MEI INOAR Dorpskrant "Mei Inoar" verschijnt maandelijks behalve in de maanden juli en augustus. Leden gratis (indien lid van Dorpsbelangen) Postabonnement: € 35,00 per jaar inclusief porto Prijs voor niet-leden € 15,00 Het advertentieseizoen loopt van januari tot en met december van hetzelfde jaar. Advertenties dienen bij vooruitbetaling te worden voldaan. Bankrekening: NL86 RABO 0362 7174 94 o.v.v. Dorpsbelangen Suwâld NL36 RABO 0320 9155 65 o.v.v. "Mei Inoar" Suwâld Redactie: Hendrika Hoekstra redactielid Ds. Pelstraat 21 tel. 43 18 99 Durk Klijnstra penningmeester Kerkbuurt 69 tel. 43 22 51 Harry van der Meulen redactielid Kerkbuurt 7 tel. 43 14 52 Maaike Sijbesma redactielid Ds. Pelstraat 22 tel. 84 11 03 Verantwoording: De redactie is niet aansprakelijk voor de inhoud van de toegezonden en gepubliceerde kopij. Zij houdt zich bovendien het recht voor om deze aan te passen of plaatsing te weigeren. Anonieme stukken worden niet geaccepteerd. Wanneer u kopij heeft voor de dorpskrant, kunt u dit via ons e-mailadres [email protected] versturen (Word.doc. lettertype Century Gothic 11 pnt. met vermelding van onderwerp. Alstublieft geen PDF) Bestuur Vereniging van Dorpsbelang: Durkje Kooy – v.d. Veen voorzitter Ds. Pelstraat 12 tel. 48 24 51 Janke Weening secretaris Ds. Pelstraat 17 tel: 43 13 94 Koos Spoelstra lid Kerkbuurt 26 tel. 43 17 96 Klaas Hoogstra lid Kerkbuurt 39 tel. 43 19 12 Bas Uildriks lid Zuiderend 18 tel. 06 36 48 00 01 E-mailadres: [email protected]
29
Embed
Mei Inoar 2018 novimber · 2018-12-19 · MEI INOAR Dorpskrant "Mei Inoar" verschijnt maandelijks behalve in de maanden juli en augustus. Leden gratis (indien lid van Dorpsbelangen)
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
MEI INOAR
Dorpskrant "Mei Inoar" verschijnt maandelijks behalve in de maanden juli en augustus.
Leden gratis (indien lid van Dorpsbelangen)
Postabonnement: € 35,00 per jaar inclusief porto
Prijs voor niet-leden € 15,00
Het advertentieseizoen loopt van januari tot en met december van hetzelfde jaar.
Advertenties dienen bij vooruitbetaling te worden voldaan.
We zijn alweer december, de eerste helft van de competitie is voorbij gevlogen.
We zijn als bestuur erg blij dat we zo lang goed weer hebben gehad en er relatief weinig
wedstrijden zijn afgelast, in vergelijking met vorig seizoen.
December betekent ook winterstop voor de senioren teams en zaalcompetitie voor de
jeugdteams.
De eerste zaalcompetitie is op 22 december. Als SVS hebben we de ochtend
ordedienst. Dit houdt in dat we als vereniging moeten zorgen dat alles klaar staat in de
zaal, het regelen van scheidsrechters en tellers en aanspreekpunt zijn voor een goed
verloop van het toernooi. We gaan er weer een gezellige dag van maken!
Op 16 november hadden we onze jaarlijkse ledenvergadering.
Bij deze vergadering hebben we afscheid genomen van onze penningmeester
Trienke Rozema. We zijn haar dankbaar voor alle inzet die zij heeft getoond de
afgelopen jaren. Onze nieuwe penningmeester is Klaas Rosier.
Tevens hebben we uitbreiding van het bestuur gevonden met Klaas van der Heide als
jeugdcoördinator en Petra Spijkstra als algemeen bestuurslid.
Eind januari/begin februari start de veldcompetitie weer, als de weergoden ons goed
gezind zijn.
Voor nu wensen wij iedereen fijne feestdagen en een goede jaarwisseling.
We hopen elkaar volgend jaar weer te zien op het voetbalveld.
