MEMORIESBANK Vechtgenot enhuis
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
MEMORIESBANKMEMORIESBANKMEMORIESBANKMEMORIESBANKMEMORIESBANKMEMORIESBANKMEMORIESBANKVechtgenotenhuis
VECHTGENOTENHUIS2
MEMORIESBANK 3
In de zomer van 2011 hebben vele mensen meegewerkt aan het maken van een Memoriesbank in de tuin van het Vechtgenotenhuis. De bank is gemozaïekt met herinneringen van, en herinneringen aan mensen die ziek zijn of zijn geweest en aan mensen die het niet hebben overleefd. De verhalen, gedachten, dromen en gedichten van de deelnemers aan de bank zijn gebundeld in dit boekje.
Voorwoord
VECHTGENOTENHUIS4
MEMORIESBANK 5
Inhoudsopgave7 Memoriesbank
9 Thea Veenstra
13 Verbinding
14 De roos
15 De paars-rode roos
17 Levenschakels
18 Afscheid?
19 Afscheid nemen
bestaat niet
21 De dag dat het echt
donker werd
23 The family tree
25 Zonnestraal
27 Levensdraad
28 De Zwaan
29 Mensen
30 Geraakt
31 De twee ijsberen
33 Een vlinder van God
35 De zonnebloem
37 De koe
38 Geloof, hoop en liefde
39 Transparant
41 Leven - kanker -
in balans
42 Herinnering
43 De klaproos
45 Een hand op je schouder
47 Levenscirkel
49 De meeuw
50 Zomaar drie mensen
51 Onze zonnebloem
53 Levensboom
55 De lotusbloem
57 De zon
59 De boom van het leven
61 Wankel evenwicht
62 Memorie
63 Sterren
65 De leeuw met andere
ogen beleven
67 De vier elementen
69 Samen - zijn
70 Wie kan begrijpen
71 De regenboog
73 Gods liefdevolle
Vaderhand
74 Verbondenheid
75 Verwaaiing
77 Geluk
79 Kleurrijk en kracht
80 Groepsfoto
83 Memoriesbank
84 Colofon
85 Het Vechtgenotenhuis
VECHTGENOTENHUIS6
Memoriesbank
7MEMORIESBANK
stukjes glas
stukjes leven
gedachten
gevoelens
herinneringen
krijgen vorm
in een memorie
een persoonlijke uiting
memories samen
vormen een geheel
een bank
waaraan een ieder
een steentje
heeft bijgedragen
door te leggen
te lijmen
te voegen
door te luisteren
te delen
er te zijn
een bank
een zitplaats
voor mensen
om te praten
te luisteren
te delen
om samen
te zijn
Memoriesbank
VECHTGENOTENHUIS8
9MEMORIESBANK
T H E A V E E N S T R A
TerugblikHet eerste verhaal is van Thea Veenstra, initiatiefneemster en projectleidster van dit bijzondere project.
Het idee voor de Memoriesbank is ontstaan tijdens de vaste mozaïekmiddag. Elke dinsdagmiddag zijn we met een groepje dames aan het mozaïeken. Er worden dan prachtige werkstukken gemaakt. We hadden zoveel leuke ideeën, dat ik op een bepaald moment bedacht met z’n allen een bank voor de tuin van het Vechtgenotenhuis te gaan mozaïeken. Omdat de deelnemers daar wel oren naar hadden, ben ik direct begonnen met de voorbereidingen. Nog dezelfde week had ik een hoofdsponsor gevonden, namelijk aannemersbedrijf Kuipers uit Langeveen. Mayke Hesselink en Rob Valk van Raab Karcher in Vriezenveen hielpen mij met het bepalen van de maatvoering en het uitzoeken van de juiste waterdichte en vorstvrije materialen voor de bank. Tijdens dit gesprek kwam naar voren dat Raab Karcher ook wel een financieel steentje wilde bijdragen.
Daarna konden we verder brainstormen. In onze verbeelding zagen we de bank al voor ons. We kwamen op het idee om op de voorzijde van de bank ‘de lichte vrolijke kant van het leven’ en op de achterzijde van de bank ‘de donkere kant van het leven’ uit te beelden. Ook qua kleuren zouden we daar die invulling aan geven. Het was ons doel om zoveel mogelijk mensen een steentje te laten bijdragen. Mensen werden via de media uitgenodigd om tijdens een paar workshops een memorie te maken die te maken, een herinnering, die te maken heeft met de ziekte kanker. Velen meldden zich aan. Omdat een aantal mensen vanwege lichamelijke problemen niet buiten aan de bank konden werken, werd de mogelijkheid geboden om binnen een memorie ter grootte van 15x15 cm op een matje te mozaïeken. Tijdens het maken van deze mozaïekmatjes kwamen de verhalen los. Iedereen had zo zijn eigen reden voor een bepaald ontwerp. Ik had niet verwacht dat het zoveel los zou maken.
VECHTGENOTENHUIS10
Er werden intens emotionele, verdrietige, maar ook prachtige verhalen verteld. Omdat deze verhalen niet verloren mogen gaan, besloten we ze vast te leggen in een boekje. Vervolgens ging ik op zoek naar bouwers voor de bank. Het was een uitdaging om dit ook voor niets voor elkaar te krijgen. Samen met gastheer Koop Landman heb ik de fundering uitgezet met paaltjes. Vervolgens heeft hij via Bouwbedrijf van Pijkeren BV uit Dalfsen geregeld dat we een betonmolen van hen voor langere tijd mochten gebruiken. Loon- en grondbedrijf Van Leussen uit Dalfsen heeft er zorg voor gedragen dat de fundering uit werd gegraven. Ondertussen troffen Henk Giethoorn, Bert Veurink en Jos te Marvelde de voorbereidingen om de fundering vol te storten. Het was een zware klus, maar het resultaat mocht er zijn. Het beton kon drogen. Daarna werd het spannend, want waar haal je zo gauw een metselaar vandaan? Via via kwam ik in contact met John Dogger uit Den Ham. Ik heb hem
benaderd en uitgelegd wat de bedoeling was. We spraken af dat John zou metselen en ik de stenen zou aanslepen met de kruiwagen. Dit was heel spannend, want de vorm is het belangrijkste van de bank. Vanaf het zitgedeelte moest de bank iets naar achteren hellen, anders zou het niet comfortabel zitten. Aan het eind van de eerste metseldag waren ook de ronde vormen van de leuningen zichtbaar. Op de tweede dag vonden we dat de voorkant toch
Op zaterdag 5 november 2011 heeft burgemeester Mariette Mittendorf samen met Thea Veenstra
de Memoriesbank onthuld.
11MEMORIESBANK
nog ronder moest worden. We braken een klein stukje af, om hem vervolgens weer op te bouwen. Met heel wat passen en meten, werd het eindresultaat prachtig. Na de bouwvakvakantie kwamen de stukadoors Jan Euverman en Kevin Kruitbos onder begeleiding van Martijn Akse uit Hardenberg de bank stukadoren. Samen met mijn zus Esmeralda Laarveld uit Haaksbergen heb ik alle gemaakte ‘memoriematjes’ een plaatsje op de bank gegeven. Na urenlang puzzelen waren we het eens. Alle memories hadden een goede plek gekregen, de indeling was goed. Door het vast te leggen op foto’s konden we ons houden aan het ontwerp. Vanaf dat moment is de bank steeds meer ‘eigen’ geworden.
Tijdens het mozaïeken werden kleine aanpassingen gedaan waardoor vormen, kleuren en memories beter tot hun recht kwamen. Klari Nanning heeft hierbij geholpen door een tekening te vergroten en het aangeven van belijningen ter verbinding van de memories. In de daarop volgende weken werkten we met de vaste mozaïekgroep aan het afwerken van de bank. De sfeer was goed en gezellig. Aanvankelijk aten we op lange werkdagen ons eigen broodje, maar al gauw werden we verrast met zelf gebakken koeken en er werd zelfs soep voor ons gekookt. Ik stond echt versteld hoe betrokken iedereen is.
VECHTGENOTENHUIS12
Op 17 oktober zijn de laatste steentjes geplakt en hebben we de bank lijmschoon gemaakt. Er zijn in totaal ongeveer 49.000 steentjes geknipt en geplakt. Op vrijdag 21 oktober hebben we de bank gevoegd met hulp van Hans Winkel uit Vriezenveen. De materialen hiervoor werden opnieuw gesponsord door Raab Karcher. Het sponsorbordje dat bij de bank staat is gedrukt door de firma Enorm uit Den Ham.
Ik heb dit project ervaren als een bijzondere gebeurtenis met een gouden randje. Ik was ontroerd door alle emotionele en diepgaande verhalen, maar daarnaast hebben we ook ontzettend gelachen. Gaandeweg zijn er mooie vriendschappen tussen de gasten van het Vechtgenotenhuis ontstaan. Ook heel mooi vond ik de bijdrage van de sponsoren. Niet alleen in geld, maar vooral ook in tijd. Dat was heel bijzonder om te ervaren.
13MEMORIESBANK
Verbinding
steentjes van glas
geknipt
gelegd
verschoven
gelijmd
steentjes van glas
gevoegd tot een geheel
een beeltenis
een memorie
memories van glas
verbonden tot een geheel
een bank van mozaïek
een kleurrijk geheel
van levensverhalen
in glas verbeeld
voor altijd
steentjes verbonden
zoals mensen
verbonden zijn
eenheid.
