard
KISIM AWOT: Lephan igo long rait, Jada Wilson i kisimawot na
amamas wantaim ol wokman James Kila na An-drew Molen bilongWantok
Niuspepa.
Jada Wilsoni kisim awotlong Krietiv Edvataising...
Andrew Molen i kisim awotlong Best Photographer bi-long
2009...
Paul Taumik Junior i kisim awot longSpot ripota bilong 2009 -
Redio...
NoreenDada BestTV pre-senta bi-long2009...
-
KOMIK NA PILAI Desemba 24, 2009 - Janueri 2010, 2009 WANTOK Pes
9
DAY 2: AUSTRALIA v PAKISTANJoin your expert commentary team for
all the cricket ac-tion from the Melbourne Cricket Grounds,
Melbourne.11.30AM G THE CRICKET SHOW12.00PM G AUSTRALIA v
PAKISTAN….continues….5.00PM PG WWE AFTERBURN6.00PM G NATIONAL EMTV
NEWS6.30PM G EARLY CHILDHOOD CARE ANDDEVELOPMENT - A short video
film on The EarlyChildhood Care Development Policy developed to
pro-vide guidelines for co-ordinated approaches by relevantpartners
in the areas of curriculum development,parental & child care
responsibilities.7.00PM G MIND YOUR BUSINESSAnew monthly business
program focusing on businessand financial issues affecting
PNG.7.30PM PG DOMESTIC BLITZ8.27PM EMTV TOK SAVE8.30PM PG SUNDAY
NIGHT MOVIE:TSUNAMI: THE AFTERMATH(2006) A gripping tale of
personal loss, survival andhope as the lives of those caught in the
aftermath of thetragic Boxing Day Tsunami, are irrevocably
transformedby one of history's most cataclysmic natural
disastersFilmed on location in Phuket and Khao Lak,
Thailand.Starring Toni Collette and Tim Roth.8.27PM EMTV TOK
SAVE10.30PM G HEALING PLACE TV11.00PM G NATIONAL EMTV NEWS
REPLAY
11.30PM Australia Network
MANDE DESEMBA 28 , 2009
5.00AM GJOYCE MEYERReligious Program
5.30AM G TODAY9.00AM G MALOLO CLUBHoliday school specials - keep
your kids entertainedthroughout the holiday season. Join Dora the
Ex-plorer on her many adventures; new gadgets on Cy-bershak; The
Saddle Club, Madigan's Quest, the funand energetic Rock Eisteddfod
competition, moviesand lots more ….10.00AM G 1ST TEST DAY 3:
AUSTRALIA vPAKISTAN - Join your expert commentary team for allthe
cricket action from the Melbourne Cricket Grounds,Melbourne.11.30AM
G THE CRICKET SHOWJoin Simon O'Donnell for all the latest news,
updatesand analysis of the day's play along with special guestslive
in the studio.12.00PM G AUSTRALIA v PAKISTAN….continues….5.29PM
EMTV NEWS UPDATE5.30PM G WHO WANTS TO BE A
MILLIONAIRE6:00PM G NATIONAL EMTV NEWS6.30PM G A CURRENT
AFFAIR7.00PM G TOK PIKSA7.57PM EMTV TOKSAVE
8.00PM PG AUSRALIA'S FUNNIEST HOMEVIDEOS - DAILY EDITIONPASTOR
JOSEPH KINGAL MINISTRIES:9.00PM PG SURVIVOR: GABON10.00PM M GHOST
WHISPERER11.00PM G NATIONAL EMTV NEWS RE-PLAY11.30PM Australia
Network
TUNDE DESEMBA 29, 2009
5.00AM G JOYCE MEYERReligious program
5.30AM G TODAY9.00AM G MALOLO CLUBHoliday school specials - keep
your kids entertainedthroughout the holiday season. Join Dora the
Exploreron her many adventures; new gadgets on Cybershak;The Saddle
Club, Madigan's Quest, the fun and ener-getic Rock Eisteddfod
competition, movies and lotsmore ….10.00AM G 1ST TESTDAY 4:
AUSTRALIA v PAKISTAN11.30AM G THE CRICKET SHOW12.00PM G AUSTRALIA v
PAKISTAN….continues….5.29PM G EMTV NEWS UPDATE5.30PM G WHO WANTS TO
BE A
MILLIONAIRE - HOT SEAT6:00PM G NATIONAL EMTV NEWS6.30PM G A
CURRENT AFFAIR
6.57PM NEWS UPDATE IN TOK PISIN7.00PM G HAUS & HOME7.30PM PG
WHAT'S GOOD FOR YOUWhat's Good For You gives you the best survival
tipsand tricks for getting through the warmer months. (se-ries
return)8.00PM M RPA: WHERE ARE THEY NOW ?
(series return)9.00PM M GREY'S ANATOMY
(New Series)10.00PM M ARMY WIVES10.00PM M GREY'S ANATOMY(New
Series)11.00PM G EMTV NEWS REPLAY11.30PM Australia Network
TRINDE DESEMBA 30, 2009
5.00AM G JOYCE MEYERReligious Program
5.30AM G TODAY9.00AM G MALOLO CLUBHoliday school specials - keep
your kids entertainedthroughout the holiday season. Join Dora the
Ex-plorer on her many adventures; new gadgets on Cy-bershak; The
Saddle Club, Madigan's Quest, the funand energetic Rock Eisteddfod
competition, moviesand lots more ….10.00AM G 1ST TESTDAY 5:
AUSTRALIA v PAKISTANJoin your expert commentary team for all the
cricket ac-
tion from the Melbourne Cricket Grounds, Melbourne.11.30AM G THE
CRICKET SHOW12.00PM G AUSTRALIA v PAKISTAN….continues….6.57PM NEWS
UPDATE IN TOK PISIN7.00PM PG THE WORLD AROUND US:SECRETS OF THE
FIRST EMPEROR, PART IIThis week we continue with the second part of
ourthought-provoking biographical program Secrets of theFirst
Emperor.7.27PM EMTV TOK SAVE8.00PM PG AUSRALIA'S FUNNIEST HOME
-
VIDEOS - DAILY EDITION8.30PM M RESCUE: SPECIAL OPSIn this brand
new Aussie drama, the members of Aus-tralia's most elite rescue
unit rely on courage, mate-ship and extreme skills as they risk
their lives to saveothers. Stars Peter Phelps, Libby Tanner, Les
Hill,Gigi Edgley, Daniel Amalm, Katherine Hicks, AndrewLees.9.30PM
PG WEDNESDAY NIGHT MOVIE: MYBIG FAT GREEK WEDDING - (2002)
Com-edy/Romance- A young Greek woman falls in love witha non-Greek
and struggles to get her family to accepthim while she comes to
terms with her heritage and cul-tural identity. Stars: Nia
Vardalos, Michael Constantine11.30PM G NATIONAL EMTV
NEWS REPLAY -12.00MIDNAIT Australia Network
TV GAID
TORO
BIABIA
KANAGE
TOKWIN...