Het bestuur SVS
De Topscorers
1 Wiard v/d Wal (JO10-2) 21
2 Niek Hofstra (JO10-1) 19
3 Lieuwe Kooi (JO9-1) 14
4 Noah Mulder (JO15-1 11
5 Joaz Sikkema (JO10-2 10
Sjirk v/d Wal (JO10-1) 10
Silke Ludema (JO13-1) 10
8 Milan van Vaals (JO10-1) 9
9 Daniel v/d Boon (JO13-1) 8
10 Tinus Hiemstra (JO10-2) 7
Levi Ros (JO10-2) 7
Ids Popkema (JO13-1) 7
Diede Hoekstra (JO16-1) 7
Anco Terpstra (JO16-1) 7
15 Thymen Veenstra (JO13-1) 6
Gosse Hoekstra (1) 6
17 Jarno Meinema (JO15-1) 5
Christiaan v/d Boon (JO16-1) 5
Rianne Kooi (VR1) 5
Victor v/d Wetering (1) 5
- 16 -
Volontaire biedt u: * Huishoudelijke verzorging op maat * 100% betrouwbaarheid * Een schoon huis Heeft u interesse? [email protected] 06-12833462 www.volontaire.nl www.facebook.com/jennyvolontaire
- 17 -
Kerstnachtdienst: 24 december 20.30 uur in de Tsjerke
Oproep De school staat midden in het dorp, de plek
om elkaar te ontmoeten en samen te spelen.
Fijn dat dat kan! Maar… nu het weer bijna
Oud en Nieuw is, willen we toch het
volgende met u/jou delen. De afgelopen
jaren werd er veel vuurwerk afgestoken op
het plein. Naast de schade die er is geweest,
ligt er op 1 januari héél veel afval. We willen
jullie daarom vragen om als dorp er zorg
voor te dragen dat alles heel blijft, en dat
degenen die de rommel hebben gemaakt,
dit ook weer opruimen. We willen jullie daar
ook nog bij helpen!
Daarom: Een oproep om op 1 januari om
14.00 uur samen het plein/de tuin op te
ruimen, zodat alle basisschoolkinderen weer
veilig op het schoolplein kunnen spelen! We
rekenen op jullie!
Nieuws van groep 7/8 We lopen alweer bijna tegen het einde van
het jaar. Hoewel het nog maar 3 maanden
geleden is, lijkt de zomervakantie alweer
heel ver weg. In de tussentijd hebben we
gelukkig niet stilgezeten.
Na het Sinterklaasfeest hebben we 2 nieuwe
‘bewoners’ in onze klas. Sinterklaas heeft ons
verblijd met twee zwemmende vriendjes. De
goudvissen moeten nog een naam hebben
maar we hopen dat ze voor lange tijd in
onze klas kunnen blijven.
Wat we de afgelopen periode gedaan
hebben, heeft Femke voor u op papier
gezet:
Met rekenen hebben we dit half schooljaar
staartdelen geleerd. Dat was een klein
beetje lastig. En diagrammen dat was nog
wel moeilijk voor iedereen. En zoals optellen
en aftrekken van kommagetallen. En
tabellen. En ook nog hectare en are. Dat
ging een beetje over hoeveel land je nodig
hebt als je een boer bent. Dat is dan wel
handig. Ook met procenten, dat wist
iedereen wel dat was zo makkelijk.
Verhoudingstabel hebben we geleerd.
Met taal hebben we het lijdend voorwerp
geleerd. Daar moet je eerst het onderwerp
en persoonsvorm en gezegde vinden en
dan vraag je wie of wat. En ook het
gezegde een gezegde is alle werkwoorden
in een zin. En ook hoe je een inleiding en
kern en slot moet doen. Ook nog hoe je je
mening moet geven om iets.
In september gingen we schoolschaatsen;
op woensdag naar het ijshal in Leeuwarden.
Met groep 5/6 en groep 7/8. Daar kregen
we 5 keer les en de 5de keer gingen we
Elfsteden tocht doen. En in die lessen wist je
hoe je moest schaatsen. Je had roze team
en geel, oranje, groen, en blauw. En groep
5/6 moesten op de binnenste baan en
groep 7/8 op de buitenste baan.
Groep 7/8 ging op kamp naar Westerbork.
Iedereen moest een fiets meenemen. En
spullen. Daar waren douchen en
slaapkamers. Waar je kunt slapen. We waren
op een manege. Met allemaal paarden.
Met een bos achterin. Daar deden we
spelletjes en gingen spookverhalen vertellen.
We kregen ook pasta dat was niet zo lekker.