“Thea kwam met het idee van een Memoriesbank. Iedereen die Thea kent, weet dat zij geweldig enthousiast is en dat ze in staat is om een ander in haar enthousiasme te laten delen. We waren het er
allemaal over eens dat die bank er gewoon moest komen”14 VECHTGENOTENHUIS
De bloem die jij als favoriet verkoos
was een zijde zachte rode roos.
Rood van kleur, van liefde en het aardse
leven
Vaak wil ik die weer aan je geven.
Rood stond voor mij voor ‘aardse’ kleur
warmte, liefde, een zoete warme geur.
Paars stond voor mij ‘na dit leven’!
Een andere kleur kon ik het niet geven.
Door jouw ziekte gebeurde er iets naars
en veranderde de rode kleur ineens in
paars.
Ik heb er ontzettend om gehuild
toen je aardse- voor Hemels leven werd
verruild.
De breuk was toen gemaakt
het heeft mij diep geraakt
en ondanks dat ik je dagelijks mis
voel ik je vaak, als ik me niet vergis.
Maar geheel onverwacht
heb ik iets anders bedacht
en al lijkt het een beetje raar
het aardse en Hemelse lopen door elkaar.
Want een beetje paars, een beetje rood
een beetje leven, een beetje dood.
'Mam', jij en ik, onze namen
paars en rood gaan prima samen!
15
E L S B A A S
MEMORIESBANK
In 2005 kreeg mijn moeder die nooit ziek was, darmkanker. Die boodschap kwam als donderslag bij heldere hemel, zeker toen al snel duidelijk werd dat we al heel binnenkort afscheid van haar zouden moeten nemen. Uiteindelijk mocht ze nog acht maanden bij ons zijn. Daarna veranderde mijn leven voorgoed. Mijn moeder betekende veel voor me. Ik miste haar.
Drie jaar later kreeg ik zelf ook kanker. Dat was voor mij een hele vreemde gewaarwording. Een heftige en onzekere tijd brak aan. Wat had ik graag bij mijn moeder mijn verhaal willen doen. Om te voorkomen dat ik depressief werd, ben ik creatieve therapie gaan volgen. Ik leerde kijken naar de band tussen mijn moeder en mij en ontdekte dat ik haar dood nog lang niet had verwerkt.
Op een dag zag ik twee schilderijen die me aan mijn moeder en mij deden denken. Op beide schilderijen stond een rode roos geflankeerd door de helft van een paarse roos. Door de schilderijen naast elkaar te hangen, vormden ze een geheel.
Mijn moeder hield van rozen, vooral van rode. Voor mij is rood een aardse kleur en paars een hemelse kleur. De twee helften van de paarse bloem symboliseerden voor mij de breuk in mijn leven die door het sterven van mijn moeder was ontstaan. Zij is in de hemel…maar ik houd toch een stukje van haar bij me. Tijdens de creatieve therapie heb ik deze rozen nagetekend en er een gedicht bij gemaakt. Dit was een vrije opdracht waar ik mijn verdriet in kwijt kon.
Momenteel ben ik bezig om deze beide schilderijen te mozaïeken. Het is geweldig om hier mee bezig te zijn. Het werkt beslist mee aan de verwerking van het sterven van mijn moeder en het accepteren van mijn eigen ziekte. Voor mij was het daarom vanzelfsprekend dat ik op de Memoriesbank een paars-rode roos wilde maken, de bloem voor mijn moeder en mij.
In 2005 kreeg mijn moeder die nooit ziek was, In 2005 kreeg mijn moeder die nooit ziek was, Mijn moeder hield van rozen, vooral van rode. Voor Mijn moeder hield van rozen, vooral van rode. Voor
De Paars-rode roos
“Niets is meer vanzelfsprekend in het leven”
VECHTGENOTENHUIS16
17MEMORIESBANK
E V E R L I E N S T O E T E N
Mijn leven heb ik uitgebeeld in schakels, met vrolijke kleuren vòòr mijn ziekte en een gebroken zwarte schakel die de kanker voorstelt. Op het moment dat kanker mijn leven binnen kwam, stond mijn wereld stil en werd nooit meer hetzelfde. Er is een leven voor de kanker en een leven na de kanker. Tijdens mijn ziekte heb ik zoveel liefde en warmte ontvangen van de mensen om mij heen dat ik uit de zwarte schakel een rood hart heb laten komen. Dit rode hart staat voor alle dierbaren die mij zo geweldig gesteund hebben tijdens mijn ziekte. Een kaartje, een arm om me heen, een telefoontje.
Door mijn ziekte heb ik ervaren hoe belangrijk de mensen om me heen zijn. Ik heb dat als heel bijzonder ervaren en het heeft mij enorm geholpen de ziekte te doorstaan. Het was letterlijk hartverwarmend. Die warmte blijf je voelen en zie je terug in de andere levensschakels. Het is niet een kwestie van ‘klaar, het is over, ik ga weer gewoon verder’, want gewoon bestaat niet meer. Je kunt die periode niet wegpoetsen. Al die ervaringen en bijbehorende emoties zijn nu een deel van mijn leven. Het is één geheel, alle schakels samen vormen mijn leven.
Mijn leven heb ik uitgebeeld in schakels, met Mijn leven heb ik uitgebeeld in schakels, met Door mijn ziekte heb ik ervaren hoe belangrijk Door mijn ziekte heb ik ervaren hoe belangrijk
Levensschakels
“De bank is nog mooier geworden dan ik had gedacht”
VECHTGENOTENHUIS18
hoe zou ik afscheid
kunnen nemen
van jou
je zit zo diep in mij
mede door jou
ben ik geworden
wie ik nu ben
ik zie je
in onze kinderen
onlosmakelijk
ben jij verbonden
met wie we zijn
hoe we leven
jij bent bij ons
iedere dag
we voelen de breuk
in onze harten
de pijn
maar bovenal
de liefde
van jou voor ons
van ons voor jou
iedere dag
altijd
hoe zou ik afscheid
kunnen nemen
van jou
Afscheid ?
19
C A R L A B A A S
MEMORIESBANK
Afscheid nemen bestaat nietUit een groot hart zijn twee kleinere harten voortgekomen. Het grote hart symboliseert mijn liefde voor mijn man Wilfred die vorig jaar na een zeven maanden durende ziekte afscheid moest nemen van zijn leven. In het grote hart zijn zijn initialen verwerkt. De twee kleinere harten staan symbool voor onze geweldige dochters, de trots van Wilfred en mij. Ze gaan op een bewonderenswaardige manier met het gemis van hun vader om.
De kleuren rood en oranje passen bij het karakter van Wilfred; vrolijk, optimistisch en vol humor.
Ondanks de breuklijn dwars door de harten, zijn ze niet gebroken, want onze liefde zal altijd blijven. Wij blijven voor altijd met elkaar verbonden. Hij blijft bij mij en onze kinderen. Afscheid nemen bestaat niet.Wilfred verdient een mooi plekje op deze bijzondere bank.
“Samen bezig zijn aan een project dat je ziet groeien, geeft een heel goed gevoel en een sterke band met elkaar. Het is heel speciaal om dit te mogen en kunnen doen”
VECHTGENOTENHUIS20
21
M A R I A N
MEMORIESBANK
De dag dat het echt donker werd in mijn hartToen ik me in 2008 al een tijdje minder goed voelde, besprak ik mijn klachten met mijn arts. Direct werd actie ondernomen, dat was geen goed teken. Bij de vervolgonderzoeken werd ik echter steeds gerust gesteld. Toen ik op een dag de definitieve uitslag kreeg en de diagnose ‘kanker’ was, kwam dit nieuws als donderslag bij heldere hemel. Dit was de dag dat het echt donker werd in mijn hart.
Vanaf die dag was alles anders. Hoe red ik dat als alleenstaande moeder met twee kinderen? Hoe vertel ik het hen? Hoe is het voor mezelf, hoe vind ik hier een weg in? Zoveel emoties en zoveel regelwerk, een ‘donker’ gevoel.
Ik heb een hart gemaakt in de kleuren rood en zwart en de vormen van Yin en Yang er in verwerkt. Rood is de kleur van de liefde, zwart van de donkere tijd in mijn leven. In het zwart heb ik ook rood geplaatst. Op de één of andere manier lukt het me toch om mijn ziekte te dragen. Voor een groot deel komt dit door de liefde die ik krijg van de mensen om me heen, allereerst van mijn kinderen. Zij geven
me warmte en helpen me rust te nemen en tijd te creëren om de dingen te doen waar ik energie van krijg.
Door mijn ziekte heb ik geleerd meer van mezelf te houden. Ik heb ervaren dat ik naar mijn lichaam moet luisteren en veelal op mijn eigen gevoel moet vertrouwen. Doordat ik meer voor mezelf op kom en opener geworden ben, komt er veel warmte naar mij toe. Die liefde die ik ontvang en ook graag geef, breidt zich uit. Het rood in het zwart wordt steeds groter.
Het is lang niet altijd gemakkelijk. Ik heb mijn mindere momenten en kan niet altijd sterk zijn. Maar doordat ik me zelf beter heb leren kennen, meer in balans ben, lukt het me om een weg te vinden in het leven.Ik probeer, ondanks de problemen, te genieten van dat wat wel goed gaat. Dat positieve gevoel breidt zich uit. Ik loop langzamer, ik kan niet sneller. Ik zie daardoor wel meer, ben me bewuster van wat ik zie en hoor en doorleef het meer.
