MEB MUĞLA - MENTEŞE İLÇE MİLLİ EĞİTİM …mentese.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2016_02/08122… · Web viewİdrar yollarından, makattan gelen kanamalar, kan tükürme ve mide

ACİL DURUM YÖNETİM PLANI

Hazırlanma Tarihi :

Geçerlilik Tarihi :

1

İş yeri Bilgileri

Ünvanı :

Adresi :

Tel. No :

Faks No :

Faaliyet alanı :

Tehlike sınıfı :

SGK Sicil Numarası :

Çalışan sayısı :

2

1.AMAÇ:Bu Acil Durum Eylem Planın amacı;……………………………………………………… iş yerinde oluşabilecek yangın, deprem, sel, patlama, vb gibi acil durumlardan kaynaklanan risk ve etkileri en aza indirmek için acil duruma kontrollü bir şekilde müdahale edilmesini sağlamak, can, mal ve çevre güvenliğini sağlamaya yönelik bir eğitim ve davranış sistemi oluşturmaktır.

2.KAPSAM:………………………………………………………………………………….. ‘ne uygulanır.

3.İLGİLİ MEVZUAT:

İşyerlerinde Acil Durumlar Hakkında YönetmelikResmi Gazete Tarihi: 18.06.2013 Sayısı: 28681

İşverenin yükümlülükleri

MADDE 5 – (1) İşverenin acil durumlara ilişkin yükümlülükleri aşağıda belirtilmiştir:a) Çalışma ortamı, kullanılan maddeler, iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak meydana gelebilecek ve çalışan ile çalışma çevresini etkileyecek acil durumları önceden değerlendirerek muhtemel acil durumları belirler.b) Acil durumların olumsuz etkilerini önleyici ve sınırlandırıcı tedbirleri alır.c) Acil durumların olumsuz etkilerinden korunmak üzere gerekli ölçüm ve değerlendirmeleri yapar.ç) Acil durum planlarını hazırlar ve tatbikatların yapılmasını sağlar.d) Acil durumlarla mücadele için işyerinin büyüklüğü ve taşıdığı özel tehlikeler, yapılan işin niteliği, çalışan sayısı ile işyerinde bulunan diğer kişileri dikkate alarak; önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele, ilk yardım ve benzeri konularda uygun donanıma sahip ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda çalışanı görevlendirir ve her zaman hazır bulunmalarını sağlar.e) Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale, kurtarma ve yangınla mücadele konularında, işyeri dışındaki kuruluşlarla irtibatı sağlayacak gerekli düzenlemeleri yapar.f) Acil durumlarda enerji kaynaklarının ve tehlike yaratabilecek sistemlerin olumsuz durumlar yaratmayacak ve koruyucu sistemleri etkilemeyecek şekilde devre dışı bırakılması ile ilgili gerekli düzenlemeleri yapar.g) Varsa alt işveren ve geçici iş ilişkisi kurulan işverenin çalışanları ile müşteri ve ziyaretçi gibi işyerinde bulunan diğer kişileri acil durumlar konusunda bilgilendirir.(2) Acil durumlarla ilgili özel görevlendirilen çalışanların sorumlulukları işverenlerin konuya ilişkin yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz.

3

İşyerlerinde Acil Durumlar Hakkında YönetmelikÇalışanların yükümlülük ve sorumlulukları

MADDE 6 – (1) Çalışanların acil durumlarla ilgili yükümlülükleri aşağıda belirtilmiştir:a) Acil durum planında belirtilen hususlar dahilinde alınan önleyici ve sınırlandırıcı tedbirlere uymak.b) İşyerindeki makine, cihaz, araç, gereç, tesis ve binalarda kendileri ve diğer kişilerin sağlık ve güvenliğini tehlikeye düşürecek acil durum ile karşılaştıklarında; hemen en yakın acil durum yöneticisine, acil durumla ilgili görevlendirilen sorumluya veya çalışan temsilcisine haber vermek.c) Acil durumun giderilmesi için, işveren ile işyeri dışındaki ilgili kuruluşlardan olay yerine intikal eden ekiplerin talimatlarına uymak.ç) Acil durumlar sırasında kendisinin ve çalışma arkadaşlarının hayatını tehlikeye düşürmeyecek şekilde davranmak.(2) İşveren, çalışanların kendileri veya diğer kişilerin güvenliği için ciddi ve yakın bir tehlike ile karşılaştıkları ve acil durum yöneticisine hemen haber veremedikleri durumlarda; istenmeyen sonuçların önlenmesi için, bilgileri ve mevcut teknik donanımları çerçevesinde müdahale edebilmelerine imkân sağlar. Böyle bir durumda çalışanlar, ihmal veya dikkatsiz davranışları olmadıkça yaptıkları müdahaleden dolayı sorumlu tutulamaz.

İşyerlerinde Acil Durumlar Hakkında YönetmelikAcil durum planıMADDE 7 – (1) Acil durum planı, tüm işyerleri için tasarım veya kuruluş aşamasından başlamak üzere acil durumların belirlenmesi, bunların olumsuz etkilerini önleyici ve sınırlandırıcı tedbirlerin alınması, görevlendirilecek kişilerin belirlenmesi, acil durum müdahale ve tahliye yöntemlerinin oluşturulması, dokümantasyon, tatbikat ve acil durum planının yenilenmesi aşamaları izlenerek hazırlanır.

İşyerlerinde Acil Durumlar Hakkında YönetmelikAcil durumların belirlenmesiMADDE 8 – (1) İşyerinde meydana gelebilecek acil durumlar aşağıdaki hususlar dikkate alınarak belirlenir:a) Risk değerlendirmesi sonuçları.b) Yangın, tehlikeli kimyasal maddelerden kaynaklanan yayılım ve patlama ihtimali.c) İlk yardım ve tahliye gerektirecek olaylar.ç) Doğal afetlerin meydana gelme ihtimali.d) Sabotaj ihtimali.

İşyerlerinde Acil Durumlar Hakkında YönetmelikÖnleyici ve sınırlandırıcı tedbirlerMADDE 9 – (1) İşveren, belirlediği mümkün ve muhtemel acil durumların oluşturabileceği zararları önlemek ve daha büyük etkilerini sınırlandırmak üzere gerekli tedbirleri alır.(2) Acil durumların olumsuz etkilerinden korunmak üzere tedbirler belirlenirken gerekli olduğu durumda ölçüm ve değerlendirmeler yapılır.(3) Alınacak tedbirler, risklerden korunma ilkelerine uygun olur ve toplu korumayı esas alır.

4

İşyerlerinde Acil Durumlar Hakkında YönetmelikAcil durum müdahale ve tahliye yöntemleriMADDE 10 – (1) İşverence acil durumların meydana gelmesi halinde uyarı verme, arama, kurtarma, tahliye, haberleşme, ilk yardım ve yangınla mücadele gibi uygulanması gereken acil durum müdahale yöntemleri belirlenir ve yazılı hale getirilir.(2) Tahliye sonrası, işyeri dâhilinde kalmış olabilecek çalışanların belirlenmesi için sayım da dâhil olmak üzere gerekli kontroller yapılır.(3) İşveren, işyerinde acil durumların meydana gelmesi halinde çalışanların bu durumun olumsuz etkilerinden korunması için bulundukları yerden güvenli bir yere gidebilmeleri amacıyla izlenebilecek uygun tahliye düzenlemelerini acil durum planında belirtir ve çalışanlara önceden gerekli talimatları verir.(4) İşyerlerinde yaşlı, engelli, gebe veya kreş var ise çocuklara tahliye esnasında refakat edilmesi için tedbirler alınır.(5) Acil durum müdahale ve tahliye yöntemleri oluşturulurken 27/11/2007 tarihli ve 2007/12937 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik hükümleri dikkate alınır.(6) Acil durum müdahale ve tahliye yöntemleri oluşturulurken çalışanlar dışında müşteri, ziyaretçi gibi işyerinde bulunması muhtemel diğer kişiler de göz önünde bulundurulur.

Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik 4/cAcil durumlarda yapılacak müdahale, koruma, arama-kurtarma ve ilk yardım iş ve işlemlerinin nasıl ve kimler tarafından yapılacağını gösteren ve acil durum öncesinde hazırlanması gereken planları,

Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik 7/4Toplam kapalı kullanım alanı 10000 m2’den büyük imalathane, atölye, depo, otel, motel, sağlık, toplanma ve eğitim binalarında, binaya ait yangın tahliye projeleri, bina girişinde ve yangın sırasında itfaiyenin kolaylıkla ulaşabileceği bir yerde bulundurulur. Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik 7/4Bu projelerde; binanın kaçış yolları, yangın merdivenleri, varsa itfaiye asansörleri, yangın dolapları, itfaiye su verme ağızları, yangın pompaları ile jeneratörün yeri işaretlenir.

Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik 126/1Yapı yüksekliği 30.50 m den fazla olan konut binaları ile içinde 50 kişiden fazla insan bulunan konut dışı her türlü yapıda, binada, tesiste, işletmede ve içinde 200 den fazla kişinin barındığı sitelerde aşağıdaki acil durum ekipleri oluşturulur.a) Söndürme ekibi, b) Kurtarma ekibi,c) Koruma ekibi, ç) İlk yardım ekibi.

Binaların yangından korunması hakkında yönetmelik 73Acil Durum Yönlendirmesi;Birden fazla çıkışı olan bütün binalarda, kullanıcıların çıkışlara kolaylıkla ulaşabilmesi için acil durum yönlendirmesi yapılır. Acil durum hâlinde, bina içerisinde tahliye için kullanılacak olan çıkışların konumları ve bina içerisindeki her bir noktadan planlanan çıkış yolu bina içindekilere gösterilmek üzere, acil durum çıkış işaretlerinin yerleştirilmesi şarttır.

Binaların yangından korunması hakkında yönetmelik 725

Acil Durum Aydınlatması Sistemi;Acil durum aydınlatma sistemi; şehir şebekesi veya benzeri bir dış elektrik beslemesinin kesilmesi, yangın, deprem gibi sebeplerle bina veya yapının elektrik enerjisinin güvenlik maksadıyla kesilmesi ve bir devre kesici veya sigortanın açılması sebebiyle normal aydınlatmanın kesilmesi hâllerinde, otomatik olarak devreye girerek yeterli aydınlatma sağlayacak şekilde düzenlenir.

Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik 129/1Söndürme ve Tahliye Tatbikatı;Acil durum ekiplerinin personeli; bina sahibi, yöneticisi veya amirinin sorumluluğunda yangından korunma, yangının söndürülmesi, can ve mal kurtarma, ilk yardım faaliyetleri, itfaiye ile işbirliği ve organizasyon sağlanması konularında, mahalli itfaiye ve sivil savunma teşkilatlarından yararlanılarak eğitilir ve yapılan tatbikatlar ile bilgi ve becerileri artırılır. Ekip personeli ile binadaki diğer görevliler, yangın söndürme alet ve malzemelerinin nasıl kullanılacağı ve en kısa zamanda itfaiyeye nasıl ulaşılacağı konularında tatbikî eğitimden geçirilir. Binada senede en az 1 kez söndürme ve tahliye tatbikatı yapılır.

Binaların yangından korunması hakkında yönetmelik 90/1Tasarım İlkeleriYangın söndürme sistemleri, bu Yönetmelik kapsamındaki bütün yapı ve binalar ile tünel, liman, dok, metro ve açık arazi işletmeleri gibi yapılarda yangın öncesinde ve sırasında kullanılan sabit söndürme tesisatıdır. Binalarda kurulan yangın söndürme tesisatının, binada bulunanlara zarar vermeyecek, panik çıkmasını önleyecek ve yangını söndürecek şekilde tasarlanması, tesis edilmesi ve çalışır durumda tutulması gerekir.