We gingen ook naar kamp Westerbork.
Waar allemaal steentjes waren en daarop
stond een ster of een rondje. We hebben
ook gefietst wel 52 kilometer.
Daar waren ook winkels daar mochten we
wat halen voor 5 euro. Iedereen ging naar
de Jumbo. We gingen soms ook wel naar de
paarden dat was heel leuk. Na drie dagen
gingen we weer naar huis.
Hartelijke groet, ook namens de kinderen
van groep 7/8,
(meester) Jeroen Post
(
m
e
e
s
t
e
r
- 24 -
uw warme bakker TJALLING VAN DER VEEN rijdende broodboetiek
Tel: 0511 - 43 19 91 Elke dag diverse soorten brood en banket van de warme bakker. ’s Avonds voor zeven uur gebeld, dan wordt het de volgende morgen om negen uur bezorgd. Let op de reclamefolder, die u iedere week in uw brievenbus vindt. De winkel aan de Buorren 4a te Tytsjerk is geopend van 9.00 – 12.00 uur en van 15.00 – 18.00 uur.
- 25 -
Zou het toch ergens in de genen zitten, dat boerenbestaan?
Hoe anders te verklaren dat ik na het lezen
van een recensie in Trouw per omgaande
kaarten boekte voor de voorstelling
“Maalkop” van de PeerGrouP, een
voorstelling voor één acteur (Fabian Jansen)
en een koe. Prachtig en emotioneel stuk over
het leed waar veel boeren vandaag de dag
onder gebukt gaan, maar daarover een
andere keer.
Hier gaat het erover dat “Maalkop” mij bracht
naar Suwâld (ofwel Suawoude), de plaats
waar mijn vrouw en ik twee overnachtingen
boekten in de bed & breakfast van Wikje
Cnossen, de prachtig gerestaureerde
boerderij “De Warren”. Ons verblijf moest
immers iets met het boerenbedrijf uitstaande
hebben, vond ik. “Maalkop plus”, zeg maar.
De naam Suawoude was
mij vaag bekend: dit was
toch het dorp waar
mijn vader
Henk Vredeling (1924)
in de Tweede Wereldoorlog een veilig
heenkomen had gezocht (en gevonden),
toen hij door de SD werd gezocht wegens zijn
weigering om zich als 18-jarige jongeling te
melden voor de Arbeitseinsatz?
‘s Ochtends aan de ontbijttafel van “De
Warren” vroeg ik Wikje Cnossen of er in het
dorp nog mensen zouden zijn die iets over die
tijd zouden kunnen vertellen. Via-via kwamen
wij terecht bij mevrouw Van Vaals-van der
Meulen, die haar onverwachte bezoek
hartelijk ontving, en die honderduit vertelde
over het verleden van het dorp Suwâld en
over de oorlogstijd in het bijzonder. Mijn vader
herinnerde ze zich niet, en ook niet in welk huis
hij opgevangen was. Wel wist ze dat bij “de
onderduik” in die jaren de gereformeerde
dominee Pel nauw betrokken was. Die naam
had ik eerder gehoord, en zelfs gelezen;
thuisgekomen groef ik nog eens door de privé-
papieren die ik had gezeefd uit vaders
archief, voordat wij dit schonken aan het
Instituut voor Sociale Geschiedenis in
Amsterdam. En inderdaad: een dun geschrift
in lichtblauwe kaft bleek de uitvoerige notities
te bevatten die schrijver P.V.J. van Rossum
maakte van zijn gesprek met Henk Vredeling,
één van de vele interviews voor Van Rossums
boek
”1. De naam van de schrijver en de titel van
het boek werden in het lichtblauwe geschrift
weliswaar niet vermeld, maar Google deed
zoals vaker wonderen. En langs dezelfde weg
wist ik zelfs een exemplaar van het boek te
bemachtigen bij een antiquariaat in
Roermond! In het boek is uiteindelijk maar
een zeer beperkt deel van de
gespreksnotities terechtgekomen, zo gaat
dat nu eenmaal in de schrijverij. Maar het
geschrift met notities bleek een schat aan
informatie te bevatten over mijn vaders
onderduik-geschiedenis.