“Ondanks dat het ook veel pijnlijke herinneringen opriep, was het fi jn om iets tastbaars te maken als herinnering aan mijn vader en zus”
VECHTGENOTENHUIS22
23
B E T S Y G O D E K E
MEMORIESBANK
The family treeIn onze familie zijn veel mensen getroffen door kanker: mijn vader, twee zussen, mijn schoonzus en een nichtje. Tijdens alle ziekteprocessen proberen we er als familie voor elkaar te zijn en met elkaar mee te leven. Van mijn vader en mijn zus hebben we helaas afscheid moeten nemen. Dat is een groot verdriet. We proberen als familie met vallen en opstaan zonder hen verder te gaan. Het troost me dat ik er van overtuigd ben dat er ooit weer een toekomst samen is.
Ik heb een boom uitgebeeld passend bij het lied ‘the family tree‘ van de groep Venice. Dit lied hebben we tijdens de uitvaartdienst van mijn zus beluisterd op het moment dat ze naar haar laatste rustplaats werd gedragen. Dit lied geeft aan dat er, ondanks de eenzaamheid en het verdriet dat je ervaart bij het afscheid, een samenzijn blijft.
Zoals de bladeren van een boom vallen, zo stromen nu de tranen, maar het mag een voortdurende troost zijn dat de stamboom blijft groeien. De boom is sterker dan de wind. Zelfs dwars door stormen heen kan een boom blijven groeien. Zo zal ook de familie blijven groeien wanneer men elkaar vast houdt.
De familieleden die we moeten missen, blijven we gedenken. Dierbare herinneringen zijn geboren. Ze blijven leven in onze harten omdat ze verschil maakten. Ze hebben invloed gehad op ons leven en op hoe we nu zijn. Dat geeft troost. Alle doorgemaakte fasen, tussen hoop en vrees, geluk en verdriet, hebben kleur gegeven aan ons leven. De boom heb ik daarom heel kleurrijk gemaakt. Als vader, moeder, broer, zus, zoon en dochter blijf je altijd een onvergetelijk onderdeel van de familieboom.
VECHTGENOTENHUIS
“De combinatie van gezellig bezig zijn en over de ziekte praten heeft me goed gedaan”
24
25MEMORIESBANK
A N N I E S N E L
ZonnestraalVoor mij is een zonnebloem een bijzondere bloem, verbonden met mijn leven. Het herinnert me vooral aan de ziekte en het overlijden van mijn neef op vierentwintigjarige leeftijd. We hadden als gezinnen altijd al veel contact, maar toen mijn neef ziek werd, werd onze band nog inniger. Doordat ik zelf toen ook al kanker had, kon ik misschien goed invoelen wat hij door moest maken.
Mijn neef hield van zonnebloemen en op zijn grafsteen is dan ook een zonnebloem geplaatst. Deze bloem heeft een donker hart, maar de bloemblaadjes zijn felgekleurd. Ze stralen vrolijkheid uit. Dat past bij wat mijn neef uitstraalde naar de mensen om hem heen. Tegen mij zei hij ook: “Ik hoop dat jij meer geluk hebt dan ik, tante Annie”.
Hoewel ik later opnieuw ziek ben geworden, ben ik me ook bewust van het geluk dat ik heb. Ik ben er nog!
Hoewel ik het leven lang niet altijd gemakkelijk vind, kies ik er niet voor om achter de geraniums te gaan zitten. Ik probeer elk lichtpuntje aan te grijpen, het leven zo leefbaar mogelijk te maken, er het beste van te maken. Ik wil de zonnestralen die er in het leven zijn zien en voelen. Daarom heb ik de zonnebloem niet alleen gemaakt als herinnering aan mijn neef, maar ook als symbool voor mijn levensinstelling: grijp de zonnestralen!
“Het is een mooie gedachte dat je iets tastbaars hebt gemaakt voor iemand die je zo dierbaar was. Je hebt een klein stukje verdriet neer kunnen leggen of misschien zelfs wel weg kunnen leggen. En al die stukjes verdriet vormen samen een prachtige bank, waarop je kunt zitten om te genieten, om te overdenken of om
dicht bij een dierbare, die je hebt verloren, te zijn”
VECHTGENOTENHUIS26
27MEMORIESBANK
N A R D I E G O D E K E
LevensdraadMijn mozaïek is geïnspireerd op een quiltpatroon Log Cabin. Ik heb daar een rode lijn aan toegevoegd die mijn leven symboliseert. Aan beide kanten van die lijn tref je lichte en donkere kleuren aan.
Toen ik te horen kreeg dat ik darmkanker had, pakten donkere wolken zich samen boven ons gezin. Hoe zal het gaan? Zullen er nog weer lichte tijden aanbreken voor mij en mijn gezin? Heel dankbaar ben ik voor het gunstige verloop van mijn ziekte.
Dat ik mijn levensdraad heb geplaatst in een quiltpatroon heeft te maken met mijn moeder. Mijn moeder was een groot liefhebber van stofjes naaien en had het quilten ontdekt. Ze zou aan de slag met een bedplaid voor haar oudste kleinkind, mijn dochter. Mijn moeder en ik hebben samen diverse stofrepen gesneden.
Toen werd ze plotseling ziek. Na een heel kort ziekbed van drie weken is ze overleden aan kanker. Ze heeft de plaid niet meer kunnen maken.
Voor mijn verjaardag kreeg ik van mijn man een naaimachine en toen ben ik zelf aan de plaid begonnen. Op het moment dat ik mijn eerste blok had genaaid, startte het rouwproces om mijn moeder. Ik voelde haar nabijheid, omdat veel stofrepen nog door haar handen waren gegaan. Ik heb een jaar aan hààr quiltproject gewerkt en toen was het gereed. Iedere keer als ik de plaid over het bed leg of om me heen sla, ervaar ik nog een beetje mijn moeders nabijheid.
Door het maken van deze memorie ervoer ik opnieuw het verdriet, maar daarnaast ook de verbondenheid met mijn moeder en dat deed me goed.
VECHTGENOTENHUIS28
De Zwaan
De Zwaaneen bank van mozaïek
gevuld met herinneringen
van mensen
mensen
geïnformeerd via de nieuwsbrief
een berichtje in de krant
gehoord als vrijwilliger, gastvrouw
getipt door een familielid
mensen
op de een of andere manier
geraakt door het idee
moed gevonden
om deel te nemen
aan dit unieke project
mensen
gestalte gegeven
aan een herinnering
voor altijd
29
Mensen
MEMORIESBANK
30
Geraakt
jij
hebt mij geraakt
zo diep
zonder dat je het wist
dwars
door alle lagen
die me beschermden
om niet te voelen
wat te veel pijn deed
heb jij me geraakt
niet door wat je zei
geen woorden
maar
je omhelzing
je ademhaling
voelbaar
door alle lagen heen
zo dichtbij
jij
hebt mij geraakt
door er te zijn
voor mij
op dat moment
jaren later
dat ene moment
nog voelbaar
zo dichtbij
jij
hebt mij geraakt
in het diepst van mijn ziel
zonder dat je het wist
dank je wel daarvoorVECHTGENOTENHUIS
31MEMORIESBANK
“Fijn om mee te mogen doen aan dit project, een klein stukje verwerking”
De twee ijsberenIn plaats van een vakantiekaart met ‘groeten uit….’ ontving ik enkele jaren geleden een kaart met twee ijsberen van de schoonmoeder van mijn dochter. “Het heeft niets met de vakantie te maken, maar ik vond ze zo lief…”, schreef ze. Ze doelde daarmee op haar en mijn wens om ooit oma te mogen worden van kinderen van mijn dochter. Een paar maanden later werd onze dochter getroffen door kanker. De wereld stond op de kop. Behandelingen volgden en sloegen aan. Een tijd later kreeg haar schoonmoeder bericht dat ze longkanker had in een terminaal stadium. Ze heeft gevochten om bij haar man en kinderen te kunnen blijven, maar moest helaas toch afscheid nemen.
Ondanks de zorg dat de ziekte bij mijn dochter terug komt, kunnen we weer samen genieten. We durven weer vooruit te kijken. Ze heeft, zelfs samen met mensen die op dat moment nog midden in het ziekteproces zaten, drie maal de Alpe d’Huez beklommen om de kankerstichting te kunnen steunen.
Door de afbeelding van de kaart in mozaïek te verwerken, neem ik een beetje afscheid van een droom. De twee ijsberen, knuffeldieren, als herinnering aan de wens van mijn dochters schoonmoeder en mij. Hoe graag hadden wij beiden oma willen worden van en voor haar kinderen….
“Door mijn ziekte leef ik veel bewuster, geniet ik mogelijk meer dan een ander”
VECHTGENOTENHUIS32
33MEMORIESBANK
Een vlinder van GodVoor mij was het vanzelfsprekend om een vlinder uit te beelden. Een vlinder past bij mij; vrolijk, fladderend en kleurrijk. Ondanks dat vlinders niet lang leven, blijven ze altijd op zoek naar nectar. Ik heb de vlinder in blauwe kleuren gemaakt omdat het een fris en sprankelend effect geeft. Vele jaren terug kreeg ik, als moeder in een jong gezin, voor het eerst kanker. Ik had niet verwacht zo lang bij mijn gezin te kunnen blijven. Ik ben dankbaar dat mijn kinderen blijvende herinneringen aan me hebben, ik heb ze waarden en normen mee kunnen geven. Samen met mijn man heb ik onze zonen op zien groeien tot stoere kerels. Ondanks dat ik de laatste zes jaar opnieuw vecht tegen de kanker en de ziekte op veel momenten voor een groot deel mijn leven bepaalt, blijf ik geloven.
