Melaka Sebagai Kota Metropolitan Dalam Konteks Hubungan Etnik

Melaka Sebagai Kota Metropolitan Dalam Konteks Hubungan Etnik Di

Alam Melayu

Amirul Asraf Adam (2013142287)Atikah Roslan (2013987245)

PENDAHULUAN• Kerajaan Kesultanan Melayu Melaka

merupakan permulaan ke arah kehidupan sebuah negara yang bermasyarakat majmuk. Kehebatan kerajaan ini akan diterangkan dengan lebih lanjut dan juga bagaimana kemajuan dan kestabilan politik Kerajaan Kesultanan Melayu Melaka membawa kepada pluraliti kaum yang aman dan harmoni.

ASAL USUL MELAKA• Kesultanan Melayu Melaka diasaskan oleh Parameswara di antara tahun

1400 hingga tahun 1403• Parameswara putera raja dari Palembang telah terlibat dalam peperangan

merebut takhta kerajaan Majapahit pada akhir abad ke-14. • Setelah ditumpaskan oleh Majapahit, baginda telah lari mencari

perlindungan ke Temasik = Muar = Sungai Ujong= Bertam iaitu berdekatan dengan muara sungai Melaka

• Setelah tiba di Bertam, baginda telah melihat anjing perburuannya ditendang oleh seekor pelanduk putih.

• Zaman kegemilangan pada Sultan Mansur Shah

LOKASI MELAKA• Strategik. (tengah-tengah tebing Selat Melaka yang

menghubungkan negara China ke India dan Timur)• Melaka sebagai pelabuhan sementara menunggu

peralihan angin monsun barat dan timur• Enterport baru menjadi pengantara menemukan

pedagang Timur dan Barat (sutera dan porselin dari China, kain dari Gujerat serta Coromandel di India, kapur barus dari Borneo, cendana dari Timor, buah pala dan bunga cengkih dari Molucas, emas dan lada hitam dari Sumatera serta timah dari Tanah Melayu.)

PERANAN SULTAN MUZAFFAR SHAH, TUN PERAK DAN SULTAN MANSUR SHAH

• Sultan Muzaffar Shah (1446 - 1459) ialah raja Melaka yang pertama menggunakan gelaran sultan

• Menyelesaikan masalah perpecahan di kalangan pembesar (Tun Perak dan Bendahara Tun Ali)(Perbalahan ini terdiri daripada orang Melayu dan India Muslim)

• Hubungan diplomatik dengan China yang menyebabkan kedudukan Melaka bertambah kuat dan diiktiraf oleh negara China dan negara lain

• Tun Perak telah berjaya mematahkan dua serangan Siam iaitu pada tahun 1445 dan 1456

• Pada zaman Bendahara Tun Perak, Melaka telah meluaskan wilayahnya hingga menjadi sebuah empayar sehingga beliau digelar Pembina Empayar

• Sultan Mansur Shah (1459 – 1477) menaiki takhta

• Bagi mengeratkan hubungan diplomatik dengan Melaka, Maharaja China menganugerahkan anaknya Puteri Hang Li Po untuk dikahwinkan dengan Sultan Mansur Shah

• Kemuncak kuasanya di = Semenanjung Malaysia, Singapura, dan Sumatera

• Menakluki:a.Bernam dan Perak (Semenanjung Tanah Melayu)b.Siak (Pantai timur Sumatera)

• Gagalkan usaha Kampar, Inderagiri dan Pahang untuk membebaskan diri

• Lahir beberapa pahlawan agung Melaka= hang Tuah, Hang Jebat, Hang Lekir, Hang Lekiu dan Hang Kasturi

PLURALITI VS PLURALISTIKPluraliti Pluralistik

Tanpa paksaan / fleksibel Pemaksaan / perbezaan

Interaksi harmoni bersama penduduk, alam sekitar & sistem beraja

Gagal berasimilasi bersama penduduk, alam sekitar & sistem beraja

Amalan & adat resam pendatang diterima oleh penduduk tempatan

Gagal menerima antara satu dengan yang lain

Boleh berkahwin dengan penduduk tempatan

Mewujudkan kelompok masyarakat dengan sistem tersendiri

UNDANG-UNDANG MELAKAHukum Kanun Melaka Undang-Undang Laut Melaka Merupakan dokumen undang-

undang yang mengandungi 44 fasal.

Antara kandungannya

- Hak keistimewaan raja dan kaum kerabatnya

- Peranan dan tanggungjawab raja dan pembesar

- Unsur islam yang berkaitan dengan jenayah, muamalah, keluarga, keterangan dan acara

Digubal bagi menentukan peraturan pelayaran dan pedagangan. Antara kandungannya termasuklah:

- Tugas pegawai kapal

- Langkah keselamatan dalam kapal

- Tugas anak-anak kapal

- Penyewaan dan penumpang kapal dagang

- Kuasa nakhoda menjatuhkan hukuman.

HUKUM KANUN MELAKA• Undang-undang dalam kerajaan

Melayu menekankan unsur pencegahan, pengajaran, dan nasihat melalui hukuman yang dikenakan.

• Hukum jenayah yang terdapat dalam Hukum Kanun Melaka :-

• Jenayah bunuh dibalas bunuh.

HUKUM KANUN MELAKA

• Jenayah mencuri– Hukumnya potong tangan. Hukum ini

diambil dari al-Quran surah al-Maidah, ayat 38. Perlaksanaan hukum ini pada zaman Sultan Alauddin Riayat Shah menyebabkan tiada pencuri lagi di Melaka.