PAINIM NEMbilong las wik isu...
SUDOKUbilong laswik isu...
National Newspaperkisim olgeta...
Media Awod bilong 2009 long RHlong Mosbi long wik i go
pinis,planti bilong ol nius manmeri i gokam long dispela nait,
dispela yiaem wan sait liklik long wanem 3pela print media tasol i
go kamapna wanpela i no kam, ol na Nesinoltasol i kisim olgeta awod
bilongdispela yia, Olsem wanem ol tasolsave printim niuspepa o i
gatsampela tu stap?
Sikau o man...
Dispela nait tu, wanpela redioman yumi save harim nek bilongem
olgeta morning long Yumi FM ibin go stap, em bilas olsem
sikaubilong bik bus, taim ol man i gokisim prais bilong ol, em save
sin-gaut bikpela tru, ol nius manmeriles long harim em tasol em
imekim ples i laif liklik long dispelanait.
Krismas i kam nau...Krismas nau, planti bai amamaslong dispela
de, planti opis tu baipas inap nupela yia, tasol taim bi-long kam
bek long wok, bai dispela
amamas bai stap yet o baipinis na yumi bai stat kilimskin gen?
Olsem na amamasinap long mak, maski longabrus nogut dispela
amamasbai tanim i go kam sore.
Meri Krismas na HepiNiu Yia olgeta ridasbilong Wantok Nius-pepa
na Tokwin! Plislukautim yu yet na baiyumi bung gen longyia
2010!
Tokwin Tasol...
-
KRISMAS NU YP10 Desemba 24, 2009 - Janueri 6, 2010
Wanem samting em PNG LNG projek?PNG LNG projek kamapim plen long
mekim kamap komesal Hides, Angore na Juha fil na ol narapela
netsural ges risoslong ol oil fil nau wok i kamap long en long
Kutubu, Gobe na Moran insait long Sauten Hailans na Westen provins
bilongPNG.
Ol bai stretim ges long wanpela ges kondisining plent long Hides
na bihain trenspotim bihainim wanpela paiplain i go longwanpela LNG
likwifeksin we i ken kisim 6.6 milien tan long wan wan yia na
storej fektori we bai i stap 20kilomita not-weslong Mosbi long Galp
bilong Papua.
-
KRISMAS NU YIA SPESOLP12 Desemba 24, 2009 - Janueri 6, 2010
Go tokim ol manmeri long olgeta hap bilong graunolsem Sevia i
kamap long graun tudeYU go na telimautim Gutnius,Jisas, pikinini
bilong God, ikamap man, em i ridima bilong ol-geta manmeri.Mipela
ol Kristen manmeri selebre-
tim dispela bilip olgeta wan wan yialong Krismas taim. Mipela
redimsios, na haus, klos na kaikai. Sampelai wokim naispela krismas
tri, naispelakrib o naispela lait. Mipela baim lik-lik presen long
wanwan memba bi-long famili o pren: ol dispela em webilong redim
rot bilong Bikpela i laikkam long hat bilong mipela. Longbaibel,
long buk bilong Isaia, profet itok, “...wanpela pikinini man i
kamappinis long yumi, em wanpela pikininiGod i givim long yumi. Em
bai stapKing bilong yumi, na em bai gat oldispela nem, ‘man bilong
givim gut-pela tingting tru’, na ‘God i gat
bikpela strong’ na ‘Papa bilong stapoltaim oltaim’ na ‘King
bilongkamapim gutpela sindaun na bel isi.’Krismas selebresen i gat
tupela
hap, i gat selebresen long ausait longskin tasol, olsem bilas
mipela i putimna bihain mipela i wasim, na i gat se-lebresen na
amamas in stap long belna long leva bilong mipela. Dispelaem i
selebresen tru, bikos dispelatasol inap givim mining long Kris-mas.
Mipela i tok long Jisas i King bi-long bel isi. Sapos mipela i
bilipimdispela, ol laipstail bilong mipela imas bihainim dispela
pasin tu. Kris-mas em i taim bilong lusim tingtingbilong birua,
bilong bagarapim nara-pela, bilong kros na pait. Yu noken gi-amanim
Jisas. Yu noken tok ‘yesa’long maus tasol na leva bilong yu i nogat
spes long King bilong bel isi bikos
leva bilong yu i pulap long samtingnogut. Yes, Jisas i laik kam
long ‘hausbilong yu’ tasol yumi mas askim emlong helpim mipela long
lusim olgetasamting i no stap bel isi yet.Long dispela taim bilong
Krismas,
mi laik pre wantaim yupela bai God iken blesim ol famili: papa,
mama napikinini bilong Papua Niugini,bai Bel Isi Tru bilong God
iken stap dispela Krismas,2009, na i go i go inap long2010 tu.
Bel Isi bilong Krismasi stap wantaim yupelana Hepi Nu Yia.
KKrriissmmaass ttookkttookk ii kkaamm lloonngg FFrr NNiicckk
ddee GGrroooott,, SSiiaammaann bbiilloonngg WWoorrdd
PPuubblliisshhiinngg KKaammppaannii
Fr. Nick de Groot SVD (Siaman bilong Bodbilong Word Publishing
Kampani)
Yumi kam gen long pinis bilong narapela yia na long dispela
taimyumi olsem wanpela Kristen kantri i kam bung-wantaim
longamamasim de mama i karim Lod bilong yumi. Dispela taim bi-long
yia i givim yumi taim long lukluk bek long wanem ol gutpela
samt-ing yumi mekim na wanem ol hevi, na dispela i ken was long
mipelalong kamapim bel-isi na bringim gutpela taim long nesin
bilong yumi.Ol Samting i kamap long dispela yia:Yumi i lukim pinis
wanpela bikpela divelopmen i kamap we i redim
rot long gro na divelopmen bilong kantri bilong yumi. Dispela
bikpelaol samting we i kamap bai strongim bilip bilong yumi long
bringimkamap ol divelopmen yumi laikim long en long ol pipel na
nesin bilongyumi. Long nambawan taim tru insait long histori bilong
nesin bilongyumi, ol lidas i putim wantaim wanpela nesinol strateji
plen we i gat olgutpela wok long was long divelopmen na gro insait
long ekonomi bi-long yumi, na kamapim gutpela sosel sekta long ol
eria bilong helt naedukesin sevises na ol samting bilong mekim wok
na gutpela gava-nens na akantabiliti long sait bilong yusim pablik
mani long sait bilongwok na posisen bilong yumi. Ol plis, ami, woda
na kot sistem bai kisimstrong na i gat helpim long givim gutpela
was na oda, dispela pasinna kamapim bel-isi long sosaiti bilong
yumi. Dispela 2050 Visin baikamapim gutpela wokabaut long sait long
divelopmen plen bilong olpipel bilong yumi we olsem wanpela nesin
yumi ken lukim kamapsapos yumi olgeta i wok bung wantaim na lukluk
long wanpela gol omak long sait bilong bel-isi na gutpela sindaun
insait long sosaiti bi-long yumi.Mi gat bikpela bilip olsem yumi
ken lukim dispela ol samting i
kamap. Yumi olsem wanpela nesin wantaim planti kain kain
pasintumbuna na kalsa na tok-ples i stap wantaim olsem wanpela
