Merhaba A/ustos 2001 tarihinde yaymna balanan Fider bülteni bu saysyla 10.saysn tamamlambulunu- yor. Hemen hemen 3 yl geride braktk.Umut edi- yoruz ki, sektrümüze bu ü yl zarfnda bültenimiz- le katkda bulunmuuzdur. 2004 yl leasing sektrü asndan olumlu balad, ilem hacmi dolar baznda bir nceki yln ayn d- nemine gre % 50 artgsterdi.Sene sonu rakam- lar itibariyle de ayn artoranlarn yakalamay umut ediyoruz. Sektrel verileri bültenimizin 7-8. ve son sayfasnda bulabilirsiniz. Bilindi/i gibi, bir süredir sektrümüzün de iinde bulundu/u banka d mali kurulularn düzenleme ve denetim yetkisinin Hazine Müstearl/ndan BDDKya devri gündemde.Yetkilerin devriyle ilgili düzenleme Kredi Kurulular Kanunu Tasarsnda yer alyor.Sn.Ahmet Buldam, bu saymzda tasary ge- nel olarak de/erlendirdi.Sn.Buldamn yazs grüsayfalarmzda yer alyor. Bu sene enflasyon muhasebesi, yeni TLye geiderken tüm sektrleri hummal bir almaya yn- lendiren düzenlemeler yürürlü/e girmekte.Bu say- mzda Ernst&Young irket orta/ Sn.hsan Akar, Ye- ni TLnin etkilerine ilikin bir yazyla bültenimize kat- kda bulundu. Bültenlerimizde, mümkün oldu/unca leasinge konu ekipmanlarn yo/un oldu/u sektrler hakknda da bilgi vermeye alyoruz.Bu amala bu saymza ta- km tezgahlar sektrünü dahil ettik.Bültenimizin 10- 11. sayfalarnda sektrün derne/i TAD Genel Sekre- teri Sn.zkan Yücelin 2003 ylnda takm tezgahlar sektründeki gelimeleri aktaran yazs mevcut. Haziran aynda, yurtdnda leasing sektründe ok deneyimli Amembal kuruluundan Sudhir Amem- baln verdi/i operasyonel leasing ilemleri konu- sunda bilgilendirici bir e/itim düzenledik.Bir süredir sektrümüzün gündeminde olan operasyonel le- asing konusunda "artk de/er riski" ne ilikin bilgilen- dirici bir yazy bu saymzda bulabilirsiniz.Bültenimi- zin 9. sayfasnda yer alan yaz Kolease/Sn.Serhan Ketencio/lu tarafndan kaleme alnd. Son sayfalarmzda ise Orta ve Do/u Avrupa ülkele- rinde leasing uygulamalarn inceledik.Bültenimize tüm katkda bulunanlara teekkür ediyoruz. Bir sonraki saymzda bulumak üzere. Sa/lcakla kaln FDER BDDKca hazrlanan Kredi Kurulular Kanunu tasla/ geti/i- miz ay sonunda ilgili kurulularn de/erlendirmesine ald. Devlet Bakan ener, taslak iin eitli kaynaklardan yararlanl- d/n bildirdi. Bunlar, AB dokümanlar ve (zellikle Avustur- ya, Almanya, Hollanda) mevzuat ile svire mevzuat; IMF, Dünya Bankas, OECD ve benzeri uluslararas otoritelerce kabul edilen ilkeler ve di/er uluslararas standartlar olarak aklad. Ayrca tasla/n Türk Ticaret, Bankalar, Sermaye Piyasas ve Re- kabet hukukumuzla uyumlu olmasna da zen gsterilmiti. Sayn Bakann verdi/i bilgiye gre ama BDDKnn düzenle- me ve denetleme yetkilerini gülendirmek, netletirmek ve birletirmek. Ne var ki, taslak snrl olarak ve gizli kaydyla da/tld/ iin kamuoyunda aka tartlamyor. Bu yazda, nce IMFin bu alanda üstlendi/i rolü biraz amaya, ardndan da bu kapsaml taslak hakknda edinebildi/im baz bilgilere gre finansal kira- lama asndan genel bir de/erlendirme yapmaya alaca/m. Taslak üzerine yaplan de/erlendirmeler arasnda tabii ki en a/rlk tayan Türkiye Bankalar Birli/ininki. Bakan zince, küresel standartlarn iyi eyler oldu/unu, ancak banka bilano- larnn son tahlilde ekonominin bir yansmas oldu/unu hatrla- tyor. Sayn zincenin daha nce de eitli kereler dile getir- di/i bu yaklam, banka müterilerinin alma tarz ABye ya- knlamadka Türk bankalarn AB talarndan armaya al- mann ne kadar anlam olaca/n hakl olarak sorguluyor. Bu, kanun tasarsnn kapsad/ tüm kredi kurulularnn ortak skn- ts. Kimi eletiriler de, mali sektrde birbirini izleyen tepki kanun- larnn nerede duraca/n sorguluyordu. Acaba bu tasary bir tepki tasars olarak m grmeliyiz? Evet. Ben bu almann hem iten hem de dtan gelen tep- kileri yanstt/ kansndaym. tepkinin kayna/ ortada. 40 milyar dolar bulan faturas hal- ka yansmbir mali sektr krizinin art oklar henüz bitme- di. Ayrca Ekonomik programn baars iin de topluma güven vermek gerekiyor. Enflasyonla beraber reel faizlerin ateinin de dümesi iin, ulusal tasarruflar tüm gücüyle mali sektre dn- meli. Uluslararas tepki ise, bir dnüüm geiren IMFden kaynakla- nyor. IMF imdi tüm dünyada mali sektrü ekillendirmek ko- nusunda eskiye gre ok daha kararl. 1980li yllarda mali sektrde denetimi gevetme ve araclar kaldrma (deregulation & disintermediation) politikalar en n plandayd. Mali piyasalar hzla zgürleti, küreselleti. Byle iken 2000lere neden dünyada mali sektrde daha sk gze- tim ve denetim ana fikri ile girdik ? Bu süreci iyi anlamak iin, 60 yl kadar geriye gitmek gerek. Aslnda IMFin orijinal misyonu (ki, 1946 tarihini tar), dünya Devam Sf. 4de Kredi Kurulular Kanunu Ne Getiriyor? Ahmet BULDAM
16
Embed
Merhaba ß Ne Getiriyor? - Finansal Kurumlar Birliği · 2019. 4. 10. · Merhaba A⁄ustos 2001 tarihinde yayłmłna baßlanan Fider bülteni bu sayłsłyla 10.sayłsłnł tamamlamłß
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
MerhabaA¤ustos 2001 tarihinde yay�m�na baßlanan Fiderbülteni bu say�s�yla 10.say�s�n� tamamlam�ß bulunu-yor. Hemen hemen 3 y�l� geride b�rakt�k.Umut edi-yoruz ki, sektörümüze bu üç y�l zarf�nda bültenimiz-le katk�da bulunmußuzdur.
2004 y�l� leasing sektörü aç�s�ndan olumlu baßlad�,ißlem hacmi dolar baz�nda bir önceki y�l�n ayn� dö-nemine göre % 50 art�ß gösterdi.Sene sonu rakam-lar� itibariyle de ayn� art�ß oranlar�n� yakalamay� umutediyoruz. Sektörel verileri bültenimizin 7-8. ve sonsayfas�nda bulabilirsiniz.
Bilindi¤i gibi, bir süredir sektörümüzün de içindebulundu¤u banka d�ß� mali kurulußlar�n düzenlemeve denetim yetkisinin Hazine Müsteßarl�¤��ndanBDDK�ya devri gündemde.Yetkilerin devriyle ilgilidüzenleme Kredi Kurulußlar� Kanunu Tasar�s�nda yeral�yor.Sn.Ahmet Buldam, bu say�m�zda tasar�y� ge-nel olarak de¤erlendirdi.Sn.Buldam��n yaz�s� görüßsayfalar�m�zda yer al�yor.
Bu sene enflasyon muhasebesi, yeni TL�ye geçißderken tüm sektörleri hummal� bir çal�ßmaya yön-lendiren düzenlemeler yürürlü¤e girmekte.Bu say�-m�zda Ernst&Young ßirket orta¤� Sn.�hsan Akar, Ye-ni TL�nin etkilerine ilißkin bir yaz�yla bültenimize kat-k�da bulundu.
Bültenlerimizde, mümkün oldu¤unca leasinge konuekipmanlar�n yo¤un oldu¤u sektörler hakk�nda dabilgi vermeye çal�ß�yoruz.Bu amaçla bu say�m�za ta-k�m tezgahlar� sektörünü dahil ettik.Bültenimizin 10-11. sayfalar�nda sektörün derne¤i T�AD Genel Sekre-teri Sn.Özkan Yücel�in 2003 y�l�nda tak�m tezgahlar�sektöründeki gelißmeleri aktaran yaz�s� mevcut.
Haziran ay�nda, yurtd�ß�nda leasing sektöründe çokdeneyimli Amembal kurulußundan Sudhir Amem-bal��n verdi¤i operasyonel leasing ißlemleri konu-sunda bilgilendirici bir e¤itim düzenledik.Bir süredirsektörümüzün gündeminde olan operasyonel le-asing konusunda "art�k de¤er riski" ne ilißkin bilgilen-dirici bir yaz�y� bu say�m�zda bulabilirsiniz.Bültenimi-zin 9. sayfas�nda yer alan yaz� Koçlease/Sn.SerhanKetencio¤lu taraf�ndan kaleme al�nd�.
Son sayfalar�m�zda ise Orta ve Do¤u Avrupa ülkele-rinde leasing uygulamalar�n� inceledik.Bültenimizetüm katk�da bulunanlara teßekkür ediyoruz.
Bir sonraki say�m�zda bulußmak üzere.