Na ons bezoek aan Suawoude besloot ik
eens echt in deze geschiedenis te gaan
duiken. Zo las ik dat dominee Pel voor mijn
vader een onderkomen had geregeld bij het
gezin van ouderling Bergsma, “Jan Ikes” voor
intimi. Ook staat er in de notities dat de jonge
Henk het liefst echte verzetsdaden had willen
verrichten. Zo zou hij het wilde plan hebben
gehad om de trein- en tramlijn te saboteren
die langs Tietjerk liep, maar vanwege het
risico van represailles door de Duitsers op de
boeren uit de omgeving zou hij daarvan “in
overleg” hebben afgezien. Nog verder
neuzend via Google, ontdekte ik op zeker
moment een artikeltje van de heer Johannes
van der Veen in het orgaan “Mein Inoar”, de
dorpskrant van Suwâld. Daaronder zijn
mailadres, dus dat contact was snel gelegd.
Tot mijn blijde verrassing bleek Van der Veen
enkele namen en (mail)adressen te kunnen
noemen van mensen die mij misschien
verdere informatie zouden kunnen geven. Zo
noemde hij de zoon van ds. Pel, Jan Mient
Pel te Dordrecht, en de huidige bewoonster
van de boerderij van de Bergsma’s, mevrouw
Ienske Sterk.
En ook een goede kennis van Van der Veen,
mevrouw Froma-Kamminga in Burgum, zou
mijn vader in die tijd gekend hebben. De
zoon van dominee Pel, Jan Mient dus, was
van harte bereid om mijn vrouw en mij in
Dordrecht te ontvangen, en ook zijn zus,
1 Tietjerksteradeel 1940-1945, P.V.J. van
Rossum ISBN 90-802046-1-7
uitg. Stichting Streekmuseum
Tytsjerksteradiel, Burgum 1995
- 26 -
- 27 -
Lien Pel, was aanwezig bij de
hartverwarmende ontmoeting begin oktober.
Zeer waardevol om de zoon en dochter te
mogen spreken van de man die zo belangrijk
is geweest voor degenen die in donkere tijden
dankzij hem “onder water” konden gaan in
Suawoude. Helaas bleken de beide dochters
en de zoon van ouderling Bergsma niet meer
te leven, maar mogelijk komt er op een later
moment nog een contact met een nazaat
van een van hen, een Talstra.
Eind oktober konden wij tot ons grote
genoegen opnieuw een overnachting
boeken in “De Warren”. De contactpersonen
die Joh. van der Veen mij had doorgegeven,
wilden ons graag hun verhaal vertellen, en zo
zaten wij op die oktobermiddag ineens in
verzorgingshuis “Berchhiem” in Burgum, waar
mevrouw Renske Froma-Kamminga nog over
een buitengewoon goed geheugen bleek te
beschikken. Een grote verrassing was de lijst
die zij destijds gemaakt heeft met de namen
van alle haar bekende onderduikers, de
plaats waar zij vandaan kwamen, en de
adressen waar die opgevangen waren. Die
lijst had zij ooit aan historicus Van der Veen
gegeven, maar deze was zo vriendelijk
geweest speciaal vanwege ons bezoek een
kopie op te sturen.
Op de lijst ook de naam waar wij voor
kwamen, zij het niet helemaal correct
gespeld: “Henk Freling”, met daarachter
tussen haakjes: “tûtebek”…
Dat laatste bleek Fries voor “kusmondje”, zo
legde mevrouw Froma uit. Naar het hoe en
waarom van die aanduiding heb ik geen
navraag durven doen… Renske Kamminga
had in de oorlogsdagen van 1943/’44
meerdere malen naast Henk in de kerk
gezeten, want hoewel mijn vader na de
oorlog zijn gereformeerd geloof vaarwel
zegde, ging hij tijdens zijn onderduik dus nog
wel ter kerke. Familieleden waren tevoren nog
bezorgd geweest wat dat moest worden,
zo’n gesprek met twee volslagen
onbekenden. Maar mevrouw Froma vertelde
zó enthousiast en honderduit over haar jonge
jaren en met name de oorlogstijd in Suwâld,
dat het vanzelf etenstijd werd in “Berchhiem”.
Mijn vrouw en ik vertrokken vol bewondering
over zoveel vriendelijkheid en vitaliteit. De lijst
met namen van onderduikers mochten we
meenemen.
Na de overnachting en het
wederom voortreffelijke
ontbijt in B&B “De Warren”
wachtte ons nog een volgend
hoogtepunt van ons tweede
bezoek aan Suwâld: een
bezoek aan de boerderij
van Jan Ikes Bergsma aan het Noorderend.