Geloven in God, in mezelf, in de dierbare mensen om me heen, die me onvoorwaardelijk steunen. Het maakt dat ik dagelijks ervaar dat mijn leven zin heeft. Ik ben me bewust van al het goede wat me overkomt en weet als geen ander hoe moeizaam, kort en betrekkelijk het leven kan zijn. ‘Carp Diem, pluk de dag’, ik kan het niet vaak genoeg zeggen. Het gedicht ‘Een vlinder van God’ van Nel Benschop inspireert me. Als vlindertjes van God waren de afgelopen zes jaar steeds mijn man, kinderen, familie en vrienden om me heen en sinds dit jaar mijn lieve kleinzoon. Ik heb gefladderd en volop genoten van de nectar van het leven en hoop dat ik nog even door mag fladderen. Carpe Diem!
D I E N E K E S T U L P -V A N L E U S S E N
“Ik heb vele uren aan de bank gewerkt. Het was erg mooi om te doen en het resultaat is geweldig”
VECHTGENOTENHUIS34
35MEMORIESBANK
De ZonnebloemA L I E D R E N T -
V A N A S S E N
Wekelijks doe ik mee aan het mozaïeken in het Vechtgenotenhuis en toen ik hoorde van de Memoriesbank wilde ik graag mee doen. “Ik maak een zonnebloem”, dacht ik meteen. Een zonnebloem is een kleurige bloem en maakt de bank mooi fleurig.
Het gevoel wat ik bij een zonnebloem heb, past ook bij het gevoel wat ik bij het Vechtgenotenhuis heb; het straalt warmte uit. In het Vechtgenotenhuis word je warm onthaald. Ik hoor verhalen van ernstig zieke mensen, die me raken.
Ik voel me dan heel dankbaar dat ik zo gezond ben. Gelukkig is het niet allemaal treurig. Ook hoor je geregeld dat het weer beter gaat met mensen, dat mensen genezen zijn. Je leeft met elkaar mee met droevige en blijde gebeurtenissen.
Mijn man hield ook van zonnebloemen. Hij is jaren ernstig ziek geweest. Ik vind het een mooie gedachte dat ik deze bloem ook ter nagedachtenis aan hem heb gemaakt.
“Het samen bezig zijn geeft een groot gevoel van saamhorigheid”
VECHTGENOTENHUIS36
37
M A R I A N N E H E N D R I C K X
MEMORIESBANK
Als vrijwilliger in het Vechtgenotenhuis heb ik een memorie gemaakt die past bij mijn leven. Koeien zijn als een rode draad verweven in mijn leven. Als kind woonde ik op een boerderij en samen met mijn man had ik dertig jaar een melkveehouderij. Het is een belangrijk deel van mijn leven geweest. Omdat ik koeien mooie dieren vind, ben ik ze gaan sparen. Een koe is een gemoedelijk en rustgevend dier.
In het Vechtgenotenhuis hoor ik veel verhalen van mensen die kanker hebben of hebben gehad. Deze verhalen raken me.
Het is heel fijn om dan wat voor hen te kunnen betekenen door vooral te luisteren. Vaak is dat al genoeg.
Het mozaïeken is net puzzelen, heel ontspannend. Tijdens het samen opvullen van de bank tussen de memories, kwamen daardoor ook veel verhalen los. Van sommige verhalen kreeg ik kippenvel. Door het samen bezig zijn, lijken emoties gemakkelijker gedeeld te worden. Ik ben dan ook heel dankbaar dat ik dit waardevolle vrijwilligerswerk mag doen; je kunt er echt voor een ander zijn.
H E N D R I C K X
Als vrijwilliger in het Vechtgenotenhuis heb ik een Als vrijwilliger in het Vechtgenotenhuis heb ik een Het is heel fijn om dan wat voor hen te kunnen Het is heel fijn om dan wat voor hen te kunnen
De koe
VECHTGENOTENHUIS
Geloof, hoop en liefde
38
39
Transparantstukjes glas
stukjes leven
transparant
door stukjes glas
is herinnering zichtbaar
wonden
die opengaan
wonden
die dichten
wonden zichtbaar
in stukjes glas
MEMORIESBANK
“Het is zo opbeurend en hartverwarmend om samen zo iets prachtigs te scheppen. Allemaal persoonlijke stukjes leven”
VECHTGENOTENHUIS40
41
M A R I O N V A N S T R I E N
MEMORIESBANK
Ik heb voor mezelf een aantal kernwoorden genoteerd om zo te komen tot een goed idee voor mijn memorie, want dat ik mee wilde doen aan dit project was meteen duidelijk toen ik er over hoorde.
Ik heb het Yin en Yang teken gemaakt met daar dwars door heen het ‘ribbon’, het lint in de kleur die staat voor alle vormen van kanker. Ik beeld hier mee uit dat het krijgen en hebben van kanker jezelf en je gezin ernstig uit balans brengt. Er breekt dan veelal een tijd aan van allerlei behandelingen die je leven totaal op de kop zet. Hierdoor moet je een nieuwe balans in je leven vinden. Veelal word je daar sterker van, hoe moeilijk het ook is.
Het zwart in het Yin en Yang-teken staat voor de pijn, de boosheid, het verdriet en de frustratie. Het wit voor de tijd van vreugde, blijdschap, geluk, liefde, kracht, acceptatie en leven. De goudgele ring zorgt er voor dat het zwart en wit onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn en zorgt voor balans.
Ik besef dat het goed is om af en toe terug te kijken op die moeilijke tijd en wat ik heb moeten doen om te komen waar ik nu sta. Ik heb gekozen, vooral in de tijd dat de diagnose kanker werd gesteld, zoveel mogelijk zelf de regie in handen te houden en indien nodig zelf stappen te ondernemen, die misschien niet direct voor de handliggend zouden zijn. Daarnaast heb ik geleerd mijn gevoel te volgen. Zo kies ik nu ook heel bewust om te genieten van het goede om me heen, alle goede dingen van het leven. Ik ben intenser gaan leven, zuig fijne gebeurtenissen op, probeer de dingen te doen waar ik blij en gelukkig van word. Wat dat betreft kan ik spreken van een leven vòòr de kanker en een leven er na. Geestelijk heb ik de balans gevonden, lichamelijk is het soms nog zoeken en toch.. voel ik me sterker dan ooit. Mijn motto is daarom: “Geniet zoveel mogelijk van alles en iedereen”.
S T R I E N
Ik heb voor mezelf een aantal kernwoorden Ik heb voor mezelf een aantal kernwoorden Ik besef dat het goed is om af en toe terug te kijken Ik besef dat het goed is om af en toe terug te kijken
Leven - kanker - in balans
42
memorie
een tastbare herinnering
nu je al afscheid
hebt moeten nemen
van het leven
dat je zo lief was
deze memorie
is een herinnering
aan wie je was
hoe je in het leven stond
hoe je er van hield
een tastbaar bewijs
van je bestaan
veel te vroeg
herinnering
VECHTGENOTENHUIS
Herinnering
43
R O S A L I E N B O S C H
MEMORIESBANK
De klaproosDe klaproos is speciaal in ons leven geworden toen we vier jaar geleden verhuisden en tot onze verbazing een saaie border in de tuin na een tijdje spontaan zagen veranderen in een veld vol vrolijke margrieten en klaprozen. Eén klaproos stak er bovenuit. Vol verwondering keken we er naar.
Nu blijkt dat mijn leven eindig is, bereiden mijn man en ik alvast een deel van mijn afscheidsdienst voor. Als vanzelf kwam de klaproos naar voren, ook passend bij mijn naam. Veelal word ik Roos genoemd. Daarop voortbordurend zagen wij verbanden tussen de klaproos en mijn leven waarin de kanker een grote rol speelt. De link die de klaproos voor ons met kanker heeft, is de kwetsbaarheid van het leven, de vergankelijkheid, maar ook de schoonheid en de overlevingsdrang.
Zomaar ineens kan je leven veranderen; zo ben je nog gezond, zo ben je ernstig ziek en ziet je toekomst er totaal anders uit. Daar moet je samen een weg in zien te vinden. Dan blijk je, in al je kwetsbaarheid, toch sterk te zijn. De klaproos is een fragiele bloem, maar staat toch vaak op plaatsen waar veel wind is en blijft dan toch staande. Ook ik heb die sterke drang om te leven. Ik streef naar een waardig leven, waarin ik ook het mooie blijf zien.
Mijn man heeft de memorie voor mij gemaakt. Ik heb de steentjes van matjes gehaald. Wij vonden het heel mooi om zo samen bezig te zijn met mensen die oor hebben voor elkaar. Het is heel speciaal om iets blijvends te creëren. Ook al zal ik mogelijk niet meer lang leven, er blijft iets tastbaars over; deze klaproos, een dierbare herinnering!
“Het voelde goed om samen iets blijvend tastbaars te maken”
“Op de bank zelf werken was soms wel wat moeilijk, omdat je steeds in lastige houdingen moest zitten. Toen we steeds stukje bij beetje verder kwamen, konden we alleen maar doorgaan.
Het stimuleerde, omdat we zagen wat er onder onze handen vandaan kwam”
VECHTGENOTENHUIS44
45
G E E S S I E N G R O E N
MEMORIESBANK
Een hand op je schouderIk heb twee mensen uitgebeeld die hun armen om elkaar heen slaan. Soms heb je geen woorden bij het horen van de pijn of het verdriet van een ander. Als je dan je hand op de schouder van de ander legt, vloeit daar vaak uit voort dat de ander een arm om je heen slaat. Daardoor laat je merken dat je aandacht hebt voor iemand, er wil zijn voor de ander. Uit eigen ervaring weet ik dat die hand, die schouder voelt als een warme deken om je heen.