Sa¤l�cakla kal�n� F�DER
BDDK�ca haz�rlanan �Kredi Kurulußlar� Kanunu� tasla¤� geçti¤i-miz ay sonunda ilgili kurulußlar�n de¤erlendirmesine aç�ld�. Devlet Bakan� Þener, taslak için çeßitli kaynaklardan yararlan�l-d�¤�n� bildirdi. Bunlar�, AB dokümanlar� ve (özellikle Avustur-ya, Almanya, Hollanda) mevzuat� ile �sviçre mevzuat�; IMF,Dünya Bankas�, OECD ve benzeri uluslararas� otoritelerce kabuledilen ilkeler ve di¤er uluslararas� standartlar olarak aç�klad�.Ayr�ca tasla¤�n Türk Ticaret, Bankalar, Sermaye Piyasas� ve Re-kabet hukukumuzla uyumlu olmas�na da özen gösterilmißti.Say�n Bakan��n verdi¤i bilgiye göre amaç BDDK�n�n düzenle-me ve denetleme yetkilerini güçlendirmek, netleßtirmek vebirleßtirmek. Ne var ki, taslak s�n�rl� olarak ve gizli kayd�yla da¤�t�ld�¤� içinkamuoyunda aç�kça tart�ß�lam�yor. Bu yaz�da, önce IMF�in bualanda üstlendi¤i rolü biraz açmaya, ard�ndan da bu kapsaml�taslak hakk�nda edinebildi¤im baz� bilgilere göre finansal kira-lama aç�s�ndan genel bir de¤erlendirme yapmaya çal�ßaca¤�m.Taslak üzerine yap�lan de¤erlendirmeler aras�nda tabii ki ena¤�rl�k taß�yan� Türkiye Bankalar Birli¤i�ninki. Baßkan Özince,küresel standartlar�n iyi ßeyler oldu¤unu, ancak banka bilanço-lar�n�n son tahlilde ekonominin bir yans�mas� oldu¤unu hat�rla-t�yor. Say�n Özince�nin daha önce de çeßitli kereler dile getir-di¤i bu yaklaß�m, banka müßterilerinin çal�ßma tarz� AB�ye ya-k�nlaßmad�kça Türk bankalar�n� AB ç�talar�ndan aß�rmaya çal�ß-man�n ne kadar anlam� olaca¤�n� hakl� olarak sorguluyor. Bu,kanun tasar�s�n�n kapsad�¤� tüm kredi kurulußlar�n�n ortak s�k�n-t�s�. Kimi eleßtiriler de, mali sektörde birbirini izleyen tepki kanun-lar�n�n nerede duraca¤�n� sorguluyordu. Acaba bu tasar�y� birtepki tasar�s� olarak m� görmeliyiz?Evet. Ben bu çal�ßman�n hem içten hem de d�ßtan gelen tep-kileri yans�tt�¤� kan�s�nday�m.�ç tepkinin kayna¤� ortada. 40 milyar dolar� bulan faturas� hal-ka yans�m�ß bir mali sektör krizinin �artç� ßoklar�� henüz bitme-di. Ayr�ca Ekonomik program�n baßar�s� için de topluma güvenvermek gerekiyor. Enflasyonla beraber reel faizlerin ateßinin dedüßmesi için, ulusal tasarruflar tüm gücüyle mali sektöre dön-meli. Uluslararas� tepki ise, bir dönüßüm geçiren IMF�den kaynakla-n�yor. IMF ßimdi tüm dünyada mali sektörü ßekillendirmek ko-nusunda eskiye göre çok daha kararl�.1980�li y�llarda mali sektörde �denetimi gevßetme ve arac�lar�kald�rma� (deregulation & disintermediation) politikalar� en önplandayd�. Mali piyasalar h�zla özgürleßti, küreselleßti. Böyleiken 2000�lere neden dünyada �mali sektörde daha s�k� göze-tim ve denetim� ana fikri ile girdik ?Bu süreci iyi anlamak için, 60 y�l kadar geriye gitmek gerek.Asl�nda IMF�in orijinal misyonu (ki, 1946 tarihini taß�r), dünya
Devam� Sf. 4�de
Kredi Kurulußlar� KanunuNe Getiriyor?
Ahmet BULDAM
Leasing DDünyas� 22
Advanced Lease FinanceEuromoney/ 13-15 Eylül 2004Londra
Value-Add LeasingEuromoney/ 23-24 Eylül 2004Londra
Eurofinas & LeaseuropeY�ll�k Konferans�3-5 Ekim 2004Sorrento, �talya
Vendor Leasing & InsolvencyLeasing Life Training2 Kas�m 2004 Londra
Big Ticket Lease TransactionsEuromoney/ 15-16 Kas�m 2004NewYork City
Legal & Documentary Issues inLease TransactionsEuromoney/ 6-7 Aral�k 2004San Francisco
KURSLAR�SEM�NERLER
*
*
*
*
*
*
Avrupa Birli¤i�nde UMS�yeGeçißin S�k�nt�lar�Bilindi¤i gibi AB Komisyonu 2001 y�l�nda, AB bün-yesinde hisse senetleri borsalar ve di¤er teßkilatlan-miß piyasalarda ißlem gören ßirketlerin (bankalar vesigorta ßirketleri dahil) konsolide bilançolar�n�n01.01.2005 tarihinden itibaren Uluslararas� Muha-sebe Standartlar�na (UMS), yeni ismiyle Uluslararas�Finansal Raporlama Standartlar�na (UFRS) göre dü-zenlenmesini kararlaßt�rm�ßt�.
Leasing sektörünü de etkileyecek uygulama, bankayan kurulußu olan leasing ßirketlerine 2005 itibariylebankalar�yla konsolidasyonda mali tablolar�n�UFRS�ye göre düzenleme zorunlulu¤u getiriyor.Av-rupa Leasing Þirketleri Federasyonu-Leaseuropebünyesinde 2001�den bu yana bu konudaki çal�ßma-lar ve lobi faaliyetleri sürdürülüyor.Ancak son geli-nen noktada baz� standartlardaki belirsizlikler devamediyor.Öte yandan, ülkeler UFRS�ye geçißin etkileri-ni de¤erlendiriyorlar.Çek Cumhuriyeti, düzenlenmißpiyasalardaki ßirketlerin münferid hesaplar� içindeUFRS�yi yürürlü¤e koydu ancak vergi kanunlar�ndaki"hukuki mülkiyet"i esas alan uygulamada bir de¤ißik-lik yap�lmad�.Finlandiya, finans ßirketlerinin sadecekonsolide bazda de¤il, münferid bilançolar�n�n daUFRS�ye göre haz�rlanmas�n� zorunlu tuttu.Almanya,AB�nin belirledi¤i sektörler d�ß�ndaki sektörlerde degrup bilançolar� için UFRS uygulanmas� teklifini mec-lise sundu.Ancak, hem vergi aç�s�ndan hem de ra-porlama aç�s�ndan münferid hesaplar eskiden oldu-¤u gibi ulusal muhasebe standartlar�na (nationalGAAP) göre tutulacak.�talya�da ise Merkez Bankas�,UFRS�nin münferid hesaplarda da uygulanmas� içinbask�da bulunuyor.Bunun durum, sonras�nda vergibilançosu aç�s�ndan da ayn� standartlar�n uygulan-mas�n� getirebilir ve leasing sektörünü olumsuz etki-leyebilir.Bu nedenle �talya Leasing Birli¤i hükümetile yo¤un lobi faaliyetleri içinde.Hollanda�da ise le-asing ßirketlerinin UMS kurallar�n� anlamakta veyorumlamakta zorland�¤� ifade ediliyor, ayr�ca BaselII ile UMS aras�nda tutars�zl�klar oldu¤u belir-tiliyor.Portekiz�de ßirketlerin "bekle ve gör" poli-tikas�n� izledi¤i ve bir çok hususun netleßtirilmedi¤isöyleniyor.Avrupa leasing sektöründe en çok tar-t�ß�lan konu, yeni standartlar�n operasyonel leasingißlemlerinde faiz bazl� y�ll�k amortisman methoduyerine eßit tutarda (düz) amortisman ayr�lmas�n�getiriyor olmas�.
Þeker Leasing Halka Aç�l�yor1997 y�l�nda kurulan ÞekerLeasing Temmuz ay�nda hal-ka aç�l�yor.Þeker Yat�r�m�nA.Þ.' nin arac�l�k edece¤i ve
beher hissenin 1.400.-TL olarak belirlendi¤i halkaarz, sabit fiyatla talep toplama yöntemi ve bakiyeyiyüklenim esas�na göre gerçekleßecek. Þirket,16.000.000.000.000.-TL' lik ödenmiß sermayesinibedelli olarak 18. 823. 530. 000. 000.-TL' ye ç�ka-r�lacak olup mevcut ortaklar�n rüçhan haklar� k�s�tla-narak 2.823.530.000.000.-TL' lik nominal de¤erlihisse senedi ihraç edecek.Halka arzda yurtiçi kurumsal yat�r�mc�lara yüzde 10,yurtiçi büyük bireysel yat�r�mc�lara yüzde 20 ve yur-tiçi küçük bireysel yat�r�mc�lara yüzde 70 oran�ndatahsisat yap�laca¤� belirtiliyor.15-16 Temmuz tarihlerinde yap�lmas� beklenen hal-ka arz için ßirket yetkilileri "Þeker Leasing kurulu-ßundan bugüne kadar düzenli olarak büyümesinisürdürmüß ve bugün geldi¤i noktada halka aç�larakfirman�n daha ßeffaf bir hale gelmesini hedeflemek-tedir. Bu ßeffafl�k had safhada rekabetin oldu¤u sek-törümüzde hem müßterilerimiz hem de kreditör-lerimiz aç�s�ndan firmam�za bir prestij sa¤layacak;ayr�ca sermayemizi de güçlendirecektir." diyorlar.
Dünya Leasing KongresiHaziran Ay�nda Londra�daYap�ld�
Euromoney taraf�ndan bu sene 22.si düzenlenenKongre 16-17 Haziran tarihlerinde Londra�da yap�l-d�.Türkiye�den 12 kißinin kat�ld�¤� Kongre�de Si-emens Leasing Genel Müdürü ve Fider Yönetim Ku-rulu Üyesi Bülent Taßar, Türkiye�de yeni vergi kanun-lar� sonras� leasing sektörünü de¤erlendiren bir su-num yapt�. Çok say�da ülkeden leasing profesyonellerinin kat�l-d�¤� 2 günlük Kongre�de Dünyada leasing konusun-daki son gelißmeler aktar�ld�.Ülke örnekleri aç�s�n-dan Türkiye ile birlikte Hindistan,�ngiltere,Avustral-ya, Almanya ve Rusya uygulamalar� anlat�ld�. Ayr�caKongrenin gündeminde olan bir di¤er husus Le-asing Muhasebesinde Uyumlaßt�rma Çal�ßmalar�idi.Avrupa Birli¤i�nde 2005 itibariyle Uluslararas�Muhasebe Standartlar�n�n benimsenmesi nedeniylebu konu kat�l�mc�lar�n en çok ilgisini çeken konulararas�nda yer ald�.