KEDATANGAN ISLAM

• Mula bertapak abad ke-15

• Melalui perdagangan – Persinggahan – Perkahwinan

• Nilai murni pedagang dan Ulama

PUSAT PERKEMBANGAN ISLAM

• Islam yang menarik• Pedagang Arab• Peranan Mubaligh Arab• Kegigihan Melaka dalam Menyebarkan

Islam• Peranan Istana• Perkahwinan– Antara Raja-raja– Penduduk Tempatan

PERANAN ISTANA• Istana merupakan pusat perkembangan ilmu.• Menjadi tempat berkumpul golongan cerdik

pandai.• Pusat penterjemahan karya sastera Arab dan

Parsi.• Tempat penyimpanan khazanah, kitab dan lain-

lain.• Tempat mengadakan perbincangan dan

perdebatan alim ulama mengenai hal agama.

KESAN PERKEMBANGAN ISLAM DI MELAKA

• Wujudnya institusi kesultanan– Penggunaan gelaran ‘Sultan’

• Peranan ulama dalam hal – ehwal pentadbiran– Menasihati Sultan

• Penerapan Undang – undang Islam– Hukum berkaitan bunuh,zina, minum arak dll

• Peranan masjid dan madrasah

KESAN PERKEMBANGAN ISLAM DI MELAKA

• Pengajian al – Quran dijadikan asas pendidikan di Melaka– Bahasa Melayu – lingua franca– Penggunaan tulisan jawi

• Mempengaruhi budaya hidup masyarakat– Kesenian– Amalan masyarakat (khatam quran,

majlis berkhatan, majlis kesyukuran)

FAKTOR PLURALITI DI MELAKA

• Perdagangan

• Perkahwinan

• Perhubungan Luar

• Penjajahan / Penaklukan

MASYARAKAT PLURALITI MELAKA

• Perdagangan– Pedagang Arab dan Parsi• Pergaulan pedagang dengan masyarakat

mencetuskan hubungan etnik.• Kedatangan pedagang Arab membawa

kepada penyebaran agama Islam di Melaka.• Mewujudkan perkembangan masyarakat

dan budaya Islam di Melaka.

MASYARAKAT PLURALITI MELAKA• Pedagang China dan India

• Golongan pedagang utama di pelabuhan Melaka.• Golongan pedagang yang menetap di Melaka.• Wujud kepelbagaian etnik: Melayu + Cina + India.

• Pedagang Eropah• Perkembangan pluraliti masyarakat.• Penyebaran agama Kristian.• Wujud kepelbagaian fahaman agama masyarakat

di Melaka.

MASYARAKAT PLURALITI MELAKA

• Perkahwinan

– Pedagang Arab + Melayu = Golongan

Syed

– Pedagang China + Melayu = Golongan

Baba Nyonya

– Pedagang India + Melayu = Golongan

India Muslim

MASYARAKAT PLURALITI MELAKA

• Perhubungan luar•Hubungan dengan kerajaan China

• Sultan Mansur Shah berkahwin dengan Puteri Hang Li Po.• Wujud pencantuman kaum Melayu dan Cina.

•Hubungan dengan kerajaan Pasai• Sultan Mahkota Iskandar Shah berkahwin

dengan Puteri kerajaan Pasai.

MASYARAKAT PLURALITI MELAKA

• Penjajahan / Penaklukan– Kerajaan Melaka menghantar Ulama dan

mubaligh Arab ke negeri taklukan .–Mengembangkan pluraliti masyarakat

Alam Melayu.–Wujud populasi masyarakat beragama

Islam yang baru.

IMPAK PLURALITI• Terhasilnya sebuah masyarakat

majmuk di Alam Melayu yang masih kekal di Malaysia hingga hari ini.

• Perkembangan sosiobudaya dalam kehidupan masyarakat Melayu meliputi aspek kehidupan dan sistem pemerintahan di Malaysia.

ZAMAN KEMEROSOTAN KERAJAAN MELAYU MELAKA

• Bermula semasa pemerintahan Sultan Mahmud Shah disebabkan 6 faktor iaitu : – Kelemahan pemimpin• Sultan Mahmud Shah• Sultan Ahmad Shah

– Aktiviti perdagangan yang merosot• Aktiviti rasuah berleluasa• Penyalahgunaan kuasa – untuk menaikkan

cukai– Masalah perpaduan• Puak Tua vs. Puak Muda• India – Muslim vs. Melayu - Muslim

ZAMAN KEMEROSOTAN KERAJAAN MELAYU MELAKA

– Kelemahan askar Melaka• Persenjataan dan persediaan untuk peperangan

– Sikap pedagang asing dan pembesar jajahan takluk yang tidak jujur• Pedagang Cina dan India memberi bantuan

kepada Portugis• Jajahan takluk cuba membebaskan diri

– Kedatangan Portugis• “Gold, Gospel and Glory“• Turutan peristiwa yang membawa kepada

penaklukan Melaka bermula pada tahun 1509 hingga 1511

KESIMPULANKita seharusnya berbangga dengan kejayaan yang dicapai oleh kerajaan Melaka. Usaha pemimpin yang telah membawa pada kegemilangan Melaka haruslah dihargai. Sebagai rakyat, kita hendaklah setia kepada raja dan negara. Sikap taat kepada ajaran agama dan mengamalkan toleransi beragama juga perlu dalam sebuah masyarakat yang berbilang kaum seperti Malaysia.