Ik vind het belangrijk om te laten merken dat je de ander wilt steunen, houvast wil geven in de wirwar van emoties.
Door te luisteren naar het verhaal van de ander, kun je soms een beetje troost bieden. Ook een knuffel zegt vaak meer dan woorden.
Door van gedachten te wisselen kun je het verdriet, de angst en de onzekerheid die de ziekte kanker met zich mee brengt, beter begrijpen en aanvoelen. Het is goed om samen te zijn, een maatje te hebben met wie je gevoelens kunt delen.
Voor mij is de belangrijkste levensregel ‘Heb je naaste lief als jezelf’ en daar probeer ik naar te leven.
“De sfeer van saamhorigheid maakte dit project extra uniek”
VECHTGENOTENHUIS46
47
A A F K E S M I T
MEMORIESBANK
LevenscirkelIk heb mijn memorie gemaakt naar een voorbeeld van de beroemde kunstenaar Gaudi. In zijn ontwerp van de levenscirkel kon ik me helemaal vinden. De kleuren die ik heb gebruikt stellen de verschillende fasen in je leven voor.
Voor mij zijn rood en oranje vlammende kleuren. Ze staan voor de tijden in je leven die je vreugde geven, de tijden dat het allemaal lekker loopt. Grijs en wit staan voor de tijden dat er eigenlijk niets bijzonders gebeurt, het leven ‘suddert’ voort. De zwarte strook geeft tijden van ziekte, zorg en verdriet weer. Groen is voor mij de kleur van hoop. Ook aan de andere kleuren kun je een eigen betekenis geven.
De stroken zijn niet recht, maar hebben een ronde vorm en lijken daardoor als een rad te bewegen.
Tijden wisselen elkaar af, het is nooit helemaal zwart of helemaal rood. De cirkel is rond, het leven gaat door. Ook al zit je in een moeilijke tijd, je mag hoop houden op betere tijden.
Als gastvrouw bij het Vechtgenotenhuis vond ik mooi om nu eens zelf mee te doen aan een project, alhoewel ik wel heb ervaren dat het gefrutsel met al die kleine steentjes nooit mijn hobby zal worden. Het was vooral mooi om te zien dat er tijdens het mozaïeken een groepsgevoel ontstond. Mensen leven erg met elkaar mee, ze kunnen elkaar vaak op de juiste manier oppeppen.
“De gesprekken, soms heel diepgaand, en de ongedwongen sfeer hebben me veel gebracht”
VECHTGENOTENHUIS48
49
R I A K A T
MEMORIESBANK
De meeuwDe meeuw is mijn icoon geworden voor de periode in mijn leven dat ik kanker had en moest leren accepteren dat ik niet meer zou kunnen wat ik altijd had gekund. Het heeft me veel moeite gekost om mijn weg te vinden in het omgaan met de vermoeidheid en, mede daardoor, mijn beperkingen. Dingen die ik voor dat ik ziek werd als vanzelfsprekend kon doen, konden niet meer of mondjesmaat.
In die tijd inspireerden de kracht en de vrijheid van vogels me erg. Ik ben vogels gaan tekenen; zwanen, ganzen, de fuut met zijn mooie lange steltpoten, meeuwen. Ik tekende de vogels in hun kracht; opstijgend, vliegend en landend. Na wekenlang tekenen werd deze eenvoudige meeuw ‘geboren’ en hij is voor mij de vertegenwoordiger
geworden van alle prachtige vogels met hun kracht en vrijheid. Hoe graag zou ik die kracht ervaren... Voor mij was het daarom vanzelfsprekend dat ik een meeuw zou maken voor de Memoriesbank. Een wit met grijze meeuw, de zilvermeeuw, die uit de zwarte wolk tevoorschijn komt en zijn kracht gebruikt.
Ook het maken van de memorie heeft me doen beseffen dat ik de gevolgen van mijn ziekte heb geaccepteerd. Ik heb leren ‘loslaten’ en daardoor ervaar ik ook mijn kracht en een stukje vrijheid. Het hoofdstuk ‘borstkanker’ wil ik graag afsluiten en het nieuwe ‘gewone’ leven oppakken.
“Samen bezig zijn geeft je het gevoel dat je dicht bij elkaar bent”
VECHTGENOTENHUIS50
zomaar drie mensen
hun hoofden gebogen
in dierbare herinnering
al puzzelend,
knippend,
een ontwerp
weergeven in mozaïek
een zonnebloem
een monument
eerbetoon
hoofden gebogen
gericht op elkaar
gericht op het ontwerp
gericht op die ander
die gemist wordt
steentje voor steentje
met ieder steentje
een stukje dichter bij
wie ze was
hoe ze met haar
waren verbonden
zomaar drie mensen
in dierbare herinnering
gedenken
in harmonie
weergeven in mozaïekZomaar 3 mensen
51
A N K I E V A N D E R H U L S T ,H E N R I Ë T V A N D E R M A A T E N
E N J E N N Y R O E L O F S
MEMORIESBANK
E N J E N N Y R O E L O F S
Onze ZonnebloemToen onze collega en vriendin overleed kozen we voor haar overlijdensadvertentie een afbeelding van een zonnebloem. Deze bloem, die staat voor bewondering, kracht en loyaliteit past bij haar. Ze straalde kracht uit, had kracht om tot het laatste moment klaar te staan voor anderen. Vol bewondering kijken wij terug op haar inzet voor het Vechtgenotenhuis. Heel gemakkelijk stapte ze op sponsoren af en bij moeilijke klussen zei ze: “O, dat doe ik wel even”. Ze had voor iedereen een luisterend oor, een opbeurend woord. Ze dacht eerst aan anderen, dan pas aan zich zelf. Het was bewonderenswaardig hoe ze met haar ziekte om ging.
We gedenken een mooi, lief en prachtig mens. Ze heeft veel voor ons betekend en wij hebben veel van haar geleerd. Een zonnebloem richt altijd zijn kopje naar de zon. Op die manier ging ook zij met haar ziekte om. Al waren er veel donkere wolken, zij zag altijd het zonnestraaltje. Daarom is ze voor ons een lieve stralende zonnebloem. In de bloem gemaakt in de kleuren geel en oranje is in rood de eerste letter van haar naam verwerkt, precies zoals zij het gewild zou hebben. Onopvallend, maar als een passend deel in het geheel.
“Ik heb vooral geleerd dat je van tevoren nooit weet hoe je zal reageren wanneer je iets overkomt”
VECHTGENOTENHUIS52
53
E R N A E K K E L K A M P
MEMORIESBANK
Kanker was voor mij altijd een beangstigend woord. Kanker stond voor mij synoniem met de dood. Samen met Gerda Bruggeman heb ik destijds het initiatief genomen voor het opzetten van het Vechtgenotenhuis. Een toevluchtsoord voor iedereen die een arm om een schouder en een luisterend oor zoekt in een moeilijke tijd.
Precies een half een jaar na de opening ervan werd ik zelf getroffen door kanker. Gelukkig goed en snel behandelbaar. Gek genoeg was ik niet bang en gek genoeg had ik zelf geen behoefte aan een toevluchtsoord.
En misschien nog wel het meest vreemde; de angst die ik altijd voelde bij het horen van het woord kanker was verdwenen. Ik heb vooral geleerd dat je van tevoren nooit weet hoe je zal reageren wanneer je iets overkomt.
De boom die ik heb gemaakt symboliseert zowel het Vechtgenotenhuis als mijn leven. Die ene zwarte tak symboliseert de kanker die voorkomt in het leven van iedereen die met het Vechtgenotenhuis te maken heeft. De kleurige blaadjes, bloemen en de blauwe lucht staan voor het leven dat desondanks de moeite waard is om te leven.
Kanker was voor mij altijd een beangstigend Kanker was voor mij altijd een beangstigend En misschien nog wel het meest vreemde; de angst En misschien nog wel het meest vreemde; de angst
Levensboom
“Ondanks de nare ziekte is er toch licht. Soms komt er toch iets moois voort uit iets wat zo intens triest is”
VECHTGENOTENHUIS54
55
I R E N E E L S H O U T
MEMORIESBANK
De lotusbloemNadat mijn zus voor de eerste keer ziek was geweest, heeft ze een paar jaar in de Filippijnen gewoond en van daaruit Bangladesh bezocht. Ze denkt nog steeds met goede herinneringen aan deze reis terug. In Bangladesh zag ze geregeld lotusbloemen. Deze bloemen staan in dit land voor eeuwig leven.
Toen mijn zus opnieuw getroffen werd door borstkanker was het voor haar heel zwaar om te horen dat een borstamputatie onvermijdelijk was. Ze hoorde dat ze daarna geen beugelbh’s meer zou kunnen dragen en heeft de beugels uit haar bh’s gehaald. Bij het neerleggen van de beugels ontstond een mooie vorm; een lotusbloem. Daartussen plaatste ze een waxinelichtje. Het werd een waar kunstwerk.
Die beugels symboliseren het verlies, maar daarnaast heeft ze met het lichtje ertussen ook iets positiefs willen weergeven. De vorm van de beugels lijken geborgenheid te geven. Ze omsluiten het licht, maar laten het licht ook door.