F�DER "Gelece¤in Stratejileri :Operasyonel Leasing ve Di¤erTeknikler" E¤itimi DüzenlediFider, 21 Haziran tarihinde "Gelece¤in Stratejileri:Operasyonel Leasing ve Di¤er Teknikler" konulubir e¤itim düzenledi.E¤itim, dünya leasing sektö-ründe tan�nan ve 20�den fazla ülkede leasingingelißmesine yönelik hükümetlere dan�ßmanl�kyapm�ß olan Amembal firmas�ndan Sudhir Amem-bal taraf�ndan verildi.�stanbul/ The Plaza Otel�de düzenlenen e¤itime14 Leasing Þirketinden toplam 35 kißi kat�ld�.Birgünlük e¤itimde, operasyonel leasingin gelißmißpiyasalardaki uygulamalar� ile leasing sektöründe-ki son teknikler aktar�ld�. Ayr�ca, Türkiye�de 2003y�l�nda de¤ißen leasinge özgü vergi düzenlemele-ri ile gelißmiß ülkelerdeki vergi ve muhasebe uy-gulamalar�n�n karß�laßt�rmas� yap�larak, yurtd�ß�ndaoperasyonel leasingin vergi ve muhasebe stan-dartlar�ndaki farkl� uygulamalar�na de¤inildi.
Leasing Ürünleri ve Haberlerwww.leaseassistant.org
Leasing Ansiklopedisiwww.internationalleasing.com
Otomobil Leasingiwww.leasesource.com
Monitor Daily Dergisiwww.monitordaily.com
Leasing Life Dergisiwww.leasinglife.co.uk
Görüß 44
ticaretini canland�rmak için üye devletlerin ödemeler dengesiaç�klar�n� finanse etmeyi öngörüyordu. 1950�li ve 1960�l� y�l-larda bu aç�klar temelde �cari hesap� (mal ve hizmet ticareti)aç�klar�ndan do¤uyordu. Baßka türlü de olamazd�, çünkü bü-tün ülkelerde �sermaye hesaplar�� (uluslar aras� mali ak�mlar)s�k� denetim alt�ndayd�. Fon bu dönemde hala deste¤ini mali arac�l�kla s�n�rl� tutuyor,kimseden �yap�sal reform� filan istemiyordu.1980�lerde baßlayan mali küreselleßme uluslar aras� finans�nyap�s�n� çok de¤ißtirdi. Bankalar aradan çekilerek yerlerini �pi-yasalar�a b�rakt�lar.1994�ten 2001�e kadar olußan bir dizi �yükselen piyasa malisektör krizi� yeni yap�daki ciddi çarp�kl�klar� su yüzüne ç�kard�.Bu krizler baßlar baßlamaz birkaç günde müthiß bir h�zla derin-leßiyorlard� ve �bulaß�c�� idiler. Risklerin yayg�n ve karmaß�kba¤lant�lar içinde yay�lm�ß olmas� yüzünden birkaç hafta için-de hemen tüm piyasalar etkileniyordu. Bir ülkede borcun �sür-dürülebili¤ini� riske sokan (ya da öyle alg�lanan) herhangi birolay krizi tetiklemeye yeterliydi. �S�cak para�y� yönetenler ül-ke risklerini ayn� anda boßalt�yor, bunu yaparken de arkada biry�k�nt� b�rak�yorlard�. Bu krizlerde öncü belirtiler genellikle yayg�n bir iyimserlikleperdeleniyor, bu yüzden kriz hemen herkesi haz�rl�ks�z yakal�-yordu. IMF de haz�rl�ks�z olanlar aras�ndayd�. Bundan da öte,IMF gözetimi alt�ndaki Türkiye ve Arjantin�de krizler patlay�n-ca, sorumlu arayanlar gözlerini Fon�a çevirdiler.Kaynaklar�n�n tamam�na yak�n� bu tür krizlerde bloke olduktansonrad�r ki IMF yeni bir yaklaß�m gelißtirme gere¤ini duydu.Bu yaklaß�m, �egemenlik mali piyasalar�nd�r� ilkesini içine sin-dirmekle baßl�yordu. Fon, piyasalarla bilek güreßi yapmaya-cakt�. 2002 baßlar�nda IMF D�ß �lißkiler Direktörü Dawson bu dönü-ßümü ßöyle formüle ediyordu:�Arjantin deneyiminin gösterdi¤i ßudur: hangi kur rejimini se-çerseniz seçin, ne kadar d�ß destek gelirse gelsin ve ülkede nedenli güçlü bir iktidar olursa olsun, as�l belirleyici olan devle-tin güttü¤ü politikaya halk�n ve piyasalar�n güvenip güven-medi¤idir.�Fon�un Baßkan Vekili Krueger ise geçti¤imiz ay yapt�¤� bir ko-nußmada, üye ülke ekonomik politikalar�n� de¤erlendirmeyiasli görevlerinden biri saymaya baßlad�¤�n� vurguluyor. Tümüyelerle yap�lan (ülkemizde de bu ay yürütülen) �4. MaddeGörüßmeleri�nin ortak gündemi ßöyle: mülkiyet haklar�, vergiperformans�, rüßvet/yolsuzluk, ßeffafl�k, ve tabii bir de malisektörün denetimi. Yani, yap�sal reformlar, ve aralar�nda belkide en önemlisi olan mali sektör reformlar�. �Mali Sektör De¤erlendirme Program�� ad�yla gelißtirilen çal�ß-maya Fon büyük öncelik veriyor. Fon, kaynaklar�n�n en büyükbirkaç kullan�c�s� aras�nda olan Türkiye�de de bu konu en önplanda.Bu nedenle de son Koalisyon Hükümeti döneminde imzala-nan Temmuz 2002 Niyet Mektubu�nda 10 sayfan�n 4�ünüMali Sektör Reformu kapsad�. Ayn� baßl�k alt�nda aßa¤�daki ifa-de yer ald�: �Konsolide denetimin daha kolaylaßt�r�lmas�n� teminen ...(bankac�l�k d�ß� mali kurumlar�n) ... denetim sorumlulu¤unu 1Temmuz 2003�ten geçerli olmak üzere BDDK�ya devreden birkanun tasla¤� 2003 y�l� Mart ay� sonuna kadar Meclis�e sevkedilecektir.� Bu yüklenim, IMF deste¤inin ön koßullar� (performans kriterle-ri) aras�na da girdi. �ßte haz�rlanan taslak, 1,5 y�l gecikmeli ola-
rak bu yüklenimin yerine getirilmesi anlam�n� taß�yor. Finansal kiralama sektörü aç�s�ndan, taslaktaki ana fikrin, 3226say�l� Finansal Kiralama Kanunu�nun (FKK) korunmas� oldu¤uanlaß�l�yor. Bu çok olumlu. Daha önce FKK�nu ikame edecekbaz� yasa haz�rl�klar�n�n yap�ld�¤�na dikkat çekmiß ve bununsak�ncalar�n� dile getirmißtik.1 Baßar�l� olmuß bir düzenlemeyiyok etmek gerçekten büyük bir hata olacakt�. Kanunun finansal kiralama ßirketlerini do¤rudan kapsam�na al-mas� düßünülmemiß. Tasla¤�n ad�nda geçen �Kredi Kurulußla-r�� deyimi sadece Banka ve ÖFK�lar� anlat�yor. Kanunun kap-sam�na bankalar, ÖFK�lar, �kalk�nma ve yat�r�m bankalar�� ile�finansal holding ßirketleri� giriyor. Bu durumda Finansal kira-lama ßirketleri bu tür kurulußlar ile �ba¤l� ortakl�k� ilißkisinde ol-duklar� ölçüde bu kanuna göre yap�lacak düzenlemelere tabiolacak. Öte yandan tasar�, bu düzenleme ve denetimi yapacak olankurumu de¤ißtirmeyi hedef al�yor. Finansal kiralama ile ilgilidüzenleme ve denetleme yetkisinin, kanuna konan bir maddeile Hazine Müsteßarl�¤��ndan BDDK�na geçmesi düßünülüyor.BDDK�nun bu yetkisini, kapsama giren durumlarda bu kanunagöre, bunun d�ß�nda FKK�na göre kullanmas� söz konusu. IMF�in mali piyasalar�n denetimine yaklaß�m�, bu ißlevin Hükü-met organlar� eliyle de¤il, özerk ya da yar�-özerk otoritelereliyle yürütülmesini öngörüyor. Ayr�ca, Türkiye�de kriz önce-sinde bankalar�n konsolide denetimi yetersizdi. DenetiminBDDK�da toplanmas�n�n bu yaraya da merhem olaca¤� düßü-nülüyor. Bu konuyu da daha önce burada ele alm�ßt�k.2 Düzenleme vedenetlemenin hangi kurum eliyle yap�ld�¤�n�n �reform� kap-sam�nda görülecek kadar hayati bir konu oldu¤u kan�s�ndade¤ilim. Bunun bir reform olarak görülmesi, eldeki mevzuat�nkonsolide denetime elvermedi¤i iddias�ndan kaynaklan�yor.Bu gerekçe, niyet mektuplar�nda da yer ald�. Oysa halen birbanka veya ÖFK�yla konsolide bir finansal kiralama ßirketininBDDK taraf�ndan denetlenmesine engel olacak yasal, kurum-sal, hiç bir neden yok. Uzmanl�k ve teßkilat eksi¤i varsa,bunun tamamlanmas� apayr� bir konu.Öte yandan bu yasa tasla¤� ile gündeme gelen önemli birkonu da �kredi kurulußu� kavram�. Bu kavram, uluslar aras�mevzuat ve uygulama aç�s�ndan bugüne kadara eksik olan birboßlu¤u dolduracak. Risk yönetimine ilißkin Basel rejimi ve ABmevzuat�, kredi kurumlar�n�n baßka ülkelerdeki kredi kurum-lar�n� daha yumußak karß�l�k koßullar�na göre ve daha genißlimitler içinde kredilendirilmesine olanak tan�yor. �Kredi kurulußu� kavram�, tüm dünyada sadece banka veÖFK�lar� de¤il, finansman sa¤layan ve risk taß�yan her türlüfinansal kurulußu içine al�r.Yeni yasa çal�ßmas� finansal kirala-ma ve factoring kurulußlar�n�n, konsolide olduklar� kurumdanba¤�ms�z olarak da birer �kredi kurulußu� kimli¤i kazan-malar�n�n yolunu açmal�d�r.Taslak � ya da tasar� � kamuoyuna aç�kland�¤�nda daha somutbir de¤erlendirme yapman�n mümkün olaca¤�n� umuyorum.____________________________________________________1�Finansal Kiralama Kanunu: Alternatifi Nedir?� ; Leasing Dün-yas� Say�: 9 (Þubat 2004); s.1.2�Banka D�ß� Mali Kurumlar� Düzenlerken...� ; Leasing Dünyas�Say�: 5 (Eylül-Ekim 2002); s.8.