nesin,Papua Niugini. Mipela i soim tru ol narapela kantri insait
long wololsem tru tumas yumi wanpela pipel, maski olsem yumi i gat
plantikain kain kalsa. Na long dispela as, yumi ken lukim planti
gutpelasamting i kamap insait long sosaiti bilong yumi.Ekonomi
bilong kantri bilong yumi i ron gut tru mas olsem i gat hevi
long sait bilong mani insait long wol long stat bilong dispela
yia. Mipelai stap long rot long kamapim gutpela ekonomi bilong yumi
na dispelaem i kamap binain long stabiliti o gutpela ron bilong
Gavman na gut-pela kontrol long mani bilong yumi insait long
nesinol baset o mani-plen blong kantri. Gutpela fiskol menesmen i
bringim kamap butpelamaikro-ekonomik kondisen we i kamapim
infleisin i daunbilo naintares reit, Kina i stap gut na tu daunim
pablik dinau, gros domestikprodak (GDP) gro na long nambawan taim
tru long planti yia, i bin gatmoa mani i stap we ol ino yusim i
stap long nesinol baset. i gat bilipolsem dispela bai helpim foren
invesmen na bikpela long dispela em
likwifaid netsurel ges (LNG) projek.Ino long taim igo pinis,
Nesinol Gavman i bin sainim bikpela-bilion
Kina PNG LNG projek we nau bai i lukim wok konstraksin i stat
longstat bilong neks yia. PNG bai nau i kamap olsem namba 17 kantri
wei save salim LNG insait long wol husat i save salim dispela
samting.Dispela projek tasol, bai gohet long strongim ekonomi
wantaim GDPi dabol igo antap na mani yumi bai kisim long sait
bilong expot bai goantap tripela taim moa insait long narapela tu
yia. Dispela projek baibringim kamap planti tausen wok long ol
pipel bilong yumi, husat baigo insait long ol kisim ol trening long
sait bilong wok long projek. Baii gat tu sans long olgeta lain long
Papua Niugini long kisim helpimlong sait bilong ekonomi we bai i
kamap taim dispela projek i statimwok operesin bilong en.Wanem
tingting bilong pipel bilong yumi:Ol wok kamap na gro bilong
ekonomi bai bringim tu planti ol salens
i kam we yumi mas redi long bungim na daunim. Yumi mas
nokenlusim tingting olsem yumi gat planti wok i stap yet long pait
egensimHIV/AIDS. Taim yumi luksave long ol sapot yumi kisim long on
in-tanesinol donas na ejensi, yumi ino inap win insait long dispela
paitegensim HIV/AIDS, taim yumi olsem wanpela nesin ino bihainim
olgutpela rot long traim daunim ol hevi i stap we i save mekim
dispelasik long go bikpela. Wok nau i stap long yumi olgeta wan wan
manna meri, papa, mama, ol pikinini man na pikinini meri long
sanapstrong na mekim wok na sait bilong riprodaktiv helt na long
mekimolsem laip bilon ol na laip bilong ol narapela ino ken kisim
painim hevi.Tru tumas, wanem ol pasin yumi mekim nau bai bringim
wanem
samting nesin i ken lukim long bihain. Sapos yumi soim gutpela
pasinna stap gut na was gut long ol man na meri yumi bai stap
amamasolsem wanpela nesin. Tasol, planti bilong yumi ino gat
gutpela pasin.Planti moa pipel ino save was gut na ino save
bihainim gutpela pasinna long dispela as tasol i gat planti lo na
oda hevi i stap long ol taunna siti bilong yumi. Giaman pasin long
stil, paul pasin, kilim ol man-meri nau pasin bilong holim pasim
narapela man na askim long manii penim nogut piksa long Papua
Niugini. Olsem na sapos yu larim oldispela pasin nogut igo het yet
em bai bagarapim kantri bilong yumi.Taim yumi muv igo insait long
Nu Yia, mi laik askim yupela wan wanna olgeta manmeri long kisim
dispela taim long lukluk long laip bilongyupela wan wan yet na
lukluk long wanem kain ol gutpela senis yu laiki mas kamap long
laip bilong yu long stretim yu yet. Yumi ken mekimPapua Niugini
kamap olsem wanpela naispela blek nesin sapos yumibihainim ol
gutpela Kristen pasin na veliu na strongim stap bilongyumi. Sapos
yumi mekim ol dispela gutpela pasin bai yumi painimgutpela ol
samting insait long nesin bilong yumi, komyuniti bilong
yumi, femili bilong yumi na insait long laip bilong yumi wan wan
mano meri.Taim yumi gat ol gutpela pasin em bai gutpela tu long
lukautim ol
risoses Papa God i givim yumi. Insait long olgeta hap bilong wol
nauem hevi bilong klaimet senis em bikpela hevi tru. Ol wol lidas i
bungnau long painim sampela kain rot long daunim ol smok nogut i
kamautna tu long givim helpim igo long ol ted wol kantris olsem PNG
long olhevi we i kamap bihain long klaimet senis. Nau yet yumi wok
longpilim ol hevi bilong klaimet senis. Level bilong solwara i
solap i goantap, bikpela solwara, strongpela win na guria insait
long kantri narijon i wok long bagarapim ples na ol samting i stap
long en. Yumi inoinap lon senisim ol dispela samting, tasol yumi
wan wan i ken givimluksave long lukautim bus, wara na graun bilong
yumi. Ol bus bilongyumi, ol gutpela flaua na diwai long bus na ol
risoses bilong yumi imekim PNG olsem ples tru bilong planti kain
kain samting i stap longdispela graun. Ol pasin bilong yumi long
lukautim gut bus, graun nawara bilong yumi bai i helpim long givim
naispela ples long ol samt-ing we i stap insait long en, na dispela
bai mekim ol i stap long taimna ol pikinini na tumbuna long bihain
taim i ken lukim na amamaslong en.Askim igo long olgeta manmeri
long Papua Niugini long dispelaKrismasTaim yumi tok gut-bai long
2009 na muv igo insait long 2010, yumi
lukluk long lewa bilong yumi wan wan long mekim PNG wanpela
gut-pela ples na seif ples bilong ol pikinini bilong yumi na ol
tumbuna longbihain taim long mekim wanem ol gutpela senis long laip
bilong yumiyet na komyuniti bilong yumi. Taim yumi bung wantaim
long dispelaspesel taim, mi laik kisim dispela taim long askim
olgeta papamamalong givim taim long stap wantaim pikinini bilong ol
na ol yangpela bi-long yumi na givim gutpela skul toktok long ol
long putim gutpela golo mak long bihain taim bilong ol na stap
gutpela laip. Givim gutpelatoktok long ol tu long was na bringim ol
igo long kamap gutpela man-meri bilong wok long kantri bilong yumi.