Binaların yangından korunması hakkında yönetmelik 99(1) Taşınabilir söndürme cihazlarının tipi ve sayısı, mekânlarda var olan durum ve risklere göre belirlenir. Buna göre; a) A sınıfı yangın çıkması muhtemel yerlerde, öncelikle çok maksatlı kuru kimyevi tozlu veya sulu, b) B sınıfı yangın çıkması muhtemel yerlerde, öncelikle kuru kimyevi tozlu, karbondioksitli veya köpüklü, c) C sınıfı yangın çıkması muhtemel yerlerde, öncelikle kuru kimyevi tozlu veya karbondioksitli, ç) D sınıfı yangın çıkması muhtemel yerlerde, öncelikle kuru metal tozlu, söndürme cihazları bulundurulur. Hastanelerde, huzurevlerinde, anaokullarında ve benzeri yerlerde sulu veya temiz gazlı söndürme cihazlarının tercih edilmesi gerekir. (2) Düşük tehlike sınıfında her 500 m2, orta tehlike ve yüksek tehlike sınıfında her 250 m² yapı inşaat alanı için 1 adet olmak üzere, uygun tipte 6 kg’lık kuru kimyevî tozlu veya eşdeğeri gazlı yangın söndürme cihazları bulundurulması gerekir. (3) Otoparklarda, depolarda, tesisat dairelerinde ve benzeri yerlerde ayrıca tekerlekli tip söndürme cihazı bulundurulması mecburidir. (4) Söndürme cihazları dışarıya doğru, geçiş boşluklarının yakınına ve dengeli dağıtılarak, görülebilecek şekilde işaretlenir ve her durumda kolayca girilebilir yerlere, yangın dolaplarının içine veya yakınına yerleştirilir.

6

Söndürme cihazlarına ulaşma mesafesi en fazla 25 m olur. Söndürme cihazlarının, kapı arkasında, yangın dolapları hariç kapalı dolaplarda ve derin duvar girintilerinde bulundurulmaması ve ısıtma cihazlarının üstüne veya yakınına konulmaması gerekir. Ancak, herhangi bir sebeple söndürme cihazlarının doğrudan görünmesini engelleyen yerlere konulması halinde, yerlerinin uygun fosforlu işaretler ile gösterilmesi şarttır.

Binaların yangından korunması hakkında yönetmelik 19Bina tehlike sınıflandırması(1) Bina veya bir bölümünün tehlike sınıfı, binanın özelliklerine ve binada yürütülen işlemin ve faaliyetlerin niteliğine bağlı olarak belirlenir. Bir binanın çeşitli bölümlerinde değişik tehlike sınıflarına sahip malzemeler bulunuyor ise, su ve pompa kapasitesi bina en yüksek tehlike sınıflandırmasına göre belirlenir. (2) Binada veya bir bölümünde söndürme sistemleri ve kompartıman oluşturulurken, tasarım sırasında aşağıdaki tehlike sınıflandırması dikkate alınır: a) Düşük tehlikeli yerler: Düşük yangın yüküne ve yanabilirliğe sahip malzemelerin bulunduğu, en az 30 dakika yangına dayanıklı ve tek bir kompartıman alanı 126 m2’den büyük olmayan yerlerdir. b) Orta tehlikeli yerler: Orta derecede yangın yüküne ve yanabilirliğe sahip yanıcı malzemelerin bulunduğu yerlerdir. c) Yüksek tehlikeli yerler: Yüksek yangın yüküne ve yanabilirliğe sahip ve yangının çabucak yayılarak büyümesine sebep olacak malzemelerin bulunduğu yerlerdir.

İş Sağlığı Ve Güvenliği Hizmetleri YönetmeliğiResmi Gazete Tarihi: 31.01.2013 Sayısı: 28545

Madde 13- (1) İSGB ve OSGB’ ler, işyerlerinde sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamı oluşturulmasına katkıda bulunulması amacıyla;

ç) İşyerinde kaza, yangın, doğal afet ve bunun gibi acil müdahale gerektiren durumların belirlenmesi, acil durum planının hazırlanması, ilkyardım ve acil müdahale bakımından yapılması gereken uygulamaların organizasyonu ile ilgili diğer birim, kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapılmasından sorumludurlar.

Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği 49İlk Yardımİşyerinde, 18/6/2013 tarihli ve 28681 sayılı Resmî Gazete’ de yayımlanan İşyerlerinde Acil Durumlar Hakkında Yönetmeliğe uygun sayıda, ilkyardım yapabilen eğitilmiş çalışanların her an hazır bulundurulması sağlanır. İşyerinde kaza geçiren veya aniden rahatsızlanan çalışanların, tıbbi müdahale yapılan yerlere en kısa zamanda ulaşmalarını sağlayacak gerekli tedbirler alınır.

Büyük Endüstriyel Kazaların Önlenmesi ve Etkilerinin Azaltılması Hakkında YönetmelikResmi Gazete Tarihi/Sayısı:12.08.2013/28733

4. Bölüm Acil Durum PlanıMadde 13. (1) Üst seviyeli bir kuruluşun işletmecisi, asgari olarak Ek-4, Kısım 1 ve Kısım 2’de belirtilen bilgileri içermek kaydıyla, bu maddenin on ikinci fıkrası uyarınca çıkarılacak

7

tebliğdeki formatı ve formattaki bilgileri dikkate alarak bir dâhili acil durum planı hazırlar veya hazırlatır.

Acil durum planlarının gözden geçirilmesi ve tatbik edilmesiMADDE 15 – (1) İşletmeci, üç yılı aşmayan aralıklarla dâhili acil durum planını gözden geçirir, gerektiğinde revize eder, günceller, planı tatbik eder ve acil servis hizmetleri yürüten birimlerin yeterli düzeyde tatbikata katılmasını sağlamak için gerekli çalışmaları yapar.

(2) Üç yılı aşmayan aralıklarla, İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü, harici acil durum planını gözden geçirir ve gerektiğinde güncelleyerek, planın tatbikatını, işletmeci ve acil servis hizmetleri yürüten birimlerle işbirliği hâlinde yapar.

Acil durum planlarının uygulanmasıMADDE 16 – (1) Bu Yönetmelik gereği dâhili acil durum planını hazırlamış olan işletmeci, büyük bir kaza veya niteliği itibariyle büyük bir kazaya yol açması beklenebilecek kontrolsüz bir olay meydana geldiği zaman, bu planı gecikmeksizin uygular. Böyle bir durum halinde ilgili İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü, dâhili acil durum planının yetersiz kaldığı veya yetersiz kalabileceğini öngördüğü durumlarda, hazırladığı harici acil durum planını gecikmeksizin uygular.

Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında YönetmelikResmi Gazete Tarihi/Sayısı:30.12.2013/28867 Madde 8 (1) İşveren, 18/6/2013 tarihli ve 28681 sayılı Resmî Gazete’ de yayımlanan İşyerlerinde Acil Durumlar Hakkında Yönetmelikte belirtilen hususlar saklı kalmak kaydıyla işyerindeki tehlikeli kimyasal maddelerden kaynaklanacak acil durumlarda özellikle aşağıdaki hususlar dikkate alınır:

a) Acil durumların olumsuz etkilerini azaltacak önleyici tedbirler derhal alınır ve çalışanlar durumdan haberdar edilir. Acil durumun en kısa sürede normale dönmesi için gerekli çalışmalar yapılır ve etkilenmiş alana sadece bakım, onarım ve zorunlu işlerin yapılması için acil durumlarda görevlendirilen çalışanlar ile işyeri dışından olay yerine intikal eden ekiplerin girmesine izin verilir.

b) Etkilenmiş alana girmesine izin verilen kişilere uygun kişisel koruyucu donanım ve özel güvenlik ekipmanı verilir ve acil durum devam ettiği sürece kullanmaları sağlanır. Uygun kişisel koruyucu donanımı ve özel güvenlik ekipmanı bulunmayan kişilerin etkilenmiş alana girmesine izin verilmez.

c) Tehlikeli kimyasallarla ilgili bilgiler ve acil durum müdahale ve tahliye prosedürleri kullanıma hazır bulundurulur. İşyerindeki acil durumlarda görevlendirilen çalışanların ve işyeri dışındaki ilk yardım, acil tıbbi müdahale, kurtarma ve yangınla mücadele gibi konularda faaliyet gösteren kuruluşların bu bilgilere ve prosedürlere kolayca ulaşabilmeleri sağlanır. Bu bilgiler;

1) İşyerindeki acil durumlarda görevlendirilen çalışanların ve işyeri dışındaki ilk yardım, acil tıbbi müdahale, kurtarma ve yangınla mücadele gibi konularda faaliyet gösteren kuruluşların önceden hazır olabilmeleri ve uygun müdahaleyi yapabilmeleri için, yapılan işteki tehlikeleri, alınacak önlemleri ve yapılacak işleri,

8

2) Acil durumda ortaya çıkması muhtemel özel tehlike ve yapılacak işler hakkındaki bilgileri içerir

Maden İşyerlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği YönetmeliğiYayımlandığı Resmi Gazete Tarihi/Sayısı: 19.09.2013/28770

Madde 5 5) 18/6/2013 tarihli ve 28681 sayılı Resmî Gazete’ de yayımlanan İşyerlerinde Acil Durumlar Hakkında Yönetmeliğe uygun olarak yeterli ilk yardım donanımı sağlanır ve yılda en az bir defa olmak üzere düzenli olarak gerekli tatbikatlar yapılır.

Sondajla Maden Çıkarılan İşlerin Yapıldığı İş yerleri ile Yeraltı ve Yerüstü Maden İşlerinin Yapıldığı İşyerlerinde Uygulanacak Asgari Genel hükümler (Ek-1)

1.6. Her işyeri için çalışanların sağlık ve güvenliklerinin korunması, patlayıcı maddelerin taşınması, depo edilmesi ve iş ekipmanlarının güvenli bir şekilde kullanılması için gerekli kuralları belirleyen yazılı talimatlar hazırlanır. Bu talimatlar, acil durum ekipmanlarının kullanımına ve işyerinde veya işyeri yakınındaki herhangi bir acil durumda nasıl hareket edileceğine ilişkin bilgileri de kapsar.14. Arama, kurtarma ve tahliye14.1. İşyerlerinde Acil Durumlar Hakkında Yönetmeliğe uygun olarak, çalışanlar herhangi bir acil durumda nasıl davranmaları gerektiği konusunda eğitilirler. Arama, kurtarma ve tahliye konusunda yeterli sayıda destek elemanı görevlendirilir. İşyerlerinde Acil Durumlar Hakkında Yönetmeliğin 11 inci maddesinin birinci fıkrası kapsamında destek elemanı görevlendirme zorunluluğunun 10’dan az olduğu ve çalışan sayısının da 10’dan az olduğu ocaklarda en az 10 çalışanın konu ile ilgili eğitim alması sağlanır. Arama, kurtarma ve tahliye için kullanılacak ekipmanlar, kolayca ulaşılabilecek uygun yerlerde kullanıma hazır durumda bulundurulur ve Sağlık ve Güvenlik İşaretleri Yönetmeliğine uygun olarak işaretlenir.

Kanserojen ve Mutajen Maddelerle Çalışmalarda Sağlık Ve Güvenlik Önlemleri Hakkında YönetmelikYayımlandığı Resmi Gazete Tarihi/Sayısı: 06.08.2013/28730

Madde 7 11) İlgili mevzuat gereği hazırlanacak acil durum planında, yüksek düzeyde maruziyete neden olabilecek durumlara yönelik eylemler de planlanır.

4.TANIMLAR:

Acil durum: ……………………………………………………….. tamamında veya bir kısmında meydana gelebilecek yangın, patlama, tehlikeli kimyasal maddelerden kaynaklanan yayılım, doğal afet gibi acil müdahale, mücadele, ilkyardım veya tahliye gerektiren olayları ifade eder.