*Yönetim Dan�ßman� / F�DER Eski Baßkan�
Kredi Kurulußlar� Kanunu Ne Getiriyor?Ahmet BULDAM*Baßtaraf� Sf. 1�de
Leasing DDünyas�55
LEASEUROPE VER�LER� � 2003 SONUÇLARI
2003 y�l� Avrupa leasing ißlem hacmi 194 milyar Euro olarakgerçekleßti.Avrupa Leasing Federesyonu �Leaseurope�un veri-lerine göre 2002 y�l�nda 199 milyar Euro olan ißlem hacmi2003 y�l�nda % 2.6 düßüß kaydetti. Bu düßüß gayrimenkul le-asinginde % 8.4 olarak gerçekleßti. Avrupa Leasing ißlem hac-minin % 82�si taß�n�r mallara (ekipman leasingi) yap�lan ißlem-lerden, % 12�si ise gayrimenkul leasing ißlemlerinden olußu-yor.
2003 verilerine göre Avrupa s�ralamas�nda ilk beß ülke de¤iß-medi. (Almanya, �ngiltere, �talya, Fransa, �spanya). Ancak geçensene 3.s�rada yer alan �ngiltere, 2.s�rada yer alan �talya�y� az birfarkla geçerek 2003 y�l�nda 2.s�raya yerleßmißtir. Bu beß ülkeAvrupa leasing hacminin % 76�s�n� gerçekleßtirmektedir.
�lk beß ülkeden Almanya�n�n leasing hacmi sabit kalm�ß, �ngilte-re, �talya ve Fransa�n�n ißlem hacimleri geçen seneye göre dü-ßüß (s�ras�yla -%7, -%14, -% 2) göstermißtir. Beß ülke aras�ndasadece �spanya�da leasing hacmi % 21 büyümüß ancak s�rala-madaki yeri de¤ißmemißtir.
2003 y�l� verilerine göre Leaseurope üyesi 24 ülke aras�nda Tür-kiye 18.s�rada yer almaktad�r. 2003 y�l�nda Euro baz�nda % 28büyüme gösteren Türk leasing sektörü, geçen sene de ayn� s�-rada yer almaktayd�.
Avrupa s�ralamas�ndaki ilk beß ülkede leasing ißlemleri toplam
yat�r�mlar içinden % 14 ile % 20 aras�nda pay alm�ßlard�r.(Bkz.Penetrasyon oran�). Türkiye�de leasingin yat�r�mlar içindekipay� ise % 7 olarak gerçekleßmißtir. Öte yandan, Macaristan,Polonya, Çek Cumhuriyeti, Estonya gibi Do¤u Avrupa ülkelerihem ißlem hacimlerindeki art�ß hem de penetrasyon oranlar�n�nyüksekli¤i ile dikkat çekmektedir. Bu ülkelerde leasingin yat�-r�mlardaki pay� % 20-30 aras�nda gerçekleßmißtir.
Gayrimenkul leasinginde �talya yine ilk s�radad�r ve gayrimenkulleasinginin toplam ißlem hacmindeki pay� yine yüksek seviye-dedir(% 44). �talya�da leasing ißlemleri s�nai ve ticari binalar içinyap�lmakta ve finansal leasing ißleminde leasing ßirketi, leasingsüresinin içinde binan�n tamam�n� gider olarak yazabilmektedir.(amortisman süresi=leasing sözleßme süresi) Bunun için, gayri-menkullerde leasing süresi en az 8 y�l olmak durumundad�r.Avusturya, Portekiz ve Yunanistan gayrimenkul leasingindeönemli hacme sahip di¤er ülkelerdir.
Taß�n�r leasinginde (Ekipman Leasingi) Avrupa genelinde enyüksek pay�n (% 35) otomobil leasingine ait oldu¤u belirtilmek-tedir. Bu oran tüm kara nakil vas�talar� için % 53�tür. Üretimekipmanlar� ise % 23�lük paya sahiptir. Türkiye�de üretim ekip-manlar�na yap�lan leasing ißlemleri % 55 pay ile di¤er ülkeleraras�nda en yüksek paya sahiptir. Taß�t leasingi ise % 16 pay� iledi¤er ülkelerden en düßük seviyede gerçekleßmißtir.
Görüß 66
Yeni Türk Liras�n�n Vergi ve Muhasebe Uygulamalar�na Etkisi
31.1.2004 tarihli Resmi Gazete�de yay�mlanan 5083 say�-l� Türkiye Cumhuriyeti Devletinin Para Birimi Hakk�nda Ka-nuna göre resmi para birimimiz 1.1.2005�ten itibaren Ye-ni TürkLiras� (YTL) olacakt�r.Türkiye�de son y�llarda gündemde olan, TL�ndan 6 s�f�rat�lmas� bu kanun ile gerçekleßtirilmiß ve 1 YTL bir milyonTL�na eßitlenmißtir.5083 say�l� Kanundaki düzenlemeleri, k�saca özetlemekgerekirse; - TL cinsinden de¤erler 1 YTL= 1 milyon TL de¤ißim ora-
n�yla YTL�na dönüßtürülecektir.- YTL�n�n alt birimi Yeni Kurußtur (YKr). 1 Yeni Türk Liras�,
deki de¤erler 1 YKr�a tamamlanacakt�r. Yar�m YKr ve al-t�ndaki de¤erler ise dikkate al�nmayacakt�r.
- Kanun ve di¤er mevzuatta, idari ißlemlerde, yarg� karar-lar�nda ve hukuki ißlemlerde, k�ymetli evrak ve hukukisonuç do¤uran di¤er belgeler ile ödeme ve de¤ißimaraçlar�nda TL�na yap�lan at�flar, yukar�da belirtilen de¤i-ßim oran�nda YTL�na yap�lm�ß say�lacakt�r.
- Halen tedavülde bulunan TL banknotlar ile madeni pa-ralar 31.12.2005 tarihine kadar YTL banknot ve yeni ç�-kar�lacak madeni paralarla birlikte tedavül edecektir.
- TL üzerinden yap�lan belgelerinin, yukar�da belirtilende¤ißim oran� dikkate al�narak 1.1.2005-31.12.2005 ta-rihleri aras�nda YTL�na de¤ißtirilmesi halinde, ißlem vedüzenlenecek belgeler her türlü vergi, resim, harç vedi¤er yükümlülüklerden muaf olacakt�r.
5083 say�l� Kanun ile uygulamada karß�laß�lan tereddütle-ri gidermek için Hazine Müsteßarl�¤��n�n ba¤l� oldu¤u Ba-kan, Maliye Bakanl�¤�, Sanayi ve Ticaret Bakanl�¤�, HazineMüsteßarl�¤�, T.C.Merkez Bankas�, SPK ve B.D.D.K düzen-lemeler yapma konusunda yetkili k�l�nm�ßt�r.Öte yandan, son günlerde gündemde olan Maliye Ba-kanl�¤� taraf�ndan haz�rlanan ve Baßbakanl�¤a sunulanVergi Yasa Tasar�s�n�n 55�nci maddesinde 5083 say�l� Ka-nunun yar�m YKr�nun üzerindeki de¤erlerin bir YKr�a ta-mamlanaca¤�, yar�m YKr ve alt�ndaki de¤erlerin dikkateal�nmayaca¤�n� düzenleyen 2�nci maddesinde bir de¤i-ßiklik öngörülmektedir. Kanun Tasar�s�nda öngörülen de-¤ißikli¤e göre yar�m YKr ve üzerindeki de¤erler 1 YKr�atamamlanacak, yar�m YKr�un alt�ndaki de¤erler ise dikka-te al�nmayacakt�r.Maliye Bakanl�¤� YTL uygulamas�na ilißkin olarak 60 serinumaral� KDV mükelleflerinin Ödeme Kaydedici Cihazlar�Kullanma Mecburiyeti Hakk�ndaki Yasaya ilißkin Tebli¤le,ödeme kaydedici cihazlar�n, YTL�na uyumlaßt�r�lmas�nailißkin aç�klamalar yapm�ßt�r.Ayr�ca, Bakanl�k taraf�ndan YTL geçißte muhasebe alan�n-da karß�laß�labilecek sorunlar ve çözüm önerilerinin yeral-d�¤� Taslak metin haz�rlanarak Gelirler Genel Müdürlü-¤ü�nün internet sitesinde (www.gelirler.gov.tr) yay�nlan-m�ßt�r.a) Vergi Mevzuat� ve YTL: Vergi Kanunlar� ve bu kanunla-ra istinaden ç�kar�lan ilgili mevzuatta vergi matrah�, öde-necek vergi ve cezalara ilißkin tutarlar TL cinsinden belir-lenmiß bulunmaktad�r.5083 say�l� Kanun�nun 3�ncü maddesi gere¤i vergi kanun-lar� ve ilgili mevzuatta belirlenen tutarlar�n de¤ißim oran�dikkate al�narak 1.1.2005 tarihinden itibaren YTL cinsin-den ifade edilmesi gerekmektedir.