Long dispela tok, mi makimmeri bilong mi, Ledi Kaludia, long tok
amamas long yupela olgeta,wanpela Meri Krismas na wanpela Gutpela
2010.
Tenkyu.Paulias MataneGavana Jenerol bilong Papua Niugini
GAVANA JENEROL - PAPUA NIUGINIKrismas Toktok igo long Nesin
I kam long His Ekselensi Gren Sif Sir Paulias Matane,
GCL,GCMG.KStJ,DDG
Gavana Jenerol bilong Papua NiuginiLong Fraide Disemba 11,
2009
Gavman Haus - Konedobu, Nesinol Kapitol Distrik.
Gutpela amamas bilong Krismas na Hepi Nu Yia, Papua Niugini
-
JAMES KILA i raitim
WANPELA polisi bi-long gavman bi-long Papua Niugini istopim
kamap bilongples o haus bilonglukautim ol pikinini empapama bilong
ol i daipinis. Dispela ples longtok inglis ol i kolim
‘or-phanage’Tasol sore tru olsem
dispela ol pikinini i masgat wanpela ples longstap na i mas
kisim gut-pela lukautim na tu pasinbilong laikim ol.Wanpela pater
husat i
kamapim Bethany Hos-pices, wanpela senta longlukautim ol
pikinini wepapamama bilong ol i daipinis i tokaut long dis-pela
long Sande.Nem bilong dispela
pater em Pater Jude Ron-ayne-Ford na em i lukau-tim dispela ol
pikininilong senta em i kirapimlong 16-mail autsait
longMosbi.Dispela ples Bethany
em hap bilong ogenais-esin ol i kolim longSimon ov Cyrene
Senta(SCC) long Hohola, we isave givim ol skul toktoko kaunseling
long ol
manmeri husat i stapwantaim HIV/AIDS.Pater Jude i tok olsem
namba bilong ol pikininihusat papamama ol i dai iwok long go
antap trunau.Planti ol dispela
pikinini i save go hangrena painim kaikai na tunogat ples bilong
ol longgo long kisim helpim.Planti bilong ol dispelapikinini i save
go longkisim helpim long PaterJude long senta bilongem long Bethany
Hos-pice.“Sapos wanpela liklik
pikinini i kam long yu natokaut olsem nogat lain ilaik lukautim
em, bai yupilim sore tu long em onogat,“Dispela em bikpela
askim tru na planti taimbai yu sore tru longlukim dispela
pikinini”Pater Jude i tok.Em i tok olsem pasin
bilong nogat samting(poverty), femili i bruk naHIV/AIDS i wok
longbagarapim dispela kantriem gavman mas luksavenogat.Long Sande
moa long
100 pikinini bilong kainkain ples i bin kisim
helpim i kam long SCCtai mol i go long wanpelaKrismas pati
emMalaysian Hai Komisin ibin redim wantaim sapoti kam long ol
bisnis hausbilong Malaysia insaitlong Nesinol Kapitol
Dis-trik.Dispela Krismas pati i
bin kamap longBotanikol Gaden na i bingo wantaim tu KrismasPati
bilong ol wokman-meri bilong MalaysianHai Komisin.Dispela pati i
stat wan-
taim Santa Klaus i givi-maut ol Krismas presenigo long ol wan
wanpikinini husat papamamai dai lusim ol pinis.Hai Komisina
bilong
Malaysia, Datin BlancheOlbery i tok Malaysia emkantri we i gat
planti olkain kain pipel na kalsa istap long en na ol i
saveselebret wantaim ol kainkain ol selebresins olsemSainis Niu Yia
na ol nara-pela festival.Em i tok dispela Kris-
mas pati ol i kamapim embilong 18-pela wokmanmeri bilong hai
komisin,tasol ol i ting olsem embai gutpela long serimdispela
selebresin wan-
taim ol turangu pikininibilong SCC.Gavana bilong Nesinol
Kapitol Distrik (NCD),Powes Parkop i bin gostap tu long dispela
Kris-mas pati na i helpimMalaysian hai komisinalong givimaut ol
presenigo long ol turangupikinini em papamama idai lusim ol.Pater
Jude wantaim ol
wokman bilong em bi-long SCC tu i kisim sam-pela presen na
tusampela beg rais na begflaua long karim igo beklong senta bilong
ol.Gavana Parkop i givim
bikpela tok tenkyu igolong Malaysian HaiKomisina, Ms Olbery naol
wokmanmeri bilonghai komisin long gutpelapasin ol i mekim.
Em i tok olsem taimgavman ino gat wanpelapolisi long kamapim
pleso haus bilong lukautim olpikinini em papamama idai lusim ol,
gavman inosave givim wanpelasapot.Em i tok em bai toktok
wantaim Pater Jude nalukluk long sampela kainrot we NCDC i
kenhelpim wok bilong SCC.
KRISMAS NU YIA SPESOL Desemba 24, 2009 - Janueri 6, 2010 P13
Krismas presen bilong ol pikinini nogatpapamama long Mosbi
Pater Jude husat i go pas long SCC long Mosbi.
-
KRISMAS NU YIA SPESOLP14 Desemba 24, 2009 - Janueri 6, 2010
Hull Kingston Rovers givimpresen long olsik pikininilong Goroka
hausik
JAMES KILA i raitim
OL LIKLIK pikinini insait long wanpela wod longGoroka Bes hausik
long Isten Hailans provins ilap, smail na soim amamas bilong ol
stret long laswik Fonde taim ol i kisim sampela spesel presen ikam
long wanpela ragbi lig tim bilong kantri Inglen,ol i kolim Hull
Kingston Rovers.Dispela ol presen em ol klos na ol tois o samting
ol
pikinini i save pilai long en. Ol dispela spesel presenem ol
manmeri long Hull insait long Inglen i bungimna salim igo long
Goroka long soim tenkyu bilong ollong komyuniti long Goroka long
givim ol gutpelaragbi lig pilaia em foma PNG Stanley Gene.Ol pipel
bilong Hull i amamas olsem dispela nam-
bawan ragbi pilaia Stanley Gene i pilai long klab bi-long Hull
insait long 14-pela krismas olgeta. Olsem nalong soim gutpela pasin
na tingim ples we StanleyGene i kam long en, ol manmeri long hap i
bungim oltois na tu ol liklik ol jesi bilong Hull Kingston Roversna
salim igo long Goroka.Olgeta dispela samting i bin kam long kantri
bihain
long gutpela wok bung namel long Stanley Gene na olsapotas
bilong em na tu ol femili membas bilong emlong Goroka, husat i
helpim long kisim ol dispela pre-sen na karim igo givim ol lain
long Goroka bes hausiklong wod bilong ol pikinini.Ol lain husat i
helpim long go bringim ol dispela pre-
sen igo long ol pikinini long wod long Goroka hausikem Fainens
menesa bilong Pacific Helicopters, BenIgnas, brata bilong Stanely
Gene yet em long DicksonGene na Dokta Nick Dala. Ol dispela lain i
helpim longMista Ignas i tokim ol pikinini long hausik olsem
dis-
pela ol presen ol i kisim em Stanley Gene wantaim olsapotas
bilong em long Hull Kington Rovers i salim ikam long givim amamas
bilong Krismas long olpikinini long Goroka.Ol i bin givim aut gut
tru ol dispela presen igo long
ol pikinini long Goroka hausik na planti ol pikinini iamamas na
pilai pilai wantaim ol tois na tu i amamaslong putim ol naispela
yunifom bilong Hull KingstonRovers.Wanpela mama nem bilong em
Rachel yama, husat
pikinini bilong em Angela i sik na stap long hausik igivim
bikpela tok amamas na tenkyu igo long StanelyGene na ol sapotas
bilong Hull Kington Rovers.Em i tok olsem dispela ol presen i kam
long rait taim
stret long helpim ol pikinini long stap amamas maskiolsem ol i
sik na stap long hausik.Kain presen olsem bai i ken amamasim bel
bilong ol
pikinini na ol bail us tingting long sik na ol bai oraitgut gen
na go bek long stap wantaim ol femili bilong ollong ples o wan wan
haus bilong ol.