Acil Durum Planları: tüm işyerleri için tasarım veya kuruluş aşamasından başlamak üzere acil durumların belirlenmesi, bunların olumsuz etkilerini önleyici ve sınırlandırıcı tedbirlerin alınması, görevlendirilecek kişilerin belirlenmesi, acil durum müdahale ve tahliye

9

yöntemlerinin oluşturulması, dokümantasyon, tatbikat ve acil durum planının yenilenmesi aşamaları izlenerek hazırlanan planlardır.Acil Durum Ekibi: Yangın, deprem ve benzeri afetlerde binada bulunanların tahliyesini sağlayan, olaya ilk müdahaleyi yapan, arama-kurtarma ve söndürme olaylarına katılan ekiptir.Acil servis hizmetleri: Büyük endüstriyel kazalarda, kuruluşta ve civarında zararın en aza indirilmesindeki kolluk güçleri, itfaiye, ambulans, sahil güvenlik ve sivil savunma hizmetleri dahil sağlık ve güvenlik hizmetleri.Acil Durum Aydınlatması: Genel aydınlatmada bir arıza oluştuğu zaman, can güvenliği açısından bir tehlike oluşmaması için gerekli miktarda aydınlatma sağlayan, bir grup armatür ve armatürlere bağlı cihazlardan oluşur.Atriumlu Yapı: İki ya da daha çok sayıda katın içine açıldığı, tepesi kapalı geniş ve yüksek yapıdır. Merdiven yuvası, asansör kuyusu, yürüyen merdiven boşluğu, ya da su, elektrik, havalandırma, iklimlendirme, haberleşme gibi tesisatın içinde yer aldığı tesisat bacaları ve şaftlar atrium sayılmaz.Basınçlandırma: Kaçış yollarındaki iç hava basıncını yapının diğer mekânlarındaki basınca göre daha yüksek tutarak duman sızıntısını önleme yöntemidir.Duman Haznesi: İçinde duman toplanması amacıyla tavanda tasarlanan hacimdir.Duman Kontrolü: Yangın durumunda duman ve sıcak gazların yapı içindeki hareketini ya da yayılımını denetlemek için alınan önlemlerdir.Duman Perdesi: Yükselen dumanın yanal yayılımını sınırlamak amacıyla tavanda sabit konumda, uzaktan kapatılabilen ya da bir detektör uyarısıyla kapanan yangına karşı dayanıklı bölücü perdedir.Duman Tahliyesi: Dumanın yapının dışına kendiliğinden çıkması ya da mekanik yolla zorlamalı olarak atılmasıdır.Güvenlik Bölgesi: Binadan tahliye edilen şahısların güvenle bekleyecekleri bölgedir.İtfaiye Asansörü: Kullanımı doğrudan bina söndürme ve kurtarma ekiplerinin veya itfaiyenin denetimi altında olan ve ek korunum uygulanmış özel asansördür.Islak Sprinkler Sistemi: Boruları sürekli olarak su ile dolu durumda tutulan sprinkler sistemidir.Kademeli Yatay Tahliye: Kullanıcıların bir yangından uzaklaşarak aynı kat düzeyinde yer alan bir yangın geçirimsiz kompartımana ya da alt kompartımana sığınmasıdır.Kaçış Aydınlatması: Normal aydınlatma devrelerinin kesintiye uğraması durumunda armatürün kendi gücüyle sağlanan aydınlatmadır.Kaçış Uzaklığı: Kat içinde herhangi bir noktada bulunan bir kullanıcının kendisine en yakın bir kat çıkışına kadar almak zorunda olduğu yolun gerçek uzunluğudur.Kaçış Yolu: Binanın herhangi bir noktasından yer seviyesindeki cadde veya sokağa kadar olan ve hiçbir şekilde engellenmemiş bulunan yolun tamamıdır. Oda ve diğer müstakil hacimlerden çıkışlar, katlardaki koridor ve benzeri geçişler, kat çıkışları, zemin kata ulaşan merdivenler ve bina çıkışına giden yollar bu kapsamdadır.Kullanıcı Yük Katsayısı: Belirli tip yapılarda 1 m2 yüzey için olası kullanıcı sayısıdır.Kullanıcı Yükü: Herhangi bir anda, bir binada veya binanın esas alınan belli bir bölümünde bulunma olasılığı olan toplam insan sayısıdır.Kuru Boru Sistemi: Normalde içinde su bulunmayan ancak yangın durumunda itfaiyenin zemin düzeyinden su basabileceği düşey borudur.Kuru Sprinkler Sistem: Çalışma öncesi borularının çoğunluğu hava ile dolu durumda tutulan sprinkler sistemdir.

10

Korunumlu Koridor/Hol: Bitişik olduğu mekânlardan yangına karşı dayanıklı yapı elemanlarıyla ayrılarak yangın etkilerinden korunmuş hol ya da koridordur.Korunumlu Merdiven: Yangına karşı dayanıklı bir malzemeyle çevrili ve zemin düzeyinde bir son çıkışla güvenlikli bir alana açılan yangın merdivenidir.Ortak Merdiven: Birden çok sayıda kullanım birimine hizmet veren kaçı merdivenidir.Otomatik: İnsan müdahalesine ihtiyaç göstermeksizin bir fonksiyonu kendi kendine yerine getiren sistemdir.Son çıkış: Bir yapıdan kaçış sağlayan yolun yapı dışındaki güvenlikli bir alana (yol, cadde vb.) geçit veren bitiş noktasıdır.Sprinkler: Yangınları söndürmek ve gelişen yangınları itfaiye gelinceye kadar sınırlamak amacıyla kurulan ve su püskürtmesi yapan otomatik sistemlerdir.Sulu Boru Sistemi: Normalde sürekli olarak su ile dolu durumda tutulan düşey borudur.Yangın Bölmesi (Bariyeri): Bina içinde, yangının ve dumanın ilerlemesi ve yayılmasını tanımlanan süre için durduran, yatay veya düşey konumlu elemandır.Yangın Dayanıklılık Sınıfı: Bir yapı malzemesi ve/veya elemanını uygun ısıtma ve basınç koşulları altında TS 1263, TS 4065 ile ilgili Avrupa Standartlarında belirlenen yanmaya dayanıklılık deneyleri sonucunda saptanan yangına dayanıklılık süresini belirler.

Yangına dayanıklılık süresi 30-59 dakika olan F30,Yangına dayanıklılık süresi 60-89 dakika olan F60,Yangına dayanıklılık süresi 90-119 dakika olan F90,Yangına dayanıklılık süresi 120-179 dakika olan F120,Yangına dayanıklılık süresi 180 dakika ve yukarısı olan F180, olarak gösterilir.

Yangına Karşı Dayanıklılık: Bir yapı bileşeni ya da elemanının yük taşıma, bütünlük ve yalıtkanlık özelliklerini belirlenen bir süre koruyarak yangına karşı dayanmasıdır.Yangın Duvarı: İki bina arasında veya aynı bina içinde farklı yangın yüküne sahip hacimlerin birbirinden ayrılması gereken durumlarda, yangının ilerlemesini ve yayılmasını tanımlanan süre için durduran düşey elemandır.Yangın Güvenlik Holü: Kaçış merdivenlerine yangının ve dumanın geçişini engellemek için yapılacak yangın güvenlik holleridir. Yangın Kapısı: Bir yapıda kullanıcılar, hava ya da nesneler için dolaşım olanağı sağlayan, kapalı tutulduğunda duman, ısı, alev geçişine belirli bir süre direnecek nitelikteki kapı, kapak ya da kepenktir.Yangın Kompartımanı: Bir bina içerisinde, üstü ve altı da dâhil olmak üzere her yanı en az 60 dakika yangına karşı dayanıklı yapı elemanlarıyla duman ve ısı geçirmez alanlara ayrılmış (hacim) bölümdür.Yangın Merdiveni: Yangın durumunda, binadaki insanların emniyetli olarak ve süratle tahliyesi için özel olarak yapılan yangından korunmuş kaçış merdivenidir. Kaçış yolları bütününün bir parçası olup diğer kaçış yolu bölümlerinden bağımsız olarak tasarlanamazlar.Yangın Mukavemet Süresi: Yanma hızı 0,8 mm/dakika kabul edilmek suretiyle, ahşap elemanın bu şekilde azalan kesitiyle ve güvenlik katsayısı 1.00'e eşit alınarak, üzerine gelen gerçek yükü taşıyabildiği süre olup; ahşap elemanların yangın mukavemet hesaplarında dikkate alınır.

11

Yangın Perdesi: Korunması gereken obje, ürün veya alt yapının yangına karşı korunması veya ısının yatay veya düşeyde yayılmasını önlemek maksadıyla kullanılan özel donanımlı bariyerlerdir.Söndürme Ekibi: Binada çıkacak yangına derhal müdahale ederek söndürmek ve/veya genişlemesine mani olmak. (Yangın yerinin alt, üst ve yanlarındaki odalarda gereken tertibatı alır, yangını söndürmeye veya genişlemesini önlemeye çalışırlar.)Kurtarma Ekibi: Yangın vukuunda can ve mal kurtarma işlerini yürütmek. (Varsa önce canlıları kurtarırlar, daha sonra yangında ilk kurtarılacak evrak, dosya ve diğer eşyayı diğer bulunanların da yardımı ile ve büro şeflerinin nezareti altında mümkünse çuvallara ve torbalara koyarak boşaltılmaya hazır hale getirirler. Çuval ve torbalar, bina yetkililerinin lüzum görmesi halinde binanın henüz yanma tehlikesi olmayan kısımlarına taşınır.)Koruma Ekibi: Kurtarma ekibince kurtarılan eşya ve evrakı korumak, yangın nedeniyle ortaya çıkması muhtemel panik ve kargaşayı önlemek. (Boşaltılan eşya ve evrakı, güvenlik güçleri veya bina yetkililerinin göstereceği bir yerde muhafaza altına alır ve yangın söndürüldükten sonra o binanın ilgililerine teslim ederler. )İlk Yardım Ekibi: Yangın nedeniyle yaralanan veya hastalanan kişilere ilk yardım yapmak. (Yangında yaralanan veya hastalananlar için ilkyardım hizmeti verirler. )Ulaştırma Ekibi: Acil durumlarda, acil durum ekipler listesinde ulaştırma ekibi olarak görevli olan şoförler; yaralıları en yakın hastanelere ulaştırmakla görevlidir.

5.ACİL DURUM HABERLEŞMESİ:

Yoklama Listeleri OluşturulurGörevli kişiler tarafından, kayıp kişileri tespit etmek üzere bir yoklama yapılır. Oluşturulan listeler iş Güvenliği Birimine ulaştırılır. Herkes, yetkililer tarafından “Tehlike geçti” işareti verilinceye kadar toplanma noktasında kalır.

Personel İşleri Müdürü:Personel kayıtlarının tutulması ve takip edilmesi

Polis, itfaiye, tıbbi ve diğer acil durum müdahale kurumları ile temasa geçilmesi Taşeronlarla temasa geçilmesi Personelin güvenli alanlara tahliyesinin organize edilmesi Gerekli olduğunda, acil durumlar için dışarıdan çalışanların istihdam edilmesi Yaralanan veya ölen çalışanların aileleriyle temasa geçilmesi

Personel Memuru: Personel kayıtlarının tutulması ve takip edilmesi Polis, itfaiye, tıbbi ve diğer acil durum müdahale kurumları ile temasa geçilmesi Taşeronlarla temasa geçilmesi Personelin güvenli alanlara tahliyesinin organize edilmesi

Toplanma Noktası Süpervizörleri: Personelin toplanma noktalarına tahliyesi Toplanma noktasında personel sayımının yapılması

12

Alarmı duyduktan sonra:• En yakın toplanma bölgesine hareket edin.• Toplanma noktasında bulunan görevliye adınızı yazdırın.• Bir sonraki talimat için bekleyin.• Çalışma yerine geri dönmeyin.

Acil durumlarda verilmesi gereken bilgiler: Acil durumun kısa detayı Acil durumun yeri Arayan şahsın adı-soyadı İrtibat telefon numarası Telefonu açan sorumlu şahsın adı-soyadı

ACİL DURUMLARDA AŞAĞIDAKİ KURULUŞLARA HABER VERİLECEKTİR:

…………………………………………………………………………………………..…………………………………………………………………………………………..…………………………………………………………………………………………..…………………………………………………………………………………………..

ACİL DURUMLARDA HABER VERİLECEK İŞ YERİ YETKİLİLERİ

İŞVEREN / VEKİLİ :

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI(LARI) :

İŞ YERİ HEKİMİ(LERİ) :

SAĞLIK PERSONELİ(LERİ):

ÇALIŞAN TEMSİLCİ(LERİ):

DESTEK ELEMANI(LARI):

13

Acil Durumla Başa Çıkabilmenin Yolu;

KRİZİ İYİ YÖNETMEKTEN GEÇER. Kriz Merkezinin Kimlerden Oluşacağı ve iletişimi kimin yapacağı iç ve dış iletişim son derece önemlidir. ACİL DURUMDA ÖNCELİKLE BİLGİYE İHTİYAÇ VARDIR.

6.ACİL DURUM EKİPLERİ:

…………………………………………………………………………………………..…………………………………………………………………………………………..…………………………………………………………………………………………..…………………………………………………………………………………………..

EKİP ŞEFLERİNİN GÖREVLERİEkiplerin 1.sırasında yer alan personel EKİP ŞEFİ, 2.sırasında yer alan personel ise EKİP ŞEFİ YARDIMCISI konumundadır. Genel olarak Ekip Şefleri, yoksa Ekip Şefi Görevini üstlenecek Ekip Şefi Yardımcıları;

Ekiplerinin koordineli ve düzenli bir biçimde sevk ve organizasyonundan, Ekipten ayrılan ve yerine yeni katılan personelleri İş Güvenliği Birimine bildirmekten, Ekipte eğitim almayan veya eksik eğitim alan personelleri İş Güvenliği Birimine

bildirmekten, Olağanüstü durumların başlangıcında konu ile ilgili haber ve bilgileri, akabinde ise

raporlarını İş Güvenliği Birimine vermekten sorumludurlar.