Wij waren welkom bij de huidige
bewoonster, mevrouw Ienske Sterk.
De oorlogstijd heeft zij niet zelf in Suwâld
meegemaakt, maar waar ze wel voor
gezorgd bleek te hebben, was het perfect
in oude staat houden van de zolder boven
de stal waar destijds mijn vader (en
anderen) “onder water” mochten verblijven.
Over water gesproken: hier moest het ook
geweest zijn waar mijn vader een enkele
keer schaterend over vertelde:
als onderduiker had hij ooit vanaf een
hooizolder in hoge nood naar beneden de
stal in geplast, pardoes op de kop van een
nietsvermoedende koe.
Wie weet was de koe uit “Maalkop” daar
wel een verre nazaat van...
Heel ontroerend voor mij was het om in de
voorkamer uit het raam te kijken naar
dezelfde weg, waar mijn vader in de
oorlogsjaren een keer een Duitse
overvalwagen zag aankomen. In paniek
vluchtte hij achter de boerderij het
roggeveld in. Loos alarm, zo bleek: de
Duitsers waren verdwaald en reden even
later Suwâld weer uit.
Voor mij en mijn vrouw al met al
indrukwekkend om te zien en tot ons door te
laten dringen hoe dankbaar wij vandaag
de dag nog mogen zijn voor de goedheid
van mensen als de Bergsma’s.
Ook bij mevrouw Sterk werd het vanzelf later
dan gedacht, want zij had ons veel te
vertellen en te laten zien over de voor haar
zo belangrijke zaken in haar leven en haar
geliefde huis. Tot besluit maakten we nog
wat foto’s van het huis en de tuin. Voorlopig
hoef ik daar niet naar te kijken, want de
beelden staan voor altijd op mijn netvlies
opgeslagen. En Suwâld en zijn inwoners
hebben inmiddels een warm en dierbaar
plekje in mijn hart.
Rob Vredeling
- 28 -
Cursussen SeniorWeb Burgum.
SeniorWeb Burgum houdt op zaterdag 12 januari a.s. weer een
inschrijfochtend voor computercursussen. Deze inschrijfochtend is
van 11.00 uur tot 12.30 uur in de Openbare Bibliotheek, Schoolstraat 27 te Burgum. De
ochtend is bedoeld voor alle 40-plussers die óf voor het eerst met de computer aan de slag
willen óf die wat meer willen weten.
Vanaf eind januari 2019 worden weer diverse cursussen en workshops aangeboden.
De klassikale opleidingen worden doorgaans gegeven in de bibliotheek in Burgum.
Bent u echter met meerderen en wilt u een cursus volgen in ‘eigen dorp’ dan behoort ook
dat (onder bepaalde voorwaarden) tot de mogelijkheden. We merken dat de vraag naar
(bij)scholing op tablets en smartphones steeds groter wordt. Heeft u specifieke vragen dan
kunt u inschrijven voor een cursus “LesOpMaat”. Dit is een (persoonlijke) cursus die
individueel wordt gegeven en precies op uw wensen is afgestemd. LesOpMaat wordt bij u
thuis gegeven.
Nieuw is de cursus Veilig internetten, een cursus van 5 lessen waarin u alles te weten komt
over Phishing, virussen, toegangsbeveiliging etc. En wat u er tegen kan doen.
Op de inschrijfochtend wordt een overzicht gegeven van alle cursussen.
Docenten zijn dan aanwezig om uw persoonlijke vragen te beantwoorden.
Ook kunt u zich aanmelden voor een lidmaatschap bij het landelijke SeniorWeb tegen een
schappelijke jaarlijkse abonnementsbijdrage.
Kijk op https://burgum.seniorweb.nl wat SeniorWeb allemaal te bieden heeft.
U bent van harte welkom op zaterdag 12 januari a.s. Natuurlijk is alles vrijblijvend, het
verplicht u tot niets.
Dolman Consulting
Goed voor uw cashflow Goed voor uw klanten
Wilt u een snelle en soepele kasstroom, heeft u hulp nodig bij uw Debiteurenbeheer
Credit Control Dispuut management Cash management Risk management Facturatie Administratie
Belt u voor een afspraak, stuur een email of kijk op de website DOLMAN Telefoon 0651 664 664 CONSULTING Email [email protected] Interim Credit Management Website www.dolmanconsulting.nl Order-2-Cash Consultant