-
KYYMYC
KRISMAS NU YIA SPESOL Desemba 24, 2009 - Janueri 6, 2010 P15
LONG taim yumi bin bung pastaim longHoliday Inn long 20th
Oktoba, 2009,wanpela hap bilong bung I luklik long oltoktok I kam
long Siaman bilong NesinolStratejik Plen Task Fos na mi yet long ol
divel-opmen I kamap ino long taim long pinisimnastretim fainol pepa
wok bilong PAPUA NI-UGINI VISIN 2050 em, “presen bilong
PraimMinista bilong yumi igo long pipel”
Yumi save long wok bilong gavman insaitlong dispela Plen bilong
Pipel long narapela 40yia I bin kamaut gut tru taim Praim Minista
yetI launsim long 18th Novemba 2009 long franlong planti ol pipel
olsem ol pablik sevans, olkain kain stekholdas, ol invaited gest na
ol timhusat I bin pilai long PNG Gems long dispelataim long Mosbi
na I bin lukim tu dispela laun-sing seremoni.
Bikpela samting long yumi ol Pablik Sevansem taim yumi lukim
Deputi Praim Minista Igivim PNG Visin 2050 igo long Gavana
Jenerol,na bihain igo long Praim Minista, bihain I kamlong mi long
LUKAUTIM olsem Ekting SifSeketeri igo long Gavman long makim
yumiolgeta, em ol pablik sevans bilong Stet na pipelbilong yumi
long karimaut wok long lukimdispela VISIN 2050 I karim kaikai.
Yes, em wok bilong Pablik Sevis long kari-maut ol Gavman polisi,
plen, projek, programna ol narapela sevis wok ol I givim ol.
Pablik Sevis ino nupela long wok wantaim oldispela plen na
programs. Em I save wokimdispela insait long 34 yia long karimaut
ol sot-taim na midium-taim Plens na Progrem aninitlong MTDS s na
LTDSs na ol narapela longlukim olsem sevis igo long ol pipel
bilongyumi.
Somare-Temu Gavman I tokim mipela longSeptemba 2008 olsem wei o
pasin yumi savemekim ol samting olsem wanpela pipel naolsem ol
Pablik Sevans I gat bikpela kwesten Istap. Long sotim tok, Stet I
wok long pundaunlong bringim sevis na ol pipel long kantri inolukim
sevis ol I laikim. Olsem na PAPUA NI-UGINI VISIN 2050 KAMAP.
Insait long las 14-pela mun yumi olsem pab-lik sevans na ol
narapela insait long sosaiti Ikisim strongpela toktok pinis olsem
yumi massenisim pasin, long sait long wokim ol wok napasin bilong
yumi wantaim ol narapela olsemol pipel tru bilong kantri yumi stap
long en.
Sapos yumi wok long painim as bilong oldispela ol samting long
histori o wanem yuminid long wokim insait long narapela 40 yialong
stap bihain long Gavman, yumi yet na ollain brata-susa long PNG, ol
wanwok bilongyumi nau I gat ol wok insait long PNG VISIN2050.
Dispela Papua Niugini Visin 2050 nau em“BAIBEL” bilong yumi.
Yes, em I stap olsem “tok” bilong PNG weyumi lukluk igo antap
long en, kisim was nastia long en long helpim yumi mekim wok
bi-long yumi. Em I setim visin, gol na ol plen bi-long yumi. Em I
putim kaap 7-pela Pos o
bikpela eria em Gavman I laik lukimol wok I kamap long en long
sait
long pablik na praivet sekta wok-man-meri na ol
narapelastekholdas long rot yumi no save
lukim insait long las 34 yia.
Long wanem em I putimaut long kantri bi-long yumi long mekim
kamap insait long nara-pela 40 yia, Ol Bikpela Toktok o stetmen
longbihainim, wantaim ol bikpela gol long putimlong kantri antap
long top 50 mak insait longol Yunaited Nesins HDI na antap long
dispela,sosaiti bilong mipela long 2050 bai kamapSmat, Gat Gutpela
tingting, Fea, Helti na Ama-mas. Gavman i tokaut pinis na autim tok
olsemI gat a bai igat wapela Stratejik Visin na dispelaem PAPUA
NIUGINI VISIN 2050.
Olgeta ol Midium na Long-taim Plen I masgo wantaim dispela visin
bilong wanem I masgat wanpela bikpela Plen tasol o visin I
stap.
Ol gutpela wanwok bilong mi, yupela bailukim olsem dispela Visin
bai was long mipealong wanem kain rot olsem wanpela liklikEjensi I
mas wok bung ataim na wok long gut-pela wok-bung pasin namel long
ol narapelastat long 2010 na igo.
Em I tru olsem mipela I laik lukim CACC Igo pas long kamap
wantaim ol gol o as-tingt-ing bilong dispela VISIN. Taim CACC I go
pas,yumi no inap go rong.
Insait long las 34 yia olsem wanpela Nesin,mipela I bin mekim
planti asua na mipela maslain long ol dispela asua mipela I
kamapim.Mipela mas noken go rong long wanem mipelaI tingting long
en o mipela yet I laik kamapimol asua. Bai ino gat ples log kain ol
samting Ikamap namel long ol pablik sevans na nogatkain pablik
sevans. Bai mi tok narapela taimgen, BAI NOGAT PLES NA NOGAT
KAINPABLIK SEVANS.
Miting long tude em taim long putim kamaptaim bilong “komisin”
na “givim wok” long yuolsem het bilong Pablik Sevis ejensi long
gofowat, redim ol wok plen bilong yu bihainimVisin long wan wan ol
Ejensi bilong ol na kari-maut ol wok.