Ekiplerin birbirleriyle işbirliği yapmaları ve karşılıklı yardımlaşmalarda bulunmaları esastır.

EKİPLERİNİN GÖREVLERİ

1. YANGINLA MÜCADELE EKİBİNİN GÖREVLERİ Acil durum halinde acil durum ekip şefinin vereceği direktifler doğrultusunda

çalışmak, Yangın emrine göre uygun teçhizatın kullanılmasını sağlamak, Çıkabilecek yangına en yakın ve uygun yerdeki söndürme ekipmanı ile derhal

müdahale ederek, söndürmek ve/veya genişlemesine mani olmak, Yangının başka yere sıçramasını önlemeye çalışmak, Yangından malzeme kurtarılırken, yangın yerine en yakın olan yanıcı

maddelerden başlanarak güvenlik koridoru oluşturmak, Yangında kurtarma gerekiyorsa önce kendi güvenliğini sağlayarak kurtarma

işlemini yürütmek. Kurtarılan kişileri ilk yardım ekibine teslim etmek. Söndürme işlemi sonrası kullanılan ve boşalan tüpleri ekip sorumlusuna teslim

14

etmek. Tatbikat eğitim ve toplantılara katılmak.

2. ARAMA, KURTARMA ve TAHLİYE EKİBİNİN GÖREVLERİ

Acil Durum mahallinde güvenlik şeridi çekerek kargaşa ve paniğe engel olmak, Kurtarmada birinci öncelik insandır, yanmış, boğulmuş, zehirlenmiş, baygın

veya ölü durumda olanları kurtararak İlk Yardım ekibine teslim etmek, Acil Durum mahallindeki değerli evrak-malzemeyi kurtarmak, Malzeme kurtarma öncelik sırası:

KIRMIZI ZEMİN ÜZERİNE SİYAH Y: Yangında ilk önce kurtarılacakMAVİ ZEMİN ÜZERİNE KIRMIZI Y: Yangında ikinci öncelikle kurtarılacakYEŞİL ZEMİN ÜZERİNE KIRMIZI Y: Yangında üçüncü öncelikle kurtarılacak

Birden fazla aynı öncelikli malzeme varsa bu etiketlere Y/1 Y/2 gibi öncelik sırasını belirten işaret konulmaktadır.

Kurtarılan eşya ve malzemelerin emniyetini sağlamak, Can ve malzemenin, Acil durum bölgesinden, Acil Durum toplanma yerine,

nakledilerek sayım yapılmasını sağlamak, İtfaiye araçlarının geçeceği yolları açık bulundurmak, Yağmacılık, hırsızlığa engel olmak, (Varsa) Yangın bölgesinden uzaklaşmaya

çalışan şüpheli şahısları yakalamak, Hasar tespiti yapılana kadar yetkili şahıslardan başkasına malzeme teslimi

yapmamak, teslim ettiği malzemeleri imza karşılığı vermek.

3. İLK YARDIM EKİBİNİN GÖREVLERİ

Acil durum halinde ekip şefinin vereceği direktifler doğrultusunda çalışmak Acil durum haberinin alır almaz ilk yardım malzemelerini alarak olay yerine

gitmek, Kaza sonucu ya da bir başka nedenden ötürü meydana gelen yaralanmalara ilk

müdahalede bulunmak, Yanık ve yaralılar için malzeme hazırlamak, İlk yardım malzemelerinin kontrollerini yapmak, eksik ve kullanılmaz durumda

malzeme varsa yetkililere bildirmek. Çevreyi değerlendirip süren bir tehlike olup olmadığını belirlemek, Yetkisiz kişilerin yaralılara müdahale etmesini engellemek. Sevk edilen hasta / yaralıların durumlarını takip etmek Çevreyi değerlendirip süren bir tehlike olup olmadığını belirlemek, Tıbbi yardım gelene kadar İlk yardıma devam etmek, Olay yerine gelen sağlık personeline yardımcı olmak, Toplantı, eğitim ve tatbikatlara katılmaktır.

15

7. ACİL DURUM YÖNETİMİ:

Acil yardım çalışmalarının aşağıdaki öncelik sırasına göre yapılmasını sağlar.

Haberleşmenin temini, Ulaştırmanın sağlanması ve trafiğin düzenlenmesi, Kurtarma, İlk yardım,

16

Hasta ve yaralıların hastaneye nakli, Yangın söndürme, Emniyet ve asayişi sağlama, Yedirme, giydirme, ısıtma ve aydınlatma, Geçici barındırmayı sağlama, Ölülerin defini, Enkaz kaldırma ve temizleme, Elektrik, su ve kanalizasyon tesislerinin onarımı ve hizmete sokulması, Karantina tedbirlerinin alınması,

Acil Durum Planı Yaklaşımı:

Çok yönlü Riske dayalı Tüm tehlikeleri içeren Fonksiyonel bir yaklaşımla hazırlanmalı

Acil Durum Planı Yaklaşımı:

Kim harekete geçer? Ne zaman harekete geçer? Neden harekete geçer? Ne yapar? Nasıl yapar? Nerede yapar? Hangi ihtiyaçlar karşılanır?

ACİL DURUMLAR İÇİN YAŞANILAN YERLERİN ÖNCEDEN HAZIRLANMASI

Yaşanılan mekânın zemin ve bina etüdü yetkili uzman birimlere yaptırılarak gerekli önlemler önceden alınmalı ve bina güvenliği tespit ettirilmelidir.

Balkon çıkıntısı, çatı kiremitleri, baca ve varsa binaya asılı reklam panosu vb kısımlar büyük tehlike arz eden yerlerdir.

Binanın doğal gaz giriş borusunda açma, kapama vanası temin edilmelidir. Ağır ve büyük mobilyalar duvara monte edilerek, içindeki ağır eşyalar alt raflara

konulacak şekilde yerleştirilmelidir. Cam, porselen vb kırılabilecek süs eşyaları mümkün olduğu kadar geniş yüzey üzerinde saklanmalıdır.

Değerli evraklar (tapu, çek, senet vb) ile manevi değeri olan eşyaları su ve yangına karşı korunmalıdır.

Yangın söndürme tüpü bulundurulması önemlidir. Sehpa, masa vb eşyaların üzerinde bulunan eşyaların kaymasını önleyici tedbirler

alınmalıdır. sofben, mutfak ve katalitik tüpleri yatarken mutlaka dedantöründen çıkartılmalı veya

kapatılmalıdır.

17

Yatarken sobaya yeni kömür kesinlikle atılmamalıdır. Merdiven, ip, kriko, levye, breyiz, balyoz, balta, kürek vb. ekipmanların çevrenizde en

yakın nerede olduğunu önceden öğrenin. Camsız ev kapıları, masa ve sehpalar, dolap kapıları ve ahşap korniş muhafazaları,

gerektiğinde kullanılmak üzere birer tahkimat malzemesi olabileceği unutulmamalıdır.

ACİL MÜDAHALE EKİPLERİNİN GEREKSİNİM DUYACAKLARI VE İŞYERİNDEKİ

OLASI RİSKLERE GÖRE BULUNDURULMASI GEREKEN ARAÇ VE GEREÇLER:

Anti kimyasal duş Yanıklarla mücadele malzemesi (yanık kitleri, yanık battaniyesi), (Kimya fabrikaları için) Pozitif hava basınçlı gaz elbiseleri, maskeleri İlk yardım dolabı, oksijen tüpü, toz ve gaz maskeleri Elektrik-enstrüman takımı Mekanik bakım - onarım takımı (Kesme şaloma, taş motoru, çekiç, makas, kazma, balyoz, levye, hidrolik ekipmanlar

vb.) Projektör Dizel seyyar hava kompresörü Seyyar Jeneratör Seyyar hava tüpleri (Ör.:150 bar, 40 litre, 30 mt. hortumlu ve tekerlekli) Seyyar hava pompası Uydu bağlantılı telefon Yangınla mücadele (itfaiyeci) elbisesi, başlığı - bareti, çizmesi, eldiveni. (Taşınabilir yangın söndürücüler, köpük yapıcı maddeler, yedek yangın hortumları,

lansları, kancalar, yangın baltaları vb.) Döküntü - saçıntı kimyasal maddeleri çevirme ve emme malzemesi (kürek, faraş,

süpürge vb dâhil). Kimyasal madde taşıyan boru ve tanklardaki olası delinme ve yırtılma durumunda

kullanılabilecek tıkaç ve bağlama donanımı.

KAÇIŞ VE KURTARMA ARAÇLARI;

İşveren, bir tehlike anında işçilerin çalışma mahallini çabuk ve güvenli bir şekilde terk edebilmeleri için uygun kaçış ve kurtarma araçlarının hazır tutulması ve bakımını temin eder.

Siren veya alarm sistemi, Acil çıkış yolları, Yangın söndürme tüpleri, Uyarı levhaları ve emniyet bantları,

18

İlkyardım çantaları ve sedye, İlkyardım tedavi levazımatı, Haberleşme sistemleri ( telsiz veya telefon).

HABERLEŞME, UYARI VE ALARM SİSTEMİ;

İşveren, ihtiyaç halinde derhal yardım, tahliye ve kurtarma tedbirlerinin uygulamaya konulabilmesi için gerekli alarm ve diğer haberleşme sistemlerinin hazır bulunmasını temin eder.

KAÇIŞ YOLLARI VE İMDAT ÇIKIŞLARI;

Bütün çalışma mahalleri tehlikeli bir durumda bütün çalışanlar tarafından çabuk ve en yüksek seviyede güvenli bir şekilde terk edebilecekleri bir şekilde olmak zorundadır.

Kaçış yolları ve imdat çıkışları engellerden arındırılmış olarak tutulmak ve mümkün olan en kısa yoldan bir boş alana veya güvenli bir toplanma noktasına veya güvenli bir tahliye istasyonuna sevk eder şekilde olmak zorundadır.

Kaçış yolları ve imdat çıkışlarının sayısı, tertibi ve ebatları, çalışma mahallinin kullanımına, teçhizatına ve ebatlarına ve burada mevcut bulunabilecek personelin mümkün olan en yüksek sayısına göre tanzim edilir.

İmdat çıkışlarının kapılarının dışarıya doğru açılması zorunludur. İmdat çıkışlarının kapılarının, bir alarm durumunda bu kapıları kullanmak zorunda olan her kişi tarafından kolaylıkla ve doğrudan açılamayacak şekilde kapatılmaması zorunluluğu vardır.

İmdat çıkışlarının kapıları anahtarla kilitlenmemelidir. Kaçış yolları ve imdat çıkışları ile buralara sevk eden geçitler ve kapılar, bir engelle karşılaşmaksızın her an kullanılabilmesi için, engel teşkil edecek cisimlerden arındırılmış olmalıdır.

Bir ışıklandırmanın gerekli olduğu kaçış yolları ve imdat çıkışlarının, ışıklandırma sisteminin hizmet dışı kalması durumu dikkate alınarak, yeterli güvenlik ışıklandırmasına sahip olma zorunluluğu vardır.

Kaçış yolları ve imdat çıkışları 92/58/EEC sayılı direktifin uyarlanması hakkında ülke içi hükümler uyarınca işaretlendirilir.

KAÇIŞ VE KURTARMA TESİSATLARI; İşçilere bir tehlike anında hangi tedbirleri alacakları öğretilir. Kurtarma araçları, işletmenin her tarafında olmak üzere, kolayca ulaşılabilecek uygun

yerlerde hazır bulundurulur ve 92/58/EEC sayılı direktifin uyarlanmasına ilişkin ülke içi hükümler uyarınca işaretlenir.

GÜVENLİK TATBİKATLARI; Normal olarak istihdam edilmiş çalışma mahallerinde düzenli zaman aralıklarıyla

güvenlik tatbikatları yapılır.

19

Bu tatbikatların hedefi, özellikle; çalışma mahallerinde çalışan her işçiye bir alarm durumunda, kurtarma donanımlarının devreye sokulmasını, işletilmesini veya yararlanılmasını gerektiren görevlerini öğretmek ve bu husustaki yeteneklerinden emin olmalarını temin etmektir.

Çalışanlar, icabı halinde, bu donanımdan doğru bir şekilde yararlanmayı, donanımı idare etmeyi veya hizmete sokmayı talim yaparak öğrenmek durumundadırlar.

İLK YARDIM TESİSATLARI; İlk yardım tesisatları, çalışma şartlarının gerektirdiği her yerde hizmete hazır durumda

olmak ve yapılan işin çeşidine uyumlu hale getirilmiş olmak zorundadır. İlk yardım tesisatları, uygun bir şekilde işaretlenmiş ve tam ulaşılabilir durumda olmak zorundadır.