b) YTL�na Dönüßüm Nedeniyle Yap�lacak �ßlem ve Düzen-lenecek Dokümanlar: 5083 say�l� Kanunu�nun geçici 2�ncimaddesiyle YTL�na dönüßüm ißlemleri nedeniyle yap�lacak iß-lem ve belgelere ilißkin olarak vergi istisnas� getirilmißtir. Bu-na göre, 1.1.2005 � 31.05.2005 tarihleri aras�nda TL üzerin-den yap�lan her türlü ißlem ve belgelerin de¤ißim oran� dik-kate al�narak YTL�na de¤ißtirilmesi halinde, ißlem ve düzenle-necek belgeler her türlü vergi, resim, harç ve di¤er yükümlü-lüklerden istisna olacakt�r.c) Vergi ve Muhasebe Uygulamalar�: YTL�na geçiß1.1.2005�den itibaren, muhasebe ve belge düzeni dolay�s�y-la, vergi matrah�n�n tespitini de yak�ndan ilgilendirmektedir.Maliye Bakanl�¤�, kendilerine iletilen karß�laßabilecek sorunla-r� dikkate alarak "Yeni Türk Liras�na (YTL) Geçißte Özel Muha-sebe Alan�nda Karß�laßabilecek Sorunlar ve Çözüm ÖnerileriTasla¤�" haz�rlam�ßt�r.Gelirler Genel Müdürlü¤ü taraf�ndan olas� sorunlar� dikkatealarak, bu sorunlar�na çözümüne yönelik olarak aç�klamalar�içeren bir taslak metin haz�rlanmas�, firmalar�n muhasebeprogramlar�nda, belge ve kay�t düzeninde yapacaklar� de¤i-ßiklikler konusunda haz�rl�k yapmalar� ve mükelleflerin bu ko-nuda dikkatinin çekilmesi bak�m�ndan oldukça olumludur.Maliye Bakanl�¤��n�n haz�rlad�¤� taslak metinden karß�laß�labi-lecek olas� problemler ve çözüm önerileri örneklerle aç�klan-m�ß bulunmaktad�r.Taslak metinde yeralan baz� hususlar aßa¤�da belirtilmißtir.- 31.12.2004 tarihine kadar, tüm belgeler TL cinsinden dü-
zenlenecek ve muhasebe kay�tlar� TL cinsinden yap�lacak-t�r.
- 1.1.2005 tarihinden itibaren düzenlenecek belgeler ve mu-hasebe kay�tlar�, YTL cinsinden olacakt�r.
- 1.1. 2005 tarihinden itibaren düzenlenecek faturalar, veri-lecek beyanname ve bildirimler YTL üzerinden olacakt�r.
- 31.12.2004 tarihli bilançodaki TL cinsinden kalemler1.1.2005 tarihli aç�l�ß maddesinde YTL�na dönüßtürülecek-tir.
- 31.12.2004 tarihli bilançoda yeralan ana hesaplar�n YTL�nadönüßtürülmesinde, varsa bir alt hesaptan baßlanacakt�r.
Örne¤in; Al�c�lar hesab�n�n düzeltilmesinde her bir al�c� içinaç�lan alt hesaplar YTL�na çevrilerek muhasebe kayd� olußtu-rulacakt�r.- 31.12.2004 tarihli bilançodaki çek ve senetlerin herbirinin
tutar� ayr� ayr� YTL�na çevrilerek, toplam çek senet portföyübu tutarlar esas al�narak 1.1.2005 tarihinde aç�l�ß mad-desinde kaydedilecektir.
- 31.12.2004 tarihli bilançodaki sabit k�ymet tutarlar�n�nYTL�na dönüßtürülmesinde de, her bir sabit k�ymet ve sabitk�ymete ilißkin amortismanlar ayr� ayr� YTL�na çevrilecektir.
- 31.12.2004 tarihli bilançonun 1.1.2005 tarihinde YTL�nadönüßtürülmesi s�ras�nda ortaya ç�kabilecek eßitsizlikler,ola¤and�ß� kar veya zarar hesab�na kaydedilerek denkliksa¤lanacakt�r.
- 1.1.2005 tarihinden itibaren çok küçük miktarl� ißlemler içinhesaplanan vergilerin yar�m YKr�un alt�nda olmas� halinde,bu vergiler dikkate al�nmayacakt�r.
Sonuç: 1.1.2005 tarihinden itibaren para birimi olarak YeniTürk Liras��na geçilmesi vergi ve muhasebe uygulamalar�n�çok yak�ndan ilgilendirmektedir. Bu nedenle, firmalar�n y�lsonundan önce muhasebe kay�t sistemi ve belge düzenibak�m�ndan gerekli haz�rl�klar� yapmalar�, sistemlerini YTL�nauyumlaßt�rmalar�, 2005 y�l� baß�nda olas� kar�ß�kl�klar�n önlen-mesi bak�m�ndan önemlidir.
�hsan AKAR / Ernst &Young Þirket Orta¤�
Leasing �ßlem Hacmi �lk Üç Ayda 546 Milyon Dolar Oldu
F�DER üyesi ßirketlerin 2004 y�l� ilk üç ayl�k dönem so-nuçlar� belli oldu. Leasing ißlem hacminde geçen seneayn� döneme göre USD baz�nda % 50 art�ß sa¤lanarak2004 y�l� Ocak-Þubat-Mart döneminde toplam 545,9
milyon dolar tutar�nda leasing sözleßmesi imzaland�.
�lk üç ayl�k ißlem adedi ise 5340 olarak gerçekleßti. Bu-na göre sektörde sözleßme baz�nda ortalama ißlem tutar�102 bin dolar seviyesinde olußtu.
Mal gruplar�n�n leasing ißlem hacmi içinde da¤�l�moran�na bakt�¤�m�zda genel olarak en büyük payasahip makine ve ekipman grubunun bu sene ilkçeyrekte pay�n� daha da artt�rd�¤� görülmekte.2003y�l�nda makine ve ekipman grubu % 68�lik bir payasahipken 2004 y�l� ilk çeyrekte pay�n� % 72�yeç�kard�. �ßlem tutar� olarak ise geçen sene ilk çeyrek-te 246,5 milyon dolar makine ve ekipman finans-
man� gerçekleßmißken bu sene ilk çeyrekte bu tutar396 milyon dolara yükseldi. USD baz�nda geçensene ayn� döneme göre bu gruptaki art�ß oran� ise %60 oldu. Kara, deniz, hava ulaß�m araçlar�na yap�lanfinansman�n pay� ise 2002 ve 2003 y�llar�na göreazalarak % 12 seviyesinde gerçekleßti. Bu grup için-deki pay�n tamam�na yak�n� kara ulaß�m araçlar�naait.
Alt gruplar baz�nda bak�ld�¤�nda, geçen sene ayn�döneme göre en yüksek art�ß yaßanan sektörler iß mak-inalar�, elektronik ve optik cihazlar ile bas�n yay�n ekip-manlar� oldu. �ß makinalar� USD baz�nda % 162, elekt-ronik ve optik cihazlar % 300 ve bas�n yay�n ekipman-lar� % 183 artt�.
2002 ve 2003 y�l�nda alt gruplar içinde en yüksek payasahip tekstil yat�r�mlar�n�n toplam içindeki pay� ise %15�e düßtü.Bu grubun 2002 ve 2003 y�llar�ndaki pay�s�ras�yla % 23 ve % 19 olarak gerçekleßmißti. 2003 y�l�ilk çeyrekte 88 milyon dolar tekstil yat�r�m�n� finanseeden leasing ßirketleri bu sene ayn� dönemde 83milyon dolarl�k yat�r�m gerçekleßtirdiler.
Leasing DDünyas�77
Sektörler baz�nda bakt�¤�m�zda finanse edilenprojelerin % 54�ü imalat sanayinde faaliyet gös-teren kurulußlara, % 41�i ise hizmet sektöründefaaliyet gösteren kurulußlara gerçekleßtirildi. �ma-lat sanayinin içinde en büyük oran % 19 ile teks-til sektörüne ait. Hizmet sektöründe en yüksekpaylar ise % 12 ile finansal arac�l�k, % 10 ile inßa-at, % 7 ile taß�mac�l�k sektörüne yap�lan leasingißlemlerinden olußuyor.
NET K�RA ALACAKLARI: Sektörün performans�n�gösteren net kira alacaklar� tutar� leasing ßirket-lerinin devam eden sözleßmelerindeki anaparariskini göstermektedir. F�DER�e üye 39 ßirketin34�üne ait verilere istinaden; 31.03.2004 tarihiitibariyle sektörün finanse edilen yat�r�mlardakinet kira alaca¤�(finansman tutar�) 2,215 milyarUSD olarak gerçekleßti. Bu tutar 2003 sonunda2,163 milyar USD, 2002 y�l�nda 1,438 milyarUSD, 2001 y�l�nda ise 1,208 milyar USD idi.