Task Fos bilog Nesinol Stratejik Plen em Pro-fesa David
Kavanamur igo pas long en na Istap aninit long lukaut bilong Deputi
PraimMinista I givim mipela dispela Visin bihainimwanem ol wok ol I
laikim a tem ov referens. Mitok tenkyu pinis na toksae long Task
Fos longtoktok bilong Praim Minista long wanem samt-ing ol I mekim
na ol wok long wokim longkarimaut na mekim wok bilong dispela
Visin.
Em wok bilong Pablik Sevis nau long kisimdispela wok long
karimaut ol wok bilongVisin.
Presiden bilong PEA na memba bilong NSPTask Fos, Mista Michael
Malabang I tok trutaim em I tok long las wik Fraide long
34thTrainenial PEA Kongres olsem “Pablik Sevisem ki stekholda,
draiva na lain bilong mekimwok bilong PNG Visin 2050. Em I mas
sanapstrong long wok bilong en”
Sapos yumi no kisim dispela salens na givimol gutpela wok na wok
I ken karim kaikai baiyumi daunim yumi yet, Gavman bilong
Yumi,kantri na pipel bilong yumi.
Olsem na ol wanwok ino gat gut long pun-daun. Mi kisim ol
strongpela toktok longPraim Minista na Het bilong Gavman,
RaitHonorabol Gren Sif Sir Michael Somare long7TH Disemba, 2009.
Praim Minista ino miksimol toktok bilong em.
Olsem na tude bikpela wok bilong mi em
long tokim yupela olgeta dispela ol Dairektivbilong Gavman, em
sampela bilong yupela Isave long en pinis. Mi senisim ol
dispelaDairektiv igo kamap olsem wanpela ofisal tok-save o sekula
em bai mi givimaut klostu taim.
Em duti bilong mi na mi daunim mi yet longtoksave long yupela.
Tasol long ‘komisin nagivim wok” long yupela olsem ol lain I
makimGavman na embeseda bilong PAPUA NIUG-INI VISIN 2050.
Yupela goaut nau wantaim Praim Ministaolsem “presen igo long
pipel”. Go nau, savelong dispela Visin long lewa bilong yupela
nabihainim wanem ol samting I stap insait longen long tingting na
spirit na was gut tru longen na planim gut long kisim ol gutpela
kaikailong en long gutpela bilong pikinini bilong yu-pela na
tumbuna bilong yupela long bihain.
Fainol toktok bilong mi em toksave tasol.Mipela I kisim strong
long pipel na kantri bi-long yumi long lukautim ol ofis yumi holim
naamamas long en I stap. Ol pipel husat I givimbilip na trast long
yu long sevim ol. Na ol pipelI gat rait long kisim bek dispela ol
samtingsapos yumi no mekim gutpela wok. Longsotim tok, Gavman
komisin na dikomisin.Noken larim narapela igo daun.
Bai yupela I lukim long dispela SEKULA migivim olsem, long sait
bilong mi, mi givimstrongpela tok pinis igo long Dipatmen ovPraim
Minista na NEC long kamapim wanpelaTransisinol Komiti long helpim,
long sait bi-long was na lukluk long operesis bilong dis-pela VISIN
insait long Dipatmen na longlukluk moa long stretim na redim ol wok
longwok wantaim ol 7-pela pos o pila wataim ol-geta ol eria Ejensi
na ol stekholda.
Mi gat olgeta bilip olsem yupela bai wokimwankain samting long
ol wan wan Ejensi naredi long bung wantaim ol dispela Pos o
Pilaofisas insait long Dipatmen bilong Praim Min-ista na NEC. Long
pinisim toktok, goaut nauna yupela I kisim komisin na kisim wok
pinis.Goaut long givim sevis igo long ol pipel bilongyumi na God I
ken Wasman bilong yumi naStrongim yumi.
Toktok bilong Ekting Sif Seketeri, ManasupeZurenuoc long lansion
bilong Putim Aut na
Komisin bilong ol Het bilong Dipatmen, Provin-sal Edministresin,
Statutori Bodi na Konstitusi-
nol Ofis long Karimaut Papua Niugini Visin2010-2050, long stat
long Janueri 2010.
Meri Krismas na HepiNu Yia long yupela
wantaim olgeta femilibilong yupela.
-
KRISMAS NU YIA SPESOLP16 Desemba 24, 2009 - Janueri 6, 2010
Krimas em taim bilong tingimlaip bilong yu wan wan
JAMES KILA i raitim
KRISMAS em speseltaim insait longKriten kalenda o taim bi-long
ol Kristen bilip man-meri long lotu na tingimtaim mama I
karimbikpela bilong yumi JisasKrais long Betlehem.Planti ol
bilipmanmeri bai
tingim dispela taim long golotu na tingim olsem JisasKrais em I
kamapolsemLodnapeimanwe I stap namel tru longKristen bilip bilong
yumi.Long planti ol haus-lotu,
planti ol gutpela bilas em ol Iputimpinis long olmanmeri Igo
long lotu long amamasimdispela de mama karimLod na peiman
bilongyumi.Insait longplanti ol senta
o taun long kantri bai yupainim planti ol haus-lotuemol pipel I
redi pinis longgo lotu long amamasimdis-pela bikpela de.Long
dispela yia Krismas
De em long Fraide Disemba25. Maski olsem em I de bi-longwok
insait longwik, baiI gat holide long planti plesna ol manmeri bai
go longlotu.Gutpela tok lukaut tu I
go long ol manmeri olsemdispela taim em bikpelatru insait long
laip bilongyumi olKristenmanmeri long graun.Olsem na yumi mas
tingim dispelade long laip bilong yumiwanwannamekim sampela kain
sakrifais o pe-nens long traim long stretim laip nasindaun bilong
yumi wan wan na tuwantaim femili bilong yumi.Em I tru olsem planti
kain kain
hevi I save bungimyumi long laip bi-long yumi wan wan. Long
dispelayia tu planti ol hevi I bungim laip bi-long yumi wan wan.
Tasol moabetalong dispela spesel taim bilong Kris-mas yumi mas stop
pastaim na ske-limyumi yet na traimprea namekimsampela gutpela
disisen long laip bi-
long yumi wantaim femili.Yumi mas tingim laip bilong Jisas,
mama Maria na Josep long taim bi-long bipo em samting olsem
2000krismas igo pinis taim ol I stap longdispela graun nawokabaut
long hapbilong Israel. Laip I bin hat tru longtupela papa namama
bilong.