Yapılan işin çeşidi ve meydana gelen kazaların sayısının gerekli kılması durumunda, büyük çalışma mahallerindeki bir veya bir çok bölüm ilk yardım için ayrılmalıdır.

Bu bölümlerde kaza durumunda ilk yardım için bir kullanım rehberi iyi görülebilir bir yere asılmalıdır.

İlk yardım bölümleri, gerekli ilk yardım malzemeleri ve maddeleri ile donatılmış ve hasta sedyesi taşıyan personel için kolayca girilebilir şekilde olmalıdır. Bu bölümler, 92/58/EEC sayılı direktifin uyarlanmasına ilişkin münferit ülke hukuki hükümlerine uygun olarak işaretlenmiş olmalıdır.

Diğer taraftan, çalışma şartlarının gerekli kıldığı her yerde bir ilk yardım teçhizatı muhafaza ediliyor olmalıdır. İlk yardım teçhizatının muhafaza edildiği yerler, bunu belirtecek şekilde işaretlenmiş ve kolayca ulaşılabilir durumda olmalıdır.

Hizmete hazır bir vaziyette tutulan ilk yardım teçhizatının kullanımı için yeterli sayıda personel eğitilmelidir.

Tüm faaliyetler kapsamında Acil durumlar için, 24 saat sahada hazır durumda bekleyen bir ambulans olacaktır. İnşaat aşamasında personelin temel sağlık ihtiyaçlarını karşılamak üzere sahada bir revir yer alacaktır.

ACİL DURUM AYDINLATMASI;

Olağan aydınlatma devrelerinin kesintiye uğraması hâlinde, armatürün kendi gücüyle veya ikinci bir enerji kaynağından beslenerek sağlanan aydınlatma ve Acil durum aydınlatma sistemi; şehir şebekesi veya benzeri bir enerji kesintisi durumunda, yangın, deprem gibi nedenlerle bina veya yapının elektrik enerjisinin güvenlik maksadıyla kesilmesi, bir devre kesici veya sigortanın açılması nedeniyle normal aydınlatmanın kesilmesi durumunda otomatik olarak devreye giren cihazlar ve sistemlerdir.

AYDINLATMA SÜRESİ;

Acil durum aydınlatması normal aydınlatmanın kesilmesi durumunda en az 60 dakika süreyle sağlanmalıdır.

Acil durum çalışma süresi kullanıcı yükü 200‟den fazla olduğu takdirde en az 120 dakika olmalıdır.

20

Acil durum aydınlatması aşağıdakilerden oluşur.

Acil Aydınlatma (Emergency Lighting)Normal aydınlatma sistemi beslemesinde bir hata durumunda öngörülen aydınlatmadır.Acil Kaçış Aydınlatması (Emergency Escape Lighting)Acil bir durumda insanların binadan güvenli bir şekilde tahliye edilmesini sağlarken potansiyel tehlikelere müdahale ve ilkyardım yapılmasına imkan sağlayan acil aydınlatma türüdür.Yedek Amaçlı Acil Aydınlatma (Standby Lighting)Normal çalışmaların önemli bir değişiklik olmaksızın, devamı için öngörülen acil aydınlatma türüdür. Acil durum kaçış aydınlatma senaryolarına dahil edilmez, eğer acil kaçış aydınlatması için düşünülüyorsa devreye girme süresi ve tesisat şartları gibi ilgili bütün şartları yerine getirmelidir.Kaçış Yönlendirme Aydınlatması (Escape Route Lighting)Acil bir durumda, kaçış yollarını aydınlatarak ilgili alanın güvenli bir şekilde boşalması amacıyla kaçış yönünü açıkça göstererek insanların binadan güvenli bir şekilde tahliye edilmesini sağlayan acil aydınlatma türüdür.

Açık Alan Aydınlatması (Open AreaLighting, Anti-Panic Lighting)Acil bir durumda, tanımlanmış olan kaçış yollarına ulaşılmasını sağlayan diğer bölümler, 60m²'den büyük bölgeler veya toplanma bölgeleri için öngörülen aydınlatmadır.Yüksek Riskli Çalışma Alanı Aydınlatması (High Risk Task Area Lighting)Acil bir durumda, tehlikeli bir işlem veya durumun oluşabileceği yerlerde bulunan kimselerin güvenliği için yapılan ve bazı sistemler için kullanıcılarına uygun devreden çıkarma işlemlerine olanak tanıyan aydınlatmadır

Acil Durum Aydınlatmasının Genel Amaçları: Çıkış yollarının etkili bir şekilde işaretlenmesini sağlamak Merdiven (basamak ) seviye farkı, daralma ve engeller gibi tehlikeli geçişleri belli

etmek Aydınlatma kesilse bile, güvenlik çıkışlarını açıkça görülebilir hale getirmek Yanıcı veya patlayıcı maddelerin depolandığı yerler ile tanınmadığında veya terk

21

edildiğinde kişisel güvenliği tehlikeye sokabilecek ekipman veya makinelerin bulunduğu yerlerde gerekli aydınlatmayı sağlamak

Işıklar aniden kesildiğinde özellikle kalabalık yerlerde oluşabilecek paniği engellemek. Referans Standartlar: Yurtdışında farklı mekân türlerine göre, acil durum aydınlatması için tasarlanmış

armatürlerin ve sistemlerin gereklerini tanımlayan pek çok sayıda kanun, kararname ve yönetmelik vardır.

Güvenlik aydınlatması, itfaiyenin onayı gereken halka açık her yerde olmalıdır. Özellikle: Genel, halka açık eğlence yerleri 100 (yüz) 'den fazla işçi çalışan endüstri firmaları Yanıcı veya patlayıcı madde işlenen veya depolanan yerler. 300 araçtan fazla kapasitesi olan garajlar ve çok katlı otoparklar. 25 yataktan fazla kapasiteli otel, misafirhane, yurt veya konaklama yerleri Toplam yüzey alanı 400 m²'den büyük olan alışveriş merkezleri, perakende satış

mağazaları veya toptan satış mağazaları 500 'den fazla çalışanı olan şirketler veya ofisler Televizyon veya sinema film stüdyoları, film banyo ve baskı mekânları 100'den fazla kişinin bulunduğu her türlü okul, yatılı okullar, akademiler veya benzeri

okullar Hastaneler veya 25 yataktan fazla kapasiteli klinikler, ayakta hasta tedavisi yapılan

klinikler. 32 metreden yüksek ikamet yerleri (evler, binalar) Tanınmadığı veya terk edildiği zaman can ve mal kaybına yol açabilecek ekipman veya

makinelerin kurulu olduğu yerler (örneğin, yüksek riskli endüstriler, termik santraller, elektrik dağıtım hücre ve üniteleri, elektrik dağıtım panosunun bulunduğu yerler v.ş.)

En az (minimum) aydınlatma değerleri Genel mekânların güvenli bir şekilde boşaltılması için (ve çıkışlar) için, mekânlar

yönetmeliklerde tanımlandıkları alanlara göre, aşağıdaki en az aydınlatma değerlerine sahip olmalıdır.

Çıkış Yollarında; Yatay eksenden 1 metre yüksekte en az 2 lux, merdiven ve kapılarda en az 5 lux.

Kolaylıkla panik olunabilecek alanlar da; Aydınlatma en az 2 lux olmalıdır. Yüksek risk taşıyan alanlar da; 15 lux'ten az olmamak üzere, genel aydınlatma

sisteminin %10'u

Hareket Zamanı; Ana aydınlatma sistemi arızalandığında, güvenlik aydınlatması çok kısa bir zaman ( 0,5

saniye veya daha az) içerisinde devreye girmelidir. Süreler-Güç kaynağı kontrolleri ve değişiklikler; Acil durum aydınlatması için kullanılan bağımsız armatürler, en az 4 yıllık normal

operasyon için tasarlanmış, onaylı bataryalar içermek zorundadır. Bu sürenin sonunda, kalan kapasitenin hala gerekli en az süre sınırları sağlaması kontrol edilmelidir. Eğer sağlamıyorsa acilen değiştirilmelidir.

Gerekli en az süre sınırları, acil durum armatürlerinin kurulu olduğu yerlere göre farklılık gösterir. Fakat;

Okul binalarında 30 dakika

22

Genel eğlence yerleri, umumi odalar, oteller, turist konaklama yerleri, ticari alanlarda 1 saat Yeraltı raylı sistemleri (metro) 2 saat Hastanelerde 3 saat (yedek güç varsa 1 saat) ten az olamaz. Armatürler aşağıdaki şekilde ayrılırlar: Sürekli olmayan (non-maintained) aydınlatma acil durum armatürleri lambalar sadece

genel aydınlatmada arıza olursa çalışırlar(devreye girerler) Sürekli aydınlatma (maintained lightning) acil durum armatürleri; lambalar- genel

aydınlatma çalışırken bile-sürekli olarak çalışırlar. Kombine acil durum armatürleri; en az bir tanesi acil durum devresinden beslenen 2

lamba içerirler. Bağımsız acil durum armatürleri, bütün bileşenlerinin (lamba, batarya, kontrol ünitesi

ve eğer varsa test ve işaretleme cihazları gibi) armatürlerin içerisinde veya yakınında (en fazla 1 m)bulunduğu sürekli veya sürekli olmayan acil durum aydınlatma türüdür.

Merkezi beslemeli acil durum armatürleri ( M veya NM türü) armatürler içinde yer almayan merkezi acil durum sisteminden beslenirler.

Dolum zamanı: Bataryanın tam olarak şarj olması için gereken süre normal olarak 24 saate kadardır.

Bazı konum tipleri için, düzenlemeler Batarya şarj aletinin otomatik olması koşulu ile yapılmış olup örnek olarak bataryaları

12 saat içinde tamamen şarj ediş aşağıdaki sürelerde hizmete sunar: 30 dakika (DMI 26.08.92 ) - Okul binaları için 1 saat (DMI 09.04.94) -Turizm – otelcilik tesisleri 1saat (DMI 18.03.96)-Spor merkezleri için 1saat (DMI 19.08.96) -halka açık tüm merkezler

Çalışma ve Bakım: Güvenlik aydınlatma sisteminin, çalışma kontrol ve bakımı kalifiye elemanlara

verilmelidir. Bu eleman, güvenlik aydınlatma sistemi kadar, genel topografik ve elektriksel sistem montajı konusunda onların emrinde olmalıdır. Sistem her sene yetkili personel dışında birisi tarafından derinlemesine incelenmeli ve sonuçlar özel bir kayıt olarak tutulmalıdır.

Ayda bir, özellikle parçaların onarımından sonra sistemin verimliliği kontrol edilmelidir.

6 ayda bir, armatürlerin tümü kontrol edilmelidir. Her hafta, sistemin çalışması elle kontrol edilerek, kontrol edilmelidir.

ACİL SESLİ UYARI SİSTEMİ;Acil durumda çalışanların doğru yönlendirilmesini sağlamak amacıyla işyerinin tüm noktalarından duyulabilecek anonsun yapılmasını sağlar. Acil durum sırasında personel alarm sistemi ile haberdar edilecektir. İşyeri yönetimi alarmın İşyerinin genelinde duyulduğundan emin olmalıdır. Personel, acil durum esnasında 3 kere 5 er saniyelik aralıklarla çalınacak alarmla bulundukları yere en yakın olan toplanma noktalarına gidecektir.

ACİL ÇIKIŞ KAPISI;Acil çıkışlarda kullanılması gereken kapılardır. Sadece içeriden açılır.

23

Bu kapılar sadece acil çıkış durumlarında kullanılmalıdır, kesinlikle günlük kullanımlar için değildir.