Not: (-) �ßaretli ßirketlerin verileri mevcut de¤ildir.(*) Özel Finans Kurumlar� (**) Verilerinin yay�nlanmas�n� istemeyen ßirketler
F�DER�e üye ßirketlerin 30.03.2004 tarihi itibariyle net kiraalaca¤� tutar�na göre s�ralamas� aßa¤�daki gibidir :
Leasing DDünyas� 88
NET K�RA ALACAKLARI
Leasing DDünyas�99
Operasyonel Leasing �ßlemlerinde Art�k De¤er RiskiOperasyonel leasing, leasing firmas�n�n (kiralayan), kirala-nan aktifin belli bir süre sonundaki art�k de¤erinin riski (re-sidual value risk) ile karß� karß�ya kald�¤� bir kiralama ßekliolarak tan�mlanabilir. Bu art�k de¤er, ödeme süresi sonun-da kiralayan�n anapara riskini kapatmak için söz konusuaktifi elden ç�kartabildi¤i de¤erdir.Günümüzde, müßterilerine finansal leasing alternatifi su-nan firmalar, sat�ß hacmi ve kar marjlar� üzerindeki bask�-y� son derece etkili bir ßekilde hissetmektedirler. Bu daral-ma bütün dünya piyasalar�nda hissedilmekte ve boßalanyerlerin operasyonel leasing taraf�ndan dolduruldu¤u gö-rülmektedir.Firmalardaki genel görüß, operasyonel le-asing ißlemlerinin finansal leasing ißlemlerine göre dahariskli olmas�ndan dolay�, daha yüksek kar getirileri ileödüllendirildi¤i yolundad�r. Bu görüß, firma yetkililerinikarß�laß�lan riskin garanti alt�na al�nmas� konusunda çö-züm yollar� bulmaya itmißtir.Leasing firmalar� bu riski, sözkonusu ekipmanlar�n üretici ve sat�c�lar� ile geri sat�n al�msözleßmeleri imzalayarak garanti alt�na almaya çal�ßmak-tad�rlar. Ancak , geri sat�n al�m garanti sözleßmesi yapa-rak bir ißlemi finanse etmek, ißlemi bu garantiyi veren fir-man�n kredi limitinden gerçekleßtirmek anlam�na gelmek-tedir. Dolay�s� ile sat�c� firma ile yap�labilecek ißlem hacmi,o firmaya tahsis edilebilecek kredi limiti ile s�n�rl�d�r.Le-asing firmalar�, operasyonel leasing ißlemlerinde bir nok-tadan sonra bu ekipmanlar�n riskini kendileri almak zorun-dad�rlar.Operasyonel leasing ißlemlerine baßlayacak olan bir fir-man�n izleyebilece¤i belli baßl� yollar vard�r. Bu yollardanbirisi mevcut bir operasyonel kiralama firmas�ndan aktifyönetimi konusunda uzman bir çal�ßan� transfer etmektir.Ancak kiralama ißlemlerinde tecrübeli ve baßar�l� bir firma-dan al�nacak olan uzman, risk alma konusunda bu piyasa-ya yeni girmiß bir firma için fazla tutucu olabilir. En s�k kul-lan�lan strateji ise, bir bak�m veya aktif yönetimi firmas� ileortakl�k kurmakt�r. Bu firmadan al�nacak uzmanl�k ve bilgiile ilerleyen dönemlerde leasing firmas� kendi baß�naayakta kalabilecektir.Baßar�l� bir baßlang�ç için çal�ß�lacaksektör dikkatli seçilmelidir. Baßlang�çta sektör riski düßükalanlarda faaliyet göstermek olußabilecek zarar� düßük se-viyelerde tutar.Aktif Yönetimi Döngüsü:Aktif yönetimi döngüsü, üç ana süreçten olußmakta-d�r.Bunlar art�k de¤erin belirlenmesi, portföydeki ekip-manlar�n yönetimi ve izlenmesi ve ikinci el sat�ß yönetimi-dir.Art�k de¤erin belirlenmesinde dikkat edilecek birinci konuyasal s�n�rlamalard�r. Art�k de¤er, kanun ile belirlenmißbelli de¤erleri geçmemelidir. Art�k de¤erin belilenmesin-de firmalar çeßitli çözüm yollar�na baßvurabilir. Regresyonanalizi, bu çözüm yollar�ndan bir tanesidir. Regresyon içingerekli olan data firman�n geçmiß dönemdeki finansal le-asing ißlemlerinde, portföyündeki ekipmanlar�n 2. el sat�ßbedelleri veya sorunlu kredilerdeki sat�ß fiyatlar�d�r. Bir di-¤er kaynak ise fiyat endeksleridir. Fiyat endeksleri, bualanda çal�ßma yapan dan�ßman kurumlardan sa¤lanabilir.Dikkat edilecek konu, ekipmanlar�n sat�ß, al�ß ve ihale fi-yatlar� ile enflasyon rakamlar�d�r.
Firma portföyündeki ekipmanlar�n yönetimi ve takibi, sa-dece ekipmanlar�n teknik özellikleri ve sat�c�lar� hakk�ndabilgi toplamak ile de¤il, ayn� zamanda sektörler ve busektörlerdeki trendler hakk�nda düzenli takibi ile sa¤lan�r.Firmalar, sektör istatistiklerinin yan�s�ra bütün sektörlerde-ki tehditler ve bu sektörlere yön veren parametreleri çokiyi analiz etmek zorundad�rlar.
Risk Yönetimi:
Operasyonel leasing firmalar�, art�k de¤er riskini çeßitliyöntemler ile azaltmak ve garanti almak için çeßitli yön-temlere baßvurmaktad�rlar.Bu yöntemlerden ilki anaparariskinin ekipman�n ilk kiralama süresinde kapat�lmas�d�r.Firmalar, ekipman�n ilk kullan�c�s�na leasing ißlemi yapar-ken ödeme süresini ekipman�n ekonomik ömründen da-ha k�sa olacak ßekilde belirlemektedirler. Özellikle t�bbi ci-hazlar ve IT ürünlerinde kullan�lan bu yöntem ile kira öde-me süresi sonunda söz konusu ekipman�n art�k de¤eri ilesat�lamamas� durumunda bile leasing firmas� anapara ris-kini kapatm�ß olur.
Bir di¤er yöntem kiralanan ekipman�n, kirac� taraf�ndangelißtirilmesi, verimlili¤inin artt�r�lmas� konusunda kirac�-n�n teßvik edilmesi ve yeni kredi olanaklar�n�n sa¤lanma-s�d�r. Bu ßekilde ekipman�n piyasa sat�ß de¤eri artt�r�larak,kira ödeme süresi sonunda art�k de¤eri ile sat�ß� daha ko-lay hale getirilir.
Art�k de¤er riskini belirlemek ve azaltmak için baz� du-rumlarda leasing firmalar� kiralad�klar� ekipmanlara belliperiyotlarda eksper göndererek durumunu belirleyebilirve ödeme süresi sonunda ekipman� belli ßartlara ba¤l�olarak geri alabilirler. Bu ßekilde ekipman�n ikinci el sat�ßriskini azaltabilmek mümkündür.
Baßka bir yöntem de kiralanan ekipman�n art�k de¤erininsigortalanmas�d�r. Bu ißlem iki ßekilde yap�labilir. Bunlar-dan ilki art�k de¤erin spot olarak sigortalanmas�d�r. Spotißlemler, belli bir ekipman için önceden belirlenmiß birtarih aral�¤�nda ön prim ödemeli olarak gerçekleßtirilir. Birdi¤er ßekli ise plan diye adland�r�lan sigorta poliçesidir.Bu tip ißlemlerde, leasing firmas�n�n elinde bulundurdu¤ubir grup ekipman�n olußturdu¤u havuz sigortalan�r veprimler daha düßüktür. Düßük primlerin sebebi sigorta fir-mas�n�n bu havuzun sat�ß�ndan do¤acak kar beklentisidir.
Operasyonel leasing firmalar�, baz� durumlarda ekipman-lar�n ilk kiralamada ödeme süresini uzun ve kar marj�n�düßük tutmaktad�rlar. Özellikle araç ißlemlerinde kar-ß�m�za ç�kan bu yöntemde amaç bu araçlara sunulacakbak�m hizmetlerinden kar etmektir.
Operasyonel leasing ißlemleri, özellikle finansal kiralamafirmalar�n�n karß�laßt�¤� piyasa daralmas� ve kar marj�düßüßleri gibi problemlerin çözümü olarak görülebilir. An-cak yüksek kar marj�, yüksek risk demektir.Firmalar�n çokdaha kötü sonuçlarla karß�laßmamalar� için bu tip ißlem-lerin içerdi¤i risk yap�s�n�n çok iyi analiz edilmesi veyönetilmesi gerekmektedir.
Derleyen: Serhan KETENC�OÚLU / Koç Lease
T�AD Hakk�nda K�sa Bilgi:Tak�m Tezgahlar� �ß Adam-lar� Dayan�ßma Derne¤i(T.�.A.D.), "makina üretenmakinalar" olarak tan�mla-nan ve ülkemizin imalatkapasitesi ve ekonomikpotansiyeli içinde önemli
bir yere sahip bulunan Tak�m Tezgahlar� ile bunlar�naksesuarlar� ve kesici tak�mlar�n�n üretimi, ihracat� veithalat� konular�yla ißtigal eden iß adamlar� ve sanayi-cilerin güç birli¤i yapt�¤� yegane kurulußtur.
Büyümesini düzenli olarak sürdüren derne¤imizinüye say�s� firma baz�nda 107�ye ulaßm�ßt�r. Çal�ßmakonumlar�na göre üye firma da¤�l�m�m�z aßa¤�dad�r:
Derne¤imizin misyonu; imalat sanayinin temel üretimaraçlar�ndan olan tak�m tezgahlar�n�n ithalat�, ihracat�,toptan ve perakende ticareti ile u¤raßan iß adamlar�n�nbir araya getirerek, üyelerin bilgi ve çal�ßmalar�n� birleß-tirmek, uluslararas� düzeyde, sektörle ilgili üyelerimizinve ülkemizin yarar�na faaliyetlerde bulunarak ülke eko-nomisinde derne¤imizin etkinli¤ini artt�rmaktad�r. CE-LIMO - Avrupa Tak�m Tezgahlar� �thalatç�lar� Birli¤inede üye olan T�AD art�k bir camia olman�n bilincindeolarak üyeleri için daha etkili çal�ßmalar yapabilmek içinyo¤un bir faaliyet halindedir.
Tak�m Tezgahlar� Sektöründe 2003 Y�l�ndaki
Gelißmeler:
Devlet �statistik Enstitüsü (D�E) ve Orta Anadolu �hra-catç� Birli¤i (OA�B) verilerine göre, 2003 y�l�nda tak�mtezgahlar� ihracat� bir önceki y�la göre %26.4 luk bir ar-t�ßla 104,3 milyon USD olarak gerçekleßirken; ithalatise %25.2 l�k bir art�ßla ile 390,5 milyon USD seviyesi-ne ç�kt�.
�hracatta çok baßar�l� oldu¤umuz talaßs�z imalat ma-kinalar�nda ciddi rakamlara ulaß�ld�. Sonuçta art�ßgösteren iki önemli kalem sac ßekillendirme-dövmetezgahlar� (GT�P 84.62) ile taßlama ve bileme tez-gahlar� (GT�P 84.60) oldu. Sac ßekillendirme-dövmetezgahlar� %40 art�ßla 84,7 milyon USD; Taßlama vebileme tezgahlar� ise %58 art�ßla 4,5 milyon USD ola-rak gerçekleßti.
�thalatta ise Freze-matkap-bohrverk (GT�P 84.59) it-halat� geçen y�la göre %21 art�ßla 35,8 milyon USD;Tornalar (GT�P 84.58) %87 art�ßla 82,9 milyon USD;sac ßekillendirme ve dövme tezgahlar� (GT�P 84.62)%38 art�ßla 93,8 milyon USD; ißleme merkezleri vetransfer tezgahlar� (GT�P 84.57) ise % 9 art�ßla 84,3milyon USD seviyesine ulaßt�. Taßlama ve bileme tez-gahlar� (GT�P 84.60) ithalat� ise geçen y�la göre
%47,4 azalarak 19 milyon USD se-viyesine düßtü.