PNG Ports givim Krismas presen long ol sik pikinini long
Angau
Krismas Message I kamlong Fr Lollington Wiam,Angliken Sios- 9
Mile
KRISMAS em gutpelataim bilong tingim na tuhelpim ol lain turangu
na tuol sik pikinini husat i stapsore na i nidim tru amamasinsait
long dispela speseltaim bilong Krismas.Las wik wanpela gutpela
presen tru igo long wanpelawod long Angau MemorialHausik long
tingim na tuhelpim ol sik pikinini longdispela taim bilong
Krismas.OL WOD bilong ol pikinini
long Angau Memorial Hausik
insait long Lae, Morobeprovins i gat bikpela nid longmoa dokta
na tu ol samting bi-long helpim ol lain pikininilong hausik.Long
nau yet dispela sektin
bilong hausik we i save kisimol sik pikinini i kam longplanti ol
ples i ken lukautimtasol 45-pela bet long slip nanarapela tupela
bet em long olpikinini i kisim marasinpinis long slip na pilim
orait.Em i lukautim tu 5-pela rejis-tra, 6-pela nes na 7-pela
komyuniti helt woka.Dokta Enename Susuke i bin
tokaut long dispela ino longtaim igo pinis insait long wan-pela
seremoni we i lukimPNG Port Corporation wan-taim Attache Software i
givimK1,260 olsem Krismas presenigo long ol wod bilong ol
sikpikinini long Angau hausik natu presen bilong ol sikpikinini
husat i stap long hap.Dokta Susuke i
tok olsem wod bilongol pikinini em wanpela seksin
bilong hausik we i save pulapolgeta taim. Na i gat nid yet istap
long moa helpim i mas golong dispela seksin we i savehelpim na
lukautim ol sikpikinini.Em i tok dispela helpim ol
helt wokman meri long hausiki kisim em i gutpela longsapotim ol
long givim gutpelamedikol sevis na o helpim igolong ol sik
pikinini.Meri husat i makim gutpela
lain ogenaisesin, MadlyneArua-Samuel bilong PNG Port
Corporation i bin mekim wan-pela gutpela raun igo longhausik
wantaim nogat toksavena i bungim ol pikinini na ollain husat i save
was long olinsait long hausik.Sif Ekskutiv ofisa bilong
PNG Ports Corporation, BrianRiches, husat i gat gutpelawok bung
wantaim AttacheSoftware i amamas long givimdispela helpim igo long
wodbilong sik pikinini longAngau Memorial hausik longLae.
YUMI manmeri bilongPNG na ol arapelakristen long wol, yuminau i
rere long selebretimbikpela bung amamas bi-long krismas.Dispela
bung amamas
em bikpela presen God ibin givim nating longyumi.Em pikinini
bilong em,
Jisas.Insait long buk tambu,
yumi bai harim ensel itokim yumi long gut
niusbaimekimolgetamanmerii amamas.EmgutniusbilongGod i
salim pinis pikinini bilongem longkisimbekyumi olmanmeri bilong
dispelawol.Yumi i bin stap kalabus
longsinnadainaGod ibinsalimdispela spesolpresenlong yumi.Long
dispela wanpela
rot tasol yumi kamappikinini bilong God na istap pas wantaim em.
dis-pela presen em God igivim yumi nating na inogat kos long
em.Yumi i no mekim wan-
pelahatwoknaGodi salimpikinini bilong em longyumi, em wok
marimaribilong em tasol na dispelaspesolpresen i sidaunstretlong
hat bilong yumi.Longbel sori bilongGod
tasol em i bin salimpikinini bilong em longkisim bek yumi i bin
luspinis.Maski wanem rot na
woknapasinyumimekimbai yumi i no inap liklikdispela bipolar laik
bilongGod yumi mas bekimtenkyu tasol long Godwantaim laip bilong
yumina traim long soim emolsem yumi amamas longkisimdispela
spesolpresenGod i bin givimyumi.
Sapos yumi laik givimtenkyu long God dispelapresen, orait yumi
mastenkyu wantaim lewabilogn yumi na yumi masyusim gut dispela
spesolpresen.Em dispela spesol pre-
sen tasol Jisas i oraitimyumiantap longdiwaikrisna kisim yumi
bek namekim yumi kamapmemba bilong em.Tude yumi lukimPNG i
stap long graun bilong ko-rapsen.Gavman i korap na sin-
daun long pasin stil nabraiberi, ol helt dipatmen isindaun long
wankain rotolsem gavman, ofis bilongForen Afea na kastom tu
ibagarap.Inonaunasios iwokhat
tru long mekim gavman iluksave long ol dispelahevi. Tasol i hat
tumas.Longwanemdispela sik
nogut i kisim ples longgraun bilong yumi pinis.Sapos
iolsemmoabetaol
lidaman ol biklain bilongol dipatmen imas sindaunna glasimwanem
emkris-mas na mekim senis wan-taim stretpela rot longamamasim
dispela bungbilong krismas insait longhat.Krismas em min ama-
mas bilong Jisas na yumimas reflex, trensfom narifomwantaim
spesol pre-sen God i givim yumi nayumi mas bekim tenkyulong em.
Fr Lollington Wiam
-
KRISMAS NU YIA SPESOL Desemba 24, 2009 - Janueri 6, 2010 P17
2 Fast holim pas maket long yus kar bisnis long Mosbi2FAST
Motors LimitedI stat nau long holimpas sea bilong en insaitlong
moto kar bisnis in-sait long Nesinol KapitolDistrik.Olsem na long
dispela
spesel taim bilong Kris-mas, ol menesman nawokmanmeri bilong
2Fast Motors I laik givimbikpela tok amamamasbilong Krismas na
HepiNu Yia igo long ol kas-tomas bilong ol.Long taim kampani I
bin statim wok operesinbilong en long 2006 em Iwok long gro
wantaimstrong olgeta taim na Iresis gut tru wantaim olnarapela yus
kar kam-pani o dilas insait longNCD.Sif eksekutiv ofisa bi-
long 2 Fast Motors, BillyLin I tok olsem ol I ama-mas long gro
bilong kam-pani bikos long gutpela
wok bung wantaim ol ko-poret kastomas naklaients blong ol.Mista
Lin I tok ol I
kamap wantaim sampelagutpela kain bisnis wokplen na stail we I
lukimgutpela kaikai I kamaplong en na tu planti ol nu-pela kastoma
tu I amamaslong wok bisnis wantaim2 Fast Motors.Mista Lin I tok
gohet a
gutpela wok kamap bi-long 2 Fast Motors Ikamap bihain long
gut-pela save long wok emsels tim I wok long soimwantaim maketing a
selsmenesa Mista MahuruDoriga wantaim sels-meriem Ms Betty Leka.Wok
long sait bilong
edministresin I stap longhan bilong meneseresLucy Malai na
operesinsmenesa em Ricky Ani,husat I save luksave longron bilong
bisnis long ol-
geta de long sait bilongedmin long luksaveolsem olgeta samting
Iron orait tasol.Long sait bilong wok-
sop tu I gat ol gutpela lainmekanik I stap husat Iwok gut
wantaim ol. Oldispela stail wokmanolsem Jackie Chen (save-man tru
long panel bit-ing/sprei peint) Robert naDennis wantaim sapot Ikam
long Naime Naimena LeoMaikao na tu wan-pela ol nupela rikruit.Mista
Lin I tok dispela
tim i go pas long givimgutpela kwaliti sevis bi-long 2 Fast
Motors longNCD.Mista Lin I tokaut tu
olsem ol spesels kampanii save salim I givim tustrong long gro
bilongdispela kampani insaitlong NCD bikos prais Igutpela na ol
kastomas Iken amamas.