Het kunstwerkje symboliseert de mooie dingen in die moeilijke tijd. Het contact en de zorg van de mensen om haar heen ervaart ze als heel waardevol en verrijkend. Wat dat betreft zouden de beugels ook de lieve mensen om haar heen kunnen uitbeelden. Ook ik probeer mijn zus, samen met mijn familie, zo goed als mogelijk te steunen in de zware weg die ze moet gaan. Voor mij was direct duidelijk wat ik met mijn memorie zou gaan uitbeelden. Het moest aansluiten bij de creatie van mijn zus. Ze was steeds betrokken bij het hele proces. Ze heeft foto’s gezien en we hebben er verschillende keren over gesproken. Steeds vaker ontdekken we dat de lichte en de donkere kanten van het leven veelal samengaan. Het deed me goed om op deze manier met de ziekte van mijn zus en vele anderen bezig te zijn. Ik heb tijdens het mozaïeken saamhorigheid ervaren en een blijvende mooie herinnering gemaakt die aanleiding kan geven tot een gesprek.
“Als er weinig of niets positiefs is, word dan stil en luister naar jezelf. Ga in de zon zitten en voel haar stralen”
VECHTGENOTENHUIS56
57
E L S B A A S
MEMORIESBANK
De ZonDe zon doet mij denken aan de tijd die volgde nadat ik de diagnose borstkanker kreeg. De eerste schrik, de mallemolen die ging draaien, de operatie en daarna de tientallen bestralingen. De spanningen en onzekerheden. En het leven dat we intussen gewoon probeerden door te leven, ook al stond de wereld behoorlijk op z’n kop.
Mijn man probeerde mij zo goed mogelijk te steunen en boekte regelmatig een weekendje weg of we gingen zomaar wat rondtoeren. Hij kon mij in spannende momenten laten schaterlachen. Ook van de bestralingen probeerden we een ‘uitje’ te maken. Koffie voor onderweg, de bestraling en daarna een ritje door Duitsland, een markt bezoeken, een boswandeling of appels plukken. Het maakte niet uit wat we deden, als we er maar blij van werden. We probeerden steeds de zonnige kant in deze moeilijke periode te vinden. Dat lukte lang niet altijd, maar toch bleven we zoeken.
In die tijd ervoer ik het moment van de bestralingen als mijn eigen meditatiemoment. De stilte onder zo’n grote machine en het weten dat er iets door mijn lijf ging, maakte een positieve kracht in me los. ‘Zoek in een moeilijke periode de zonnige kant in de situatie’, zou ik iedereen willen toewensen. En zelfs als deze niet te zien is, ga in de zon zitten en laat je omhelzen door de warmte. Dat kan een eerste stap zijn naar de rust die je zoekt.
Nu, inmiddels drie jaren later, zoek ik nog iedere dag de warmte in mensen, in de natuur en in het doen van dingen. Het is een bewuste keuze. Ik kan stil blijven staan bij wat ik niet meer kan en bij wat ik kwijt ben geraakt, maar ik wil vooral uitgaan van wat er wél is, wat me energie geeft. Door dicht bij mijn eigen gevoel te blijven - de nare dingen ook te erkennen - probeer ik te genieten van het goede, de zon in mijn leven. Uit deze zonnestralen haal ik ontspanning en rust.
“Tijdens het werken aan de memorie merkte ik dat ik verder kwam in de acceptatie van het verlies van mijn partner Henk”.
VECHTGENOTENHUIS58
59
M A R I J K E N I J E N K A M P
MEMORIESBANK
N I J E N K A M P
De boom van het levenToen ik hoorde over het mozaïekproject wist ik dat ik iets wilde maken ter nagedachtenis aan mijn partner Henk. Vorig jaar overleed hij drie weken nadat we hoorden dat hij ziek was. Doordat er zoveel gebeurde in een paar weken tijd, had ik nauwelijks gelegenheid om te realiseren wat het verlies van Henk voor mij zou betekenen. Ik heb hem maar drie, maar wel drie heel liefdevolle jaren mogen kennen. Hij heeft voor de rest van mijn leven een heel speciale plek in mijn hart. Ik had het gevoel dat dit project zou kunnen bijdragen aan de verwerking van mijn onverwacht grote verlies. Binnenkort plant ik een boom ter nagedachtenis aan Henk in het Wilhelminabos in Dronten. Ook al ben ik door de familie van Henk goed betrokken bij zijn ziekte en overlijden, toch voelt het goed om als niet samenwonende partner ook op mijn manier recht aan hem te doen. Ik vond het dan ook fijn om via een memorie op de bank gestalte te geven aan mijn gevoelens.
Mijn memorie verwijst naar het planten van de boom. Een boom is een stukje leven, het voorziet ons van zuurstof. Aan een boom groeien vruchten, tekens van nieuw leven. Een boom verandert ieder seizoen, bladeren vallen en er groeit nieuw blad. Zo is ook het leven van mensen. Er gebeuren moeilijke dingen, maar er komen ook steeds weer betere tijden. Daar wil ik op blijven vertrouwen.
In de boom heb ik een vlinder en een vogel gemaakt. Deze dieren staan voor mij voor vrijheid en leven. Hoewel ik nog veel moeite heb met het accepteren van dit verlies in mijn leven, wil ik toch vooruit blijven zien.
“Veel emoties werden door het bezig zijn met de memorie opnieuw doorleefd, misschien is dat ook wel verwerken”
VECHTGENOTENHUIS60
61
C O B I B E U M E R
MEMORIESBANK
Wankel evenwichtIk heb het Yin en Yang uitgebeeld. Yin wordt in verband gebracht met de donkere maan, Yang met de heldere zon. In Yin, het lichtblauwe deel, heb ik de zon in oranjegeel weergegeven. In Yang, het donkerblauwe deel, heb ik een maan gemaakt. Beide facetten komen in ieders leven voor. Er zijn heel donkere dagen, dagen die grotendeels beïnvloed worden door ziekte, pijn of verdriet en daarnaast zijn er ook zonnige dagen met veel hoop, blijdschap en geluk. In mijn familie en vriendenkring heb ik de laatste jaren veel mensen verloren aan kanker. Dat stemt me verdrietig. Ik probeer daar een weg in te vinden, evenwicht te zoeken. Ook al voel ik veel verdriet, ik probeer daarnaast ook bewust de goede momenten te koesteren. In alle donkerte genieten van sprankjes zon. Hoop, een goed bericht, de vogels, de bloemen. Ik houd me vast aan het spreekwoord ‘Na regen komt zonneschijn’. Dat geeft hoop. Als je er open voor staat, is er altijd wel iets positiefs te vinden in tijden van moeilijke ingrijpende gebeurtenissen in je leven.
Heel vaak heb ik ervaren hoe wankel het evenwicht is. Als je denkt dat er betere tijden aan komen, gebeurt er soms zomaar weer iets naars. Ik probeer ook dan de zonzijde te blijven zien en heel bewust de dankbaarheid te ervaren voor dat wat goed gaat, mooi is. Pluk de dag, Carpe diem! Het bedenken van het ontwerp van een memorie liet me weer bewust stil staan bij de mensen die ik moet missen in mijn leven. Het liet me ook beseffen hoe betrekkelijk én hoe waardevol het leven is. Om al die gevoelens neer te leggen in mozaïek, met behulp van Jolanda Kloosterman, heb ik als heel bijzonder ervaren.
VECHTGENOTENHUIS62
een herinnering
vorm geven
emoties
opnieuw beleven
doorleven
een stukje verwerking
te midden van anderen
lotgenoten
mensen
op je levensweg
Memorie
D I N E K E K L E I N H O R S M A N
Sterren
63MEMORIESBANK
“De leeuw heeft een pluim en mijn moeder verdient ook een dikke pluim”
VECHTGENOTENHUIS64
65
R O Y H A R M E L I N K
MEMORIESBANK
De leeuw met andere ogen belevenIk ben een jongen van weinig woorden en daarom vond ik het heel mooi dat mijn broertje en ik ook iets mochten uitbeelden op de bank waar mijn moeder zo druk mee was. Ik had heel graag zelf mijn steentjes op de bank geplakt. Dat mocht niet. Ik moest het op een matje doen en dat is later op de bank gelijmd.
Ik heb een leeuw gemaakt, want een leeuw heeft moed. Dat heeft mijn moeder ook nu ze zo ziek is. Een leeuw is dapper, onze moeder ook. Een leeuw is sterk en voor jezelf heb je ook kracht nodig. Soms geeft een leeuw een flinke brul en wij doen dat ook af en toe.
Dat heb je gewoon nodig. Soms gaat een leeuw in de aanval. Zo gaat mijn moeder in de aanval door steeds een nieuwe kuur tegen de kanker te nemen.
De leeuw zit onder de boom. Hij kan rusten in de schaduw en nieuwe krachten opdoen. Mijn moeder heeft dat ook nodig voor elke nieuwe periode. Het is een mooie leeuwenkop geworden. Ik had nog liever een hele leeuw gemaakt.
Dat mijn broertje en ik dit mochten en konden doen vind ik echt heel fijn. Mijn moeder heeft nu altijd een speciaal plekje op de bank.
“Omdat ik nog maar elf jaar ben, mag ik nog niet met glasmozaïek werken. Stiekem heb ik wel een paar stukjes zelf geplakt, hoor”
VECHTGENOTENHUIS66
67
T I M H A R M E L I N K
MEMORIESBANK
De vier elementenMijn moeder deed mee aan het mozaïekproject en was erg enthousiast. Toen we hoorden dat er nog ruimte op de bank over was, heb ik bedacht om er een grote boom op te maken met de zonsondergang. Iemand heeft de boom voor mij getekend en anderen hebben gemozaïekt, ik ben nog te jong om het zelf te mogen doen.