Tak�m tezgah� konusunda ülkemi-zin en önemli partnerleri ihracattaAlmanya (7,4 milyon USD), �span-ya (5,8 milyon USD) ve �talya (2,7milyon USD) olurken, Bursa Ser-best Bölgeden de yaklaß�k 28 mil-yon USD�l�k ihracat�n yap�ld�¤�kaydedilmißtir.
�thalatta ise 2003 y�l�nda Almanya(97,2 milyon USD), Tayvan (86,8 milyon USD), Ja-ponya (48 milyon USD) ve �talya (39,8 milyon USD)önde gelen ticaret yapt�¤�m�z ülkeler oldular.
T�AD-Tak�m Tezgahlar� �ß Adamlar� Dayan�ßma Der-ne¤inin, üyesi bulundu¤u Avrupa Tak�m Tezgahlar��thalatç�lar� Birli¤i-European Machine Tool ImportersLiaison Committee (CELIMO)�nun 03-05 Haziran2004 tarihleri aras�nda, Finlandiya�n�n Helsinki ken-tinde gerçekleßen 2004 y�l� Ola¤an Konsey toplant�-s�nda üye ülkelerin derneklerinden al�nan bilgilerleolußturulan 2003 y�l� Ekonomik Araßt�rma Sonuçlar�da rapor haline sunuldu.
Araßt�rma sonuçlar�na göre, 2003 y�l�nda CELIMObölgesinde sadece Türkiye ve Avusturya Tak�m tez-gah� ithalatlar�n� artt�rm�ß bulunmakta. Ayn� zamanaral�¤�nda tak�m tezgah� tüketimi de sadece ayn� ikiülkede ve ilaveten Belçika�da artm�ß durumda. Üre-tim art�ß� sa¤layan ülkeler Belçika, �sveç ve Türkiyeolup, ihracat art�ß� kaydeden ülkeler de Türkiye ve �s-
veç�tir. Görüldü¤ü üzere tak�m tezgahlar� konusunda2003 y�l�nda sadece Türkiye her dalda art�ß sa¤lam�ß-t�r.
Gayr� safi milli has�la art�ß� %5.9, enflasyon oran� 23y�l sonra ilk defa %10�un alt�na düßen ülkemizde ta-k�m tezgahlar� sektörü ve müßterileri için metal sana-yi kolunda 2003 y�l� oldukça iyi geçmißtir.2004 Ara-l�k ay�nda, Avrupa Birli¤i ile tam üyelik için müzake-relere baßlama tarihi al�n�p al�namayaca¤� yat�r�m ka-rarlar�n� etkileyebilecek olmakla beraber, tarih veril-di¤i takdirde ekonominin çok daha iyiye gidece¤ibeklentisi mevcuttur.Tak�m tezgahlar� sektörünü bugelißmeler ile beraber, özellikle bu y�l içerisindeyap�lacak olan TATEF fuar� da olumlu yönde et-kileyecektir.
Polonya�da 2000 y�l�n�n sonuna kadar leasinge özgübir düzenleme mevcut de¤ildi.Medeni Kanun hüküm-leri finansal leasing ve operasyonel leasingi, sat�ß söz-leßmesi veya kira kontrat� olarak görmekteydi.Bu hü-kümlerde sat�c� ve kirac� aras�nda bir ilißki mevcut de-¤ildi.Bu da malla ilgili problemlerde örne¤in mal�n tes-limi,ay�pl� mal v.b. hususlarda kirac�lar�n sat�c�ya karß�hak iddia edebilmesine engel oluyordu.
2000 y�l�n�n sonunda "leasing sözleßmeleri" MedeniKanun�da tan�mlanarak, taraflar�n hak ve sorumlulukla-r�na ilißkin düzenlemeler getirildi. Düzenlemelerde �n-gilizce "leasing" terimi kullan�ld� ancak "lessor" (kirala-yan) ve "lessee" (kirac�) kelimeleri yerine "finanse eden"ve "kullanan" ifadeleri yer ald�.Bu düzenlemelere göre,finanse eden taraf sözleßme süresi boyunca hukuki ma-lik olarak kalmaktad�r.Bir sözleßmenin leasing sözleß-mesi say�labilmesi için 3 ßart gerekmektedir :
1-Finanse eden taraf leasing yapmak üzere kurulmußbir ßirket olmal�d�r 2-Sözleßme yaz�l� olarak yap�lmal�-d�r 3- Kiralar�n toplam� yat�r�m�n en az fatura de¤erineeßit olmal�d�r.
Finanse eden taraf, mal�n hatalar�ndan sorumlu de¤ildirancak sat�c�dan ald�¤� ßekilde teslim etme yükümlülü-¤ü vard�r.Kiralayan�n malla ilgili sat�c�ya rücu edebile-ce¤i tüm haklar� kullan�c�ya (kirac�ya) geçer.Kirac�, kira-layan�n r�zas�n� almadan mal�n kullan�m�n� 3.bir kißiyedevredemez.
Di¤er taraftan Ekim 2001 tarihinde Vergi Kanunlar�ndaleasinge özgü düzenlemeler yürürlü¤e girdi.Vergi Ka-nunlar� finansal ve operasyonel leasing terimlerini kul-lanmaks�z�n leasing sözleßmelerinin s�n�fland�rmas�n�yapmaktad�r.Ancak pratikte finansal ve operasyonel le-asing terimleri yerleßmißtir.
Leasing ßirketine amortisman hakk� veren sözleßmeler(pratikte operasyonel leasing olarak adland�r�l�r) :
� Sözleßme süresi taß�n�rlarda mal�n amortisman süresi-nin en az % 40��na eßit olmal�, taß�nmazlarda en az 10y�l olmal�d�r.
� Kira ödemelerinin toplam� (kiralar + mal�n süre so-nunda opsiyon sat�ß tutar�) mal�n en az fatura de¤erineeßit olmal�d�r.
Kirac�ya amortisman hakk� veren sözleßmeler (pratiktefinansal leasing olarak adland�r�l�r)
� Belli bir dönem için kurulmuß olmal�d�r.
� Kiralar�n toplam� en az mal�n al�ß de¤eri olmal�d�r.
� 0Sözleßmede amortisman hakk�n�n kirac� taraf�ndankullan�laca¤�na dair ibare olmal�d�r.
Polonya�da muhasebe uygulamalar� aç�s�ndan Uluslararas� Muhasebe Standartlar� (UMS 17) baz al�nm�ßt�rancak yukar�da bahsedildi¤i üzere vergi kanunlar� aç�-s�ndan leasing sözleßmelerinin s�n�fland�r�lmas�UMS�den farkl� olup, temel olarak sözleßmenin feshe-dilemezlik süresine ba¤l�d�r.
Polonya�da leasing ßirketi kurmak herhangi bir onayatabi olmad�¤� gibi, ßirketlerin kuruluß ve faaliyetlerineilißkin özel hukuki bir düzenleme de mevcut de¤il-dir.Sektörde 17�si yabanc� leasing ßirketlerinin ßubesiolmak üzere 32 leasing ßirketi faaliyet göstermektedir.
2003 y�l�nda ekonomide % 3.7 büyüme sa¤layan Po-lonya�da leasing hacmi 2,5 milyar Euro�ya ulaßm�ß vebir önceki seneye göre % 22 büyüme gerçekleßmiß-tir.�ßlem hacminin % 72�si Kara Ulaß�m araçlar�ndanolußmaktad�r, bu pay�n % 61�i ticari araçlara % 7�si bi-nek otolara aittir. Makine ve ekipman yat�r�mlar� ise %22�lik bir paya sahiptir.Polonya�da leasingin yat�r�mlar-daki pay� 2003 y�l�nda art�ß göstermiß ve bir önceki se-ne % 9 olan penetrasyon oran� % 22�lere ulaßm�ßt�r.
MACAR�STAN :
Leasing Macaristan�da 90�l� y�llarda gelißim içine gir-mißtir.Ülkede sadece finansal leasing düzenlenmißtir(Bankac�l�k Kanunu içinde) ve sadece finans kurumlar�taraf�ndan yap�labilir. Finansal leasing kurulußlar� Ban-kac�l�k Kurumu�ndan lisans almak zorundad�rlar.
Macaristan�da 1997 y�l�nda leasinge yönelik vergi vemuhasebe düzenlemeleri yürürlü¤e konuldu.Burada fi-nansal leasing Bankac�l�k Kanununda yer alan tan�mla-madan birebir al�narak finansal leasingin muhasebeleß-tirilmesi ve vergilendirilmesine yönelik esaslar düzen-lendi.Finansal leasing, bir kredi ißlemi gibi muhasebe-leßtirilmekte ve vergilendirilmektedir.Bu s�n�flamayagirmeyen leasing ißlemleri (operasyonel leasing) kiraakdi olarak görülmektedir.Operasyonel leasing yapankurulußlar için herhangi bir k�s�tlama yoktur. Ancak fi-nansal leasing ßirketleri finansal leasing d�ß�nda ißlemyapamazlar.Bu nedenle leasing ßirketlerinin bir ço¤u,her iki ißlemi de yürütmek amac�yla iki ayr� firma kur-ma yoluna gitmißlerdir.Bunun yan� s�ra Macar LeasingBirli¤i, operasyonel leasingin tan�mlanmas� ve düzen-lenmesine yönelik lobi faaliyetlerini sürdürmektedir.
Orta ve Do¤u Avrupa�da Leasing Uygulamalar� :Müge KARIÞMAN / F�DER
13 Leasing DDünyas�
Macaristan�da leasing büyümesini devam etmekte-dir.Macar ekonomisindeki olumlu gelißmeler leasingsektörüne de yans�m�ßt�r ve leasing Macaristan�da aktiffinansman� tekni¤i olarak küçük ve orta ölçekli girißim-cilere modern teknoloji ve ekipman olanaklar�n� temineden bir sektör haline gelmißtir.Leasingin yat�r�mlarda-ki pay� % 22 seviyesinde olup, gelißmiß ülkelerdeki pa-ya ulaßm�ßt�r.