ACİL YÖNLENDİRME;

24

Acil Durumlarda çıkış yönlerini gösteren tabelalar;

Acil durum toplanma alanı;

25

ACİL DURUM MÜDAHALE EKİPLERİNİN EĞİTİMİAcil durumlarda hayat kurtarabilmek için kuruluşların rutinden acil duruma hızlı bir şekilde geçişini sağlamak için tüm personelin eğitilmesinin yanında özel bir acil durum müdahale / kurtarma ekibinin kurularak, bu ekiplerin tatbikat yöntemiyle daha detaylı bir şekilde eğitilmeleri gerekmektedir.Bu eğitim içerikleri aşağıdaki konuları içermeli;

Tehlike anında liderlik Ses ve hoparlör sistemini kullanma teknikleri Binadaki sistemlere aşina olma (Soğutma ve havalandırma, elektrik, gaz, yangın

söndürücüler vb.) İletişim teknikleri Tahliye sırasında ortaya çıkabilecek engellerle baş etme Hızlı ve güvenli bir tahliye için gerekli olan etmenler Binayı tahliye etme grup egzersizleri

8.ACİL DURUMDA UYULMASI GEREKEN KURALLAR:

A.YANGIN:YANGIN ÖNLEYİCİ TEDBİRLER1.YANGIN EĞİTİMİNİN TEORİK VE PRATİK OLARAK VERİLMESİ2.YANGININ FARK EDİLMESİ İLE İLGİLİ ÖNLEMLER

Yangın Alarm Butonları Anons Sistemi Otomatik Algılama ve Alarm Sistemleri (Detektörler) Konvansiyonel ve adreslenebilir Yangın Algılama Uyarı Sistemleri

3.YANGININ SÖNDÜRÜLMESİ İLE İLGİLİ ÖNLEMLER Yangın Söndürme Cihazları Yangın Hortum Dolapları Su deposu veya yangın kuyuları Pompa veya Hidrofor sistemi Hidrantlar

26

Otomatik Söndürme Sistemleri Sulu Söndürme Sistemleri Gazlı Söndürme Sistemleri Köpüklü Söndürme Sistemleri KKT‟lu Söndürme Sistemleri

Modüler Söndürme Sistemleri

4.KAÇIŞIN SAĞLANMASI İLE İLGİLİ ÖNLEMLER Yönlendirmeler (Acil Çıkış Yazıları) Acil Yönlendirme Üniteleri Kaçış Koridorları Kaçış Yollarının Aydınlatılması Acil Çıkış Kapıları Yangın Tahliye Merdivenleri

27

28

Kurtarmada öncelik sırası:

KIRMIZI Y: Yangında ilk önce kurtarılacaktır.MAVİ Y: Yangında ikinci öncelikle kurtarılacaktır.YEŞİL Y: Yangında üçüncü öncelikle kurtarılacaktır

B.SU BASKINI:1.Su baskınını ilk fark ettiğinizde hemen su vanalarını ve elektrik şalterini kapatın.2.Ofis yöneticisine haber verin.3.Elektrikli cihazları (bilgisayar, yazıcı) suyun ulaşamayacağı üst bölümlere çıkarın.4.Yetkilileri öncelik sırasına göre durumdan haberdar edin.

C.BUZLANMA/DON:1.Tesis içi ve araç park sahası buzlanmış bölgeleri tespit edin.2.Buzlu bölgelere tuz dökün.

29

3.Buz tutmuş bölgeler personele duyurun.4.Tesis içi araç ve insan trafiği yeniden belirleyin.5.Gerektiğinde, komşu tesisler veya kuruluşlar ile Acil Durum Yardımlaşma protokolü yapılmış olan çevre tesislerden destek alın.6.Yangın pompaları, sprink ve hidrant hatlarının donmaya karşı kontrolü yapın.7.İnsan ve araç yolları, özellikle merdivenler ve geçiş / kaçış yolları buzlardan arındırın.8.Gerekli görülen hallerde araçlara zincir takın.9.Burkulma, düşme ve yaralanmalara karşı ilkyardım malzemeleri hazır bulundurun.

D.SABOTAJ – BOMBALAMA:1.Bomba ihbarı yapıldı ise veya ofiste şüpheli bir paket veya çanta görürseniz 155Polis İmdat‟i arayın, ofis yöneticisine haber verin ve ofisi acilen boşaltın.2.Ofiste bomba patlarsa acil durum ekiplerinin yönlendirmesine uygun olarak ofisi boşaltın.3.Durumu değerlendirin ve yaralanan varsa ilk yardımcı çağırın.4. Başka bir ofiste bomba patlarsa ikinci bir tehlikeye karşı yerinizde kalın, camlardan ve dış kapılardan uzak durun.

İŞ YERLERİNDE GÜVENLİK

Ziyaretçilere karşı güvenlik önlemleri:1.Tanınmayan ziyaretçiler kabul edilmemelidir.2.Tanınmayan ziyaretçiyi kabul etmek zorunda kalındığında kabul sırasında bir iki kişi hazır bulunmalı veya diğer güvenlik önlemlerinin alınmasına dikkat edilmelidir.3.Tanınmayan ziyaretçiler içeri alınmadan önce kimlik ve güvenlik denetimlerinin yapıldığından emin olunmalıdır.4.Kabuller mümkün oldukça teker teker yapılmalıdır.5.Çok geç gelen konuk ve ziyaretçilere kuşkulu gözle bakılmalıdır.6.Kimliğini ve işini belirtmeyen kişilerle görüşülmemelidir.

Tamircilere karşı güvenlik önlemleri:1.Tamirci ve bunun gibi kişileri çağırmadan önce en uygun zaman ayarlanır.2.Geldiklerinde kimlikleri kontrol edilir ve asla yalnız bırakılmazlar.3.Eğer beklenmedik bir zamanda gelmişlerse kimliklerini açıklasalar bile işverenleri aranıp durumları kontrol edilir.

Satıcılar ve postacılara karşı güvenlik önlemleri:1.Satıcıların getirdikleri paket ve çantaları kapı ve pencere kenarına bırakılması önlenmelidir.2.Eve teslim edilmesi istenilen şeyler iyice kontrol edildikten sonra teslim alınır, şüpheli bir durum varsa getiren kişi bırakılmamalıdır.3.Bilinmeyen kişilerce gönderilen hediyeler veya ısmarlanmamış paketler kabul edilmemelidir.4.Postacı, sütçü ve diğer düzenli dağıtım yapan kişilerin değişikliği izlenmelidir.5.İş ile ilgili mektup ve paketler için iş adresi kullanılmalıdır.6.Ev adresine gönderilen mektup ve paketler üzerine makam ve unvan yazılması sağlanmalıdır.

30

Bombanın imhasında veya patlaması halinde:1.Gerekirse polis, yangın ve kurtarma ekipleri çağrılır ve onlara yardım edilir.2.Personel etkili alandan çıkarılır.3.Tehlikeli alandaki gizlilik dereceli malzeme koruma altına alınır.4.Bomba uzmanlarının ve araştırmacıların gelişine kadar bomba patlayan yerdeki deliller korunur.

Diğer Güvenlik Önlemleri:1.İçinde bazı kişilerin beklediği arabalar, araba onarır gibi gözükenler ve bakım onarım (tamirci) kılıklı kişilerden sakınılır.2.Çevrede, kötü bir amacın belirtileri olarak şüpheli bazı hareket ve kişilerin sürekli olarak görülmesi halinde durum değerlendirilmeli ve gerekli görüldüğünde polise bildirilmeli3.Evde bulunulmayacağı zamanlar, ilgisiz kişilere söylenmemelidir.4.Konut ve iş adresi yalnız ilgililere bildirilmelidir.5.Bilinmeyen ve tanınmayan kişiler eve sokulmamalı, kişisel ve ailevi konular dışarıda başkaları ile konuşulmamalıdır.6.Kapıya gelen yabancılardan hediye kabul edilmemelidir.7.Anket ve benzeri nedenlerle eve veya işyerlerine gelenlere; kimlikleri ve görevle ilgili yetki belgeleri görülmeden kendisi, ailesi veya komşusu hakkında bilgi verilmemelidir.8.Çok genel bilgilerin dışında hiç kimseye görev, resmi ve özel yaşantı ile ilgili bilgi verilmemelidir.9.Alınacak güvenlik önlemleri hakkında aile bireylerine bilgi verilir.Kaçırılma Olaylarına Karşı Güvenlik:1.Mümkün olduğu kadar yalnız gezmemeye dikkat edilmelidir.2.Hava karardıktan sonraki yürümelerde olanaklar ölçüsünde kalabalık ve ışıklı yollar tercih edilmelidir.3.Issız bir yerde kasten oluşturulabilecek olayla ilgili olarak polisçe yapılacak karakola davetlerde polisin kimliği araştırılmalıdır.4.Gerekiyorsa başka polisin doğrulaması sağlanmalıdır.5.Kim olursa olsun, araç durdurularak bir şey sorulmak istendiğinde kapılar kilitli olmalı, cam çok az açılmalıdır.

Evrak Güvenliği1.Evrak güvenliği, Bakanlığımız merkez ve taşra teşkilatı ile bağlı ve ilgili kuruluşların görev ve faaliyetlerinin sürdürüldüğü makamlarda her türlü evrakın korunması,2.Yetkili olmayan kişilerin eline geçmemesi ve gizlilik derecesi ihlalinin önlenmesi için gerekli önlemlerin alınması,3.Evrak içeriğinin ilgili olmayan kişilere açıklanmaması ve bu konuda gerekli görülecek diğer önlemlerin alınması ve uygulanması hizmetidir.4.Her seviyedeki amirler ile personel evrakın korunmasından ve güvenliğinin sağlanmasından ayrı ayrı sorumludur.5.Evrakın hazırlanması ve el değiştirmesinde görevli olan bütün personel için güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yaptırılır.6.Çalışma saati sonunda masa, kasa ve dolaplar üzerinde hiçbir suretle evrak bırakılmaz.

Giriş Kontrolü1.Kontrol, giriş kapısından başlatılır,

31

2.Giriş kapıları sınırlı tutulur.3.Dışarıdan gelen kişiler kontrol altında tutulur.4.Onarım için dışarıdan gelen kişilere refakat edilir.5.Tatil günlerinde ziyaretçi kabul edilmez.6.Özel ziyaretler ziyaretçi odasında yapılır.7.Giriş yerinde danışma bürosu kurulur.8.Girişte arama yapılır ve giriş kartı verilir.9.Ziyaretçi defteri iki yıl muhafaza edilir.10.Elektronik güvenlik sistemlerinden yararlanılır.

Giriş Kartları1.Sürekli Giriş Kartı2.Ziyaretçi Giriş Kartı: Ziyaret amacıyla gelenlere verilir.3.Geçici Giriş Kartı: Görev, iş takibi, bakım ve onarım için gelenlere verilir.Devam eden çalışmalarda mesai bitiminde geri alınır.

32

E.TIBBİ ACİL DURUM:1.Olayın geçtiği yerde kazalının güvenliğini sağlayın. Ortamda tehlike varsa hasta/yaralıyı güvenli bir yere taşıyın.2.112 İlk Yardım-Ambulans‟ın aranmasını sağlayın.3.Durumu değerlendirin ve yardıma ihtiyacı olan kişiye ilk yardım eğitiminiz varsa gerekli ilk yardımı yapın, eğitiminiz yoksa ilk yardımcı çağırın.4.Yaralanan personelin adını ve gerekli sağlık bilgilerini acil servis geldiğinde vermek üzere kaydedin.5.Yetkilileri öncelik sırasına göre durumdan haberdar edin.

İLKYARDIM BİLGİLERİ:HASTA VE YARALI TAŞIMA YÖNTEMLERİ:Bir hastayı yâda yaralıyı güvenli biçimde taşımak için çeşitli yöntemler vardır. Acil durumlarda hasta sedyesiz olarak taşınması gerektiğinde uygulanacak bazı yöntemler aşağıda anlatılmıştır.