Ik vind dat je de ziekte van mijn moeder en vele anderen wel kunt vergelijken met een boom in de verschillende seizoenen. Bomen nemen verschillende kleuren aan. Eerst zie je een boom met stralende bladeren. Dat lijkt op een mens die gezond is. Dan breken de dagen aan dat bladeren vallen gaan en het kan gebeuren dat ze allemaal vallen. Dat lijkt op de ziekte kanker, zoals mijn moeder dat ook heeft. Dan voel je je verdrietig. Al is het dan zwart, toch blijft de boom nog staan en staat hij krachtig bij een ondergaande zon. Ook ik zelf merk dat er elke dag wel een warme gloed is waardoor ik de volgende dag toch weer verder kan.
Er zijn gelukkig ook heel veel dagen dat je met rust weer voor kracht kunt sparen zodat je net als een boom toch later weer uitbundig kunt stralen. Bomen kunnen zware stormen aan.
Een boom geeft rust en inspiratie en je kunt er veel van leren. Daarom heb ik mijn memorie de vier elementen genoemd. Water, want de boom zuigt water op en geeft het terug. Aarde, want de boom staat in de aarde en groeit van de aarde op. Vuur, want hij verdort en kan dood gaan en dat doet mij aan het vuur denken. Lucht, de boom maakt zelf ook lucht, hij zet CO2 om. Als er geen zuurstof zou zijn, zou je dood gaan, dus een boom is een belangrijk deel van het leven.
En een boom is ook gewoon mooi; dieren kunnen er in leven en je kunt er een boomhut in maken.
“Geweldig om aan dit project een steentje, een lijntje en een lettertje bij te mogen dragen”
VECHTGENOTENHUIS68
69
K L A R I N A N N I N G
MEMORIESBANK
Samen - ZijnIn de cirkel staan twee mensen die elkaar steunen, die er voor elkaar zijn in een moeilijke tijd. De mensen staan dicht bij elkaar, de kaars vòòr de mensen geeft de warmte tussen hen weer en de rozen staan symbool voor harmonie ondanks de zorgen.
Het ontwerp is gebaseerd op mijn contact met een oud-klasgenoot, waar ik slechts af en toe nog contact mee had. Geheel onverwacht belde ze me met de mededeling: “Ik moet je iets vertellen. Ik ga dood”. Op dat moment ging er van alles door me heen. Ze vertelde dat die dag acute leukemie bij haar geconstateerd was. Naast verbazing dat ze juist mij belde, voelde het ook heel goed dat ze dit met mij wilde delen.
Ze werd de volgende dag al opgenomen en moest een lange weg van behandelingen met alle bijbehorende gevolgen en emoties gaan.
Die weg heb ik een stukje met haar mee mogen lopen. Als ze in quarantaine was, mocht ik, ingepakt in steriele kleding, letterlijk en figuurlijk haar wereld binnen komen.
We hebben heel veel gepraat, diepe gesprekken. Dat we samen konden lachen wisten we al jaren, nu bleek dat we veel meer emoties konden delen. Het jaar daarvoor had ik mijn dochter enkele weken na haar geboorte verloren en hoewel we in verschillende processen zaten, werden veel emoties herkend en gedeeld. Van oud-klasgenoten werden we vriendinnen.
Deze warme kant, die deze ziekte kan hebben naast alle zorg en verdriet, heb ik uit willen beelden.
wie kan begrijpen
wat je voelt
wat je doormaakt
aan angst, hoop
voortdurende onzekerheid
je verdriet
het verlies
van je gezondheid
verdriet om wat was
en niet terug zal komen
je zorgen
je partner, je kinderen
allen die je lief zijn
wie ziet naar hen om
houden ze elkaar vast
zoals ze nu jou vasthouden
70 VECHTGENOTENHUIS
wie kan begrijpenwie kan begrijpen
wat je voeltwat je voelt
Wie kan begrijpenik bied je mijn luisterend oor
mijn schouder om op te rusten
ik wil met je mee lopen
op jouw levensweg
op een manier die bij jou past
zoals jij het wenst
zeg me hoe.
behandelingen
die je ziek maken
die je kunt doorstaan
door hoop op genezing
je hoop op leven
gezondheid
wie kan begrijpen
wat je voelt
wat je meemaakt
ik wil er voor je zijn
maar zeg me hoe
geef me een kijkje in je ziel
zodat ik bij kan dragen
aan jouw welbevinden
71MEMORIESBANK
De regenboogAls vrijwilligster heb ik hand- en spandiensten verricht tijdens het tot stand komen van de bank. Toen men stond te overleggen hoe de bank opgevuld zou kunnen worden om de memories te verbinden tot een geheel, kwam ik op het idee van een regenboog.
Voor veel mensen heeft dit natuurverschijnsel een bepaalde betekenis. De één verwacht aan het eind ervan een pot met goud te vinden, een ander voelt een moment van geluk bij het zien van deze boog en weer een ander ervaart bij het zien een lijntje met de geliefden ‘boven’.
“De onthulling van de bank op 5 november: een dag als een regenboog met een sterretje bovenaan”
T R I J N I E S C H O L T E N
“In de natuur zie ik veel van de grootheid van God. Ik ben blij dat ik daar deel van uit mag maken”
VECHTGENOTENHUIS72
73
I L S E V A N D I J K - L E E U W E N B U R G H
MEMORIESBANK
L E E U W E N B U R G H
Gods liefdevolle VaderhandIk heb een gedeelte van een verwerkingsschilderij wat ik al eens eerder maakte in mozaïek uitgebeeld en dat is Gods liefdevolle Vaderhand. Ik heb me tijdens en na mijn ziekte gedragen gevoeld door Zijn hand. Nooit eerder ervoer ik Zijn liefde zo dichtbij. Het is een liefde die je zomaar in de schoot geworpen krijgt, waar je niets voor hoeft te doen. Wij zijn in een maatschappij opgegroeid waar veel draait om prestatie en eigenlijk was mijn leven daar ook grotendeels op gebaseerd. Ook toen ik tot levend geloof kwam en ervoer dat ik Jezus nodig had om mijn zonden te vergeven, bleef ik eigenlijk voor Hem presteren in allerlei ‘goede werken’ doen. Tijdens mijn ziekte heb ik ervaren dat dat voor God niet nodig is. Zijn genade is genoeg.
Toen ik door mijn ziekte rustiger aan moest doen, wist ik dat ik me niet schuldig hoefde te voelen en kon ik daar ook echt van genieten. Doordat ik Gods liefde zo sterk ervaar en weet dat er geen veroordeling is voor degenen die Hem lief hebben, hoef ik daar niet meer over te piekeren. Dat geeft me rust.
Toen ik pas wist dat ik kanker had, kreeg ik een kaart met de tekst dat God ons geluk voor ogen heeft en ons een hoopvolle toekomst wil geven. Die kaart stond naast mijn bed en heeft me veel steun gegeven.
Ik heb Gods hand gemaakt in een donkere achtergrond. Dit verwijst naar de moeilijke tijd waar ik doorheen gegaan ben. Gods hand is licht van kleur en voorzien van een rood hart; Zijn liefde. De lichtstralen zijn in het verlengde van de vingers gemaakt. Het symboliseert het licht dat uit Gods hand voortkomt.
Ik had gedacht en gehoopt dat het maken van deze memorie ook één van de dingen was waarmee ik mijn ziekte kon afsluiten. Juist in die tijd hoorde ik dat ik opnieuw ziek ben. In plaats van een afsluiting blijkt het weer een nieuw begin van het ziekteproces.
74
de ongedwongen sfeer
van samen bezig zijn
een lach, een traan
gevoel van saamhorigheid
weten dat je
mag delen
stil mag zijn
verdiept in je eigen verhaal
te midden van anderen
verbondenheid
Verbondenheid
VECHTGENOTENHUIS
75
M I N I G A A S E N D A M
MEMORIESBANK
Verwaaiing
“Het was een geweldige ervaring om op deze manier samen bezig te zijn. De verschillende verhalen en ervaringen geven veel stof om over na te denken”
Enkele jaren terug heb ik een boom geplant in het Koningin Wilhelminabos in Dronten ter nagedachtenis aan mijn man, die overleden is aan longkanker. Toen ik na een tijdje de boom wilde bezoeken, kon ik hem niet terug vinden. Samen met mijn kinderen bedachten we om iets herkenbaars bij de boom te plaatsen. Het werd een granieten steen met daarop een paardenbloem met een pluizenbol van mozaïek. Deze beeltenis heeft voor mij symbolische waarde en stond ook op de rouwkaart na het overlijden van mijn man.
Mijn man had longkanker en tijdens deze ziekte moest hij steeds opnieuw aan krachten inleveren.
Dat deed me denken aan de pluizen van een paardenbloem die weg waaien met de wind. Ook heb ik dit zelf ervaren toen ik een jaar na het overlijden van mijn man getroffen werd door borstkanker. Ik miste toen vooral zijn schouder, zijn steun.
De gele kleur van een paardenbloem is zonnig. Ondanks de moeite en het verdriet heb ik gevochten om ook de goede, zonnige kanten van het leven te blijven zien en uit te kunnen dragen.
“Herinneren, gezellig samen prutsen en priegelen, ruimte voor verhalen, met ook nog eens een prachtig eindresultaat als beloning”
VECHTGENOTENHUIS76
77MEMORIESBANK
GelukNadat ik besloten had om, als gastvrouw van het Vechtgenotenhuis, mee te doen aan het Memoriesbankproject, wilde ik er toch ook graag iets persoonlijks op aanbrengen. Al snel wist ik dat het een hoefijzer moest worden - een algemeen symbool voor geluk - maar voor mij bovenal een herinnering aan mijn vader. Totaal onverwacht bleek hij ernstig ziek. Na twee weken van onderzoeken werd de diagnose gesteld, werd hij geopereerd en weer twee weken later overleed hij. Een haast niet in woorden weer te geven periode. Soms speelt de herinnering aan die tijd weer even op, maar vrijwel altijd overheerst de dierbare herinnering aan de man die mijn vader was.