Ülkede leasing ißlem hacmi 2003 y�l�nda 2,7 milyar Eu-ro olarak gerçekleßti.�ßlemlerin % 80�i finansal leasingve % 20�si ise operasyonel leasing ißlemlerinden oluß-makta.Otomobil ve ticari araçlar�n leasing ißlem hac-mindeki pay� % 80�dir.Öte yandan makine ve gayri-menkul leasingi de yavaß yavaß gelißme göstermekte-dir.Macaristan�da bireylere de leasing yap�lmaktad�r vetüm ißlemlerin % 74�ü bireylere yap�lan ißlemlerdenolußmaktad�r.Ayr�ca kamu yat�r�mlar� da leasing yoluy-la finanse edilmektedir ve toplam ißlem hacmi içinde %11 gibi yüksek bir paya sahiptir.
Macaristan Leasing Birli¤inin, 21 adedi bankalar�n kur-du¤u ßirketler olmak üzere 33 üyesi vard�r. Ülkedekileasing ßirketlerinin ço¤unlu¤u yabanc� leasing ßirket-leri taraf�ndan kurulmußtur (23 adet). 11 ßirket sadecearaç leasingi, 3 ßirket de sadece gayrimenkul leasingikonusunda faaliyet göstermektedir.
ÇEK CUMHUR�YET� :
Çek Cumhuriyeti�nde Ticaret Kanunlar� leasing sözleß-melerini "sat�n alma opsiyonlu" (finansal leasing) ve "sa-t�n alma opsiyonsuz" (operasyonel leasing) olmak üze-re iki türlü s�n�fland�r�r.Leasing konusu mal her ikisindede hem muhasebe hem de vergi uygulamalar� aç�s�n-dan hukuki malikin (leasing ßirketinin) bilançosundayer al�r.
Leasing ißlemleri Çek Cumhuriyeti�nde h�zl� gelißimini1989�dan bu yana sürdürmektedir.Bunun nedeni ko-munizm sonras� Çek ekonomisinin gelißme h�z� ve eko-nomide yeni teknolojiye olan güçlü taleptir. Ülkede le-asing ißlemleri, eski Do¤u bloku ülkeleri aras�nda engelißmiß durumdad�r.Çek Cumhuriyeti, 2003 y�l�nda3,4 milyar Euro olan leasing ißlem hacmi ile Avrupa s�-ralamas�nda 11.s�rada yer almaktad�r.2003 y�l� verileri-ne göre leasingin yat�r�mlardaki pay� % 20�ye ulaßm�ß-t�r.
Leasing ißlemlerinin % 45�i otomobil finansman� ve %27�si ise ticari araç finansman�ndan olußmakta.Makineve ekipman leasingi % 20 seviyesindedir. Sektörde bi-reylere de leasing ißlemi yap�lmakta olup, toplam iß-lem tutar�n�n % 17�si tüketiciye yap�lan ißlemlerdenolußmaktad�r.
Sektörde finansal leasing ißlemleri daha yo¤un-
dur.Operasyonel leasing ißlemleri (sat�n alma opsiyon-suz ißlemler) tüm leasing ißlemlerinin sadece % 5�inikapsamaktad�r. Öte yandan toplamda % 9 paya sahipgayrimenkul leasing ißlemleri de henüz gelißmiß du-rumda de¤ildir. Çek Leasing Birli¤i, bunun nedeninigayrimenkul leasinginde uygulanan çift al�m-sat�m ver-gisine ba¤lamakta.
Çek Cumhuriyeti�nde leasing ßirketi kurmak için özelbir düzenleme ve onay mekanizmas� bulunmamakta-d�r.Çek Leasing Þirketleri Birli¤i�ne üye 80 ßirket mev-cuttur.Bunlar�n sadece 23 adedi banka orijinli, 48 ade-di ise ba¤�ms�z ßirketlerden olußmakta.15 ßirket sade-ce araç leasingi, 3 ßirket gayrimenkul leasingi yapmak-ta ve sektördeki ßirketlerin hemen hemen yar�s� (37adet) yabanc� leasing ßirketlerince kurulmußtur.
AVUSTURYA :
Avusturya�da leasing için özel düzenlemeler yoktur.Avusturya mahkemeleri leasing sözleßmeleri için Me-deni Kanun hükümlerini uygularlar.Mahkemeler le-asing sözleßmelerini "finansal leasing" ve operasyonelleasing" olarak ikiye ay�r�r. Finansal leasing ißlemleri sa-t�ß hükümlerine, operasyonel leasing ißlemleri kirakontratlar� hükümlerine tabi olur. Muhasebe ve vergiuygulamalar� ekonomik mülkiyet üzerine kurulmaklaberaber, Anglo-Saxon tip "ekonomik mülkiyet" anlay�-ß�ndan farkl�l�k arzeder.Vergi Kanunlar� taß�n�r mallar,binalar ve di¤er gayrimenkul ißlemleri aras�ndaki ayr�-m� yapar. Mahkemeler bu s�n�fland�rmay� baz al�r-lar.1999�da Yüksek Mahkeme kiralama sözleßmelerini"True Lease" (leasing) ve "hire purchase" (sat�n almayadayal� kiralama) olarak ikiye ay�rm�ß ve finansal ve ope-rasyonel leasing ißlemlerinin her ikisini de "True Lease"olarak gördü¤ünü hükme ba¤lam�ßt�r.Bu tip bir sözleß-mede leasing ßirketi mal� bilançosunda göstermekte veamortisman ay�rma hakk�na sahip olmaktad�r.
Ancak genel olarak, bir leasing sözleßmesinin belirli birfeshedilmezlik süresi varsa ve sözleßme tam ödemelibir sözleßme ya da k�sm� ödemeli olsa bile malla ilgiliriskler kirac�daysa, finansal leasing olarak görülmekte-dir. Finansal leasing sözleßmelerinde leasing ßirketimalla ilgili haklar�n�, sat�ß sözleßmesini iptal etmek dedahil olmak üzere, kirac�ya devreder.
Avusturya�da leasing ßirketi kurmak için özel düzenle-meler yoktur.Leasing ßirketleri di¤er tüm ßirketler gibiticaret kanunlar� hükümlerine göre kurulurlar.Ancak le-asing ßirketleri, finans ßirketi olarak görülürler.
% 13 olarak gerçekleßmißtir. Geçen sene sektörde 5milyar Euro tutar�nda ißlem yap�ld�. Toplam leasinghacmi içinde, gayrimenkul leasinginin pay� % 27�dir veAvrupa�da en çok gayrimenkul leasingi yap�lan ilk 5 ül-ke aras�ndad�r. Gayrimenkul leasinginin % 64�ü ticariamaçl� binalar, % 27�si ise kamu binalar�na yap�lan fi-nansmandan olußmaktad�r.Ülkede otomobil leasingide önemli bir paya sahiptir ve leasing ißlemlerinin %37�sini olußturmaktad�r.Ekipman leasingin pay� ise %10�dur.
Romanya�da leasing, 1999 y�l�nda kanuni düzenleme-nin olußmas�yla ivme kazanm�ßt�r.Ülkede, leasing ßir-ketlerinin % 20�si banka orijinli, % 15�i sat�c� orijinli, %65�i ise ba¤�ms�z ßirketlerden olußmaktad�r.Romanyaleasing birli¤inin üye say�s� 35�dir. Leasing, esnek, pro-jeye göre yap�land�r�lan bir ürün olarak ve bankalar�nsa¤layamad�¤� ölçüde teminat, vade imkanlar� sa¤la-mas� sayesinde Romanya�da önemli bir ürün halinegelmißtir ve yat�r�mlardaki pay� % 18�e ulaßm�ßt�r.
2003 y�l�nda 706 milyon Euro olan leasing hacminin %79�u araçlardan olußmaktad�r.Leasing ißlemleri aras�n-da operasyonel leasingin pay� ise % 14�tür.Roman-ya�da bireylere de leasing yap�lmakta olup, yap�lan iß-lemlerin % 22�si tüketiciye yap�lan ißlemlerden oluß-maktad�r.
2003 y�l�nda ekonomide % 4.5 büyüme sa¤layan Ro-manya�da özelleßtirmenin h�zlanmas� nedeniyle gele-cek dönemde özellikle hafif sanayide,tar�m ve t�p sek-töründe ekipman leasinginin artaca¤� buna mukabilaraç leasinginin azalaca¤� öngörülmektedir.Yine devle-tin bilgiißlem altyap�s�n� ülke çap�nda yo¤unlaßt�rmayayönelik projeleri nedeniyle bu alandaki leasing finans-man�n�n da artaca¤� beklenmektedir.
SLOVENYA :
2 milyon nüfusun yaßad�¤� ülkede 2003 y�l�nda leasingißlem hacmi 1 milyar Euro�ya yaklaßm�ßt�r. (995,9 mil-yon Euro). Bu hacmin % 33�ü otomobillere, % 15�i ti-cari araçlara aittir.Ülkede gayrimenkul leasingi deönemli oranda gelißme göstermißtir.2003 y�l�nda iß-lemlerin % 35�i gayrimenkul leasinginden olußmuß-tur.Gayrimenkul leasingi genelde kamu yat�r�mlar�nayönelik olarak yap�lmaktad�r.Slovenya�da bireylere deleasing yapmak mümkündür ve yap�lan ißlemlerin %27�si tüketiciye yap�lan ißlemlerden olußmaktad�r.
Leasing Birli¤inin 32 üyesi var ve sektörde ba¤�ms�zßirketler ço¤unlukta (19 adet).Banka orijinli sadece 10
ßirket mevcut.Üyelerden 3 adedi sadece araç leasingi,
1 adedi sadece gayrimenkul leasingi yapmakta.
Leasingin yat�r�mlardaki pay� % 18 olan Slovenya ayn�
zamanda 2003 y�l�nda ißlem hacminde % 47 art�ßla Av-
rupa�da en yüksek büyümeyi gerçekleßtiren ül-
ke.Leasingin ülkede gelißimini sürdürmesi beklenmek-
te.
SLOVAK CUMHUR�YET� :
Slovak Cumhuriyeti�nde leasing ißlem hacmi 2003�te %
13 büyüme göstererek 1,070 milyar Euro�ya ulaßt�.Bu
hacmin içinde otomobiller % 46, ticari araçlar % 31,
makine ve ekipman % 20�yi teßkil ediyor.En fazla art�ß
araç sektöründe görülmekte, ancak yeni otomobil al�m�
için yap�lan leasing ißlemlerindeki art�ß % 2 iken, kul-