Beşik yöntemi:Zayıf hastaların yada çocukları taşımak için bir kolunuzu kalçanın altından geçirip öteki kolunuzla bel üstünden sırta doğru kavrayarak kucaklayın. Kendinizi iyice tartıp dengeledikten sonra yavaş ve güvenli adımlarla yürüyün.Sürükleme yöntemi:Yaralı ya da hasta ayağa kalkacak durumda değilse ve hemen bulunduğu yerden uzaklaştırılması gerekiyorsa kollarını göğsünün üzerinden çapraz toplayın. Sonra hastanın başucunda çömelip ellerinizi omuzların altından geçirerek ve başını da kollayarak yerde geri geri çekin.Omuzlama yöntemi:Bilinci yerine ve yürüyebilecek durumdaki hastayı ayağa kaldırın. Yanında durarak sizden yana olan kolunu omzunuzun üzerinden boynunuza alıp elini öteki elinizle tutun. Ters taraftaki kolunuzu da hastanın beline dolayarak ve ağırlığını bir ölçüde omuzlarınıza alarak birlikte yavaş yavaş yürüyün.Sırta alma yöntemi:Hasta ağır değilse ve sarsılmasının pek sakıncası yoksa öne geçip çömelerek iki kolunu boynunuzun iki yanından tutup göğsünüzün önünde kavuşturun, sonra ayağa kalkıp, hasta sırtınızda olduğu halde yürüyün.Dört el oturağı:Bu yöntem, bilinci yerinde ve kollarıyla tutunma yeteneği olan hasta için iki kişiyle birlikte uygulanır. Hastayı taşıyacak kişiler yüzleri birbirine dönük karşılıklı durur.Birbirlerini bileklerini çaprazlama tutarak bir oturak oluşturur. Hastaya sırtından yaklaşarak çömeliniz ve hastanın bir kolunu taşıyıcılardan birini diğerini ötekinin omzuna atarak tutunması sağlanır. Sonra ayağa kalkarak hasta kenetlenmiş ellerin üzerinde taşınır.İki el oturağı:Hasta yaralı veya bitkin durumda ise bu yöntem uygulanır. Taşıyıcılar hastanın iki yanında çömelir. Birer kollarını hastanın kalçasıyla dizleri arasından uzatarak birbirlerini bileklerinde

33

sıkıca tutar ve hastanın buraya oturmasını sağlarlar. Öteki kollarını da hastanın sırtından uzatarak omzunu sımsıkı kavrar ve ayağa kalkıp yavaş yavaş yürürler.İtfaiyeci taşıması:Bu yöntem hastayı taşırken bir elin boşta kalması gerekiyorsa uygulanabilir. Çocuk veya zayıf hastalara rahatlıkla uygulanabilir. Hasta kendi kendine ayağa kalkacak durumda değilse, yüzükoyun yatırıp başucunda ayakta durun. Kollarınızı hastanın koltuk altlarından geçirerek hastayı önce dizleri sonra ayakları üzerinde kaldırın. Sol elinizle hastanın sağ bileğinden tutun. Başınız hastanın uzanan sağ kolunun altında, omzunuz da karnın alt tarafına gelecek şekilde eğilin ve yavaşça omuzlarınızın üzerine düşmesini sağlayın. Sağ kolunuzu hastanın bacaklarının arasına ya da bacaklarını çevresine dolayın. Hastanın ağırlığını sağ omzunuza alarak ayağa kalkıp vücudunu iki omzunuzun üzerine doğru çekin. Hastanın sağ bileğini sağ elinizle kavrayarak sol kolunuzu serbest bırakın.Sandalye ile taşıma:Hasta oturacak durumda ise ve merdivenli bir yere götürülecekse bu yöntem uygulanır. Hasta sandalyeye oturduktan sonra bir kişi sandalyenin arkasıyla hastayı, ikinci kişi ise sandalyeyi ön ayaklarından tutmalıdır. Sandalyenin iki yanını korkuluklu olması yararlıdır. Sandalye geriye doğru eğilerek kaldırılır.

İLKYARDIM UYGULAMALARI;İlkyardım kazaya uğrayan birini veya bir hastayı iyileştirme yönünde atılan ilk adımdır. Aşağıda ilkyardım uygulamalarında kullanılan bazı gereçlerle ilgili kısa bilgiler verilmiştir.Askı:Askılar çoğunlukla yaralı kolları, bilekleri ve elleri koruyup destek sağlamak için kullanılır. Göğüs yaralarında da göğsü desteklemek amacıyla kolları hareketsiz tutan askılar kullanılabilir. Kol askıları kol yaralanmalarında ve bazı göğüs yaralarında uygulanır. Doğru uygulanan bir kol askısında el, dirsek hizasından biraz yukarıda olmalıdır. Bandın altı tüm parmak tırnakları görünür durumda bırakarak serçe parmağın köküne kadar uzanmalıdır. Kol askıları aşağıdaki yöntemle uygulanır:• Oturan hastaya askıya alınacak yaralı elini ya da ön kolunu dirsekten daha yüksekte tutması söylenir.• Dirsek ile göğüs arasındaki açıklığı kullanarak üçgen bandın bir ucunu dirseği iyice saracak biçimde göğüsle kol arasından geçirin.• Kolu tutarak askının alt ucunu kolun üzerinden alın ve yaralı taraftaki köprücük kemiğinin üstündeki çukura gelecek biçimde balıkçı düğümüyle bağlayın.• Son olarak tepe noktasını öne doğru çekip bir çengelli iğneyle askının önüne tutturun.• Askının ve bandın kan dolaşımını engellememesine özen gösterin ve durumunu buna göre ayarlayın.Ayrıca gerekli askı gereci bulunamadığında pratik bir askıya yöntemi uygulanabilir.Örneğin yaralı kol ceket düğmelenerek arasına asılabilir. Ceketin bir eteği yukarı kıvrılarak kol bunun arasın konur ve ceket eteğinin ucu göğse çengelli iğneyle tutturulabilir. Başka bir yöntem de yaralı taraftaki elbise kolunu boşa çıkararak onunla yaralı kolu askıya almaktır. Kanamayı önlemek, sargıyı tutmak, şişmeyi engellemek, eklemlere destek sağlamak, hareketi sınırlamak amacıyla bantlar kullanılır.Kanamayı denetim altına almak, akıntıları emmek amacıyla yaraların üzerine örtülen steril koruyucu örtülere sargı adı verilir. Sargı yaparken eller çok temiz olmalı, yara ve çevresi oksijenli suyla temizlenmelidir. Yara bölgesindeki toz, toprak, cam parçaları varsa bunlar bol suyla temizlenmeli ancak yabancı cisim bulunan yaralara sargı

34

yapılmalı üzerine baskı yapılmadan bol miktarda katlanmış steril gazlı bez konulmalıdır. Yaralı bölge sargı bezi ile çok sıkmadan yaranın her yerini aynı ölçüde kaplayacak biçimde sarılır. Sarma işlemi bittikten sonra sargı bezini kenarı flasterle yapıştırılır.Bir darbe sonucu ortaya çıkan şişlikleri azaltmak, ağrıyı dindirmek amacıyla soğuk kompres uygulanır. Bir pamuk tampon, havlu ya da benzeri bir kumaş çok soğuk suya batırıldıktan sonra bu hafifçe sıkarak şişliğin üzerine konulur. Tamponun soğukluğu azaldıkça yenisiyle değiştirilir ve uygulama beşer dakika aralıkla olarak sürdürülür. Soğuk kompres için içi buz dolu lastik torba da kullanılabilir.

Kanamalar:Damarlarda dolaşan kanın çeşitli nedenlerle damar dışına çıkarak kaybedilmesidir.Damarların bütünlüğünü bozan kesici ve delici yaralanmalar kanamalara neden olur.Vücudun dışından gelen bu tip yaralanmalar özellikle cildin damardan zengin yerlerinde ise bol miktarda kanama görülebilir ya da derine giden bir delici yaralanma büyük damarların kesilmesine yol açarak yaşamı tehdit eden kanamaya neden olur.Yüksekten düşme, trafik kazası ve patlamalar veya kronik hastalıklar gibi nedenlerle vücudun iç organlarındaki damarların hasar görmesi sonucunda vücudun iç boşluklarına (kafatası, göğüs ve karın boşlukları) kanamalar olabilir. Bu kanamalara iç kanama adı verilir.

Dış kanamalar:Deride yaralanmaya yol açan zedelenmeler kafa derisi gibi bol damarlı bölgelerde daha fazla kanamaya neden olur. Kanama fazla da olsa bu tür kanamalar temizlendikten sonra sorun çıkarmadan düzelir. Orta boy ve büyük toplardamar ve atardamar kesiklerinde daha önemli kanamalar görülür. Kirli kan taşıyan toplardamarlarda kanın rengi daha koyu akım düzenli ve daha azdır. Temiz kan taşıyan atardamar kanamalarında ise kanın rengi daha açık ve kanama kısa aralıklarla fışkırır tarzdadır.

Damar kesiklerinde kanamayı durdurmak için damarın üzerine temiz bir bezle veya bulunamazsa elle baskı yapılmalı ve kesilen yerin üzerinden sıkı bir turnike uygulanmalıdır. Büyük damarların kesilmesine bağlı olarak uzun süre devam eden kan kaybı hastayı şoka ve ölüme götürebilir. Kanamayı durdurmak, yaranın temizlenmesini sağlamak ilk adımlardır. Kanamanın durdurulamadığı derin yaralanmalarda hasta daha fazla kan kaybetmeden bir an önce hastaneye götürülmelidir.

İç kanamalar:İç kanamalar dışarıdan belli olmadığından ilkyardımı yapan kişiler ancak hastanın iç organlarındaki hasar sonucunda şiddetli ağrısının olması, renginin solması, soğuk soğuk terlemesi ve bilincinin kapanması gibi şok belirtilerine bakarak iç kanamayı anlayabilirler. Her türlü kırılmada kırık çevresinde bir iç kanama meydana gelir.Örneğin uyluk kemiğinin kalça hizasından kırılması en azından 1 litre kan kaybına yol açan iç kanamaya neden olabilir.Dalak gibi bazı organlar bisikletten düşme, otomobilin direksiyonuna çarpma gibi basit darbelerde bile patlayarak cerrahi girişim gerektiren iç kanamalara neden olabilir. Bu bakımdan kazaya uğrayan kişilerin olası iç kanama belirtileri yönünden izlenmelidir. İç kanama durumunda hastayı bir an önce hastaneye yetiştirilmelidir. Bu sırada hastanın tansiyonun daha fazla düşmesini önlemek amacıyla hastayı yatırmak ve bacaklarını yukarı kaldırmak gerekir.

35

Kazalar dışında hemofili gibi kanın pıhtılaşmasını bozan hastalıklar ve bazı ilaçlar, kronik karaciğer hastalıkları, bazı kötü huylu hastalıklar, vitamin noksanlıkları hastalarda kanamaya eğilimi artırabilir. Bu hastaların vücudun çeşitli deliklerinden kanama durumunda hemen doktora başvurmaları gerekir. Kadınlarda üreme sistemiyle ilgili nedenler kanamaya yol açabilir.İdrar yollarından, makattan gelen kanamalar, kan tükürme ve mide kanamalarında görülen kahve telvesi gibi sindirilmiş kan içeren kusmalar mutlaka doktor müdahalesi gerektiren durumlardır.

Kırıklar:Kaza sonucunda kemiklerde çatlak veya kırıklar meydana gelebilir. Kırığın acısı yumuşak doku zedelenmesi ve çatlağa göre oldukça fazla ve dayanılamayacak şiddettedir. Kırıklar kapalı kırık ve açık kırık olmak üzere ikiye ayrılır. Kapalı kırıklarda kırılan kemik derinin üzerine çıkmamıştır. Açık çıkıkta ise kırık kemiğin ucu deriyi delerek dışarı çıkar. Açık kırıklar mikrop kapma yönünden daha risklidir. Kırıklarda uygulanacak ilkyardım yöntemleri şunlardır:Kanama varsa ya da kırılan kemiğin ucu dışarıda ise temiz bir gazlı bezle derhal sarılmalıdır. Kırılan kemiği y ada yerinden oynayan eklemi yerleştirmeye çalışılmamalıdır. Yardım beklerken kazazedenin vücudu sıcak tutulmalı kırık dışında kanama veya başka bir yaralanma varsa bunlar da kontrol edilmelidir. Genel anestezi ve ameliyat olasılığı nedeniyle hastaya yiyecek ve içecek verilmemelidir.Yardım gelmediği takdirde ve hastanın nakledilmesi gerekiyorsa kırığın çevre dokuları zedelemeden desteklenmesi gerekir. Özellikle kol ve bacak kırıklarında ve çıkıklarında bölgeyi hareketsiz kılmak amacıyla tahta destekler kullanılır. Varsa kırıklarda kullanılmak üzere özel olarak hazırlanmış atel adı verilen destek gereçleri kullanılmalıdır. Hareketsizlik kırıklarda acıyı hafifletir ve bölgenin daha fazla hasar görmesini engeller. Ancak bu destek kesinlikle çok sıkı olmamalıdır. Hasar gören nokta her iki taraftan sarılarak kıpırdayamayacak şekilde sabitleştirilmelidir.

Kol kırıkları:En rahat pozisyonda kolu göğüs yaslayıp arasını besleyin. Kolun ağırlığını beslediğiniz destekle birlikte, bir bezle omuzdan askıya alın (Ayrıca bkz.İLKYARDIM). Kolun ağırlığın bir tahta parçasını desteğiyle hafifletebilirsiniz. Eğer kol bükülemeyecek durumda ise sarkıtıp vücuda yaslayarak bandajla veya tahta ile destekleyin.

Bacak kırıkları:Kırık veya çıkık bacağı sağlam bacağa destekleyerek bağlayın. Mümkünse iki bacağın arasını ince bir tahta parçası ile destekleyin. Eğer diz bükük kalmışsa aynı şekilde bırakarak destekleyin. Diz kapağı kırıklarında diz bağının üzerine bir şey sarmayın. Bacağın altına topuktan kalçaya kadar olan en az 10 cm genişliğinde bir tahta parçası yerleştirin. Bundan sonra biri baldırda, biri topukta, diğerleri dizin üstünde ve altında olmak üzere 4 adet sargı ile bacağı tespit edin.

Omurga kırıkları:Omurga kemiği kırıklarına özellikle trafik kazalarında sık rastlanır. Omurga kırıkları ilkyardımda en dikkatli olunması gereken konulardan biridir çünkü yapılacak yanlış bir hareket omurga kemiği içinde bulunan omuriliğin zedelenmesi sonucunda felce neden olabilir. Bu nedenle omurga kırığı olabileceği düşünülen düşme, sığ suya atlama, enkaz

36

altında kalma ve trafik kazası gibi durumlarda boyun ve bel kemiği kırıkları olasılığı her zaman göz önüne alınmalı ve bunlara ait belirtiler olmasa bile böyle bir durun varmış gibi hareket edilmelidir.Boyun omurlarındaki kırıklarda kazazedenin hareketsiz tutulması çok önemlidir çünkü bu bölgedeki omurilik üzerine yapılan bası hastada düzeltilemeyecek sinir hasarlarına ve ölüme neden olabilir. Omurga kırığı olan hastanın taşınması için en az4 kişi gerekir. Hasta sert bir sedye veya kapı gibi geniş ve uzun bir tahta parçası üzerinde taşınmalıdır.Hastayı bulunduğu yerden sedyeye alırken bir kişi başı vücut ekseninde tutarken biri omuzları biri kalçaları öteki de bacakları tutarak kaldırmalıdır. Kazazedenin yattığı yerde döndürülmesi gerekiyorsa bunu yine birkaç kişi tek bir hareket yapar gibi gerçekleştirmeli ve bu sırada vücudun ve başın bükülmemesine dikkat edilmelidir. Bu koşular sağlanamıyorsa cankurtaran ve yardım ekibi beklenmelidir. Başın hastaneye gidene kadar hareketsiz kalmasını sağlamak amacıyla yanlarına katlanmış giysi gibi sert nesneler yerleştirilmelidir. Başın altına kesinlikle yastık konulmamalıdır. Sırt ve bel kırıklarında da hareketi ve dolayısıyla omurilik zedelenmesini en aza indirmek için aynı önlemler alınmalıdır.

Baş kırıkları:Kafatasında, çenede yada boyunda meydana gelebilecek kırıklar ve darbeler çok önemli olduğundan hemen uzman bir doktor tarafından müdahaleyi gerektirir.Çene kemiği kırıklarında kanama olabileceğinden hastayı doktora götürürken kan yutmasını önlemek için baş öne doğru eğik tutulmalıdır.

Yanıklar:Giysileri tutuşmuş olan bir kimsenin paniğe kapılarak koşmasını önleyin. Kaza kapalı bir yerde olmuşsa yanan kişinin dışarı çıkması önlenmelidir çünkü hava akımı ve kişinin hareketleri yanmayı arttıracaktır. Yanan kişi hemen yere yatırılmalı, su ile ıslatılmalı veya üzerine halı, battaniye, perde gibi alevleri oksijensiz bırakacak bir örtü atılmalıdır. Alevleri bastırmak için naylon veya kolay tutuşan kumaşlar kullanılmamalıdır. Kazazede yerde yuvarlanmamalıdır, bu daha önce yanmamış yerlerin de yanmasına yol açar.Cilt ve cilt altı dokularının alev, buhar, sıcak su gibi etkenlerle tahrip olmasıdır. Yanık derinliği üç derece ile ifade edilir:1. derece: Ciltte kızarıklık (güneş yanığı)2. derece: Üst derinin tam hasarı ve içi sıvı dolu kabarcıkların oluşması3. derece: Cilt altı tabakalarının ve daha derin tabakaların yanması.Yanıklar ve haşlanmalar evde ve işyerlerinde sık görülen olaylardır. Özellikle çocuk ve yaşlılarda büyük ve derin yanıklar ölümle sonlanabilir. Yanık deri vücuttan sıvı kaybına neden olduğundan ve enfeksiyon tehlikesi nedeniyle titiz bir şekilde bakılmalıdır.Doku hasarını önlemek, ağrıyı ve şişmeyi azaltmak için yanıkları hemen soğutmak gerekir. Soğutmada en etkili yöntem yayan bölgeyi soğuk suyla yıkamaktır. Küçük yanıklar yerinde tedavi edilebilir ancak bebek ve yaşlılardaki yanıklar ayrıca göz, yüz, boyun, el, ayak ve apışarası yanıkları özel tedavi gerektirir. Buharlar, kimyasal maddeler, tahriş edici gazlar ve elektrik çarpmasıyla oluşan yanıklar da hastanede tedavi gerektirir. Bu kişilerde kimyasal maddeler ve duman solunum yoluyla akciğerlere de zarar vermiş olabilir.

Yanıklarda ilkyardım için izlenecek yöntemler şunlardır:

37

• Yanmış deriyi 10 dakika süreyle basınçsız akan soğuk suyun altına tutun. Ağrı dinmezse daha uzun süre soğuk suya daldırın.• Yanan alan şişmeye başlamadan önce buradaki yüzük, saat, kemer, ayakkabı gibi sıkı eşyaları yavaşça çıkarın.• Yanan bölgedeki yanmış veya yanıcı maddeye bulaşmış giysileri soğumaya başladıktan sonra yavaşça veya mümkünse keserek ciltten uzaklaştırın. Yanığa yapışmış olan şeyleri çıkarmaya çalışmayın.• Bu alanı steril bir bezle veya yanıklar için özel olarak hazırlanmış sargılarla kapatın. Yapışkan sargılar kullanmayın.• Yüz yanıkları için steril bir bezden maske yapın. Burun, ağız ve gözler için delikler açın.• Çok yanmış kol ve bacakları kımıldamayacak duruma getirin.• Hastanı bilinci yerindeyse sıvı kaybını karşılamak için sık sık su içirin.• Yanıklara losyon veya yağlı maddeler sürmeyin.• Kabarcıkları patlatmayın ve yanık alana herhangi bir müdahalede bulunmayın.• Tedavi için bir sağlık merkezine başvurun.

38

F.ZEHİRLENMELER :Sindirim yoluyla zehirlenme (Alkol, İlaç, Besin ve bazı kimyasal maddeler)1. Bilinç kontrolü yapın.2. Ağız zehirli madde ile temas etmişse su ile çalkalayın.3. Zehirli madde ele temas etmişse el sabunlu su ile yıkanyın.4. Yaşam bulguları değerlendirin. ( Kusma, bulantı, ishal vb. belirtiler değerlendirilmeli)5. Bilinç kaybı varsa koma pozisyonu verin, üstünü örtün.6. Kusturulmaya çalışılmayın, özellikle yakıcı maddelerin alındığı durumlarda hasta asla kusturmayın.7. 112 aranarak bildirilmede bulunun.

Gıda zehirlenmesi1. Talimatlara uyun.2. Gıda mevzuatına uygun olarak gıda sorumlusu görevlendirin.

39

3. Alınan yemek numuneleri şahit numune kabına konularak 72 saat boyunca buzdolabında saklayın ve herhangi bir zehirlenme durumunda analize gönderin.4. Her ay düzenli olarak yetkilendirilmiş kuruluşlara yemek numune analizlerinin yaptırılması sağlayın.5. Yetkililer öncelik sırasına göre durumdan haberdar edin.6. Toplu bir zehirlenmede, zehirlenmiş personelin en yakın hastanelere naklini yapın.7. Gerektiğinde, komşu tesisler veya kuruluşlardan Acil Durum YardımlaşmaProtokolleri çerçevesinde destek alın.

Solunum yolu ile zehirlenme (Karbon monoksit, Boyalar, Yapıştırıcılar ve bazı kimyasal maddeler)1. Hasta temiz havaya çıkarılmalı ya da cam ve kapı açılarak ortam havalandırın.2. Yaşamsal belirtileri değerlendirin. (ABC)3.Yarı oturur pozisyonda tutun.4.Bilinç kapalı ise koma pozisyonu verin.5.Tıbbi yardım isteyin. (112)6.İlkyardımcı müdahale sırasında kendini ve çevresini korumak için gerekli önlemleri alın.7. Solunumu korumak için maske veya ıslak bez kullanın.8.Elektrik düğmeleri ve diğer elektrikli aletler ile ışıklandırma cihazları kullanılmayın.9. Yanma olayı söz konusu ise itfaiyeye haber verin. (110).

Deri yoluyla zehirlenme (Böcek sokmaları, zehirli hayvanların ısırması, tarım ilaçları, böcek öldürücü ilaçlar, uyuşturucu madde enjeksiyonları)1.Yaşam bulguları değerlendirin.2.Ellerin zehirli madde ile teması önleyin.3.Zehir bulaşmış giysileri çıkartın.4.15-20 dakika boyunca deri bol suyla yıkayın.5. Tıbbi yardım isteyin. (112)

G.İŞ KAZASI:1.Kaza mahalline en yakın konumdaki İlkyardımcılar kazazedeye / kazazedeler ilk müdahale yapın - Kaza mahalline yetkisiz kişilerin girişi engelleyin.2.Çalışanlar kaza akabinde kazalıyı/kazalıları yerinden oynatmadan durumdan ilgilileri haberdar edin.3.İrtibat / İletişim Sorumlusu; 112 Acil‟e haber verin.4.Gerekli ise kazazede / kazazedelerin en yakın hastaneye naklini sağlayın.5.Kaza sonrasında kaza mahallindeki faaliyetleri durdurun.6.En yakın kolluk kuvvetleri kazadan haberdar edilmeli, gerekli yazılı bildirimleri yapın.7.Çalışanlar İş Sağlığı ve Güvenliği ile ilgili Talimat ve Prosedürlere uymasını sağlayın.8.Düzenli olarak İş Sağlığı ve Güvenliği denetimleri yapın.9.Yapılan işe özgü riskler ve önlemler konusunda çalışanları bigilendirin, düzenli olarak iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerini yapın.

40

H.ÇEVRE KAZALARI:1.Çevre Yönetim Sistemleri Standartlarını uygulayın.2. Çevre güvenliği politikası ve kurallarının çalışanlar tarafından bilinmesini sağlayın.3.Çevre mevzuatına uygun çevre görevlisi/sorumlusu görevlendirin.4.Oluşturulan atıkların tehlikesini ve miktarını azaltmak ve az atık oluşturabilmek için uygulanabilir bütün yöntemleri kullanın.5. Atıkların naklini sağlayan firma ile bertaraf ve geri kazanım firması Türkak onaylı lisansa sahip olmasını sağlayın.6.Şartlara uygun çöp istasyonu ya da konteyneri tesis edin.7.Her çöp bidonu açık bir şekilde etiketleyin.8.Her atık toplama noktasında, toplanan atıkların listesi, atık türüne göre uygun bertaraf seçeneği yazılı olarak bulundurun.9.Tehlikeli atıkları tehlikesiz atıklardan, birbirine uymayan atık tiplerini, sahada tekrar kullanılabilecek olanları, geri dönüştürebilir farklı atık tipleri uygun olarak toplayın ve ayrıştırın.10.Arıtma tesisinin günlük ve periyodik kontrolleri yapın ve sağlıklı çalışmasını sağlayın.11.Arıtma tesisinden çıkan arıtılmış su analizleri düzenli olarak yaptırılmalı ve kontrol edilmeli12.Yağmur kanallarından gelen suların içindeki yağlar, arıtma tesisi yağ tutucu bölgesine yönlendirin.13.Çöp istasyonu içinde de döküntü ve sızıntılara karşı sızdırmaz toplama çukurları oluşturun.14.Atık yağlar, metal artıkları, aküler ve piller için diğer geri dönüşüm ve yeniden kullanım seçenekleri uygulayın.15.Pil ve aküler, özel kaplarda çöp istasyonunda toplanarak lisanslı araçlar ile bertaraf tesisine ulaştırın.16.Tıbbi atıklar özel kaplarda bulundurulmalı ve mevzuata uygun bertaraf edin.17.Toprağa tiner ve boya gibi kimyasal madde dökmeyin.18.Yağ emici bez/yağ emici toz olası tehlikeli durumlara karşı ambarda bulundurun.19. Araçların kontrolleri yapılarak, egzoz emisyon durumunu inceleyin.20. Dökülme anlaşılır anlaşılmaz olay yerinde çalışanların güvenli bir bölgeye gitmesini sağlayın.

41

………………………………………………………………YANGIN VE DİĞER ACİL DURUMLARDA TAHLİYE

42

43