Bos bilong 2 Fast Motors Mista Lin (lep han) na ol wokmeri
bilong em na(daunbilo) ol woksop man bilong 2 Fast Motors. Poto:
NICKY BERNARD
-
KRISMAS NU YIA SPESOL Desemba 24, 2009 - Janueri 6, 2010 P19
CIVIL AVIATION AUTHORITY
NOTIS IGO LONG OL LAIN BRUKIM LO NA STAPLONG POT MOSBI
INTANESINOL PLES-BALUS (JACKSONS)
SIVIL AVIESIN ATORITI BILONG PNG NAU I GIVIM NOTIS IGO LONG
OLGETA LAINHUSAT I BRUKIM LO PINIS NA I STAP SINDAUN OLSEM SETELMEN
LONG GRAUN BI-LONG POT MOSBI INTANESINOL PLES-BALUS (JACKSONS)
OLSEM STAT LONG DIS-PELA NOTIS I STAP NAU LONG GASET NAMBA G5 DEIT
26/06/80 EM PIKSA I SOIMDAUNBILO. DISPELA EM I KARAMAPIM POSEN 2437
(2098), 2432,2483 1229 NA 2179.
CAA I WOK NAU WANTAIM DIPATMEN OV LENS NA FISIKOL PLENING (DLPP)
LONGTOKSAVE OLSEM DISPELAOLERIAEM INO BIHAINIM LO. CAA I GIVIMWOK
LONGWAN-PELA PRAIVET SEVEIA LONG KARIMAUTWANPELAKADASTRAL SEVEI.
GUTPELAROTLONG KISIM WANPELA PLES-BALUS LIS EM LONG GO LUKIM
KOMESAL DIVION LAINBILONG CAA O RINGIM OL LONG 3244656.
CAA I ASKIM OLGETALAIN HUSAT INO BIHAINIM LO LONG LUSIM
DISPELAOL PLES NARAUSIM OL HAUS OL I WOKIM INSAIT LONG WANPELA MUN
TAIM DISPELA NOTIS IKAMAUT. SAPOS YU NO BIHAINIM DISPELA POLIS BAI
MEKIM WOK BILONG EN.
AUTHORIZED BY CEO/DAIREKTA - CAA
Bipo Praim Minista bilong AustraliaBob Hawke I bin kisim luksave
bilongGavman taim Gavana Jenerol I givimem taitol olsem ‘Sif’ long
Star ofMelanesia. Hia em I sanap toktokwantaim Praim Minista bilong
yumiSir Michael Somare na apim wanpelaglas SP bia tu wantaim.
Sif Seketeri bilong Gavman, Mana-supe Zurenuoc I apim na soim
nupelaplen bilong kantri ol I kolim PNG Vi-sion 2050.
Wanpela Katolik pater bilong Goroka,Pater Bodgan Cofalik I soim
golmedol em I winim insait long spot bi-long weitlifting long namba
4 PNGGems long Mosbi. Em I bin makimTim Isten Hailans.
Digicel wantaim FPDA I mekim isi trulong yu nau long kisim maket
in-fomesin long prais bilong ol kaikailong ol bikpela fres fud
maket insaitlong PNG. Hia em siaman bilong FresProdius Divelopmen
Ejensi (FPDA)Fabian Chow na Sif Eksekutiv ofisabilong Digicel PNG,
Joe Mangos Isoim infomesin long mobail fon.
Piksa I soim olmemba bilong Wa-tete tieta I karim olgaden kaikai
igolong Gavana Jen-erol Sir Paulias
Matane long taimbilong launsing bi-long Fres ProdiusDivelopmen
Ejensi
(FPDA) koporetplen long Mosbi.
-
KRISMAS NU YIA SPESOL Desemba 24, 2009 - Janueri 6, 2010 P21
WANPELA naispelapasin bilong Kris-mas em taim yumi salimol
Krismas kat igo longyumi yet na givim grit-ings bilong Krismas.Long
kantri we mi kamlong en, planti ol dispelakain kat save gat ol
piksabilong waitpela sno longfran bilong ol. Ol nara-pela kat save
gat ol piksabilong Bethlehem obokis kaikai we mama ikarim bebi
Jisas o sam-pela i soim star i laitantap long skai longsoim rot
long ol tripelasaveman. Insait longwanpela stua longMosbilas wik mi
painim sam-pela naispela ol PNG-stail gritings kat. Oltoktok insait
long kat itok olsem: “Hepi Kris-mas PNG-stail”. Ol piksalong fran
ino gat sno naol enimol olsem sipsip okamel. Long ples bilongole m
i soim Fada Kris-mas i bilas long wanpelabikpela karamap siot.Long
wanpela kat piksa isoim Fada Krismas iswing long rop insaitlong bus
long wanpeladiwai igo long narapela,na long narapela piksa isoim em
i dring wanpeladrink long wanpela betol i wokim long rop longnambis
long Trobriandailan, na long namba-tripiksa i soim Fada Kris-mas i
pul long wanpelakanu we i pulap tru longol presen. Olgeta
dispelapiksa i nais tru na i kenbringim smail na ama-mas long ples
bilong olmanmeri. Tasol em i tok-save tu long yumi olgetaolsem
gutpela nius bi-long Krismas igo long ol-geta hap bilong graun,stat
long liklik taun longBethlehem igo long olnambis, ol riva, ol
bik-bus, ol viles, taun na sitilong PNG.Namba-4 kat i
narakainliklik. Em i soim piksa bi-long Holi Femili – emMama Maria,
Josep nabebi Jisas insait longbokis-kaikai bilong ol en-imol long
Bethlehem,tasol em i soim ol man-meri na pikinini bilong olkain
kain ples insait longPNG i putim ol gutpelabilas na i sanap
klostu
long ol. Mining bilongdispela piksa em olsemolgeta bilongmipela
i kengo long Bethlehem,mipela olgeta i ken kamlong Jisas long bilip
naonarim em wantaimMaria na Josep. i gat rumlong dispela haus
wemipela olgeta i welkamtasol long go long hap.Dispela poin long
saitbilong welkam embikpela samting. Long2009 mipela i wokimwanpela
nupela haus-lotulong graun bilong Daiosisbilong Pot Mosbi longNot
Waigani. Em i stap
baksait tasol long ol hausbilong Anglicare na yuinap lukim taim
yu bihainrot igo olsem longTokarara. Em wanpelaraun-haus wantaim
ret-pela ruf. Wanpela samt-ing yu ino inap lukim emwanpela dua.
Dispela embikos ino gat dua longdispela haus-lotu. Dispelahaus-lotu
save open tasol–