Van beroep was hij smid èn hoefsmid. Een vakman met ‘gouden handen’. Na zijn pensionering heeft hij onder meer voor elk van zijn negen kleinkinderen een hoefijzer verfraaid met daarop de naam van het kleinkind waarvoor het bestemd was. Als herinnering aan hun opa.
Het voelde goed om op om deze manier mijn vader te herdenken. Hij zou het idee èn het resultaat vast mooi gevonden hebben. Verder was het vooral erg gezellig om samen te werken aan de Memoriesbank. Daarnaast was het natuurlijk een goede gelegenheid voor mensen die dat prettig vonden, om in een ongedwongen setting hun verhalen te vertellen.
R I A O L D E N H U I S - B O R N E M A N
“Ook al kende ik de meeste deelnemers niet, het voelde als ‘eigen’. Het was fi jn om mee te doen, te delen met elkaar, maar ook om stil te genieten”
VECHTGENOTENHUIS78
79
C A R L A B R U I N - D E G R A A F
MEMORIESBANK
D E G R A A F
Kleurrijk en krachtOoit had ik een foto uit het tijdschrift ’Vogels’ gehaald
met een ijsvogel erop. En laat ik die foto nou net weer
in handen hebben toen ik hoorde dat ik alsnog een
memorie kon maken voor de Memoriesbank. Ik had me
eerst niet aangemeld omdat ik midden in een periode
van behandelingen zat. Gelukkig was er daarna nog een
plaatsje vrij op de bank.
De ijsvogel is een kleine vogel met veel kracht. Als hij naar
vis zoekt, duikt hij het water in. Als hij weer uit het water
moet komen, heeft hij daar zijn kracht ook voor nodig.
Voor het leven met kanker heb je ook kracht nodig, veel
kracht. Kanker op zich is iets vreselijks, maar de mensen
die het geluk hebben het te overleven laten stuk voor stuk
zien dat er een leven met deze ziekte mogelijk is. En dat
dat leven de moeite waard is. We hebben de ziekte dapper
het hoofd geboden of doen dat nog steeds. Hoe moeizaam
het vaak ook is, de meeste mensen zijn er mijns inziens
sterker door geworden. Goedbeschouwd zijn we helden….
heldenmoed hebben we getoond. Bang zijn we geweest,
maar we hebben het niet laten overheersen.
De ijsvogel is erg kleurrijk. Zo mooi en intens zijn de
kleuren blauw en roodbruin. Zo kleurrijk zijn wij ook, door
de strijd die velen van ons strijden of hebben gestreden.
Kanker….een lelijk woord als je het hoort, maar de mensen
die deze ziekte hebben zijn stuk voor stuk beauty’s. Vaak
wel gehavend, maar niet geknakt.
Kleurrijk zijn ook zij die ons moesten verlaten. Ieder
met zijn verhaal. Verhalen met verdriet, maar ook mooie
momenten, van vechtlust en niet opgeven, van lachen en
huilen. Het raakt mijn hart steeds weer. Ik ben niet de
enige en was niet de laatste die dit nare bericht te horen
kreeg. Ik voel verbondenheid met degenen die overleden
zijn en met hen die verder moeten of mogen gaan. Een
verbondenheid waarin een half woord al voldoende is om
elkaar te bemoedigen.
De ijsvogel is ook dicht bij de Vecht en het Vechtgenotenhuis
te zien. De vogel past in deze sfeer, want voor mij ademen
het Vechtgenotenhuis en de omgeving geborgenheid en
vertrouwdheid uit. Een plek waar lachen en huilen hand
in hand gaan.
Het is geweldig om samen zoiets moois tot stand kan
brengen. Een vaag idee kreeg steeds duidelijker vormen.
Ik kon er veel energie uit halen. Een voldaan gevoel
overheerst als ik het mooie resultaat zie.
80 VECHTGENOTENHUIS
81MEMORIESBANK
VECHTGENOTENHUIS82
83
Memoriesbankzomaar een idee
een bank van mozaïek
ieder draagt een steentje bij
een memorie
herinnering aan
een belangrijk facet van je leven
zelf getroffen door kanker
een dierbare zien strijden
of zelfs missen
of een herinnering
aan iets goeds
wat mede voortkwam
door kanker
een zoveel bepalende ziekte
impact in je leven
voor altijd
verbonden met je leven
al die memories samen
vormen een bank
om te herinneren
te gedenken
MEMORIESBANK
VECHTGENOTENHUIS84
ColofonDit boek met alle verhalen achter de memories weergegeven in mozaïek is uitgegeven door
Dit boekje is tot stand gekomen met medewerking van:
Fotografie: Ineke Wunnink www.fotolavie.webklik.nl
Redactie: Klari Nanning Erna Ekkelkamp
Vormgeving: Koggel Reclame www.koggelreclame.nl
Drukwerk: Koninklijke Van Gorcum www.vangorcum.nl
Sponsoring: Koggel Reclame Univé Nieuwleusen
inloophuis voor kanker pat iënten
st icht ing
AdresVechtgenotenhuisBeerzerweg 5d7731 PA OmmenT: 0529 455 767 en (06) 39 03 22 63E: [email protected]
85MEMORIESBANK
Dit boek met alle verhalen achter de memories weergegeven in mozaïek is uitgegeven door
Dit boekje is tot stand gekomen met medewerking van:
Fotografie: Ineke Wunnink www.fotolavie.webklik.nl
Redactie: Klari Nanning Erna Ekkelkamp
Vormgeving: Koggel Reclame www.koggelreclame.nl
Drukwerk: Koninklijke Van Gorcum www.vangorcum.nl
Sponsoring: Koggel Reclame Univé Nieuwleusen
Het VechtgenotenhuisKankerNa het krijgen van de diagnose kanker staat voor veel mensen de wereld even stil. Schrik, angst en paniek strijden om de voorrang. Als patiënt komt u terecht in de hectiek van de medische molen. Even heftig als voor de patiënt, is het voor u als naaste familielid of vriend. Want al hoeft u de ziekte en behandeling zelf niet te ondergaan, het steunen van de ander en het verdriet om zijn lijden is ook voor u niet gemakkelijk.
Stichting Vechtgenoten kan die last niet van u overnemen, maar probeert wel een lichtpuntje te zijn in die donkere periode en ook nog lange tijd daarna. Stichting Vechtgenoten biedt u een helpende hand, een arm om uw schouders en heet u van harte welkom het Vechtgenotenhuis.
Samen vechtenHet Vechtgenotenhuis is een inloophuis voor kankerpatiënten en een ontmoetingsplek voor patiënten, ex-patiënten en hun naasten. Er worden naar behoefte (creatieve) workshops, themadagen, yogalessen en lezingen gehouden. Ook is er een mediatheek met daarin uitgebreide informatie over allerhande kankersoorten. Maar waar het vooral om gaat is lotgenotencontact. Samen praten of juist samen zwijgen. Er zijn voor elkaar.
Financiële steunStichting Vechtgenoten is afhankelijk van giften. Om de continuïteit van het Vechtgenoten Inloophuis te kunnen waarborgen is uw steun hard nodig. Giften zijn daarom meer dan welkom. En als u donateur wilt worden stellen wij dat zeer op prijs. Een eventuele bijdrage kunt u overmaken op rekeningnummer 12.75.79.230 t.n.v. Stichting Vechtgenoten.
VECHTGENOTENHUIS86
87
In 2005 kreeg mijn moeder die nooit ziek was, darmkanker. Die boodschap kwam als donderslag bij heldere hemel, zeker toen al snel duidelijk werd dat we al heel binnenkort afscheid van haar zouden moeten nemen. Uiteindelijk mocht ze nog acht maanden bij ons zijn. Daarna veranderde mijn leven voorgoed. Mijn moeder betekende veel voor me. Ik miste haar.
Drie jaar later kreeg ik zelf ook kanker. Dat was voor mij een hele vreemde gewaarwording. Een heftige en onzekere tijd brak aan. Wat had ik graag bij mijn moeder mijn verhaal willen doen. Om te voorkomen dat ik depressief werd, ben ik creatieve therapie gaan volgen. Ik leerde kijken naar de band tussen mijn moeder en mij en ontdekte dat ik haar dood nog lang niet had verwerkt. Op een dag zag ik twee schilderijen die me aan mijn moeder en mij deden denken. Op beide schilderijen stond een rode roos geflankeerd door de helft van een paarse roos. Door de schilderijen naast elkaar te hangen, vormden ze een geheel.
Mijn moeder hield van rozen, vooral van rode. Voor mij is rood een aardse kleur en paars een hemelse kleur. De twee helften van de paarse bloem symboliseerden voor mij de breuk in mijn leven die door het sterven van mijn moeder was ontstaan. Zij is in de hemel…maar ik houd toch een stukje van haar bij me. Tijdens de creatieve therapie heb ik deze rozen nagetekend en er een gedicht bij gemaakt. Dit was een vrije opdracht waar ik mijn verdriet in kwijt kon.
MEMORIESBANK
De Paars-rode roos
Vechtgenotenhuis
Beerzerweg 5d
7731 PA Ommen
T: 0529 455 767 en (06) 39 03 22 63
www.vechtgenoten.nl
D A T B L I J F T H A N G E N
inloophuis voor kanker pat iënten
st icht ing
MEDE MOGELIJK GEMAAKT DOOR: